Post on 05-Jan-2016
description
BADANIA TRANSGRANICZNE
WYNIKI, PROBLEMY, WYZWANIA
prof. dr hab. Józef OleńskiPrezes Głównego Urzędu Statystycznego
Warszawa, 18 czerwca 2010
2
Atrybuty współczesnej gospodarki
Globalizacja Gospodarka narodowa jest systemem rozmytym
Globalne sektory gospodarki: finanse, transport, energetyka Tworzenie się ponadnarodowych i regionalnych rynków: pracy,
produkcji, handlu i usług
Głęboki interwencjonizm instytucjonalny
Różnice regulacji procesów ekonomicznych w sąsiadujących regionach Instytucjonalna integracja ponadnarodowa: wspólny rynek, strefa
wolnego handlu, ruch bezcłowy i bezwizowy, wolny rynek finansowy Instytucjonalna dezintegracja regionalna przez regulacje
instytucjonalne
Pogranicza w Europie – obszarami zwiększonej dynamiki
procesów ekonomicznych i społecznych
Różnice potencjałów dynamizujące procesy ekonomiczne i społeczne Integracja i dezintegracja w skali ponadnarodowej (np. UE, EFTA, WNP)
3
Integracja - granice wewnętrzne UE:
rozszerzanie się strefy Schengen i ułatwienia w przepływie osób i
towarów, utrata źródeł informacji dotyczących skali ruchu granicznego –
potrzeba wykorzystania innych metod badawczych. wprowadzanie ułatwień - np. mały ruch graniczny, Karta Polaka.
Dezintegracja - granice zewnętrzne UE:
zaostrzenie przepisów dotyczących przekraczania granicy, embarga, normy dyskryminacyjne, procedury kontroli ruchu
granicznego, licencje Procesy integracyjne (aktualnie dominujące) i dezintegracyjne w
Europie powodują, że wzrasta zapotrzebowanie na informacje o obszarach transgranicznych. Jest to spowodowane głównie zmianą funkcji granic i zwiększonej dynamiki procesów w obszarach przygranicznych.
Administracja centralna i regionalna Przedsiębiorcy Placówki dyplomatyczne
Mimo działań wielu organizacji międzynarodowych (ONZ,
EUROSTAT, OECD, UNWTO, etc.), nadal występują problemy
związane z brakiem informacji, zwłaszcza dla obszarów
transgranicznych, na poszczególnych poziomach agregacji i niskim
stopniem porównywalności danych w różnych krajach.
Istnieje potrzeba identyfikacji głównych obszarów badawczych i
dyskusji na temat istotnych aspektów metodologicznych
związanych z obszarami transgranicznymi.
4
Polska statystyka publiczna wychodząc naprzeciw tym potrzebom rozpoczęła
prace nad stworzeniem spójnego systemu badawczego, zarówno dla granic
zewnętrznych jak i wewnętrznych. Koordynatorem tych prac jest US Rzeszów.
Pierwszym etapem było wznowienie w 2008 r. badania obrotu towarów i usług
w ruchu granicznym, początkowo na granicy polsko-ukraińskiej, a od 2010 r.
na całej zewnętrznej granicy Unii Europejskiej na terenie Polski.
Wyniki badania potwierdzają potrzebę ciągłej obserwacji zjawisk społeczno-
-gospodarczych zachodzących na obszarach transgranicznych.
Badanie zostało uznane jako jeden z priorytetów przez Komisję
ds. Współpracy Przygranicznej działającej w ramach Polsko-Ukraińskiej
Międzyrządowej Rady Koordynacyjnej ds. Współpracy Międzyregionalnej na
posiedzeniu w Łucku w grudniu 2008 r.
5
6
Znaczenie polityczne, społeczne i ekonomiczne granicy zewnętrznej –
ewolucja funkcji
Zewnętrzna granica Unii Europejskiej na terenie Polski liczy 1163 km i
stanowi 33% długości granicy państwowej RP oraz 24% lądowej granicy
zewnętrznej UE.
Gminy strefy przygranicznej po stronie polskiej (214) obejmują obszar
ponad
35 tys. km2, który zamieszkuje około 2 mln osób (5% ludności Polski).
Ruch graniczny osób na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej w I kwartale
2010 r. wyniósł (według danych Straży Granicznej):
cudzoziemcy – 3,0 mln,
Polacy – 1,3 mln.
7
Wyniki badania w I kwartale 2010 roku pokazują, że:
wartość zakupionych w Polsce towarów i usług przez cudzoziemców
przekraczających zewnętrzną granicę Unii Europejskiej wyniosła prawie
700 mln zł,
wydatki poniesione za granicą przez Polaków wyniosły blisko 100 mln zł,
Kartę Polaka posiadało ok. 7% zbadanych cudzoziemców
przekraczających granicę zewnętrzną Unii Europejskiej na terenie Polski.
Polska jako kraj położony przy zewnętrznej granicy UE jest szczególnie predestynowany do realizacji misji integracji europejskiej:
Statystyka publiczna powinna tworzyć informacyjne fundamenty
decyzji integracji krajów całej Europy i regionów sąsiadujących, w szczególności krajów Partnerstwa Wschodniego.
Rola statystyki publicznej w tworzeniu spójnego systemu informacyjnego dla regionu europejskiego, w tym w ramach Partnerstwa Wschodniego.
Harmonizacja z Europejskim Systemem Statystycznym.
Współpraca w ramach statystyki transgranicznej i euroregionalnej jest ważnym komponentem rozwoju Partnerstwa Wschodniego.
8
Dziękuję za uwagę