Maria Pawlikowska – Jasnorzewska „Olejne jabłka”
Paul Cezanne Paul Cezanne „„Martwa natura Martwa natura z jabłkami” z jabłkami” około 1890około 1890
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska:►Urodziła się 24 listopada 1891 roku w Krakowie;
►Jej ojcem był Wojciech, a dziadkiem – Juliusz Kossak;
►Oboje rodzice autorki wywodzili się ze szlachty, ich dworek
był miejscem częstych spotkań osób ze środowiska
artystycznego;
►Maria pobierała edukację w domu, przez pewien czas była
również wolną słuchaczką krakowskiej Akademii Sztuk
Pięknych;
►Dużo podróżowała po świecie;
►Była trzykrotnie zamężna;
. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska:►Nie należała bezpośrednio do żadnego ugrupowania poetów
dwudziestolecia międzywojennego, ale przejęła od skamandrytów
wiele cech ich poezji, np. żywiołowość, skupienie na
powszechności i codzienności; nazywano ją: „Pierwszą damą
Skamandra”;
►Jej utwory to m.in.: Niebieskie migdały (debiut, 1922),
Pocałunki (1926), Baba-Dziwo (dramat, 1938);
►Zmarła na raka 9 lipca 1945 r. w Manchesterze
Olejne jabłkaOlejne jabłkaJabłko z modrym konturem, kwadratowo krzywe,
pociągnięte zielenią, którą kraplak plami,
ma na policzku białe światełko, jak żywe,
i jest jabłkiem przy jabłku, w jabłkach, pod jabłkami.
Talerz czarno-niebieski, a nad tym przepychem
draperia wisi w fałdach z ciepłego kamienia.
Zaś na obrus, gdzie biele cynkowe śnią ciche,
toczy się – jeszcze jabłko - z modrym krążkiem cienia
ANALIZA ANALIZA
I INTERPRETACJA UTWORU:I INTERPRETACJA UTWORU:Tytuł wiersza nawiązuje do popularnego w Młodej Polsce
malarstwa olejnego;
Widoczne są tu wpływy środowiska, w jakim wychowywała
się poetka (dziadek i ojciec byli wybitnymi malarzami);
Utwór składa się z dwóch czterowersowych strof o rymach
krzyżowych (rymują się pierwszy wers z trzecim, drugi z
czwartym: ABAB);
Utwór jest EKFRAZĄ LITERACKĄ, czyli
poetyckim opisem dzieła plastycznego, obfitującym
w szczegóły;
Podstawowe środki stylistyczne w utworze to:
EPITETY: „biele cynkowe”, „modry krążek”;
PORÓWNANIE: „Jabłko […], ma na policzku białe
światełko, jak żywe”;
METAFORY: „biele cynkowe śnią ciche”(animizacja);
Podmiot liryczny nie jest wyeksponowany w
wierszu, nie używa zaimków świadczących o byciu
kobietą lub mężczyzną, nie zwraca się również do
konkretnego adresata/adresatów;
Podmiot liryczny mimo, iż nie ujawnia swojej płci można
utożsamić z poetką, gdyż używa wielu zwrotów
świadczących o znajomości warsztatu malarskiego, np.
kraplak, czy biele cynkowe - substancja chemiczna, która
służy artyście do uzyskania białego koloru farby;
„Ja” liryczne skupia się na szczegółowym opisie obrazu,
nie pomija żadnego elementu;
Opis obfituje w wiele barw, które czynią z wiersza
bardziej intensywnie działający na wyobraźnię utwór;
Wiersz nie zawiera wyrazów nacechowanych
emocjonalnie, jednak wyzwala w odbiorcy silne,
pozytywne emocje.
Paul Cézanne(ur. 19 stycznia 1839, zm. 22 października 1906) – francuski malarz postimpresjonistyczny, którego twórczość stanowi pomost pomiędzy impresjonizmem i kubizmem.
Paul Cezanne jest autorem obrazu „Martwa Natura z Jabłkami i Pomarańczami”. Powstał on w
latach 1895-1900, a namalowany został metodą olejną na płótnie. Ulubioną tematyką autora były
owoce, stoły i krzesła. Przedstawił je w specyficzny sposób – tak jakby traciły równowagę. Sam malarz uważał, że w przyrodzie istnieją tylko trzy kształty: kula, walec i stożek i nich składa się
cały świat. W taki właśnie sposób ukazał ten obraz.
Dzieło przedstawia bardzo efektywną kompozycję. W centrum obrazu znajduje się biała tkanina, na której
ułożone są owoce. Część z nich leży w naczyniach takich jak biała misa, talerz i dzbanek z uchwytem ozdobiony
pięknymi barwami – żółtą, różową, pomarańczową oraz fioletową. Pomarańcza autor ułożył w misie, natomiast
większość jabłek porozrzucał na serwecie. Dają wrażenie jakby miały zaraz spaść na podłogę. Jabłka i pomarańcze
są idealnie okrągłe, wydają się dojrzałe, soczyste, zachęcają do zjedzenia. Serwera i naczynia są
śnieżnobiałe, czyste i lśniące. Owoce i naczynia znajdują się na wielobarwnym fotelu, na którym dominują
odcienie czerwieni, fioletu, różu oraz brązu. Po prawej stronie autor rozłożył kolejną tkaninę – różnokolorową z
wyraźnymi plamami żółtymi i fioletowymi.
Na szczególną uwagę zasługują wielokątne, często kanciaste załamania obu tkanin. Autor
używa bardzo wyraźnych i żywych kolorów oraz wzory na tkaninie i fotelu stanowią ostre figury
geometryczne. Malarz z doskonałą skutecznością oddaje przestrzenność wszystkich elementów co
daje wrażenie trójwymiarowości obrazu.
Top Related