Na tropieWĘDRUJĄCYCH
KONTYNENTÓW
KONTYNENTY,
OCEANY, PŁYTY TEKTONICZNE,
rozdział 1
BUDOWA ZIEMI
Ameryka Ameryka PołudniowaPołudniowa
Ameryka Ameryka PółnocnaPółnocna
AfrykaAfryka
EuropaEuropa AzjaAzja
AustraliaAustralia
Antarktyda
Czy potrafisz nazwać dzisiejsze kontynenty?
Co oddziela dzisiejsze kontynenty?
A. oceany
B. góry
C. wielkie pustynie
D. ogrodzenia
Poprawne odpowiedzi:
A. Oceany (np. Ocean Atlantycki) – ponieważ pod oceanami występuje inny rodzaj skorupy ziemskiej (skorupa oceaniczna), niż pod kontynentami (skorupa kontynentalna).
B. Góry (Góry Ural)– ponieważ reprezentują głębokie pękniecia w skorupie kontynentalnej, ślady dawnego oceanu.
Ocean Ocean Spokojny Spokojny (Pacyfik)(Pacyfik)
Ocean Ocean AtlantyckiAtlantycki
Ocean Ocean IndyjskiIndyjski
Czy potrafisz nazwać dzisiejsze oceany?
A
B
A. Granicę pomiędzy Europą i Azją stanowią Góry UralB. Granicę pomiędzy Europą i Azją stanowi dawny szew Oceanu Tetydy oraz Morze
Czerwone, w którego podłożu występuje skorupa oceaniczna.
LITOSFERA I ASTENOSFERA
skorupa kontynentalna
skorupa oceaniczna
KONTYNENT OCEAN
Gdzie znajduje się granica pomiędzy kontynentem a oceanem?
A B
Poprawna odpowiedź: B. Tam gdzie znajduję się granica pomiędzy skorupą kontynentalną i oceaniczną
Płyty tektoniczne (litosfery) – jednostki zewnętrznej powłoki Ziemi - litosfery, które przesuwają się względem siebie (mogą być zbudowane zarówno ze skorupy kontynentalnej, jak i oceanicznej)
Płyta Pacyficzna
Płyta Antarktyczna
Płyta Afrykańska
Płyta Euroazjatycka
Płyta Północno-Amerykańska
Płyta Australijska
BUDOWA ZIEMIPod względem kształtu i budowy wewnętrznej Ziemię możemy porównać
do wielkiej brzoskwini.
STREFY BUDOWY ZIEMI Podział ze względu na skład chemiczny
jądro wewnętrzne
jądro zewnętrzne
płaszcz Ziemi
skorupa ziemska
BUDOWA ZIEMIZewnętrzne strefy Ziemi mają budowę warstwową przypominąjącą strukturę ciastka
LITOSFERA I ASTENOSFERA *
astenosfera (płynna część płaszcza Ziemi)
litosfera (skorupa ziemska i stała, zewnętrzna część płaszcza Ziemi,)
skorupa kontynentalna
skorupa oceaniczna
Fragmenty stałej litosfery – płyty tektoniczne, poruszają się po płynnej astenosferze !!!
* Podział zewnętrznej części Ziemi ze względu na właściwości plastyczne
komórka konwekcyjna
KRÓTKA HISTORIA DRYFU PŁYT LITOSFERY
rozdział 2
Alfred Wegener
(niemiecki meteorolog, geofizyk i polarnik, twórca teorii ruchu płyt litosfery)
KAMBR540-488 mln lat temu
LAURENCJALAURENCJASyberiaSyberia
BALTIKABALTIKA
GondwanaGondwana
Z końcem kambru na mapie naszego globu dominował olbrzymi kontynent GONDWANA
Laurencja (najstarsza część Ameryki Północnej), Baltika (najstarsza część Europy) oraz Syberia znajdowały się na umiarkowanych szerokościach półkuli południowej.
(składający się z najstarszych części dzisiejszej Afryki, Ameryki Południowej, Australii oraz Antarktydy).
PERM 290-248 mln lat temu
W tym okresie został ostatecznie uformowany gigantyczny superkontynent PANGEA, który zawierał w sobie wszystkie najstarsze fragmenty dziś istniejących kontynentów. Otoczony był ogromnym oceanem PANTHALASSA.
PANTHALASSA
PANGEA
AntarktydaAntarktyda
AfrykaAfryka
IndieIndie
AustraliaAustralia
Ameryka Ameryka PółnocnaPółnocna EuropaEuropa
Ameryka Ameryka PołudniowaPołudniowa
AzjaAzja
Kreda 145 - 65 mln lat temu
Układ kontynentów jest już zbliżony do współczesnego. Na południu Europy i Azji istnieje OCEAN TETYDY, po którego zamknięciu uformowały się łańcuchy górskie Alp, Karpat i Himalajów
OCEAN TETYDYOCEAN TETYDY
AfrykaAfrykaAmeryka Ameryka PołudniowaPołudniowa
Ameryka Ameryka PółnocnaPółnocna
AustraliaAustralia
AzjaAzja
AntarktydaAntarktyda
EuropaEuropa
CZWARTORZĘD czasy współczesne
Obejrzyj animację przedstawiającą wędrówkę płyt litosferycznych na:http://www.youtube.com/watch?v=hSdlQ8x7cukZauważ, że historia naszej planety nie kończy się na czasach współczesnych.Płyty litosferyczne będą wędrowały nadal.
W jakim czasie płyta tektoniczna pokona odległość z Warszawy do Gdańska (400 km)?
A. kilka godzin
B. kilka dni
C. kilka miesięcy
D. kilka lat
E. kilka milionów lat
Poprawna odpowiedź:E. Płyty tektoniczne poruszają się z prędkością kilku centymetrów na rok.
GRANICE PŁYT TEKTONICZNYCH
rozdział 4
Zjawiska występujące na granicach płyt tektonicznych:
A. zjawiska wulkaniczne
B. zjawiska sejsmiczne (trzęsienia ziemi)
STREFY RYFTOWE – granice rozbieżneStrefy, wzdłuż których płyty tektoniczne oddalają się od siebie
Zobacz jak działa strefa ryftowaMorza Czerwonego – Animacja 1
STREFY SUBDUKCJI – granice zbieżneStrefy, wzdłuż których płyty tektoniczne zbliżają się od siebie i kolidują ze sobą
Zobacz jak działają strefy subdukcji:A. W rejonie Ameryki Południowej (wypiętrzanie i wulkanizm And) – Animacja 2B. W rejonie południowej Azji (wypiętrzanie łańcucha Himalajów) – Animacja 3C. W rejonie wschodniej Azji (wulkanizm w rejonie łuku wysp Japonii) – - Animacja 4
USKOKI TRANSFORMACYJNE– Strefy, wzdłuż których płyty tektoniczne przesuwają się względem siebie
Zobacz jak działa uskok transformacyjny San Andreas w rejonie zachodniej Kaliforni - - Animacja 5
Jak odnaleźć tropy wędrujących płyt tektonicznych
(skąd wiemy że one wędrują)
rozdział 5
Cynognathus
Lystrosaurus
Mesosaurus
Glossopteris
GONDWANA
PROWINCJONALIZM ROŚLIN I ZWIERZĄTDziś na różnych kontynentach oddzielonych oceanami znajdujemy te same gatunki zwierząt i roślin lądowych, które niegdyś żyły obok siebie.
PROWINCJONALIZM OSADÓWDziś na różnych kontynentach znajdujemy osady, które powstawały w tym samym zbiorniku osadowym.
PALEOMAGNETYZMNiektóre minerały bogate w pierwiastki żelaza posiadają „magnetyczną pamięć”. Zapisane są w nich kierunki pola magnetycznego przeszłych epok historii Ziemi. Pozwala to na określenie pozycji danej płyty tektonicznej w stosunku do bieguna magnetycznego Ziemi w danym okresie geologicznym.
Top Related