Temat: Treść i zakres Wyrazu.

Treść wyrazu• To zespół cech, na podstawie

których potrafimy określić, co ten wyraz znaczy.

• Jest to suma charakterystycznych cech przedmiotu, które tym wyrazem nazywamy – definiujemy.

Treść wyrazu: ptak

Jest to zwierzę, ale różni się od innych zwierząt: psa czy kota.

Określ treść wyrazów:

Grupa I:• stolica• szkołaGrupa II:• matematyk• pisarz

• Grupa III:• polonista• domGrupa IV:• pracownik• piłkarz

Zakres wyrazu:• To ogół przedmiotów

nazywanych tym wyrazem.

Np.: jeżeli użyjemy słowa ubranie – to zakresem tego wyrazu obejmiemy: spodnie, skarpetki, koszulę, sweter

i inne.

Przykłady zakresu wyrazów:

ptak

wróbel

bocian

sowa

jaskółka

wrona

grzyb

borowik

koźlarz

podgrzybek

Kurka

opieńka

pracownik

nauczyciel

mechanik

kierowca

kucharz

sprzedawca

napój

herbata

kawa

pepsi

sok

woda

Wyraz pracownik ma najszerszy zakres, ale ubogą treść, zaś zegarmistrz ma najbogatszą treść, ale najwęższy zakres.

zegarmistrz

rzemieślnik

pracownik

Praca indywidualna: Uporządkuj wyrazy według zakresu – od najszerszego do najwęższego.

• prostokąty, kwadraty, figury geometryczne, wielokąty;

• kot syjamski, zwierzę, kot;• rock and roll, rozrywka, muzyka;• powieść, epika, „Potop”, utwór.

Kto wykona bezbłędnie i najszybciej to ćwiczenie, otrzyma ocenę bardzo dobrą!!!

Ćwiczenia dla ochotników (przy tablicy):Masz podany wyraz o najszerszym zakresie. Dopisz do niego

wyrazy o zakresach węższych, ale o bogatszej treści.

• -• -• -lekarz

• -• -• -zwierzę

• -• -• -szkoła

• -• -• -narzędzie

piłkarz narciarz

koszykarz hokeista

-------

Do podanych wyrazów

o najbogatszej treści dopisz wyraz

O NAJUBOŻSZEJ TREŚCI,

ALE O NAJSZERSZYM

ZAKRESIE

kuchnia

pokój

łazienka

salon

------dodawanie odejmowanie

mnożenie

dzielenie

-------

Literatura to wyraz o bardzo szerokim zakresie, dopisz do niego wyrazy o

węższym zakresie, ale bogatszej treści – kto pierwszy, ten lepszy.

• -• -• -• -• -

literatura

Przechodzimy do ćwiczeń z podręcznika!

Oprac. Edyta Makowska