1 | MDT Confidential

Co powinniśmy jeść? – żywienie w cukrzycy

Agenda

1. Co to jest dieta?

2. Trochę historii

3. Współczesna dieta cukrzycowa

4. Najnowsze technologie a dieta. Dlaczego potrzebne są 3 rodzaje bolusów?

5. Kalkulator bolusa w pompach Medtronic Paradigm

6. Ciągłe monitorowanie glikemii a błędy w diecie.

7. Zdrowa dieta i składniki odżywcze

8. Węglowodany, indeks glikemiczny

9. Wymienniki dietetyczne – obliczanie w praktyce

10. Alternatywne sposoby obliczania dawek insuliny do posiłku

Co to jest dieta?

Jest to sposób odżywiania się

Co to jest dieta cukrzycowa?Jest to sposób odżywiania się w cukrzycy.

Czy dieta cukrzycowa jest uciążliwa?Czy dieta cukrzycowa jest uciążliwa?

trochę historii.....

• Przed erą insuliny i leków doustnych leczenie dietetyczne było jedyną możliwością przedłużenia życia osób chorych na cukrzycę.

• Stosowano diety niskokaloryczne, praktycznie jedynym źródłem kalorii były białka.

15.12.1922rPrzed leczeniem insuliną: J.L., wiek 3 lata,m.c.- 8kg

15.02.1923rPo zastosowaniu insuliny:J.L., m.c.- 16kg

INSULINA

OBNIŻA STĘŻENIE GLUKOZY WE KRWI

Jest NIEZBĘDNA do zagospodarowania tłuszczówwykorzystania białek jako materiału budulcowego

wykorzystania tłuszczu jako rezerwy energetycznej

trochę historii.....

Od lat dwudziestych aż do końca lat 40-tych, zgodnie z obowiązującymi wówczas zaleceniami:

• głównym źródłem kalorii były tłuszcze (około 70%),

• z białka pochodzić miało około 10% kalorii,

• z węglowodanów około 20%.

trochę historii.....

Z czasem zwiększał się rekomendowany udział węglowodanów w diecie do:

• 40% w latach 50-tych i 60-tych,

• 45% w latach 70-tych,

• 60% w latach 80-tych i 90-tych ubiegłego wieku

Rekomendacje dietetyczne głównych towarzystw diabetologicznych

American Diabetes Association, Diabetes and Nutrition Study Group of EASD, Canadian Diabetes Association, American Association of Clinical Endocrinologists, Diabetes UK

PTD JOSLINWęglowodany: 40 - 65% kalorii 40% 45-50%Białka: 10 - 20% kalorii 30% 15-10%Tłuszcze: 30 - 35% kalorii 30% 30-35%

American Diabetes Association 2006

• Pomimo, iż w szeregu badań usiłowano określić optymalne proporcje składników pokarmowych u chorych na cukrzycę, wydaje się mało prawdopodobne, że taka kombinacja istnieje.

• Optymalna proporcja węglowodanów, białek, tłuszczów wydaje się być zróżnicowana i zmienna indywidualnie.

Rola diety w cukrzycy

Edukacja = leczenie insuliną + aktywność fizyczna + właściwa dieta. Żywienie w cukrzycy typu 1 to

styl i przestrzeganie pewnych zasad, które mają za zadanie osiągnięcie dobrego samopoczucia i zapobieganie późnym powikłaniom cukrzycy.

EDUKACJA

WŁA

ŚC

IWA

DIE

TA

WYSIŁ

EK F

IZYC

ZN

Y

LEC

ZE

NIE

IN

SU

LIN

Ą

I S

AM

OK

ON

TR

OLA

Współczesna dieta cukrzycowa

• Czy współczesna dieta cukrzycowa zmusza nas do drastycznego ograniczania określonych składników pokarmowych lub spożywania innych w nadmiarze?

Nie!!!

• Współczesna dieta cukrzycowa, to dieta „zbilansowana”

Wyjątkowe chwile w życiu diabetyka

• Dla większości pacjentów w sytuacji „specjalnych okazji” np. świąt cukrzyca jest dużym problemem

• Jaki wybór ma pacjent?• Zrobić sobie „przerwę” leczeniu w cukrzycy

• Podporządkować się cukrzycy – utrzymać reżim

• Czy zawsze tak musi być?

Najnowsze technologie pomagają pacjentom w rozwiązaniu cukrzycowych problemów.

Pompy insulinowe MedtronicTrzy rodzaje bolusów

Kalkulator bolusa

Czasowa zmiana bazy

Ciągły pomiar glikemii – systemy zintegrowane –

Pompa Paradigm 722 i Veo

Czynniki wpływające na glikemię poposiłkową

• Typ cukrzycy• RODZAJ I SKŁAD

POSIŁKU• Sposób leczenia• Stan czynności

myoelektrycznej żołądka

A. Ceriello: Diabetologia 2003, 46 (suppl. 1), M9

Czynniki pokarmowe wpływające na glikemię poposiłkową:

• Czas spożycia posiłku• Ilość pokarmu• Konsystencja• Skład posiłku

A. Ceriello: Diabetologia 2003, 46 (suppl. 1), M9

Skład diety to:

WęglowodanyBiałkaTłuszcze

...dlatego potrzebne są 3 rodzaje bolusów

• Bolus – to ilość insuliny podana w związku z posiłkiem lub hiperglikemią.

• W terapii CSII o czasie, rodzaju i wielkości bolusa pacjent decyduje sam

• zwykły (Normal) – jednorazowe podanie całej dawki insuliny; przeznaczony na posiłki węglowodanowe: owoce, herbatniki, paluszki, biszkopty itp.

• przedłużony (Square) – podawanie dawki insuliny przez kilka godzin; przeznaczony na produkty białkowo tłuszczowe jak produkty mleczne i mięsne oraz tłuszcze i jaja

• złożony (Dual) – składający się z bolusa prostego i prostokątnego przeznaczony na spożywanie posiłków złożonych z produktów węglowodanowych, białkowych i tłuszczowych

3 rodzaje bolusów

Co to jest Kalkulator bolusa w pompie Medtronic Paradigm ?

• Funkcja ułatwiająca szacowanie wielkości bolusa posiłkowego i / lub korekcyjnego• Mniej błędów w liczeniu – dokładniejsze dawkowanie

• łatwy i prosty w użyciu!

• Funkcja pozwalająca określić ilość aktywnej insuliny• Mniejsze ryzyko „Insulin stacking” i hipoglikemii

• Funkcja pozwalająca na rejestrację danych i ich analizę w programie CareLink

1) Wprowadź do pompy wartość glikemii zmierzonej na glukometrze.

2) Wprowadź do pompy ilość węglowodanów (w gramach lub WW) jaką zamierzasz przyjąć w posiłku. Jeżeli ustawiasz bolus korekcyjny – pomiń ten krok.

3) Zaakceptuj bądź zmień dawkę zaproponowaną przez Kalkulator.

PODAJ BOLUS

Kalkulator bolusa w pompach Paradigm®

System ciągłego monitorowania glikemii

To opcja w pompie Paradigm 722 oraz Veo, która dostarcza informacji o poziomie glukozy na bieżąco w sposób ciągły.

Czas pomiaru glikemii

Typ wykresu

Wartość glikemii

Znacznik bolusa

Limit hipo-

Limit hiper-

Zapis monitorowania glikemii u zdrowej osoby

43 mg%+1WW

226 mg%+2IU

42 mg%4 + 1 WW4 IU

169 mg%+ 0,5 IU

304 mg%+ 4 IU

123 mg%5 WW7 IU

250 mg%+1 IU

126 mg%4 WW (pizza)3IU/2,2IU/4 godz

58 mg%4 +1 WW3,2 IU

93 mg%

Zapis monitorowania glikemii u osoby z niewyrównaną cukrzycą

86 mg%2 WW

99 mg%3WW1.5 IU

259 mg%1.5 + 2 IU2WW

212 mg%+ 1 IU+ Temp Base + 30%

BRAK BOLUSA! 67 mg%+ 2 WW

129 mg%3WW1.5 IU/0,5 IU/ 3 hours

42 mg%+ 2 WW

Zapis monitorowania glikemii u osoby cukrzycą (brak bolusa)

Bolus przedłużony, przy spożyciu posiłku zawierającym głównie węglowodany

Zapis monitorowania glikemii u osoby z cukrzycą (błąd związany z doborem rodzaju bolusa)

Okołonormoglikemia – to jest możliwe!, nawet przy obfitych posiłkach zawierających WW i WBT

Funkcja kalkulator bolusa i ciągły pomiar glikemii

MITZwalnia z pomiarów glukozy przy użyciu glukometru oblicza dawkę za pacjenta

FAKTIstotnie ogranicza ilość pomiarów z użyciem glukometru

Wyraźnie wpływa na precyzję dawkowania insuliny

Redukuje ilość popełnianych przez pacjenta błędów

Zmniejsza ryzyko hipoglikemii

Dlaczego CGM jest tak ważny?

INTERWENIUJ

ODKRYJ

Czy pojęcie „dieta cukrzycowa” ma rację bytu?

„Dieta cukrzycowa” to po prostu dieta zdrowa!

Dieta cukrzycowa może być smaczna!

Nowa Piramida Żywienia

Nowa Piramida Zdrowego Żywieniajest odzwierciedleniem najnowszych, najbardziej aktualnych badań nad żywieniem prowadzonych w USA przez naukowców ze Szkoły Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Harvarda opracowana pod kierunkiem profesora Waltera Willetta'a

"Nic tak nie niszczy organizmu, jak długotrwała fizyczna bezczynność" Arystoteles I w p.n.e.

Optymalna dieta cukrzycowa powinna:

pozwalać na unikanie wysokich cukrów po posiłku

pomagać w utrzymaniu prawidłowej masy ciała

cechować się korzystnym wpływem na szereg parametrów metabolicznych istotnych w rozwoju mikro i makronaczyniowych powikłań cukrzycy, np na lipidogram (cholesterol).

być akceptowalna (smaczna)

Jakie produkty należy spożywać

Drób i mięsoWiększość gatunków mięsa jest dozwolona

Należy wybierać chude oczyszczone z tłuszczu mięso

PrzygotowanieGotowanie

Grilowanie

Duszenie

Smażenie bez tłuszczu lub w niewielkiej ilości tłuszczu

pieczenie

Wędliny chudeSubstytuty mięsa – produkty sojowe

Składniki odżywczeWęglowodany (cukry, sacharydy) to podstawowy materiał energetyczny

1 g węglowodanów to 4 kcal

Tłuszcze (lipidy) to materiał zapasowy

1 g tłuszczu to 9 kcal

Białka (peptydy) to materiał budulcowy

1 g białka to 4 kcal

Składniki odżywcze

Węglowodany Biała + Tłuszcze

- pieczywo- produkty zbożowe i przetwory (mąka, ryż, kasza, makaron, płatki śniadaniowe)- owoce i przetwory (dżem, soki)- ziemniaki i przetwory z ziemniaka (chipsy, frytki, purre)- niektóre warzywa (gotowana marchew, buraki, bób, rośliny strączkowe)- produkty mleczne takie jak mleko, jogurty, kefiry, serwatki, maślanki, serki homogenizowane- słodkości (miód, cukier, ciasta, batony itp.)

- mięso i przetwory- drób i przetwory- ryby i przetwory- jaja- tłuszcze- nasiona i orzechy - produkty mleczne takie jak sery żółte, pleśniowe, topione, twarogowe

Węglowodany

Węglowodany są podstawowym źródłem energii. Produkty węglowodanowe są podstawą naszej diety. Powinny znajdować się w każdym posiłku, jednak ich ilość musi być kontrolowana, gdyż to one zasadniczo wpływają na stężenie glukozy we krwi.

Produkty spożywcze zawierające węglowodany wysoce różnią się między sobą przyswajalnością i tempem wchłaniania, a w konsekwencji tym jak szybko po ich spożyciu rośnie we krwi poziom cukru (glukozy).

Indeks glikemiczny

Indeks glikemiczny opisuje jakie skutki na nasz organizm wywiera spożycie określonego typu węglowodanów. Im wyższy IG danego produktu, tym szybciej po jego spożyciu rośnie poziom cukru we krwi !

Indeks Glikemiczny (IG)wyraża wzrost glikemii pod wpływem (50g) określonych produktów spożywczych, w porównaniu ze wzrostem stężenia glukozy we krwi po spożyciu (50g) glukozy.(indeks glukozy = 100).

Czy mamy wpływ na wielkość IG?

Sposób obróbki węglowodanów i kojarzenie ich z produktami zawierającymi białka i tłuszcze wpływa znacząco na IG

Drugie gotowanie (rozgotowanie) podwyższa indeks glikemiczny. Jest to ważna informacja, ponieważ węglowodany na których opiera się nasza dieta często poddajemy obróbce termicznej. Powinniśmy unikać rozgotowanego makaronu, ryżu, ziemniaków. Wysoka zawartość białek i tłuszczów w przygotowanym posiłku obniża indeks glikemiczny

IG – problem czy ułatwienie ?

Czy pacjenci muszą znać wartości liczbowe Indeksu Glikemicznego potraw jakie spożywają?

Czy stanowi to więc dla nich dodatkowe utrudnienie?

Ważne jest by wiedzieć, czy dany produkt należy do grupy produktów o IG:

niskim ( poniżej 50), średnim (51-75) wysokim ( powyżej 76)

Wiele podręczników przeznaczonych dla pacjentów nie operuje konkretnymi wartościami liczbowymi, ale np. kolorami (z kolorem zielonym dla produktów o niskim IG a czerwonym dla produktów o wysokim IG). Uwzględnianie IG w planowaniu posiłków jest więc bardzo proste!

Indeks Glikemiczny Wysoki

Maltoza (piwo) 110Glukoza 100Frytki 95Chipsy 90Miód 85Chleb wysokooczyszczony 85Marchewka gotowana 85Arbuz 75Cukier 70Chleb biały 70Coca cola 70Ryż biały 70Chleb razowy 65Kasza manna 60Banan 60

Indeks Glikemiczny Niski

Chleb pełnoziarnisty 50Ryż długi Basmati 50Płatki zbożowe 40Pumpernikiel 40Figi, suszone morele 35Spahgeti a la dente 45Marchew surowa 30Czarna czekolada (> 70% kakao) 22Świeże morele 15Warzywa zielone, pomidorwyBakłażany, cukinia, czosnek, cebula > 15

Wykres glikemii poposiłkowej

Wykresy dobowej glikemii

Insulina równo z posiłkiem (wysoki indeks glikemiczny)

Bolus podany zbyt późno,Tort bezowy

Bardzo szybki wzrostGlikemii (alarm hiperglikemii

Hiperglikemia poposiłkowa – posiłek o wysokim indeksie glikemicznym (tort bezowy)

…..trochę praktyki i matematyki

Na czym polega intensywne leczenie cukrzycy typu 1?......

…….na umiejętności dopasowania dawki insuliny do spożywanego posiłku !!!!!

Jakimi pojęciami operujemy podczas obliczania posiłków?

Wyjaśnienie pojęć związanych z żywieniem

Wymiennik Węglowodanowy (WW)to 10 gram węglowodanów zawartych w porcji produktu

Wymiennik Białkowo-Tłuszczowy (WBT)to 100 kcal pochodzących z białek i tłuszczy

Wymienniki węglowodanowe

Przykład: pierwsze śniadanie - 7 WW, drugie śniadanie - 4 WW, obiad - 8WW, podwieczorek - 3 WW, kolacja - 6 WW, druga kolacja - 2 WW.

W ramach ustalonej liczby WW można stosować zamiennie różne produkty korzystając z tabeli WW. Należy pamiętać by wymieniać produkty w obrębie tej samej grupy.

Sposób liczenia WW• Produkty kupowane na świeżo jak pieczywo, owoce,

nie opakowane (bez informacji żywieniowej) – ilość wymienników ustalamy w oparciu o tabele kalorii lub wymienników węglowodanowych i masę produktu)

• Produkty w opakowaniach z informacją żywieniową – ilość wymienników węglowodanowych ustalamy w oparciu o zawartość węglowodanów i masy porcji produktu

Sposób liczenia WW

Na 100g ciastek zbożowych:

Węglowodany 75gBiałko 3gTłuszcz 5g

Informacja żywieniowa na opakowaniu

1WW – 10g węglowodanów

Zjadamy 25g ciastek (2-3 szt.)

100g – 75g węgl. 25g – 20g węgl. ~2WW

Jaki bolus?

Sposób liczenia WW

Jogurt naturalny z ziarnem zbóż 150g

Informacja żywnieniowa z opakowania:

Na 100g produktu:Węglowodany 13,6gBiałka 3,9gTłuszcz 2,5g

1WW – 10g węglowodanów

13,6g x 150g / 100g = 20,4g ~ 2WWJaki bolus?

Sposób liczenia WW

Bułka kajzerka 50g

Informacja z tabel kalorii

Na 100g produktu:Węglowodany 58,6gBiałka 8,4gTłuszcz 3,6g

1WW – 10g węglowodanów

58,6g x 50g / 100g = 29,3g ~ 3WW Jaki bolus?

Tłuszcze i białka

Tłuszcze30 - 35% wartości energetycznej diety

Mniej niż 10 % tłuszcze nasycone (tzw. „złe tłuszcze”)

10 – 15 % tłuszcze jednonienasycone (tzw. „dobre tłuszcze”)

6-10% tłuszcze wielonienasycone w tym Omega 3 (tzw. „dobre tłuszcze”)

Białka15-20% wartości energetycznej diety; w tym białko zwierzęce /

białko roślinne 50/50 %

Polskie Towarzystwo DiabetologiczneZalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2011

„Dobre” tłuszcze

Oliwa z oliwek Olej rzepakowyOlej z siemienia lnianegoOlej sezamowyOlej z orzechów włoskichOlej słonecznikowy

Oliwę należy przechowywać bez dostępu do światła np. w butelkach z ciemnego szkła lub puszkach

„Dobre” tłuszcze

Kwasy omega 3Ryby (świeże, wędzone, konserwy) łosoś, makrela, sardynki, śledzie, orzechy

W profilaktyce kardiologicznej zaleca się spożywanie ryb pieczonych, gotowanych, w galarecie , faszerowanychNIE ZALECA SIĘ RYB SMAŻONYCH

Ryby są doskonałym źródłem witamin: PP, B12, B2

„Złe” tłuszcze

Margaryna topiona w wysokiej temperaturzeJarzyny smażone na tłuszczuWypieki komercyjnePotrawy smażone w głębokim tłuszczu

Wymienniki białkowo – tłuszczowe (WBT)

Jeden wymiennik białkowo – tłuszczowy (WBT) jest to porcja produktu białkowo - tłuszczowego lub tłuszczowego stanowiąca 100 kcal.

Przykłady:

100 g piersi z kurczaka100 g cielęciny100g dorsza100g polędwicy z białego mięsa (6 plasterków)50g udka z kurczaka50g wołowiny50g szynki wieprzowej (3plasterki)50g pasztetu drobiowego30g sera żółtego (1 plaster!!!)

Ile insuliny potrzeba na WBT ?

Brak jednoznacznych wytycznych !!!!!Doświadczenie uczy:

U dzieci tyle samo insuliny na WW co na WBT

U dorosłych na WBT ½ dawki tego co na WW

Należy zwracać uwagę na porę dnia i na IG

Na jaki czas rozkładać bolus na białka i tłuszcze?

Ilość wymienników białkowo-tłuszczowych

Czas rozłożenia

1 WBT 3 godziny

1,5 WBT 3,5 godziny

2 WBT 4 godziny

2,5 WBT 4,5 godziny

3 WBT 5 godzin

Powyżej 4 WBT Powyżej 5,5 godziny

Opracowanie:Dr n. med. Ewa PańkowskaKlinika Diabetologii i Wad Wrodzonych AM w Warszawie

Żywienie a matematyka…..

Kilokalorie……..1g węglowodanów 4 kcal

1g białka 4 kcal

1g tłuszczy 9 kcal1 WW to………..10g węglowodanów, czyli 40kcal1 WBT…………..100 kcal z białek i tłuszczy:

Ilość białka w gramach x 4

Ilość tłuszczu w gramach x 9

WAGA JEST NASZYM PRZYJACIELEM

Sposób obliczania WBT

Informacja żywieniowa na produkcie:

1 WBT – 100kcal z białka i tłuszczu1g białka – 4 kcal1g tłuszczu - 9kcal

1WBT - 3h2WBT – 4h3WBT – 5h

Na 100g serka twarogowego:Węglowodany 5gBiałko 10gTłuszcz 10g

10g białka x 4kcal = 40kcal

10g tłuszczu x 9kcal = 90kcal

40kcal + 90 kcal = 130kcal

130kcal x 80g/ 100g = 104kcal

104 kcal ~ 1WBT/3h

W porcji produktu zjadamy 80g serka twarogowego.

Jaki bolus?

Sposób obliczania WBT

Informacja żywieniowa z tabel:

1 WBT – 100kcal z białka i tłuszczu1g białka – 4 kcal1g tłuszczu - 9kcal

1WBT - 3h2WBT – 4h3WBT – 5h

4,6g białka x 4kcal = 18,4kcal

6,4g tłuszczu x 9kcal = 57,6kcal

18,4kcal + 57,6 kcal = 76kcal

76kcal x 150g/ 100g = 114kcal

114 kcal ~ 1WBT/3h

W porcji produktu zjadamy 150g kurczaka w jarzynach.

Jaki bolus?

Na 100g kurczaka w jarzynach:Węglowodany 4,6gBiałko 7,6gTłuszcz 6,4g

Sposób obliczania WBT

Informacja żywieniowa na produkcie:

1 WBT – 100kcal z białka i tłuszczu1g białka – 4 kcal1g tłuszczu - 9kcal

1WBT - 3h2WBT – 4h3WBT – 5h

19,9g białka x 4kcal = 79,6kcal

9,1g tłuszczu x 9kcal = 81,9kcal

79,6kcal + 81,9 kcal = 161,5kcal

161,5kcal x 60g/ 100g = 96,9kcal

96,9 kcal ~ 1WBT/3h

W porcji produktu zjadamy 60g (3 plasterki) polędwicy sopockiej.

Jaki bolus?

Na 100g polędwicy sopockiej:Węglowodany 0,9gBiałko 19,9gTłuszcz 9,1g

Liczenie wymienników w paktyce

Alternatywne sposoby obliczania dawek insuliny na posiłek

koncepcja kaloryczna wg prof. P. Jarosz-Chobot

sposób liczenia dawki insuliny wg prof. A. Noczyńskiej

Koncepcja kaloryczna wg prof. P. Jarosz-Chobot

Jak korzystać z koncepcji kalorycznej?

1.Określić stosunej energii uzuskanej z węglowodanów oraz białek i tłuszczy (kolumny 1 i 2);2.Odszukać odpowiedni wiersz w tabeli;3.Obliczyć potrzebną ilość jednostek insuliny mnożąc ilość kcal posiłku przez ustalony przelicznik (j/100kcal);4.Pomnożyć obliczoną dawkę insuliny przez bolus prosty i przedłużony w zależności od wybranego składu posiłku (kolumna 4)

Sposób liczenia dawki insuliny wg prof. A. Noczyńskiej

Posiłki podzielono na trzy grupy:Głównie węglowodanowe, niskotłuszczowe, np.

makaron z jabłkiem, pieczywo z masłem dżemem, (bolus standardowy + 20% bolus przedłużony/2h)

Złożone np. pieczywo z wędliną, pieczywo z białym serem, ziemniaki z pieczenią drobiową i surówką (bolus standardowy + 30% bolus przedłużony/3h)

Bogate w białka i tłuszcze np. kiełbasa smażona, golonka, (bolus standardowy + 50% bolus przedłużony/5h)

Przykład:Kanapki: 2 kromki chleba razowego, masło, wędlina drobiowa, pomidor, sałata(bolus standardowy + 30% bolus przedłużony/3h)

Jest to posiłek złożony – ok. 3WW.Zakładamy zapotrzebowanie 1WW/2j insuliny

bolus zwykły - 6j.Obliczamy 30% insuliny podanej w bolusie zwykłym i podajemy ją bolusem przedłużonym na 3h

bolus przedłużony 1,8j/3h

W sumie podajemy 7,8j insuliny.

Sposób liczenia dawki insuliny wg prof. A. Noczyńskiej

Sposób liczenia dawki insuliny wg prof. A. Noczyńskiej

Przykład:Kanapki: 2 kromki chleba, masło, kiełbasa smażona z cebulą(bolus standardowy + 50% bolus przedłużony/5h)

Jest to posiłek złożony – ok. 2WW.Zakładamy zapotrzebowanie 1WW/2j insuliny

bolus zwykły - 4j.Obliczamy 50% insuliny podanej w bolusie zwykłym i podajemy ją bolusem przedłużonym na 5h

bolus przedłużony 2j/5h

W sumie podajemy 6j insuliny.

Szacowanie/liczenie wymienników

np. w restauracji

Przykłady obliczania wymienników dietetycznych

1,5 WW0,5 WBT

Przykłady obliczania wymienników dietetycznych

2 WW1 WBT

Przykłady obliczania wymienników dietetycznych

6 WW4 WBT

Przykłady obliczania wymienników dietetycznych

7 WW4 WBT

Przykłady obliczania wymienników dietetycznych

4 WW3 WBT

W podsumowaniu:

1. Co rozumiemy przez określenie „dieta cukrzycowa”?2. Dlaczego potrzebne są trzy rodzaje bolusa?3. Co umożliwia nam kalkulator bolusa?4. Jakich błędów pozwala nam uniknąć ciągłe

monitorowanie glikemii?5. Co to jest indeks glikemiczny i jak możemy go

wykorzystać w praktyce?6. Co to jest wymiennik węglowodanowy?7. Co to jest wymiennik białkowo – tłuszczowy?

Pytania?

79 | MDT Confidential

Dziękuję za uwagę i zapraszam na następne

spotkanie