OSR ex ante i ex post – elementy warsztatu

analitycznego dla legislatorów

Maciej DrozdWarszawa, 4 lutego 2013 r.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Plan szkolenia

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

A. Po czym poznać wysokiej jakości OSR?

B. Jaka jest relacja TR do OSR?

C. Czy OSR ex-post wymaga uregulowania?

A.1.Logika interwencji► Problem, jego kontekst, skala i przyczyny

występowania► Cel interwencji i oczekiwane efekty► Instrumenty realizacji celu► Uzasadnienie wyboru instrumentów na tle

alternatywnych rozwiązań► Porównanie międzynarodowe► Mierniki do ewaluacji

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

A.2.Kwantyfikacja skutków► Wpływ na sektor finansów publicznych, w

tym bp i jst► Wpływ na obywateli, np. liczebność grupy,

budżety gospodarstw► Wpływ na firmy, np. liczebność, OA/OI► Wpływ na rynek pracy (zatrudnienie, płace)► Wpływ na środowisko i inne dobra, np.

zdrowie► Zróżnicowanie regionalne wpływu

A.2.Kwantyfikacja skutków► Obowiązuje zasada proporcjonalności (par. 9

ust. 2 Reg. RM), ale celem jest redukcja niepewności poprzez oszacowanie kosztów i korzyści

Źródło: Better Regulation Executive

A.3.Konsultacje społeczne

► Szeroki zakres konsultacji► Przedstawienie stanowiska partnerów► Omówienie wpływu konsultacji na projekt:

► Modyfikacje► Uwagi nieuwzględnione► Uzasadnienie

A.4.Modelowy tryb pracy nad OSR

Źródło: Program “Lepsze Regulacje” na lata 2012-2015, przyjęty przez RM 22.1.2013

A.4.Modelowy tryb pracy nad OSR► OSR jest procesem wieloetapowym► Prace instytucji unijnych nad najważniejszymi

OSR trwają ok. roku.

Źródło: KE

A.4.Modelowy tryb pracy nad OSR► Praca nad regulacją koncentruje się na

etapach analizy i konsultacji► Etapy te poprzedzają pracę legislatorów

KONCEPCJA ZMIANY

PRACE PRZYGOTOWAWCZE

PROJEKT AKTU PRAWNEGO

PRZYJĘCIE AKTU PRAWNEGO

ZAŁOŻENIA

NAKŁAD PRACY

NAKŁAD PRACY

Opracowanie na podstawie: W. Rogowski, Skutki regulacji, czyli legislacja postawiona na głowie, 10.2.2011,http://obserwatorfinansowy.pl/forma/debata/skutki-regulacji-czyli-legislacja-postawiona-na-glowie/

A.4.Modelowy tryb pracy nad OSR► Warto poświęcić więcej czasu OSR, ponieważ

precyzyjna analiza:► zwiększa prawdopodobieństwo sukcesu,► oznacza oszczędność czasu, szczególnie jeśli pozwoli

uniknąć ponownej zmiany przepisów,► generuje oszczędności dla budżetu państwa, często

rzędu milionów czy miliardów złotych,► ogranicza koszty po stronie „klientów” administracji,► przemyślane działanie buduje zaufanie obywateli do

państwa.Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

A.5.Egzekwowanie jakości OSR

► Zespół ds. Programowania Prac Rządu► Weryfikacja TR na etapie założeń► Weryfikacja OSR ► Zespoły ds. OSR

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

OSR + konsultacje społeczne

Diagnoza problemu

Zespół ds. OSR

Rada Ministrów

Weryfikacja uwag KPRM

do OSR

Projekt ustawy+ OSR

KomitetRady

Ministrów

Projekt założeń

+ TR

Zespół ds. Program.Prac Rządu

Test Regulacyjny

Pomysł

1

FILTR

2

FILTR

3

WERYFIKACJANowe elementy / zadania

Wpisanie założeń/ projektu ustawy

do Wykazu

12

Źródło: KPRM

A.5.Egzekwowanie jakości OSR

B. Relacja TR-OSR► TR i OSR są „fotografiami” procesu oceny

wpływu o różnym poziomie ostrości

Wykonanie i monitoring

Analiza problemuAnaliza opcjiLogika interwencjiRamowy szacunek skutków

OSRTR

Oszacowanie skutków “po przecinku”

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Porównanie stanu prawnego dotyczącego skutków regulacji oraz konsultacjiOdrębną część projektu założeń projektu ustawy stanowi przedstawienie oceny skutków regulacji zawierające:1) analizę wpływu projektowanej ustawy, w szczególności na:a) sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego,b) rynek pracy,c) konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw,d) sytuację i rozwój regionalny,2) wyniki przeprowadzonych konsultacji, w szczególności, jeżeli obowiązek zasięgnięcia takich opinii wynika z obowiązujących przepisów.

Odrębną część projektu założeń projektu ustawy stanowi przedstawienie:1) Test regulacyjny obejmujący w szczególności wstępną analizę ekonomiczną, finansową i społeczną, w tym oszacowanie obciążeń regulacyjnych oraz porównanie z rozwiązaniami przyjętymi w innych krajach a także wskazanie osoby odpowiedzialnej za projekt,2) wyników konsultacji jeżeli zostały przeprowadzone, w szczególności, jeżeli obowiązek zasięgnięcia takich opinii wynika z obowiązujących przepisów.

Źródło: R. Brochocki, A. Barylak, Zmiany w przygotowaniu założeń…, 7.5.2012. http://pokl.rcl.gov.pl/zalaczniki/prezentacja_07052012.pptx

SkutkiOcena skutków regulacji zawiera wszystkie dane wymagane na etapie przygotowania projektu ustawy.

Informacja dotycząca skutków finansowych ustawy zawiera dane, które wraz z innymi zapisami założeń pozwala na sformułowanie przepisów dotyczących maksymalnego limitu wydatków oraz mechanizmu korygującego.

Projekt założeń, z uwagi na ich szczegółowość, stanowi przedmiot konsultacji społecznych. Przyjęto w praktyce, że konsultacje te mogą zastąpić konsultacje projektu ustawy.

Test regulacyjny nie jest wystarczającą podstawą do sporządzenia pełnej oceny skutków regulacji.

Wzorzec Testu regulacyjnego wymaga podania niektórych danych niezbędnych do sformułowania przepisów dotyczących maksymalnego limitu wydatków. Jednakże na tym etapie prac legislacyjnych nie są znane wszystkie rozwiązania, które mogą mieć wpływ na „koszty” ustawy.

Projekt założeń może być przedmiotem konsultacji społecznych, nie mogą one jednak zastąpić konsultacji projektu ustawy.

Źródło: R. Brochocki, A. Barylak, Zmiany w przygotowaniu założeń…, 7.5.2012. http://pokl.rcl.gov.pl/zalaczniki/prezentacja_07052012.pptx

B. Relacja TR-OSR► Ćwiczenie „Jak wypełnić test regulacyjny?”

Źródło?exposéstrategiedecyzje rząduPrawo krajowe / UE; wyrok TK

Nadregulacja (gold-plating)?

Inne możliwości niż regulacja?

Wpływ na SFP?

Koszty / korzyści społeczne?

Obciążenia admin.?

Dobre praktykiz innych krajów?

Źródło: KPRM

C. OSR ex-post► Analiza postlegislacyjna jest narzędziem do

systematycznego przeglądu i ewentualnej korekty regulacji.

► Przykłady w krajach OECD:► GB – przegląd po 3 latach lub w terminie deklarowanym

w OSR, wg kryteriów ex ante► BE – przegląd min. po 3 latach przez specjalną komisję

parl., w tym pod kątem interpretacji przepisów► AT – przegląd w 5 lat od wejścia w życie, wyniki

raportowane do Urzędu Kanclerskiego i parlamentuŹródło: OECD, Public Governance Review of Poland. projekt z dnia 20.2.2013 r.

C. OSR ex-post► W Wielkiej Brytanii OSR ex post była

wdrażana stopniowo:► 1998 – wprowadzenie wymogu kompleksowej OSR► 2003 – podkreślenie znaczenia OSR ex post w

Wytycznych dot. OSR► 2007 – zmiana Wytycznych dot. OSR i wprowadzenie

obowiązku dokonywania OSR ex-post► ... i nie obejmuje wszystkich aktów prawnych:

► B>C, koszty SFP < 5 mln GBP, waloryzacja itd.►Obowiązuje zasada proporcjonalnościŹródło: OECD, Public Governance Review of Poland. projekt z dnia 20.2.2013 r.

C. OSR ex-post► W Polsce przeglądu stanowionego prawa

dokonuje od 2010 r. Ministerstwo Gospodarki► Informacja przedstawiana Kierownictwu MG► Formatka OSR ex-post► W 2011 r. przeanalizowano 18 aktów

prawnych (17 ustaw i 1 rozporządzenie)► OSR ex-post są wykorzystywane przy

przygotowaniu testów regulacyjnych nowelizacjiŹródło: MG

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Źródło: MGProjekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Źródło: MG

C. OSR ex-post► W przypadku złożonych projektów regulacji OSR ex-

ante wymaga zastosowania zaawansowanych metod analitycznych:► Difference-in-difference► Intervening variable► Propensity score matching► Regression discontinuity design itd.

►Założeniem jest odizolowanie rzeczywistych efektów interwencji od czynników zewnętrznych, np. koniunktury.

► Istotne planowanie analizy (np. pomiar bazowy).

C. OSR ex-post► Dyskusja - czy OSR ex-post wymaga

uregulowania?

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Dziękuję za uwagę

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego