Post on 27-May-2020
Kreatywne czytanie, czyli o zabawie z wykorzystaniem
tekstu literackiego w przedszkolu i w klasach I-III
– otwarte zasoby edukacyjne
mgr Jadwiga Mielczarek j.mielczarek@womczest.edu.pl
dr Agnieszka Leszcz-Krysiak leszczkrysiak@womczest.edu.pl
Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa
w roku szkolnym 2019/2020
1. Profilaktyka uzależnień w szkołach i placówkach oświatowych.
2. Wychowanie do wartości przez kształtowanie postaw obywatelskich
i patriotycznych.
3. Wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego
w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych.
4. Rozwijanie kompetencji matematycznych uczniów.
5. Rozwijanie kreatywności, przedsiębiorczości i kompetencji
cyfrowych uczniów, w tym bezpieczne i celowe wykorzystywanie
technologii informacyjno-komunikacyjnych w realizacji podstawy
programowej kształcenia ogólnego.
6. Tworzenie oferty programowej w kształceniu zawodowym. Wdrażanie
nowych podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa
branżowego.
Program spotkania
1. Czytanie kreatywne (wrażeniowe). Innowacyjny model czytania dzieciom tekstów literackich.
2. Twórcze zabawy tekstem literackim w edukacji wczesnoszkolnej.
3. Wykorzystanie otwartych zasobów edukacyjnych do pracy z tekstem literackim.
3
4
NIEGRZECZNEHISTORIE DZIECI Z ADHD, AUTYZMEM I ZESPOŁEM ASPERGERA
JACEK HOŁUB
5https://bit.ly/2ZhPev8
Wielką sztuką jest odpowiednio wprowadzić dziecko w świat dorosłych, ale niełatwo jest dorosłym
funkcjonować w świecie dziecka” Irena Borecka
6https://pixabay.com
Schemat czytania wrażeniowego wg M. Swędrowskiej
7http://coloredeyed.blogspot.com/p/blog-page.html
1. Wybór książki do grupowego czytania.
2. Nawiązanie bliskich relacji z dziećmi.
3. Wytworzenie klimatu bezpieczeństwa emocjonalnego.
4. Przygotowanie przestrzeni do czytania.
5. Zaaranżowanie postaci prowadzącego.
6. Umiejscowienie dzieci.
7. Moment startowy sesji czytania – hasło otwierające
książkę.
8. Sesja czytania wrażeniowego.
9. Rola rekwizytów w aktywnym czytaniu.
Wybór książki do grupowego czytania
• Przyciągać uwagę
• Format książki
• Wartość książki
• Książka jest tylko narzędziem8
Nawiązanie bliskich relacji z dziećmi
• Inicjowanie zabaw• Rymowanki na rozpoczęcie
„Zanim książkę otworzymyNim opowieść usłyszymy, Pobawimy się rymami:Od imienia zaczynamy”
9
https://pixabay.com
Wytworzenie klimatu bezpieczeństwa emocjonalnego
• Nastrojowy głos
• Światło
• Zapach
• Przebranie nauczyciela
10
https://pixabay.com
„Emocjami wcielamy się w postać bohatera (…) realizujemy scenariusz
jego życia. (…)Przechodzimy więc rodzaj treningu emocjonalnego,
który umożliwia nam uporządkowanie własnych uczuć oraz rozeznanie
własnych trudności w kontaktach z innymi ludźmi” (D. Świerczyńska-Jelonek
Radość czytania, Kwartalnik o książce dla dzieci Guliwer nr 1, 2002 s. 15)
Przygotowanie przestrzeni do czytania
• Wystrój sali
• Rekwizyty
• Bezpośredni związek z treścią tekstu literackiego(przyjaźń - czerwona bransoletka)
„Jak znalazł się w naszej sali ten przedmiot?”„Kto go mógł zostawić?”
11
https://pixabay.com/pl/photos/
Zaaranżowanie postaci prowadzącegoNauczyciel w akcji
• Nauczyciel jako bajarz
• Sposób czytania
• Opowiadanie i czytanie
• Ułożenie książki
• Utrzymanie uwagi dziecka
12
https://pixabay.com
Rytuał czytania
• Rozmieszczenie dzieci
„Wyobraźcie sobie, ze siedzimy na zaczarowanym dywanie, który zabierze nas w nieznany świat ukryty w książce”
„Siadamy na dywanie i cierpliwie czekam na to, co się stanie”
13
Moment startowy sesji czytania
– hasło otwierające książkę
„W naszej książce znaleźć możnaRadość, mądrość i obawę.Czy jesteście dzisiaj gotowiNa tę książkową wyprawę?”
„Trzy razy klaśniemy, Dwa razy tupniemy,Wzrok w górę wyrzucimyi na książkę spojrzymy.”
14
https://pixabay.com
Czytanie wrażeniowe • słowa – klucze
np. „Hania miała uśmiech od ucha do ucha”
• Czytanie przez dopowiadanie
• Czytanie przez powtarzanie(jak echo; z zachowaniem nastroju)
• Czytanie przez wersowanie(całe wersy: zdziwienie, rozpacz, złość)
• Czytanie-przestawianie(Czytanie od końca, lokomotywa)
• Czytanie przez śpiewanie(Panie Janie, Wlazł kotek)
• Czytanie przez skakanie(fantazja; co drugie słowo, pierwsze i ostatnie)
• Czytanie opowiadań(Baju, baju bajanie zaczynamy pierwsze opowiadanie) 15
https://pixabay.com/pl/mapy-my%C5%9Bli-burzy-m%C3%B3zg%C3%B3w-idea-2123973
Czytanie e-booków
16
Czytanie książek tradycyjnych Czytanie książek elektronicznych
Rodzice częściej komentują czytaną treść
język dzieci nie jest tak bogaty
Zadają częściej dzieciom pytania
Zachęcają do dalszych przemyśleń
Dzieci formułują wnioski
Częściej mówią o swoich osobistych doświadczeniach
Opracowane na podstawie: M. Spitzer, Cyberchoroby. Jak cyfrowe
życie rujnuje nasze zdrowie, Wyd. Dobra Literatura, Słupsk, 2016
Czytanie e-booków
17
Badanie dzieci 3 – letnich
Dzieci więcej zyskują na wspólnym czytaniu książki konwencjonalnej
Czytanie książek tradycyjnych Czytanie książek elektronicznych
Dobrze identyfikowały bohaterów i zdarzenia
Dobrze identyfikowały bohaterów i zdarzenia
Śledziły kolejność wydarzeń Myliły kolejność wydarzeń
Zapamiętywały więcej szczegółów
Nie zapamiętywały szczegółów
Opracowane na podstawie: M. Spitzer, Cyberchoroby. Jak cyfrowe życie rujnuje
nasze zdrowie, Wyd. Dobra Literatura, Słupsk, 2016
Co mam w kieszonce?
18
1. Przygotowanie lornetki z rolki.
2. Prezentacja lornetek.
3. Włóż do worka lornetki – losowanie i rozpoznawanie lornetek.
4. Zapowiedź zajęć – Jak myślicie co będziemy robić?
5. Zabawa z lornetkami – popatrz przez lornetkę
i znajdź w naszej sali.
6. Przygotowanie do czytania
„Poznaj mą zagadkę, popatrz na okładkę,
Niechaj zgadnie Twoja głowa kto się w mojej książce
chowa!”
7. Czytanie książki „W kieszonce” I. Chmielewskiej
8. Rozmowa inspirowana książką.
9. Przedłużenie kontaktu z książką.
Propozycja zabaw
19
https://www.youtube.com/watch?v=_nHs4_3Lp3Q
Co mam w kieszonce?
20
10. Rozwiazywanie zagadek „Co masz w kieszonce?”
11. Inne pomysły na wykonanie kieszonki.
Dodatkowe inspiracje np.: szycie kieszonek – nauka
fastrygowania;…
Wykonanie serca z origami – podkreślenie, że serce człowieka
to taka wyjątkowa kieszonka.
23
https://digitalyouth.pl/5-narzedzi-tworzenia-komiksow/
25
Link z prezentacją: instrukcja tworzenia e-książeczki https://bit.ly/2UUrvyP
27
Przykłady rekwizytów do czytania wrażeniowego
29
Przykłady rekwizytów do czytania wrażeniowego
30
Przykłady rekwizytów do czytania wrażeniowego
31
Przykłady rekwizytów do czytania wrażeniowego
32
Polecane książki dla dzieci
Autorka: dr Tracy Packiam Alloway
SPEcjalne moce.
Tajemnica króliczej karmy. Mała książka o ADHD
Doskonały projekt. Książka o autyzmie
Sam na placu zabaw. Książka o stanach lękowych
Przygoda z mapą. Mała książka o dysleksji
33
scenariusz zajęć dla dzieci
• Temat zajęć: Zabawy z wierszem Juliana Tuwima „Kotek”
• Cele ogólne:
kształtowanie umiejętności wyrazistego wypowiadania się,
rozwijanie umiejętności wyrażania swoich potrzeb i odczuć,
uwrażliwienie na piękno języka ojczystego zawartego w tekście literackim
34
• Cele operacyjne:
Dziecko:
słucha uważnie wiersza,
intuicyjnie wie, czym różni się wiersz od opowiadania i czym są rymy,
reaguje na polecenia nauczyciela,
doskonali prawidłową wymowę głosek poprzez recytację strof wiersza.
35
Formy:
indywidualna,
zespołowa.
Metody:
żywego słowa,
czynne – zadania stawiane dziecku.
36
Środki dydaktyczne:
wiersz Juliana Tuwima „Kotek”,
Nagranie utworu Gioachina Rossiniego „Duet Kotów”
Wizytówki z imionami dzieci.
37
Przebieg zajęć:
1.Przygotowanie:
Rymowanka: „Zanim książkę otworzymyNim opowieść usłyszymy, Pobawimy się rymami:Od imienia zaczynamy”
38
2. Zaproponuj, by chętne dzieci wypowiedziały swoje imię i znalazły wyraz, który ma takie samo zakończenie, np. Małgosia – gosposia, można tworzyć neologizmy.
3. Wytłumacz, dlaczego zaczęliśmy spotkanie na dywanie od rymowanki – Będziecie wspólnie czytać wiersz o pewnym kocie. A wiersz tym różni się od opowiadania, że ma rymy, czyli takie zakończenia wyrazów, które się powtarzają.
39
Gioachino Rossini - Duet Kotów
Włącz nagranie
https://www.youtube.com/watch?v=1DinASQRRFA
Dzieci mogą zamienić się w kota i przez chwilę przechadzać się po sali.
40
Realizacja:
wiersz Juliana Tuwima „Kotek”,
https://www.youtube.com/watch?v=VoVkSHtg7hs
Instrukcja: Gdy nauczyciel patrzy w tekst wiersza , zadaniem dzieci jest wypowiedzieć „miau”
41
Realizacja:
3. Zapytaj dzieci o odczucia po wspólnym czytaniu:
Np.:
Jak czuł się kotek?
Dlaczego tak mógł się czuć?
Co mogło wydarzyć się wcześniej?
Co mogło wydarzyć się później?
42
Podsumowanie:
1. Zaproś dzieci do ponownego przeżycia utworu. Utrzymuj kontakt wzrokowy z dziećmi i przerywaj czytanie w momencie, gdy zapraszasz je do powtarzania onomatopei „miau”
2. Na koniec zapytaj dzieci czym rozpoczynały zajęcia –zabawa z rymowaniem imion.
Rozdaj dzieciom losowo wizytówki z ich imionami
i poproś o odczytanie i aby przypomniały sobie wyraz,
które się z nimi rymują.
43
• Naturalne zainteresowanie językiem przejawia się w tworzeniu przez dzieci neologizmów. Aby wzmocnić motywację do nauki czytania i pisania zawsze chwal językowe zabawy dzieci i zachęcaj do wymyślania nowych, przedziwnych oryginalnych określeń.
M. Swędrowska, Przedszkolak w świecie liter. Czytanie wrażeniowe, Oficyna MM Wyd. Prawnicze, Poznań, 2018. s. 37.
44
Scenariusz 2
Temat: Czytamy książki i szukamy skarbów
Cele ogólne: wzbudzanie zainteresowania książką, ilustracją i słowem
mówionym,
motywowanie do samodzielnego obcowania z książką,
Wdrażanie do uważnego czytania tekstów literackich,
Bogacenie czynnego słownika.
45
Cele operacyjne:
Dziecko:
o słucha tekstu literackiego,
o wzbudza w sobie refleksje,
o zna szerokie zastosowanie słowa ‚skarb”,
o nazywa i rysuje swoje skarby,
o porusza się rytmicznie do muzyki.
46
Formy:
indywidualna,
zespołowa.
Metody:
żywego słowa,
czynne – zadania stawiane dziecku.
47
Środki dydaktyczne:
Książka Wojciecha Widlaka Pan Kuleczka. Skrzydła,
Kuferek/skrzynka do przechowywania skarbów,
Kartka z napisem: „Skarb. Otworzyć po śniadaniu”,
Nagranie muzyki boliwijskiej Carnevatlito
Karta pracy Ja i moje skarby
48
Przebieg zajęć
Przygotowanie
1. Przed wejściem do Sali postaw kuferek,
w którym znajduje się książka Pan Kuleczka.
Obok kuferka połóż kartkę z napisem: „Skarb. Otworzyć po śniadaniu”,
2. Po śniadaniu, usiądź z dziećmi w kole i zapytaj: Co to jest skarb?
3. Poproś dzieci, by starały się myśleć, czy coś ich zaskakuje, wydaje się dziwne. Jeśli tak, dziecko ma poinformować o tym grupę. 49
Realizacja:
1. Zaproś dzieci do tańca na siedząco. Włącz muzykę z nagraniem i zachęć do rytmicznego klaskania i tupania. W pierwszej części klaszczemy rytmicznie , w drugiej swobodnie po całej sali.
50
Carnevalito (Boliwijski)
https://www.youtube.com/watch?v=RYbnCC-FKL8
51
1. Otwarcie książeczki za pomocą hasła:….
„Trzy razy klaśniemy, Dwa razy tupniemy,Wzrok w górę wyrzucimyi na książkę spojrzymy.”
52
3. Przeczytaj wrażeniowo opowiadanie „Skrzydła”. Wcześniej wybierz kilka słów, fraz, które chcesz zaakcentować.
Po ich przeczytaniu zapraszaj dzieci do dodatkowych aktywności, np.: poproś dzieci, by powtarzały jak echo wymyślone , krótkie melodie, do których tekst stanowią słowa „hyc, hyc”
53
Inne pomysły:
„ Pies Pypeć machał uszami” –…,
„Kaczka stanęła jak wryta” - …
„ starsza pani opowiada: i nawet wie pan, nie chodzi mi o pieniądze, ale …o starą fotografię mojej mamy. To był dla mnie prawdziwy skarb”
54
4. Zapytaj dzieci, czy coś je w tej opowieści zaskoczyło?
5. Odpowiedzi na pytanie: Co może być skarbem?Co nim jest dla ciebie?
6. Podsumuj rozmowę słowami, ze spotkanie z książką i z dziećmi uważasz za wielki skarb. Zachęć do częstego, samodzielnego kontaktowania się z książkami.
55
Podsumowanie
7. Karta pracy: w konturze postaci należy narysować swoje skarby: oczy, uszy, nos, buzię , serce, itp.
8. Podsumuj zajęcia, poproś, by dokończyły zdanie: „Dzisiaj najbardziej zaskoczyło mnie…”
M. Swędrowska, Przedszkolak w świecie liter. Czytanie wrażeniowe, Oficyna MM Wyd. Prawnicze, Poznań, 2018. s. 41.
56
https://miastodzieci.pl/bajki/?fbclid=IwAR0f5PTg2tcU9sEigA2QIrfNRYczGuQ8WweDpugHel5n6sBit8ymAZY0M0g
57
58
http://calapolskaczytadzieciom.pl/?gclid=Cj0KCQiA7dHSBRDEARIsAJhAHwiXL9kK_NIuuYOSiwWNtl7KX6nBX1gYnsTRugQVsWjJg5hnaK9x58caA
soREALw_wcB
59
60
www.misie.com.pl
61
http://dladzieci.pl/?ticaid=618deb
DLADZIECI
Serwis dla dzieci, zawierający gry, zabawy edukacyjne,opowiadania, bajki, ciekawostki, komiksy, multimedia,kartki elektroniczne.
http://bajkidladzieci.net/
BAJKIDLADZIECI.NET
Bajki do obejrzenia oraz bajki do poczytania, którezostały starannie wyselekcjonowane, tak aby byłyodpowiednie nawet dla najmłodszych wiekowodzieci. Bajki starsze, na których wychowało się wielepokoleń dzieci oraz nowe, obecnie modnei popularne wśród dzieci produkcje.
http://wierszedladzieci.pl
WIERSZEDLADZIECI
Serwis zdobył pierwsze miejsce w konkursie„Pozytywne treści online dla dzieci”. Na stronieznajdują się wiersze multimedialne oraz wirtualnepuzzle i quizy. Internetowe radio dla dzieci „Do górynogami”.
http://waszebajki.pl
WASZEBAJKI
Bajki malowane dźwiękiem – słuchowiska dladzieci. Opowieści bez przemocy kończące sięszczęśliwie. Zabawy edukacyjne: liczenie, zwierzęta,muzyka, pojazdy, itp.
http://czasdzieci.pl/
CZASDZIECI
Portal informacyjno-rozrywkowy, a także bajkido czytania i oglądania, wiersze, rymowanki(również po angielsku), ćwiczenia logopedyczne,tradycje i obyczaje, quizy…).
https://www.youtube.com/watch?v=vgOjaF_ZZgg&fbclid=IwAR2ZbVyOGVXLU
1iuRq1CDC-ch7qcZhaTj4KBYsr1pJtzKLHScMRzvVp_tCk
Bajka o wirusie / Bajka o koronawirusie YT
74
https://www.facebook.com/PQCraftsVideos/videos/563855911096549/UzpfSTEwMDAxMDI2NzA1MDA5NjoxMTM4NTMzOTE5ODMyMTY2/?id=100010
267050096
Zwierzątka papierowe - proste origami
75
http://www.p-i-e.pl/wsparcie-w-kryzysie/chwile-wytchnienia
76
LITERATURA:
1. H. Ratyńska „Literatura dziecięca w pracy przedszkola"
2. J. Pacławski, M. Kątny „Literatura dla dzieci i młodzieży"
3. E. Skoczylas - Krotla, „Rola współczesnego nauczyciela w przygotowaniu dziecka w wieku przedszkolnym do roli przyszłego czytelnika"
4. H. Kruk, „Książka w pracy wychowawczej przedszkola"
5. Dziecko i książki - B. Tichy, Wychowanie przedszkolne, nr 1/2002 78
LITERATURA:
6. Kształtowanie zainteresowań czytelniczych dzieci sześcioletnich, S. Włoch, Wychowanie w przedszkolu, nr 7-8/1983
7. Książka barwna jak wstążka - I. Dudzińska, Wychowanie w przedszkolu, nr 1/1993
8. Między dzieckiem a książką - G. Leszczyński, Wychowanie w przedszkolu, nr 5/1986
79
Literatura
http://www.bc.ore.edu.pl/Content/645/T0214%252C+Sw%25C4%2599drowska.pdf
•M. Swędrowska, Przedszkolak w świecie liter. Czytanie wrażeniowe, Wyd. Prawnicze, Oficyna MM, Poznań 2018
80
Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN „WOM” w Częstochowie
oraz filie w: Kłobucku, Lelowie, Lublińcu, Myszkowie
umożliwiają zarejestrowanym Czytelnikom bezpłatny dostęp
do ponad 1840 tytułów elektronicznych książek
z zakresu pedagogiki, psychologii i nauk pokrewnych
na platformie IBUK LIBRA.
Szczegółowe informacje na temat możliwości skorzystania z tej usługi znajdują się w aktualnościach na stronie internetowej biblioteki:
biblioteka.womczest.edu.pl
Serdecznie zapraszamy
81
Dziękujemy za uwagę
82