www.wyhamujwpore.pl 1

Jak piją dorośli Polacy?

wyniki badań zrealizowanych w 2008 roku

na zlecenie Państwowej Agencji Rozwiązywania

Problemów Alkoholowych

www.wyhamujwpore.pl 2

Podstawowe pytania badawcze

Badanie ilościowe: jakie są aktualne wzory spożywania alkoholu przez dorosłych Polaków?

Badania jakościowe: jak osoby pijące alkohol ryzykownie i szkodliwie oceniają swoje picie? jaką mają świadomość szkód wynikających ze spożywania alkoholu? jak postrzegają limity „bezpiecznego” spożywania alkoholu?

www.wyhamujwpore.pl 3

Badania populacyjne 2008

• Ogólnopolska próba losowa 1075 osób dorosłych• Realizacja terenowa CBOS czerwiec 2008

Badania ilościowe nie odzwierciedlają wiarygodnie ilości spożywanego przez respondentów alkoholu, ale pozwalają poznać wzory konsumpcji alkoholu, postawy, opinie.

Konsumpcja napojów alkoholowych deklarowana w badaniach społecznych jest znacznie niższa (40-60%) niż wynika to z danych dotyczących sprzedaży alkoholu

www.wyhamujwpore.pl 4

Abstynenci

występują częściej wśród: - kobiet

- osób mających najniższe dochody

- osób najstarszych, mających powyżej 65 lat,

- badanych z wykształceniem podstawowym,

- osób deklarujących się jako wierzące i praktykujące,

- mieszkańców wsi i małych miast

www.wyhamujwpore.pl 5

Powody abstynencji

Nie piję :1. bo nie lubię alkoholu 37%

2. ze względów zdrowotnych 35%

3. z innych powodów (za niskie dochody, zaangażowanie religijne, uzależnienie własne lub członka rodziny, inne) 8%

www.wyhamujwpore.pl 6

Co pijemy?

Konsumenci:

• napojów spirytusowych 69%

• wina 64%

• piwa 75%

www.wyhamujwpore.pl 7

Wzory konsumpcji napojów alkoholowych

• Tylko napoje spirytusowe 8,5%• Tylko wino 7,7%• Tylko piwo 10,0%• Spirytusowe i wino 8,4%• Spirytusowe i piwo 17,6%• Wino i piwo 13,5%• Spirytusowe, wino, piwo 34,2%

(5% deklaruje picie bimbru, 12% wina domowego)

www.wyhamujwpore.pl 8

Średnia częstotliwość picia napojów alkoholowych w ciągu roku

Napoje spirytusowe 34 razy

Wino 18 razy

Piwo 67 razy

www.wyhamujwpore.pl 9

Średnia wielkość konsumpcji przy jednej okazji

Napoje spirytusowe 180 ml

Wino 180 ml

Piwo 670 ml

www.wyhamujwpore.pl 10

Kiedy pijemy

weekendy 65%dni powszednie 4%trudno powiedzieć 31%

Picie codzienne:napoje spirytusowe 0,7%wino 0,4%piwo 2,9%

www.wyhamujwpore.pl 11

Okazje picia napojów alkoholowychWódka:• spotkania towarzyskie 34% • imieniny bądź urodziny 33% • święta (Wielkanoc, Boże Narodzenie) 8%• bez żadnej okazji 7%

Wino • imieniny lub urodziny 21% • spotkania towarzyskie 20%• Święta (Wielkanoc, Boże Narodzenie)15%• inne okoliczności 15%

Piwo • bez żadnej specjalnej okazji 42% • spotkania towarzyskie 34%• Imieniny, urodziny 5%

www.wyhamujwpore.pl 12

Gdzie pijemy alkohol?mieszkanie prywatne• 61% osób pijących piwo, • 70% osób pijących wódkę, • 80% pijących wino

lokale gastronomiczne• 12% piwo, • 13% wino, • 14% wódkę

na wolnym powietrzu • 6% wino, • 15% wódkę, • 28% piwo

www.wyhamujwpore.pl 13

Z kim pijemy?

wódka wino piwo

sam 2% 2% 19%

z rodziną 53% 67% 34%

ze znajomymi 62% 45% 53%

z nieznajomymi 2% 2% 0,3%

www.wyhamujwpore.pl 14

Największe spożycie - kobiety

• 18-29 i 30-39 lat,• panny,• wykształcenie wyższe i średnie• mieszkanki miast o wielkości 50-500tys i powyżej 500 tys. • uczące się, studiujące• pracujące jako pracownice umysłowe bez wyższego wykształcenia, •nie deklarujące się jako wierzące i praktykujące, • lepiej oceniające swoją sytuację materialną

www.wyhamujwpore.pl 15

Największe spożycie - mężczyźni• 30-39 lat i 40-49 lat,

• wykształcenie zasadnicze zawodowe,

•robotnicy niewykwalifikowani,

• mieszkający w miastach od 50-500tys

• rozwiedzeni i kawalerowie

• nie deklarujący się jako wierzący i praktykujący,

• gorzej oceniający swoją sytuację materialną

www.wyhamujwpore.pl 16

Koncentracja spożycia

100% alkoholodsetek pijących

odsetek konsumowanego alkoholu w roku

do 1,2l 47% 5%

powyżej 1,2l do 6l 34% 25%

powyżej 6l do 12 l 11% 24%

powyżej 12 l 8% 46%

www.wyhamujwpore.pl 17

Badania jakościowe

• Badanie metodą Focus Group Interview• Realizowane przez firmę Inqesta w grudniu 2008• 6 grup dyskusyjnych (łącznie 48 badanych):

- po 3 grupy w Warszawie i Jeleniej Górze

- 4 grupy męskie i 2 grupy kobiece

www.wyhamujwpore.pl 18

Trudności z oceną własnego wzoru picia

wynikają z:• innego traktowania piwa, wina i wódki• nieznajomości pojęcia porcji standardowej alkoholu,• trudności przeliczania wypijanych napojów alkoholowych na czysty (100%) alkohol, • braku świadomości, jaka jest pojemność opakowań napojów alkoholowych oraz kieliszków, czy szklanek, w których serwowany jest alkohol (zwłaszcza kobiety).

www.wyhamujwpore.pl 19

Typowe picie, a ostatnia okazja spożywania alkoholu

Kobiety minimalizują swoje picie, a mężczyźni je wyolbrzymiają

Podczas ostatniej okazji picia alkoholu kobiety spożyły go znacznie więcej niż wynika to z deklarowanego przez nie, typowego wzoru ich picia (AUDIT), mężczyźni zaś – odwrotnie

www.wyhamujwpore.pl 20

Przekraczanie limitów

W czasie ostatniej konsumpcji alkoholu limit niskiego ryzyka szkód przekroczyło

- 33% kobiet

- 70% mężczyzn

www.wyhamujwpore.pl 21

Picie alkoholu źródłem korzyści

Alkohol, niezależnie od aktualnego wzoru jego konsumpcji, był dla badanych zdecydowanie częściej źródłem korzyści niż zagrożeń, zatem abstynencja, jako cel oddziaływań profilaktycznych, nie znajduje akceptacji w żadnej z grup osób spożywających alkohol

www.wyhamujwpore.pl 22

Negatywne konsekwencje spożywania alkoholu

• Do myślenia o ograniczeniu spożywania alkoholu bardziej motywują społeczne negatywne skutki picia, niż zdrowotne.

• Ciężkie stany przedawkowania nie są spostrzegane jako szkoda zdrowotna.

• „Klinowanie” jest powszechnym sposobem łagodzenia dolegliwości „kaca”

www.wyhamujwpore.pl 23

„Bezpieczne” spożywanie alkoholuw opinii badanych

picie, które nie pociąga negatywnych konsekwencji, przy czym gwarancja bezpieczeństwa odnosi się nie tyle do limitów ilości spożywanego alkoholu, ile do okoliczności picia: towarzystwa, miejsca, jedzenia w trakcie picia, rodzaju wypijanego alkoholu.

www.wyhamujwpore.pl 24

Limity „bezpiecznego” spożywania picia alkoholu WHO

• Alkohol jest substancją toksyczną więc picie alkoholu nie jest nigdy całkowicie bezpieczne• Na podstawie badań naukowcy ustalili poziomy spożywania alkoholu niosące przeciętnie najmniejsze ryzyko szkód zdrowotnych

www.wyhamujwpore.pl 25

Limity „bezpiecznego” picia - mężczyźniPicie okazjonalnejednorazowo nie więcej niż 6 porcji standardowych (60g 100% alkoholu) =3 półlitrowe butelki piwa lub 3 kieliszki wina o pojemności 200ml każdy lub 180 ml wódki.

Picie codzienne:co najmniej dwa dni abstynencji w tygodniu nie więcej niż 4 porcje standardowe (tzn. 40g 100% alkoholu) dziennie = 2 półlitrowe piwa, 2 kieliszki wina (12%) o pojemności 200ml lub 120ml wódki.

W ciągu tygodnia nie więcej niż 280g 100% alkoholu = 14 półlitrowych butelek piwa, nieco ponad 3 butelki wina (o pojemności 0,75 litra) lub 1 i 3/5 półlitrowej butelki wódki. NIE NA RAZ !

www.wyhamujwpore.pl 26

Limity „bezpiecznego” picia - kobietyPicie okazjonalnejednorazowo nie więcej niż 4 porcje standardowe (40g 100% alkoholu) = 2 półlitrowe butelki piwa lub 2 kieliszki wina o pojemności 200ml każdy lub 120 ml wódki.

Picie codzienne:co najmniej dwa dni abstynencji w tygodniu nie więcej niż 2 porcje standardowe (tzn. 20g 100% alkoholu) dziennie = 1 półlitrowe piwo, 1 kieliszek wina (12%) o pojemności 200ml lub 60ml wódki.

W ciągu tygodnia nie więcej niż 140g 100% alkoholu = 7 półlitrowych butelek piwa, niecałe 2 butelki wina (o pojemności 0,75 litra) lub 4/5 półlitrowej butelki wódki. NIE NA RAZ

www.wyhamujwpore.pl 27

Źródła wiedzy o alkoholuPodstawą wiedzy o alkoholu są:- doświadczenie ważnych osób dorosłych, - doświadczenia własneInne źródła:- prasa, reklamy, telewizja: Podkreślano dychotomiczny styl informacji o alkoholu i konsekwencjach picia:•Przekazywanie informacji zachęcających do spożywania alkoholu•Ukazywanie skrajnej patologii wynikającej z picia

www.wyhamujwpore.pl 28

Rekomendacje

Profilaktyka adresowana do dorosłych konsumentów alkoholu wymaga:

• Edukowania o szkodach zdrowotnych wynikających ze spożywania alkoholu• Zachęcania do oceny własnego wzoru picia napojów alkoholowych• Poradnictwa w kwestii ograniczania konsumpcji do poziomu niskiego ryzyka szkód