M a g a z y n M ł o d e g o I n ż y n i e r a Ś r o d o w i s k a
Czasopismo wydawane przez Koło Naukowe Inżynierii Środowiska Politechniki Poznańskiej
• M a r z e c 2 0 1 5 • N u m e r 9 • M o j a R u r a – M a g a z y n M ł o d e g o I n ż y n i e r a Ś r o d o w i s k a •
Moja Rura
Zielone dachy
Różne źródła energii i wpływ
grubości izolacji w budynkach
Wywiad z prof. dr hab. inż.
Czesławem Oleśkowicz-Popielem
Strona 2 •Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska•
Co się działo od ostatnio
wydanej gazetki ...
W tym numerze Mojej Rury…
• Wywiad z prof. dr hab. inż. Czesławem
Oleśkowicz-Popielem Strona 3
• Słownik angielski i niemiecki inżyniera
środowiska Strona 5
•Zielone dachy. „Żywa piąta elewacja do-
mu" czy może zbędny wydatek? Strona 6
• MakerSpace Poznań 2014 Strona 8
• Budynki energooszczędne a wentylacja
i klimatyzacja, cz. II Strona 9
• Różne źródła energii i wpływ grubości izola-
cji w budynkach - cz. II Strona 11
• Z dziennika studenta Strona 14
• Podsumowanie działalności członków KNIŚ
w 2014 roku Strona 15
• Systemy sufitów chłodzących - cz. II
Strona 16
Od redaktora
Cześć! W tym numerze przeczy-
tacie wywiad z prof. dr hab. inż.
Czesławem Oleśkowicz-Popielem,
dowiecie się jak to jest pisać pracę
inżynierską i nie zwariować a także
co to są zielone dachy. Zamieścili-
Redaktor naczelny: Oleszek Joanna TELEFON: 605 644 674 E-MAIL: [email protected]
Wiceredaktor: Markowski Marcin TELEFON: 781 133 033 E-MAIL: [email protected] Redakcja: mgr inż. Amanowicz Łukasz, Drapała Anna, Gralak Marta, Heigelmann Agata, Kucharczyk Emilia, inż. Litwińska Magdalena,
Markowski Marcin, Michalska Kinga, Zaremba Karolina, Zimniewicz Marianna. Korekta: Kucharczyk Emilia, Michalska Kinga
Okładka: Oleszek Joanna Zdjęcie na okładce: http://www.ogrodinfo.pl/images/upload/artykuly/Technika/f_zielony_dach.png
Czasopismo powstaje dzięki pracy i zaangażowaniu członków oraz zarządu Koła Naukowego Inżynierii Środowiska PP
Zapraszamy do naszej witryny:
www.knis.put.poznan.pl
śmy też wszystkie kolejne części artykułów, które po-
jawiły się w poprzednim wydaniu gazetki.
Chciałabym również przedstawić Wam nowego
wiceredaktora Mojej Rury - Marcina Markowskiego
(którego już zapewne znacie z 8 numeru gazetki
z artykułu o izolacji budynków). Jak wiecie, ostatnio
przeprowadziliśmy ankietę o zmianie tytułu dla na-
szej gazetki , ale dowiedzieliśmy się od Was, że nie
ma "godnego" zamiennika tytułu dla naszej gazetki
i na spotkaniu członków KNIŚ zadecydowaliście, że
nie zmieniamy nazwy (chyba, że pojawi się napraw-
dę dobra propozycja). Chcemy (my w sensie zarząd
KNIŚ) namówić Was do angażowania się w wyda-
rzenia KNIŚ np. Dzień Budownictwa Pasywnego
i Energooszczędnego, BIM czy Budmikę. Chcecie się
zgłosić? Napiszcie do nas! Również, jeżeli macie
pomysły na artykuły, prezentacje na spotkanie KNIŚ
i wydarzenia np. widzicie jakąś budowę i chcecie
tam pójść - odezwijcie się. My postaramy się Wam
pomóc. Zapraszam Was do lektury 9 numeru gazetki
Moja Rura.
Joanna Oleszek
Redaktor naczelny
Zmienili się od tego semestru przewodniczący! Jeżeli chcesz
czegoś dowiedzieć się więcej, nie wiesz od czego zacząć
organizowanie wyjścia /szkolenia to napisz do nas:
Joanna Oleszek [email protected]
Łukasz Malewski [email protected]
Karolina Zaremba [email protected]
•Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska• Strona 3
Czy mógłby Pan na początek
opowiedzieć nam jak zainte-
resował się Pan inżynierią
środowiska? Jak to się stało,
że zdecydował się Pan zo-
stać na uczelni?
Studiowałem na budowie
maszyn, na dyplomie zrobiłem
projekt wagonu kolejowego.
Aby był ciekawy, zastosowa-
łem resorowanie na podusz-
kach powietrznych, co wy-
magało zagłębienia się w za-
sady termodynamiki, a do te-
go hamulce tarczowe, które
trzeba było przeliczyć ciepl-
nie, żeby się nie przegrzały.
Profesor Tuliszka szukał kan-
dydatów na asystentów,
a wykrył mnie profesor Dę-
becki, przypominając sobie,
że w swojej pracy zastosowa-
łem elementy wymiany cie-
pła. W Instytucie Inżynierii Śro-
dowiska pojawił się wakat na
przedmiocie technika ciepl-
na, wymiana ciepła, więc
przeniosłem się tu z katedry
Techniki Cieplnej.
Jakieś wspomnienia z czasów
studiów?
Pamiętam, że chciałem iść
na specjalizację silników spa-
linowych, jednak wszystkie
miejsca zajęli koledzy z aka-
demika. Jakoś dowiedzieli się
szybciej. I tak wylądowałem
w wagonach kolejowych.
Jaki przedmiot sprawiał Panu
największy problem, a jaki
był Pana ulubionym?
Problem miałem z BHP, chyba
jako jedyny na roku nie zda-
łem tego egzaminu. Najbar-
dziej podobała mi się me-
chanika płynów, wciągało
mnie to.
Jaką radę chciałby Pan dać
obecnym studentom?
Pytają dziekana ilu studentów
u niego studiuje, a on na to,
Wywiad z prof. dr hab. inż. Czesławem Oleśkowicz-Popielem
mam od niego przerwę. Wiem
jednak, że choćbym miał
grać na wózku, to zrobię
wszystko, żeby wrócić na kort.
Oprócz tego bardzo lubię fo-
tografię. Często robię zdjęcia
doświadczeń, niektóre znala-
zły się nawet na okładce cza-
sopism amerykańskich.
Gdyby miał Pan zamieszkać
gdzieś poza Polską, gdzie by
to było?
Nie chciałbym, bo ja muszę
mieć blisko do pracy. Gdy-
bym jednak dostał jakąś ofer-
tę pracy za granicą, to bar-
dzo mi się podobało w połu-
dniowej Afryce. Odpowiada
mi tam klimat, lubię gdy jest
ciepło. Jednak poziom nie-
bezpieczeństwa, rozwiniętego
marginesu kryminalnego mnie
odstrasza. Już raz miałem nóż
przyłożony do gardła i więcej
nie chcę. Ewentualnie wyspy
greckie. Nawet myślałem kie-
dyś, żeby kupić tam kawałek
ziemi i wybudować altankę.
Marta GRALAK
że 30%. To jest bardzo bliskie
prawdy, egzamin zdaje bez-
problemowo tylko tyle, kolej-
ne 30% trzeba wyciągać,
a na resztę to już nie ma rady.
Jest takie powiedzenie, że
prąd elektryczny, woda i stu-
denci płyną tam, gdzie opory
są najmniejsze. Może trzeba
by to zmienić?
Czym zajmuje się Pan na-
ukowo?
Głównie zagadnienia wymia-
ny ciepła i mechaniki płynów,
w szczególności konwekcja
i turbulencja. Do tego grzejni-
ki, kolektory słoneczne, pom-
py ciepła.
Czy uczy/uczył Pan zagra-
nicznych studentów?
Pracowałem i miałem stycz-
ność ze studentami na uni-
wersytetach w Toronto, Delf,
Manchesterze i Johannesbur-
gu. Do tego tutaj na Politech-
nice również mam kontakt ze
studentami z wymian zagra-
nicznych.
Jakie książki lubi Pan czytać?
Był taki czas gdy bardzo lubi-
łem siencefiction, nawet Sola-
ris przeczytałem po rosyjsku,
gdy byłem ze studentami na
praktykach w Bułgarii. Wtedy
był bardzo łatwy dostęp do
książek rosyjskich tłumaczo-
nych z języka angielskiego.
Teraz interesują mnie książki
opisujące bitwy II Wojny Świa-
towej, szczególnie te, w któ-
rych Niemcy dostają wycisk.
Unikam tych o Polskich po-
wstaniach, bo większość była
przegrana i nie chcę więcej
już do nich wracać. Należy
tylko wyciągać z nich wnioski.
Czym interesuje się Pan pry-
watnie?
Bardzo lubię grać w tenisa,
jednak teraz po operacji
prof. dr hab. inż. Czesław Oleśkowicz-Popiel
Źró
dło
: zd
jęc
ie w
łasn
e.
Strona 4 •Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska•
1. Jaki jest Pana ulubiony kolor
i z czym się Panu kojarzy?
Niebieski i zielony. Zawsze ku-
powałem takie samochody.
2. Jaki jest Pana znak zodiaku?
Nie wiem.
3. Ulubiona potrawa?
Rosół, sam potrafię go ugo-
tować. Lubię też potrawy
chińskie i pierogi.
4. Zainteresowania?
Tenis i fotografia.
5. Ulubiona pora roku?
Lato, najlepiej nad Morzem
Śródziemnym.
6. 3 rzeczy, które zabrałby Pan ze
sobą na bezludną wyspę?
Maczetę, coś do rozpalenia
ognia, aparat fotograficzny.
7. Jak określiłby się Pan w 3 sło-
wach?
Pracowity, dokładny, nie pe-
dantyczny.
8. Jeżeli jutro byłby koniec świa-
ta, to jak chciałby Pan spędzić
ten ostatni dzień?
W tawernie na wyspie greckiej.
9. Gdyby wygrał Pan ‘szóstkę’
w lotto, co Pan by zrobił?
Wyremontowałbym dom.
10. Jakie sporty Pan lubi?
Uwielbiam tenis.
„Dekalog profesora”
Co się ciekawego działo
w KNIŚ w poprzednich seme-
strach...
•Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska• Strona 5
Lp. Nazwa Nazwa
Język angielski Język niemiecki
1. Czerpnia powietrza Air intake das Wetterschutzgitter,-
2. Przepustnica Damper die Luftklappe,-n
3. Filtr Filter/Air cleaner der/das Luftfilter,-
4. Wentylator Fan der Ventilator,-en / der Lüfter,-
5. Nagrzewnica Heater der Lufterhitzer,-
6. Tłumik Silencer der Schalldämpfer,-
7. Nawiewnik Diffuser der Zuluftdurchlass,-“e
8. Wywiewnik Extract air diffuser der Abluftdurchlass,-“e
9. Wyrzutnia powietrza
dachowa Roof exhaust vent die Abluftdachhaube,-n
10. Przewód prostokątny Rectangular duct
der (recht)eckige
Lüftungskanal,-”e
11. Przewód elastyczny - Flex Flexible duct – Flex duct
der flexible Lüftungskanal –
das Flexrohr,-e
12. Przewód: Spiro Spiral duct
der Lüftungskanal –
das Spirorohr,-e
Słownik angielski i niemiecki inżyniera środowiska
Emilia Kucharczyk,
Kinga Michalska, Marianna Zimniewicz
Źró
dło
: ry
sun
ek w
łasn
y
Strona 6 •Marzec 2015•Numer 9• Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska•
Rys. 1. Zielone dachy w Norwegii.
Źró
dło
: w
ww
.po
lish
pro
pe
rty.e
u
Zielone dachy. „Żywa piąta elewacja domu" czy może zbędny wydatek?
Zielony dach to rodzaj
pokrycia dachowego.
Zbudowany jest z wielu
warstw z umieszczonym na
wierzchu podłożem
gruntowym, na którym rosną
wszelkiego rodzaju rośliny.
Zielone dachy upiększają
środowisko, ale jednocześnie
są droższe niż konstrukcja
tradycyjnego dachu.
Jak każde zagadnienie
posiada wady
i zalety i to indywidualna
decyzja każdego
użytkownika, co jest dla niego
bardziej istotne. Historia
zielonych dachów miała swój
początek już w dawnej
Mezopotamii.
W tamtych czasach znane
były jako wiszące ogrody
Semiramidy. Wraz ze
wzrostem urbanizacji miast,
rozwojem przemysłu i liczby
ludności, pojawiły się ich inne
formy. Stopniowy wzrost
zainteresowaniem zielonymi
dachami rozpoczął się
w latach 30-tych XX wieku,
w momencie wzrostu liczby
budynków. Dziś, gdzie
wszędzie słyszy się
o proekologicznych
rozwiązaniach, temat znów
powraca.
W Europie to Niemcy są
krajem wiodącym w tej
dziedzinie. Nie mniej jednak
w Polsce również możemy
poszczycić się jednym
z największych w Europie
ogrodów, który znajduje się
na dachu Biblioteki
Uniwersytetu Warszawskiego,
a jego powierzchnia osiąga
ponad hektar. Żeby nie
przekoloryzować tematu,
trzeba sobie zdać sprawę jak
ciężki i skomplikowany
w budowie jest taki projekt.
Specyfika konstrukcji zależy
od funkcji dachu, jego
wyglądu i formy oraz od
właściwości jakie ma
posiadać.
Warstwy konstrukcyjne dachu
zielonego można podzielić ze
względu na pełnione funkcje:
hydroizolacyjna,
termoizolacyjna,
warstwa drenująca,
warstwa wegetacyjna.
Dachy zielone mogą być
zarówno spadziste, jak
i płaskie. Pierwsze rozwiązanie
jest dość dużym obciążeniem
dla dachu, jednak z
powodzeniem sprawdza się
roślinność ekstensywna, niska
i nie wymagająca zbyt dużej
pielęgnacji. Innym
rozwiązaniem jest
zastosowanie dachu
płaskiego. W tym przypadku
mamy bogatszy wybór
roślinności, który pozwala na
bardziej atrakcyjne
i zróżnicowane
zaprojektowanie dodatkowej
przestrzeni. Wybór zieleni na
dachu to pierwszy etap, od
którego zależeć będzie ilość
i grubość kolejnych warstw
konstrukcji. Każda
z poszczególnych warstw
Rys. 2. Warstwy, z których zbudowane są zielone dachy.
Źró
dło
: w
ww
.ma
jaw
og
rod
zie
.tvn
.pl
•Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska• Strona 7
spełnia istotna rolę
w ochronie dachu przed
skutkami czynników
atmosferycznych takich, jak
woda i temperatura,
substancje chemiczne
pochodzące z gleby, roślin
i nawozów. Dodatkowo
powinna być
zabezpieczeniem przed
obciążeniami i uszkodzenia
mechanicznymi. Niewłaściwy
dobór materiału może
skutkować przemarzaniem
konstrukcji dachu i prowadzić
do rozwoju grzybów oraz
pleśni w pomieszczeniach
znajdujących się pod nim.
Prawidłowo zaprojektowany
dachu może przetrwać 50 do
100 lat. Dodatkowo trzeba
pamiętać, że dzięki dachom
zielonym ulegają poprawie
warunki klimatyczne. Już
nawet kilkucentymetrowa
warstwa zieleni może
zatrzymać nawet do 60%
wody opadowej. Ta niewielka
grubość powoduje
zwiększenie wilgotność
powietrza i odciążenie
kanalizacji miejskiej.
Roślinność pochłania
dwutlenek węgla i oddaje do
otoczenia tlen. Zielone dachy
wygłuszają pomieszczenia
ponieważ odbijają hałas
uliczny. Stanowią dobre
zabezpieczenie przed
uszkodzeniami mechanicz-
nymi, spowodowanymi
wiatrem czy ptactwem.
Pełnią rolę izolacji termicznej,
przeciwdziałając nadmier-
nemu ogrzaniu i wychło-
dzeniu domu. Bardzo istotną
kwestią jest możliwość
odzyskania pod zabudowę
powierzchni biologicznie
czynnej. Pozwala to
użytkownikowi domu na
postawienie go większego, niż
przy zastosowaniu dachu
zwykłego.
Wybierając dach zielony,
przyczyniamy się do
poprawiania estetyki naszego
środowiska spowodowaną
kształtowaniem zielonych
terenów.
Agata HEIGELMANN
Źró
dło
: w
ww
.mu
rato
rplu
s.p
l
Rys. 3. Przykład zielonych dachów.
Rys. 4. Przykład zielonych dachów.
Źró
dło
: w
ww
.ba
rczy
ka
ga
ta.w
ord
pre
ss.c
om
Strona 8 •Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska•
Koło Naukowe Inży-
nierii Środowiska zostało
zaproszone przez organiza-
cję Geek Girls Carrots na
wydarzenie MakerSpace.
Akcja odbywała się w Po-
znaniu po raz drugi. Zrzesza
miłośników nowych tech-
nologii i innowacyjnych
rozwiązań. Grupa członków
KNIŚ (w dwunastoosobo-
wym składzie) aktywnie
spędziła czas, prowadząc
warsztaty dla najmłodszych
uczestników. Zaintereso-
wanie było ogromne
i szczerze zaskoczyło człon-
ków naszego Koła. Chętne
do nauki poprzez zabawę
były nie tylko dzieci. Rodzi-
ce dzielnie dotrzymywali
pociechom kroku, obser-
wując, pytając i bawiąc się
razem z nimi. Bez wątpienia
największe zainteresowanie
wzbudziła ciecz nienewto-
nowska, prezentowana
przez Martę Gralak (która
poradziła sobie brawuro-
wo!). Na MakerSpace
obecni byli też przedstawi-
ciele innych kół nauko-
wych Politechniki Poznań-
skiej, np. IWP (KN Inżynierii
Wirtualnej Projektowania)
czy PUT Air Force. Wyda-
rzenie uwieńczył pyszny tort
marchewkowy, przygoto-
wany z okazji urodzin Geek
Girls Carrots Poznań. Już nie
możemy doczekać się ko-
lejnej edycji MakerSpace!
Karolina ZAREMBA
MakerSpace Poznań 2014
Rys. 1 Zdjęcie grupowe członków KNIŚ
Rys. 2 Warsztat prowadzony przez Martę Gralak - własności cieczy nienewtonowskiej
Rys. 3 Ciecz newtonowska w przybliżeniu
•Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska• Strona 9
W poprzednim numerze „Mojej
Rury” poruszyliśmy problem
ogrzewania powietrznego.
W tym artykule przeanalizujemy
podstawowe informacje o certy-
fikacie LEED oraz poruszymy te-
mat chłodzenia i wietrzenia
w domach energooszczędnych.
Kwestia chłodzenia i wietrzenia
a poczucie komfortu
Budownictwo energooszczędne
jest projektowane przy zacho-
waniu jak najmniejszych strat
ciepła. Podstawowym przykła-
dem redukcji strat ciepła jest
lokalizacja przeszkleń w obiek-
tach budowlanych. Tak więc
niewielkie przeszklenia umiesz-
czamy od strony północnej, na-
tomiast duże od strony połu-
dniowej. Taki układ okien jest
bardzo korzystny w okresie zimo-
wym, w lecie jednak prowadzi
do przegrzania pomieszczeń, co
wpływa negatywnie na komfort
termiczny. W takim wypadku
stosujemy instalacje chłodnicze
lub przesłony okienne, które
ograniczą wnikanie promieni
słonecznych do pomieszczeń
latem, natomiast w zimie nie za-
słaniają okien.
Stosowanie wydajnej instalacji
chłodniczej w celu poprawy
komfortu znacznie zwiększa za-
potrzebowanie budynku
na energię. Utrudnia osiągnięcie
mniejszej wartości niż
15 kWh/m2rok. Istnieje wiele pu-
blikacji, które potwierdzają
tę tendencję. W jeden z nich
przedstawiono problem pewnej
szkoły pasywnej. Obiekt zakładał
minimalizacje strumienia powie-
trza świeżego. Niestety w pew-
nym okresie pojawiły się proble-
my z przegrzanymi pomieszcze-
niami. Projektowany strumień
ciepła nie był w stanie usunąć
zysków ciepła. Jednak gdyby
Budynki energooszczędne a wentylacja i klimatyzacja, cz. II
szenie emisji CO2, poprawa jako-
ści środowiska wewnątrz po-
mieszczeń czy zarządzanie zaso-
bami. W 1998 roku został stwo-
rzony system LEED przez USGBC –
U.S. Green Building Council, or-
ganizację non-profit, która zaj-
muje się utrzymaniem standar-
dów zielonego budownictwa.
Certyfikat LEED
Przy ubieganiu się o certyfikat
LEED należy skorzystać z pomocy
konsultanta, który przeprowadzi
cały proces inwestycyjny. Trzeba
pamiętać, aby odpowiednio
wcześniej podjąć decyzję
o chęci uzyskania certyfikatu.
Podjęcie decyzji na etapie pro-
jektowania umożliwia spełnienie
wymaganych kryteriów oraz
zdobycie odpowiedniej ilości
punktów.
Ze względu na charakterystykę
obiektu możemy wyróżnić różne
rodzaje certyfikatów, np. LEED for
Homes, LEED for School, LEED for
Core&Shell, LEED for Rerail itp.
W Polsce najpopularniejsza jest
LEED NS oraz LEED CS, a także
LEED for Homes. Każdy obiekt,
bez względu na powyższy po-
dział, jest analizowany pod ką-
tem 7 kategorii (np. materiały,
lokalizacja, wykorzystanie zaso-
bów wodnych), co umożliwia
uzyskanie w sumie 110 punktów.
zaprojektować system chłodze-
nia oparty na rewersyjnym dzia-
łaniu pompy ciepła to poprawi-
łyby się komfort kosztem wzrostu
wskaźników ciepła. Oszacowane
roczne zapotrzebowanie na
energię z uwzględnieniem insta-
lacji chłodzenia powietrza wyno-
si 25,2 kWh/m2rok. Nasuwa więc
się pytanie - czy należy unikać
otwieranych okien? Zdecydo-
wanie założenie z otwieranymi
oknami jest znacznie droższe od
hermetycznych przeszkleń, jed-
nak takie rozwiązanie daje nam
możliwość wentylacji naturalnej
(innej niż grawitacyjna), popra-
wia odczucie komfortu przez
użytkowników. Ale przecież kli-
matyzacja nieodzownie kojarzy
nam się z zamkniętymi oknami.
To prawda. Otwieranie okien
przy niewłaściwych warunkach
zewnętrznych będzie błędem,
ale wietrzenie wieczornym
chłodnym powietrzem może być
bardziej skuteczne (i tańsze) niż
free-cooling mechaniczny.
Certyfikat LEED – podstawowe
informacje
LEED, czyli Leadership in Energy
and Enviromental Design to mię-
dzynarodowy system oceny bu-
dynków pod kątem parametrów
takich jak: oszczędność energii,
racjonalne zużycie wody, zmniej-
Rys.1. 95% – aż tyle ciepła możliwe jest do odzyskania z powietrza wywiewanego z wenty-
lacji wyposażonej w rekuperator.
Rys.2. Kategorie konsultantów LEED
Źró
dło
: h
ttp
://s
3.e
go
spo
da
rka
.pl/
gra
fika
2-
/do
my-e
ne
rgo
osz
cze
dn
e/D
om
y-e
ne
rgo
-
osz
cze
dn
e-5
0-t
ys-
zl-d
op
laty
-113
427
-900
x9
00
.jpg
Źró
dło
: h
ttp
://w
ww
.ec
osq
ua
d-
.pl/
ima
ge
s/2
.jpg
•Marzec 2014•Numer 5 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska• Strona 7
Strona 10 •Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska•
W 5 kategoriach znajdują się też
wymagania konieczne, które
warunkują ubieganie się o certy-
fikacje na każdym z poziomów.
Osiągnięcie odpowiedniej ilości
punktów zapewnia uzyskanie
certyfikatu:
Certyficate – 40-49 pkt.
Silver – 50-59 pkt.
Gold – 60 – 79 pkt.
Platinum – 80pkt. i wyżej
Jak zostać konsultantem LEED?
Po udokumentowaniu doświad-
czenia w branży budownictwa
ekologicznego lub ukończeniu
odpowiedniego kursu można
przystąpić do podstawowego
egzaminu -LEED Green Asociate.
Egzamin składający się ze 100
pytań, sprawdza znajomość za-
gadnień z zakresu certyfikacji
LEED, zagadnień projektowych
i zielonego budownictwa. Po-
nadto po zdobyciu tytułu LEED
GA oraz udokumentowaniu za-
angażowania w projekcie LEED
w ciągu trzech lat po złożeniu
aplikacji można ubiegać się
o tytuł LEED AP.
GBCI przeprowadzają wszystkie
egzaminy, które odbywają się
w języku angielskim.
Źródła:
Müller Jarosław, Wentylacja
i klimatyzacja w budynkach
energooszczędnych, „Inżynier
budownictwa” 2014, nr 2, s.58-60.
http://www.ecosquad.pl/certyfik
acja-wielokryterialna-leed--w-
pigu-ce.-.html
http://www.usgbc.org/LEED
http://www.plgbc.org.pl/systemy
-oceny/leed.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Lea
ders-
hip_in_Energy_and_Environment
al_Design#Benefits_and_disadva
ntages
Anna DRAPAŁA
Rys.5 .Fabryka BorgWarner – certyfikat LEED NC na poziomie Silver
Rys.3. Zakres punktów dla certyfikacji LEED Rys.4. David L. Lawrence Convention Center in Pittsburgh, Pierwsze
centrum kongresowe, które otrzymało certyfikat LEED (Gold i Platinum).
Rys.6 . Zebra Tower – certyfikat LEED CS
na poziomie Gold
Źró
dło
: h
ttp
://w
ww
.trz
eb
ow
nis
ko
.pl/
cm
s/u
plo
ad
/ed
it/0
2(4
).jp
g
Źró
dło
: h
ttp
://c
zarn
ota
.org
/ga
llery
/alb
um
s/2
010
a/2
01
0_09
_0
5_-
_0
09_-_
Wa
rsza
wa
_ro
nd
o_Ja
zdy_P
ols
kie
j_1_-_
Zeb
ra_To
we
r.jp
g
Źró
dło
: h
ttp
://u
plo
ad
.wik
ime
dia
.org
/wik
ipe
dia
/co
mm
on
s-
/th
um
b/f
/fa
/Co
nv
en
tio
nC
en
terf
rom
No
rth
sid
e.jp
g/8
00
px-
Co
nv
en
tio
nC
en
terf
rom
No
rth
sid
e.jp
g
Źró
dło
: h
ttp
://w
ww
.ec
osq
ua
d.p
l/im
ag
es/
3.jp
g
•Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska• Strona 11
W drugiej części artykułu bę-
dziemy porównywać różne
źródła energii występujące w
budynkach. Zwrócimy szcze-
gólną uwagę na aspekty
ekonomiczne – inwestycyjne
i eksploatacyjne. Na koniec
dowiemy się, czy ciągłe
zwiększanie grubości izolacji
wpłynie znacząco na popra-
wę termoizolacyjności stan-
dardowego budynku jedno-
rodzinnego. Wobec mnogości
rozwiązań systemów ogrze-
wania domu oraz przygoto-
wania ciepłej wody użytkowej
(c.w.u) proponowanych
obecnie na rynku potencjalny
inwestor stoi przed trudnym
zadaniem. Musi dokonać
wyboru takiego źródła ciepła,
który będzie najbardziej
optymalny dla jego potrzeb.
Najlepiej, aby charakteryzo-
wała się niskimi kosztami in-
westycyjnymi, eksploatacyj-
nymi oraz była prosta w ob-
słudze dla wszystkich jego
użytkowników. Niestety, wy-
bór nie jest w cale taki prosty.
Nie ma na dzień dzisiejszy no-
śnika energii, który spełniałby
wszystkie poprzednio wymie-
nione przeze mnie cechy. In-
westor musi zdecydować się
na rozwiązanie, które będzie
go relatywnie mniej kosztowa-
ło na etapie inwestycji np.
ogrzewanie elektryczne, ale
znacznie więcej podczas eks-
ploatacji lub wybrać rozwią-
zanie inwestycyjnie droższe,
które generuje znacznie
mniejsze koszty eksploatacyj-
ne – takim przykładem są
pompy ciepła. Porównań
różnych nośników energii bę-
dziemy dokonywać na bu-
dynku energooszczędnym (70
kWh/(m2*rok), którego roczne
zapotrzebowanie na energię
w celu ogrzania budynku wy-
nosi odpowiednio: 150m2*70
Różne źródła energii i wpływ grubości izolacji w budynkach – część II
Rys. 1. Zapotrzebowanie jednostkowe ciepła budynku na przestrzeni ostatnich 45 lat.
Źró
dło
: w
ww
.vie
ssm
an
n.z
go
ra.p
l
kWh/(m2*rok) = 10 500 kWh
energii. Do tej wielkości musi-
my również dodać energię,
która zostanie wykorzystana
na podgrzanie c.w.u. w bu-
dynku oraz dodać 5 % strat
energii na obiegu wody cyr-
kulacyjnej, czyli tzw. „trzeciej
rurze”. Do obliczeń dzienne-
go zapotrzebowania energii
do ogrzania c.w.u służy bar-
dzo prosty wzór:
Qc.w.u.= cw*ρ*V*(tc-tz)* ilość
osób
Qc.w.u. – ilość energii potrzeb-
nej do przygotowania c.w.u.,
cw – ciepło właściwe wody
4,19 kJ/(kg*K),
ρ – gęstość wody 1000 kg/m3,
V – dobowe zapotrzebowanie
na c.w.u. na osobę 0,06 m3
(60l),
tz - temperatura wody zimnej
10 oC,
tc – temperatura wody ciepłej
60 oC.
Stąd po podstawieniu danych
do równania uzyskamy wiel-
kość dziennego zapotrzebo-
wania na energię do pod-
grzania c.w.u. dla czterooso-
bowej rodziny równą Qc.w.u. =
50 280 kJ = 14 kWh. Po prze-
mnożeniu wartości ilości dni
w roku (365 dni) uzyskamy
roczną wartość zapotrzebo-
wania na energię do pod-
grzania c.w.u. dla czterooso-
bowej rodziny równą 5110
kWh. W praktyce jeśli odle-
głość punktów czerpalnych
od pionu wynosi więcej niż
2m, należy zastosować cyrku-
lację wody użytkowej, która w
ciągu roku generuje nam 5 %
straty ciepła, czyli 255,5 kWh.
Po zsumowaniu wartości
energii potrzebnej do ogrza-
nia budynku, do podgrzania
c.w.u. oraz strat ciepła na
obiegu wody cyrkulacyjnej
otrzymujemy całkowitą war-
tość zapotrzebowania bu-
dynku na energię, która wy-
nosi: 10 500+5110+255,5 =
15 835,5kWh. Jest to nasza
wartość obliczeniowa, na
podstawie której będziemy
dokonywać porównania kosz-
tów eksploatacyjnych róż-
nych źródeł ciepła. Produ-
cenci określają żywotność
kotłów (gazowych lub na pa-
liwo stałe) na poziomie od 15
do 20 lat. Pompy ciepła mo-
gą być eksploatowane na-
wet przez 20-25 lat. Aby zrów-
nać te odchylenia przyjmiemy
średni okres eksploatacyjny
na poziomie 20 lat. Wszystkie
te informacje zebrałem
w jedną tabelę, aby umożli-
wić porównanie każdego
z wariantów.
Strona 12 •Marzec 2015 •Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska•
Nośnik
ciepła
Urządzenie grzewcze
Koszt
inwesty-
cyjny*
Cena
zł/kWh
Koszt eksploatacyjny
(ogrzewanie + przy-
gotowanie c.w.u) w
ciągu 1 roku
razem 15 835,5 kWh
Całkowity
koszt inwe-
stycji (na
20 lat)
Drewno Kocioł na drewno
(sprawność 65%)
20 000 zł 0,15 zł 2 375,32 zł 67 506,4 zł
Węgiel Kocioł z podajnikiem
(sprawność 70%)
25 000 zł 0,17 zł 2 692 zł 78 840 zł
Olej opa-
łowy
Kocioł tradycyjny
(sprawność 94%)
28 000 zł 0,4 zł 6 334,2 zł 154 684 zł
Gaz
ziemny
Kocioł kondensacyjny
(sprawność 108%)
22 000 zł 0,22 zł 3 483,8 zł 91 676 zł
Prąd elek-
tryczny
Grzejniki elektryczne
akumulacyjne
23 000 zł 0,35 zł 5 542,42 zł 133 848,4 zł
Pompa ciepła powietrz-
na (COP*=3)
20 000 zł 0,2 zł 3 167,1 zł 83 342 zł
Pompa ciepła
gruntowa (COP*=4)
35 000 zł 0,1 zł 1 583,5 zł 66 670 zł
Tabela nr 1. Zestawienie kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych różnych nośników ciepła.
Koszt inwestycyjny* - jest to
koszt kotła, instalacji C.O. oraz
komina
COP* - „Coefficient Of Per-
formance” jest to współczyn-
nik wydajności cieplnej pom-
py tzn. jeśli współczynnik COP
równa się 3 to oznacza to, że
doprowadzając 1 kW energii
elektrycznej do sprężarki
pompy otrzymujemy 3 kW
mocy cieplnej, która zostaje
wykorzystana na ogrzewanie
domu lub do przygotowania
c.w.u, a zatem sprawność tej
pompy wynosi nawet 300%.
Wybierając odpowiedni sys-
tem grzewczy musimy brać
pod uwagę możliwości naszej
działki tzn. czy jest uzbrojona
w przyłącze gazu ziemnego
i możliwe jest korzystanie jako
nośnika ciepła kotła konden-
sacyjnego, lub nie jest i jeste-
śmy zmuszeni skorzystać z in-
nego rozwiązania. Opalanie
drewnem lub węglem wyma-
ga osobnego składowania
(najlepiej przez okres 2 lat do
całkowitego osuszenia), któ-
rego magazynowanie na
świeżym powietrzu może być
uciążliwe ze względu na este-
współczynniki COP, czyli jej
sprawność na poziomie na-
wet 400% ( dla pomp grunto-
wych) jest generowana w
ściśle określonych warunkach
laboratoryjnych. W czasie ca-
łego okresu grzewczego ta
pompa nie będzie utrzymy-
wała takiej wysokiej sprawno-
ści tylko oscylować będzie na
poziomie 250-350%. Zatem
koszt 1 kWh będzie działała
minimalnie na niekorzyść użyt-
kownika. Wyróżniamy 2 rodza-
je pomp ciepła: gruntowe
i powietrzne. Powietrzna
pompa ciepła działa na za-
sadzie odwróconego obiegu
klimatyzatora. Jest to rozwią-
zanie zdecydowanie tańsze
od gruntowej pompy ciepła,
ale gdy temperatura spadnie
poniżej 5-10 stopni poniżej 0 to
włączają się wspomagające
grzałki elektryczne, które zu-
żywają dodatkową energię
elektryczną. Gruntowe pom-
py ciepła dzielą się ze wzglę-
du na sposób pobierania cie-
pła: sondy pionowe (głębi-
nowe), oraz kolektory pozio-
me (powierzchniowe). Głę-
bokość odwiertów pionowych
tykę lub braku miejsca na
działce. Z biegiem lat drewno
będzie wycofywane z powo-
du nadmiernej emisji CO2 do
atmosfery. Pierwsze kroki
w tym kierunku poczynił Kra-
ków, który zakazał opalania
domów paliwami stały-
mi(zakaz nie obejmuje komin-
ków). Miasto Kraków przezna-
czy do 2022 roku sumę 6,4mln
zł na wymianę urządzeń
grzewczych na paliwa gazo-
we lub na przyłączanie bu-
dynków do miejskiej sieci cie-
płowniczej. Olej opałowy na
dzień dzisiejszy jest najdroż-
szym rozwiązaniem ze wszyst-
kich. Powodem wyboru tego
typu nośnika ciepła jest brak
przyłącza gazowego w bu-
dynku lub brak dostępności
innych paliw, najczęściej sta-
łych typu drewno lub węgiel.
Magazynowanie oleju opa-
łowego wiąże się z zakupem
zbiornika do jego przecho-
wywania. Analizując całkowi-
te koszty inwestycyjny w okre-
sie 20 lat można stwierdzić, że
pompa ciepła jest najlepsza
alternatywą. To prawda, ale
musimy liczyć się z tym, że
•Marzec 2015 •Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska• Strona 13
1,03
0,387
0,2380,172 0,135 0,111 0,094 0,082 0,072
00,10,20,30,40,50,60,70,80,9
11,1
0 5 10 15 20 25 30 35 40
Wsp
ółc
zyn
nik
prz
enik
ania
cie
pła
U
[W/m
2*K
]
Grubośc izolacji d [cm]
Wpływ grubości izolacji d na współczynnik U
zależy od dobranej mocy
pompy dla budynku. Może
być jeden dłuższy lub kila
płytszych. Wybierając odpo-
wiedni rodzaj pompy ciepła
musimy wziąć pod uwagę
warunki gruntowe działki oraz
powierzchnie działki jeśli wy-
bieramy kolektory poziome.
Dla sond głębinowych im
mniej skalisty grunt tym lepsze
oddawanie ciepła przez
grunt. Jeśli wybieramy system
powierzchniowy musimy
zwracać uwagę np. na brak
możliwości sadzenia drzew
o głębokich systemach ko-
rzeniowych, które mogłyby
doprowadzić do przedziura-
wienia rury PE i opróżnieniu
obiegu, wypełnionej solanką
(woda z glikolem), która
transportuje ciepło do bu-
dynku. Przykładem zastoso-
wania gruntowej pompy cie-
pła jest nowy budynek Tech-
nologii Chemicznej, który wy-
korzystuje ciepło z 59 sond
pionowych o długości około
100 m każdy.
Kolejnym tematem, który
chciałbym omówić jest
wpływ grubości termoizolacji
na ogólną poprawę izolacyj-
ności cieplnej budynku. Do-
wiemy się, czy to prawda, że
zwiększając grubość izolacji
otrzymamy proporcjonalnie
mniejszy współczynnik przeni-
kania ciepła U [W/m2*K],
a zarazem proporcjonalnie
mniejszy koszty ogrzewania.
Odpowiedź otrzymamy po
zanalizowaniu wykresu
współczynnika przenikania
ciepła U do grubości izolacji
d. Mur będzie zbudowany
z cegły ceramicznej Po-
rotherm 25 o współczynniku
U=1,03 [W/m2*K]. Jako izola-
cję wybrałem styropian grafi-
towy o współczynniku lamb-
da równym 0,031 [W/m*K]
Wykres nr 1. Wykres U(d)
o grubości 15 cm. Chodzi nie
tylko o to, że koszt coraz to
grubszej izolacji ścian rośnie
znacznie szybciej, niż spadają
straty ciepła osiągane dzięki
niemu. Wykonanie izolacji
grubszej niż 20 cm wymaga
specjalnych, bardzo długich
kołków montażowych i kotew,
a te trudno kupić. Koszty więc
rosną. Ponadto niewielkie
okna osadzone w grubej
ścianie wyglądają źle (niczym
okienka strzelnicze) i wpusz-
czają do wnętrza budynku
znacznie mniej światła. Dlate-
go można jednogłośnie
stwierdzić, że wraz z coraz to
grubszą izolacją aspekty eko-
nomiczne i estetyczne zde-
cydowanie nie idą w parze.
Tak oto kończę drugą część
artykułu poświęconego ogól-
nie przemian energetycznych
Ciepłochronność ścian, pod-
łogi i dachu zawsze da się
zwiększyć – albo pogrubiając
izolację, albo stosując inna,
o lepszych parametrach. Nie-
stety, im lepsza jest izolacyj-
ność ścian, tym mniej odczu-
walny jest efekt ich popra-
wiania, a koszty nieubłaganie
rosną. Od stycznia 2014 roku
zaostrzono wymogi odnośnie
ochrony cieplnej i w większo-
ści przypadków nie ma sensu
dążenie do znacznie niższych
wartości. To się po prostu nie
opłaca, zważając na fakt, że
tylko 30% ciepła „ucieka”
nam przez ściany zewnętrzne.
Zwykle ekonomicznie uzasad-
nione jest obniżenie współ-
czynnika przenikania ciepła
U do poziomu 0,15-0,20
W/(m2*K). Taki wynik uzyskamy
dla styropianu grafitowego
w budynku. Od izolacyjności
budynku po wykorzystanie
energii na cele ogrzewania
budynku i przygotowania
ciepłej wody użytkowej. Są-
dzę, że wielu z nas przyda się
nawet bardziej wgłębić się
w tematy przeze mnie oma-
wiane.
Źródła:
1)http://www.grast-
mtb.com.pl/files/img/straty_ciepl
a_.jpg
2)http://www.wienerberger.pl/p
orotherm-25-
pw.html?lpi=1119356883967
3)http://www.pompyciepla.com
/rodzaje-pomp-ciepla.html
4)http://styronet.pl/styropian-
grafitowy-swisspor-lambda-
fasada.html#content-tab-1-2-
tab
Marcin MARKOWSKI
Strona 10 •Grudzień 2014•Numer 8 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska•
•Grudzień 2014•Numer 8 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska• Strona 9
Strona 14 •Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska•
Wybudzanie się ze snu zi-
mowego, czyli życie po
inżynierce.
Zamierzenie było proste: zdać
inżyniera i popaść w lawinę
szczęścia. Wykonanie: zdanie
inżyniera i… Właśnie, co
takiego dalej się dzieje?
Oczekiwana radość, uwiel-
bienie siebie samego z tytułu
„dałem radę” i błogi spokój
nie nadeszły. Nadszedł sen
zimowy. Głęboki sen zimowy.
Szczytem szastania energią
na prawo i lewo jest obejrze-
nie serialu, nie mówiąc już o
wyjściu na miasto, czy nie daj
Boże poddanie się cierpie-
niom zwanym ćwiczeniom
fizycznym. Można to nazwać
syndromem wypalonego stu-
denta, które każdego dnia
około południa przejawia się
w ten sam sposób, czyli mi-
sternym planem powrotu do
życia. Pierwsza faza przemija-
nia złudzenia odbywa się na-
stępnego dnia po obudzeniu i
ujrzeniu godziny 14:00 -
w najlepszym przypadku. Na-
stępna po zauważeniu, że
śniadanie to tak naprawdę
obiad, a obiad konsumowany
jest o godzinie, o której przy-
najmniej panie zwane „fit”
jeść nie powinny. W rezultacie
ledwo zdąża się na spotkanie
ze znajomymi o godzinie
19:00… Tak, to tragiczne.
Czy mija? Nie. W najlepsze
bawisz się z sobą samym w
wybudzanie ze snu zimowe-
Z dziennika studenta
do pełnego usamodzielnienia
zawodowego, dzięki któremu
nie musisz myśleć o sobie „je-
stem studentem i dobrze so-
bie radzę”, tylko „jestę inżynie-
rę”! Czego możemy chcieć
teraz więcej?
Niczego – i to jest w tym naj-
piękniejsze. Łączę się w śnie
zimowym z zombie studenta-
mi, gratuluję tym, którym uda-
ło się uciec (piona inżyniery!),
a przyszłorocznym podcho-
dzącym do obrony życzę
cierpliwości w pisaniu pracy i
chociaż trochę szczęścia
(zawsze się przydaje).
Magdalena LITWIŃSKA
go. Jak tego uniknąć?
Jest tylko jedna, jedyna me-
toda na świecie, czyli ekstra-
szybki-motyw-ucieczki-przed-
syndromem-zombie-studenta.
Od razu po otrzymaniu tytułu
inżyniera i wykonaniu pamiąt-
kowego selfie, biegniesz na
ławkę, zmieniasz eleganckie
buty na zimówki - nie oszu-
kujmy się, na pewno jest plu-
cha, czyli pogoda perfekcyj-
na na pocieszenie gdybyś
jednak nie zdał, sukien-
kę/garnitur na wygodne maj-
towate portki (lub coś bardziej
glamour, ale kogo to obcho-
dzi po zdanej obronie!), kieru-
jesz się do dyżurki po uprzed-
nio zostawiony tam plecak
spakowany na wyjazd gdzieś
daleko (bardzo daleko!) od
uczelni i nie oglądając się za
siebie mkniesz ku PKP.
Jeśli opóźnisz proces o 10 mi-
nut, jest po Tobie – nachodzi
Cię jedna myśl będąca na-
stępstwem stresu: SPAĆ! Pozo-
staje powiedzieć w tym mo-
mencie tylko jedno: przegra-
łeś.
Bądźmy jednak szczerzy, to i
tak najsłodsza przegrana jaka
spotyka nas na studiach.
Wiadomo, że nie będzie ła-
twiej. Jeśli zdecydujemy się na
kontynuację to droga nie bę-
dzie wysłana różami, ale cóż z
tego?
Mamy go! Tytuł zawodowy,
który jest pierwszym krokiem
Rys. 1. Different ways to become
a zombie
Źró
dło
: h
ttp
://n
ota
lwa
ysl
ea
rnin
g.c
om
Rys. 3. Montaż nawiertki
Rys. 3. Montaż nawiertki
Rys. 2. Schemat tarana hydraulicznego.
•Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska• Strona 15
Twoja aktywność w KNIŚ 2014
To czysta przyjemność mieć w rękach raport KNIŚ za rok 2014 :)
227 różnych osób uczestniczyło w 49 wydarzeniach o łącznej liczbie
uczestników 912 osób.
178 różnych osób wzięło udział w więcej niż jednym wydarzeniu (szkoleniu / wyjściu
na budowę / spotkaniu członków itd.)
147 różnych osób wzięło udział w przynajmniej 3 działaniach KNIŚ
94 osób w przynajmniej 5 wydarzeniach
31 osób w przynajmniej 10 wydarzeniach
rekordziści (8 osób wzięło udział w 15 wydarzeniach KNIŚ, 14 osób
w 14 wydarzeniach, 20 osób w 13!)
W spotkaniach członków wzięło udział:
145 różnych osób
92 osoby więcej niż raz
41 osób 3 razy
12 osób 5 razy
3 rekordzistów: 7 spotkań
Udzielacie się coraz aktywniej – to świetnie! Zaświadczenia do stypendium otrzymały aż 93 osoby, przy czym aż 25 osób
otrzymało rekomendację 2 punktów do stypendium, co oznacza, że chociaż nie
należą do zarządu KNIŚ, to jednak podjęli działania dodatkowe – pisali do gazetki,
do czasopism, tworzyli prezentacje na spotkania członków i inne.
Jak działać aktywnie w KNIŚ?
Przeczytaj w pliku PDF: http://knis.put.poznan.pl/images/pliki/struktura-KNIS.pdf
Chcesz działać? Pisz do Przewodniczących!
Joanna Oleszek [email protected]
Łukasz Malewski [email protected]
Karolina Zaremba [email protected]
Mamy wiele zdań: współorganizujemy Budmikę’15: www.budmika.put.poznan.pl ,
organizujemy Dzień Budownictwa Pasywnego i Energooszczędnego’15:
www.dbpie.put.poznan.pl, projekt BIM, studiujemy dogłębnie przygotowując
prezentacje na spotkania członków, a także warsztaty pokazowe oraz zabawy
techniczne dla dzieci i wiele, wiele... wiele innych! Jesteśmy otwarci na Wasze NOWE
pomysły! :)
mgr inż. Łukasz Amanowicz
opiekun KNIŚ
Strona 16 •Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska•
a) b) c) d)
Zamknięte sufity radiacyjne
usuwają większą część (po-
wyżej 50%) obciążeń ciepl-
nych z pomieszczeń na dro-
dze promieniowania. Po-
wierzchnie źródeł ciepła, ta-
kich jak: ludzie, urządzenia
biurowe, czy oświetlenie pro-
mieniują ciepło do po-
wierzchni sufitu chłodzącego.
W większej części ciepło to
jest przejmowane przez mate-
riał powierzchni sufitu chło-
dzącego, transferowane
i usuwane przez cyrkulującą
wodę chłodzącą. Oprócz
promieniowania, sufit chło-
dzący przez swoją dolną po-
wierzchnię schładza stykają-
ce się z nim powietrze. Ponie-
waż proces chłodzenia na-
stępuje w sposób stosukowo
równomierny na całej po-
wierzchni chłodzącej, gene-
rowane są tylko prądy kon-
wekcyjne o niskiej prędkości.
Elementy chłodzące i płyta
stropowa współdziałając ze
sobą, tworzą jednostkę chło-
dzącą. Optymalne warunki
wymiany ciepła uzyskiwane
są dzięki bliskiemu kontaktowi
elementów chłodzących
z płytą stropową. Powierzch-
nia sufitów promieniujących
wykonana jest przeważnie
z gładkiego metalu albo płyt
k-g [3]. Spotykane są również
sytuacje, w których rurki wy-
miennika ciepła mocowane
są bezpośrednio do zaizolo-
wanego stropu konstrukcyj-
nego, a następnie pokrywane
warstwą tynku. W takich przy-
Systemy sufitów chłodzących - część II
montowane jako elementy
widoczne, podwieszone pod
stropem lub zakryte sufitem
maskującym. W drugim przy-
padku niezbędne jest wyko-
nanie odpowiednich otwo-
rów zapewniających cyrkula-
cję powietrza i przepływ cie-
pła. Prawie wszystkie systemy
stropów podwieszonych mo-
gą być wykorzystane jako
sufity chłodzące. Ich zastoso-
wanie nie ma żadnego
wpływu na organizację po-
wierzchni biurowej, zarówno
serwery jak i przegrody we-
wnętrzne mogą być roz-
mieszczone według potrzeb.
Elementy chłodzące mogą
być rozmieszczone na całej
lub na części powierzchni
stropu. W zależności od uwa-
runkowań projektu architek-
tonicznego sufitowe elementy
chłodzące mogą być swo-
bodnie zawieszone, wykona-
ne w dowolnym kształcie, bez
konieczności dowiązania do
ściany. W system sufitu chło-
dzącego mogą także być
wkomponowane nawiewniki
i oprawy oświetleniowe.
Współpraca sufitu chło-
dzącego z wentylacją
i ogrzewaniem. Zadaniem sufitu chłodzącego
jest kompensowanie całości
lub części zysków ciepła jaw-
nego w klimatyzowanych
pomieszczeniach. W celu
usunięcia wyemitowanej pary
wodnej oraz zapewnienia
padkach temperatura wody
zasilającej nie powinna być
niższa niż 20°C. Działanie
konwekcyjnych sufitów chło-
dzących oparte jest o wyko-
rzystanie procesu przejmowa-
nia ciepła zarówno na drodze
konwekcji, jak i promieniowa-
nia. Na powierzchni sufitu od
strony pomieszczenia ciepło
jest absorbowane jak w przy-
padku klasycznego sufitu
chłodzącego. Ponieważ
w konstrukcji sufitu pomiędzy
panelami chłodzącymi pozo-
stawione są wolne przestrze-
nie, powietrze z pomieszcze-
nia ma kontakt także z górną
częścią paneli. Dzięki temu
powstaje konwekcyjny stru-
mień przepływu powietrza.
W niektórych systemach (np.
firmy Trox) strumień konwek-
cyjny jest dodatkowo
wzmacniany przez odpo-
wiednio zakrzywiony kształt
profili paneli chłodzących.
W przypadku sufitów konwek-
cyjnych, lokalizacja wymien-
nika ciepła w pomieszczeniu
musi umożliwić omywanie go
powietrzem ze wszystkich
stron. W takich rozwiązaniach,
w celu zwiększenia po-
wierzchni wymiany ciepła, na
rurki nakłada się dodatkowe
ożebrowanie. Wymienniki
z bardzo gęstym ożebrowa-
niem, nazywane konwekto-
rami chłodzącymi, cechują
się wymianą ciepła przez
konwekcję na poziomie 95%
[3]. Wymienniki ciepła sufitu
konwekcyjnego mogą być
Rys. 3. Współpraca sufitów chłodzących z różnymi systemami wentylacji: a) system mieszający z nawiewem z góry;
b) system mieszający z nawiewem z dołu; c) system wyporowy; d) system mieszający z nawiewem kratką wzdłuż stropu
żebrowy
•Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska• Strona 17
a) b) c)
niezbędnej ilości powietrza
świeżego, konieczne jest za-
stosowanie wentylacji. Zasto-
sowany system wentylacji
(mechanicznej lub grawita-
cyjnej) powinien umożliwić
utrzymanie na zadowalają-
cym poziomie wilgotności
względnej i stężenia zanie-
czyszczeń w pomieszczeniu.
Przewietrzanie przestrzeni
wewnętrznych przez otwiera-
nie okien nie powinno być
stosowane, gdyż w przypadku
wysokiej wilgotności powie-
trza zewnętrznego na po-
wierzchniach chłodzących
wystąpić może zjawisko kon-
densacji wilgoci. W pomiesz-
czeniach zewnętrznych bez
wentylacji mechanicznej sufi-
ty chłodzące mogą być sto-
sowane tylko w sytuacji, gdy
w obszarach tych nie ma ry-
zyka wystąpienia wysokiego
poziomu wilgotności, w innym
przypadku istnieje zagrożenie
wystąpienia kondensacji pary
wodnej. Sufity chłodzące sku-
tecznie współpracują zarów-
no z systemami wentylacji
mieszającej jak i wyporowej
(rys. 3.). Przy zastosowaniu
odpowiednio dobranego sufi-
tu chłód nie musi być dostar-
czany przy pomocy powie-
trza, jego ilość może zostać
obniżona do niezbędnej ilości
wynikającej z potrzeb higie-
nicznych. Hałas i przeciągi,
które mogą towarzyszyć wen-
tylacji zazwyczaj zostają wy-
eliminowane. To podnosi sa-
mopoczucie i wydajność
pracy osób znajdujących się
w pomieszczeniu. W pomiesz-
czeniach klimatyzowanych
sufitami chłodzącymi tempe-
ratura powietrza regulowana
jest przez zmianę mocy wy-
miennika ciepła. Regulacja
wydajności chłodniczej sufitu
można wykonać poprzez
zmianę strumienia czynnika
chłodniczego za pomocą
zaworu dwudrogowego (rys.
4a), zmianę strumienia czynni-
ka chłodniczego za pomocą
zaworu trójdrogowego (rys.
4b) oraz zmianę temperatury
czynnika chłodniczego za
pomocą zaworu i pompki
cyrkulacyjnej [3]. Istotnym
elementem koniecznym do
regulacji pracy sufitu chłodni-
czego jest aparatura kontroli
punktu rosy. Kontrola może
odbywać się za pomocą róż-
nych metod [2]:
1. Pasywna kontrola punktu
rosy w pojedynczym po-
mieszczeniu: miernik punktu
rosy posiada czujnik, którego
opór elektryczny zależy od
wilgotności względnej powie-
trza. Zmiana oporu przetwa-
rzana jest na sygnał otwórz /
zamknij, który przez regulator
pomieszczeniowy odcina
przepływ przez element sufitu.
2. Centralna pasywna kontro-
la punktu rosy: temperatura
wody zasilającej sufit regulo-
wana jest centralnie w zależ-
ności od temperatury punktu
rosy powietrza usuwanego lub
innego punktu odniesienia.
3. Aktywna kontrola punktu
rosy w pojedynczym po-
mieszczeniu: temperatura
punktu rosy jest mierzona
w każdym pomieszczeniu,
temperatura wody zasilającej
jest regulowana indywidual-
nie i utrzymywana powyżej
temperatury rosy. Cyrkulacja
wody nie jest przerwana.
4. Centralna aktywna kontrola
punktu rosy z kontrolą w po-
jedynczych pomieszczeniach:
Temperatura wody zasilającej
sufit regulowana jest central-
nie w zależności od tempera-
tury punktu rosy powietrza
usuwanego lub innego punk-
tu odniesienia. Nie ma prze-
rwy w chłodzeniu pomiesz-
czenia. Regulacja wydajności
sufitów chłodzących, para-
metrów powietrza nawiewa-
nego przez system wentylacji
oraz regulacja wydajności
ogrzewania powinny odby-
wać się wspólnie, według
jednolitej koncepcji, gdyż
w przeciwnym wypadku ist-
nieje duże ryzyko niedotrzy-
mania warunków komfortu
w pomieszczeniu. Dotyczy to
szczególnie okresu przejścio-
wego, gdy w obrębie jedne-
go budynku może występo-
wać jednoczesne zapotrze-
bowanie na grzanie i chło-
dzenie. Współpraca sufitu
chłodzącego z systemem
centralnego ogrzewania mo-
że odbywać się na kilka spo-
sobów (rys. 5.): możliwe jest
niezależne sterowanie syste-
mem chłodzenia i grzania,
których wydajność regulowa-
na jest poprzez indywidualne
zawory termostatyczne (rys.
5a). Rozwiązanie to może
sprawiać problemy w okresie
przejściowym, gdyż ciepło
emitowane przez grzejnik mo-Rys. 4. Regulacja wydajności sufitów podwieszanych
Strona 18 •Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska•
że spowodować załączenie
systemu chłodzenia. Skutecz-
niejszym rozwiązaniem jest
wariant z wspólnym regulato-
rem dla centralnego ogrze-
wania i sufitu chłodzącego
w poszczególnych pomiesz-
czeniach. Pozwala to sku-
tecznie regulować wydajność
jednej i drugiej instalacji przy
zmiennym obciążeniu ciepl-
nym pomieszczenia. Najsku-
teczniejszym wariantem jest
wspólna regulacja indywidu-
alna instalacji c.o. i chłodni-
czej wraz z centralną automa-
tyką pogodową (regulacja
jakościowa i ilościowa), która
pozwala na dostosowanie
temperatury zasilania instala-
cji c.o. i chłodniczej w zależ-
ności od zmieniających się
warunków atmosferycznych,
podczas gdy automatyka
indywidualna umożliwia do-
stosowanie wydajności urzą-
dzeń do potrzeb użytkowni-
ków poszczególnych po-
mieszczeń (rys. 5c). Współcze-
sne rozwiązania instalacyjne
w powiązaniu z technologią
suchej zabudowy pozwoliły
na stworzenie nowego typu
konstrukcji – systemów sufitów
podwieszanych o funkcji
chłodzenia w okresie letnim
i ogrzewania w okresie zimo-
wym. Stają się one nową al-
ternatywą wobec tradycyj-
nych rozwiązań, pozwalają
zrezygnować ze standardo-
wej instalacji grzewczej np.
typu grzejnikowego oraz
z powietrznej instalacji klima-
tyzacyjnej. Niestety rozwiąza-
nia takie mogą sprawiać pro-
blem w okresie przejściowym,
gdyż systemy sufitów chło-
dzących cechują się dość
dużą bezwładnością cieplną
(relatywnie duża pojemność
wodna wymiennika ciepła).
Rozwiązania alternatywne
w technologii sufitów
chłodzących. W każdym sektorze rynku
energetycznego dąży się do
wprowadzenia rozwiązań
energooszczędnych, opar-
tych na źródłach odnawial-
nych. Podjęto próby wpro-
wadzenia takich rozwiązań
również w systemach sufitów
chłodzących. Miyazaki [4]
zaproponował wykorzystanie
techniki pośredniego chło-
dzenia wyparnego do syste-
mów sufitów chłodzących
(rys. 6.). Energia słoneczna
została wykorzystana jako siła
napędowa, generująca
przepływ powietrza przez sufit.
Zasada działania układu
wykorzystującego techniki
pośredniego chłodzenia
wyparnego do systemów
sufitów chłodzących. Na zewnątrz budynku wy-
konywany jest tzw. komin
słoneczny. W najprostszej
formie, komin słoneczny
jest po prostu pomalowa-
nym na czarno kominem.
W ciągu dnia energia sło-
neczna ogrzewa komin
i znajdujące się wewnątrz
powietrze. Podciśnienie
między wlotem i wylotem
z komina może być wyko-
rzystane do wymuszenia
przepływu powietrza
i chłodzenia budynku,
w którym jest zainstalowa-
ny. W tym przypadku pod-
ciśnienie powoduje prze-
pływ powietrza przez sufit.
W najprostszym przypadku
sufit chłodzący jest po pro-
stu wąskim kanałem zwilżo-
nym wodą (rys. 6a). Powie-
trze, które wyciągane jest
przez komin słoneczny
przepływa przez mokry ka-
nał, co powoduje odpa-
rowanie wody. Parująca
woda pobiera ciepło za-
równo od przepływające-
go powietrza, jak i od po-
wietrza znajdującego się
w pomieszczeniu. Dzięki
temu powietrze w po-
mieszczeniu ochładza się
konwekcyjnie. Dodatkowo
zimna powierzchnia sufitu
odbiera ciepło drogą ra-
diacyjną, jak w tradycyjnej
technologii sufitów chło-
dzących. Wilgotne powie-
trze usuwane jest poprzez
komin słoneczny poza sys-
tem. Istnieją również bar-
dziej złożone systemy (rys.
6a i b), które opierają się
na wysokoefektywnych cy-
klach wyparnych. W tym
przypadku występują dwa
kanały, przez które prze-
pływa powietrze usuwane
przez komin słoneczny: su-
chy i mokry. Strumień naj-
pierw płynie kanałem su-
Rys. 5. Układy regulacyjne sufitu chłodzącego: a) chłodzenie sufitem chłodzącym regulowanym
zaworem termostatycznym, grzanie konwektorowe regulowane zaworem termostatycznym; b)
sekwencyjna praca trybu grzewczego i chłodzącego regulowana mechanicznie; c) sekwencyjna
praca trybu grzewczego i chłodzącego z centralną regulacją pogodową [1]
•Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska• Strona 19
zabudowy i nie generują
hałasu.
2. W pomieszczeniach
o mniejszych obciążeniach
cieplnych można stosować
sufity radiacyjne, w po-
mieszczeniach o większych
zyskach ciepła zalecane
jest wykorzystanie sufitów
konwekcyjnych.
3. Przewagą sufitów chło-
dzących nad tradycyjnymi
rozwiązaniami jest wysoki
komfort użytkowników po-
mieszczeń, brak odczucia
przeciągów i hałasu. Do
wad należy dość wysoka
cena, brak możliwości
kompensowania zysków
chym, gdzie wstępnie obni-
ża swoją temperaturę,
a następnie kierowany jest
do kanału mokrego, gdzie
zachodzi proces parowa-
nia wody. Dzięki wstępne-
mu ochłodzeniu uzyskiwa-
ny jest lepszy efekt końco-
wy. Prowadzono analizę
[4], które ułożenie kanałów
względem pomieszczenia
będzie lepsze: kontakt po-
wietrza w pomieszczeniu
z kanałem suchym (prost-
sze konstrukcyjnie – rys. 6b),
czy też kontakt z kanałem
mokrym (rozwiązanie trud-
niejsze konstrukcyjnie – rys.
6b). Ostatecznie wykazano,
że większą skutecznością
cechuje się rozwiązanie
drugie. Badania Miyaza-
kiego wykazały, ze sufit
chłodzący zaprezentowa-
ny na rysunku 6c może za-
pewnić energię chłodniczą
na poziomie 50÷70 W/m2,
co jest wartością satysfak-
cjonującą w przypadku
niewielkich biur i budownic-
twa jednorodzinnego. Mak-
symalny przepływ powie-
trza przez sufit wynosił oko-
ło 80 m3/h na 2 m2 po-
wierzchni sufitu. W celu
opracowania bardziej
efektywnej technologii
w wyparnych sufitach
chłodzących niezbędne są
dalsze badania.
Podsumowanie. W artykule przedstawiono
systemy sufitów chłodzą-
cych, które stanowią alter-
natywę dla części trady-
cyjnie stosowanych urzą-
dzeń strefowych. Stwier-
dzono, że:
1. Sufity chłodzące nie
wymagają dużej wysokości
ciepła utajonego i stosun-
kowo duża bezwładność.
4. Sufity chłodzące nadają
się do pomieszczeń, w któ-
rych nie występują duże
zyski wilgoci oraz nie wy-
stępuje zbyt duża zmien-
ność obciążeń cieplnych.
5. Do uzyskania maksymal-
nej efektywności pracy sufi-
tu chłodzącego potrzebne
jest skoordynowanie ukła-
du automatycznej regulacji
systemów chłodniczych
i centralnego ogrzewania
(w zależności od rodzaju
obiektu, czasami niezbęd-
na jest także koordynacja
pracy systemu wentylacji).
6. Automatyka sufitu chło-
dzącego powinna
uwzględniać ochronę
przed kondensacją wilgoci,
poprzez odpowiednie za-
bezpieczenia.
7. Na świecie prowadzone
są badania nad wprowa-
dzeniem rozwiązań wyko-
rzystujących energię od-
nawialną w systemach sufi-
tów chłodzących.
8. Jedną z atrakcyjnych
możliwości jest wykorzysta-
nie układu z kominem sło-
necznym i pośrednim wy-
miennikiem wyparnym. Taki
układ pozwala na jedno-
czesne zapewnienie wenty-
lacji pomieszczenia i pokry-
cie zysków ciepła.
mgr inż. Demis PANDELIDIS Źródło:
Artykuł pochodzi z: miesięcznika
Chłodnictwo i Klimatyzacja
12/2013 www.chlodnictwoiklimatyzacja.pl
Rys. 6. Wyparne sufity chłodzące: a) sufit
chłodzący z jednym kanałem mokrym; b)
sufit chłodzący z jednym kanałem suchym i
jednym mokrym – kontakt powietrza w
pomieszczeniu z kanałem suchym; c) sufit
chłodzący z jednym kanałem suchym i
jednym mokrym – kontakt powietrza w
pomieszczeniu z kanałem mokrym.
Strona 20 •Marzec 2015•Numer 9 • Moja Rura – Magazyn Młodego Inżyniera Środowiska•
Chcę nie tylko uczestniczyć,
CHCĘ DZIAŁAĆ !!
Chcę pomagać regularnie
i działać samodzielnie
Chcę czasem pomóc:
- napisz do opiekuna KNIŚ lub
przewodniczących, że chcesz
byd „wolontariuszem”;
odezwiemy się kiedy będziemy
Cię potrzebowad
Chcę coś zorganizować!
- zapytaj koordynatora Twojego
roku co jest do zorganizowania
- lub napisz do opiekuna KNIŚ
lub przewodniczących
- ktoś z zarządu pomoże Ci
zorganizowad wydarzenie
i dopilnowad wszystkiego
Napisz do opiekuna KNIŚ lub
przewodniczących, że chcesz
przyuczyd się do pracy
w zarządzie KNIŚ
-organizuj wydarzenia
/szkolenia/ warsztaty
samodzielnie lub z pomocą
starszych kolegów
- decyduj o rozwoju KNIŚ
- twórz nowe projekty /
wydarzenia
Opiekun: Łukasz Amanowicz [email protected]
Przewodnicząca: Joanna Oleszek [email protected]
Wiceprzewodniczący: Karolina Zaremba [email protected],
Łukasz Malewski [email protected]
Koordynatorzy: http://www.knis.put.poznan.pl/index.php/zarzad-knis
Więcej o możliwych formach aktywności w KNIŚ z
najdziesz na naszej stronie:
http://www.knis.put.poznan.pl/images/pliki/struktura-KNIS.pdf
ul. Annopol 4A, 03-236 Warszawa, tel. +48 22 675 78 19, +48 22 676 95 87, e-mail: [email protected], www.ebmpapst.pl
Prenumerata STUDENCKA
Zamów prenumeratę wypełniając formularz na stronie: www.e-czasopismo.pl
e-mailem: [email protected]
telefonicznie: 22 678 38 05
Prenumerata
drukowana 108,50 zł
76 złPrenumerata elektroniczna
Top Related