Efekt cieplarnianyEfekt cieplarniany

Część 1

Ziemia posiada atmosferę o grubości ponad 1000 kilometrów. Atmosfera zawiera masy powietrza, które zatrzymują i magazynują ciepło pochodzące ze słońca pod postacią promieniowania podczerwonego. Podwyższenie temperatury powierzchni Ziemi będące skutkiem zatrzymywania energii słonecznej przez gazy cieplarniane nazywane jest efektem cieplarnianym lub "szklarniowym".

Czym jest efekt cieplarniany?

Gazy cieplarniane są lotnymi substancjami chemicznymi występującymi w atmosferze, których budowa fizyko-chemiczna pozwala na zatrzymywanie i magazynowanie energii cieplnej oraz przekazywanie jej do powierzchni Ziemi w postaci promieniowania podczerwonego.

Czym są gazy cieplarniane?

Powstawanie efektu cieplarnianego

Znaczna część promieniowania słonecznego jest przepuszczana przez atmosferę ziemską i pochłaniana przez powierzchnię Ziemi, co powoduje jej ogrzanie. Wskutek ocieplenia powierzchni Ziemi następuje emisja promieniowania podczerwonego. Znaczna część tego promieniowania jest pochłaniana przez znajdujące się w atmosferze cząsteczki wody, dwutlenku węgla i innych gazów oraz przez drobne kropelki wody w chmurach.

Energia cieplna jest przekazywana przez atmosferę głównie z powrotem do powierzchni Ziemi w postaci tzw. promieniowania zwrotnego, a tylko częściowo w przestrzeń kosmiczną. Promieniowanie zwrotne ogrzewa ponownie powierzchnię Ziemi, dlatego jest podstawową przyczyną występowania na naszej planecie efektu cieplarnianego. Energia oddawana przez naszą planetę jest mniejsza od energii przyjmowanej pochodzącej ze Słońca.

Promieniowanie docierające do Ziemi

Promieniowanie pochłaniane przez atmosferę

Promieniowanie odbijane przez atmosferę

Promieniowanie odbite od Ziemi

Promieniowanie emitowane z Ziemi

Promieniowanie odbite

Strefa kondensacji gazów cieplarnianych

Struktura gazów cieplarnianych pochodzenia antropogenicznego emitowanych do atmosfery

dwutlenek węgla - 55%

inne gazy cieplarniane- 24%

metan - 15%

tlenki azotu - 6%

Przyczyny powstawania• wypalanie lasów, naturalne pożary, spalanie paliw

• produkcja lodówek, zamrażarek, dezodorantów itp.

• elektrociepłownie i środki transportu

• procesy gnilne, hodowla bydła i uprawa ryżu

• działalność powodująca

zwiększenie stężenia

tlenków azotu

i węglowodorów

Skutki efektu cieplarnianego: • wzrost temperatury • wysychanie rzek i jezior• topnienie lodowców • zalewanie niżej położonych terenów • susze• zmiana lokalnych i globalnych warunków klimatycznych Ziemi

• Rozwijanie edukacji ekologicznej• Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych

• Zmniejszenie emisji gazów niszczących ozon • Stosowanie alternatywnych źródeł energii

• Oszczędzanie energii

Zapobieganie

Efekt cieplarniany jest jednym z największych zagrożeń współczesnej cywilizacji. Żyjemy w okresie wielkiego rozwoju przemysłowego i jesteśmy często tak zapatrzeni w siebie, że nie zauważamy szkód, jakie wyrządzamy naszemu, jak dotąd jedynemu, domowi, czyli Ziemi.

Dziura ozonowaDziura ozonowa

Część 2

CZYM JEST DZIURA CZYM JEST DZIURA OZONOWA ?OZONOWA ?

W atmosferze ziemskiej na wysokości od W atmosferze ziemskiej na wysokości od 10 do 50 km występuje warstwa o 10 do 50 km występuje warstwa o

podwyższonej koncentracji ozonu (O3) - podwyższonej koncentracji ozonu (O3) - ozonosfera. Maksymalne stężenie ozonu ozonosfera. Maksymalne stężenie ozonu

utrzymuje się na wysokości ok. 23 km. Od utrzymuje się na wysokości ok. 23 km. Od końca lat 70 - tych obserwuje się znaczny końca lat 70 - tych obserwuje się znaczny spadek zawartości ozonu, szczególnie nad spadek zawartości ozonu, szczególnie nad

Antarktydą, w rejonie bieguna Antarktydą, w rejonie bieguna południowego. Zmniejszenie koncentracji południowego. Zmniejszenie koncentracji ozonu w ozonosferze jest nazywane dziurą ozonu w ozonosferze jest nazywane dziurą

ozonową.ozonową.

POWSTAWANIE DZIURY POWSTAWANIE DZIURY OZONOWEJ.OZONOWEJ.

Dziura ozonowa powstaje wskutek niszczenia Dziura ozonowa powstaje wskutek niszczenia warstwy ozonowej przez związki chemiczne, zwane warstwy ozonowej przez związki chemiczne, zwane freonami.freonami.Pod wpływem promieniowania ultrafioletowego Pod wpływem promieniowania ultrafioletowego freony ulegają fotolizie, w wyniku czego uwalniane freony ulegają fotolizie, w wyniku czego uwalniane zostają atomy chloru. zostają atomy chloru.

SKUTKI NIESZCZENIA SKUTKI NIESZCZENIA WARSTWY OZONOWEJ.WARSTWY OZONOWEJ.

Ozonosfera pochłania bardzo Ozonosfera pochłania bardzo szkodliwe dla wszystkich szkodliwe dla wszystkich żywych organizmów żywych organizmów promieniowanie promieniowanie ultrafioletowe (UV) o ultrafioletowe (UV) o długości fali poniżej 390 nm. długości fali poniżej 390 nm. Niszczenie warstwy ozonowej Niszczenie warstwy ozonowej prowadzi do zmniejszania się prowadzi do zmniejszania się efektywności pochłaniania efektywności pochłaniania promieni UV. W wyniku tego promieni UV. W wyniku tego organizmy są narażone na organizmy są narażone na zwiększone promieniowanie zwiększone promieniowanie ultrafioletowe.ultrafioletowe.

Promieniowanie Promieniowanie ultrafioletowe może jednak ultrafioletowe może jednak negatywnie wpływać negatywnie wpływać bezpośrednio na ludzi. bezpośrednio na ludzi. Poprzez wytwarzanie Poprzez wytwarzanie pigmentów w skórze, człowiek pigmentów w skórze, człowiek tylko w niewielkim stopniu tylko w niewielkim stopniu jest zdolny do obrony. jest zdolny do obrony. Nadmierne promieniowanie Nadmierne promieniowanie UV może osłabiać u ludzi UV może osłabiać u ludzi system immunologiczny i tym system immunologiczny i tym samym zmniejszać odporność samym zmniejszać odporność na infekcje i choroby. Wśród na infekcje i choroby. Wśród chorób tych najgroźniejsze są chorób tych najgroźniejsze są z pewnością choroby z pewnością choroby nowotworowe, a szczególnie nowotworowe, a szczególnie nowotwory skóry (np. nowotwory skóry (np. czerniak).czerniak).

OCHRONA WARSTWY OCHRONA WARSTWY OZONOWEJ.OZONOWEJ.

Już w 1971 roku dwóch chemików Już w 1971 roku dwóch chemików zauważyło i udowodniło niszczący zauważyło i udowodniło niszczący wpływ freonów na warstwę wpływ freonów na warstwę ozonową atmosfery. Komisja do ozonową atmosfery. Komisja do spraw ochrony środowiska ONZ spraw ochrony środowiska ONZ zwróciła uwagę na to zjawisko zwróciła uwagę na to zjawisko dopiero w 1976 roku. Od tego czasu dopiero w 1976 roku. Od tego czasu freony znalazły się na liście freony znalazły się na liście związków chemicznych związków chemicznych niebezpiecznych dla środowiska niebezpiecznych dla środowiska naturalnego. Konkretne działania naturalnego. Konkretne działania mające na celu niedopuszczenie do mające na celu niedopuszczenie do zmniejszania się warstwy ozonowej zmniejszania się warstwy ozonowej nad powierzchnią kuli ziemskiej nad powierzchnią kuli ziemskiej zaczęto jednak podejmować zaczęto jednak podejmować dopiero od 1982 roku, kiedy to dr dopiero od 1982 roku, kiedy to dr Joe Farman odkrył na Joe Farman odkrył na Antarktydzie Zachodniej całkowity Antarktydzie Zachodniej całkowity zanik ozonu w atmosferzezanik ozonu w atmosferze..

Od pewnego czasu podejmowane są różne działania w celu zahamowanianiszczenia warstwy ozonowej. W 1987 roku wiele państwzobowiązało się na konferencji w Montrealu do ograniczenia produkcjii stosowania gazów rozkładających ozon (freonów i halonów).W wyniku tych decyzji już w 1997 roku zanotowano stopniowy wzrostozonu w stratosferze. Ze względu na długi czas przebywania freonówi halonów w atmosferze (nawet do 130 lat), proces regeneracji ozonubędzie postępował powoli.

Prezentację wykonali:

Grzegorz Jaz (część I)

Marcin Pajtak (część II)

Klasa IIBG

01.04.2004