บทท 1 โลกาภวตนอ.ดร.ขวญสปาณฏฐ พนธเกษม

เนอหา

ความหมาย01

กระบวนการกาวสโลกาภวตน02

ววฒนาการของโลกาภวตน03

ประเภทและการวดระดบโลกาภวตน04

โลกาภวตนทางเศรษฐกจ05

การรวมกลมเศรษฐกจ06

ดร.ชยอนนต สมทวณช (2538)

กลาววา “โลกานวตร” หรอ “โลกาภวตน” ถงการเปลยนแปลงของโลกในยคดาวเทยม การสอสารและยคใยแกวทมการน ามาใชประโยชนอยางกวางซงไมเคยมมากอน

ความหมาย

โลกาภวตน (มกเขยนผดเปน โลกาภวฒน) หรอ โลกานวตร (globalization)

คอ ผลจากการพฒนาการตดตอสอสาร การคมนาคมขนสง และเทคโนโลยสารสนเทศ อนแสดงใหเหนถงการเจรญเตบโตของความสมพนธทางเศรษฐกจ การเมอง เทคโนโลย และวฒนธรรมทเชอมโยงระหวางปจเจกบคคล ชมชน

หนวยธรกจ และรฐบาล ทวทงโลก

ความหมาย

สงทบงบอกวา คอ โลกาภวตน

โครงสรางขนพนฐานโดยรฐบาล

เทคโนโลยการผลตและการขนสง

เทคโนโลยไฟฟาและการคมนาคมสอสาร

เทคโนโลยไมโครอเลกทรอนกส

เทคโนโลยชวภาพ

นาโนเทคโนโลย

กระบวนการกาวสโลกาภวตน

ววฒนาการของโลกาภวตน

• ชวงสมยใหมตอนตน ค.ศ. 16-19 เปนชวงของการพฒนาเขาสระบบทนนยมทสงคมมความผกพนเชอมโยงกนโดยผานการแลกเปลยนดานกายภาพ เชน การแลกเปลยนสนคา การเคลอนยายบคคลระหวางประเทศ

• ชวงกลางหรอปลายศตวรรษท 19 เกดวกฤตการณทสงผลกระทบตอระบบทนนยมอตสาหกรรม แรงงานเรมมองเหนถงความเอารดเอาเปรยบของนายทน และเรมมความเคลอนไหวไมยอมรบระบบทน เกดการประทวง ประกอบกบระบบตลาดไมสามารถขยายตอไปไดอก

• ในชวงปลายศตวรรษท 20 เกดวกฤตเศรษฐกจทประเทศไมสามารถบรหารใหเศรษฐกจเจรญเตบโตและสนองตอขอเรยกรองของประชาชนได การท างานเกดความไมโปรงใสเนองจากมการคอรรปชน ระหวางพอคา กบนายทน

ววฒนาการของโลกาภวตน

ประเภทและการวดระดบโลกาภวตน

ประเภทของโลกาภวตน

โลกาภวตนดานวฒนธรรม การแพรขยายของคานยมตะวนตก

โลกาภวตนดานเศรษฐกจ การคา บรการ การลงทนระหวางประเทศ

โลกาภวตนดานการเมอง เดมในสมยทยโรปเปนศนยกลางของมหาอ านาจทการพฒนาเปนระบบสองขว(กษตรยและทหาร) และตอมากลายมาเปนระบบขวเดยว(นกการเมอง)

การวดระดบโลกาภวตนทางเศรษฐกจ

ดานการคา เปนการวดจากสดสวนของการสงออกสนคาเพอคาขายระหวางประเทศ ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP: Gross Domestic Product) ของทกประเทศ

ดานการลงทน เปนการวดมลคาการลงทนโดยตรงในตางประเทศทงหมดของระบบเศรษฐกจเปรยบเทยบจากระยะเวลา หรอวดจากสดสวนมลคาการ

ลงทนโดยตรงจากตางประเทศทงหมดเทยบกบผลผลตของโลก

ดานการเงน (ดานเงนตราระหวางประเทศ ดานการเงนและธนาคารระหวางประเทศ ดานสนทรพยทางการเงน และดานพนธบตรรฐบาล)

We Create Quality

Professional PPT

Presentation

พกเบรก 10 นาท

โลกาภวตนทางเศรษฐกจ

กอนทสงครามโลกครงท 2 (ค.ศ. 1939 – 1945) ใกลจะสนสดลง

ประเทศตางๆ กวา 44 ประเทศ โดยเฉพาะฝายพนธมตรทคาดวาจะชนะสงครามจงมแนวคดทจะวางรากฐานโครงสรางทงเศรษฐกจและการเมองของโลกเพอไมใหเกดปญหาซ ารอยขนอก ในทางการเมองไดด ารทจะเกดการจดตงองคการสหประชาชาตขนเพอเปนกรอบเจรจาสนตภาพของโลกขณะทในทางเศรษฐกจไดมการจดประชมทเบรตตน วดส (Bretton Woods Conference) มลรฐนวแฮมเชยร (New Hamshire) ประเทศสหรฐอเมรกา เมอ วนท 22 กรกฎาคม ค.ศ.1944 (พ.ศ.2487) โดยวตถประสงคเพอจดวางระเบยบทางเศรษฐกจของโลก

สถานการณโลกาภวตนทางเศรษฐกจ

องคการระหวางประเทศ

(1)กองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund หรอ IMF)

(2)ธนาคารโลก (World Bank) หรอชออยางเปนทางการคอ The International Bank for Reconstruction and Development หรอชอยอคอ IBRD และองคการทท าหนาทดานการคาโลก คอ

(3)องคการการคาระหวางประเทศ (International Trade Organization : ITO) ตอมาไดกลายเปนขอตกลงหรอความตกลงวาดวยภาษศลกากรและการคา (GATT : General Agreement on Tariff and Trade: GATT) และตอมาไดกลายเปนองคการการคาโลก หรอ World Trade Organization หรอ WTO ในปจจบน

สงครามโลกครงท 2 ท าใหผโลกมาจบเขาคยกนมากขน

เกดสนตภาพ เกดความชวยเหลอดานการเงน

ดานสาธารณสข ดานการทหาร ดานการฟนฟ และดานมวลมนษยชาต

กองทนการเงนระหวางประเทศ : IMFแนวคดการกอตง IMF (International Monetary Fund) มาจากทประชมวาดวยเรองการเงนและการคลงแหงสหประชาชาต หรอ United Nations Monetary and Financial Conference ณ เมองเบรตตนวดส รฐนวแฮมเชยร ประเทศสหรฐอเมรกา หรอทรจกกนในนาม การประชมเบรตตน วดส (Bretton Woods Conference) กอตงเมอวนท 22 กรกฎาคม ค.ศ. 1944 (พ.ศ.2487)

กองทนการเงนระหวางประเทศ : IMF

โดย 44 ชาตในทประชมเหนพองตองกนทจะสรางกรอบความรวมมอทางดานเศรษฐกจเพอทจะหลกเลยงความซ าซอนของการแขงขนดานการลดคาเงน ซงมสวนชวยกวกฤตสภาวะเศรษฐกจตกต าครงใหญ หรอทเรยกวา Great Depression ทเกดขนในชวง ค.ศ.1930 นอกจากน IMF ยงมหนาทสนบสนนความรวมมอทางดานการเงนระหวางประเทศ เสรมสรางเสถยรภาพในอตราแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศ สนบสนนการจดตงระบบการช าระเงนระหวางประเทศ และใหความชวยเหลอทางการเงนแกประเทศสมาชกทประสบปญหาดลการช าระเงน

ธนาคารโลก (World Bank)

หรอ ธนาคารเพอการบรณะและพฒนาระหวางประเทศ (International Bank on Recon structuring and Development: IBRD) จดตงขนมาหลงสงครามโลกครงท 2 โดยประเทศมหาอ านาจในทวปอเมรกาเหนอและทวปยโรป โดยมจดมงหมายเพอชวยใหประเทศสมาชกไดท าการฟนฟประเทศหลงสงครามโลกครงท 2 มส านกงานใหญตงทกรงวอชงตน ดซ ประเทศสหรฐอเมรกา ปจจบนมประเทศสมาชกทงหมด 188 ประเทศ

คนจนระดบรนแรงมเงนใช 180 บาทตอวน

องคการการคาระหวางประเทศ ITO

องคการการคาระหวางประเทศ (International Trade Organization : ITO) เพอการสงเสรมพฒนาเศรษฐกจ การจางงาน การรกษาเสถยรภาพของสนคาเกษตร การควบคมประกอบธรกจทเปนการจ ากดการแขงขน รวมทงการพฒนานโยบายพาณชยของประเทศสมาชก จ านวนสมาชก 164 ประเทศ

องคการการคาโลก : WTO

• องคการการคาโลก (World Trade Organization: WTO) เปนองคการนานาชาตสงกด (UN) ท าหนาทเกยวของกบขอตกลงทางดานการคาระหวางชาต เปนเวทส าหรบการเจรจาตอรอง ตกลงและขจดขอขดแยงในเงอนไขและกฎเกณฑทางการคาและการบรการระหวางประเทศสมาชก

• องคการการคาโลก จดตงขนแทนความตกลงทวไปวาดวยการคาและภาษศลกากร เมอวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2538 ส านกงานใหญตงอยทนครเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด ปจจบนมสมาชก 164 ประเทศและดนแดน

องคการการคาโลก : WTO

• องคการการคาโลก มงบประมาณป พ.ศ. 2554 ทงสน 197 ลานฟรงกสวส (ราว 7,000 ลานบาท) มเจาหนาทปฏบตงานในส านกเลขาธการ 640 คน

• เลขาธการคนปจจบนชอนายโรแบรต อาเซเวด ชาวบราซล ด ารงต าแหนงเลขาธการฯ สมยท 6 ขององคการการคาโลก เรมปฏบตหนาทโดยมวาระ 4 ป

อเมรกา กบ จน

สงทจน และอเมรกาไมยอมกนมทงการคา การลงทน เทคโนโลย

และระบบเศรษฐกจอน ๆ

การจดระเบยบดานการเงนระหวางประเทศ

ระบบการเงนระหวางประเทศอยในระบบอตราแลกเปลยนคงททมทองค าหนนหลงหรอทเรยกวามาตรฐานทองค า (gold standard) น ามาใชในชวง ค.ศ. 1870 – 1914 และระบบอตราเปลยนแบบยดหยน (flexible exchange standard) น ามาใชในระหวางสงครามโลกครงท 1 และครงท 2 หรอในชวง ค.ศ. 1918-1939 การเปลยนแปลงระบบการเงนหรอจดระเบยบทางการเงนระหวางประเทศมจดเรมตนจากการน าระบบเบรตตน วดส มาใช เรมตงแต ค.ศ. 1944 ท าใหระบบการเงนระหวางประเทศมลกษณะเปลยนแปลงไป

We Create Quality

Professional PPT

Presentation

พกเบรก 10 นาท

การรวมกลมเศรษฐกจ

ประชาสงคมเศรษฐกจยโรป : EEC

• ประชาสงคมเศรษฐกจยโรป (European Economic Community : EEC) เรมรวมกลมกนใน ค.ศ. 1958 มประเทศเรมกอตง 6 ประเทศ คอ เบลเยยม เนเธอรแลนด ลกเซมเบอรก ฝรงเศส เยอรมน และอตาล ปจจบนขยายสมาชกออกไปเปน 15 ประเทศ โดยรวมประเทศสหราชอาณาจกรไอรแลนด เดนมารก กรช สเปน โปรตเกส ออสเตรย สวเดน และฟนแลนด

• มการใชมาตรการทงดานภาษ และมใชภาษกบประเทสนอกกลมรวมกน มการใชนโยบายดานอนๆ รวมกน เชน นโยบายเกษตรกร นโยบายการขนสง และลาสดไดมการประกาศใชสกลเงนตราเดยว รวมทงมธนาคารกลางรวมกนเพยงแหงเดยว

สหภาพยโรป : EU

• สหภาพยโรป (European Union: EU) เปนสหภาพทางเศรษฐกจและการเมอง ประกอบดวยรฐสมาชก 27 ประเทศ ซงสวนใหญตงอยในทวปยโรป สหภาพยโรปก าเนดขนจากประชาคมถานหนและเหลกกลาแหงยโรป (ECSC) และประชาคมเศรษฐกจยโรป (EEC) กอตงขนเมอ พ.ศ. 2494 และ 2501 ตามล าดบ

• สนธสญญามาสทรชทสถาปนาสหภาพยโรปภายใตชอปจจบนใน พ.ศ. 2536 การแกไขหลกพนฐานรฐธรรมนญลาสดของสหภาพยโรปลาสด สนธสญญาลสบอน มผลใชบงคบใน พ.ศ. 2552

กลมสมาชกเขตการคาเสรยโรป

• กลมสมาชกเขตการคาเสรยโรป (European Free Trade Association : EFTA) ตงขนในปพ.ศ. 2503 เปนอกกลมนอกจากประชาคมเศรษฐกจยโรปในตอนนน มสมาชกกอตงคอออสเตรย เดนมารก นอรเวย โปรตเกส สวเดน สวตเซอรแลนด และสหราชอาณาจกร

• ประเทศทเขารวมสหภาพยโรป(EU) : ฟนแลนด (สมทบ 2504) และ (เตม 2529) ไอซแลนด (2513) สหราชอาณาจกรและเดนมารก (2516) โปรตเกส (2528) และสดทายฟนแลนด สวเดน ออสเตรย(2538) จงหมดสมาชกภาพของ EFTA

• ปจจบน EFTA มสมาชก คอ ไอซแลนด นอรเวย สวตเซอรแลนด และ ลกเตนสไตน เขารวมเอฟตาในปพ.ศ. 2534]

สมาคมการคาเสรแหงลาตนอเมรกา

• สมาคมการคาเสรแหงลาตนอเมรกา (Latin American Free Trade Association : LAFT) เปนสมาคมทกอตงขนเมอ พ.ศ. 2503 โดยมประเทศในกลมละตนอเมรกา 12 ประเทศเปนสมาชก ไดแก อารเจนตนา บราซล ชล เมกซโก ปารากวย เปร อรกวย โคลมเบย เอกวาดอรเวเนซเอลา โบลเวย และควบา

• โดยมวตถประสงคเพอจดตงเปนตลาดรวม สนบสนนใหเงนทนและแรงงานจากประเทศสมาชกในกลมเคลอนยายไดโดยเสร และลดอตรภาษศลกากรสนคาซงกนและกน

สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

• อาเซยน (ASEAN) เปนองคการทางภมรฐศาสตรและเศรษฐกจในเอเชยตะวนออกเฉยงใต จดเรมตนของสมาคมอาสา เกดขนเมอ 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2504 เพอเสรมสรางความมนคงนอกเหนอจากพนธมตรทางทหารโดยไทย มาเลเซย และฟลปปนส ตอมาในป พ.ศ. 2510 ไดมการลงนามใน ปฏญญากรงเทพฯ อาเซยนไดถอก าเนดขนโดยมรฐสมาชกเรมตน 5 ประเทศ (เพม สงคโปรและอนโดนเซย) โดยมวตถประสงคเพอความรวมมอในการเพมอตราการเตบโตทางเศรษฐกจ การพฒนาสงคม วฒนธรรมในกลมประเทศสมาชก และการธ ารงรกษาสนตภาพและความมนคงในภมภาค และเปดโอกาสใหคลายขอพพาทระหวางประเทศสมาชกอยางสนต หลงจาก พ.ศ. 2527 เปนตนมา อาเซยนมรฐสมาชกเพมขนจนม 10 ประเทศ ไดแก กมพชา ไทย บรไน พมา ฟลปปนส มาเลเซย ลาว เวยดนาม สงคโปรและอนโดนเซย

สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

• ในปจจบน กฎบตรอาเซยนไดมการลงนามเมอเดอนธนวาคม พ.ศ. 2551 ซงท าใหอาเซยนมสถานะคลายกบสหภาพยโรปมากยงขน

• เขตการคาเสรอาเซยนไดเรมตนขนป พ.ศ. 2553 และกาวสความเปนประชาคมอาเซยน ซงจะประกอบดวยสามดาน คอ ประชาคมอาเซยนดานการเมองและความมนคง ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ในป พ.ศ. 2558

เขตการคาเสรอเมรกาเหนอ

• เปนองคกรทางเศรษฐกจในทวปอเมรกาเหนอ ในการทจะรวมมอกนแสวงหาตลาดสงออกและลดตนทนการผลตสนคา เพอใหมราคาถกลง สามารถแขงขนกบตลาดโลกไดหลงจากทสหภาพยโรป ไดแกปญหาภาวะเศรษฐกจถดถอย โดยการเปดตลาดเสรเปนตลาดเดยวแลว ผน าแหงสหรฐ แคนาดา และเมกซโกไดจดประชมกนเมอ พ.ศ. 2535 ทจะเปดเสรทางการคาระหวางกนใหเปนตลาดเดยว และจะลดอตราภาษศลกากรใหเหลอรอยละ 0 ภายใน 5 ป โดยไดมผลตงแต 1 มกราคม พ.ศ. 2537 เปนตนมา

• ความตกลงเขตคาเสรอเมรกาเหนอ (North American Free Trade Agreement :NAFTA) จะถกแทนทโดยขอตกลงสหรฐ–เมกซโก–แคนาดา

ความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย-แปซฟก

ความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชย-แปซฟก (Asia Pacific copertion :APEC) กอตงขนใน ค.ศ. 1989 ปจจบนมประเทศสมาชกซงเปน 21 ประเทศ ไดแก บรไน อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร ไทย เวยดนาม ญปน จน ไตหวน ฮองกง เกาหล ออสเตรเลย นวซแลนด สหรฐอเมรกา แคนาดา วล ปาปวนวกนรสเซย และเปร

กลมความสมพนธทางเศรษฐกจอยางใกลชด

กลมความสมพนธทางเศรษฐกจอยางใกลชด (Closer Economic Relations :CER) ระหวางประเทศโอเชยเนย 2 ประเทศ คอ ออสเตรเลย และนวซแลนด เปนขอตกลงการคาเสรระหวางรฐบาลนวซแลนด และออสเตรเลย มผลใชบงคบเมอวนท 1 มกราคม 1983 แตสนธสญญาฉบบจรงยงไมไดลงนามในนน จนกระทงในวนท 28 มนาคม 1983 โดยรองนายกรฐมนตรออสเตรเลย และรฐมนตรวาการกระทรวงการคา นวซแลนด เปนผลงนาม

ตลาดรวมอเมรกาใต

• ตลาดรวมอเมรกาใตตอนลาง (Southern Common Market : Mercosur) เรมขนเมอวนท 26 มนาคม 2534 ประกอบดวยสมาชก 4 ประเทศ ไดแก อารเจนตนา บราซล ปารากวย และอรกวย โดยมวตถประสงคหลกในการเปดเสรทางการคาในภมภาค และตอมาเมอป 2537 (ค.ศ.1994) ไดมการแกไขและปรบปรงโดยปฏญญา Ouro Preto Protocol และเรมน าระบบสหภาพศลกากรมาใช นบตงแตวนท 1 มกราคม 2538 เปนตนไป

• การรวมตวของ Mercosur จะครอบคลมพนท 12 ลานตารางกโลเมตรและมประชากรรวมกนเกอบครงของภมภาคลาตนอเมรกา คอ ประมาณ 240 ลานคน สมาชกสมทบของ Mercosur ประกอบดวย ชล (2539) โบลเวย (2539) เปร (2546) โคลอมเบย (2547) และเอกวาดอร (2547)

สมาคมเอเชยใตเพอความรวมมอระดบภมภาค

• สมาคมเอเชยใตเพอความรวมมอระดบภมภาค (South Asian Association for Regional Cooperation - SAARC) เปนองคกรระหวางรฐบาลระดบภมภาคและสหภาพภมรฐศาสตรของรฐในเอเชยใต มประเทศสมาชก ไดแก อฟกานสถาน เนปาล บงกลาเทศ ปากสถาน ศรลงกา ภฐาน หมเกาะมลดฟส และอนเดย ระดบภมภาคประกอบดวย 3% พนทของโลก 21% ประชากรของโลก และ 3.8%(2.9 ลานลานดอลลารสหรฐ)[ของเศรษฐกจโลกในป ค.ศ. 2015

• สมาคมฯ กอตงขนในกรงธากา เมอวนท 8 ธนวาคม ค.ศ. 1985 ส านกงานเลขาธการตงอยทกาฐมาณฑ เนปาล องคกรสงเสรมฯ ไดเปดตวเขตการคาเสรเอเชยใตในป ค.ศ. 2006[ เพอความรวมมอระดบภมภาครกษาความสมพนธทางการฑตอยางถาวรทองคการสหประชาชาตในฐานะผสงเกตการณและไดพฒนาความสมพนธกบหนวยงานพหภาค รวมทงสหภาพยโรป

ลกษณะและแนวโนมโลกาภวตนทางเศรษฐกจ

การพจารณาโลกาภวตนทางเศรษฐกจจาก 3 มตใหญ ๆ คอ • ดานการคา เชน บรการ การลงทน สงแวดลอม มาตรฐานดานสงคม ทรพยสนทางปญญา เปนตน

• การลงทน ความส าคญของการลงทนโดยตรงและบรรษทขามชาตจะลงโดยจะมการผลตและการคาในลกษณะพนธมตร เขามาแทนท

• การเงนคาดวาจะมแนวโนมแตละดาน โดยบทบาทส าคญจะอยทเงนดอลลารสหรฐอเมรกา เงนยโรของสหภาพยโรป และเงนเยนของญปน

สนสดการน าเสนอ