STRES I WYPALENIE ZAWODOWE
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ. PRACA - BIZNES - KARIERA
Dr Bogna BartoszInstytut Psychologii – Uniwersytet Wrocławski
• Stres - zacznijmy od danych.
• Definicja – czym jest stres i jakie są rodzaje stresu?
• Przyczyny stresu: co nas stresuje?
• Symptomy i skutki stresu.
• Indywidualna diagnoza własnych wzorców
zachowania w sytuacjach stresowych w pracy.
• Jak sobie radzić ze stresem? Co znaczy zarządzanie
stresem?
• Stres a wypalenie zawodowe, syndrom
permanentnego zmęczenia, pracoholizm,
autohandicap.
plan
Badanie zostało przeprowadzone na zlecenie ADP przez niezależną agencję badań rynku Opinion Matters. W ankiecie wzięło udział 9920 aktywnych zawodowo, dorosłych pracowników, reprezentujących osiem europejskich gospodarek:
Francję, Niemcy, Włochy, Holandię, Polskę, Hiszpanię, Szwajcarię i Wielką Brytanię.
https://businessinsider.com.pl/rozwoj-osobisty/kariera/stres-w-pracy-koszty-spoleczne
W EUROPIE • Stres i zagrożenia psychospołeczne odpowiadają za 50-60%
wszystkich absencji chorobowych w pracy.• 4 na 10 pracujących Europejczyków uważa, że w ich miejscu
pracy problem stresu nie spotyka się z odpowiednią reakcją ze strony firmy (badanie ESENER, rok 2000).
W POLSCE • koszty społeczne z tytułu absencji spowodowanej stresem
zawodowym w Polsce szacuje się na około 9,5 mld złotych rocznie (https://bezpieczenstwobiznesu.com.pl)
STRES A PRACA ZAWODOWA.DANE i LICZBY
Według EAP Stress Pulse Survey w 2006r., przyczynami stresu zawodowego były:• nadmierne obciążenie pracą (46%), • problemy z w kontaktach z ludźmi (28%)• brak właściwej równowagi w relacji praca –
życie prywatne (20%)
GŁÓWNE PRZYCZYNY STRESU W MIEJSCY PRACY
W 2013 roku, według badań ESENER:• 50% badanych pracowników uważa, że powodem
przeżywanego stresu jest brak właściwego postępowania ze stresem przez zatrudniające ich firmy.
Powszechnie występującymi w miejscu pracy stresorami są:• 72% reorganizacja pracy lub niepewność zatrudnienia• 66% nadmierne obciążenie pracą (także „wyścig szczurów”)
• 59% doświadczanie nieakceptowanego zachowania ze strony innych (np. negatywny klimat organizacyjny, mobbing, bullying, molestowanie seksualne)
PRZYCZYNY STRESU W MIEJSCY PRACY – POLSKA
• USA: 51% amerykańskich pracowników przyznało, że w wyniku odczuwanego stresu stają się mniej produktywni (APA).
• EUROPA: Koszty w UE związane z depresją pracowników wywołaną stresem pracy wynoszą 616 mld euro rocznie(wg Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy).
• POLSKA: W 2015 roku zaburzenia psychiczne pracowników (które często są właśnie wynikiem przeżywania nadmiernego obciążenia stresem kosztowały ZUS 5,9 mld złotych (ZUS).
KOSZTY STRESU –W USA, EUROPIE I W POLSCE
• Mniej niż 30% europejskich przedsiębiorstw posiada procedury dotyczące strategii zarządzania stresem w pracy (badanie ESENER, rok 2016).
STRES – CO Z NIM ZROBIĆ?
• Stres jako bodziec• Stres jako reakcja• Stres jako relacja między jednostką a
otoczeniem
Czym jest stres?
RODZAJE STRESU
CO NAS STRESUJE???SYTUACJE CODZIENNE
…praca …obowiązki…tempo życia
CO NAS STRESUJE???SYTUACJE NIECODZIENNE…
…sytuacje ekstremalne …rozstanie …choroba
BRAK CZEGOŚ…
…czasu …kogoś bliskiego…pieniędzy
LUB NADMIAR…
Symptomy i skutki stresufizjologiczne: · wzrost aktywności systemu nerwowego, zwiększony poziom adrenaliny we
krwi, wzrost ciśnienia, bóle głowy, kręgosłupa, problemy z układem pokarmowym
psychologiczne: · lęk, apatia, stany depresyjne, mechanizmy obronnebehawioralne : • objadanie się, nadużywanie alkoholu, zaburzenia snu , łatwe wpadanie
gniew, unikanie kontaktów z ludźmi
poznawcze: • trudności z koncentracją zapominanie, negatywne myślenie
• zwiększona absencja pracownicza,• niższa efektywność,• wzrost wypadków, • wyższa fluktuacja personelu, • wzrost kosztów związanych z większą zachorowalnością• niekorzystny klimat organizacyjny,• demotywacja pracowników,• Inne…………………………………….????
UWAGA!!!!q W UE – w systemie ubezpieczeń społecznych trudno zwymiarować w/w
skutki – stąd brak rozwiązań. q W USA pracodawca ponosi bezpośrednio koszty leczenia pracownika.
SKUTKI STRESUw firmie
}Różnie -np. niektórzy wpadają w panikę inni zachowują „stoicki spokój”
}Każdy z nas reaguje w sytuacji zagrożeniaw indywidualny charakterystyczny dla siebie sposób
• Zależy to od wielu czynników, ale przede wszystkim od temperamentu i osobowości
Indywidualna diagnoza własnych wzorców zachowania w sytuacjach stresowych w pracy
Jak ludzie zachowują się w sytuacji stresu?
MECHANIZMY ZARADCZE PRZECIĘTNEGO POLAKA
Bad. Czapińskiego na 6400 dorosłych Polakach (2010 rok)
Mobilizacja i działanie
Porównania społeczne (inni mają gorzej/lub mogło być gorzej)Zwrócenie się o radę i pomoc innych
Poddanie się
Picie alkoholu
Środki uspokajające
Odwrócenie uwagi –robienie czegoś co poprawia nastrój
Modlitwa o pomoc
39%
38%
49%
4%
18%32%
4%3%
Strategie zarządzania stresem
1. Poznawcze:• polegają na analizowaniu zjawiska stresu, porównywaniu własnej sytuacji
stresowej z sytuacją innych ludzi, przewartościowaniu sytuacji zagrożenia w ten sposób, że nadaje się tej sytuacji szczególne znaczenie, wartość.
2. Behawioralne • polegają na rozwiązaniu problemu i redukcji stresu poprzez działanie,• polegają na podejmowaniu różnego typu zajęć zastępczych, np. chora osoba rzuca
się w wir pracy, by nie myśleć o chorobie,• polegają na aktywności kompensacyjnej, czyli zaspokajaniu różnych własnych
pragnień nie związanych z daną sytuacją np. aktywności towarzyskiej,• polegają na zwróceniu się o pomoc do osób bliskich lub kompetentnych
(prośby/domagania się opieki, wsparcia psychicznego, troski).
3. Emocjonalne: • polegają na ekspresji emocji: złości i gniewu albo strachu, • polegają na przyjęciu postawy fatalizmu i rezygnacji, na utracie nadziei,• polegają na samoobwinianiu się lub samoobarczaniu winą.
MECHANIZM PORÓWNAŃ (Wills)
• zwracanie szczególnej uwagi na te osoby w naszym otoczeniu, które ogólnie mają gorzej lub są gorsze,
• aktywne szkodzenie innym, poniżanie ich (szukanie kozłów ofiarnych).
Do stosowania tych mechanizmów przyznaje się 39% Polaków
Stres a….
• wypalenie zawodowe, • syndrom permanentnego zmęczenia,• pracoholizm,• autohandicap,• ?????
Wypalenie zawodowe – trzy odrębne symptomy
• Wyczerpanie emocjonalne - utrata wiary we własne możliwości, dominacja negatywnych emocji, zaburzenia psychosomatyczne: zmęczenie, bóle głowy, bezsenność.
• Depersonalizacja - deprecjonowanie innych, obojętność na potrzeby i emocje innych, poczucie bezsensu i cynizm, apatia, unikanie kontaktów z innymi.
• Obniżenie samooceny - brak satysfakcji z podejmowanych działań, utrata kontroli nad pełnioną rolą, przeżywanie lęków o swoją przyszłość, poczucie krzywdy i winy, nasilenie konfliktów z innymi przy nasilających się objawach psychosomatycznych.
AUTOHANDOCAPCZYLI CO ROBIĄ np. STUDENCI W SYTUACJI STRESU
(PRZED EGZAMINEM? PRZED ROZMOWĄ REKRUTACYJNĄ?)
….Zachowują się pozornie nieracjonalnie!
STRATEGIA AUTOHANDICAPU c.d.
• Jednostka wyprzedza psychologicznie bieg zdarzeń, podejmując działania ułatwiające ewentualną ochronę zagrożonej samooceny, zanim jeszcze dojdzie do niepowodzenia!
Dziękuję za uwagę
Top Related