drhab.ŁukaszSkąpski,prof.nadzw.Szczecin,2.02.2019AkademiaSztukiwSzczecinieWydziałSztukiMediów,ZakładFotografiiPracowniaFotografiiiStrategiiArtystycznych

OcenadorobkuartystycznegoorazrecenzjapracydoktorskiejPanamagistraKostasaKiritsisa-składającejsięzdwóchczęści:pracyartystycznejpodtytułem„KsięgaKsiężyca”irozprawydoktorskiejpodtymsamymtytułem,sporządzonawzwiązkuzprzewodemdoktorskimwszczętym18listopada2014rokuprzezRadęWydziałuKomunikacjiMultimedialnejUniwersytetuArtystycznegowPoznaniu(procedowanymobecnieprzezwyłonionyzniego,nowopowstałyWydziałFotografiiUniwersytetuArtystycznegowPoznaniu),przygotowanychpodkierunkiempromotora,prof.PiotraWołyńskiego.Wniniejszejrecenzjiodniosęsiędonastępującychosiągnięćkandydata,PanamagistraKostasaKiritsisa:

1. Edukacja2. Doświadczeniedydaktyczne3. Dorobekartystyczny4. Strukturapracyteoretycznej

Dalejnastąpią:

5. Ocenamerytorycznadysertacji,znaczenieikwestiajejoryginalnościinowatorstwa

6. Ocenamerytorycznatrzonupracydoktorskiej–czylipracartystycznych,któresięnaniąskładają

7. KonkluzjarecenzjiEdukacjaEdukacjaPanamagistraKostasaKiritsisaszławtrzechkierunkach–inżynieryjnym,artystycznyminauczycielskim.W1986rokuKostasKiritsisukończyłPolitechnikęSzczecinskąztytułemmagistrainżynieraaw1995uzyskałtytułmagistrasztukpięknych(MFA)wnowojorskiejSchoolofVisualArtsnakierunkuFotografia.OdbyłkursynauczycielskienaTeachersCollegeColumbiaUniversity,NewYork,USAorazTeachingArtistsProfessionalDevelopmentCertificateProgramw2017roku.Od2014rokuodbywastudiadoktoranckienaUniwersytecieArtystycznymwPoznaniu.

PanmagisterKostasKiritsisbrałudziałwkonferencji„ArtyścijakoEdukatorzy.TworzącFundamenty:DefiniowanieIntegracjiSztuki”(oranizowanejprzezKennedyCenter),PurchaseCollege,NowyJork,2014;seminariun„ExpandedLiteracies:CreativePracticesfor21stCenturyTeachingandLearning”,NowyJork,2014;orazwarsztatachwBrooklynMuseum„StrategiaWizualnegoMyślenia”wNowymJorku,2012.DoświadczeniedydaktyczneDoświadczenienauczycielskiePanamagistraKostasaKiritsisaobejmujegłównienauczaniewStanachZjednoczonychAmerykiPółnocnej.Uczyłsztukiifotografiiwregularnychipozalekcyjnychzajęciachwnowojorskichpodstawowychszkołachpublicznych.TegorodzajupracawStanachZjednoczonychjestnieporównanietrudniejszaniżuczeniewpolskichszkołach,dlategożewymaganiaodkadrynauczycielskiejsąowielewyższeniżwPolsce.Należybraćteokolicznościpoduwagę,oceniającdorobekdydaktycznyPanamgrKostasaKiritsisa.ArtystauczyłlubnadaluczywSzkolePublicznejnr163X,Bronx,NowyJork;SzkolePublicznejnr160,Brooklyn,NowyJork;SzkoleŚredniejMS534,Brooklyn,NowyJork;LiceumWestinghouseHighSchool,Brooklyn,NowyJork;SzkoleŚredniejJuniorHighSchool291,Brooklyn,NY;SzkolePublicznejnr110,Brooklyn,NowyJork.WramachJuniorLab,FotograficznegoProgramuPozaszkolnegowNowymJorku,prowadziłzajęciawszkołachEarthSchool,NowyJork,NEST+m,NowyJorkiworganizacji14StreetY,NowyJork,USA.WJuniorLabodstycznia2010jestzałożycielemprogramuorazinstruktoremfotografiiisztukwizualnych.Pracujetamdochwiliobecnej.WLiceumLittleRedElizabethIrwinHighSchoolwNowymJorkujestod2004rokuinstruktoremfotografiipodczasDorocznegoFestiwaluSztuk,gdziedodziśprowadziwarsztatysolaryzacjiorazjestzastępczymnauczycielemfotografiiwklasachod9do12.Od2010rokudochwiliobecnejjestasystentemwInternationalCenterofPhotographywNowymJorku,USA.Równieżod2010rokujestasystentemdziekanawydziałuwSchoolofVisualArts,MFAPhotographywNowymJorku,USA.WCenterforArtsEducationwNowymJorkuw2011rokuobjąłstanowiskoTeachingArtist,którepiastujedodziś.ProwadzizajęciaEnglishLanguageLearningthroughtheArts.PanmagisterKostasKiritsisprowadziłrównieżwarsztatyFotograficznewPolscewBWAwJeleniejGórzeiwGaleriiArsenałweWrocławiuorazwlatach2012–2016uczyłwSzkoleFotograficznejKwadratweWrocławiu.

DorobekartystycznyPanmagisterKostasKiritsismiałwsumie17wystawindywidualnych,częstowprestiżowychgaleriachfotograficznych,takichjakMałaGaleriaZPAF-CWSwWarszawie,(1996“TheBook”;2005“Reincarnations”),GaleriaBWA,JeleniaGóra(2014),GaleriaMiejskaArsenałweWrocławiu(2013“Fiction/Non-Fiction”),czyKentlerInternationalDrawingSpace,Brooklyn,wNowymJorku,USA(2003)Artystabrałudziałw12wystawachzbiorowych,wliczającwniefestiwalefotografczne,takiejakBiennialofPhotography,MuseumofPhotography,Thessaloniki,Grecja(2014);MonthofPhotography,Bratysława,Słowacja(2000);BiennaleFotografiiPolskiej,GaleriaMiejska,Poznań,(2000);czywystawywgaleriachtakichjakMuziejusFotografijos,Siauliai,Litwa(1999)czyFotografikoKentroAthinon,Ateny,Grecja(1987).Przyznanegranty:LowerManhattanCulturalCouncil,CreativeCurriculaGrant,NowyJork,NY,2013PrzyznanygrantdlanaukifotografiiisztukmedialnychwHighSchoolofHospitalityManagement,HenryStreetSettlement,NowyJork,NY,2003PrzyznanapracowniawHenryStreetSettlement(LowerEastSide)naokresjednegoroku.DorobekfotograficznyPanamgrKostasaKiritsisaprześledzićmożnaodjegopierwszejwystawyw1986roku,naktórejpokazałfotografiemuzykówjazzowych.WewczesnymokresietwórczościKostasKiritsis,jakofotografwywodzącysięzkręgufotoamatorskiego,zajmowałsięwyłącznietradycyjniepojmowanąfotografiączarno-białą.Dopieronawystawie“BeyondReality”powstałejpodczasstudiówwnowojorskiejSchoolofVisualArts,apokazanejwGaleriiBramawSzczeciniew1994roku,pokazałpierwszepraceprzekraczające–jakwskazujesamtytułwystawy–to,cosamuważazafotografiętradycyjną.KostasKiritsisnależydotejplejadyartystów,którzyzestaranniewypracowanejzgrzebnościczytymczasowościstworzyliswojąmetodętwórczą.Samartystaprzyznaje,żegłębokoinspirujesiętwórczościąAnselmaKieferaorazjegoosobistykontaktzMike’iemiDoug’iemStarn,promotoramijegopracymagisterskiej.ObieinspiracjesądobrzerozpoznawalnewpracachKiritsisa.OdKieferaKiritsisprzejąłzainteresowanieformąksięgi,araczejksięgozbiorów,którelubiukładaćwróżnychkonfiguracjach,tworzącznichinstalacje(np.TabulaRasa).KsięgiKiritsisa–podobniejakuKiefera–sąobiektami:pomięte,zgrzebne,nierówne,zupodobaniemukładanenapółkachlubwstosy.ZłożonegłówniezemulsjifotograficznejksięgiKiritsisaróżniąsięodoryginalnegopomysłutworzeniaołowianychwoluminówAnselmaKiefera–naswoichstronachzawierająobrazy.Zkoleiichzawartośćprzypominafotografie,czyraczejnależałobypowiedzieć,pracegraficzneopartenawykorzystaniufotografii,Mike’aiDoug’aStarnów,zichnawiązaniemdopiktorializmuwzbogaconegootrzeciwymiarpomiętegopapieru.

Artystastosujewielokrotnekopiowaniemateriałufotograficznego,częstonieszlachetnymitechnikami,takimijakxeroczywydrukidrukarkąigłową,pozbawiapapierfotograficznypodłożazostawiająccienkąwarstwęemulsji,poczymsklejaztakichkartksiążkizapomocątaśmyklejącej.Artystateżchętnierysujelubmalujenaodbitkach.Wprzypadkutakichpracwyjściowezdjęcianiesąjużwidoczne.Wtensposóbmateriajegofoto-grafikstajesięrównie,aczęstobardziejistotna,coużytedonichzdjęcia,któresątylkopodłożemdlarysunków.Obrazyfotograficznetracąklarownośćprzekazu,obiektfotograficznystajesięzbytzłożonywswoichnawarstwieniach,żebywidzmógłodnosićsięwyłączniedoreprezentacyjnejzawartościfotografii.KostasKiritsisłączyswojekolażewksiążkinietylkodlatego,żetakaformaodpowiadamunajlepiej–jaksamsugeruje,używatejformyabyuwolnićswojąsztukęodstygmatukomercjalizacji,wytwarzaniaprzedmiotównasprzedaż.Strukturapracyteoretycznej,Ocenamerytorycznadysertacji,znaczenieikwestiajejnowatorstwa

Pracateoretycznajesteleganckowydrukowanąioprawionąksiążką,wrazzestreszczeniemibibliografiąliczy74staranniezaprojektowanychibogatoilustrowanychstron.Nieliczącstreszczenia,składasięzczterechrozdziałówpodzielonychnapodrozdziały.Bogataiwystarczającabibliografialiczy29pozycjiksiążkowychoraz17innychźródełinternetowych,naktóreskładająsiępozycjezteoriisztuki,teoriimedióworazpozycjenaukowe.

Strukturarozprawyjestprzejrzysta,podzielonajestnaczteryrozdziałypluswstęp,podsumowanieibibliografię.Tytułyposzczególnychrozdziałówipodrozdziałówodnosząsiędokolejnoomawianychproblemów.RozdziałpierwszyzatytułowanyKsięgadzielisięna4podrozdziały:Słowo/Logos,Pismo,Wzrok,Księga–Stworzenie.Autorprzedstawiawdużymskrócierolęobrazuwludzkimpoznaniuświataiproponujetezę,żepismoiobrazowaniewrównymstopniuprzyczyniłysiędoludzkiegopoznaniaświata.InteresującewtymkontekściesąprzytoczoneprzezKostasaKiritsisabadaniapaleoarcheologGenovievevonPetzinger,prekursorkibadańnadprehistorycznymiznakamiwjaskiniachweFrancjiiwAfrycepokazujących„stosunkowoniewielką,powtarzającąsięliczbęznakówwystępującychnaprzestrzenitysięcylat,wszędzietamgdzieczłowiekpostawiłswojąstopę.”Znakitetowarzysząfiguratywnymmalunkomnaskalnym,wykonanezostaływtymsamymczasieitąsamątechniką,mająformęabstrakcyjnychrysunkówibyćmożebyłyideogramami,pierwsząznanąformąpisma.Jakzauważaautor,byćmożeniemożnośćichodczytaniasprawiła,żeniecieszyłysięwiększymzainteresowaniembadaczy.

„Zbioryznakówmalowanychwjaskiniachtworząpierwsząksięgę.”–piszeKritsis.„Ścianygrotsąpierwszymistronicaminaktórychnasiprzodkowiepozostawiliswojeślady.Piktogramy,ideogramyczyliterytworząkod,któryukrywaprzednamijejtreść.„(…)Istniejecelowośćwtychznakach,lubcoważniejsze,istniejezawartewnichznaczenie,pomimo,

żepozostajeonodlanasnieczytelne(…)””-mówizavonPetzinger.Rozdziałdrugi,Książkaartystyczna–zaryskształtowaniasięgatunkuzpodrozdziałamiManuskrypty,Książkajakosztuka,Książkajakoeksperyment,Nowatorskiekoncepcjeksiążkiartystycznej.Wtymrozdzialeautorprzedstawiawzajmującyikompetentnysposóbhistorięzjawiskaksiążkiartystycznej,jejsukcesywnyrozwójoraztwórcówwypowiadającychsięwtymmedium.Podczasgdypierwszyrozdziałzaznaczatylkozarysporuszanejproblematykiiwydajesię,żetematwymagałbydogłębniejszychstudiów,towrozdzialedrugimprzedstawiazwięźleleczcałościowo,wdodatkuwzajmującyikompetentnysposób,historięzjawiskaksiążkiartystycznej,jejsukcesywnyrozwójoraztwórcówwypowiadającychsięwtymmedium.Autorsugeruje,abymanuskryptyiluminowanewłączyćdohistoriiksiążkiartystycznejnarównorzędnychprawachzjejpóźniejszymiprzejawami.Postulattenzasługujenauwagę.KostasKiritsissamuważatęsugestięzanowatorskąitrudnosięznimniezgodzić,zwłaszczaże–jakpisze-„Większośćautorówopisującychtozjawisko,pomijaistnienieiluminowanychmanuskryptów”.RozdziałtrzecitoKontekstdoświadczeńartystycznychpoprzedzającychrealizacjęKsięgiKsiężyca.Zawieranastępującepodrozdziały:Początek,Pierwszeksięgi,Nowewymiaryfotografii,Wystawy.WtymrozdzialeKostasKiritsiswyczerpującoopisujedrogęswojegotwórczegorozwojuorazswojeinspiracjetwórczością„Anselm’aKiefer’azawierającegowswoichpracachgłębokieodwoływaniesiędomitologii,historiiczyreligii,czybraciMike’aiDoug’aStarnzichnowatorskimtraktowaniemmateriifotograficznej”.Wczwartym,ostatnimrozdzialept.KsięgaKsiężyca,artystaprzedstawiaprojektartystycznystanowiącygłównączęśćdoktoratu.

“[Moim]celemstałosięstworzeniepracy,którapotrafiłabynakładaćjedneistotneznaczeniaprzekazunadrugie,będącjednocześnieprostymgestemartystycznymorazktóregowizjazakładaewolucjęprocesuwczasie.”

-stwierdzaKiritsis.Irzeczywiście,odnoszącsiędowielu-ażnazbytwielu,chciałobysiępowiedzieć-warstwiznaczeńswojegoprojektu,opiswedługmniezaciemniadopewnegostopniajegogłówneidee.Autormnożyinterpretacjemotywacjiiznaczeńswojegodzieła.Niestetystrategiatasprawiła,żewtekściesąwewnętrznesprzeczności,awrezultaciewywódinterpretacyjnyjestniezbytklarownyiwprawiaczytelnikawstanoszołomienia.Poniżejprzytaczamniektóreniekonsekwencje.WspomnianaprzezautorainterpretacjajegopracyjakohołdudlaprogramuApolloipotęgimyśliludzkiejtechnicznej,awięcdlaczłowiekaijegocywilizacji,jestsprzecznaznastępującymwkrótcewtekścieostrzeżeniemprzedichrozwojemtechnologicznym,stanowiącymzagrożeniedlaludzkościiZiemi.

„Jednymzwielutakichzagrożeńjestnaszstosunekdośrodowiska.”

–piszeautor.Swojądrogą,zakładając,żeprogramApolloumożliwiłkolonizacjęKsiężyca,niespieszyłbymsięzbytniozhołdowaniempostępowitechnologicznemu,jakożetotenostatnijestpowodem,dlaktóregoautortraktujeplanyindustrialnejeksploatacjiKsiężycajakozagrożenieimementodlaludzkiegoprzetrwanianaZiemi.

„Jednymzcelów,którymiprzyświecatowykorzystanietegoutopijnegoprogramuochronyKsiężycadorefleksjinadpotrzebąochronyZiemi”

-piszeKiritsis,itojestładnaparabola,którawgmniewystarczającotłumaczysensownośćcałegoprojektu.Bardzociekawajestwzmiankaautorant.prawnychaspektówpomysłu,tj.niejasnystanprawnywłasnościKsiężyca.Autorsprzeciwiasięzawłaszczeniujegowłasnościprzeznarodylubkorporacje.DeklaracjaokolektywnejwłasnościKsiężycajestpięknąideą.Moimzdaniemautorzupełnieniepotrzebniejednakkojarzytęwłasnośćzkrytykąstosunkówwłasnościowychwdziedziniesztuki-porównaniewłasnościciałaniebieskiegodowłasnościdziełsztukijestniezrozumiałe,niełączysięlogiczniezintencjąochronyKsiężycaiwydajemisiębyćzbędnymgrzybemwbarszczu,mimożegeneralniezgadzamsięzkrytykąautoradotyczącąrynkusztuki.

„NiktniemożezawładnąćKsiężycem.Gesttenstanowiantytezędotychczasowychstosunkówwsztukachwizualnych.”

KostasKiritsischcesprzeciwiaćsiękomercjalizacjisztuki,corównieżnależyuznaćzapozytywne,idealistycznenastawienie.PrzywołująccytatzLucyR.Lippard-„(…)wprzeciwieństwiedowystawy,książkaartystycznanieodzwierciedlazewnętrznychpoglądów[kuratorów,właścicieligaleriietc.,przypisKK]iprzeztozezwalatwórcyobejściekomercyjnegosystemugaleriijakrównieżuniknąćdeformacjiprzezkrytykówiinnychpośredników(…)”autorsytuujeswojąsztukępozakomercyjnymobiegiem-deklaruje,żetworzyksiążkiartystycznekierującsięwolnością,któretomediumdajeartyście.DlaautorapracaKsięgaKsiężycajestwyznaniemwiarywutopijnąmocsztukiisprzeciwemwobecjejkomercjalizacji.

„Przedstawiamtęwielowarstwowąpracęwrazzjejodniesieniamidohistoriikulturyorazzzawartąwniejkrytykąwspółczesnejsztuki.Zawierającesięwniejkoncepcje,jakchoćbywykorzystaniespołecznościowychmediówinternetowych,doktórychodwołujęsięwcelupublicznegofinansowaniacałegoprojektu,jestdlamnieprogramowąmanifestacjąsprzeciwuwobecwspółczesnejkomercjalizacjisztuki.”

–piszeautor.Równocześnie,jakotwórcawierzącywsacrumsztuki,chcerozciągnąćswójidealizmwKosmos,ipragnieprzywrócićKsiężycowijegosakralnycharaktersprzedwieków,umieszczającnajegopowierzchniswojeobiektyartystyczne.AwięcświętośćSztuki(pisanejzdużejlitery)maobjąćrównieżnaszegosatelitę:

„JednązprzesłanekKsięgijest,poprzezaktsztuki,przywrócenieKsiężycowicharakterusacrum.”

Idalej:

„mojapracaartystyczna-KsięgaKsiężycaprzedstawiakonceptstworzenianacałejwidocznejstronieKsiężycaswoistegosanktuariumpoprzezwysłanietamświetlnychrzeźborazdeklaracjiostworzeniunawyznaczonymprzezterzeźbyobszarze,parkuobjętegospecjalnąochroną.“

Dodatkowojegopracatohołdzłożonyanalogowejprzeszłościfotografii,aautorpodkreślazmysłowośćodbioruksięgijakomaterialnegodzieła,wktórymuczestnicząobokwzrokuzmysłydotykuisłuchu(przewracanienierównychiszeleszczącychstronksięgi).

“Naturaksięgizjejzamkniętymistronamistwarzainneodtradycyjnegoodbiorufotografiimożliwościdoświadczenia,któreangażujeopróczwzrokupozostałezmysły.Stronyksięgitrzebaprzewracać,azakolejnymikryjesiętajemnicanowychobrazów.”

Ocenamerytorycznatrzonupracydoktorskiej–czylipracartystycznych,któresięnaniąskładają

NamateriałreprezentującyartystycznąpracędoktorskąPanamgrKostasaKiritsisa,zktórymmiałemszansęsięzapoznać,składasiękilkaczęści.

(a.)Wideoumieszczonenastroniekickstarter.com,ProtectedMoonPark,(AproposalforanArtprojectofsendingLightSculpturestotheMooninordertocreateaProtectedMoonPark).PróbazebraniapieniędzyodszerokiejpublicznościnakikstarterzenautopijnyprojektjestpomysłemksiężycowymimimostwarzanychprzezKiritsisapozorówijegozapewnień,niemożliwymdozrealizowania.Jakpiszesamautor,projektposiada„cechytechnologicznegoprawdopodobieństwa”.Oznaczatonimniej,niwięcej,żejestniemożliwydozrealizowaniaiżeautorotymwie.Jednak

„Projektzakładarównieżjegokolektywnefinasowanie.Powodujeto,żewszyscywspółfinansującytenprojektbędąwłaścicielamidzieła.StanowitozaprzeczenieindywidualnejwłasnościzarównodziełsztukiijakiwtymwypadkusamegoKsiężyca.”

Awięcgdybyudałosięzebraćwystarczającąkwotęnastworzenieparkurzeźb

KostasaKiritsisanaKsiężycu,finansującaprojektpublicznośćbyłabywłaścicielemwidocznejzZiemistronyKsiężyca.Wybornie!Lekkoprowokacyjnyiwgruncierzeczyabsurdalnypomysłoznamionachpolityczno-krytycznegokonceptualizmuwłaściwiemógłbywyczerpywaćmojeoczekiwaniajeślichodziodobryprojektartystyczny.Tojednakniekoniec–pomysłjestbardziejzłożony.Ponieważjestpracądoktorską,autoruznał–byćmożecałkiemsłusznie,-żebyłobytozbytskromnedokonanienatęokazję.(b.)Dlategostworzyłartefakt,materialnąmanifestacjętejkonceptualnejpracy.Recenzencimoglisięzapoznaćzwideoprezentującym9-stronicowąKsięgęKsiężyca,naktórejkartachwidaćwyciętemodelerzeźby-lądownikawklejonewzdjęciaksiężycowegopejzażupochodzącezarchiwumNASA,orazz(c.)symulacjąwystawyskładającejsięzKsięgiKsiężycawdwóchwersjach(anawettrzech-licząctęszkicową),collageprzedstawiającegosymbolicznieprzestrzeńkosmicznąiobiektu:makietyrzeźbyświetlnej-lądownikaksiężycowego.Księgajestzaplanowanajakorodzajszkicuprojektu:

“SamaKsięgaKsiężycajestpunktemwyjścia,artystycznąmanifestacjąprocesu,swoistegoaktutwórczego,atreśćwniejzawartawykraczadalekopozasamąksięgę.Stanowionawizualizację,wyobrażeniepomyślnejrealizacjiaktuartystycznego(...).”

PodsumowanieProjektProtectedMoonPark–finansowanekolektywniewysłaniepracartystynaKsiężycorazutworzenietamstrefyochronnej,implikującerównieżkolektywnąwłasnośćpołowyKsiężyca.MimożekrytycznyimpakttegoprojektuzapewneniebędziemiałwpływunapolitycznelosyZiemiijejsatelity,sąnaderdobitnąmanifestacjąpoglądówartysty,podanąwsposóblekkiipodszytyhumorem.Użyciegotowychzdjęćroyalty-freezNASAprzypominastrategieczołowychfotografów,takichjakThomasRuffczyTrevorPaglen.N.b.tenostatniwprojekcieTheLastPictureswybrał100cudzychzdjęćoprzeróżnejtematycei–jakutrzymuje–wysłałjenaorbitęokołoziemską.IstniejepewnepodobieństwotegoprojektudoKsięgiKsiężycaKiritsisa,ztymżeTrevorPaglenstworzyłszalenieprzekonującepozoryrzeczywistegowysłaniazdjęćnaorbitę,utrzymującprzytym-mimożeosobiściewtowątpię-żerzeczywiścietozrobiono.TworzącdowodynaekspedycjęzdjęćwkosmosPaglensięgnąłponanotechnologię,odwiedziłośrodekkosmicznywKazachstanie,wszystkostaranniedokumentując.KostasKiritsisprzyjąłodmiennąniżPaglenstrategię,wskazujetylko,żeniejestniemożliwy.„Dokumentacja“ChronionegoParkuKsiężycowegotomontażefotograficznestworzonewprostysposób,pochodzącyzuprzedniejzpraktykitwórczejartysty,któryzwykłprzetwarzaćobrazypoprzezichwydruk,skanowaniewydruku,wydrukskanównadrukarceigłowej,przefotografowaniewydrukównaczarnobiałejkliszy,powtórnaodbitkanapapierze,itp.,poczymwycinałręczniefragmentyzdjęćiwklejałjewinne.Zgrzebnecollageużytew

realizacjiKsięgiKsiężycanienadająprojektowiChronionegoParkuKsiężycowegoznamionprawdopodobnejrealizacji,niemożnaichtraktowaćjakosymulacjianidokumentacji,sądosyćswobodnądywagacjąnatemat,jakbytomogłowyglądać,gdybysięudałoumieścićrzeźbynaKsiężycu.Awięc,wbrewtemucomówiartysta,sposóbprezentacjiprojektuwmanierzesztukimateriiwskazujeniezbicienato,żesamKostasKiritsiswistocienieudaje,żewierzywpowodzenietejksiężycowejmisjiitraktujecałykonceptwsposóbsymboliczny.Konkluzjarecenzji

ZapoznawszysięzpracądoktorskąPanamgrKostasaKiritsisa-zarównopraktycznąjakiteoretyczną-stwierdzam,żestanowiąoryginalnedokonanieartystyczneorazpokazująspecjalistycznąwiedzęteoretycznąKandydatawdziedzinie:sztukiplastyczne,wdyscyplinieartystycznej:sztukipiękneorazumiejętnośćsamodzielnegoprowadzeniapracytwórczejzwiązanejzszerokopojętąpraktykąfotograficznąiartystyczną.

OceniającwartośćosiągnięćtwórczychwdziedziniefotografiikreatywnejorazdorobekdydaktycznyPanamgrKostasaKiritsisastwierdzam,żeprzygotowanaprzezniegopracadoktorskajestwystarczająconowatorskaioryginalna,abyspełnićwymogidziełairozprawyteoretycznejwdziedziniesztukpięknychiwpełniuzasadniawniosekoprzyznaniemustopniadoktorasztukiwdziedzinie:sztukiplastyczne,wdyscyplinieartystycznej:sztukipiękne.

drhab.ŁukaszSkąpski,prof.nadzw.