Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

15

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

KMN a kluczowi interesariusze (Państwa, Społeczeństwa) w przyszłości

• KMN jako jeden z filarów wzrostu gospodarczego i pomyślności

• KMN jako zagrożenie suwerenności narodowej

• KMN jako partnerzy biznesowi

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

Czy polityce względem ZIB można dyskutować w dobie wolnego rynku?

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

Wpływ KMN na gospodarki krajowe

• Inwestycje bezpośrednie

• Poza kapitałowe formy internacjonalizacji

• Handel

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

Struktura światowych przepływów ZIB –wielkości absolutne (mld USD)

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2005 2010 2016 2005 2010 2016*adjusted

611 602

1032

749935

125529 55

59

2

7

22

76159

142

36

76

1

43

58

27

12

13

36

168

302

416

67

232

400

31

68

68

14

61

30Transiitionaleconomies

Pacific Rim

West Asia

Latin America

Africa

Developed countries

Inflow Ooutflow

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

Struktura światowych przepływów ZIB – saldo (mld USD)

-200

-100

0

100

200

300

400

De

velo

ped

cou

ntr

ies

Afr

ica

Lati

n A

mer

ica

Wes

t A

sia

Pac

ific

Rim

Tran

siit

ion

al e

cono

mie

s

2005

2010

2016

Inwestycje bezpośrednie KMN – struktura

• Wartość zakumulowana na 2015. Źródło: UNCTAD, 2017, F. I-18

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

Potencjalne korzyści wynikające z inwestycji KMN w polskie przedsiębiorstwa

• Zapewnienie finansowania

• Zapewnienie nowoczesnych metod zarządzania marketingowego

• Zapewnienie efektywnych metod zarządzania procesami wewnętrznymi

• Zapewnienie dostępu do nowoczesnych technologii

• Włączenie polskich przedsiębiorstw do wewnątrzkorporacyjnego podziału pracy

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

Potencjalne negatywne skutki wynikające z inwestycji KMN w polskie przedsiębiorstwa

• Zwolnienia pracowników

• Pozbawienie Polaków wpływu na zarządzanie rodzimymi przedsiębiorstwami

• Ograniczanie działalności polskich filii tylko do sfery handlu, z przenoszeniem innych procesów tworzących wartość za granicę

• Transfer zysków zagranicę

• Wprowadzanie zagranicznych dostawców kosztem dotychczasowych, polskich kooperantów

Inwestycje bezpośrednie KMN – struktura

• Budowy od zera vs przejęcia Źródło: UNCTAD, 2011, p. xviii

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

Poza kapitałowe formy internacjonalizacji

• Wzrastająca rola poza - kapitałowych form internacjonalizacji (NEMs)

• Ponad 2 biliony wartości zrealizowanej sprzedaży w2010 r., w dużym stopniu w krajach nowych i rozwijających się.

• NEMs obejmują np.:– produkcję zleconą,

– outsourcing usług,

– franchising oraz licencjonowanie,

– Inne umowne relacje, za pomocą których KMN kontrolują swoje łańcuchy dostaw/tworzenia wartości wywierając istotny wpływ na zarządzanie firmą – kontrahentem ale bez obejmowania w niej udziałów.

• Source: UNCTAD, 2011, p. xviiiRobert Uberman, Korporacje międzynarodowe

ZIB w Polsce (1)

NBP

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

Akcje Obligacje Akcje

Reinwestycje

zysków Obligacje

Reinwestycje

zysków Dywidendy Odsetki Akcje Obligacje

2012 472 598 144 078 12 447 18 254 9 757 18 254 27 518 6 258 9,69% 4,34%

2013 540 261 149 989 5 675 - 14 732 2 401 14 732 36 269 7 235 9,44% 4,82%

2014 569 117 172 600 13 297 25 939 5 775 25 939 29 592 8 596 9,76% 4,98%

2015 543 297 182 255 21 879 29 145 6 539 29 145 30 092 8 270 10,90% 4,54%

2016 580 101 198 546 8 425 34 224 12 263 34 224 36 079 8 670 12,12% 4,37%

Stan na koniec roku Naplyw/odpływ w ciągu roku Dochody z tytułu FDI w Polsce Rentowność

ZIB w Polsce (2)

NBP

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

12,27% 11,82%10,80%

6,86%

9,05%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

0

50

100

150

200

250

300

350

Holandia Niemcy Luksemburg Francja Reszta

mld

zł

Stan na koniec roku 2016 Dochody z tytułu FDI w Polsce Rentowność inwestycji

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

Udział inwestorów zagranicznych w kapitalizacji firm wybranych krajów UE

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

Najwięksi Polscy eksporterzy za 2012 wg Rzeczpospolitej

1. PKN Orlen – 38,5 mld zł,

2. KGHM Polska Miedź – 18,5 mld zł,

3. FIAT Auto Poland – 11,2 mld zł,

4. Volkswagen Poznań– 9,1 mld zł,

5. Lotos – 9,0 mld zł,

6. LG Electronics Wrocław – 4,5 mld zł,

7. Jastrzębska Spółka Węglowa – 4,2 mld zł,

8. LG Electronics Mława – 4,1 mld zł,

9. Philips Lighting Piła – 3,9 mld zł,

10. Volkswagen Polkowice – 3,8 mld zł.

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

Rola Polski w globalnej działalności KMN

KMN Miejsce

na liście

Fortune

Obrót

ogółem (mld

USD)

Udział polskich

oddziałów w

całości obrotu

Obrót w Polsce

(mld USD)

Royal Dutch Shell 3 306,7 0,49% 1,52

BP 4 267,6 0,79% 2,10

Daimler Chrysler 7 186,1 0,39% 0,73

Toyota Motor 8 185,8 0,28% 0,53

General Electric 11 157,1 0,34% 0,53

ING Group 13 138,2 0,86% 1,19

Allianz 16 121,4 0,41% 0,50

Volkswagen 17 118,4 3,69% 4,37

Fortis 18 112,3 0,11% 0,13

Generali 21 101,4 0,62% 0,63

Są obecni ale brak danych dla: GM (5), Conocophilips(10), Citigroup (14), Axa (15), Credit Agricole (19)

Źródło: Rzeczpospolita, 18 września 2006, str. B1

Firmy lokalne vs KMN

• Wszystkie KMN chcą zwiększyć swoją wartość, do pewnego stopnia obojętnie gdzie

• Pomimo retoryki o wszechwładnej globalizacji nawet KMN różnią się znacząco odnośnie efektywności rozszerzania swojej działalności na wszystkie kraje świata

• Niektóre KMN wywodzące się z krajów nowych potrafiły nawiązć skuteczną walkę konkurencyjną wykorzystując przewagi konkurencyjne krajów, z których się wywodzą (Samsung, Petronas)

• Ale ich sukces wymaga, aby Państwo nie wywierało bezpośredniego wpływu na konkretne decyzje manadżerskie

• Dawar, Niraj, Tony Frost, „Competing with Giants. Survival Strategies for Local Companies in Emerging Markets”, Harvard Business Review, vol. 77, no. 2, March-April, 1999 r.

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe

Model rozwoju małych i średnich firm – branże specjalistyczne

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100% KMN

Globalniproducenciniszowi

RegionalniproducencizdywersyfikowaniRegionalniproducenciniszowi

Robert Uberman, Korporacje międzynarodowe