Teoria praw własności.

Na podstawie: „Property Rigts and Economic Theory: A Survey of Recent Literature” (E.G.Furubotn), „Ownership and the Nature of the Firm” (L.Putterman)

Teoria praw własności

podkreśla znaczenie indywidualnych i transferowalnych praw własności dla efektywnej alokacji zasobów w gospodarce

prawa te są sposobem uwewnętrzniania niekoordynowanych przez rynek efektów zewnętrznych

Prawa własności

dotyczą relacji między ludźmi – pokazują pozycję poszczególnych jednostek

umowy kontraktowe – wymiana praw własności do dóbr

prawa własności a wynik ekonomiczny

Prawa własności

na prawo własności składa się: prawo do korzystania z dobra prawo do wpływu na formę i istotę dobra prawo do częściowego bądź całkowitego zbycia

tych praw wyłączność prawa własności ogranicza

państwo osłabienie praw własności a zachowanie

jednostki

Prywatne prawa własności a alokacja środków im precyzyjniej określone prawa własności,

tym mniejsza niepewność i większa efektywność

rozwój technologiczny i zmiany w produktywności zasobów a prawa własności

WŁAŚCICIELE

Firma pracownicza Właściciel menedżerem Spółki z wieloma udziałowcami Firmy państwowe

Firma pracownicza

Małe środki finansowe udziałowca Problem decyzyjny – rozmycie

odpowiedzialności Brak kontroli menedżerów – wysokie koszty

dla jednostki Kontrolujący są kontrolowani przez

kontrolowanych ;)

Właściciel menedżerem

Optymalna sytuacja Zbieżność celi właściciela i menadżera – ta

sama osoba Motywacja – zarobi jak firma będzie zarabiać Brak kosztów i problemów z niedoskonałością

kontroli

Spółki z wieloma udziałowcami

Większe rozdrobnienie właścicieli wpływa ujemnie na wartość spółki – tak jak przy firmach pracowniczych

Właściciele muszą zarządzać poprzez menadżera

Menedżerowie

Następuje przekazanie praw do zarządzania, kontroli i karania pracowników

Zawsze kierują się własnym interesem, a więc nie zawsze interesem firmy i właściciela

Pokusa zwiększania własnych zarobków kosztem firmy

Większa ilość menedżerów w firmie wywołuje efekt konkurencji

Rynek Menedżerów

Przy małej ilości kandydatów, rosną koszty zatrudniania większej ilości kierowników

Większa ilość menedżerów w firmie wywołuje efekt konkurencji:

Obniżenie kosztów zatrudnienia Zwiększenie wydajności pracy Mniejsza skłonność do nadużyć

Menedżerowie w firmach non profit

Non profit – brak zarobków, co mierzyć

Funkcja urzytecznośći a nie zysku Większe koszty kontroli, przez

niewymierność celi

Firmy państwowe

Bardzo silny właściciel – możliwość niszczenia rynku

Korzystne przepisy Utrudnianie pracy konkurencji Dobro społeczne jako kryterium, rozrost

sztucznych kosztów Silny właściciel, ale nie może dokładnie

kontrolować menedżerów