Muzyczny świat - Podworko IAPimg.iap.pl/s/1118/6206/Edytor/muzykaGkryteria(1).pdf · na wszyst- ko...

Post on 01-Mar-2019

220 views 0 download

Transcript of Muzyczny świat - Podworko IAPimg.iap.pl/s/1118/6206/Edytor/muzykaGkryteria(1).pdf · na wszyst- ko...

Plan wynikowy

nauczania muzyki

w gimnazjum

Muzyczny świat

Opracowała: mgr Małgorzata Wygoda

4

OCENA WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI

UCZNIÓW

Nauczyciel, dokonując oceny osiągnięć uczniów, bierze pod uwagę przede

wszystkim:

– poziom uzdolnień i predyspozycji muzycznych ucznia,

– jego indywidualny wkład pracy potrzebny do realizacji określonych działań muzycznych,

– postawę i zaangażowanie ucznia wobec stawianych mu zadań,

– uzyskany przez niego poziom wiedzy i umiejętności w zakresie różnych form aktywności

muzycznej (śpiew, gra na instrumentach, ruch przy muzyce, percepcja muzyki) i wiadomości

z teorii muzyki (historia muzyki, zasady muzyki),

– postawę ucznia wobec dóbr kultury i wytworów sztuki,

– podejmowanie przez ucznia dodatkowych zadań muzycznych, włączanie się w życie arty-

styczne szkoły i środowiska,

– uczestnictwo ucznia w zajęciach,

– umiejętność formułowania przez niego problemów, wyciągania wniosków,

– poszukiwanie własnych rozwiązań, obronę własnego poglądu.

Ocenianie osiągnięć uczniów odbywa się poprzez:

– wykonywanie praktycznych ćwiczeń muzycznych: rytmicznych, melodycznych, ruchowych,

słuchowych (np. wyklaskiwanie rytmu, śpiewanie wzorów melodycznych, realizację rucho-

wą tematów muzycznych, określanie odległości interwałowych między dźwiękami),

– aktywne działania w zakresie różnych form muzycznych: śpiewu, gry na instrumencie, słu-

chania muzyki, ruchu przy muzyce, twórczości muzycznej (np. śpiewanie pieśni i piosenek,

kanonów dwu-, trzygłosowych, przyśpiewek ludowych, granie akompaniamentu, fragmen-

tów utworów różnych kompozytorów, rozpoznawanie stylu muzycznego epoki w słuchanych

utworach, brzmienia instrumentów i głosów ludzkich, budowy formalnej utworu, wykony-

wanie kroków i figur określonego tańca, tworzenia melodii, ilustracji muzycznych do tek-

stów wiersza),

– odpowiedzi ustne z zakresu znajomości: zasad muzyki (np. elementów muzyki, znaków

chromatycznych, interwałów muzycznych, trójdźwięków, budowy gam majorowych i mi-

norowych) , historii muzyki (np. znajomość epok muzycznych, twórczości kompozytorów),

form muzycznych,

– prace domowe,

– quizy i konkursy muzyczne.

5

KLASA 1

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

1. Piosenka

jest dobra

na wszyst-

ko – nauka

piosenki

Wakacje

– poprawnie śpiewa piosenkę

Wakacje z repertuaru kabaretu

OTTO

– wykonuje pracę plastyczną

o tematyce wakacyjnej techniką

collage’u

– czysto intonuje dźwięki odda-

lone od siebie o oktawę

– wykazuje zainteresowania

treściami nauczania muzyki

w gimnazjum

edukacja prozdro-

wotna: aktywne

formy spędzania

wolnego czasu, pro-

mowanie zdrowego

stylu życia

śpiewa piosenkę

z akompaniamentem,

interpretuje plastycznie

utwór muzyczny

2. Muzycz-

na prehisto-

ria. Począt-

ki muzyki,

najstarsze

instrumen-

ty muzycz-

ne

– podaje przyczyny powsta-

wania sztuki na Ziemi

– omawia tematykę malar-

stwa jaskiniowego

– wykonuje prosty instrument

perkusyjny lub strunowy

– improwizuje w grupie ta-

niec rytualny

– integruje się z grupą w cza-

sie zabaw i ćwiczeń muzycz-

nych

edukacja czytelniczo-

-medialna: wykorzy-

stanie nowoczesnych

technik informacyj-

nych w pozyskiwaniu

wiadomości o sztuce

wykazuje dociekli-

wość poznawczą zwią-

zaną z najstarszymi

dziejami muzyki

3. Wartości

rytmiczne

nut i pauz.

Nauka

Bardzo

smutnej

piosenki

retro

– poprawnie zaśpiewa Bardzo

smutną piosenkę retro

– umie wyjaśnić, co to jest

oznaczenie taktowe, takt,

akcent metryczny

– różnicuje wartości ryt-

miczne pod względem czasu

trwania

– akompaniuje na instrumen-

tach perkusyjnych do refrenu

piosenki

– uczy się współodpowie-

dzialności w pracy grupowej

prawidłowo pisze zna-

ki graficzne nut i pauz,

zna czas ich trwania

względem całej nuty,

umie grupować war-

tości rytmiczne w tak-

tach, śpiewa piosenkę

z akompaniamentem

6

Wymagania

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

włącza się

w śpiew piosen-

ki i zespołowe

działania mu-

zyczne, tworzy

wakacyjną listę

przebojów

śpiewa piosenkę

w grupie

z akompania-

mentem instru-

mentu, interpre-

tuje plastycznie

utwór muzyczny

prawidłowo reali-

zuje rytm i melo-

dię piosenki Wa-

kacje, odtwarza

głosem wybrane

interwały mu-

zyczne, w swojej

pracy plastycznej

wyraża klimat i

charakter utworu

muzycznego

poprawnie okre-

śla i nazywa in-

terwały muzycz-

ne w zakresie

oktawy, wyko-

nuje estetyczną

pracę plastyczną

zgodnie z zasa-

dami techniki

collage’u

czysto intonuje

dźwięki interwa-

łów w zakresie

oktawy

rozpozna-

je przykłady

malarstwa

jaskiniowego,

przyswaja ele-

menty wiedzy

dotyczące dzie-

jów Ziemi

potrafi opowie-

dzieć o począt-

kach muzyki,

wykazuje zainte-

resowanie sztuką

prehistoryczną

umie wymienić

różne hipotezy

powstania mu-

zyki na ziemi,

improwizuje

w grupie ple-

mienny taniec

rytualny, zna

terminy: arche-

ologia muzyczna

i sztuka prehi-

storyczna

potrafi wyjaśnić,

jaki jest zakres

zadań etnogra-

fów i etnologów

muzycznych,

przedstawia hi-

potezy powstania

muzyki w opar-

ciu o rozważania

lub teorie

K. Darwina,

J. J. Rousseau,

H. Spencera

zna historię

powstania

pierwszych

instrumentów

muzycznych,

wyjaśnia różne

funkcje muzyki

ludzi pierwot-

nych

śpiewa w grupie

Bardzo smutną

piosenkę retro,

wyklaskuje

rytm piosenki

rozpoznaje

i pisze znaki

graficzne nut

i pauz, po-

prawnie śpiewa

Bardzo smutną

piosenkę retro

dzieli na takty

podane szeregi

wartości ryt-

micznych, wie,

co to jest ozna-

czenie taktowe,

takt, akcent me-

tryczny

prawidłowo

grupuje warto-

ści rytmiczne

w taktach, wie,

jakie ma znacze-

nie kropka przy

nucie i pauzie,

wykonuje ćwi-

czenia rytmiczne

z wartościami

nut i pauz

z kropką, akom-

paniuje na in-

strumentach do

melodii piosenki

tworzy akom-

paniament

rytmiczno-me-

lodyczny do

Bardzo smutnej

piosenki retro

7

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

4. O tym,

jak w staro-

żytnej Gre-

cji bywało

– wymienia ważne ośrodki

kultury świata starożytnego

– opowiada treść mitu grec-

kiego związanego z muzyką

– wymienia funkcje muzyki

w starożytnej Grecji

– rozpoznaje instrumenty

starożytne na zdjęciach iko-

nograficznych

– wykonuje mozaikę cera-

miczną

– odnosi się z szacunkiem

do dóbr kultury i sztuki

edukacja filozoficz-

na: starożytna Grecja

jako miejsce naro-

dzin filozofii

wykazuje znajomość

stylów i epok, wie,

jaką rolę spełniała

muzyka w życiu staro-

żytnych Greków, zna

historię instrumentów

muzycznych

5. Śpiew

i taniec

w starożyt-

nym Rzy-

mie

– określa, jaką rolę pełniła

muzyka w starożytnym Rzy-

mie

– wymienia starożytne instru-

menty muzyczne, na których

grano w Rzymie

– opowiada o genezie powsta-

nia sztuki pantomimy

– potrafi zaimprowizować

kilka gestów i min gry panto-

mimicznej

– szanuje dobra kultury

i sztuki

edukacja europejska:

prezentacja dorobku

kultury starożytnego

Rzymu

wykazuje znajomość

stylów i epok, wie,

jaką rolę pełni muzyka

w życiu starożytnych

Rzymian

6. Do re

mi – kilka

słów

o melodii.

Nauka

piosenki

Profesor

Robert

– umie zaśpiewać piosenkę

Profesor Robert

– poprawnie intonuje dźwięki

gamy C-dur

– śpiewa z nut fragment

melodii nazwami solmizacyj-

nymi

– dokonuje podziału melodii

na wokalną i instrumentalną

– integruje się z klasą w cza-

sie wspólnych działań mu-

zycznych

– docenia pracę dydaktyczną

i wychowawczą nauczyciela

poprawnie śpiewa

piosenkę z akompa-

niamentem, czysto

intonuje dźwięki gamy

C-dur, zna nazwy

literowe i solmizacyjne

dźwięków gamy

C-dur, gra na instru-

mencie (flecie, dzwon-

kach lub keyboardzie)

gamę C-dur

8

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

potrafi podać

podstawowe

wiadomości

o muzyce sta-

rożytnej Grecji,

wykonuje proste

ćwiczenia we-

dług wzoru

wymienia głów-

ne ośrodki kultu-

ry w starożytno-

ści, zna nazwy

instrumentów

starożytnych

i rozpoznaje

je na zdjęciach

zna treść mitu

związanego

z muzyką, np.

historię powsta-

nia fletni Pana,

wymienia kilka

terminów mu-

zycznych pocho-

dzących z języka

greckiego, np.

melodia, metrum,

kanon, symfonia,

chór oraz najstar-

sze formy muzy-

ki greckiej

wykazuje się

bardzo dobrą

wiedzą o muzy-

ce starożytnej

Grecji, przed-

stawia zabytki

muzyki greckiej,

korzysta

z różnych źródeł

informacji

zna imiona muz

greckich, wyka-

zuje się wiedzą

o muzyce sta-

rożytnej Grecji

wykraczającą

poza zakres ma-

teriału nauczania

w gimnazjum,

np. przedstawia

teorie muzyki

greckiej

potrafi odpowie-

dzieć na proste

pytania związa-

ne tematycznie

z muzyką staro-

żytnego Rzymu

umie wyjaśnić

termin panto-

mima, wie, jaką

rolę spełniała

muzyka

w życiu staro-

żytnych Rzy-

mian

rozróżnia

i nazywa instru-

menty muzyczne

starożytnych

Rzymian,

wykonuje

w grupie impro-

wizacje panto-

mimiczne

na dowolny

temat

wykazuje się

bardzo dobrą

wiedzą o muzy-

ce starożytnego

Rzymu, umie

opowiedzieć

o tradycjach

pantomimy

i rozwoju teorii

muzyki w staro-

żytnym Rzymie

wykazuje się

wiedzą o muzyce

starożytnego

Rzymu wykra-

czającą poza

zakres materiału

nauczania

w gimnazjum,

umie wykonać

według opisu

pantomimiczny

element ruchowy

– „krok w miej-

scu”

włącza się

w śpiew pio-

senki Profesor

Robert, śpiewa

solmizacją

gamę C-dur

w górę i w dół

zna rytm i me-

lodię piosenki

Profesor Robert,

czysto intonuje

dźwięki gamy

C-dur, gra na

dzwonkach lub

flecie gamę

C-dur w górę

i w dół

śpiewa z obser-

wacją nut me-

lodię Do re mi,

śpiewa solmiza-

cją refren pio-

senki Profesor

Robert, określa

nazwy literowe

nut na pięciolinii

prawidłowo

określa i za-

pisuje nuty na

pięciolinii, zna

podstawowe

rodzaje melodii,

potrafi opo-

wiedzieć o ich

środkach wyko-

nawczych, gra

na dzwonkach

lub flecie frag-

ment melodii

w tonacji C-dur

śpiewa i gra

z nut fragmenty

melodii, dobiera

drugi głos

do refrenu pio-

senki Profesor

Robert

9

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

7. O mu-

zyce na

chwałę

Boga

– podaje charakterystyczne

cechy średniowiecznych

stylów architektonicznych:

romańskiego i gotyckiego

– wymienia najważniejsze

cechy i funkcje muzyki śre-

dniowiecznej

– rozpoznaje styl muzyki

średniowiecza w słuchanych

utworach muzycznych

– dostrzega i docenia rolę

zabytków kultury w życiu

społeczeństwa

edukacja europejska:

prezentacja osiągnięć

średniowiecznej kul-

tury europejskiej

rozróżnia i nazywa

średniowieczne sty-

le architektoniczne,

słucha śpiewów cho-

rałowych, podaje ich

najważniejsze cechy,

wymienia popularne

średniowieczne instru-

menty muzyczne, opo-

wiada o religijnej

i świeckiej muzyce

średniowiecza

8. Najstar-

sze zabytki

muzyki

polskiej

– wymienia najważniejsze

zabytki muzyki epoki śred-

niowiecza

– śpiewa pieśń Breve regnum

– wykonuje w grupie impro-

wizacje ruchowe na podsta-

wie opisu Tańca rycerzy spod

Grunwaldu

– dostrzega i docenia rolę

zabytków kultury w społeczeń-

stwie

kultura polska na

tle cywilizacji śród-

ziemnomorskiej:

poszukiwanie korze-

ni kultury polskiej

w chrześcijańskiej

Europie

wymienia najważniej-

sze zabytki muzyki

polskiej i ośrodki

kultury muzycznej,

opowiada o działalno-

ści muzycznej żaków

krakowskich, zna

i śpiewa najstarsze

pieśni polskie, impro-

wizuje ruch taneczny

9. Klimaty

jesieni,

nauka

piosenki

Kapryśna

jesień

– śpiewa piosenkę Kapryśna

jesień

– dokonuje analizy rytmu

z nieregularnym podziałem

wartości

– wyszukuje w literaturze,

sztuce i muzyce dzieła inspi-

rowane jesienią

– uważnie obserwuje przyro-

dę, docenia jej piękno

edukacja ekologicz-

na: rola środowiska

naturalnego w sztuce

i literaturze

śpiewa piosenkę

z akompaniamentem,

prawidłowo realizuje

rytm z nieregularnym

podziałem wartości,

wykazuje zaintereso-

wanie dziełami lite-

rackimi, plastycznymi

i muzycznymi inspi-

rowanymi określoną

porą roku

10

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

słucha utworów

muzycznych

z okresu śre-

dniowiecza,

włącza się

w śpiew melodii

średniowiecz-

nych, ogląda

zdjęcia sztuki

średniowiecz-

nej, wykazuje

zainteresowanie

muzyką tego

okresu

charakteryzuje

średniowieczną

muzykę religijną

i świecką, wyko-

nuje pracę pla-

styczną Średnio-

wieczne nuty

z ozdobnym

inicjałem lub

ornamentem

zna ramy czaso-

we średniowie-

cza, słucha frag-

mentów chorału

gregoriańskiego

i omawia cha-

rakterystyczne

jego cechy,

rozpoznaje

i nazywa śre-

dniowieczne

style architekto-

niczne, charak-

teryzuje różne

średniowieczne

formy wokalne

i instrumentalne

wymienia cha-

rakterystyczne

cechy stylów

architektonicz-

nych gotyku

i romanizmu,

omawia początki

wielogłosowości

w muzyce, cha-

rakteryzuje dzia-

łalność szkoły

Notre Dame

i twórczość

wybitnych kom-

pozytorów śre-

dniowiecznych

Leoninusa

i Perotina

podaje przykła-

dy zabytków

kultury i sztuki

średniowiecznej,

komponuje me-

lodię opartą na

średniowiecznej

skali kościelnej

włącza się

w śpiew pieśni

Breve regnum,

słucha polskich

średniowiecz-

nych pieśni

i utworów in-

strumentalnych

śpiewa pieśń

Breve regnum

z akompania-

mentem, opo-

wiada o dzia-

łalności żaków

krakowskich

wie, jaką rolę

spełniła Akade-

mia Krakowska

w rozwoju pol-

skiej kultury, opo-

wiada o najstar-

szych zabytkach

muzyki polskiej,

śpiewa fragment

Bogurodzicy, wie,

kim był Wincenty

z Kielczy, podaje

przykłady jego

dzieł

śpiewa pieśni

Bogurodzica

i Breve regnum,

opowiada ich hi-

storię, wymienia

polskie ośrodki

kultury muzy-

cznej okresu

średniowiecza,

improwizuje

w grupie koro-

nację króla

żaków

wykazuje się

bogatą wiedzą

o polskiej śre-

dniowiecznej

kulturze

muzycznej,

wymienia przy-

kłady polskich

zabytków archi-

tektonicznych

w stylu romań-

skim i gotyckim

śpiewa w grupie

piosenkę Ka-

pryśna jesień,

słucha utworów

muzycznych

i literackich

o tematyce

jesiennej

rozróżnia rytmy

z nieregularnym

podziałem war-

tości rytmicz-

nych, wypowia-

da się na temat

nastroju i cha-

rakteru słucha-

nych utworów

o tematyce

jesiennej

wystukuje prawi-

dłowo trudniejsze

rytmicznie frag-

menty piosenki,

czysto intonuje

skoki interwało-

we w piosence

Kapryśna jesień,

wykonuje pracę

plastyczną inspi-

rowaną muzyką

o tematyce je-

siennej

swobodnie imro-

wizuje na instru-

mentach perku-

syjnych w czasie

śpiewania piosen-

ki, tworzy rytmy

z nieregularnym

podziałem war-

tości, wyszukuje

dzieła kultury

o tematyce jesieni

tworzy na in-

strumentach

akompaniament

do piosenki Ka-

pryśna jesień,

analizuje dzieła

muzyczne, pla-

styczne i literac-

kie inspirowane

tematyką je-

sienną

11

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

10. Skala

majorowa

i minoro-

wa. Nauka

piosenki

Pocztówka

z Beskidu

– rozpoznaje słuchowo gamę

majorową i minorową

– śpiewa piosenkę Pocztówka

z Beskidu

– gra na flecie, dzwonkach

lub keyboardzie utwór

L. C. Daquina Kukułka

– uczy się współdziałania

i współodpowiedzialności

w pracy zespołowej

edukacja regionalna

– dziedzictwo kul-

turowe w regionie:

piękno Beskidów,

tradycje i zwyczaje

regionalne

śpiewa piosenkę

z akompaniamentem,

rozróżnia tryb -dur,

-moll, gra z nut utwór

muzyczny ze znaka-

mi chromatycznymi,

określa nastrój, tempo

i dynamikę utworu

11. Rene-

sansowe

granie

i śpiewanie

– charakteryzuje epokę rene-

sansu w muzyce i sztuce

– wymienia słynnych artystów

renesansowych i ich dzieła

– wymienia formy muzyczne

i popularne instrumenty epoki

– słucha utworów renesan-

sowych, rozpoznaje styl mu-

zyczny tego okresu

– gra renesansowy utwór

muzyczny

– docenia wartość muzyki

renesansu, uczy się szacunku

do zabytków kultury i sztuki

edukacja filozo-

ficzna: koncepcja

człowieka jako istoty

rozumnej, wolnej,

dążącej do poznania

prawdy

słucha utworów wiel-

kich mistrzów i roz-

różnia styl muzyczny

epoki, wymienia cha-

rakterystyczne cechy

malarstwa, rzeźby

i architektury dawnego

okresu, poznaje dzia-

łalność artystyczną

wybitnych kompozyto-

rów, główne formy

i gatunki muzyczne

12. „Złoty

wiek” mu-

zyki pol-

skiej – na-

uka pieśni

Kleszczmy

rękoma

– wymienia nazwiska wy-

bitnych uczonych i artystów

polskich epoki renesansu

– opowiada o polskiej mu-

zyce renesansu i twórczości

najsłynniejszych kompozy-

torów

– śpiewa fragment psalmu

M. Gomółki Kleszczmy rę-

koma

– docenia wartość renesan-

sowej muzyki polskiej i jej

wkład w rozwój europejskiej

kultury

kultura polska na tle

cywilizacji śródziem-

nomorskiej: wkład

polskiego dziedzic-

twa kulturowego

w rozwój muzyki

i sztuki europejskiej

wykazuje znajomość

stylów, epok i technik

kompozytorskich,

śpiewa fragmenty

polskich pieśni z epo-

ki renesansu, słucha

przykładów religijnej

i świeckiej muzyki

tego okresu

12

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

włącza się

w śpiew piosen-

ki Pocztówka

z Beskidu, okre-

śla nastrój, tem-

po i dynamikę

utworu

śpiewa piosenkę

Pocztówka z ...

z akompania-

mentem in-

strumentu lub

nagraniem

z płyty CD, za-

znacza półtony

w gamach majo-

rowych i mino-

rowych, śpiewa

solmizacją gamę

C-dur i a-moll

zna pojęcie ska-

la, gra na instru-

mencie gamy

G-dur, F-dur,

d-moll, e-moll,

stosuje różne

środki wyrazu

artystycznego

dla oddania cha-

rakteru i nastroju

piosenki

gra na instru-

mencie gamy

majorowe

i minorowe ze

znakami chro-

matycznymi,

gra na instru-

mencie melodię

Kukułka –

L. C. Daquina

określa tonację

piosenki, zna

średniowieczne

skale kościelne,

tworzy akompa-

niament do pio-

senki Pocztówka

z Beskidu

ogląda zdjęcia z

przykładami

budowli, rzeź-

by, malarstwa

renesansowego,

słucha utworów

z epoki rene-

sansu

określa ramy

czasowe rene-

sansu, wymienia

charakterystycz-

ne cechy epoki,

rozpoznaje

instrumenty

muzyczne popu-

larne w renesan-

sie: lutnię, violę

i klawesyn

wymienia na-

zwiska wielkich

artystów rene-

sansu europej-

skiego i przy-

kłady ich dzieł,

charakteryzuje

epokę renesansu

w muzyce

i sztuce, wyja-

śnia słowo „ta-

bulatura”

umie wyjaśnić

wyrażenia:

renesansowy

umysł, człowiek

renesansu, gra

na fletach lub

dzwonkach

wybrany utwór

renesansowy

zna twórczość

Giovanniego

Pierluigi da Pa-

lestrino i Orlano

di Lasso, wyja-

śnia formy mu-

zyczne: motet,

madrygał, akan-

sons, villanella,

msza (wymienia

części stałe

i zmienne mszy)

wykazuje za-

interesowanie

polską sztuką

renesansową,

słucha utworów

muzycznych

tego okresu,

ogląda zabytki

i przykłady

sztuki renesan-

sowej

śpiewa w grupie

kolędę renesan-

sową Nuż my

wszyscy, wy-

powiada się na

temat wysłucha-

nych utworów

wielkich mi-

strzów polskiego

renesansu, ob-

serwuje fakturę

homofoniczną

utworu na przy-

kładzie psalmu

Kleszczmy ręko-

ma M. Gomółki

wymienia na-

zwiska polskich

kompozytorów

renesansowych,

główne ośrodki

kultury, podaje

przykłady dzieł

muzycznych

tego okresu,

rozpoznaje

brzmienie lutni

i klawesynu

w słuchanych

utworach mu-

zycznych

śpiewa fragment

psalmu Kleszcz-

my rękoma

M. Gomółki

w układzie dwu-

głosowym,

opowiada

o działalności

kapeli roranty-

stów, wyszu-

kuje w różnych

źródłach infor-

macji na temat

polskiej muzyki

renesansu

charakteryzuje

działalność wy-

bitnych przedsta-

wicieli epoki pol-

skiego renesansu:

M. Kopernika,

J. Kochanowskie-

go, M. Reja,

A. Frycza

Modrzewskiego

oraz kompozyto-

rów: Mikołaja

z Krakowa,

Wacława

z Szamotuł,

M. Gomółki,

M. Zielińskiego

13

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

13. Znaki

chroma-

tyczne

w muzyce.

Granie na

instrumen-

tach frag-

mentów

melodii ze

znakami

chroma-

tycznymi

– różnicuje znaki chroma-

tyczne i wie, jaką rolę pełnią

w muzyce

– określa znaczenie znaków

chromatycznych przygodnych

i przykluczowych

– gra z nut melodię ze znaka-

mi chromatycznymi

– zna barwy chromatyczne

w plastyce

– uczy się współdziałania

w grupie i odpowiedzialności

za efekt pracy zespołowej

zna zasady muzyki z

zakresu znaków

chromatycznych, gra

i śpiewa melodię ze

znakami chromatycz-

nymi, zna barwy chro-

matyczne w sztuce

14. Zima

w muzyce

i malar-

stwie

– wyszukuje dzieła plastycz-

ne i literackie o tematyce

zimowej

– słucha utworów muzycz-

nych inspirowanych zimą

– gra melodię z towarzysze-

niem drugiego głosu

– wykonuje pracę plastyczną

o tematyce zimowej, wyko-

rzystując wiedzę na temat

temperatury barw

– obserwuje przyrodę i doce-

nia piękno polskiego krajo-

brazu

edukacja ekologicz-

na: rola środowiska

naturalnego w sztuce

śpiewa piosenkę

z akompaniamentem,

gra na instrumencie

fragment utworu, słu-

cha i analizuje utwory

muzyczne, interpretuje

plastycznie utwór

o określonej tematyce

15. Trady-

cje Bożego

Narodzenia

i Nowe-

go Roku.

Nauka

pastorałki

Chrystus

się narodził

– opowiada o polskich trady-

cjach związanych ze świętami

Bożego Narodzenia i Nowym

Rokiem

– śpiewa piosenkę o tematyce

bożonarodzeniowej Chrystus

się narodził

– gra na instrumentach wy-

braną kolędę

– kultywuje polskie tradycje

i zwyczaje związane ze świę-

tami Bożego Narodzenia

i Nowego Roku

edukacja regionalna-

-dziedzictwo kulturo-

we w regionie: kul-

tywowanie tradycji

i zwyczajów zwią-

zanych ze Świętami

Bożego Narodzenia

i Nowego Roku

śpiewa pieśni bożona-

rodzeniowe z akom-

paniamentem, gra na

instrumencie wybraną

kolędę, zna tradycje

i zwyczaje związane

ze świętami Bożego

Narodzenia i Nowym

Rokiem

14

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

rozróżnia znaki

graficzne bemo-

la, krzyżyka

i kasownika,

wie, jakie jest

ich znaczenie

w muzyce

gra na instru-

mencie dźwięki

ze znakami

chromatyczny-

mi, rozróżnia

znaki chroma-

tyczne przyklu-

czowe i przy-

godne

gra na instru-

mencie gamy

majorowe

i minorowe do

dwóch znaków

chro-

matycznych,

wymienia barwy

chromatyczne

w plastyce

gra na instru-

mencie melodię

Menuet (L. Boc-

cherini), stosuje

właściwe znaki

artykulacyjne,

tempa i dyna-

miki, wyjaśnia

pojęcie chroma-

tyka

zna zasady

pisowni znaków

chromatycz-

nych, wyjaśnia,

co to jest półton

diatoniczny

i chromatyczny

włącza się

w śpiew pio-

senki Święty

Mikołaj, ogląda

reprodukcje

związane

z porą zimową

i wypowiada się

na ich temat

słucha utworów

muzycznych,

śpiewa w grupie

piosenkę

z akompania-

mentem, wyko-

nuje pracę pla-

styczną inspiro-

waną tematyką

zimową

słucha utworów

muzycznych

o tematyce

zimowej, wypo-

wiada się na ich

temat, opowiada

o zimowych

zwyczajach

ludowych na

wsiach i w mia-

stach polskich

gra na dzwon-

kach fragment

utworu E. Wald-

teufela Łyżwia-

rze, wyszukuje

w różnych

źródłach utwo-

ry literackie,

plastyczne, mu-

zyczne inspiro-

wane zimą

gra w dwugłosie

fragment melo-

dii Łyżwiarze,

dokonuje anali-

zy dzieła malar-

skiego, technika

malarska, kolo-

rystyka, pierw-

szy, drugi plan

obrazu, itp.

włącza się

w śpiew pieśni

bożonarodze-

niowych, opo-

wiada

o tradycjach

i zwyczajach

świątecznych

kultywowanych

w domu rodzin-

nym

śpiewa pieśń

o tematyce świą-

tecznej Chrystus

się narodził

z akompania-

mentem instru-

mentu, opowia-

da o tradycjach

i zwyczajach

Bożego Naro-

dzenia

opowiada

o zwyczajach

i tradycjach

świątecznych

z różnych re-

gionów Polski,

śpiewa ze słuchu

pieśni bożonaro-

dzeniowe

zna i śpiewa

kilka pieśni

bożonarodze-

niowych, gra

na instrumencie

pastorałkę Oj,

Maluśki, Maluś-

ki, realizuje

prawidłowo rytm

z triolami,

opowiada

o tradycjach

i zwyczajach Bo-

żego Narodzenia

w różnych kra-

jach i na różnych

kontynentach

śpiewa w dwu-

głosie kolędy

i pastorałki; gra

na instrumencie

wybrane kolędy

w układzie dwu-,

trzygłosowym

15

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

16. Interwały

w muzyce.

Ćwiczenia

słuchowe

w rozpo-

znawaniu

interwałów

czystych

– nazywa interwały od prymy

do oktawy

– pisze na pięciolinii i gra

na instrumencie interwały

melodyczne i harmoniczne

– rozpoznaje słuchowo inter-

wały czyste od prymy

do oktawy

edukacja prozdro-

wotna: higiena głosu

i słuchu

rozpoznawanie i śpie-

wanie ze słuchu inter-

wałów czystych, gra-

nie na instrumentach

interwałów od prymy

do oktawy

17. i 18.

Polska

muzyka

ludowa

– tradycje

i teraźniej-

szość

– wyjaśnia terminy: folklor,

etnografia, muzyka folkowa

– opowiada o działalności

Oskara Kolberga

– śpiewa piosenkę w stylu

folk

– umie zatańczyć taniec re-

gionalny

– potrafi opowiedzieć o kul-

turze własnego regionu i jej

związku z kulturą narodową

– wykonuje wycinankę regio-

nalną

– docenia wartość dzieł pol-

skich twórców ludowych, jest

tolerancyjny wobec różnych

gatunków muzycznych

– kształtuje własną tożsamość

regionalną

edukacja regionalna

– dziedzictwo kul-

turowe w regionie:

elementy dziejów

kultury regionalnej,

rozwój tożsamości

regionalnej, regional-

ne tradycje, obyczaje,

muzyka

poznaje działalność

Oskara Kolberga,

kształtuje afirmujący

stosunek do polskiej

sztuki ludowej, zbiera

wiadomości na temat

muzyki folkowej,

wykonuje kroki

i figury taneczne

polskiego tańca

regionalnego

19. Barok

w muzyce

i sztuce eu-

ropejskiej

– charakteryzuje epokę baro-

ku w muzyce i sztuce

– wymienia nazwiska słyn-

nych twórców muzyki baroku

– rozpoznaje styl muzyczny

epoki w wysłuchanych utwo-

rach muzycznych

– docenia wartość zabytków

sztuki i muzyki oraz ich

wkład w rozwój europejskiej

kultury

edukacja europejska:

prezentacja osiągnięć

barokowej kultury

europejskiej

wykazuje znajomość

stylów, epok i technik

kompozytorskich,

podaje przykłady

architektury i sztuki

użytkowej danej epoki

16

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

wie, co nazywa-

my interwałem

w muzyce, zna

nazwy interwa-

łów od prymy

do oktawy

określa nazwy

interwałów

zapisanych na

pięciolinii, roz-

różnia interwały

harmoniczne

i melodyczne

zapisuje na pię-

ciolinii interwa-

ły melodyczne

i harmoniczne,

powtarza głosem

interwały czyste

gra na instru-

mentach inter-

wały melodycz-

ne i harmonicz-

ne od podanych

dźwięków,

śpiewa okre-

ślony interwał

od podanego

dźwięku

rozpoznaje słu-

chowo interwały

melodyczne

i harmoniczne,

określa ich na-

zwy

słucha piosenek

w stylu folk

i przyśpiewek

regionalnych,

wypowiada się

na temat muzyki

i sztuki ludowej

własnego

regionu

śpiewa ze słuchu

piosenkę

w stylu folk,

wie, jaką dzia-

łalność muzycz-

ną prowadził

Oskar Kolberg,

wykonuje wyci-

nankę ludową,

stosując wybra-

ny rodzaj kom-

pozycji

słucha utworów

inspirowanych

folklorem, opo-

wiada o działal-

ności etnogra-

ficznej Oskara

Kolberga, śpie-

wa z obserwacją

nut piosenkę

w stylu folk

układa akompa-

niament perku-

syjny do piosen-

ki Szalała, sza-

lała, rozpoznaje

muzykę ludową

wybranych re-

gionów Polski,

tańczy taniec

regionalny

zna instrumenta-

rium kapel ludo-

wych w różnych

regionach kraju,

podaje charakte-

rystyczne cechy

muzyki różnych

regionów Polski

wykazuje za-

interesowanie

historią muzyki

barokowej,

słucha utworów

muzycznych

z epoki baroku

wypowiada się

na temat słu-

chanej muzyki

barokowej,

wykonuje pracę

plastyczną do

Muzyki sztucz-

nych ogni

G. F. Händla

określa czas

trwania epoki

baroku w mu-

zyce, podaje

najważniejsze

cechy muzyki

barokowej,

wymienia na-

zwiska wybit-

nych przedsta-

wicieli epoki

charakteryzuje

główne cechy

muzyki baro-

kowej i główne

formy muzyczne

dominujące

w epoce, do-

konuje analizy

słuchanych

utworów

muzycznych

omawia styl

galant w muzyce

oraz twórczość

przedstawicieli

tego stylu,

wymienia cechy

stylu rokokowe-

go w sztuce

17

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

20. Ma-

lowanie

muzyką

– nauka

piosenki

Otwórz

oczy

– śpiewa piosenkę Otwórz

oczy

– różnicuje utwory pod

względem nastroju

– wykonuje pracę plastyczną

inspirowaną nastrojem utwo-

rów muzycznych

– docenia piękno otaczające-

go świata, dostrzega potrzebę

działań ekologicznych na

rzecz środowiska

edukacja ekologicz-

na: rozbudzanie sza-

cunku do przyrody,

znaczenie ochrony

środowiska natural-

nego

śpiewa piosenkę

z akompaniamentem,

wykonuje pracę pla-

styczną inspirowaną

nastrojem utworu,

słucha utworów mu-

zycznych o różnym

nastroju i charakterze

21. Koncert

solowy

i concerto

grosso

– rozpoznaje różnice między

koncertem solowym i concer-

to grosso

– gra na instrumencie frag-

ment koncertu A. Vivaldiego

– rozpoznaje rodzaj koncertu

w słuchanych utworach mu-

zycznych

– docenia kulturę muzyczną

i uczy się właściwego zacho-

wania w filharmonii

edukacja europejska:

prezentacja osiągnięć

kultury europejskiej

epoki baroku

wykazuje znajomość

stylów, epok i technik

kompozytorskich,

rozpoznaje brzmienie

instrumentów

w słuchanych utwo-

rach muzycznych, gra

na instrumencie utwo-

ry wielkich mistrzów

22. Kobiety

inspira-

cją dzieł

wielkich

artystów.

Nauka pio-

senki Naj-

piękniejsza

w klasie

– poprawnie śpiewa piosenkę

Najpiękniejsza w klasie

– poznaje dzieła różnych arty-

stów dedykowane kobietom

– umie formułować opinie na

temat wysłuchanych utworów

muzycznych

– uczy się szacunku i tole-

rancji

edukacja czytelnicza

i medialna: forma

komunikatów me-

dialnych: słownych,

pisemnych, obrazo-

wych

śpiewa piosenkę

z akompaniamentem,

wyszukuje

w różnych źródłach

medialnych infor-

macji na określony

temat, słucha utworów

muzycznych, gra na

instrumencie melodię

fragmentu utworu

18

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

określa nastrój

słuchanych

utworów

muzycznych,

włącza się

w śpiew piosen-

ki Otwórz oczy

śpiewa piosenkę

Otwórz oczy

z akompania-

mentem na-

uczyciela lub

nagraniem na

płycie CD jed-

nocześnie taktu-

jąc na „cztery”,

wykonuje pracę

plastyczną do

utworu muzycz-

nego

dostosowuje ko-

lorystykę pracy

plastycznej do

nastroju utworu,

wypowiada się

na temat wpły-

wu muzyki na

samopoczucie

człowieka

analizuje zapis

muzyczny pio-

senki, popraw-

nie realizuje

trudniejsze ryt-

micznie frag-

menty piosenki,

akompaniuje na

instrumentach

perkusyjnych

w czasie wyko-

nywania utworu

śpiewa melodię

piosenki Otwórz

oczy z nut, two-

rzy „muzyczną

apteczkę” na

dobry humor ze

znanych utwo-

rów wielkich

mistrzów mu-

zyki

podaje kilka

określeń słowa

„koncert”, (jako

koncert zespołu

np. rockowego,

piosenkarza,

orkiestry symfo-

nicznej) słucha

utworów mu-

zycznych

rozpoznaje

brzmienie

instrumentów

solowych,

zna zasady

właściwego

zachowania

w filharmonii

i innych obiek-

tach kulturalnych

podaje różnice

między koncer-

tem solowym

i concerto grosso

gra na instru-

mencie z nut

fragment kon-

certu A. Vi-

valdiego Zima,

charakteryzuje

części koncertu

solowego i con-

certo grosso

dokonuje ana-

lizy wysłucha-

nych utworów

muzycznych,

wymienia tytuły

najznakomit-

szych koncertów

solowych

i concerto grosso

włącza się

w śpiew pio-

senki Najpięk-

niejsza w klasie,

słucha utworów

muzycznych

i ogląda repro-

dukcje związane

tematycznie

z kobietami

śpiewa piosenkę

Najpiękniejsza

w klasie z akom-

paniamentem

nauczyciela

lub nagraniem na

płycie CD,

wypowiada swo-

je zdanie na te-

mat oglądanych

dzieł malarskich

śpiewa piosenkę

z obserwacją

zapisu nutowe-

go, wypowiada

się na temat

wysłuchanych

utworów mu-

zycznych, wy-

stukuje rytm

Habanery

G. Bizeta

tworzy akom-

paniament do

refrenu piosenki

Najpiękniejsza

w klasie, gra na

instrumencie

fragment Haba-

nery G. Bizeta,

zwraca uwagę

na metaforykę

utworów

wyszukuje w

różnych

źródłach infor-

macje o dziełach

malarskich,

literackich

dedykowanych

kobietom, zna

genezę powsta-

nia utworów

muzycznych

(Szecherezada

– N. Rimski-

-Korsakow,

Aida – G. Verdi,

Sonata Księży-

cowa – L. van

Beethoven)

19

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

23. Suita

barokowa – umie wymienić nazwy tań-

ców wchodzących w skład

cyklu suity

– potrafi podać charaktery-

styczne cechy poszczegól-

nych tańców suity

– rozpoznaje słuchowo pod-

stawowe tańce suity

– gra na instrumencie frag-

ment tańca Bourrée

– uczy się szacunku

dla tradycji

edukacja europejska:

prezentacja osiągnięć

kultury europejskiej

zna tańce wchodzące

w skład suity baro-

kowej, gra fragment

utworu barokowego,

wymienia cechy tań-

ców suity na podsta-

wie słuchanych utwo-

rów muzycznych

24. Wiosna

w malar-

stwie

i muzyce

– słucha utworów muzycz-

nych inspirowanych wiosną

– poznaje dzieła malarskie

o tematyce plenerowej

– wykonuje pracę plastyczną

związaną tematycznie z przy-

rodą

– zwraca uwagę na środowi-

sko naturalne

– docenia jego piękno, uczy

się szacunku do przyrody

edukacja ekologicz-

na: rola środowiska

naturalnego w sztuce

wypowiada się na te-

mat utworów muzycz-

nych inspirowanych

określoną tematyką,

wymienia tytuły

obrazów malarskich

o określonej tematyce

25. Polifo-

nia

i homofo-

nia. Nauka

piosenki

Chodź,

pomaluj

mój świat

– umie zaśpiewać w kanonie

trzygłosowym

– śpiewa piosenkę Chodź,

pomaluj mój świat

– rozróżnia muzykę polifo-

niczną i homofoniczną

– analizuje rytm piosenki

– uczy się odpowiedzialności

za efekt pracy grupowej

edukacja ekologicz-

na: rola środowiska

naturalnego w sztuce

poprawnie prowadzi

melodię w kanonie

trzygłosowym, rozróż-

nia zapis melodii

w różnej fakturze

głosowej, słucha

i analizuje utwory pod

względem faktury gło-

sów, śpiewa piosenkę

z akompaniamentem

20

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

słucha suit

barokowych,

wymienia tańce

wchodzące

w cykl suity

wykonuje ćwi-

czenia rytmiczne

utrwalające

przedtakt, roz-

różnia części

suity barokowej

charakteryzuje

poszczególne

części suity,

gra na instru-

mencie fragment

Bourrée

J. S. Bacha

analizuje słu-

chane utwory

muzyczne (okre-

śla charakter,

tempo, metrum),

charakteryzuje

tańce suity baro-

kowej

umie wykonać

wybrane kroki

i figury taneczne

jednego

z tańców suity

barokowej, zna

genezę powsta-

nia tańców

słucha popular-

nych piosenek

tematycznie

związanych

z wiosną, oglą-

da przykłady

malarstwa

plenerowego

słucha i wypo-

wiada się na

temat utworów

muzycznych

inspirowanych

przyrodą,

wykonuje pracę

plastyczną

o tematyce

wiosennej

śpiewa popu-

larną piosenkę

o tematyce

przyrodniczej,

opowiada

o zwyczajach

i obrzędach lu-

dowych związa-

nych z wiosną

analizuje utwory

muzyczne pod

względem pro-

gramowości

i ilustracyjno-

ści, dokonuje

analizy obrazów

malarskich,

prawidłowo

śpiewa melodię

kanonu Wiosna

potrafi określić

środki ekspresji

tworzących na-

strój dzieł mu-

zycznych

i plastycznych,

znajduje ana-

logię między

wysłuchaną

muzyką

a prezentowa-

nymi reproduk-

cjami

śpiewa melodię

kanonu Wiosna,

wie, jakie zna-

czenie ma krop-

ka przy nucie

i pauzie oraz łuk

łączący wartości

rytmiczne leżą-

ce na tej samej

wysokości

włącza się

w śpiew kanonu

trzygłosowego,

śpiewa piosenkę

Chodź, pomaluj

mój świat

z akompania-

mentem instru-

mentu, rozróżnia

zapis melodii

w fakturze

homofonicznej

i polifonicznej

słucha i rozróż-

nia utwory

polifoniczne

i homofoniczne,

śpiewa

w kanonie

trzygłosowym,

wskazuje wej-

ścia głosów

w wysłuchanych

kanonach

muzycznych

poprawnie pro-

wadzi linię me-

lodyczną

w kanonie

trzygłosowym,

obserwuje pro-

wadzenie gło-

sów w utworach

polifonicznych,

analizuje rytm

piosenki Chodź,

pomaluj mój

świat

dobiera do me-

lodii drugi głos

na zasadzie po-

lifonicznego lub

homofonicznego

prowadzenia,

wyjaśnia, na

czym polega po-

lifonia imitacyj-

na i kontrasto-

wa, porównuje

fakturę Partity

c-moll

J. S. Bacha

z fakturą kano-

nu, określa

podobieństwa

i różnice

21

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

26. Triada

harmo-

niczna.

Tworzenie

akompa-

niamentu

akordo-

wego do

piosenki

Chodź,

pomaluj

mój świat

– zna pojęcie triada harmo-

niczna, nazywa I, IV, V sto-

pień gamy

– rozpoznaje brzmienie trój-

dźwięków triady harmonicznej

– buduje trójdźwięki triady

harmonicznej różnych gam

– tworzy akompaniament

akordowy oparty na trójdź-

więkach triady

– uczy się współdziałania

i współodpowiedzialności

w grupie

edukacja ekologicz-

na: piękno środowi-

ska naturalnego

wyjaśnia nowe pojęcia

muzyczne, buduje trój-

dźwięki triady harmo-

nicznej różnych gam,

tworzy na instrumen-

tach akompaniament

do piosenki

27. Anto-

nio Vivaldi

mistrzem

koncertów

skrzypco-

wych

– zna ważne fakty z życia

i twórczości A. Vivaldiego

– zna utwory kompozytora,

wymienia kilka tytułów jego

dzieł

– gra na dzwonkach lub flecie

fragment koncertu skrzypco-

wego Jesień

– uczy się szacunku do dzieł

kultury

edukacja europejska:

prezentacja osiągnięć

kultury europejskiej

zna ważne fakty

biograficzne z życia

kompozytorów, słucha

utworów wielkich mi-

strzów muzyki, gra na

instrumencie wybrane

fragmenty utworów

28. Ozna-

czenia

tempa

i dynami-

ki. Nauka

piosenki

Dzisiaj tu,

jutro tam

– zna pojęcie „tempo” i „dy-

namika” w muzyce

– wymienia kilka włoskich

oznaczeń tempa i dynamiki

oraz ich zmian

– rozróżnia zmiany tempa

i dynamiki w słuchanych

utworach muzycznych

– śpiewa piosenkę Dzisiaj tu,

jutro tam

– uczy się współpracy

i odpowiedzialności w pracy

zespołowej

zna podstawowe ozna-

czenia tempa i dyna-

miki, śpiewa piosenkę

z akompaniamentem,

gra na instrumencie

stosując różne zmiany

tempa i dynamiki

22

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący) śpiewa piosenkę

Chodź, pomaluj

mój świat

z akompania-

mentem nauczy-

ciela

śpiewa piosenkę

Chodź, pomaluj

mój świat

z akompa-

niamentem

uczniów,

zaznacza

w gamie C-dur T

S D, śpiewa

trójdźwięki tria-

dy harmonicznej

gamy C-dur

wyjaśnia pojęcie

„triada harmo-

niczna”, gra

na instrumencie

triadę harmo-

niczną gamy

C-dur, buduje

triadę harmo-

niczną wybra-

nych gam

gra trójdźwięki

triady harmo-

nicznej gam:

C-dur, G-dur,

F-dur, D-dur,

B-dur, analizuje

zapis muzyczny

piosenki

tworzy akompa-

niament

do piosenki

Chodź, pomaluj

mój świat oparty

na trójdźwię-

kach triady

harmonicznej

słucha utworów

A. Vivaldiego,

rozpoznaje

instrument

solowy

w utworze

wypowiada

swoje zdanie

na temat utwo-

rów A. Vival-

diego, zna formę

koncertu solo-

wego

umie opowie-

dzieć o ważnych

faktach biogra-

ficznych z życia

kompozytora,

zna cykl kon-

certów skrzyp-

cowych A. Vi-

valdiego Cztery

pory roku

umie wyjaśnić,

co to jest kon-

cert solowy

i jaka jest jego

budowa, gra

na instrumencie

fragment kon-

certu A. Vival-

diego stosując

właściwe tempo,

dynamikę

i artykulację

korzysta z róż-

nych źródeł

rozszerzając

wiadomości

o życiu i twór-

czości kompo-

zytora

włącza się

w śpiew pio-

senki Dzisiaj tu,

jutro tam, wie,

co to jest tempo

i dynamika

w muzyce

śpiewa piosenkę

z akompania-

mentem instru-

mentu, stosuje

w grze i śpiewie

zmiany dyna-

miczne piano

– forte

zna podstawowe

oznaczenia tem-

pa i dynamiki

w języku wło-

skim, wie,

do czego służy

metronom

w muzyce,

prawidłowo

realizuje rytm

piosenki Dzisiaj

tu, jutro tam

określa zmiany

tempa i dyna-

miki w słucha-

nych utworach

muzycznych,

wykonuje

na instrumen-

tach ćwiczenia

muzyczne zwią-

zane ze zmiana-

mi tempa

i dynamiki

zna historię

metronomu, zna

włoskie ozna-

czenia tempa

i dynamiki, gra

melodie reali-

zując wskazane

przez kompozy-

tora oznaczenia

tempa i dyna-

miki oraz ich

zmian w utwo-

rze muzycznym

23

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

29. Georg

Friedrich

Händel

– mistrz

opery

i oratorium

– zna ważne fakty biograficz-

ne z życia G. F. Händla

– wymienia tytuły dzieł kom-

pozytora

– wie, jaka jest różnica mię-

dzy operą a oratorium

– gra na instrumencie frag-

ment utworu G. F. Händla

– Bourrée

– umie odpowiedzialnie

współpracować z zespołem

kolegów

edukacja europejska:

prezentacja osiągnięć

muzyki europejskiej

opowiada ważne fakty

biograficzne z życia

kompozytora, słucha

utworów muzycznych

i wypowiada się na

ich temat, gra na in-

strumencie fragment

utworu kompozytora

30. Instru-

menty mu-

zyczne

i ich po-

dział

– rozpoznaje i nazywa instru-

menty muzyczne

– zna klasyfikację współcze-

snego instrumentarium orkie-

strowego

– rozpoznaje w utworach

brzmienie instrumentów mu-

zycznych

– współdziała w grupie ró-

wieśniczej

edukacja europejska:

prezentacja osiągnięć

kultury europejskiej

klasyfikuje instrumen-

ty muzyczne

do odpowiednich grup,

rozpoznaje brzmienie

instrumentów muzycz-

nych w słuchanych

utworach, zna skład

instrumentalny orkie-

stry symfonicznej

31. Życie

i twórczość

Jana

Sebastiana

Bacha

– zna ważne fakty biograficz-

ne z życia J. S. Bacha

– słucha utworów kompozy-

tora i wypowiada się na ich

temat

– gra na instrumencie frag-

ment Menueta J. S. Bacha

– docenia wartość utworów

J. S. Bacha i ich wkładu

w rozwój europejskiej mu-

zyki

edukacja europejska:

prezentacja dorobku

muzycznego

J. S. Bacha

zna ważne fakty bio-

graficzne z życia kom-

pozytora i jego doro-

bek twórczy, słucha

muzyki danego kom-

pozytora i wypowiada

się na jej temat, gra na

instrumencie fragment

utworu danego kom-

pozytora

24

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

wie, kim był G.

F. Händel,

słucha utworów

kompozytora

zna ważne fakty

z życia kompo-

zytora, słucha

utworów

G. F. Händla

i wypowiada się

na ich temat

zna formy mu-

zyczne: opera

i oratorium, gra

na dzwon- kach

lub flecie

fragment utworu

Bourrée

G. F. Händla

umie wyjaśnić

różnice między

operą a orato-

rium, nazywa

części utworów

zna genezę

powstania

utworów

G. F. Händla:

Mesjasz, Agrypi-

na, Kserkses,

Muzyka na wo-

dzie, Muzyka

sztucznych ogni

rozróżnia na ilu-

stracji i nazywa

instrumenty mu-

zyczne, rozpo-

znaje brzmienie

instrumentów

wie, co jest źró-

dłem dźwięku

w różnych in-

strumentach

muzycznych

i klasyfikuje je

do strunowych,

dętych i szarpa-

nych

rozpoznaje

brzmienie in-

strumentów

w słuchanych

utworach mu-

zycznych, wie,

jakie instrumen-

ty buduje lutnik

i trąbomistrz,

zna instrumen-

tarium orkiestry

symfonicznej

dokonuje

klasyfikacji

instrumentów

muzycznych

wg C. Sachsa,

opowiada

o słynnych lut-

nikach włoskich,

rozpoznaje róż-

ne sposoby gry

na instrumencie,

np. skrzypcach

zna historię

powstania

i pochodzenie

instrumentów

muzycznych,

zna etapy pracy

lutnika i trą-

bomistrza nad

instrumentami,

wyszukuje

w sztuce przy-

kładów obra-

zów, do których

artyści wyko-

rzystali motywy

muzyczne

wie, kim był

J. S. Bach, słu-

cha utworów

muzycznych

kompozytora

zna ważne fakty

biograficzne

z życia i twór-

czości J. S. Ba-

cha, podaje kilka

tytułów dzieł

kompozytora

wymienia

główne formy

muzyczne, które

tworzył

J. S. Bach,

słucha utworów

kompozytora

i wypowiada

się na ich temat,

wystukuje trud-

niejsze rytmicz-

nie fragmenty

Menueta

gra na instru-

mencie Menueta

J. S. Bacha (pra-

widłowo realizu-

je nieregularny

podział wartości

rytmicznych)

wyszukuje

w różnych źró-

dłach informacji

o życiu i twór-

czości kompo-

zytora, dokonuje

analizy muzycz-

nej dzieł

J. S. Bacha:

Inwencji dwu-

głosowej a-moll,

Koncertu bran-

denburskiego nr 1

F-dur, Toccaty

i Fugi d-moll

25

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

32. Jan

Sebastian

Bach mi-

strzem fug

– wie, jak zbudowana jest

fuga

– potrafi zanucić temat Fugi

c-moll J. S. Bacha

– zna pojęcie „polifonia”

– wie, jak zbudowane są or-

gany i jak wydobywa się

z nich dźwięk

edukacja europejska:

prezentacja osiągnięć

kultury europejskiej

zna budowę fugi, roz-

poznaje formę fugi

w słuchanych utwo-

rach muzycznych

33. Hej,

żeglujże

żeglarzu

– nauka

piosenki

Twój nowy

świat

– poprawnie śpiewa piosenkę

Twój nowy świat

– gra na dzwonkach wstęp

do piosenki

– zna zwyczaje marynarskie

związane ze śpiewem

– poznaje malarstwo maryni-

styczne i utwory muzyczne

inspirowane morzem

– integruje się z grupą

w czasie wspólnych działań

muzycznych

edukacja prozdro-

wotna: znaczenie

sztuki w procesie

rozwijania i integro-

wania osobowości

śpiewa piosenkę

z akompaniamentem,

interpretuje plastycz-

nie utwór muzyczny,

bierze udział

w zabawach muzycz-

no-ruchowych

34. Tańce

narodowe.

Granie na

instrumen-

tach me-

lodii

w rytmach

tańców pol-

skich

– potrafi wymienić i scha-

rakteryzować polskie tańce

narodowe

– gra na instrumencie melodię

w rytmie krakowiaka i polo-

neza

– rozpoznaje rytmy tańców

polskich w słuchanych utwo-

rach muzycznych

– rozumie wagę kultywo-

wania muzycznych tradycji

narodowych

edukacja regionalna

– dziedzictwo kul-

turowe w regionie:

polskie tradycje kul-

turowe, dzieje kultu-

ry regionu

charakteryzuje polskie

tańce narodowe,

rozpoznaje rytmy

tańców polskich

w słuchanych utwo-

rach muzycznych,

gra utwór w rytmie

krakowiaka lub polo-

neza

26

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

słucha utworów

J. S. Bacha wyjaśnia, czym

charakteryzuje

się forma fugi,

słucha współ-

czesnych wersji

kompozycji

J. S. Bacha

i wypowiada się

na ich temat

rozpoznaje

formę fugi

w słuchanych

utworach mu-

zycznych,

umie wyjaśnić

schemat

graficzny fug

słucha Fugi

c-moll

J. S. Bacha

ze zwróceniem

uwagi na przej-

ścia głosów,

rysuje schemat

graficzny fugi

dokonuje ana-

lizy muzycznej

Fugi c-moll,

śpiewa solmiza-

cją temat fugi

włącza się

w śpiew piosen-

ki Twój nowy

świat, ogląda

reprodukcje

marynistyczne

słucha utworów

muzycznych

inspirowanych

morzem i wy-

powiada się

na ich temat,

włącza się do

zabaw muzycz-

no-ruchowych

związanych

tematycznie

z żeglarstwem

zna tematykę

szant, śpiewa

przykład szanty

marynarskiej,

gra na instru-

mencie wstęp

do piosenki

Twój nowy świat

zna zwyczaje

marynarzy zwią-

zane ze śpiewem

i muzyką, wy-

konuje piosenkę

Twój nowy świat

z instrumental-

nym wstępem

opowiada

o tradycjach

i zwyczajach

marynarskich

związanych

ze śpiewem

i muzyką,

wyszukuje

w sztuce i litera-

turze przykładów

dzieł związanych

tematycznie

z morzem

wymienia

polskie tańce

narodowe,

słucha utworów

opartych

na rytmach

polskich tań-

ców, wie, na ile

liczy się polone-

za i krakowiaka

wyklaskuje rytm

poloneza

i jego zakończe-

nia, rozpoznaje

rytmy tańców

narodowych

w słuchanych

utworach mu-

zycznych

podaje najważ-

niejsze cechy

tańców polskich,

realizuje prawi-

dłowo charakte-

rystyczny rytm

polskich tańców

narodowych

charakteryzuje

polskie tańce

narodowe, roz-

poznaje i nazywa

tańce polskie

w słuchanych

utworach mu-

zycznych, gra na

instrumencie me-

lodie w rytmie

tańców polskich:

Polonez Mie-

chodmucha

– K. Kurpiński,

Na Wawel – mel.

regionalna

zna genezę pol-

skich tańców

narodowych, gra

na instrumencie

fragmenty utwo-

rów w rytmie

tańców polskich

zachowujących

charakterystycz-

ne cechy, wy-

szukuje w litera-

turze muzycznej

utwory oparte na

tańcach polskich

27

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

35. i 36.

Tańczymy

polskie

tańce naro-

dowe

– zna podstawowe kroki

i figury taneczne wybranych

tańców narodowych

– koordynuje ruch z muzyką

– umie zachować orientację

czasowo-przestrzenną

– zna kierunki i linie tańca

– potrafi zatańczyć poloneza

do muzyki W. Kilara

– dba o wyraz artystyczny

tańca

– integruje się z grupą

w czasie wspólnych działań

muzycznych, uczy się odpo-

wiedzialności za efekt pracy

zbiorowej

edukacja regional-

na- dziedzictwo

kulturowe w regio-

nie: polskie tradycje

kulturowe, dzieje

kultury regionu

zna podstawowe kroki

i figury taneczne polo-

neza, umie zachować

orientację czasowo-

przestrzenną, tańczy

w zespole układ chore-

ograficzny do wybra-

nej melodii w rytmie

poloneza

37. Spacer

z piosenką

po moim

mieście.

Nauka pio-

senki Tyle

słońca w

całym mie-

ście

– zna historię powstania swo-

jego miasta i związane z nią

legendy

– potrafi wymienić słynnych

mieszkańców swojego miasta

i opowiedzieć o ich zasługach

dla regionu

– umie wymienić zabytki,

muzea, instytucje kulturalne

swojego miasta

– śpiewa piosenkę Tyle słońca

w całym mieście

– uczy się szacunku i docenia

wartość zabytków historycz-

nych

edukacja regionalna-

dziedzictwo kulturo-

we w regionie: rozwi-

janie wiedzy o kultu-

rze własnego regionu,

świadome i aktywne

uczestnictwo w życiu

wspólnoty lokalnej

w celu pomnażania

dziedzictwa kultu-

rowego, edukacja

czytelniczo-medialna:

rola mediów w roz-

woju i upowszechnia-

niu kultury

zna ważne obiekty

kulturalne w swoim

regionie, interesuje się

kulturą i sztuką swo-

jego regionu, śpiewa

piosenkę z akompania-

mentem, prawidłowo

realizuje rytm i melo-

dię piosenki

38. O tym,

jak słyszy-

my i jak

śpiewamy

– wymienia rodzaje głosów

męskich i żeńskich

– ćwiczy poprawne operowa-

nie głosem i oddechem

– wykonuje proste ćwiczenia

emisyjne

– zna podstawowe zasady

higieny głosu

– współdziała w grupie ró-

wieśniczej

edukacja czytelniczo-

-medialna: wykorzy-

stanie nowoczesnych

technik informacyj-

nych w pozyskiwa-

niu wiadomości

o sztuce

rozpoznaje i nazywa

głosy męskie i żeńskie

w słuchanych utwo-

rach muzycznych, zna

podstawowe zasady

higieny głosu i słu-

chu, śpiewa piosenkę,

stosując prawidłową

intonację dźwięków,

emisję głosu i oddech

28

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

wykonuje

samodzielnie

krok podstawo-

wy poloneza

przy muzyce,

wymienia kilka

figur tanecznych

poloneza

umie zatańczyć

krok podstawo-

wy poloneza

w parze, wyko-

nuje kilka figur

tanecznych

poloneza

tańczy w grupie

wybrane kroki

i figury taneczne

poloneza

i krakowiaka,

zachowuje

kierunki tańca

i orientację

w przestrzeni

tańczy w grupie

układ choreogra-

ficzny do Polo-

neza W. Kilara,

dba o wyraz

artystyczny

tańca

tańczy w grupie

układ chore-

ograficzny do

wybranych tań-

ców polskich,

dokonuje ana-

lizy muzycznej

utworu Polonez

– W. Kilara

włącza się

w śpiew piosen-

ki Tyle słońca

w całym mie-

ście, wymienia

znane zabytki

regionalne

śpiewa piosenkę

Tyle słońca

w całym mieście

z akompania-

mentem nauczy-

ciela lub nagra-

niem na płycie

CD, opowiada

o wydarzeniach

kulturalnych

i imprezach

regionalnych

wymienia insty-

tucje, czasopi-

sma programy

radiowe i tele-

wizyjne upo-

wszechniające

kulturę regionu,

słucha muzyki

regionalnej (pie-

śni, przyśpiewki,

melodie ludowe)

dokonuje anali-

zy rytmu i me-

lodii piosenki,

zna działalność

instytucji kultu-

ralnych

w regionie, gra

na instrumencie

lub śpiewa wy-

braną melodię

regionalną

poznaje twór-

ców regional-

nych i ich doro-

bek artystyczny,

przeprowadza

wywiad z cie-

kawymi ludźmi

w regionie,

poprawnie wy-

konuje wokalizę

z piosenki Tyle

słońca w całym

mieście

rozpoznaje na-

grane odgłosy

środowiska,

poprawnie

interpretuje

tabelę słyszal-

ności

słucha utworów

wokalnych

na różne głosy

śpiewaków,

wykonuje prawi-

dłowo ćwiczenia

oddechowe

zna podstawowe

zasady higieny

głosu i słuchu,

wymienia głosy

śpiewaków: żeń-

skie i męskie,

wykonuje ćwi-

czenia oddecho-

we i emisyjne

rozpoznaje

i nazywa gło-

sy śpiewaków

w słuchanych

utworach

muzycznych,

śpiewa wybraną

piosenkę, zwra-

cając uwagę na

dykcję, oddech

i emisję głosu

zna budowę

narządów słuchu

i mowy, zna

skalę różnych

głosów żeńskich

i męskich

29

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

39. Już

wakacje!

Nauka pio-

senki

Wokół nas

– poprawnie śpiewa piosenkę

Wokół nas

– wie, na czym polega kara-

oke i umie zaśpiewać partię

solową z akompaniamentem

– zna pojęcia muzyczne z za-

kresu podręcznika Muzyczny

świat cz. 1

– rozpoznaje słuchowo pre-

zentowane utwory muzyczne

– współdziała w grupie

w czasie działań muzycznych.

edukacja prozdro-

wotna: aktywne for-

my spędzania wolne-

go czasu.

zna podstawowe termi-

ny muzyczne, śpiewa

piosenki z akompa-

niamentem o różnej

tematyce, gra na in-

strumentach fragmenty

utworów różnych

kompozytorów,

po wysłuchaniu

utworu umie podać

tytuł dzieła i jego

autora.

30

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

włącza się

w śpiew piose-

nek, wymienia

nazwy pozna-

nych epok mu-

zycznych i ich

przedstawicieli.

śpiewa z akom-

paniamentem

różne piosenki

z repertuaru

podręcznika

Muzyczny świat

cz. 1, bierze

udział w mu-

zycznym kara-

oke.

śpiewa solo

wybrane piosen-

ki z repertuaru

podręcznika

Muzyczny świat

cz. 1, bierze

udział w zaba-

wie muzycznej

Va banque.

zna terminy mu-

zyczne zawarte

w podręczniku

Muzyczny świat

cz. 1, gra

na instrumencie

utwory z reper-

tuaru podręcz-

nika Muzyczny

świat cz. 1.

zna terminy

muzyczne

wykraczające

poza program

nauczania,

samodzielnie

w różnych źró-

dłach poszukuje

i poszerza swoją

wiedzę z za-

kresu muzyki,

dobiera drugi

głos do melodii

piosenek.

31

CZĘŚĆ 2

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

1. Żegnaj

lato! Nauka

piosenki

Autostopem

– zapoznaje się z programem

nauczania, systemem ocenia-

nia, formami i metodami pracy

na lekcjach muzyki

– śpiewa piosenkę Autostopem,

utrwala zasady nieregularnego

podziału wartości rytmicznych

– wykonuje pracę plastyczną

„Kartka z tropików”

– integruje się z grupą w czasie

wspólnych działań muzycznych

edukacja ekologicz-

na: poznanie środo-

wiska przyrodnicze-

go, rola środowiska

naturalnego w sztuce

śpiewa piosenkę

z akompaniamentem,

wystukuje trudniej-

sze rytmicznie takty,

wykonuje pracę pla-

styczną o określonej

tematyce

2. Kla-

sycyzm

– epoka

prawdy,

doskonało-

ści i rozu-

mu

– poznaje ogólne założenia

klasycyzmu

– zna główne formy, utwory

muzyczne i techniki kompo-

zycyjne

– zna style architektoniczne,

malarstwo, rzeźbę klasyczną

– rozpoznaje utwory mu-

zyczne charakteryzujące styl

epoki

– uczy się szacunku do zabyt-

ków kultury i sztuki, docenia

ich wartość i wkład w rozwój

europejskiej kultury

edukacja europejska:

prezentacja dorobku

kulturalnego epoki

klasycyzmu

wykazuje znajomość

stylów, epok i technik

kompozytorskich, ana-

lizuje cechy formalne

dzieła, umiejscawia

w czasie prezentowane

dzieła, zna biografie

twórców muzyki

3. Zespoły

instrumen-

talne w kla-

sycyzmie

– poznaje typy zespołów

wykonujących muzykę instru-

mentalną w klasycyzmie

(kameralny, symfoniczny)

– zna skład instrumentalny

zespołów

– słucha utworów w wykona-

niu zespołów kameralnych

i orkiestrowych

– doskonali umiejętność pra-

cy w grupie przy tworzeniu

wspólnych dzieł

edukacja europejska:

prezentacja dorobku

kulturalnego epoki

klasycyzmu

rozpoznaje i określa

zespół wykonawczy

(zespół kameralny,

orkiestra) w słucha-

nych utworach mu-

zycznych, zna skład

instrumentalny zespo-

łów kameralnych

32

Wymagania

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

włącza się

w śpiew piosen-

ki Autostopem,

słucha muzyki

relaksacyjnej

śpiewa piosenkę

z akompania-

mentem instru-

mentu, wie, co

to jest triola

wyklaskuje

rytm z triolami,

prawidłowo

realizuje rytm

i melodię pio-

senki Autosto-

pem, wykonuje

pracę plastyczną

„Kartka z tropi-

ków”

prawidłowo

realizuje niere-

gularny podział

wartości ryt-

micznych, stosu-

je urozmaicenia

rytmiczne oraz

różne środki

wyrazu muzycz-

nego

dobiera drugi

głos do melodii

piosenki Auto-

stopem, tworzy

akompaniament

rytmiczno-melo-

dyczny do pio-

senki

wypowiada się

na temat dzieł

architektonicz-

nych, malar-

skich oraz rzeźb

w sztuce klasy-

cyzmu,

wymienia

nazwiska kla-

syków wiedeń-

skich, wie,

do czego słu- ży

metronom,

wymienia kilka

powszechnych

oznaczeń tempa

słucha utwo-

rów klasyków

wiedeńskich,

wymienia kilka

tytułów dzieł

kompozytorów

klasyków wie-

deńskich, wy-

powiada swoje

zdanie na temat

muzyki, określa

zespół wyko-

nawczy

omawia rozwój

muzyki klasycy-

zmu w Europie,

wymienia typy

zespołów wyko-

nawczych

i główne formy

muzyczne, zna

schemat budowy

allegra sonato-

wego, wie, kto

był konstrukto-

rem metronomu

charakteryzuje

epokę klasycy-

zmu w historii,

literaturze

i sztuce, omawia

budowę allegra

sonatowego,

charakteryzuje

nowy typ techni-

ki kompozytor-

skiej – homofo-

nię dzieła, z do-

stępnych źródeł

zbiera informacje

na temat festiwali

i imprez arty-

stycznych odby-

wających się

w Wiedniu

zna genezę

wybranych utwo-

rów klasycyzmu,

analizuje je pod

względem fak-

tury głosów, zna

działalność

i zdobycze szko-

ły manncheim-

skiej, omawia

styl galant

w muzyce

i rokoko w sztuce

słucha utworów

na różne składy

instrumentalne

zespołów

kameralnych,

rozpoznaje

na zdjęciach

zespoły kame-

ralne i orkiestrę

symfoniczną

wypowiada się

na temat różnicy

w słuchaniu mu-

zyki z płyt CD

i jej odbiorze

„na żywo”,

rozpoznaje na

zdjęciu kwartet

smyczkowy

zna skład kwar-

tetu smyczko-

wego, wymienia

grupy instru-

mentów wcho-

dzące w skład

orkiestry sym-

fonicznej okresu

klasycyzmu

charakteryzuje

klasyczną mu-

zykę kameralną,

rozpoznaje for-

my muzyczne

w prezentowa-

nych utworach,

zna genezę

orkiestry symfo-

nicznej

zna skład instru-

mentalny zespo-

łów kameral-

nych, np. kwintet

fortepianowy,

kwintet instru-

mentów dętych,

zbiera informacje

o filharmonii

i orkiestrze sym-

fonicznej, które

działają w jego

regionie

33

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

4. Muzyka

polskiego

klasycyzmu

– nauka

gry melodii

pieśni Kur-

desz

– poznaje muzykę polskiego

oświecenia

– wymienia nazwiska wybit-

nych kompozytorów polskie-

go klasycyzmu

– śpiewa Mazurka Dąbrow-

skiego

– gra na instrumencie melodię

pieśni Kurdesz

– docenia sztukę polskiego

klasycyzmu w tworzeniu

kultury europejskiej

kultura polska na tle

cywilizacji śródziem-

nomorskiej: ekspo-

nowanie wspólnego

nurtu kulturowego

Europy i Polski

gra na instrumencie

utwory z danej epoki

muzycznej, słucha

utworów wielkich

mistrzów muzyki,

omawia ich charakte-

rystyczne cechy, śpie-

wa pieśni historyczne

5. Józef

Haydn

– twórca

symfonii

klasycznej

– zna ważne fakty biograficz-

ne z życia J. Haydna

– wymienia tytuły utworów

kompozytora

– gra na instrumencie melodię

Andante cantabile z Kwartetu

F-dur

– utrwala znaki dynamiczne

i artykulacyjne (legato, stac-

cato)

– wykazuje umiejętność oce-

niania efektów wspólnych

działań

edukacja europejska:

prezentacja dorobku

artystycznego

J. Haydna i jego

wpływu na rozwój

kultury muzycznej

w Europie

posiada umiejętność

czynnego korzystania

z zapisu muzycznego,

gra na instrumentach

utwory różnych epok,

wykazuje znajomość

stylów, epok i technik

kompozytorskich

6. Muzycz-

ne reme-

dium na

jesienne

smutki

– śpiewa piosenkę Remedium

– zna oznaczenia tempa i jego

zmian

– wykonuje improwizacje

melodyczne do fragmentów

wierszy o tematyce jesiennej

– zwraca uwagę na środki

wyrazu artystycznego podkre-

ślające nastrój utworu

– dostrzega piękno w wytwo-

rach sztuki i w przyrodzie

edukacja ekolo-

giczna: obserwacja

środowiska przyrod-

niczego

angażuje się w działa-

nia muzyczne (śpiew,

gra na instrumentach,

tworzenie kompozycji

rytmiczno-melodycz-

nych), określa nastrój

dzieł artystycznych

34

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

słucha utworów

epoki polskiego

oświecenia,

śpiewa hymn

narodowy Ma-

zurek Dąbrow-

skiego

wymienia tytuły

pieśni patrio-

tycznych okresu

klasycyzmu,

śpiewa pieśń

Kurdesz

z 1779 r.

gra na instru-

mencie melodię

pieśni Kurdesz,

wymienia cechy

stylu muzyczne-

go i obyczajów

epoki klasycy-

zmu w Polsce,

zna nazwiska

polskich kom-

pozytorów epoki

klasycyzmu oraz

tytuły ich dzieł

charakteryzuje

kulturę i sztukę

polskiego oświe-

cenia, opowiada

o czołowych

postaciach pol-

skiego życia

muzycznego

pierwszej poło-

wy XIX w., zna

ważne wydarze-

nia artystyczne

w okresie klasy-

cyzmu

zna genezę

polskiej opery,

charakteryzuje

twórczość

M. Kamińskiego

i J. Stefaniego,

zna libretto

utworu Cud

mniemany, czyli

Krakowiacy

i Górale

słucha utworów

J. Haydna, wie,

w jakiej epoce

tworzył kompo-

zytor

wie, kim był

J. Haydn, wy-

mienia kilka

tytułów dzieł

kompozytora,

rozróżnia sym-

fonie i kwartety

smyczkowe

zna ważne fakty

biograficzne

z życia kompo-

zytora, analizuje

zapis muzyczny

utworu (ozna-

czenie taktowe,

wartości ryt-

miczne, sposoby

artykulacji,

oznaczenia tem-

pa i dynamiki)

omawia budowę

form muzycz-

nych które two-

rzył J. Haydn,

gra na instru-

mencie fragment

melodii Andante

cantabile z

Kwartetu F-dur

zna okoliczności

powstania

Symfonii G-dur

Z uderzeniem

w kocioł, wyka-

zuje samodziel-

ność w posze-

rzaniu wiedzy

i praktyki

artystycznej

włącza się

w śpiew piosen-

ki Remedium,

słucha wierszy

o jesiennej

tematyce, zna

podstawowe

oznaczenia

tempa

śpiewa piosenkę

Remedium

z akompania-

mentem instru-

mentu lub na-

graniem z płyty

CD, dokonuje

weryfikacji

utworów

muzycznych,

które jego zda-

niem poprawiają

nastrój i samo-

poczucie

zauważa powią-

zania dziedzin

sztuk: literatury,

muzyki i malar-

stwa, śpiewa pio-

senkę Remedium

wykorzystując

zmiany

dynamiczne

w refrenie (mo-

derato – accele-

rando – ritenuto –

a tempo), tworzy

akompaniament

rytmiczny

do refrenu

piosenki

zwraca uwagę

na różnorodne

formy ukazania

piękna natury

przez artystów,

tworzy własne

melodie do frag-

mentów wierszy

odpowiadające

charakterom

ich tekstów

układa kompo-

zycje rytmicz-

no-melodyczną

Jesienna plucha,

operuje różnymi

środkami wypo-

wiedzi w celu

ukazania nastro-

ju i charakteru

muzyki

35

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

7. Muzycz-

ny świat

Wolfganga

Amadeusza

Mozarta

– poznaje ważne fakty biogra-

ficzne z życia kompozytora

– słucha popularnych frag-

mentów utworów muzycz-

nych

– gra na instrumencie frag-

ment serenady Eine kleine

Nachtmusik G-dur KV 525

– wykazuje umiejętność oce-

niania efektów wspólnych

działań

edukacja europejska:

prezentacja dorobku

artystycznego

W. A. Mozarta i jego

wpływ na rozwój

muzyki europejskiej

wykazuje znajomość

stylów, epok i technik

kompozytorskich, gra

na instrumencie utwo-

ry z różnych epok, an-

gażuje się w działania

muzyczne, wymienia

najważniejsze fakty

z życia kompozytora

8. i 9. Lu-

dwig van

Beethoven

wielki sym-

fonik

– poznaje ważne fakty biogra-

ficzne z życia kompozytora

– gra na instrumencie frag-

ment melodii z VI Symfonii

F-dur Pastoralnej, cz. Śpiew

pasterza

– słucha utworów kompozy-

tora, wypowiada swoje zdanie

na ich temat

– interpretuje plastycznie

jedną z części VI Symfonii

F-dur, podkreślając właści-

wie dobraną kolorystyką

nastrój i charakter utworu

– kreuje postawę twórczą

przez czynne uczestnictwo

w działaniach muzycznych

edukacja europejska:

prezentacja dorobku

artystycznego L. van

Beethovena i jego

wkładu w rozwój

muzyki europejskiej

wykazuje znajomość

stylów, epok i technik

kompozytorskich, gra

na instrumencie utwo-

ry z różnych epok, an-

gażuje się w działania

muzyczne, wymienia

najważniejsze fakty

z życia kompozytora

10. Muzy-

ka różnych

kultur eu-

ropejskich.

Nauka Ody

do radości

– hymnu

Unii Euro-

pejskiej

– poznaje charakterystyczne

cechy muzyki wybranych

państw członkowskich UE

– gra na instrumencie ludową

melodię angielską Greensle-

eves

– śpiewa Odę do radości –

hymn Unii Europejskiej

– słucha melodii ludowych

i popularnych wybranych

państw europejskich

– wykonuje kroki i figury ta-

neczne greckiego tańca sirtaki

– uczy się szacunku i toleran-

cji dla kultur różnych naro-

dów

edukacja europejska:

rozwijanie tożsa-

mości europejskiej,

określenie miejsca

i roli Polski i Pola-

ków w integrującej

się Europie

śpiewa pieśni

z akompaniamentem

instrumentu, wyod-

rębnia najważniejsze

cechy muzyki różnych

państw europejskich,

wykonuje kroki

i figury taneczne

wybranego tańca,

gra na instrumencie

melodie ludowe

36

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

ogląda film

o życiu kompo-

zytora, Amade-

usz w reż.

M. Formana,

podaje kilka

tytułów utwo-

rów W. A. Mo-

zarta

słucha utworów

W. A. Mozarta

i wypowiada się

na ich temat,

opowiada

o dzieciństwie

W. A. Mozarta

i jego życiu

w Wiedniu

opowiada

o ważnych

faktach z życia

kompozyto-

ra, zna treść

libretta opery

Czarodziejski

flet, analizuje

zapis muzyczny

utworu

gra na instru-

mencie utwór

W. A. Mozarta

Romans, stosu-

jąc odpowiednie

tempo, dyna-

mikę i artyku-

lację, dokonuje

analizy i oceny

muzyki kompo-

zytora

zna libretto oper

W. A. Mozarta

(Czarodziejski

flet, Wesele Fi-

gara, Don Juan,

Uprowadzenie

z seraju), two-

rzy fragmenty

scenografii do

wybranych oper

Mozarta

wie, kim był

L. van Beetho-

ven, podaje

kilka tytułów

jego utworów,

umie wystukać

rytm i zanucić

melodię moty-

wu muzycznego

V Symfonii

c-moll

słucha muzyki

kompozytora

i wypowiada

swoje zdanie

na ich temat,

interpretuje

plastycznie jed-

ną z części VI

Symfonii F-dur

Pastoralnej

zna ważne fakty

biogra- ficzne z

życia

kompozytora,

wymienia formy

muzyczne, które

tworzył, gra na

instrumencie

fragment

VI Symfonii

Pastoralnej

cz. Śpiew

pasterza

zna genezę

i przebieg

muzyczny

III Symfonii

Es-dur op. 55

Eroica, V Symfo-

nii c-moll op. 67

Przeznaczenia,

VI Symfonii

F-dur op. 68,

IX Symfonii

d-moll op. 125

wykazuje nowa-

torstwo symfonii

L. van Beetho-

vena na podsta-

wie analizy me-

lodii utworów,

instrumentacji,

budowy formal-

nej

włącza się

w śpiew Ody do

radości i inne

działania mu-

zyczne wykony-

wane zbiorowo

śpiewa hymn

UE Oda do

radości z akom-

paniamentem

nauczyciela,

wykonuje im-

prowizacje ste-

powania (wystu-

kuje obcasami

i podeszwami

butów krótkie

schematy

rytmiczne)

słucha muzyki

ludowej i popu-

larnej wybra-

nych państw,

wypowiada się

na temat toleran-

cji i poszanowa-

nia kultur róż-

nych narodów

europejskich,

wymienia pań-

stwa członkow-

skie UE

charakteryzuje

muzykę ludową

różnych państw,

gra na instru-

mencie pieśń

angielską Gre-

ensleeves, zna

główne instytu-

cje UE

wykonuje pod-

stawowe kroki

i figury tańca

greckiego sirta-

ki, zbiera infor-

macje na temat

sojuszu państw

członkowskich

UE

37

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

11. Roman-

tycznie

o romanty-

zmie

– charakteryzuje epokę ro-

mantyzmu w kulturze i sztuce

– wymienia słynnych kom-

pozytorów romantyzmu oraz

przykłady ich dzieł

– słucha utworów romantycz-

nych, rozpoznaje popularne

formy i styl muzyczny epoki

– gra temat muzyczny

z kwintetu Pstrąg F. Schu-

berta

– uczy się szacunku do dóbr

kultury

edukacja europejska:

prezentacja dorobku

kulturalnego państw

europejskich w epoce

romantyzmu

wykazuje znajomość

stylów, epok i technik

kompozytorskich, gra

na instrumencie utwo-

ry z różnych epok,

doskonali umiejętność

świadomej percepcji

wybranych dzieł oraz

własną wyobraźnię

12. Opera

i dramat

muzyczny

– wymienia najważniejsze

części opery

– zna libretta słynnych oper

polskich i światowych

– słucha znanych fragmentów

operowych

– wymienia rodzaje głosów

męskich i żeńskich

– odczuwa potrzebę kontaktu

ze sztuką, docenia jej piękno

i wkład w rozwój sztuki euro-

pejskiej

edukacja czytelniczo-

-medialna: słowo,

gest, ruch jako forma

wypowiedzi sztuki

scenicznej

omawia formę opery i

jej charakterystycz- ne

cechy, dostrzega

różnice w charakterze

prezentowanych utwo-

rów, wymienia naj-

ważniejsze fakty

z życia kompozytorów

13. Lekki

oddech

operetki

– zna główne części operetki

– wymienia podobieństwa

i różnice między operą a ope-

retką

– podaje tytuły znanych ope-

retek i nazwiska ich twórców

– zna treść libretta wybranych

operetek, słucha ich fragmen-

tów muzycznych

– gra na instrumencie frag-

ment Galopu z operetki Orfe-

usz w piekle J. Offenbacha

– doskonali umiejętność pra-

cy w grupie przy tworzeniu

wspólnych dzieł

edukacja europejska:

rozwój europejskiej

muzyki operetkowej

pogłębia wiedzę

i praktykę artystyczną,

gra na instrumencie

utwory z różnych

epok, wykazuje zna-

jomość form muzycz-

nych i biografii kom-

pozytorów różnych

epok

38

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

wymienia na-

zwiska kilku

kompozytorów

epoki roman-

tyzmu, ogląda

zdjęcia budowli

neogotyckich,

rzeźb, ogrodów,

przykładów

malarstwa ro-

mantycznego

zna czas trwania

epoki roman-

tyzmu, słucha

fragmentów

utworów naj-

wybitniejszych

przedstawicieli

epoki i wypo-

wiada się na ich

temat

wyjaśnia słowo

„wirtuoz”, wy-

mienia nazwiska

słynnych wirtu-

ozów romanty-

zmu, wie, jakie

formy muzyczne

tworzone były

w romantyzmie

omawia rozwój

muzyki romanty-

zmu w Europie,

zna treść ballady

F. Schuberta Król

olch i jej przebieg

muzyczny, gra

na instrumencie

temat muzyczny

z kwintetu Pstrąg

F. Schuberta,

stosując odpo-

wiednie tempo,

dynamikę

i artykulację

przedstawia

tło polityczne,

społeczne i kul-

turalne w epoce

romantyzmu,

wymienia typy

pieśni roman-

tycznych

i podaje ich

przykłady

(zwrotkowe,

przekompono-

wane, ballady)

słucha najpięk-

niejszych frag-

mentów muzyki

operowej, wy-

mienia kilka

tytułów oper

wyjaśnia główne

części opery,

słucha uwertur,

arii, duetów,

wymienia głosy

żeńskie i męskie

śpiewaków

przedstawia

charakterystycz-

ne cechy opery

romantycznej

i wymienia jej

przedstawicieli,

zna koncepcję

dramatu mu-

zycznego

R. Wagnera

zna historię opery

do XIX wieku,

wymienia różnice

między operą

a dramatem mu-

zycznym, gra na

instrumencie

fragment melodii

La donna e’mobi-

le z opery Rigolet-

to G. Verdiego,

zna libretta oper

Aida, Śpiewacy

norymberscy,

Tosca

zna historię ope-

ry romantycznej

(niemieckiej,

francuskiej

i włoskiej),

podaje główne

cechy opery

werystycznej,

grand opery

i dramatu mu-

zycznego,

rekonstruuje

klimat obyczajo-

wy XIX wieku

słucha muzyki

operetkowej

różnych kompo-

zytorów, wyko-

nuje ćwiczenia

z zeszytu ćwi-

czeń Muzyczny

świat (kojarzy

ilustracje z tre-

ścią znanych

operetek)

nuci fragment

znanej arii lub

melodii operet-

kowej, wymie-

nia twórców

operetek i przy-

kłady ich dzieł

gra na instru-

mencie fragment

Galopu z operet-

ki Orfeusz

w piekle, zna

libretto wybra-

nej operetki

przedstawia tema-

tykę operetek

i charakteryzuje

twórczość ich

kompozytorów

(J. Straussa,

F. Lehara, J. Of-

fenbacha), wyka-

zuje różnice mię-

dzy formą opery

a operetki, zna

libretto operetek:

Zemsta nietoperza,

Baron cygański,

Piękna Helena

gra w dwugłosie

fragment arii

operetkowej

Usta milczą

dusza śpiewa,

wyszukuje

w różnych źró-

dłach i przed-

stawia repertuar

polskich teatrów

muzycznych

39

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

14. Mu-

zyka pro-

gramowa.

Poemat

symfonicz-

ny Wełtawa

– wymienia utwory o charak-

terze programowym i ilustra-

cyjnym

– zna budowę poematu sym-

fonicznego

– gra na instrumencie motyw

rzeki z poematu symfoniczne-

go Wełtawa B. Smetany

– słucha utworów o charakte-

rze programowym

– wykonuje pracę plastyczną

inspirowaną muzyką

– zaspokaja naturalną potrze-

bę aktywności twórczej

edukacja ekologicz-

na: rola środowiska

naturalnego w sztuce

wymienia charakte-

rystyczne cechy form

muzycznych, słucha

utworów kompozyto-

rów z różnych epok,

interpretuje plastycz-

nie utwór muzyczny

15. i 16.

Ukochana

ojczyzna

– kompo-

zytorzy

szkół naro-

dowych

– wymienia szkoły narodowe

i ich przedstawicieli

– słucha wybranych utworów

szkół narodowych

– gra melodię Poranek

z I suity Peer Gynt E. Griega

– interpretuje plastycznie jed-

ną z części miniatur Obrazki

z wystawy M. Musorgskiego

– poznaje i docenia rolę mu-

zyki w krzewieniu kultury

narodowej kraju

edukacja filozoficz-

na: istota sztuki, edu-

kacja ekologiczna:

piękno ziemi ojczy-

stej tematem dzieł

wielkich artystów

poznaje biografie wy-

bitnych twórców mu-

zyki, słucha utworów

z różnych epok, gra

na instrumencie wy-

brane dzieła wielkich

mistrzów, interpretuje

plastycznie utwór mu-

zyczny

17. W po-

goni za

zimą. Na-

uka piosen-

ki Z kopyta

kulig rwie

– poprawnie śpiewa piosenkę

Z kopyta kulig rwie

– akompaniuje na instrumen-

tach perkusyjnych do melodii

piosenki

– poznaje dzieła plastyczne,

muzyczne i literackie inspiro-

wane zimą

– gra w kanonie na dzwon-

kach lub flecie utwór Hej tam,

z drogi

– kreuje postawę twórczą

przez czynne uczestnictwo

w zajęciach

edukacja ekologicz-

na: piękno krajobrazu

w utworach wielkich

mistrzów

gra utwory kompozy-

torów z różnych epok

muzycznych, tworzy

na instrumentach

ilustracje muzyczną

do wiersza lub obrazu,

śpiewa w kanonie wie-

logłosowym, słucha

utworów muzycznych

inspirowanych okre-

śloną tematyką

40

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

słucha utworów

o charakterze

programowym

i ilustracyjno-

-programowym,

wymienia kilka

tytułów dzieł

programowych

zauważa

wzajemną za-

leżność muzyki,

malarstwa

i słowa, interpre-

tuje plastycznie

fragment po-

ematu symfo-

nicznego

Wełtawa

omawia cha-

rakterystyczne

cechy poematu

symfonicznego,

gra na instru-

mencie motyw

melodyczny

rzeki Wełtawy

z poematu

B. Smetany

obserwuje i wy-

powiada się na

temat realizacji

treści poza-

muzycznych

w poemacie

symfonicznym

Wełtawa

B. Smetany

zna treść lite-

racką i przebieg

muzyczny

poematu symfo-

nicznego Uczeń

czarnoksiężnika

P. Dukasa

słucha wybra-

nych utworów

kompozy-

torów szkół

narodowych,

zwraca uwagę

na brzmienie

instrumentów

muzycznych

w słuchanych

utworach

nuci motyw

Promenady

z Obrazków

z wystawy

M. Musorgskie-

go, interpretuje

plastycznie

jedną z części

miniatur

wymienia szkoły

narodowe i ich

przedstawicieli,

zna treść lite-

racką I i II suity

Peer Gynt

E. Griega, wy-

powiada się

na temat wątku

patriotyzmu

w sztuce i mu-

zyce

zna twórczość

kompozytorów

szkół narodo-

wych (P. Czaj-

kowski, M. Mu-

sorgski, B. Sme-

tana, A. Dwo-

rzak, M. de Falla,

E. Grieg), gra na

instrumencie

melodię Poranek

z I suity Peer

Gynt E. Griega

wymienia ważne

fakty biograficzne

z życia kompo-

zytorów szkół

narodowych, zna

genezę powstania

Obrazków z wy-

stawy M. Musorg-

skiego i suity Peer

Gynt E. Griega,

konfrontuje wła-

sne doświadczenia

ze sztuką z poglą-

dami i ocenami

innych

słucha utworów

muzycznych

inspirowanych

tematyką zi-

mową, ogląda

reprodukcje

obrazów pejza-

żowych, włącza

się w śpiew

piosenki Z kopy-

ta kulig rwie

śpiewa piosenkę

Z kopyta kulig

rwie z nagra-

niem na płycie

CD lub akom-

paniamentem

nauczyciela,

akompaniuje

według własnej

inwencji

na instrumen-

tach perkusyj-

nych do piosenki

próbuje znaleźć

antologię mię-

dzy wysłuchaną

muzyką a pre-

zentowanymi

reprodukcjami

malarskimi,

opracowuje

akompaniament

perkusyjny do

piosenki Z kopy-

ta kulig rwie, gra

na instrumencie

melodię kanonu

Hej tam, z drogi

słucha utworów

muzycznych pod

kątem interpre-

tacji ich treści

programowych,

interpretuje

wiersz głosem,

wyodrębnia

środki ekspresji

tworzących na-

strój obrazu, gra

w kanonie dwu-

głosowym utwór

Hej tam, z drogi,

śpiewa kanon

w dwugłosie

zwraca uwagę

na metafizyczną

treść wiersza,

porównuje

środki wyrazu

artystycznego

użytych przez

kompozytora

z materią po-

etycką

41

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

18. Fryde-

ryk Chopin

– najwy-

bitniejszy

polski

kompozy-

tor

– zna ważne fakty biograficz-

ne z życia kompozytora

– słucha fragmentów wybra-

nych dzieł F. Chopina

– dostrzega stylizację pol-

skich tańców i melodii ludo-

wych w utworach kompozy-

tora

– kształtuje własną tożsamość

narodową

kultura polska na tle

cywilizacji śródziem-

nomorskiej: ekspo-

nowanie wspólnego

nurtu kulturowego

Europy i Polski

wykazuje znajomość

stylów, epok i technik

kompozytorskich,

wymienia najistotniej-

sze fakty z życia kom-

pozytora, słucha utwo-

rów wielkich mistrzów

muzyki, dostrzega

związek utworów

F. Chopina z polskim

folklorem ludowym

19. Mu-

zyczny

koncert

życzeń.

Nauka pio-

senki Nie

zakocham

się w tobie

– poprawnie śpiewa piosenkę

Nie zakocham się w tobie

– poznaje dzieła różnych arty-

stów o tematyce miłosnej

– gra na instrumencie frag-

ment utworu Romance de

amor

– angażuje się w działania

zespołowe, uczy się współ-

odpowiedzialności za poziom

wykonywanych zadań

edukacja filozoficz-

na: zachęcenie do

bliższego i głębszego

poznania siebie

śpiewa piosenkę

z akompaniamentem,

gra na instrumencie

utwory różnych kom-

pozytorów, słucha

utworów muzycznych

inspirowanych okre-

ślonym programem,

ogląda reprodukcje

obrazów o określonej

tematyce

20. Polska

opera naro-

dowa

– opowiada o historii powsta-

nia polskiej opery narodowej

– zna ważne fakty z życia

i twórczości S. Moniuszki

– zna libretto wybranej opery

kompozytora

– słucha pieśni i utworów

operowych S. Moniuszki

– rozwija postawę patriotycz-

ną i szacunek do polskich

zabytków dziedzictwa naro-

dowego

kultura polska na

tle cywilizacji śród-

ziemnomorskiej:

prezentacja dorobku

artystycznego

S. Moniuszki – twór-

cy polskiej opery

narodowej

zna życie i twórczość

wybitnych kompozy-

torów polskich, słucha

utworów wielkich

mistrzów muzyki,

rozpoznaje styl kom-

pozytora, śpiewa

pieśni z różnych epok

muzycznych

42

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

wie, kim był

F. Chopin, wy-

mienia kilka ty-

tułów utworów

kompozytora,

ogląda fragmen-

ty filmu Chopin

– pragnienie

miłości w reż.

J. Antczaka

słucha utworów

F. Chopina,

docenia wartość

jego muzyki dla

dziedzictwa

polskiej kultury,

wymienia miej-

scowości w Pol-

sce, z którymi

związany był

kompozytor

zna ważne fakty

z życia F. Cho-

pina i jego twór-

czość artystycz-

ną, wypowiada

się na temat

znaczenia muzy-

ki kompozytora

dla dziedzictwa

polskiej kultu-

ry, wie, jakimi

utworami są

etiuda i prelu-

dium

dokonuje próby

analogii pomię-

dzy wysłuchanym

utworem mu-

zycznym a treścią

wiersza (Etiuda

– R. Brandsta-

etter, Etiuda

a-moll) wyjaśnia

pojęcie stylizacja,

układa logogryf

o życiu i twórczo-

ści F. Chopina,

zbiera informacje

na temat Kon-

kursu Chopinow-

skiego

szuka w różnych

źródłach przy-

kładów dzieł

plastycznych

i literackich

inspirowanych

muzyką Chopina

i sylwetką kom-

pozytora, do-

konuje analizy

stylizacji muzy-

ki w Mazurku

F-dur i Polone-

zie cis-moll nr 1

op. 26

włącza się

w śpiew piosen-

ki Nie zakocham

się w tobie,

słucha piosenek

o lirycznym

nastroju

śpiewa piosenkę

Nie zakocham

się w tobie

z nagraniem CD

lub akompania-

mentem nauczy-

ciela, wyszukuje

piosenek

w lirycznym

nastroju

wyszukuje

w literaturze

polskiej wierszy

o tematyce miło-

snej, rytmicznie

recytuje piosen-

kę Nie zakocham

się w tobie jed-

nocześnie taktu-

jąc na „cztery”

gra na instrumen-

cie fragment

utworu Romance

de amor V. Go-

meza, analizuje

zapis muzyczny

piosenki Nie zako-

cham się w tobie,

czyta nuty z uw-

zględnieniem

znaków chroma-

tycznych przy-

godnych i przy-

kluczowych

dobiera muzykę

do charakteru

i nastroju tek-

stów wierszy,

recytuje

je głośno na tle

muzyki

wie, kim był

S. Moniuszko

i jaki rodzaj

muzyki tworzył,

słucha wybra-

nych utworów

kompozytora,

podaje tytuły

kilku jego dzieł

słucha fragmen-

tów muzyki

operowej

S. Moniuszki,

docenia pol-

skość i patrio-

tyzm jego dzieł,

zna historię po-

wstania Śpiewni-

ków domowych

zna fakty biogra-

ficzne z życia S.

Moniuszki i

rodzaj jego twór-

czości, słucha

pieśni i arii ope-

rowych ze zwró-

ceniem uwagi na

ich teksty i melo-

dię, zna libretto

wybranej opery

kompozytora,

wymienia części

opery

śpiewa pieśni:

Prząśniczka,

Kozak, zna ge-

nezę powstania

opery Halka,

docenia wartość

muzyki kom-

pozytora i jej

wkład w rozwój

polskiej kultury

zna historię pol-

skiej opery

i biografie kom-

pozytorów,

zna treść oper S.

Moniuszki

(Straszny dwór,

Halka, Hrabina,

Paria), na kom-

puterze projektu-

je dekorację sce-

niczną do sceny

z wybranej opery

Moniuszki

43

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

21. Impre-

sjonizm

w muzyce

– zna nazwiska słynnych

twórców impresjonizmu

w muzyce i malarstwie

– wykonuje ilustracje pla-

styczna do utworu Morze

C. Debussy’ego, stosując

technikę puentylizmu lub

dywizjonizmu

– wystukuje rytm Bolera

M. Ravela, umie zagrać frag-

ment melodii Bolera

– współdziała w grupie, uczy

się odpowiedzialności za

efekty pracy zespołowej

edukacja czytelniczo-

-medialna: wykorzy-

stuje różne źródła in-

formacji medialnych

w celu poszerzenia

wiadomości

o impresjonizmie

w sztuce i muzyce

zna najważniejsze

fakty biograficzne

z życia kompozyto-

rów, zna techniki

kompozytorskie

i style muzyczne

epoki, gra na instru-

mencie utwory

z różnych epok, słucha

utworów wybranych

kompozytorów,

rozpoznaje styl

muzyczny epoki

22. Mu-

zyczne

pokolenie

Młodej

Polski

– zna ważne fakty z życia

kompozytorów okresu Młodej

Polski

– wymienia formy muzyczne,

które tworzyli kompozytorzy

Młodej Polski oraz tytuły ich

dzieł

– słucha utworów artystów

Młodej Polski

– śpiewa pieśń M. Karłowi-

cza Pod jaworem

– gra fragment Menueta

G-dur I. J. Paderewskiego

kultura europejska:

prezentowanie do-

robku artystycznego

kompozytorów

Młodej Polski i jego

wpływ na rozwój

muzyki europejskiej

zna biografię wybit-

nych kompozytorów

i ich dorobek arty-

styczny, gra na instru-

mencie utwory z róż-

nych epok muzycz-

nych, zna techniki

kompozytorskie i style

muzyczne epoki, śpie-

wa pieśni artystyczne

z różnych epok mu-

zycznych

44

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

słucha utworów

kompozytorów

z epoki im-

presjonizmu,

ogląda impre-

sjonistyczne

malarstwo pej-

zażowe

zna termin im-

presjonizm, czyta

na tle muzyki

Ogrody

w deszczu

C. Debussego

wiersz Jarosława

Iwaszkiewicza

Słota, dostrzega

związek muzyki

i słowa w prezen-

towanych utwo-

rach, rozpoznaje

styl impresjoni-

styczny w dzie-

łach malarskich

przedstawia rys

epoki impresjo-

nizmu w mu-

zyce, wykonuje

pracę plastyczną

nowymi techni-

kami malarskimi

(plamą puen-

tylistyczną lub

plamą dywizjo-

nistyczną) do

jednej z części

tryptyku symfo-

nicznego Morze

– C. Debussego

przedstawia

główne założe-

nia impresjoni-

zmu w muzyce

i sztuce, wystu-

kuje prawidłowo

temat rytmiczny

utworu Bolero

M. Ravela,

rozpoznaje

instrumenty

i grupy instru-

mentów w wyżej

wymienionym

utworze

zna ważne fakty

biograficzne

kompozytorów

z epoki impre-

sjonizmu

(C. Debussy,

M. Ravel), gra

na instrumencie

melodię Bolera

M. Ravela,

charakteryzuje

techniki ma-

larskie epoki

impresjonizmu:

dywizjonizm,

puentylizm

wymienia na-

zwiska kompo-

zytorów Młodej

Polski oraz kil-

ka tytułów ich

utworów

zna lata trwania

okresu zwanego

Młodą Polską,

słucha utworów

kompozytorów

Młodej Polski,

wie, jaką rolę

odegrał w histo-

rii Polski

I. J. Paderewski

śpiewa pieśń

M. Karłowicza

Pod jaworem

z akompania-

mentem nauczy-

ciela z podziałem

na role, zna doro-

bek artystyczny

K. Szymanow-

skiego, wymienia

sposoby, przy

pomocy których

kompozytorzy

Młodej Polski

nawiązywali

do narodowych

tradycji

przedstawia

krótki rys na

temat pokolenia

Młodej Polski,

zna ważne fakty

z życia K. Szy-

manowskiego,

M. Karłowicza

i I. J. Paderew-

skiego, gra na

instrumencie

Menueta G-dur

I. J. Paderew-

skiego

przedstawia

libretto baletu

Harnasie

K. Szymanow-

skiego, zna

genezę powsta-

nia poematu

symfonicznego

Stanisław i Anna

Oświecimowie

M. Karłowicza

i Menueta G-dur

I. J. Paderew-

skiego

45

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

23. Kanony

w wiosen-

nym

nastroju

– umie zaśpiewać kanon Wiosna

– gra na instrumencie w kano-

nie dwugłosowym

– potrafi przenieść zasady ka-

nonu w muzyce w odniesieniu

do formy plastycznej, np. or-

namentu

– słucha utworów muzycznych

o tematyce wiosennej, tworzy

ilustrację muzyczną do wiersza

H. Szayerowej Co się stało

wiatrowi?

– zaspokaja naturalne potrzeby

aktywności twórczej, dostrze-

ga piękno otaczającej go przy-

rody, uczy się szacunku do niej

i ochrony

edukacja ekologicz-

na: poznanie i two-

rzenie w środowisku

przyrodniczym

prowadzi poprawnie

melodię w kanonie,

gra na instrumencie

utwór wielogłosowy,

tworzy na instrumen-

tach perkusyjnych

ilustrację muzyczną

do wiersza, oddając

środkami wyrazu mu-

zycznego jego nastrój

i treść

24. Innowa-

cje i ekspe-

rymenty

w muzyce

XX wieku

– zna różne style i kierunki

muzyki XX wieku

– zna nowe techniki kompo-

zytorskie

– umie zagrać pod kierun-

kiem nauczyciela przykład

muzyki techniką punktuali-

zmu

– słucha utworów kompozy-

torów XX wieku

– uczy się szacunku i toleran-

cji różnych stylów muzycz-

nych

edukacja europejska:

prezentacja osiągnięć

muzyki europejskiej

XX wieku

rozpoznaje techniki i

style epoki, zna

biografię wybitnych

kompozytorów i ich

twórczość artystycz-

ną, wykonuje utwory

muzyczne z różnych

epok, słucha muzyki

różnych kompozyto-

rów, wypowiada swoje

zdanie na temat ich

muzyki

46

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

wyjaśnia termin

kanon, słucha

utworów mu-

zycznych

o tematyce wio-

sennej, określa

nastrój muzyki,

zwraca uwagę

na sposób od-

dania muzyką

odgłosów i zja-

wisk przyrody

śpiewa melodię

kanonu Wiosna

z akompania-

mentem nauczy-

ciela, włącza się

w zespołowe

działania mu-

zyczne

gra poprawnie

na instrumencie

melodię kanonu

F. Paska, wy-

konuje z ko-

legami kanon

w dwugłosie,

wykonuje wzór

dekoracyjny

(ornament)

zgodnie z zasa-

dami kanonu

tworzy na instru-

mentach ilustra-

cję do wiersza

H. Szayerowej

Co się stało wia-

trowi?, zwraca

uwagę na różne

środki wyrazu

muzycznego od-

dające charakter,

nastrój i treść

wiersza

śpiewa w wie-

logłosie kanon

Wiosna, wyszu-

kuje w różnych

źródłach dzieł

artystycznych

o tematyce wio-

sennej, wyka-

zuje kreatywną

postawę wobec

różnych działań

muzycznych

słucha utworów

różnych kompo-

zytorów muzyki

XX wieku, wy-

mienia nazwiska

kilku kompozy-

torów muzyki

XX wieku

określa nazwę

nowatorskich

kierunków

i technik kom-

pozytorskich

po zapoznaniu

się z ich cha-

rakterystykami,

wypowiada się

na temat współ-

czesnej muzyki

zna szerokie

zastosowanie

syntezatora

i komputera

w muzyce, gra

na instrumencie

skalę dwunasto-

stopniową,

poszukuje róż-

nych brzmień

i ciekawych

efektów aku-

stycznych na

instrumentach

omawia różno-

rodne kierunki

i style w muzyce

współczesnej

(ekspresjonizm,

dodekafonia,

technika seryjna,

punktualizm),

gra z pomocą

nauczyciela

Wariację forte-

pianową A. We-

bera, wymienia

festiwale promu-

jące twórczość

współczesnych

kompozytorów

charakteryzuje

epokę neoklasy-

cyzmu w Euro-

pie oraz twór-

czość I. Strawiń-

skiego i B. Bar-

toka, omawia ich

utwory: balet

Ognisty ptak

i Cudowny man-

daryn, zna treść

utworu Ocalały

z Warszawy

A. Schönberga

47

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

25. Mor-

skie opo-

wieści

– nauka

piosenki

Dziesięć

w skali

Beauforta

– umie śpiewać piosenkę

Dziesięć w skali Beauforta

– zna utwory muzyczne,

dzieła malarskie i poetyckie

inspirowane morzem

– potrafi zagrać Pieśń żegla-

rzy F. Schuberta

– poznaje fachową terminolo-

gię związaną z żeglarstwem

– wykazuje potrzebę aktyw-

ności twórczej i wspólnych

działań muzycznych

edukacja prozdro-

wotna: znaczenie

sztuki w procesie

rozwijania i kształto-

wania osobowości

chętnie uczestniczy

w działaniach muzycz-

nych, śpiewa piosenkę

z akompaniamentem

lub nagraniem na płycie

CD, gra na instrumencie

utwory muzyczne róż-

nych kompozytorów,

słucha kompozycji

wielkich mistrzów,

rozpoznaje styl muzycz-

ny epoki

26. Polska

muzyka

współcze-

sna i jej

przedstawi-

ciele

– śpiewa pieśń H. Góreckiego

Do matki

– zna nazwiska najwybitniej-

szych polskich kompozyto-

rów muzyki współczesnej

i tytuły ich dzieł

– słucha utworów polskich

kompozytorów współczesnej

muzyki, poznaje nowatorskie

techniki kompozytorskie

– wykazuje postawę patrio-

tyczną wobec wszelkich

przejawów kultury i sztuki

polskiej

kultura europejska:

rola współczesnej

kultury polskiej

i jej wpływ na kultu-

rę europejską

poznaje biografię

wybitnych kompo-

zytorów muzyki oraz

rodzaj ich twórczości,

wykonuje utwory

muzyczne z różnych

epok, słucha utworów

wielkich mistrzów,

rozpoznaje styl mu-

zyczny epoki

48

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

ogląda obrazy

marynistyczne,

słucha utworów

inspirowanych

morzem, wyja-

śnia znaczenie

słowa szanta,

włącza się w

śpiew piosenki

Dziesięć w skali

Beauforta

śpiewa piosenkę

Dziesięć w skali

Beuforta

z akompania-

mentem nauczy-

ciela lub nagra-

niem z płyty

CD, wystukuje

prawidłowo

trudniejsze

rytmicznie takty

piosenki, włącza

się do zabaw

muzyczno-

-ruchowych

uczestniczy w za-

bawie muzycznej

przy szancie ta-

kielunkowej szar-

panej, wyjaśnia

terminy związane

z żeglarstwem:

skala Beauforta,

rufa, bosman,

analizuje rytm

i melodię piosen-

ki Dziesięć w ska-

li Beauforta,

poprawnie śpiewa

piosenkę stosując

odpowiednie

tempo, dynamikę,

artykulację i into-

nację głosu, wy-

kazuje inwencję

twórczą w czasie

działań muzycz-

nych

gra na instru-

mencie melodię

F. Schuberta

Pieśń żeglarzy,

recytuje frag-

ment wiersza

Bliskość morza

na tle utworu

muzycznego,

zbiera informa-

cje na temat klu-

bów żeglarskich

działających

w okolicy

wymienia rodza-

je i gatunki szant

marynarskich,

zna zwyczaje

i tradycje żeglar-

skie związane

z śpiewem

i muzyką, śpie-

wa szantę Marsz

odkotwiczenia

z akompania-

mentem nauczy-

ciela

słucha polskiej

muzyki współ-

czesnej i wy-

powiada swoje

zdanie na jej

temat, wymie-

nia nazwiska

współczesnych

kompozytorów

polskich

dostrzega

w utworze Krze-

sany W. Kilara

związki muzyki

z folklorem

góralskim oraz

nowe, stosowa-

ne we współcze-

snej muzyce

środki wyrazu

śpiewa pieśń

H. M. Góreckie-

go Do Matki

z akompania-

mentem nauczy-

ciela, wymienia

współczesne

festiwale mu-

zyczne np.

„Warszawska

Jesień”

charakteryzuje

polską muzykę

współczesną, jej

trendy, kierunki,

style, techniki

kompozytorskie,

dokonuje ana-

lizy wybitnych

dzieł kompozy-

torów XX wieku

(Tren ofiarom

Hiroszimy na

52 instrumenty

smyczkowe –

K. Penderecki;

Kościelec 1909,

Krzesany –

W. Kilar;

Mała suita –

W. Lutosławski;

III Symfonia –

H. M. Górecki)

zna biografię

wybitnych pol-

skich przedsta-

wicieli muzyki

współczesnej

i ich dorobek

twórczy

(W. Lutosławski,

K. Penderecki,

H. M. Górecki,

W. Kilar)

49

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

27. Zapisy-

wanie i od-

twarzanie

dźwięków

– poznaje historię urządzeń

do zapisu i odtwarzania

dźwięku

– zna rodzaje nośników

dźwięku: taśma magnetyczna,

płyta winylowa, płyta CD

– z użyciem mikrofonu samo-

dzielnie nagrywa dźwięki na

taśmę magnetofonową,

a następnie odtwarza je

– projektuje okładkę płyty CD

– włącza się w zespołowe

działania muzyczne, uczy się

odpowiedzialności za wyniki

wspólnej pracy

edukacja czytelni-

czo-medialna: rola

mediów w rozwoju

i upowszechnianiu

sztuki

rozpoznaje i nazywa

urządzenia do zapisu

i odtwarzania dźwię-

ku, dokonuje zapisu

dźwięków na taśmie

magnetofonowej, wy-

powiada się na temat

światowego i krajowe-

go rynku fonograficz-

nego

28. Cały

ten jazz

– nauka

piosenki

Niezwykła

para

– zna historię powstania jazzu

– wymienia charakterystycz-

ne cechy różnych stylów

jazzowych

– słucha muzyki jazzowej

– śpiewa piosenkę Niezwykła

para

– gra utwór w stylu jazzo-

wym

– wykazuje tolerancję wobec

różnych stylów i typów mu-

zyki

edukacja czytelniczo-

-medialna: wykorzy-

stanie nowoczesnych

technik informacyj-

nych w pozyskiwa-

niu wiadomości

śpiewa piosenkę

z akompaniamentem,

poznaje nowe kierun-

ki i style muzyczne,

gra na instrumencie

utwory z różnych epok

muzycznych, słucha

różnych gatunków

muzyki

29. Jazz

w muzyce

artystycz-

nej

– wymienia nazwiska kom-

pozytorów, którzy włączali

do swych utworów elementy

muzyki jazzowej

– potrafi zagrać na instrumen-

cie fragment utworu G. Ger-

shwina Somebody loves me

– słucha utworów inspirowa-

nych muzyką jazzową

– włącza się w działania ze-

społowe, uczy się współpracy

w grupie rówieśniczej

edukacja czytelniczo-

-medialna: wykorzy-

stanie nowoczesnych

technik informacyj-

nych w pozyskiwa-

niu wiadomości

poznaje nowe style

i kierunki muzyczne,

słucha utworów wiel-

kich mistrzów muzyki

i gra na instrumencie

ich fragmenty

50

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

ogląda urządze-

nia do zapisu

i odtwarzania

dźwięku i no-

śniki dźwięku,

poprawnie nazy-

wa urządzenia,

wymienia tytuły

programów

muzycznych

prezentowanych

cyklicznie na

antenie TV

i radiowej

słucha nagrań

muzycznych

z płyty winy-

lowej, kasety

magnetofonowej

i płyty CD

i ocenia ich

jakość, wypo-

wiada się nega-

tywnie na temat

masowego zja-

wiska piractwa

płytowego

demonstruje

sposób odtwa-

rzania dźwięku

z gramofonu,

magnetofonu

i odtwarzacza

płyt CD,

dokonuje nagrań

na taśmę magne-

tofonową

z użyciem mi-

krofonu, pro-

jektuje okładkę

płyty CD swo-

jego ulubionego

zespołu muzycz-

nego

zna historię

urządzeń do

zapisu i odtwa-

rzania dźwięku,

poznaje budowę

mikrofonu, wy-

powiada się na

temat przemysłu

fonograficzne-

go w kraju i na

świecie

zna parametry

techniczne no-

śników dźwięku,

wymienia znane

na świecie

i w kraju wy-

twórnie fono-

graficzne, zna

główne nagrody

polskiego i

światowego

przemysłu fono-

graficznego

włącza się

w śpiew pio-

senki Niezwykła

para, wymienia

nazwy kilku

stylów jazzo-

wych, wie, kim

był Louis Arm-

strong i Miles

Davis

wymienia na-

zwiska słynnych

muzyków jazzo-

wych, śpiewa

piosenkę Nie-

zwykła para

z akompania-

mentem nauczy-

ciela lub nagra-

niem na płycie

CD, po przeczy-

taniu opisu stylu

jazzowego okre-

śla prawidłowo

jego nazwę

wymienia skład

zespołów jazzo-

wych: big-band,

combo, gra na

instrumencie

melodię Hello,

Dolly z repertu-

aru L. Armstron-

ga, rozpoznaje

blues, ragtime

i swing w słu-

chanych utwo-

rach jazzowych

przedstawia

historię jazzu

i główne style

jazzowe (blues,

ragtime, swing,

jazz tradycyjny),

omawia historię

polskiego jazzu,

wymienia

nazwiska pol-

skich jazzma-

nów

gra na instru-

mencie fragment

ragtimu

S. Joplina

The Entertainer,

zbiera infor-

macje na temat

światowych

i polskich fe-

stiwali muzyki

jazzowej, zna

biografię wybit-

nych jazzmanów

światowych

i krajowych

słucha utworów

różnych kompo-

zytorów inspiro-

wanych jazzem

wymienia na-

zwiska kompo-

zytorów, którzy

włączali jazz do

swojej muzyki

wyjaśnia zwią-

zek jazzu z mu-

zyką artystycz-

ną, wie, jaką

rolę w twórczo-

ści artystycznej

G. Gershwina

odegrał jazz

gra na instru-

mencie fragment

utworu G. Ger-

shwina Some-

body loves me,

zna ważne fakty

biograficzne

z życia

i twórczości

G. Gershwina

interpretuje

utwory Błękitna

rapsodia i Ame-

rykanin w Pary-

żu G. Gershwina

51

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

30. Historia

Polski

w słowach

piosenki.

Nauka

Mazurka

Trzeciego

Maja

– poznaje pieśni historyczne

z różnych okresów historycz-

nych

– potrafi kojarzyć fakty histo-

ryczne i bohaterów narodo-

wych opisanych w tekstach

pieśni

– śpiewa Mazurka Trzeciego

Maja

– poznaje obrazy batalistycz-

ne przedstawiające sceny

i postaci z różnych epok hi-

storycznych

– rozwija postawę patriotycz-

ną i szacunek do narodowych

symboli

edukacja czytelniczo-

-medialna: kształto-

wanie postawy sza-

cunku dla polskiego

dziedzictwa kulturo-

wego w związku

z globalizacją kultury

masowej

śpiewa pieśni z róż-

nych epok, gra na

instrumencie utwory

o charakterze patrio-

tycznym, słucha utwo-

rów polskich kompo-

zytorów

31. Muzyka

filmowa – zna podstawowe wiadomo-

ści dotyczące historii kina

– wie, jak muzyka wpływa

na nastrój i przebieg akcji

w filmie

– potrafi zaśpiewać fragment

muzycznego przeboju filmo-

wego

– zna czołowych kompozyto-

rów muzyki filmowej

– umie zgrać melodię z filmu

New York, New York

– wypowiada swoje zdanie

na temat roli muzyki w filmie

– wykazuje kulturę zachowa-

nia w miejscach publicznych

edukacja czytelniczo-

-medialna: umiejęt-

ność segregowania

informacji i krytycz-

nego odbioru

poznaje różne gatunki

i style muzyczne, gra

na instrumencie utwo-

ry różnych kompo-

zytorów, wypowiada

swoje zdanie na temat

poznanej muzyki,

pozyskuje wiadomości

z różnych źródeł

32. Musi-

calowe

szaleństwa

– nauka

piosenki

Wieża Ba-

bel

– poznaje charakterystyczne

cechy musicalu

– zna treść literacką wybra-

nych światowych musicali

– gra melodię Sunrise, sunset

z musicalu Skrzypek na dachu

– śpiewa piosenkę Wieża

Babel z musicalu Metro

edukacja czytelniczo-

-medialna: korzysta-

nie z różnych źródeł

w celu pozyskiwania

wiadomości

poznaje nowe gatun-

ki, style i kierunki

muzyczne, wykonuje

utwory współczesnych

kompozytorów,

pozyskuje informacje

z różnych źródeł

52

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

rozpoznaje

reprodukcję

obrazu

J. Matejki Bitwa

pod Grunwal-

dem, słucha

polskich pieśni

patriotycznych

z różnych okre-

sów historycz-

nych

śpiewa pieśń

Mazurek Trze-

ciego Maja

z akompania-

mentem nauczy-

ciela, zna genezę

powstania

Mazurka

Dąbrowskiego

śpiewa wybraną

pieśń legionową,

wymienia tytuły

pieśni patrio-

tycznych z róż-

nych okresów

historycznych,

kojarzy fakty

historyczne

i bohaterów

narodowych

opisanych

w tekstach

pieśni

przedstawia

krótki rys pie-

śni rycerstwa

polskiego, zna

tematykę pieśni

żołnierskich

i patriotycznych,

zna genezę po-

wstania pieśni

Rota, poprawnie

śpiewa jej me-

lodię

wykonuje pieśni

z różnych okre-

sów historycz-

nych, zna gene-

zę ich powsta-

nia, wyszukuje

w literaturze

i sztuce przy-

kładów dzieł

przedstawia-

jących ważne

wydarzenia

w dziejach

Polski

słucha wybra-

nych fragmen-

tów muzyki

z różnych fil-

mów, włącza się

w dyskusję

na temat roli

muzyki w filmie

dokonuje wybo-

ru utworów

z repertuaru

muzyki poważ-

nej do adaptacji

jej w wybranych

scenach filmo-

wych, wymienia

główne funkcje

muzyki w filmie

opowiada

o rozwoju kine-

matografii, gra

na instrumencie

fragment tematu

muzycznego

Speak softly love

z filmu Ojciec

chrzestny,

zna nazwiska

współczesnych

kompozytorów,

którzy tworzą

muzykę do filmu

omawia rodzaje

muzyki filmo-

wej: oryginalną

i adaptowaną,

wie, jak two-

rzy się ścieżkę

dźwiękową

filmu, zna tytuły

filmów, które

zdobyły Oska-

ra za muzykę,

śpiewa fragment

znanego pol-

skiego przeboju

filmowego

zna ważne daty

związane z wyda-

rzeniami z historii

kina, zdobywa

informacje na te-

mat prestiżowych

nagród muzyki

filmowej (Oska-

ry, Złote Globy,

Cezary, Gram-

my, Złote Lwy

Gdańskie), gra

na instrumencie

tytułową melodię

z filmu New York,

New York

słucha piosenek

z wybranych

światowych

i polskich mu-

sicali, ogląda

fragmenty mu-

sicalu

wymienia tytuły

kilku musicali,

opowiada treść

musicalu Metro,

wypowiada się

na temat roli

muzyki w tego

rodzaju wido-

wisku

gra na instru-

mencie fragment

melodii Sunrise,

sunset z musica-

lu Skrzypek na

dachu, podaje

różnice między

musicalem

a innymi

widowiskami

muzyczno-sce-

nicznymi

śpiewa piosenkę

Wieża Babel

z musicalu Metro

z akompania-

mentem nauczy-

ciela, wyszukuje

w ogólnopolskim

repertuarze te-

atralnym tytuły

musicali granych

w aktualnym

sezonie arty-

stycznych

zna treść literac-

ką wybranych

światowych

musicali (Skrzy-

pek na dachu,

West Side Story,

Jesus Christ

Superstar, Hair)

wypowiada się

o ich twórcach

53

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

33. i 34.

Tańce

różnych

narodów.

Nauka pod-

stawowych

kroków

i figur ta-

necznych

salsy i tanga

– poznaje tańce z różnych

stron świata

– umie wyklaskać charakterys-

tyczny rytm tańców

– gra na instrumencie melodie

taneczne

– umie pokazać kilka kroków

i figur tanecznych współczes-

nych tańców dyskotekowych

– tańczy w parze krok podsta-

wowy salsy oraz czwórkrok

tanga

– poznaje dzieła plastyczne

wielkich malarzy inspirowane

tańcem

– integruje się z grupą

w czasie wspólnych działań

muzycznych

edukacja prozdro-

wotna: kształtowanie

postawy estetycz-

nej, aktywne formy

spędzania wolnego

czasu

wykonuje utwory róż-

nych kompozytorów,

poznaje różne figury

i kroki taneczne tań-

ców towarzyskich,

słucha utworów

w rytmach tanecznych

35. Poezja

śpiewana

– nauka

piosenki

Francois

Villon

– zna twórczość B. Okudża-

wy, W. Wysockiego,

B. Dylana i innych pieśniarzy

– poprawnie śpiewa piosenkę

poetycką Francois Villon

B. Okudżawy

– oddaje muzyką klimat

i nastrój wiersza

– umie wypowiadać się

na temat przesłania tekstów

piosenek poetyckich

– uczy się akceptacji i tole-

rancji różnych stylów i gatun-

ków muzyki

edukacja prozdro-

wotna: higiena głosu poznaje różne style

i kierunki muzyki, zna

twórczość wybitnych

twórców muzyki, słu-

cha i wykonuje utwory

z różnych epok, wypo-

wiada się na ich temat

54

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

wymienia tańce

towarzyskie,

zna ich pocho-

dzenie, słucha

utworów

w tanecznych

rytmach, ogląda

dzieła plastycz-

ne inspirowane

tańcem

wyklaskuje

poprawnie cha-

rakterystyczne

rytmy tańców,

poznaje taniec

walc, jego ro-

dzaje i charakte-

rystyczne cechy

gra na instru-

mencie włoską

melodię ludową

w rytmie walca

Karnawał we-

necki, prezentuje

kilka kroków

i figur tanecz-

nych popular-

nych w tańcach

dyskotekowych,

wykazuje

synchronizację

ruchu taneczne-

go z muzyką

omawia tańce

passo doble, rum-

ba, samba, foks-

trot, polka, salsa,

zna historię

utworu La Palo-

ma, wykonuje

krok taneczny

salsy z obrotem

w prawo, inter-

pretuje wizje

plastyczne arty-

stów na obrazach

tematycznie

związanych

z tańcem, bierze

udział w klaso-

wym konkursie

tańca

zna historię

tańców

towarzyskich,

gra na instrumen-

cie tango

La Paloma,

prawidłowo

tańczy czwórkrok

tanga w parze,

wykazuje

w tańcu

orientację

czasowo-prze-

strzenną

słucha piosenek

poetyckich

w różnych

wykonaniach,

włącza się

w śpiew refrenu

piosenki poetyc-

kiej Pamiętajcie

o ogrodach

zna kilka na-

zwisk polskich

i zagranicznych

wykonawców

piosenki po-

etyckiej, określa

nastrój piosenek

poetyckich,

omawia ich tekst

i muzykę

dobiera muzykę

do interpretacji

charakteru

i nastroju treści

wierszy, zna

twórczość

B. Okudżawy,

wymienia kilka

tytułów jego

utworów, śpie-

wa piosenkę

Francois Villon

z akompania-

mentem nau-

czyciela

śpiewa piosenkę

Pamiętajcie

o ogrodach lub

Francois Villon

obserwując

zapis muzyczny

utworu, wypo-

wiada się na

temat polskich

piosenek poetyc-

kich

zna twórczość

wybitnych twór-

ców piosenek

poetyckich:

B. Okudżawy,

W. Wysockiego,

B. Dylana, zbie-

ra informacje

o krajowych

konkursach pio-

senki poetyckiej

55

Lp.

Temat lekcji Cele poznawcze

i wychowawcze. Uczeń: Ścieżki edukacyjne Standard wymagań

36. i 37.

Muzyka

znana

i lubiana.

Nauka pio-

senki Nie

zadzieraj

nosa

– zna główne nurty muzyki

rozrywkowej

– umie wymienić popular-

nych wykonawców muzyki

rozrywkowej

– poprawnie śpiewa piosenkę

Nie zadzieraj nosa

– gra na instrumencie melodię

Yesterday

– wyraża swoje zdanie na

temat poziomu artystycznego

w muzyce rozrywkowej

– uczy się akceptacji i tole-

rancji różnych stylów i gatun-

ków muzyki

edukacja czytelniczo-

-medialna: rola me-

diów w rozwoju

i upowszechnianiu

sztuki

poznaje różne style

i kierunki muzyczne,

słucha wielu stylów

muzyki rozrywkowej

i wypowiada się

na jej temat, gra i śpie-

wa utwory z muzyki

rozrywkowej

38. Piosen-

ka odmieni

ci świat

– muzycz-

ne pożeg-

nanie

– umie zagrać na instrumen-

cie wybrany utwór z repertu-

aru gimnazjum

– zna podstawowe wiado-

mości z zakresu materiału

gimnazjum

– śpiewa piosenki i pieśni

z repertuaru gimnazjum

– wykazuje zaangażowane

uczestnictwo i współdziałanie

w grupie rówieśniczej.

edukacja prozdro-

wotna: aktywne for-

my spędzania wolne-

go czasu.

śpiewa piosenki

z akompaniamentem,

śpiewa melodie

w dwugłosie, gra na

instrumencie

melodie z różnych

epok muzycznych,

wykazuje znajomość

podstawowych pojęć

muzycznych, słucha

różnych utworów,

rozpoznaje styl

muzyczny epoki.

56

konieczne

(dopuszczający) podstawowe

(dostateczny) rozszerzające

(dobry) dopełniające

(bardzo dobry) wykraczające

(celujący)

słucha utworów

muzyki rozryw-

kowej w róż-

nych stylach

muzycznych,

włącza się

w śpiew piosen-

ki Nie zadzieraj

nosa, ogląda

fragment kon-

certu muzyczne-

go znanego

wykonawcy,

wymienia tytuły

standardowych

utworów z mu-

zyki rozrywko-

wej

wyjaśnia termin

muzyka rozryw-

kowa, wymienia

tytuły znanych

przebojów

muzyki rozryw-

kowej z lat 60.,

70., 80. i 90. XX

wieku, śpiewa

piosenkę Nie

zadzieraj nosa

z akompania-

mentem nauczy-

ciela, wie, jaką

rolę w dyskotece

pełni dyskdżokej

gra na instrumen-

cie melodię z re-

pertuaru zespołu

The Beatels

Yesterday, przed-

stawia historię

kariery i dysko-

grafię swojego

ulubionego ze-

społu muzyczne-

go lub wokalisty,

zwraca uwagę

na uniwersalny

charakter roc-

kowych tekstów

piosenek, tworzy

światową listę

przebojów na

podstawie popu-

larności medial-

nej wykonawców

oraz ilości sprze-

danych płyt

zna główne nur-

ty muzyki roz-

rywkowej: reg-

gae, punk rock,

hard rock, heavy

metal, opowiada

o działalności

artystycznej

E. Presleya

i zespołu The

Beatles, gra

melodię przebo-

ju Michelle

z repertuaru

zespołu The

Beatles, śpiewa

w języku angiel-

skim piosenkę

z repertuaru

E. Presleya Love

me tender

zna genezę

i rozwój muzyki

rozrywkowej,

charakteryzuje

działalność

artystyczną

Boba Marley’a,

zespołu The

Sex Pistols, Led

Zeppelin, Black

Sabbath, Deep

Purple

włącza się

w śpiew piosen-

ki, wymienia

nazwiska wybit-

nych kompozy-

torów polskich

i światowych

oraz przykłady

ich dzieł, słucha

różnych gatun-

ków muzyki,

wypowiada

swoje zdanie

na jej temat,

wykonuje

z pomocą na-

uczyciela proste

ćwiczenia mu-

zyczne.

śpiewa pio-

senkę z akom-

paniamentem

nauczyciela

lub nagraniem

z płyty CD, gra

na instrumencie

krótkie jedno-

głosowe utwory

muzyczne,

wymienia epoki

muzyczne, ich

najwybitniej-

szych przedsta-

wicieli, włącza

się w zespołowe

działania mu-

zyczne, wykonu-

je samodzielnie

proste ćwiczenia

muzyczne.

docenia wartość

artystyczną

poznanych

utworów

muzycznych,

poprawnie śpie-

wa w dwugłosie

łatwe melodie,

wyjaśnia pod-

stawowe pojęcia

muzyczne,

gra na instru-

mencie melodie

z różnych epok

muzycznych,

samodzielnie

wykonuje zada-

nia w zeszycie

ćwiczeń ucznia.

zna biografię

kompozytorów

i ich twórczość

artystyczną, wie,

co składa się

na formę i treść

utworu muzycz-

nego, poprawnie

i na wysokim

poziomie wy-

konuje zadania

muzyczne, pra-

widłowo wyko-

nuje muzyczne

ćwiczenia w ze-

szycie ćwiczeń

ucznia.

korzysta z róż-

nych źródeł

informacji w celu

poszerzenia swo-

jej wiedzy o mu-

zyce i muzykach,

dokonuje analizy

muzycznej utwo-

rów wielkich

mistrzów muzyki,

dobiera drugi głos

do melodii zasad-

niczej na zasadzie

jej polifonicznego

lub homofonicz-

nego prowadze-

nia, prawidłowo

wykonuje

wszystkie zadania

zawarte w quizie

muzycznym.

57

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie

z muzyki

- ocena śródroczna

Klasa I

Treści programowe realizowane w I semestrze:

1. Muzyczna prehistoria. Piosenka „Wakacje”.

2. Muzyka starożytnej Grecji i Rzymu. Piosenka „Tyle słońca w całym

mieście”.

3. Najstarsze zabytki muzyki polskiej.

4. Polska muzyka ludowa.

5. Renesans-„Złoty wiek” muzyki polskiej. Pieśń „Kleszczmy rękoma”.

6. Piosenka „Pocztówka z Beskidu”.

7. Muzyka baroku.

8. Wybitni twórcy muzyki barokowej: Vivaldi, Bach, Haendel

9. Muzyka różnych kultur europejskich.

10. Klasycyzm-epoka prawdy, doskonałości i rozumu. Muzyka polskiego

oświecenia.

11. Wiedeńscy mistrzowie muzyki.

12. Tradycje świąt Bożego Narodzenia-nauka pastorałki „Chrystus się

narodził”.

13. Romantyzm w muzyce.

14. Piosenka „Święty Mikołaj”.

15. Opera i dramat muzyczny.

16. Operetka-nowa forma widowiska sceniczno-muzycznego.

58

OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania

konieczne z powyższych treści programowych oraz wykonuje pieśni i

piosenki poznane na lekcjach z pomocą nauczyciela.

OCENĘ DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania

podstawowe z powyższych treści programowych oraz odtwarza słowa i

melodię poznanych na lekcjach piosenek.

OCENE DOBRĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania rozszerzające z

powyższych treści programowych oraz chętnie śpiewa, wykorzystując

zdobytą wiedzę muzyczną, wykazuje dużą aktywność podczas ćwiczeń

zadań muzycznych.

OCENĘ BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania

dopełniające z powyższych treści programowych oraz wykonuje pieśni

poznane na lekcjach z pamięci stosując zasady prawidłowej emisji głosu,

chętnie bierze udział w różnych działaniach muzycznych na terenie szkoły i

w ramach środowiska lokalnego, potrafi korzystać z dostępnych źródeł

informacji w celu uzyskania określonych wiadomości, uczestniczy w

koncertach przedstawieniach muzycznych.

OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania wykraczające

poza treści programowe, wykazuje się umiejętnością gry na instrumencie,

orientuje się w bieżących wydarzeniach muzycznych w kraju i na świecie,

potrafi uzasadnić swoje upodobania muzyczne, wykorzystuje zdobytą

wiedzę w pozalekcyjnych działaniach muzycznych (konkursy, festiwale,

premiery), jest laureatem konkursów muzycznych.

59

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z

muzyki

- ocena roczna -

(z uwzględnieniem oceny śródrocznej)

Klasa I

Treści programowe realizowane w II semestrze:

1. Szkoły narodowe.

2. Muzyka programowa. Poemat symfoniczny.

3. Kobiety inspiracją dzieł wielkich artystów. Piosenka „Najpiękniejsza w

klasie”.

4. Wybitni kompozytorzy polskiego romantyzmu: Chopin, Moniuszko,

Wieniawski.

5. Impresjonizm w muzyce.

6. Muzyka w wiosennym nastroju. Piosenka „Chodź, pomaluj mój świat”.

7. Muzyczne pokolenie Młodej Polski.

8. Jazzowe improwizacje.

9. Historia Polski w słowach piosenki -„Mazurek Trzeciego Maja”.

10. Polska muzyka współczesna i jej przedstawiciele.

11. Poezja śpiewana.

12. Forma musicalu, muzyka filmowa.

13. Muzyka rozrywkowa i jej gatunki. Piosenka „Nie zadzieraj nosa”.

14. Muzyka etniczna różnych kultur i narodów.

15. Zapisywanie i odtwarzanie dźwięków. Piosenka „Dni, których nie

znamy”.

60

OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania

konieczne z powyższych treści programowych oraz wykonuje pieśni i

piosenki poznane na lekcjach z pomocą nauczyciela.

OCENĘ DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania

podstawowe z powyższych treści programowych oraz odtwarza

słowa i melodię poznanych na lekcjach piosenek.

OCENE DOBRĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania rozszerzające

z powyższych treści programowych oraz chętnie śpiewa, wykorzystując

zdobytą wiedzę muzyczną, wykazuje dużą aktywność podczas ćwiczeń

zadań muzycznych.

OCENĘ BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania

dopełniające z powyższych treści programowych oraz wykonuje pieśni

poznane na lekcjach z pamięci stosując zasady prawidłowej emisji głosu,

chętnie bierze udział w różnych działaniach muzycznych na terenie szkoły i

w ramach środowiska lokalnego, potrafi korzystać z dostępnych źródeł

informacji w celu uzyskania określonych wiadomości, uczestniczy w

koncertach przedstawieniach muzycznych.

OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania wykraczające

poza treści programowe, wykazuje się umiejętnością gry na instrumencie,

orientuje się w bieżących wydarzeniach muzycznych w kraju i na świecie,

potrafi uzasadnić swoje upodobania muzyczne, wykorzystuje zdobytą

wiedzę w pozalekcyjnych działaniach muzycznych (konkursy, festiwale,

premiery), jest laureatem konkursów muzycznych.