Post on 25-Jul-2020
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Jagiełło i jego synowie
Historia Polski
Klasa I Gim
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Plan zajęć
– Krótkie powtórzenie
– Po Wielkiej Wojnie
– Unie i przywileje
– Władysław III Warneńczyk
– Kazimierz Jagiellończyk
• Ćwiczenia
• Podsumowanie
• Praca domowa
• Bibliografia
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Praca domowa
Odpowiedz na pytania:
• "jakie były przyczyny Wielkiej Wojny z Zakonem?"
• "Co spowodowało zwycięstwo wojsk polsko-litewskich?"
• Wymień elementy tradycji grunwaldzkiej w polskiej kulturze.
Dla chętnych: – „Wyobraź sobie, że jesteś Władysławem Jagiełłą. Powiedz czy
postąpiłbyś w trakcie wojny tak samo? Co mógłbyś zmienić?”
Na następną lekcję:
• Przygotuj informacje o panowaniu Władysława Jagiełły, Władysława Warneńczyka, sytuacji w Europie II poł. XV w.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Powtórzenie
• Wielka Wojna trwała od 1409 do 1411 r.
• Kulminacyjnym jej punktem była bitwa pod Grunwaldem z 15 lipca 1410 r.
• Wojna zakończyła się pokojem toruńskim w 1411 r.
• Spór polsko-krzyżacki kontynuowano na soborze w Konstancji - 1414-1418
• Tradycja grunwaldzka jest bogata lecz oparta częściowo na mitach
• Tworzenie wspólnego planu na zajęciach nie jest sprawą prostą-wymaga wielu umiejętności
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Plan zajęć
– Krótkie powtórzenie
– Po Wielkiej Wojnie
– Unie i przywileje
– Władysław III Warneńczyk
– Kazimierz Jagiellończyk
• Ćwiczenia
• Podsumowanie
• Praca domowa
• Bibliografia
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Po Wielkiej Wojnie
• Dwuletnia podróż Władysława Jagiełły po Litwie • Zjazd w Lubowli w 1412 r.
– w zamian za pożyczkę 12 miast na Spiszu • Wzrost autorytetu państwa polsko-litewskiego w Europie • Sobór w Konstancji 1414-1418 • Odmówienie Krzyżakom prawa do nawracania Litwy • 1422 r. – wojna golubska
– Kolejne starcie polsko-krzyżackie – Pokój melneński
• Wojna z Krzyżakami 1431-1435 • Świdrygiełło • "Sierotki" odłam czeskich husytów • Pokój w Brześciu Kujawskim w 1435 r. – stany pruskie gwarantem • Śmierć króla w drodze na Ruś w Gródku Jagiellońskim w 1434 r.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Plan zajęć – Krótkie powtórzenie
– Po Wielkiej Wojnie
– Unie i przywileje
– Władysław III Warneńczyk
– Kazimierz Jagiellończyk
• Ćwiczenia
• Podsumowanie
• Praca domowa
• Bibliografia
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Unie i przywileje • 1413 r. – unia w Horodle
• Potwierdzenie zobowiązań unijnychz Krewa
• Do polskich rodów przyjęto 47 rodów bojarskich
• Przywilej czerwiński z 1422 r. zapewniał szlachcie: – nietykalność majątkową bez wyroku sądowego
– król nie mógł bić monety bez zgody rady królewskiej
– sądy miały sądzić według prawa pisanego
– nikt nie mógł być równocześnie starostą i urzędnikiem ziemskim
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Unie i przywileje • Statut warcki z 1423 r. stanowił:
• podstawa do przejmowania gospodarstw sołtysich na zasadzie wykupu
• obowiązek kontroli miar i wag w miastach oraz nadawanie cen na artykuły rzemieślnicze (taksy wojewodzińskie)
• Przywilej jedlneńsko-krakowski
• Jedlnia 1430 r. – Kraków 1433 r.
• "nikogo nie uwięzimy, nim go wcześniej nie pokonamy prawem"
• Godności kościelne wyłącznie dla szlachty
• Pierwszy przywilej w Europie gwarantujacy nietykalność osobistą szlachty
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Plan zajęć
– Krótkie powtórzenie
– Po Wielkiej Wojnie
– Unie i przywileje
– Władysław III Warneńczyk
– Kazimierz Jagiellończyk
• Ćwiczenia
• Podsumowanie
• Praca domowa
• Bibliografia
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Władysław III Warneńczyk
• Pierwszy syn Władysława Jagiełły – ur.1424
• "Wladislaus, Dei gracia rex Polonie, Hungarie, Dalmacie, Croacie, Rascie, Bulgarie, Sclavonie, nec non terrarum Cracovie, Sandomirie, Lancicie, Syradie, Cuyavie, Lythuanie princeps suppremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres etc."
• Koronowany w Krakowie w lipcu 1434 r. w wieku 10 lat
• Rada Opiekuńcza – regent abp Zbigniew Oleśnicki
• Zakończenie wojny z Krzyżakami
• Bitwa pod Wiłkomierzem-wrzesień 1435 r.
• Pokój w Brześciu Kujawskim-grudzień 1435 r.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Władysław III Warneńczyk • Konfederacja w Nowym Mieście Korczynie w 1439 r.
• Bunt przeciw potedze duchowieństwa-Spytko z Melsztyna
• 1440 r. – koronacja na króla Węgier jako Ulászló I
• Napięta sytuacja wewnętrzna w Polsce i na Węgrzech
• 1443 r. wyprawa przeciw Turcji – sukces i 10-letni rozejm
• 1444 r. – nowa wyprawa antyturecka
• Bitwa pod Warną i śmierć Władysława III
• Zagadkowe okoliczności i legendy
• Bezkrólewie (3 lata)
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Plan zajęć
– Krótkie powtórzenie
– Po Wielkiej Wojnie
– Unie i przywileje
– Władysław III Warneńczyk
– Kazimierz Jagiellończyk
• Ćwiczenia
• Podsumowanie
• Praca domowa
• Bibliografia
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Kazimierz Jagiellończyk • Młodszy syn Władysława Jagiełły i Zofii Holszańskiej
ur. 1427 r. • W 1438 r. obrany królem Czech przez część stanów – nie
doszło do koronacji • Obranie Kazimierza Wielkim Księciem Litwy w 1440 r. –
zerwanie unii • Doradca Jan Gasztołd • 1445 r. zjazd w Sieradzu – bezkrólewia cd. • 1447 r. – koronacja na Wawelu • Spory wewnętrzne ze szlachtą i Zbigniewem Oleśnickim • Potwierdzenie przywilejów w Piotrkowie-1453 r. • "Zakupy" – prawa do Mazowsza, Księstwo Oświęcimskie • Wojna trzynastoletnia • "Matka królów" – Elżbieta Rakuszanka – 13 dzieci,
4 królów
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Plan zajęć
– Krótkie powtórzenie
– Po Wielkiej Wojnie
– Unie i przywileje
– Władysław III Warneńczyk
– Kazimierz Jagiellończyk
• Ćwiczenia
• Podsumowanie
• Praca domowa
• Bibliografia
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ćwiczenia
• Teksty źródłowe – analiza
• Mapa
• Drzewo genealogiczne
• Postacie
• Daty
• Terminy i pojęcia historyczne
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ćwiczenia - Teksty źródłowe – analiza • "(...) a janczar imieniem Kodża Chazer dzielnym
natarciem ranił mu konia, zwalił na ziemię wychowańca piekła, uciął nikczemną głowę i, przynosząc ją padyszachowi, pochwały, względy i hojną nagrodę osiągnął. (...) Głowa nieszczęsnego króla (...) posłaną została do Brussy, przedtem stolicy państwa, aby na widok pospolitego ludu była tam wystawiona. (...) Dla zachowania od zepsucia (...) w miodzie była zatopiona." wg Chodży Effendiego
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ćwiczenia - Mapa
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ćwiczenia - źródła – analiza
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ćwiczenia-drzewo genealogiczne
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Terminy i pojęcia historyczne • Powiedz, co oznaczają podane określenia ?
• "sierotki„
• ” husyci
• „taboryci”
• „unia personalna”
• „nietykalność osobista
• „nietykalność majątkowa”
• „przywilej”
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Postacie Rozszyfruj, o kogo chodzi:
• „dała Jagielle następców”
• „opiekun młodego Władysława”
• „nadzieja ludów bałkańskich”
• „matka królów”
• „utrzymywał bezkrólewie”
Powiedz, kogo przedstawiają ilustracje:
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Daty Powiedz, co oznaczają wydarzyło się w latach:
• 1434
• 1435
• 1440
• 1444
• 1447
• 1453
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Plan zajęć
– Krótkie powtórzenie
– Po Wielkiej Wojnie
– Unie i przywileje
– Władysław III Warneńczyk
– Kazimierz Jagiellończyk
• Ćwiczenia
• Podsumowanie
• Praca domowa
• Bibliografia
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podsumowanie • Władysław Jagiełło
• Władysław Warneńczyk
• Kazimierz Jagiellończyk
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podsumowanie • Władysław Jagiełło (1386-1434)
Gdy o berło nie na żarty Walczyć jął Ziemowit Czwarty, Co próbował w sposób lisi Szaty męża wdziać Jadwisi, Małopolscy komesowie, Co Habsburga w jej alkowie Wcześniej już nie zatwierdzili, Ziemowita przepędzili Ustalając, że dziewczyna Wyjdzie za mąż za Litwina, Co Jagiełło zwał się oraz Duży męstwa miał iloraz. Sześćiu braci miał Jagiełło - Najważniejszy Świdrygiełło, Witold, syn Kiejstuta (stryja) Na początku mu nie sprzyjał, Gdy pod Worsklą była bitwa, W której Kutłuk natłukł Witka, Czując, że to koniec pieśni Witek z Władkiem więzy ścieśnił. W rezultacie tego kroku Nie dziwota, że niepokój Niemca wzrósł - miał nóż na gardle. Nóż ten wbito pod Grunwaldem. Tamże mistrz Jungingen zginął Pchnięty w szyję rohatyną, A prócz niego padł gęsiego Kwiat rycerstwa zachodniego. I tu rzadka wpadka Władka, Co odłożył był ad acta Sprawę taką by komtura Dobić w twierdzy Malbork murach. Armią słabszy o połowę wygrał wszak pod Koronowem, Gdzie do szczętu zniósł Krzyżaków Mimo artylerii braku. Jeśli chodzi o małżeństwo, To wykazał również męstwo, Bo choć siedem dych z okładem Miał, bez trudu dawał radę
• Swojej czwartej żonce Sonce (Czy to w domu czy na łące), Ta zaś mu Jagiellończyka Dała oraz Warneńczyka. Raz wlazł w las przy wsi Medyka, Bo posłuchać chciał słowika I przeziębił się tak strasznie, Że z przyczyny tej zgasł właśnie. Świetnie działo się Koronie, Kiedy Władek był na tronie. Teraz skupcie się psubraty, Bo ważniejsze padną daty: Jeden, trzy, pięć, jeden - Władek Rodzi się nie przez przypadek, Bo z Juliany i Olgierda. Syn to był, a nie łapserdak. Jeden, trójka, dwie dziewiątki - Złe miłego to początki Czyli Witka krach pod Worsklą, Co go w sumie zbliżył z Polską. Jeden, cztery, dziesięć - jatka W wykonaniu króla Władka, Co krzyżackich trupów hałdę Pozostawił pod Grunwaldem. Jeden, cztery, raz, trzy - akt to, Co w Horodle powstał, nadto Wzmacniał unię z bojarami i obdarzał ich herbami. Jeden, cztery, trzy i cztery - W lesie mu przewiało plery, Stąd niedługo potem w Gródku Doszedł jego zgon do skutku. Och, ten Władek! Ten Jagiełło! To co zdziałał, z nóg nas ścięłło!
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Plan zajęć
– Krótkie powtórzenie
– Po Wielkiej Wojnie
– Unie i przywileje
– Władysław III Warneńczyk
– Kazimierz Jagiellończyk
• Ćwiczenia
• Podsumowanie
• Praca domowa
• Bibliografia
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Praca domowa Odpowiedz na pytania:
• "Podaj sukcesy i porażki Władysława Jagiełły?"
• " Podaj najważniejsze momenty w życiu Władysława Warneńczyka ?"
Dla chętnych:
– "Podaj charakterystyczne miejsca związane z Jagiełłą i jego najstarszym synem. "
Na następnej lekcji:
• Wojna trzynastoletnia ,sytuacja Polski i Litwy na przełomie XV/XVI w., polityka dynastyczna Jagiellonów
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Plan zajęć
– Krótkie powtórzenie
– Po Wielkiej Wojnie
– Unie i przywileje
– Władysław III Warneńczyk
– Kazimierz Jagiellończyk
• Ćwiczenia
• Podsumowanie
• Praca domowa
• Bibliografia
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bibliografia/netografia
• www.poczet.com
• www.polskiedzieje.pl
• Ilustracje pochodzą z:
– www.pl.wikipedia.org
– www.pinakoteka.zascianek.pl
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Dziękuję za uwagę
Grzegorz Nowak