Post on 26-May-2015
description
Otwarta Nauka w Polsce 2009Otwarta Nauka w Polsce 2009
Marek Niezgódka
ICM,Uniwersytet Warszawski
marekn@icm.edu.pl
2
Otwieranai
Otwierająca się
3
AtrybutyAtrybuty
• Powszechność – eliminacja form protekcjonizmu
• Przejrzystość – jawność
• Równoprawność – demokratyzacja
• Kolaboratywność
4
Redefinicja reguł gryRedefinicja reguł gry
• Publiczne finansowanie → zobowiązania publiczne
• Mandat otwarty – forma realizacji zobowiązań
• Rozumienie i stosunek do spraw własności intelektualnej
5
Wydarzenia, które zmieniły światWydarzenia, które zmieniły świat
• NIH, 26.12.2007• ERC, 27.12.2007• Harvard, 02.2008• Inni: rządy, organizacje międzynarodowe,
prywatni sponsorzy nauki• Rewolucja w relacjach autor – wydawca
6
Powrót do korzeni (?)Powrót do korzeni (?)
• Publikuj - by się dzielić - a nie jedynie dokumentować uzyskaną przewagę
• Dziel się wynikami - by przyspieszać powszechny postęp, może poprzez zyskanie nieuświadomionych partnerów
• Bądź otwarty na współpracę, również bez ram formalnych
• Ocena naukowa (recenzja, opinia) może stanowić uznaną formę dokonania naukowego
7
Nowe formuły: przykładyNowe formuły: przykłady
• Opinie naukowe • Enhanced publishing
8
Polskie krajobrazy otwartościPolskie krajobrazy otwartości
• Powściągliwość regulacyjna• Niska aktywność instytucji państwa w skali
międzynarodowej• Udział w programach rozwoju
międzynarodowych platform otwartych nauki, przykłady:– DRIVER (FP6), DRIVER2 i pochodne (FP7)
• BWN i pochodne inicjatywy w ramach POIG
9
BWN na rzecz otwartej naukiBWN na rzecz otwartej nauki
• Zintegrowana platforma informatyczna YADDA:– zasoby licencjonowane, o zdefiniowanym
zakresie dostępności– zasoby otwarte: ustrukturyzowane i nie– zasoby bibliometryczne i narzędzia analityczne– pełna formuła repozytoryjna, z federacyjnością
i wielopoziomową interoperacyjnością– metadane scentralizowane, pełne treści
rozproszone
10
BWN: skala operacyjnościBWN: skala operacyjności
• Użytkownicy: około 200 instytucji akademickich, ponad 110 tysięcy indywidualnych odbiorców
• ~ 0.5 mln pobieranych publikacji /miesiąc• Aktualizacja zasobów w trybie ciągłym• Zobowiązania ICM:
– trwałość dostępu, – integralność i bezpieczeństwo zasobów (uwaga: główne
zasoby utrwalane na serwerach ICM)• PARADOKS DNIA: Crash głównego światowego
centrum serwerów wydawców w Ohio !!!
11
Polska - nowy wymiar otwartościPolska - nowy wymiar otwartości
• Powszechny nieograniczony trwały dostęp w ramach wszystkich wszystkich instytucji o statusie akademickim:– Kompletne archiwa głównych wydawnictw
światowych: • czasopisma i periodyki (od tomu I do bieżących)• książki elektroniczne (całość kolekcji)
– Kompletne indeksy bibliograficzne – Gwarancja trwałości dostępu: zasoby w
systemie niezależnym od wydawnictw i właścicieli baz danych, na serwerach w Polsce
12
Możliwa formuła finansowaniaMożliwa formuła finansowania
• Harmonijne połączenie środków budżetu resortu nauki i szkolnictwa wyższego z funduszami strukturalnymi
• Możliwy model bezpośredniego finansowania celowego
• Symbioza z systemem elektronicznego udostępniania polskich zasobów naukowych i edukacyjnych
13
Propozycja programowaPropozycja programowa
14
Główne celeGłówne cele • Powszechna dostępność rdzenia światowych
zasobów wiedzy w formule zapewniającej równość szans i warunki konkurencyjności
• Powszechne udostępnienie dokumentacji polskich dokonań naukowych i zasobów edukacyjnych w formie elektronicznej
• Szeroka integracja zasobów polskich w systemie międzynarodowym
• INTERAKTYWNOŚĆ i INTEROPERACYJNOŚĆ
15
Cele operacyjneCele operacyjne• Integracja zasobów dokumentujących dokonania
naukowe z dokumentacją dziedzictwa kulturowego i narodowego
• Konwergencja systemów nauki, edukacji, kultury, państwa, ……
• Ograniczenie zasobów limitowanych do racjonalnego minimum
• Szeroki zakres udziału społecznego w budowie i rozszerzaniu zasobów, kształtowanie społeczności sieciowych
• Rola agencji pośredniczących w finansowaniu nauki: NCBiR, FNP, …
16
Otwartość nauki: zasadyOtwartość nauki: zasady
• Otwarty mandat publikacyjny, z embargiem nie przekraczającym kilku (6-) miesięcy
• Otwartość publikacyjnych danych źródłowych• Otwartość oprogramowania naukowego na
zasadzie Open Source• Inne zakresy otwartości: technologie
17
Otwarta nauka: perspektywyOtwarta nauka: perspektywy
• Przejrzystość, obejmująca otwarty dostęp do ocen naukowych
• Różnorodność form e-publikowania:– Ustrukturyzowana formuła wydawnictw– Otwarta formuła repozytoryjna
• Regulacje określające zasady wprowadzania treści, ich modyfikacji oraz ewentualnego usuwania
• Na każdym poziomie możliwość interakcji, w tym komentowania
• Powszechna zasada jawności: oceny, komentarze, …
18
•
19
Formuła docelowaFormuła docelowa
Koalicja na Rzecz Otwartej Nauki, czyli
KoRONaKoRONa
• Instytucje akademickieInstytucje akademickie• Instytucje publiczne:Instytucje publiczne:
– AdministracjaAdministracja– PozarządowePozarządowe
• Organizacje gospodarczeOrganizacje gospodarcze• Organizacje społeczneOrganizacje społeczne• Indywidualni uczestnicyIndywidualni uczestnicy• …………
20
21
22
23