1

Nowe technologie

2

Mikroklimat w budynkach tradycyjnych

Wilgotność względna 60-80%Prędkość powietrza:okres zimowy 0,1 – 0,3 m/sokres letni do 0,5 m/s

8-166Jałówki

i buhajki powyżej

6 m-cy

12-166Cielęta

pow. 3m-cy

12-208Cielęta

do 3m-cy

8-166Krowy

Temp. Opt.(0C)

Temp.

Min.( 0C)

Kategoria zwierząt

3

Mikroklimat w budynkach tradycyjnych

Dopuszczalne stężenie gazóww powietrzu obór

1. Oświetlenie naturalne –stosunek powierzchni oszklonej okien do powierzchni podłogi min. 1:18

2. Natężenie oświetlenia sztucznego min. 20 – 30 Lx, nad korytarzem gnojowym podczas doju 100 Lx, w izolatce 200 Lx5Siarkowodór

20Amoniak

3000Dwutlenek węgla

Stężenie gazów (ppm)

Wyszczególnienie

4

Mikroklimat w oborach otwartych cd.

• Wartości temperatury i wilgotności zbliżone do zewnętrznych

• Zakres temperatury termoneutralnej od-10 do 25oC poniżej –10 oC zwiększony pobór paszy

• Powyżej 25oC zmniejszony pobór paszy, niższa wydajność mleczna, problemy z rozrodem

• Powyżej 25oC prędkość ruchu powietrza 1m/s• Stężenie szkodliwych gazów – występują wartości śladowe

• Oświetlenie naturalne – 10% powierzchni podłogi• Natężenie oświetlenia sztucznego w oborze min. 20-30

Lx, w hali udojowej i izolatce 200Lx

5

Wentylacja grawitacyjna kominowa w oborze tradycyjnej

• Wysokość kanału wywiewnego 4-5 m

• Kanał nawiewny (1) i kanał wywiewny (2) z przysłoną regulacyjną• Powierzchnia przekroju kanału wywiewnego 0,05 do 0,06 m2/1SD

• Powierzchnia przekroju kanałów nawiewnych – 2/3 przekroju kanału wywiewnego

6

Wentylacja grawitacyjna podokapowo-kalenicowa w oborze z izolacją cieplną ścian i

stropodachu• Kanał nawiewny (1) i wywiewny (2) z przysłoną regulacyjną

• Powierzchnia przekroju kanału wywiewnego 0,10 do 0,12 m2/SD • Powierzchnia przekroju kanałów nawiewnych 0,10 – 0,12 m2/SD

7

Wentylacja grawitacyjna ścienno-kalenicowa w oborze otwartej

• Nawiew powietrza (1) przez ścianę (regulacja przy pomocy kurtyn)• Powierzchnia przekroju kanału wywiewnego (2): 0,15 – 0,20m2/SD

8

Obora wolnostanowiskowa z głęboką ściółką i z wydzielonym korytarzem karmowym dla krów mlecznych

Obora wolnostanowiskowa z pochyłą podłogą dla krów mlecznych

9

Obora wolnostanowiskowa

boksowa, ściołowa dla krów mlecznych

Obora wolnostanowiskowaboksowa bezściołowa, z podłogą szczelinową dla krów mlecznych

10

Utrzymanie krów

• Jaka obora dla Twojego gospodarstwa– obora na głębokiej ściółce– obora z boksami legowiskowymi

• Inwestycja droższa

• Nie zawsze łatwa modernizacja (słupy, szerokośćobory,…)

• Mniejsze lub żadne zużycie słomy(max. 2-3 kg/krowę/dzień)

• Mniej pracy

11

Utrzymanie krów

• Jaka obora dla Twojego gospodarstwa– obora na głębokiej ściółce• inwestycja tańsza

• prosty wariant przy modernizacji

• duże zużycie słomy

• duże nakłady pracy przy zbiorze słomy

12

13

Okólniki

� Powierzchnia okólników utwardzonych, min.:

� Cielęta do 100 kg m.c. –1,1 m2/szt.

� Cielęta do 200 kg m.c. –1,9 m2/szt.

� Młodzież do 350 kg m.c. –3,0 m2/szt.

� Młodzież powyżej 350 kg m.c. – 3,7 m2/szt.

� Krowy – 4,5 m2/szt.

14

Kojec porodowy

� Powierzchnia kojca indywidualnego min. 9 m2, swobodny dostęp do paszy i wody

� Sucha, czysta ściółka� Przydatne drabiny

samoblokujące.

15

• Stanowisko krótkie w oborze ściołowej

• Stanowisko krótkie w oborze bezściołowej

16

TYPY DOJARNI

17

Hala udojowa

• Jaki typ hali udojowej dla Twojego gosp.– Typ hali udojowej

• Zależy od Twoich upodobań ...– MOTYLEK

18

Dojarnia „rybia ość”• Dobry kontakt dojarza z krowami

• Zazwyczaj jeden aparat na stanowisko

• Aparat zakładany z boku krowy • Możliwe wyposażenie w szybkie wyjście lub

pojemniki na paszę

19

Dojarnia „rybia ość”

20

Dojarnia równoległa (bok w bok)

• Ograniczony kontakt dojarza z krowami

• Zazwyczaj jeden aparat na stanowisko

• Aparat zakładany pomiędzy tylnymi nogami

• Możliwe wypo-

sażenie w szybkie

wyjście lub/i pojem-

niki na paszę

21

Dojarnia równoległa

22

Dojarnia równoległa

23

Hala udojowa

• Jaki typ hali udojowej dla Twojego gosp.– Typ hali udojowej

• Zależy od Twoich upodobań ...– AUTOTANDEM

24

Hala udojowa

• Jaki typ hali udojowej dla Twojego gosp.– Typ hali udojowej

• Zależy od Twoich upodobań ...– AUTOTANDEM

25

Hala udojowa

• Jaki typ hali udojowej dla Twojego gosp.– Typ hali udojowej

• Zależy od Twoich upodobań ...– AUTOTANDEM– RYBIA OŚĆ

26

Hala udojowa

• Jaki typ hali udojowej dla Twojego gosp.– Typ hali udojowej

• Zależy od Twoich upodobań ...– AUTOTANDEM

– RYBIA OŚĆ– BOK W BOK

27

Hala udojowa

• Jaki typ hali udojowej dla Twojego gosp.– Typ hali udojowej

• Zależy od Twoich upodobań ...– AUTOTANDEM

– RYBIA OŚĆ

– BOK W BOK– AUTOROTOR

Hala Karuzelowa

28

29

30

31

32

Porównanie wydajności różnych typów dojarni

Min. 180Zazwyczaj min. 32

Karuzelowa –dojarz na zewnątrz

Nieprawidłowe wymiary wejścia i wyjścia obniżają wydajność

Min. 120Zazwyczaj 22-36Karuzelowa –dojarzwewnątrz

Indywidualne traktowanie krowyMaks. 100Maks. 2x5Tandem

Dojenie indywidualne

Może być wyposażona w szybkie wyjście lub pojemniki na paszę

ZmiennyZmiennaRównoległa

Może być wyposażona w szybkie wyjście lub pojemniki na paszę

ZmiennyZmienna„Rybia ość”

Dojenie w grupach

UwagiRozmiar stada

Liczba stanowisk

33

34

Wymagania ogólneWzajemne kontakty zwierząt

• Zmniejszają agresywność w późniejszym okresie• Ułatwiaj ą adaptację do nowych warunków

Duże zagęszczenie w kojcach grupowych:• Niepokój• Agresywność• Więcej walk• Skrócony czas wypoczynku• Większe ryzyko urazów• Skrócony czas karmienia

35

Wymagania ogólneProjektowanie kojców – zalecenia praktyczne• Suche podłoże, sprawna wentylacja, brak

przeciągów• Łatwość ścielenia, usuwania odchodów,

czyszczenia i dezynfekcji• Łatwy dostęp do kojców – nadzór nad stadem• Łatwość przemieszczania zwierząt z jednego

kojca do drugiego• Możliwość wyłączenia dopływu wody na

wypadek uszkodzenia poideł• Kilka kojców indywidualnych dla chorych cieląt• W budynkach bez izolacji z kojcami

indywidualnymi – lampy do dogrzewania chorych cieląt

• Zapewnienie oświetlenia

36

Systemy utrzymania cieląt i młodzieży

37

Kojce indywidualne• Szerokość: wysokość

cielęcia w kłębie

• Długość: długośćcielęcia (od czubka nosa do ogonowego końca kości kulszowej) ×××× 1,1

• Ściany: ażurowe

38

Kojce indywidualneZalecenia:

• Ściółka na całej powierzchni

• Dostęp do świeżej wody

• Dostęp do paszy treściwej

39

Kojce indywidualneWymiary kojca dobrać do jego zalecanej

powierzchni.

--------0,08 – 0,10--------Zalecana szerokość w przegrodzie bocznej, m

1,11,0Zalecana wysokośćprzegrody bocznej, m

2,01,7Powierzchnia zalecana, m2

1,51,2Powierzchnia min., m2

1,01,0Szerokość min., m

1,51,2Długość min., m

Ponad 60Do 60Masa zwierzęcia, kg

40

Kojce indywidualne

0,900,80Maks. odległość dolnego brzegu drabiny paszowej od podłogi stanowiska, m

0,800,70Odległość wiadra z aparatem do ssania lub atrapy wymienia od podłogi stanowiska, m

0,500,45Odległość górnego brzegu miski od podłogi stanowiska, m

6,006,00Min. pojemność miski na paszę, l

0,300,28Wysokość otworu paszowego, m

0,200,19Szerokość otworu paszowego, m

Ponad 60Do 60Masa zwierzęcia, kg

41

Budki dla cieląt

„Zewnętrzny

kojec

indywidualny”

Ściółkowane

Wybieg na wolnym powietrzu zapewniający ruch i kontakt

42

Utrzymanie cieląt w budkach ze ściółką na wolnym powietrzu

Wymiary budek: dł. 160 cm, szer. 120 cmWymiary wybiegu:dł. 140 cm, szer. 120 cm

43

Budki dla cielątŻywienie• Pasze treściwe i siano podaje się w budce lub na

wybiegu• Mleko i wodę podaje się w wiadrze z aparatem do

ssania lub w misce na wybiegu

44

Budki dla cielątWymiary minimalne na jedno cielę

1.001.00Zalecana wysokość przegrody bocznej, m

1,201,20Długość minimalna, m

1,201,20Powierzchnia minimalna, m2Wybieg

1,251,10Zalecana minimalna wysokość od podłogi do sufitu, m

1,001,00Szerokość minimalna, m

1,501,20Długość minimalna, m

1,501,20Powierzchnia minimalna, m22,001,70Powierzchnia zalecana, m2

Budka

Ponad 60Do 60Masa zwierzęcia, kg

45

Utrzymanie cieląt w kojcach indywidualnych ze ściółką

Wymiary w świetle klatki:

do 2 tyg. życia -dł.120 cm, szer.80 cm;

do 8 tyg. życia -dł.160 cm, szer. 100 cm

46

Utrzymanie cieląt w kojcach grupowych (płytka lub głęboka ściółka)

Przepisy UE :Powierzchniamin. 1,5 m2/szt. - do 150 kg m.ciałamin. 1,7 m2/szt. - od 150 – 220 kg m.c.min. 1,8 m2/szt. - od 220 kg m.c.

47

Stanowiska uwięziowe dla młodzieży

• Obszar wypoczynkowy

• Obszar paszowy• Spadek ku tylnej

części 2%• Ściółka na legowisku• Pasza w żłobach z

przodu stanowisk• Woda w poidłach

miskowych

48

Stanowiska uwięziowe dla młodzieży

Uwięź – wymagania• Pobieranie paszy bez

trudności• Swoboda ruchu przy

wstawaniu• Swoboda ruchu przy

kładzeniu się w sposób naturalny

• Swoboda ruchu przy wylizywaniu się

49

Stanowiska uwięziowe dla młodzieży

Zalecenia: • Dla jałówek przed wycieleniem, jeśli mają one być

następnie utrzymywane na stanowiskach uwięziowych

• Nie zaleca się nieprzerwanego trzymania młodzieży na stanowiskach!

Żłób• Szerokość dna żłobu: 40 – 60 cm• Dno żłobu 5 -15 cm ponad podłogą stanowiska• Tylny brzeg żłobu 15 cm ponad poziomem jego

dna

50

Stanowiska uwięziowe dla młodzieży

1,751,701,551,401,301,25Długość stanowiska, min., m

1,151,101,000,900,850,80Szerokośćstanowiska, min., m

500400300200150100Masa zwierzęcia,od, kg

51

Stanowisko uwięziowe krótkie –ściołowe

dla młodzieżyZużycie ściółki

1-2 kg/SD/dzień

52

Stanowisko uwięzioweśrednie –

ściołowe dla młodzieży hodowlanej

Zużycie ściółki 3-4 kg/SD/dzień

53

Utrzymywanie grupowe

54

Utrzymywanie grupowe

Obszar wypoczynkowy:• Warstwa ściółki zmienianej co najmniej raz na

3 miesiące• Głęboka ściółka zmieniana w odstępach czasu dłuższych

niż 3 miesiące• Boks dla każdego zwierzęcia z wyznaczonym

indywidualnym obszarem wypoczynkowym

Zalecenia• Wyrównana masa ciała zwierząt w grupie!• Unieruchamianie buhajków w samoblokujących barierach

paszowych

55

Kojec grupowy ze ściółkąZalecenia• Zalecany dla cieląt• Konieczne przycinanie

racic• Korytarz paszowy lub żłoby o regulowanej wysokości

• Ściółka: 2 - 5 kg słomy na zwierzę dziennie

56

Kojec grupowy ze ściółką

1,31,31,31,31,31,31,21,1Wysokość ściany bocznej, min., m

5,04,43,83,22,62,21,81,5Powierzchnia kojca, min., m2/zwierzę

50040030020015010060Do60

Masa zwierzęciaod kg

57

Kojec grupowy ze ściółką

58

Kojec grupowy ze ściółką