WAŁBRZYCH, 21 MAJ 2015 r.

Lokalne źródła energii odnawialnej czyli hydroenergetyka na Dolnym Śląsku

www.trmew.pl

Radosław Koropis Wiceprezes TRMEW

www.trmew.pl

26 lat istnienia stowarzyszenia

22 rocznica rejestracji TRMEW

527 członków zwyczajnych

237 członków posiadających małe elektrownie wodne

TRMEW sp. z o.o. – szkolenia, konferencje, projekt EU RESTOR Hydro

TRMEW Obrót sp. z o. o. – spółka obrotu energią elektryczną

TRMEW – stowarzyszenie, legislacja, kwartalnik Energetyka Wodna

GRUPA TRMEW

SIŁOWNIE WODNE W POLSCE

www.trmew.pl

Rok Liczba obiektów

1925 - 1935 8 100 (w tym młyny, tartaki, elektrownie)

1953 7 230 (6 330 w eksploatacji)

1982 2 131 (300 elektrowni w eksploatacji)

2006 676

2012 750

2014 756

2015 (31.03.2015)

753

www.trmew.pl

POTENCJAŁ HYDROENERGETYCZNY UE

www.trmew.pl

Obiekty piętrzące, będące własnością Skarbu Państwa, zinwentaryzowane przez KZGW (wysokość piętrzenia powyżej 0,7 m)* 14 420

MEW przy zinwentaryzowanych obiektach* 651

Stopień wykorzystania hydroenergetycznego zinwentaryzowanych obiektów piętrzących 4,5%

OBIEKTY PIĘTRZĄCE W POLSCE

*źródło: Prezentacja pt. Inwentaryzacja stopni piętrzących, M. Kowalczyk, KZGW, Konferencja Dziś i jutro energetyki wodnej. w Polsce i UE, Renexpo, Warszawa, 18.10.2012.

www.trmew.pl

Projekt finansowany przez Komisję Europejską w ramach programu Inteligentna Europa – Program dla Europy

PROJEKT RESTOR HYDRO

www.trmew.pl

MEW to element systemu gospodarki wodnej (środowisko, dziedzictwo, turystyka, transport, bezpieczeństwo przeciwpowodziowe, przeciwdziałanie suszom, zabezpieczenie przeciwpożarowe)

MEW to element systemu energetycznego (produkcja, obniżenie strat, lokalne bezpieczeństwo energetyczne, rozwój energetyki obywatelskiej i rozproszonej, dywersyfikacja źródeł energii)

wykorzystanie naturalnego potencjału energetycznego rzek środki poniesione na rozwój pozostają w Polsce ( wszystkie

elementy elektrowni są produkowane w Polsce) nowe miejsca pracy ( projektowanie, budowa, eksploatacja,

agroturystyka)

POTENCJAŁ MAŁYCH ELEKTROWNI WODNYCH

www.trmew.pl

destabilizacja obecnego systemu zielonych certyfikatów

rok 2020 – likwidacja wszelkich instrumentów wsparcia dla około 350 MEW (obniżenie przychodów o 50% i brak gwarancji zakupu energii)

martwe regulacje dotyczące modernizacji elektrowni wodnych w Ustawie o OZE

system aukcyjny stwarzający preferencje dla technologii o niskiej żywotności instalacji

kary za niewytworzenie energii zaoferowanej w aukcji w sytuacjach niezależnych od wytwórcy

SYSTEM WSPARCIA OZE - ZAGROŻENIA

www.trmew.pl

nacisk na osiągnięcie celów środowiskowych kosztem polityki gospodarowania wodami

opłaty za pobór wody przez elektrownie wodne

uprzywilejowana pozycja zarządów dorzeczy – sprzeczność z zasadą uczciwej konkurencji, nieuzasadnione zwolnienia podatkowe ( np. opłata roczna za grunty pokryte wodami, podatek od nieruchomości) w zakresie produkcji energii elektrycznej

brak zasady udostępniania budowli piętrzących będących własnością Skarbu Państwa na cele hydroenergetyki

Groźba likwidacji 400 polskich hydroelektrowni.

PROJEKT USTAWY PRAWO WODNE - ZAGROŻENIA

www.trmew.pl

RPO 2014 -2020 - ZAGROŻENIA

finansowanie projektów tylko z listy nr 1 będącej załącznikiem do dokumentów pomostowych jakimi są Masterplany dorzeczy, które po 22 grudnia 2015 przestaną obowiązywać i zostaną zastąpione przez aPGW.

umożliwienie modernizacji istniejących obiektów hydroenergetycznych, ale całkowite wykluczenie możliwości współfinansowania nowych inwestycji w małą energetykę wodną

www.trmew.pl

wprowadzić zmiany prawne, np. uprościć i ujednolicić zasady dzierżawy stopni wodnych

należących do Skarbu Państwa, wprowadzić ciągłość pozwoleń wodno - prawnych nałożyć na właściciela istniejącego stopnia piętrzącego

bezwzględny obowiązek wykorzystania potencjału hydrotechnicznego ( zgodnie z Prawem Wodnym)

uwzględnić oprócz celów środowiskowych Ramowej Dyrektywy Wodnej także plany rozwoju w obszarze gospodarczego wykorzystania wód zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju

uwzględnić w RPO 2014+ finansowanie nowych inwestycji w energetykę wodną

CO MOŻEMY ZROBIĆ NA RZECZ HYDROENERGETYKI?

www.trmew.pl

wykorzystać potencjał projektu RESTOR Hydro ujednolicić i uprościć procedury administracyjne dla mikro

i małych hydroelektrowni dokumentacja środowiskowa i rozprawy wodno-prawne dla

jednolitych części wód a nie dla pojedynczych piętrzeń odbudować historyczne obiekty wykorzystujące energię

wody (inwentaryzacja w postaci mapy z potencjalnymi lokalizacjami na terenie Europy zawiera ponad 6000 obiektów na terenie Polski)

wprowadzić strategię rozwoju EW/MEW do PEP 2050

CO MOŻEMY ZROBIĆ NA RZECZ HYDROENERGETYKI?

www.trmew.pl

PROGNOZA ROZWOJU ENERGETYKI WODNEJ W POLSCE PRZE ZAŁOŻENIU OSIĄGNIĘCIA 50% WYKORZYSTANIA POTENCJAŁU HYDROTECHNICZNEGO

Typ

Wielkość

(moc zainstalowana)

Orientacyjna ilość

(szt.)

Moc zainstalowana

(MW)

Docelowa produkcja

(GWh/rok)

Piko-EW do 10kW 6175 43 205

Nano-EW do 40/60 kW 2240 67 320

Mikro-EW do 300kW 1120 190 900

Mini-EW do 1MW 300 165 650

Małe-EW do 5 MW 120 240 925

Małe-EW (EU) do 10 MW 20 145 575

RAZEM: 9 975 850 3 575

www.trmew.pl

pojawienie się nowych lokalnych producentów energii

stabilny, bezpieczny i przewidywalny charakter produkcji energii w mikro i małych odnawialnych źródłach

poprawa parametrów sieci energetycznej

magazynowanie energii

redukcja kosztów utrzymania rzek i urządzeń piętrzących dla Skarbu Państwa

przychody dla budżetu państwa z tytułu dzierżawy urządzeń i opłat za korzystanie z gruntów pokrytych wodami

tworzenie miejsc pracy i wypoczynku

EKONOMIA

www.trmew.pl

powierzchniowa i gruntowa retencja wody oczyszczanie rzek ze śmieci zatrzymanych na kratach elektrowni czyszczenie i konserwacja koryta rzeki w obrębie cofki, jazów budowa przepławek na już istniejących jazach umożliwiających

odtworzenie dawnych kierunków migracji ryb redukcja emisji zanieczyszczeń na 1 MWh wyprodukowaną

w nieemisyjnym odnawialnym źródle energii CO2 – 740-1100 kg SO2 – 1,3-5,2 kg NOx – 1,5-5,2 kg pyły zawieszone – 1-4 kg metale ciężkie – nikiel, ołów, rtęć, kadm, chrom, arsen

ŚRODOWISKO

www.trmew.pl

Nowe technologie w hydrotechnice stwarzają możliwości inwestowania tam, gdzie 30 lat temu z powodów technicznych, ekonomicznych, hydrologicznych lub przyrodniczych nie było to możliwe:

Technologie VLH (turbiny małych spadów np. 1 m)

Śruba Archimedesa

Jazy powłokowe

Systemy elektronicznego sterowania i optymalizacji pracy elektrowni

Technologie przerzutu rumowiska, dobre praktyki w projektowaniu MEW

Skuteczne przepławki dla ryb i bariery ochronne dla ryb

Nowe technologie w remontach i modernizacjach – łożyska smarowane wodą, oleje biodegradowalne

METODY REALIZACJI CELÓW

HYDROENERGETYKA NA DOLNYM ŚLĄSKU

www.trmew.pl

www.trmew.pl

Typ instalacji Ilość instalacji Moc[MW]

elektrownia wodna przepływowa do 0,3 MW 60 6,754

elektrownia wodna przepływowa do 1 MW 23 12,292

elektrownia wodna przepływowa do 5 MW 12 31,480

elektrownia wodna przepływowa do 10 MW 1 9,720

elektrownia wodna przepływowa powyżej 10 MW

1 10,251

woj. dolnośląskie 96 70,497

MAŁE ELEKTROWNIE WODNE NA DOLNYM ŚLĄSKU

www.trmew.pl

*źródło: Prezentacja pt. Inwentaryzacja stopni piętrzących, M. Kowalczyk, KZGW, Konferencja Dziś i jutro energetyki wodnej. w Polsce i UE, Renexpo, Warszawa, 18.10.2012.

STOPNIE PIĘTRZĄCE NA DOLNYM ŚLĄSKU

www.trmew.pl

POTENCJAŁ HYDROTECHNICZNY DOLNEGO ŚLĄSKA

www.trmew.pl

WARUNKI ROZWÓJU HYDROENERGETYKI NA DOLNYM ŚLĄSKU

Studium przestrzennych uwarunkowań rozwoju energetyki wodnej na Dolnym Śląsku, obejmujące: uwarunkowania rozwoju energetyki wodnej. ocena zasobów energii wodnej. uwarunkowania środowiskowe, krajobrazowo-kulturowe,

techniczne i ekonomiczne wytwarzania hydroenergii. energetyka wodna w lokalnych dokumentach planistycznych. rekomendacje i kierunki rozwoju energetyki wodnej. Uczestnicy: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego; Instytut Rozwoju Terytorialnego; RZGW Wrocław; RDOŚ Wrocław; Dyrekcja Lasów Państwowych we Wrocławiu; TRMEW.

www.trmew.pl

WARUNKI ROZWOJU HYDROENERGETYKI NA DOLNYM ŚLĄSKU RPO 2007 – 2013 - Priorytet 5.1 - Odnawialne źródła energii Preferowane projekty - wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych ze szczególnym uwzględnieniem elektrowni wodnych. Efekt: budowa nowych instalacji (wzrost moc 0,52 MW): MEW Miedzianka, MEW Nowogrodziec – 5 276 tyś zł modernizacja instalacji (przyrost mocy ok. 0,6 MW) 9 MEW – 7 615 tyś zł RPO 2014 – 2020 – Działanie 3.1 – Produkcja i dystrybucja energii ze źródeł odnawialnych Preferowane projekty - energii spadku wody (wyłącznie na już istniejących budowlach piętrzących, wyposażonych w hydroelektrownie, przy jednoczesnym zapewnieniu pełnej drożności budowli dla przemieszczeń fauny wodnej; poniżej 5 MW)

www.trmew.pl

WARUNKI ROZWÓJU HYDROENERGETYKI NA DOLNYM ŚLĄSKU

RPO 2014 – 2020 – wykorzystanie innych niż 3.1 działań w celu realizacji funkcji nie związanych bezpośrednio z OZE – agroturystyka, regionalne centra edukacyjne OZE.

Plany energetyczne gmin oraz plany gospodarki niskoemisyjnej – jako źródła planistyczne do rozwoju energetyki rozproszonej.

Gminne centra energetyczne – wykorzystanie zasobów naturalnych oraz własnej sieci przesyłowej do zwiększenia efektu wykorzystania źródeł OZE.

Rozwój energetyki prosumenckiej.

ELEKTROWNIE WODNE DOLNEGO ŚLĄSKA

CZY OZE, A ZWŁASZCZA HYDROENERGETYKA POTRZEBUJE DODATKOWYCH SYSTEMÓW WSPARCIA ?

www.trmew.pl

www.trmew.pl

REGULACJE NA RYNKU ENERGII

www.trmew.pl

ŁAŃCUCH WARTOŚCI NA RYNKU ENERGII

Źródło: Konferencja Przyszłość przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej Katowice 1.06.2010 r.

www.trmew.pl

ODBIORCY KOŃCOWI – STRUKTURA CEN

Źródło: ARE S.A. – prezentacja M. Kulesa TOE

ceny energii elektrycznej oraz przesyłu dla odbiorców końcowych posiadających umowy kompleksowe w przedsiębiorstwach obrotu wg taryf

Średnie ceny energii elektrycznej dla odbiorców końcowych

SPRZEDAŻ ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRZEZ WYTWÓRCĘ OZE

www.trmew.pl

Sprzedaż do sprzedawcy z urzędu (sprzedawcy zobowiązanego)- obowiązek zakupu energii elektrycznej na podstawie uPe – art. 9 a ust 6 po średniej cenie sprzedaży energii elektrycznej w poprzednim roku kalendarzowym o której mowa w art. 23 ust 2 pkt 18 lit. b. cenie

Sprzedaż do spółek obrotu • Sprzedaż do spółek obrotu organizatorów grup zakupowych • Sprzedaż na rynku giełdowym - sprzedaż za pośrednictwem domów

maklerskich – minimalny pakiet oferowany na TGE – 1MWh. Konieczność agregacji wolumenu dla mniejszych wytwórców.

Sprzedaż bezpośrednia do odbiorcy końcowego Zużycie na potrzeby własne Zużycie na potrzeby własne – prosument Magazynowanie energii

www.trmew.pl

ŚREDNI KOSZT KRAŃCOWY W WĘZŁACH SIECI NN DLA OBCIĄŻEŃ PODCZAS SZCZYTU WIECZORNEGO W OKRESIE ZIMOWYM

ŹRÓDŁO : MGR INŻ. Andrzej Tymorek - PRACA DOKTORSKA pt.: ANALIZA TARYF PRZESYŁOWYCH JAKO ELEMENTU BEZPIECZNEGO I EFEKTYWNEGO KIEROWANIA PRAC SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO – POLTECHNIKA WROCŁAWSKA

www.trmew.pl

ŚREDNI KOSZT KRAŃCOWY W WĘZŁACH SIECI NN DLA OBCIĄŻEŃ PODCZAS SZCZYTU RANNEGO W OKRESIE LETNIM

ŹRÓDŁO : MGR INŻ. Andrzej Tymorek - PRACA DOKTORSKA pt.: ANALIZA TARYF PRZESYŁOWYCH JAKO ELEMENTU BEZPIECZNEGO I EFEKTYWNEGO KIEROWANIA PRAC SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO – POLTECHNIKA WROCŁAWSKA

www.trmew.pl

ZMIANA SYSTEMU OPŁAT DYSTRYBUCYJNYCH

W Polsce istnieje regulowany rynek usług przesyłowych i dystrybucyjnych – ciągły wzrost taryf zatwierdzanych przez Prezesa URE.

Na świecie istnieją systemy opłat przesyłowych i dystrybucyjnych bezpośrednio związane z czasem, ilością oraz odległością na jaką jest przesyłana energia elektryczna.

W związku z likwidację od 2020 r. systemu wsparcie dla OZE starszych niż 15 lat, należy rozważyć możliwość wprowadzenia taryf dystrybucyjnych opartych na rozliczeniach węzłowych realizowanych po sN i nN.

Efektem zmian powinny być dodatkowe korzyści finansowe ujawniające się u wytwórcy i odbiorcy znajdujących się w nieznacznej odległości w stosunku do siebie. Rozpływ mocy w węźle oraz odległość przesyłu energii to decydujący czynnik wyliczenia rzeczywistego kosztu jej przesyłu.

SPÓŁDZIELNIE ENERGETYCZNE

www.trmew.pl

Duży potencjał spółdzielni energetycznych, które ma docelowo wspierać rozwój mikrogeneracji w zakresie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych.

W UE funkcjonowanie spółdzielni energetycznych – Wielka Brytania, Francji, Holandii, Szwecja, Danii, Szwecji, Niemcy – ponad 850 spółdzielni.

Pierwsza polska spółdzielnia energetyczna Spółdzielnia Nasza Energia to inicjatywa prywatno - samorządowa, której celem jest wybudowanie na terenie czterech gmin powiatu zamojskiego kompleksu 12 elektrowni biogazowych.

Analiza mająca na celu wdrożenie instytucji spółdzielni energetycznej do polskiego systemu prawa w oparciu o najlepsze praktyki państw Unii Europejskiej na zlecenie Ministerstwa Gospodarki.

TRMEW OBRÓT Sp. z o.o. - STRUKTURA WŁAŚCICIELSKA

www.trmew.pl

33,84% TRMEW

66.16% Wytwórcy

(74)

42 MEW

3 Biogaz

1

PV

62 GWh/rocznie

ok.8 MWh/godz.

www.trmew.pl

TRMEW OBRÓT Sp. z o. o. - STRUKTURA KLIENTÓW W 2015 ROKU ENERGIA ELEKTRYCZNA

125 MEW

12 Biogaz

7 Wiatr

144 GWh

www.trmew.pl

TRMEW OBRÓT Sp. z o. o. - STRUKTURA KLIENTÓW W 2015 ROKU PRAWA MAJATKOWE

Radosław Koropis Towarzystwo Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych ul. Królowej Jadwigi 1 86-300 Grudziądz telefon: +48 (056) 46 49 644 fax: +48 (056) 46 49 643 e-mail: biuro@trmew.pl www.trmew.pl

Dziękuję za uwagę