O tym, jak informatycy mogą pomóc w

napisaniu Wielkiej Encyklopedii Warmii i

MazurStanisław Czachorowski

www.uwm.edu.pl/czachor

Pomnik pokolenia

Oryginalna, polska encyklopedia pod zaborami…

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, monumentalny słownik encyklopedyczny wydany w latach 1880–1902 w Warszawie przez Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego; rejestrował toponimy z obszaru Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz niektórych terenów ościennych (np. Śląska); wielokrotnie wznawiany, stanowi cenne źródło wiadomości geograficznych, historycznych, gospodarczych, demograficznych i biograficznych.

Cyt z pol. Wikipedii

Akceleracja cywilizacyjna

Wg. N. Wolański „Ekologia człowieka”, PWN, 2006

Jak napisać wielką encyklopedię?

• „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i ościennych krajów słowiańskich”

• Narzędzie: listy i poczta + wolontariusze• Web 2.0 (Prosumcja = produkcja i

konsumpcja)• … „chodzili parami, bo jeden umiał czytać a

drugi pisać”… użytkownicy Internetu także?

Wikiencyklopedia

• Wolna wiedza dostępna dla wszystkich • Rewolucja w społeczeństwie wiedzy –

uwłaszczenie szerokich kręgów społecznych poprzez tani dostęp do wiedzy

• Dawniej uwłaszczenie ziemi itd.

Rok 2008, 1000 egz.

Rok 1930 – średnia długość życia: 60 lat (525 000 godzin)Rok 2000 – średnia długość życia – 75 lat (657 000 godzin)Źródło: Dryden i Vos 2000

Wg. G. Dryden, J. Vos, „Rewolucja w uczeniu”, 2000

Wyzwanie przyszłości

• Nowa era wypoczynku to era kryzysu czasu wolnego.

• Organizacja wypoczynku, turystyki i ustawiczne kształcenie mają wielkie możliwości rozwoju.

• Poczucie sensu życia, to niezbędny składnik zdrowego stylu życia.

Edukacja jest jedną z usług !Widoczną tendencją jest i będzie przechodzenie od społeczeństwa przemysłowego do społeczeństwa usługowego.

Wg. G. Dryden, J. Vos, „Rewolucja w uczeniu”, 2000

Trzy rewolucje cywilizacyjne

• XIX w. rewolucja przemysłowa, energia z węgla, tani druk: masowa edukacja (gazety, książki)

• XX w. elektryczność, energia i silniki na ropę naftową, komunikacja – telefon i telewizja

• XXI u progu trzeciej rewolucji: decentralizacja, Internet, energia odnawialna

10

11

Lokalna produkcja energii

• Budynek• Samochód• Lokalna produkcja energii z

biomasy

• Lokalna produkcja wiedzy ?!

Konsekwencje dla edukacji

• 1. rewolucja: powstanie dużych aglomeracji• 2. rewolucja: rozwój przedmieść• 3. Jeszcze większe rozproszenie

(zapotrzebowanie na nowe rodzaje usług oraz nowy model edukacji)

• „uwłaszczenie wiedzy” – potrzebne narzędzia!

12

Uczenie się i nauczanie

• Nauka to kontakt człowieka z człowiekiem (naśladownictwo i objaśnianie, informacje zwrotne i korekty)

• Internet – zdecentralizowane „bycie razem”

Nauczanie na odległość

• Pismo i druk (czas i odległość) + poczta (np. ESKK)

• Tele-komunikacja (telefon, radio, telewizja, magnetofon, Internet)

• Odbiór bierny i interaktywny• Różne formy substytutu bezpośredniego

kontaktu• Nauczanie na odległość to rozszerzenie kręgu

znajomych i poszerzenie kontaktu kulturowego

Efektywność nauczania

• Wykład – 5%• Samodzielne czytanie – 10%• Metody audio-wizualne -20%• Demonstracje (pokazy) – 30%• Grupa dyskusyjna – 50%• Nauka przez działanie – 75%• Natychmiastowe wykorzystanie w praktyce –

90%• Nauczanie innych – 90%

interaktywność

Przykład Wikipedii

• Wspólne, • globalne, • interaktywne, • wieloosobowe, • „rozproszone” (zdecentralizowane)

• Biurko … redaktora encyklopedii• Większa biomasa współpracujących mózgów

Wikipedia

• Wikipedia jest projektem „żywym” i aktywnym, inne mniejsze projekty czasem szybko „umierają śmiercią własną”

• Potrzebna odpowiednia masa krytyczna dla ciągłości i trwałości projektu.

• Inne projekty wolnej wiedzy („uwalnianie wiedzy dla mas”),

• ograniczenia licencji GNU FDL.

A więc jak pomóc?

• Potencjalnie dużo piszących: uczniowie, studenci, wolontariusze, emeryci

• Potrzebna pomoc techniczna w stawianiu pierwszych kroków!

• Potrzebne dodatkowe proste narzędzia (na Wikipedii świat się nie kończy)

• Lokalne i regionalne kąciki-biblioteczki dla redaktorów Wielkiej Encyklopedii

Dziękuję za uwagę

Stanisław Czachorowskiwww.uwm.edu.pl/czachor

Uwolnij wiedzę dla innych – uwłaszczenie w społeczeństwie informatycznym i

gospodarce opartej na wiedzy