Post on 12-Jan-2016
description
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
OPERACJE I TECHNIKI
OPERACYJNEdr inż. Andrzej KIJ
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Temat:Temat: Operacje reagowania Operacje reagowania
kryzysowegokryzysowego
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Zagadnienia:
1.Ogólne założenia operacji
reagowania kryzysowego
2.Rola i zadania Sił Zbrojnych w
operacji reagowania
kryzysowego.
3.Współczesne operacje
reagowania kryzysowego.
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Pokój jest
niczym innym, jak tylko
zawieszeniem broni, które
trwać będzie tak długo, jak
rzetelni jego zwolennicy
będą w stanie bronić go w
razie potrzeby siłą...
Władysław Sikorski
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Zagrożenia i wyzwania• Wojna i agresja zbrojna
• Kryzysy i konflikty lokalne
• Regiony nadmiernej koncentracji
potencjału militarnego
• Proliferacja broni masowego rażenia
• Zagrożenia ekonomiczne
• Niebezpieczeństwo nowych podziałów
w Europie
• Niekontrolowane migracje
transgraniczne
• Terroryzm i przestępczość
zorganizowana
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Kryzys – identyfikacja problemu
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
(gr. krisis – przesilenie)
... Moment przełomowy, rozstrzygający,
punkt zwrotny. Pojęcie to powiązane jest ze
wszystkimi dziedzinami życia człowieka i
społeczeństw, np. kryzys polityczny,
rządowy, państwa, wartości, ekonomiczny,
międzynarodowy...
KryzysKryzys
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Kryzys a konfliktKryzys a konfliktKonflikt społecznyKonflikt społeczny
to stosunek (stan) między grupami lub klasami społecznymi,
wynikający ze sprzeczności ich żywotnych interesów, a także ze sprzeczności wartości i celów uznawanych przez te grupy, wyrażający się w działaniach jednej lub dwóch stron, zmierzający do narzucenia swojej
woli lub zachowania swego stanu posiadania.
Kryzys społecznyKryzys społeczny
to proces subiektywnie patologiczny, polegający na naruszeniu równowagi w formach życia zbiorowego, spiętrzenie konfliktów i
sprzeczności interesów grożących otwartą walką i rozbiciem określonej organizacji.
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Wypadek lub sytuacja powodująca zagrożenie dla Stanów Zjednoczonych, ich terytorium, obywateli, sił wojskowych, majątku lub istotnych interesów. Wypadki rozwijają się w szybkim tempie, wywołując problemy o takiej wadze dyplomatycznej, ekonomicznej, politycznej lub militarnej, że dla osiągnięcia celów narodowych angażowane są wojska Stanów Zjednoczonych.
JP 1-02 Department of Defence Dictionary of Military and Associated Terms, kwiecień 2001.
KryzysKryzys/perspektywa amerykańska/
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
... Moment przełomowy w napiętych
stosunkach między państwami. Może się
wyrazić w skrajnej formie jako konflikt
międzynarodowy lub wojna. Oznacza brak
porozumienia i współpracy w danym
momencie...
Kryzys międzynarodowyKryzys międzynarodowy
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
(łac. conflictus – zderzenie)
Najostrzejsza forma sporu
międzynarodowego. Może przebiegać w
postaci werbalnej – zgłaszanie protestu,
sprzeciwu, ostrzeżenia czy groźby lub w
postaci akcji o różnym natężeniu (zerwanie
stosunków dyplomatycznych, blokada,
embargo, demonstracja siły, użycie siły –
konflikt zbrojny)...
Konflikt międzynarodowyKonflikt międzynarodowy
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Zjawisko społeczno-polityczne polegające
na podjęciu decyzji o walce zbrojnej przez
podmioty prawa międzynarodowego. Wojna
wiąże się z momentem zerwania stosunków
pokojowych i przejścia do stosunków
wojennych...
WojnaWojna
Użycie siły (np. represalia) nie jest zawsze tożsame
z wojną, a w czasie wojny mogą być utrzymane
stosunki dyplomatyczne (np. wojna Irak – Iran w
latach 80.)
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
... odwetowe środki przymusu anulujące
zwykłe normy prawa międzynarodowego,
stosowane w odpowiedzi na bezprawne
działanie innego państwa. Przy ich
stosowaniu obowiązuje zasada
proporcjonalności i humanitarności...
RepresaliaRepresalia
Do najpowszechniejszych represalii należą:
• embargo;
• blokada;
• okupacja pokojowa.
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Ogólne założenia operacji Ogólne założenia operacji
reagowania reagowania
kryzysowegokryzysowego
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Zdolności w zakresie podejmowania działań
wykraczających poza art. 5 Traktatu;
Włączenie problematyki operacji pokojowych i akcji
humanitarnych do obszaru współpracy w ramach PfP;
Udzielenie pomocy ONZ w realizacji mandatu
operacji pokojowej w byłej Jugosławii.
Deklaracja LondyńskaDeklaracja Londyńska (06 lipiec 1990)(06 lipiec 1990)
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Cztery podstawowe obszary zadaniowe:Cztery podstawowe obszary zadaniowe:
„Nowy profil Sojuszu Północnoatlantyckiego”
Współpraca;Współpraca; Dialog;Dialog; Obrona kolektywna;Obrona kolektywna; Reagowanie Kryzysowe i Zapobieganie KonfliktomReagowanie Kryzysowe i Zapobieganie Konfliktom
Koncepcja Strategiczna Koncepcja Strategiczna (Rzym 1991)(Rzym 1991)
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Wsparcie procesu pokojowego w danym regionie;
Niesienie Pomocy Humanitarnej;
Zapobieganie rozprzestrzeniania się konfliktu
na kraje sąsiadujące.
poza art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego do 1998
Cele OperacjiCele Operacji
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Pojawienie się nowego obszaru
zadaniowego,
określonego mianem -
„Rozwiązywania Kryzysów”
Szczyt Waszyngtoński’ 99
Nowa Koncepcja Nowa Koncepcja Strategiczna SojuszuStrategiczna Sojuszu
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
1. Zachowanie zasadniczego znaczenia obrony kolektywnej i więzi transatlantyckiej - jako nieodłącznych cech Paktu Północnoatlantyckiego i podstawowego warunku jego zdolności do działania oraz realizacji całego spektrum zadań.
2. Zdolności polityczne i militarne Sojuszu stanowią zarazem bazę umożliwiającą zapobieganie konfliktom, ich przezwyciężanie, partnerstwo i współpracę – zwłaszcza
w odniesieniu do wyzwań mogących się pojawić przed Sojuszem.
Nowe zagadnienia w Nowe zagadnienia w aspekcie aspekcie
Reagowania KryzysowegoReagowania Kryzysowego
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
3. W porównaniu z Koncepcją Strategiczną z 1991 roku, następuje wyraźne przesunięcie wysiłku w kierunku zdolności do reagowania kryzysowego, jednakże w dalszym ciągu na bazie politycznej i militarnej zdolności obronnej.
4. Koncepcja ogranicza geograficzny zakres działania NATO do obszaru euroatlantyckiego, co wskazuje, że Sojusz nie zamierza być siłą działającą globalnie.
Nowe zagadnienia w Nowe zagadnienia w aspekcie aspekcie
Reagowania KryzysowegoReagowania Kryzysowego
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
5. Operacje wykraczające poza artykuł 5 mają być prowadzone na podstawie mandatu RB ONZ
NATO nie wyklucza jednak możliwości prowadzenia tego rodzaju operacji również bez wyraźnego mandatu, lecz w zgodzie z prawem międzynarodowym i na zasadzie konsensusu państw członkowskich.
6. W koncepcji uwypukla się europejski wymiar NATO, włącznie z możliwością wykorzystania środków i możliwości Sojuszu do operacji europejskich.
Nowe zagadnienia w Nowe zagadnienia w aspekcie aspekcie
Reagowania KryzysowegoReagowania Kryzysowego
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
MC 400/2 z 16 maja 2000 roku
MC 133/3 z 28 sierpnia 2000 roku
MC 327/2 z 30 maja 2001 roku
„Wdrożenie wojskowej Koncepcji Strategicznej Sojuszu” Reagowanie Kryzysowe – ocenia się jako jedno z trzech
podstawowych zadań Sojuszu
„Proces Planowania Operacyjnego NATO” – obejmuje proces planowania, zarówno dla potrzeb obrony kolektywnej, jak i CRO’s
„Wytyczne polityki wojskowej NATO do Operacji Reagowania Kryzysowego nie spełniających wymagań art. V
Podstawy CROPodstawy CRO
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Zapobieganie (rozwiązywanie) Zapobieganie (rozwiązywanie)
sytuacji kryzysowych, sytuacji kryzysowych,
zagrażających bezpieczeństwu zagrażających bezpieczeństwu
członków Sojuszu lub jego członków Sojuszu lub jego
stabilności na obrzeżach obszaru stabilności na obrzeżach obszaru
traktatowegotraktatowego
Cel operacjiCel operacji
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Operacje Reagowania Kryzysowego są to różnego
rodzaju działania militarne i niemilitarne,
kierowane przez NATO, przy wsparciu i akceptacji
międzynarodowych organizacji politycznych,
wojskowych, humanitarnych i gospodarczych.
DefinicjaDefinicja
Mogą być prowadzone w różnej formie, obejmując swoim zasięgiem wszystkie
działania, które nie dotyczą art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Akcje ratownicze i ewakuacyjne;Akcje ratownicze i ewakuacyjne;
Akcje Humanitarne;Akcje Humanitarne;
Świadczenia pomocy w przypadku Świadczenia pomocy w przypadku
katastrof i klęsk żywiołowych;katastrof i klęsk żywiołowych;
Operacje wsparcia pokoju (PSO);Operacje wsparcia pokoju (PSO);
Operacje militarne.Operacje militarne.
FormyFormy
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
1.1. Celowość.Celowość.
2.2. Wytrwałość.Wytrwałość.
3.3. Jedność dowodzenia.Jedność dowodzenia.
4.4. Jedność wysiłku.Jedność wysiłku.
5.5. Wiarygodność.Wiarygodność.
6.6. Przejrzystość operacji.Przejrzystość operacji.
7.7. Bezpieczeństwo.Bezpieczeństwo.
ZasadyZasady
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
8.8. Elastyczność.Elastyczność.
9.9. Promowanie współpracy i zgody.Promowanie współpracy i zgody.
10.10.Bezstronność.Bezstronność.
11.11.Użycie siły.Użycie siły.
12.12.Wzajemny szacunek.Wzajemny szacunek.
13.13.Swoboda manewru.Swoboda manewru.
14.14.Legitymizacja.Legitymizacja.
ZasadyZasady
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Wsparcie i akceptacja ze strony Wsparcie i akceptacja ze strony
międzynarodowych organizacji politycznych, międzynarodowych organizacji politycznych,
militarnych, humanitarnych, gospodarczych;militarnych, humanitarnych, gospodarczych;
Uczestnictwo jest kwestią narodową;Uczestnictwo jest kwestią narodową;
Operacją kieruje NATO.Operacją kieruje NATO.
Zachowanie zdolności do obrony kolektywnej;Zachowanie zdolności do obrony kolektywnej;
Operacje reagowania kryzysowego mogą być Operacje reagowania kryzysowego mogą być
podobne do operacji w ramach artykułu 5.podobne do operacji w ramach artykułu 5.
DeterminantyDeterminanty
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
• Redukowanie napięć w celu uniknięcia kryzysu;
• Rozwiązanie kryzysu zanim przerodzi sięon w konflikt;
• Zapewnienie gotowości elementów cywilnych i militarnych do odpowiedniego reagowania wzależności od sytuacji;
• Reagowanie w przypadku wybuchu konfliktu w celu zapobieżenia jego eskalacji;
• Ustanowienie normalnych warunków po rozwiązaniu konfliktu.
Zarządzanie Zarządzanie kryzysowekryzysowe
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Przedsięwzięcia dyplomatyczne
Przedsięwzięcia gospodarcze
Działania wojskowe
Deeskalacja / Eskalacja
Opcje reagowania Opcje reagowania kryzysowegokryzysowego
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
publiczne zajęcie stanowiska przez czołowych polityków;
noty dyplomatyczne w odniesieniu do „zakłócania pokoju“
intensyfikacja działań NATO – udział w gremiach dążących do rozwiązania konfliktu, przede wszystkich w ramach ONZ i OBWE;
odwołanie ambasadorów i przedstawicielstw wojskowych;
wspólne oświadczenie w imieniu SOJUSZU.
DyplomatyczneDyplomatyczne
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Stosunki/relacjehandlowe
Stosunkifinansowe
StosunkiTechnologiczne
Ulepszeniaw zakresie polityki celnej
Większość ulepszeń
Obniżenie cła
Subwencja (zapomogi)
Prawo państwowe
Rozwój pomocyGwarancja
inwestycyjnaEksport. - poręczenia
kredytoweWymagania w zakresie
przepływu kapitału
Sterowane centralnieulepszenia
Udzielanielicencji
Pomoc techniczna
Transfer technologii
- POZYTYWNE -
GospodarczeGospodarcze
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Stosunkihandlowe
Stosunkifinansowe
Stosunkitechnologiczne
Embargo
Bojkot
Zwiększenie opłat celnych
Dyskryminacja celna
Kwoty
Ograniczeniepołączeń
lotniczych
Zamrożenie wierzytelności
Kontrola transferu kapitału
WywłaszczanieDodatkowe
przeciwdziałania
Wstrzymanie pomocyw zakresie rozwoju
Cofnięcie gwarancji inwestycyjnych
Odebranielicencji
Ograniczeniapomocy technicznej
Ograniczenia w zakresieTransferu
technologii
Negatywne - sankcje gospodarcze
BLOKADA
GospodarczeGospodarcze
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Rola i zadania Sił Zbrojnych Rola i zadania Sił Zbrojnych
w operacji reagowania w operacji reagowania
kryzysowegokryzysowego
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Operacje poniżej progu wojny
Pokój
Konflikt poniżejprogu wojny
Pokój
Pokójmało stabilny
(wrażliwy)
Wojna
Pokójmało stabilny
(wrażliwy)
Operacje pokojowe
Operacje wymuszaniapokoju, działania
prewencyjne
Operacje wojenne
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
• cel• sposób osiągnięcia celu• przynależność sił • zaangażowane rodzaje Sił
Zbrojnych• środowisko• inne
Kryteria klasyfikowaniaKryteria klasyfikowania operacjioperacji
WojennePoniżej progu wojnyOpóźniające
ObronneZaczepne
NarodoweSojuszniczeWielonarodowe
Wojsk LądowychSił PowietrznychSił MorskichPołączone
…lądowe…w terenie górzystym…w warunkach pustynnych
PrzeciwterrorystyczneAntynarkotykoweWymuszania pokoju…
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Zapobiegawczy efekt polityczny (zerwanie Zapobiegawczy efekt polityczny (zerwanie współpracy wojskowej);współpracy wojskowej);
Zmniejszenie ryzyka w większym znaczeniu Zmniejszenie ryzyka w większym znaczeniu (współpraca wojskowa ze stroną (współpraca wojskowa ze stroną zagrożoną);zagrożoną);
Opcje wynikające z umów o redukcji i Opcje wynikające z umów o redukcji i kontroli zbrojeń (kontrole, sankcje);kontroli zbrojeń (kontrole, sankcje);
Monitorowanie rozwoju sytuacji w rejonie potencjalnego konfliktu (loty rozpoznawcze, dozorowanie granic, działania wywiadu);
Wzrost gotowości do reakcji na rozwijający się konflikt (wzrost gotowości bojowej wojsk, ćwiczenia wojskowe);
MilitarneMilitarne
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Odstraszanie i demonstracja woli Sojuszu do działania (utworzenie sił zadaniowych, wysłanie wojsk w rejon konfliktu);
Opanowanie konfliktu z użyciem ograniczonych środków militarnych (obserwatorzy wojskowi, kontrola przestrzegania embarga);
Opcje w przypadku dużego prawdopodobieństwa wybuchu walk lub ich zaistnienia (prze-prowadzenie operacji wojskowej);
Deeskalacja kryzysu (wycofanie wojsk).
MilitarneMilitarne
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Operacje Reagowania Kryzysowego
Operacje Reagowania Kryzysowego
Operacje Wsparcia Pokoju
Operacje Wsparcia Pokoju
Inne operacje reagowania kryzysowego
i zadania spoza art.. V
Inne operacje reagowania kryzysowego
i zadania spoza art.. V
TypologiaTypologia
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Utrzymanie pokoju.
Ustanowienie pokoju.
Zapobieganie konfliktom.
Budowanie pokoju.
Wymuszenie pokoju.
Pomoc humanitarna.
Operacje wsparcia pokoju Operacje wsparcia pokoju - NATO- NATO
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Poszukiwanie i ratunek personelu będącego w niebezpieczeństwie
Pomoc w usuwania klęsk i katastrof
Wsparcie operacji humanitarnych
Operacje ewakuacji osób nieuzbrojonych
Pomoc wojskowa/wsparcie władz cywilnych
Inne OInne Operacje peracje ReagowaniaReagowaniaKryzysowegoKryzysowego
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
Wnioski i konkluzje Wnioski i konkluzje
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
PrognozaPrognoza
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
CechyCechy
Asymetria
Wojna nie z państwem ale np. organizacją terrorystyczną
Religijne lub ideologiczne podłoże konfliktu
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
NiebezpieczeństwaNiebezpieczeństwa
Siły Zbrojne są przygotowane do walki przeciwko innemu państwu (przeciwko siłom zbrojnym)
Wojna i terroryzm przenikają się wzajemnie - trudność w identyfikacji przeciwnika
Wyrafinowane technologie mogą okazać się mało przydatne
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
• Dworecki S., Od konfliktu do wojny, Warszawa 1997.
• FM 3-07 (100-20) Stablility Operations and Suport Operations, Department of the Army, luty 2003.
• Gearty C., Terroryzm, Warszawa 1998.
• Heisbourg F., Wojny, Warszawa 1998.
• Huntington S., Zderzenie cywilizacji, Warszawa 1997.
• Kaczmarek W. [red. nauk.], Identyfikacja i charakterystyka sytuacji kryzysowych, W-wa 2004.
• Kitler W., Wiśniewski B., Prońko J., Problemy zarządzania kryzysowego w państwie, Warszawa 2000.
Literatura
WARSZAWSKA SZKOŁA ZARZĄDZANIA SZKOŁA WYŻSZA
DZIĘKUJĘ ZA DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘUWAGĘ