Encyklopedia najmłodszych

Psy

© Copyright: North Parade Publishing© Copyright for Polish edition by Wydawnictwo SBM Sp. z o.o., 2012

Zdjęcia: Shutterstock.com: © Annette Kurka (4-5) © Erik Lam (47 d.), © Eric Isselée (55 g.), © Anatema (128).

Tytuł oryginału: Encyclopedia of Dogs

Tłumaczenie: Danuta ZgliczyńskaRedakcja: Natalia KawałkoKorekta: Elżbieta Wójcik

Skład, okładka i przygotowanie do druku: Daniel Potęga

Wydanie IWydrukowano w Polsce

Wydawnictwo SBM Sp. z o.o.Ul. Sułkowskiego 2/201-602 Warszawawww.wydawnictwo-sbm.pl

Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część publikacji nie może być wykorzystywana ani przechowywana w żadnym systemie gromadzenia danych, fotokopii czy jakiejkolwiek innej bez uprzedniej zgody właściciela praw.

SBM2Typewritten Text978-83-7845-630-8

SBM2Typewritten Text

SBM2Typewritten Text

Obszerny przewodnik po rasach psów

Encyklopedia najmłodszych

Psy

WstępPsy – można je kochać, można ich nie lubić, trudno jest jednak je ignorować. Tak samo jak koty, towarzyszą one człowiekowi od najdawniejszych czasów. Ras psów jest bardzo dużo. Wiele z nich nie jest powszechnie znanych. Psy słyną z wierności, uczuciowości i oddania. Bywają również nieustraszone, uparte, chętne do zabawy i rozczulające. Przede wszystkim jednak dzięki nim życie człowieka jest ciekawsze i bogatsze. Pies to najlepszy przyjaciel człowieka – tak opisywał psy amerykański polityk George Graham w swoim przemówieniu w 1870 r.

Do jakiej rodziny należy pies?Pies pochodzi od dzikiego wilka szarego (Canis lupus). Przez wiele tysięcy lat ludzie selektywnie hodowali oswojone wilki, aż ewoluowały one do postaci psa (Canis familiaris). Ten proces nazywany jest sztuczną selekcją i trwa od ponad 15 000 lat.

6

Jak wykorzystywane są psy?Czy wszystkie psy są domowymi

maskotkami? Nie! Niektóre psy są hodowane do pracy, np. akitu

inu. Inne to psy towarzyszące i terapeutyczne, które

pomagają ludziom po wypadkach i traumatycznych przeżyciach, np. kromfohrlander. Są też psy hodowane do polowań i aportowania upolowanej zwierzyny, np. zajęcy, lisów i ptaków. Część ras to psy maskotki, np.

malutkie chihuahua.

Jak odróżnić psy między sobą?Na świecie istnieje kilkaset ras psów. W książce zawarto informacje o cechach fizycznych psów, ich pochodzeniu, rozmnażaniu i temperamencie. Encyklopedia ta to również mnóstwo ciekawostek dotyczących tych zwierząt. Zaprezentowano tu opisy różnych ras na całym świecie oraz wyszczególniono podstawowe kategorie psów. Dzięki temu każdy Czytelnik będzie potrafił zakwalifikować psa do konkretnej grupy, a także będzie mógł poszerzyć swoją wiedzę na temat tych wspaniałych zwierząt.

7

Eurasier

Kromfohrländer

Eurasier powstał w wyniku skrzyżowania chow-chow z niemieckim szpicem wilczastym i samojedem w Niemczech na przełomie lat 60. i 70. XX w. Twórcą rasy był Julius Wipfel, który chciał stworzyć psa idealnego – towarzysza rodziny.Wygląd: Eurasier jest proporcjonalny, jego ciało ma średnią wielkość i jest umięśnione. Pies ten ma gęstą sierść zapewniającą ciepło podczas przebywania na świeżym powietrzu.Usposobienie: Inteligentny i radosny, a przy tym cichy i spokojny.

To rasa, która powstała przypadkowo z połączenia dwóch ras, prawdopodobnie foksteriera z Grand Basset Griffon Vendéen oraz gryfona bretońskiego.Wygląd: Jest to nieduży pies o różnych rodzajach szaty. Być może był gładko-włosy albo szorstkowłosy, o długiej lub krótkiej sierści.Usposobienie: Żywy, energiczny i posłuszny pies, ceniony jako zwierzę towa-rzyszące i strażnik domu, ponieważ jest dość nieufny w stosunku do obcych.

Miejsce pochodzenia: Niemcy.Wzrost: 52-60 cm.Waga: 23-32 kg.Długość życia: Około 11-13 lat (77-91 psich lat).Historia: Rasa powstała w latach 60. XX w., a uznana została w 1973 r.

Funkcja: Pies rodzinny.Inne nazwy: Eurasian, eurasian dog.Umaszczenie: Płowe, rude, szare, wilczaste, czarne, białe i brązowe.Liczebność miotu: 7-9 szczeniąt.

W P

IGU

ŁC

E

Szpic nordyckiSzpic nordycki to stara rasa wykorzystywana dawniej do polowań i prac w gospodarstwie rolnym. Obecnie szpic nordycki jest psem towarzyszącym.Wygląd: Średniej wielkości pies o krępej budowie ciała i spiczastych uszach. Ma długi pysk i puchaty ogon.Usposobienie: Szybko się uczy wykonywania określonych poleceń. Jest posłuszny, bardzo energiczny i przyjacielski.

Szpic nordycki jest mało znany poza Szwecją. W 1948 r. należał do ras wymierających, lecz z biegiem lat liczebność tych psów zwiększyła się.

Po przypadkowym skrzyżowaniu dwóch ras i powstaniu kromfohrländera Ilse

Schleifenbaum z regionu Krom Fohr, była tak zachwycona urodą szczeniaków, że

postanowiła rozpocząć ich hodowlę.

Ciekawostka

Ciekawostka

Miejsce pochodzenia: Niemcy.Wzrost: 38-46 cm.Waga: 11-16 kg.Długość życia: 14-16 lat (98-112 psich lat).Historia: Rasa powstała po 1945 r. Została uznana w 1955 r.

Funkcja: Pies towarzyszący i stróżujący.Inne nazwy: Länder, kromi.Umaszczenie: Białe z brązowymi łatami.Liczebność miotu: 7-9 szczeniąt.

W P

IGU

ŁC

E

Miejsce pochodzenia: Szwecja.Wysokość: 41-46 cm.Waga: 12-15 kg.Długość życia: 12-15 lat (84-105 psich lat).Historia: Rasa powstała w XVII w. Psy wykorzystywane były do prac w gospodarstwie.

Funkcja: Pies myśliwski, stróżujący i towarzyszący.Inne nazwy: Norrbottenspitz.Umaszczenie: Zazwyczaj białe z jasnobrązowymi lub rudymi znaczeniami.Liczebność miotu: 4-6 szczeniąt.

W P

IGU

ŁC

EJuliusz Wipfel stworzył eurasiera, krzyżując najpierw niemieckiego szpica wilczastego z chow-chow. Powstałego w ten sposób psa skrzy-żował następnie z samojedem.

Ciekawostka

8

Śpiewający pies z Nowej GwineiJest to rasa dzikiego psa z Papui-Nowej Gwinei, blisko spokrewnionego z australij-skim dingo. Prawdopodobnie wyhodował go z dzikiego wilka człowiek prehistorycz-ny, lecz potem ten oswojony pies ponownie zdziczał.Wygląd: Nieduży, krępy i zwinny pies, charakteryzujący się specyficznym wyciem, przypominającym ludzki śpiew. Wytrwale broni swojego terytorium.Usposobienie: Jako pies dziki, jest z natury nieufny i agresywny, szczególnie w stosunku do innych zwierząt. Wychowy-wany od szczenięcia daje się oswoić.

Miejsce pochodzenia: Papua-Nowa Gwinea i Indonezja.Wzrost: 36-48 cm.Waga: 8-14 kg.Długość życia: 11-14 lat (77-98 psich lat).Historia: Rasa prehistoryczna, hodowana w niewoli od lat 50. XX w.

Funkcja: Pies towarzyszący i do celów terapeutycznych.Inna nazwa: Dingo nowogwinejski.Umaszczenie: Na ogół białe umaszczenie brzucha i rudy lub czarno-brązowy grzbiet.Liczebność miotu: 3-5 szczeniąt.

W P

IGU

ŁC

E

Śpiewający pies z Nowej Gwinei jest inte-ligentnym, bardzo wytrzymałym i silnym zwierzęciem. W przeszłości był rasą prze-znaczoną do polowań i obrony.

Ciekawostka

9

Akbasz

Owczarek anatolijski

Akbasz to rasa psa z zachodniej Turcji. Jej nazwa (akbash) w języku tureckim znaczy: „biała głowa”.Wygląd: Poza charakterystycznym białym umaszczeniem akbasz jest dużym psem z długimi kończynami i proporcjonalnie dużą głową oraz oklapniętymi trójkątnymi uszami.Usposobienie: Akbasz to rasa psów pasterskich i stróżujących. Jeśli zwierzęta te są szkolone od szczenięcia, wyróżniają się wielkim oddaniem w stosunku do swojego właściciela.

Ta rasa nazywana jest również karabash, czyli po turecku „czarna głowa”, w odróżnieniu od rasy akbash.Wygląd: Owczarek anatolijski jest dużym, muskularnym psem o gęstej sierści. Nadal wykazuje cechy łączące go z wilkiem, od którego pochodzi.Usposobienie: Pies ten potrafi pilnować stada bez pomocy pasterza. Jest inteligentny i stanowczy. Łatwo się uczy.

Miejsce pochodzenia: Turcja.Wysokość: 71-81 cm.Waga: 40-59 kg.Długość życia: 10-11 lat (70-77 psich lat).Historia: Rasa z okresu starożytności.

Funkcja: Ochrona zwierząt hodowlanych przed dzikimi drapieżnikami.Umaszczenie: Białe.Liczebność miotu: 7-9 szczeniąt.

W P

IGU

ŁC

E

Owczarek kraskiOwczarek kraski to stara rasa pochodząca z płaskowyżu Kras w południowo- -zachodniej Słowenii i północno-wschodnich Włoszech.Wygląd: Średniej wielkości silny pies o kudłatej sierści. Dzięki niej jest mu ciepło na dużych wysokościach, gdzie strzeże bydła i owiec przed wilkami.Usposobienie: Nie jest łatwo zapanować nad owczarkiem kraskim, lecz po przeszkoleniu okazuje się posłuszny i wierny.

O owczarku kraskim po raz pierwszy wspomniał słoweński uczony Janez Vajkard Valvasor w 1689 r.

Owczarek anatolijski prawdopodob-nie pojawił się około 6000 lat temu. Prawdopodobnie był wykorzystywa-

ny jako pies bojowy podczas walk w czasach starożytnych.

Ciekawostka

Ciekawostka

Miejsce pochodzenia: Turcja (Anatolia).Wzrost: 78-81 cm.Waga: 50-64 kg.Długość życia: 12-15 lat (84-105 psich lat).Historia: Rasa pochodząca od wilka.Funkcja: Pies pasterski.

Inne nazwy: Karabaş (karabash), anatolijski pies pasterski.Umaszczenie: Płowy brzuch i ciemna wilczasta szata na grzbiecie.Liczebność miotu: 7-9 szczeniąt.

W P

IGU

ŁC

E

Miejsce pochodzenia: Słowenia i Włochy.Wzrost: 56-64 cm.Waga: 26-40 kg.Długość życia: 11-12 lat (77-84 psich lat).Funkcja: Górski pies pasterski.

Historia: Rasa słoweńska z okresu średniowiecza.Inne nazwy: Kraševec, owczarek z Istrii, owczarek z Karst, owczarek z Krasu.Umaszczenie: Szarobrązowe.Liczebność miotu: 5-7 szczeniąt.

W P

IGU

ŁC

ERasa akbasz pojawiła się około 3000 lat temu, a białe umaszczenie tych zwierząt pozwalało odróżnić je od dzikich drapieżników, szczególnie wilków.

Ciekawostka

10

Cavalier king charles spaniel

Ta bardzo popularna rasa jest hodowana jako rasa ozdobna, ze względu na małe rozmiary ciała oraz brak możliwości zastosowania użyt-kowego poza towarzyszeniem człowiekowi.Wygląd: Psy te prawdopodobnie wyhodowa-ne zostały na Dalekim Wschodzie z większej rasy spanieli. Cavalier king charles spaniel jest miniaturową wersją spaniela – ma taką samą jedwabistą długą sierść i długie oklapnięte uszy.Usposobienie: Energiczny, wesoły i czuły pies, zawsze chętny do zabawy. Odpowiedni zarówno dla dzieci, jak i osób starszych.

Cavalier king charles spaniel był ulubioną rasą króla Karola II. Łatwo pomylić tę rasę z mniej-szym spanielem king charles, która charaktery-zuje się zadartym nosem.

Ciekawostka

Miejsce pochodzenia: Prawdopodobnie Japonia. W Europie znany od XVI w.Wzrost: 31-33 cm.Waga: 5,5-8 kg.Długość życia: 9-14 lat (63-98 psich lat).Historia: Popularna rasa w okresie panowania króla Karola II, później zaczęła zanikać aż do ponownego wzrostu popularności w latach 20. XX w.Funkcja: Pies ozdobny i towarzyszący.Inne nazwy: Cav, spaniel cavalieri.Umaszczenie: Białe, czarne, brązowe, kasztanowe i ciemnorude.Liczebność miotu: 5-7 szczeniąt.

W P

IGU

ŁC

E

11

Owczarek maremma

Mioritic

Typowy europejski pies pasterski. Prawdopodobnie jest potomkiem dużego bia-łego owczarka wschodniego, który żył na terenie Europy ponad 2000 lat temu.Wygląd: Dobrze zbudowany i masywny owczarek maremma ma bardzo charak-terystyczny wygląd. Posiada mocne szczęki zamykające się w zgryzie nożycowym.Usposobienie: Bardzo przyjacielski i zrównoważony stróż stada. Wierny i odważny, wspaniały pies stróżujący.

Pies pasterski z rumuńskich Karpat. Jego kudłata sierść sprawia, że bardziej przypomina pluszowego misia niż psa.Wygląd: Pies o silnej budowie ciała z dużą głową i niezbyt dużymi trójkątny-mi uszami umieszczonymi wysoko na głowie.Usposobienie: Mioritic jest bardzo zdyscyplinowany i czujny, ma spokojne usposobienie. Jest niezawodnym psem stróżującym i wspaniałym towarzyszem.

Miejsce pochodzenia: Włochy.Wzrost: 60-73 cm.Waga: 30-45 kg.Długość życia: 11-13 lat (77-91 psich lat).Historia: Rasa pochodząca ze środkowych Włoch.

Funkcja: Wykorzystywany przez włoskich pasterzy do pilnowania owiec.Inne nazwy: Pastore abruzzese, cane da pastore, maremmano-abruzzese, owczarek z Maremma.Umaszczenie: Najczęściej jednolite białe.Liczebność miotu: 6-10 szczeniąt.W

PIG

UŁ

CE

MudiSłynie z wielu funkcji. Mudi jest nową rasą, istnieje od około 100 lat.Wygląd: Pies średniej wielkości. Posiada spiczasty nos i owalne, ciemno-brązowe oczy. Ma błyszczącą, falującą sierść długości około 7 cm.Usposobienie: Uniwersalny i wszechstronny pies. Jest wspaniałym zwie-rzęciem stróżującym. Łatwo i bardzo mocno przywiązuje się do właściciela.

Ciekawostka: Psy mudi nadal są wykorzystywane do pilnowania stad owiec liczących do 500 sztuk.

Od wieków pasterze w Kar-patach hodują te psy ze

względu na ich czujność.

Ciekawostka

Ciekawostka

Miejsce pochodzenia: Rumunia.Wzrost: 64-74 cm.Długość życia: 12-14 lat (84-98 psich lat).Historia: Duży owczarek pochodzący z rumuńskich Karpat.Funkcja: Stróż owiec.

Inne nazwy: Rumuński mioritic, owczarek mioritic.Umaszczenie: Chociaż najczęściej ma sierść białą, może też być kremowy lub jasnoszary, czasem z kontrastującymi łatami.Liczebność miotu: 4-12 szczeniąt.

W P

IGU

ŁC

E

Miejsce pochodzenia: Węgry.Wzrost: 30-51 cm.Waga: 8-14 kg.Długość życia: 13-14 lat (91-98 psich lat).Historia: Jest to nowa i rzadka rasa psów pasterskich z Węgier.Funkcja: Pies uniwersalny.

Inne nazwy: Hungarian mudi, owczarek węgierski mudi, canis ovilis fenyesi.Umaszczenie: Brązowe, czarne, białe, rudawe, brązowe, czekoladowe, szare, blue-merle (srebrnoniebieska szata z nieregularnymi czarnymi łatami i podpalaniem na pysku i kończynach).Liczebność miotu: 5-10 szczeniąt.

W P

IGU

ŁC

EJuż w I w. p.n.e. rzymski pisarz Columella napisał, że owczarki maremma to wspaniali obrońcy stad przed atakami wilków.

Ciekawostka

12