Post on 31-Dec-2015
description
Gunnar Haglund Ambasada Szwecji606 28 89 57gunnar.haglund@foreign.ministry.se
Miasto, które żyje w symbioziez samym sobą
Ekologia przemysłowa w Szwecji
Sumaryczna dostawaenergii pierwotnej
Sumarycznekońcowe zużycie
Ponad 50% europejskich (UE 27 + ACC4 + EFTA 3) zasobów energetycznychjest traconych!
Straty w zamianie energii
Straty w zużyciu
Frakcja palna (energia odnawialna i odpady)
Solarna/wiatrowa/inna
Geotermalna
Wodna
Atomowa
Gaz ziemny
Wyroby olejopochodne
Węgiel i produkty z węgla
Transport
Elektryczność
Ciepło
Sumaryczne ostatecznezużycie (przybliżone)
700 mmiędzy rurami
150 TWh > 300 TWh
100 TWh > 200 TWh
Elektrownie iciepło odpadowe
100 TWh > 50 TWh
87%
Paliwa kopalne
Odpady komunalne itp.
Pozostałe: Biopaliwa, przemysłowe ciepło odpadowe, energia elektryczna, energia geotermalna, torf
Paliwa zużywane do produkcji ciepła dla sieci ciepłowniczej i energii elektrycznej w kogeneracji w roku 2005Powierzchnie kół odpowiadają ilości całkowitego zużycia paliwa
Source: Swedish Waste Managment and Euroheat and Power (2007)
50 procent ciepław Polsce
50 procent ciepław Szwecji
Kluczem we Szwecji jest sieć ciepłownicza, która umożliwia pewną, przewidywalną i efektywną dystrybucję ciepła oraz zagospodarowanie różnych rodzajów ciepła odpadowego!
Paliwa kopalne, Maksymalne obciazenie
Geotermalna energia, pompy ciepła
Przemysłoweodpady ciepla
Energia z odpadów
Sieć
Miasto=
Rynekciepła
na biopaliwoElektrociepłownia
Energooszczędność i energoefektywnośćw Szwecji 1980-2006
Index 1980 = 100
1980r. 2006r. (8,3 mil. Szwedów) (9,4 mil. Szwedów)
180 PKB
100 Końcowe zużycie energii
60 Energia/PKB= większa efektywność
10% więcej mieszkańców
Najtańsza energia to ta energia, która nigdy nie została wyprodukowana!
Olej opałowy84%
Węgiel 3%
Odpadykomunalne 5%
Ciepło odpad.przem. 3%
Pozostałe 5%
Pozostałe 5%
Ciepło odpadowe przemysłowe 3%
Odpady komunalne 5%
Węgiel 3%
Olej opałowy 84%
1981r.Σ 27 TWh
Struktura zużycia paliwa dla sieci ciepłowniczej w Szwecji
2008r.Σ 50 TWh
Biomasa 48%
Odpady 15%
Ciepło odpadowe 9%
Pompy ciepła 9%
Paliwa kopalne 9%
Pozostałe 10%
Odpady leśne 48% Odpady komunalnei przemysłowe 15%
Ciepło odpadoweprzemysłowe 9% Pompy ciepła 9%
Paliwa kopalne 9%
Pozostałe 10%
2008r.Σ 50 TWh
Biomasa 48%
Odpady 15%
Ciepło odpadowe 9%
Pompy ciepła 9%
Paliwa kopalne 9%
Pozostałe 10% Drewno
Wierzchołki, gałęzie, pnie = „paliwo”
48%Odpady leśne i rolnicze,rośliny energetycznych
48%
325 GWh ciepła 70 GWh energii elektrycznej
Miasto Kristianstad 33 000 Gmina Kristianstad 78 000
Nie ma dachu!Wilgotne „paliwo”!
Skraplanie spalin:Roczny odzysk energii odpadowej z pary
=1 reaktor atomowy
(biomasa, śmieci, osady ściekowe)
Popioły jako bionawóz w leśnictwiei rolnictwie
Sztuczne nawozy są drogie...
Ciepło odpadowe z hut stali, fabryk papieru, rafinerii, przemysłu chemicznego, cukrowni…
Biomasa 48%
Odpady 15%
Ciepło odpadowe 9%
Pompy ciepła 9%
Paliwa kopalne 9%
Pozostałe 10%
9%
Biomasa 48%
Odpady 15%
Ciepło odpadowe 9%
Pompy ciepła 9%
Paliwa kopalne 9%
Pozostałe 10%
2008r.Σ 50 TWh Ciepło zawarte
w oczyszczonych ściekach
lub z morza, jeziora i rzek.
Pompa ciepłaPompy ciepła 9%
9%
Spalarnia odpadów komunalnych w Linköping (2005)
Odpady bytowe - po segregacji
u źródła 15%
Biomasa 48%
Odpady 15%
Ciepło odpadowe 9%
Pompy ciepła 9%
Paliwa kopalne 9%
Pozostałe 10%
15%
Sortowanie w domu Sortowanie u źródła w domu
33 cl - 25 gr50 cl - 35 gr
45 gr
duża 80 grmała 40 gr
11 zł 9 zł
W sklepach zbierane są opakowania
z kaucją
5800 Stacji Recyklingowych dla opakowań i papieru - bez personelu
Baterie Twardy plastik
Opakowania metalowe
Szkło kolorowe
Szkło
Opakowania papierowe Gazety, czasopisma, reklama
- Stacje są ulokowane na osiedlach lub blisko sklepów
- Ok. 1600 osób na każdą stację
Wjazd
Wyjazd
Lodówki itd
Złom
Meble
Drewno
Ziemia, kamień, betonTV, komputer
Odpady niebezpieczneAkumulatory samochodowe
Gazety
Szkło
AsbestDrewno
Karton
Do spalenia
Nie do spaleniaNie do spalenia
Złom
Do spalenia
Drewno
Plastik, metal, karton„stacja recyklingowa”
OponyŚwietlówki, żarówki z rtęcią
650 Centrów Recyklingowych dla odpadów ponadgabarytowych, niebezpiecznych i elektrycznych/elektronicznych (ZSEE) – z personelem
Samlaren w domu czynszowym
• Żarówki• Świetlówki kompaktowe• Baterie• Drobna elektronika
– komórka, fotoaparat, golarka itd.• Drobne odpady niebezpieczne
– lakier do paznokci, klej, farby itd.• Puszki z farbą, dezodorantem itd. w sprayu
Drobne odpady niebezpieczne w domuSamlaren
=Kolektor
Samlaren w supermarkecie
www.renova.se w Göteborg
Reszta odpadów jest spalana lubpoddawana obróbce biologicznej
Kocioł Chwyt Bunkier z odpadami/”paliwem” Śmieciarka
SYSAV w Malmö
Source: NSR
Biogaz z odpadów komunalnych,odpadów rolniczych, odpadów przemysłowych oraz osadów ściekowych 3.
NSR w Helsingborg
Prawie 85% ciepła w szwedzkiej sieci ciepłowniczej,czyli przeszło 40% całego ciepła,
pochodzi ze własnych źródeł energii, które w wielu innych krajach świata
nie są w ogóle wykorzystywane, lecz dosłownie marnowane!
Szwecja odpadami stoi!
Kluczem we Szwecji jest sieć ciepłownicza, która umożliwia pewną, przewidywalną i efektywną dystrybucję ciepła oraz zagospodarowanie różnych rodzajów ciepła odpadowego!
Paliwa kopalne, Maksymalne obciazenie
Geotermalna energia, pompy ciepła
Przemysłoweodpady ciepla
Energia z odpadów
Sieć
Miasto=
Rynekciepła
na biopaliwoElektrociepłownia
Czy te rozwiązania były niekorzystne
dla Szwecji?
1990 1995 2000 2005 Rok
100
110
120
130
140
150
160
170
180
90
80
Index
Bioenergia +79 %
PKB +48%
Emisje CO2 -9%
Udział bioenergii oraz PKB i emisje CO2
w Szwecji 1990-
Bioenergia jest opłacalna!
Ciepłownictwo systemowew Szwecji
• Występuje w ponad 570 miejscach (jest 290 gmin)
• Lokalne zatrudnienie
• Lokalna samowystarczalność: do 100% ciepła, a do 60% prądu
• Im więcej ciepła systemowego w ko-generacji, tym więcej prądu
• Mniejsze zapotrzebowanie na magistrale energetyczne
• Mniejsze straty przesyłowe
• Ciepła woda użytkowa
• W ciągu ostatnich 10 lat rozbudowano produkcję energii elektrycznej w ko-generacji na biomasie w miejskich ciepłowniach o ok. 10 TWh, czyli o 2 reaktory atomowe
• > 5000 mieszkańców
Sweden: Comparison between heat costs from use of A: Light fuel oil (incl taxes, excl VAT, and 80 % conversion efficiency)
and B: National average district heat price (in the cost level of 2009)
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010
Heat cost, SEK/MWh
A3: Additional heatcost from the carbondioxide tax for fuel oil
A2: Additional heatcost for energy tax forfuel oil
A1: Heat cost forimported light fuel oil
B: National effectiveaverage district heatprice according toStatistics Sweden
Podatek od CO2
Podatek energetyczny od oleju opałowego
Koszt za importowany olej opałowy
Cena za ciepło systemowe
Outcome assessment: Comparison between costs for fuel oil and district heating
Już taniej!
700-800 mlnPLN/rok
Spalarnia odpadów komunalnych w Linköping (2005)
Zwrot kosztów:- Plan: 5 lat- Wynik: 4 lata
Spalarnia odpadówHögdalen
Zamek Królewski
ok. 12 km
Sieć ciepłownicza!
Odbiór odpadów
Jak wygląda spalarnia w środku? 200 000domostw
15% Ciepła
X
Energetycznie 2 tony odpadów = 1 tona węgla
1. Dlaczego szwedzka spalarnia odpadów jest opłacalna?
1 tona węgla = - 60 euro 2 tony śmieci = +44 euro
Różnica = 104 euro
„Gate fee” = „Opłata
na bramę”
Najtańsza energia - ciepło i prąd - w Szwecji
!Prąd 31%
Opłata 69%
Elektrownia na odpady
2. Dlaczego szwedzka spalarnia odpadów jest opłacalna?
Produkcja energii elektrycznej i ciepła, które wykorzystuje się w sieci ciepłowniczej
Prąd 31%
Opłata 26%
Ciepło 34%
Ciepło 8%
Kondensat 1%
Elektrociepłownia na odpady
„Opłata na bramie” jest ok. 2,5 razy niższa
Materiał budowlany
Para do celów przemysłowych, np. do pompy ciepła absorpcyjnej => chłod do sieci zdalnego chłodu
E = 1 reaktor atomowy rocznie!
Ciepło z skraplania 8%
Metal
Ciepła wodaw kranie 20-30%
Ile warte są polskie odpady?1 tona odpadów = ok. 3 MWh energii z czego
= ok. 0,5 MWh to energia elektryczna= ok. 2,5 MWh to ciepło.
1 tona odpadów = energia elektryczna: 0,5 MWh x 230 złotych = 115 zł
1 tona odpadów = energia cieplna 2,5 MWh x 90 złotych = 225 zł
W sumie to 340 zł netto z 1 tony odpadów
12 000 000 ton rocznie x 340 zł = 4,1 miliarda zł!
W Szwecji ok. 50% odpadów komunalnych jest spalanych
Dzisiaj ok. 85% tej sumy zakopywane jest w ziemi.
Wartość odpadow odpowiada co najmniejwartości wytworzonej z nich energii.
A popioły?Langøya
w Norwegii
Z 512 kg odpadów komunalnychprzeciętny Szwed odaje
na składowiskotylko 20 kg na rok
20 kg
Sztokholm 20% ciepła
Göteborg 30% ciepła
31 spalarni
Malmö 60% ciepła
1,5 mln
Wyniki recyklingu w r. 2009Gazety/makulatura 91% (cel 75%)
30% tego co wyląduje w ”workach na spalanie” to opakowania i papier
Paper biurowe (dobrowolnie) 72% (cel 50%)
Opakowania papierowe (papier, karton, tektura falista) 74% (cel 65%)
Opakowania metalowe 73% (cel 70%)
Opakowania plastykowe 27% (cel 70%)
Opakowania ze szkła 90% (cel 70%)
Opakowania z kaucją: butelki 98%, puszki 86%, PET:y 83% (cel 70%)
ZSEE ok. 80%, lodowki/zamrażalki 95%
Butelki bez kaucji 90% (cel 70%)
Gazety/makulatura 91% (cel 75%) – 50% energii
Opakowania metalowe 73% (cel 70%) – Żelazo 75%, Aluminium 95%
Opakowania plastykowe 27% (cel 70%) – Różnie…
Opakowania ze szkła 90% (cel 70%) – 25% energii
Ekologia przemysłowa w Linköping140.000 mieszkańcówwww.swedishbiogas.com
Ekologia przemysłowa w Linköping140.000 mieszkańców
Dworzec
Centrum
Składowiskoodpadów
ElektrociepłowniaSpalarnia
Biogazownia
Zajezdnia autobusów
Oczyszczalnia ściekówBiogazownia
Rzeźnia
Mleczarnia
Stacja uzdatniania
„Filling station”
Bionawózwww.biototal.se
Pociąg na biogaz
7% wszystkichpojazdówjeździ na biogazie
+ Biologiczna frakcjaodpadów komunalnych
Fabrykaczekolady
3 centra recyklingu
26 stacji recyklingu
95% ciepła(85%)
30% prąduchłód
RestauracjeSzkoły
SzpitaleSklepy itd…
Rolnictwo
RestauracjeSzkoły
SzpitaleSklepy itd
Rolnictwo
Source: NSR w Helsingborg
Rozlewanie bionawozu
Sztuuuczne nawooozy są
drooogie!
Fooosfor się kooończy...
NSR/Helsingborg
Rurociąg na bionawóz
Plan: Plantagon w Linköping
40 m
Ciepło odpadoweCO2
Koszty gospodarki odpadami w Szwecji
Suma kosztów: 1170 SEK (509 PLN) /osobę i rok z VAT
czyli 42 PLN/ osobę i miesiąc25% VAT jest wliczony, a średnia
szwedzka pensja jest 2,5 razy wyższa…
Nie licząc dochodów ze sprzedaży ciepła, energii, chłodu, biogazu!
Architektura
EnergiaPlanowanie krajobrazu
Ruch i transport
Gospodarka odpadami
Funkcje miejskie, przemysł, budownictwo
Zaopatrzenie w wodę
Informatyka i komunikacja
Publiczni i prywatnipodmioty
Odpady
Budownictwo
Woda i ścieki
EnergiaRuch i Transport
Funkcje miejskie
Planowanie krajobrazu
Osadyściekowe
Dochód za sprzedażwody!
Instalacja pompa ciepła
Sieć ciepłownicza
Dochód za sprzedażciepła
Dochód za sprzedażchłodu
Ciepło
Bio-nawóż
Uszlachetnianie
Gaz pojazdowy
Dochód za sprzedażbio-nawożu!
Dochód za sprzedażenergii elektrycznej
Dochód za sprzedażgazu do MZK!
Generator
Sieć chłodnicza
Chłód
Po tym procesietemperatura oczyszczonych
ścieków wynosi +1oC
Oczyszczone ścieki majątemperaturę +7-22oC
Oczyszczalnia ścieków
Wodna użytkowa w kranie
Prąd
w SztokholmieJezioro MälarenWoda „za darmo”
Biogaz
Lukse
mburgGre
cja
Irlandia
Portuga
lia
Hiszpan
ia
Włoch
y
Austria
Belgia
Holandia
Dania
Wielka
Brytan
ia
Niemcy
Francja
Finlan
dia
Szwecja
Polska
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Other
Electricty
Waste-non-RES
Renewables
Nuclear
Gases
Solid fuels
Petroleum products
L IE P E I A B NL DK GB D F SF S PL
50%
100%
Gross Inland Energy Consumption(Energy mix in % of total Mtoe) ( www.energy.eu/country_overview )
Inne
E. Elektr.
Prod. naftowe
OZE
AtomGazPaliwa stałe
Odpady/nie-OZE
GR
Ok. 70% w 1970r.
Dziękuję za uwagę!gunnar.haglund@foreign.ministry.se
606 289 957