Instrumenty finansowe dla sfinansowania wkładu własnego projektów UE – Optymalizacja finansowania projektów
Maciej Czura, PwC Polska Sp. z o.o.
Niniejsza prezentacja podlega ochronie na podstawie przepisów prawa autorskiego oraz innych
przepisów dotyczących własności intelektualnej.
Autorskie prawa majątkowe do materiałów szkoleniowych przysługują PwC Polska Sp. z o.o. z
siedzibą w Warszawie, przy al. Armii Ludowej 14, wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego w
Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy, Wydział Gospodarczy KRS pod numerem KRS
0000120338, o numerze NIP 113-239-99-79 i kapitale zakładowym 25.633.200 zł (dalej "PwC").
Prezentacja przeznaczona jest wyłącznie do uŜytku uczestników Konferencji i dla celów udziału w
Konferencji. PwC Polska Sp. z o.o. ani Ŝaden inny podmiot naleŜący do sieci firm
PricewaterhouseCoopers nie ponosi odpowiedzialności za skutki wykorzystania materiałów przez
inne podmioty, ani za skutki wykorzystania ich w innym celu, niŜ wymieniony powyŜej.
Poza wyjątkami określonymi w powszechnie obowiązujących przepisach prawa, wykorzystanie
materiałów szkoleniowych, w całości lub w części, w celu innym niŜ określony powyŜej, wymaga
wyraźnej, pisemnej zgody PwC Polska Sp. z o.o.
� Optymalizacja finansowa inwestycji publicznych
� Specyfika realizacji projektów współfinansowanych z
Funduszy Europejskich
� Problemy z pozyskaniem wkładu własnego
� Specyfika poszczególnych instrumentów finansowania
wkładu własnego
Agenda
• Zdefiniowany brzegowy harmonogram realizacji (n+2)
• Uzyskanie dofinansowania uzaleŜnione jest od spełnienia szeregu kryteriów
formalnych i merytorycznych
• Istnieją szczególne uregulowania dotyczące sposobu realizacji czy teŜ metod
finansowania projektów
Specyfika realizacji projektów współfinansowanych z
Funduszy Europejskich
Optymalizacja realizacji inwestycji publicznych (1)
Optymalizacja materialna1
Identyfikacja potrzeb publicznych, cele, strategia.
Optymalizacja finansowa4 Wybór formy finansowania.
Optymalizacja czasowa2 Planowanie i synchronizacja poszczególnych
inwestycji.
Optymalizacja operacyjna3 Wybór sposobu
przeprowadzenia inwestycji.
MoŜliwość sfinansowania projektu wg kryteriów komercyjnych – ryzyka, przychody
Podział planu inwestycyjnego na grupy zadań wyodrębnione pod kątem sposobu realizacji / finansowania
Ocena zadaż wg dostż pnoż ci funduszy europejskich
Brak funduszy UE Fundusze UE
MoŜliwość sfinansowania wkładu własnego wg kryteriów komercyjnych
Optymalizacja finansowa – kryterium istnienia Funduszy UE
MoŜliwości sfinansowania wkładu własnego
środki własne
Modele realizacji / finansowania
Finansowanie bilansoweMoż liwoż ż strukturyzacji
pozabilansowej
dług MIF
dług komercyjny
leasing operacyjny
oblig. przychodow.
PPP
sekurytyzacja
forfaiting
środki własne
Modele realizacji / finansowania
Finansowanie bilansoweMoż liwoż ż strukturyzacji
pozabilansowej
dług MIF
dług komercyjny
leasing operacyjny
oblig. przychodow.
PPP
sekurytyzacja
forfaiting
• moŜliwość pozyskania
preferencyjnego finansowania dłuŜnego
• przedmiot inwestycji moŜe stanowić
odrębną zorganizowaną całość
gospodarczą
• przedmiot inwestycji posiada potencjał
generowania przychodów od
uŜytkowników końcowych
• celem projektu nie jest wytworzenie
samego tylko składnika majątkowego a
usługi polegającej na jego ciągłej
dostępności
PowyŜsza analiza powinna uwzględniać następujące
cechy projektu
• nie moŜna pozyskać
preferencyjnego finansowania
dłuŜnego
• przedmiot inwestycji nie moŜe być
traktowany jako samodzielna
jednostka ekonomiczna
• brak potencjału generowania
przychodów od uŜytkowników
końcowych
• potrzebny jest wyłącznie składnik
majątkowy
• poziom przychodów beneficjenta
• moŜliwość wydzielenia poszczególnych strumieni przychodów beneficjenta i
określenie ich wartości
• poziom zadłuŜenia beneficjenta
• zdolność obsługi zadłuŜenia przez beneficjenta
• charakterystyka majątku trwałego beneficjenta
Na moŜliwość zastosowania poszczególnych
instrumentów finansowania wpływają ponadto
• Łączne rozpatrywanie wszystkich projektów – takŜe pozbawionych wsparcia
z UE - znajdujących się w planie inwestycyjnym beneficjenta (lepsza
optymalizacja).
• Warto rozwaŜyć struktury finansowania, a nie pojedyncze instrumenty
(większa elastyczność, bezpieczeństwo transakcji, choć trudniejsza w
przygotowaniu).
• Istotne jest przeprowadzenie odpowiednich analiz dotyczących finansowania
poszczególnych inwestycji.
• Warto uwzględniać koszt alternatywny – unikać przeznaczania
ograniczonych środków własnych na projekty moŜliwe do sfinansowania w
inny sposób.
Istotne kwestie przy pozyskiwaniu wkładu własnego
PoŜyczki i kredyty - instrument najprostszy w
implementacji (przy umiarkowanym dotychczasowym
zadłuŜeniu)
• instrument standardowy i szeroko stosowany
• konieczność pozyskiwania zgodnie z przepisami PZP przez jednostki, do
których PZP ma zastosowanie
• umiarkowane koszty pozyskania
• zróŜnicowane wymogi dotyczące zabezpieczeń
• obowiązki informacyjne względem banku
• moŜliwości restrukturyzacji zadłuŜenia
• Inwestycje wymagające elastycznego instrumentu finansowania –strukturę
kredytu łatwo dopasować do potrzeb danego projektu.
• Warunkiem jest korzystne kształtowanie się wskaźników dotyczących
dotychczasowego zadłuŜenia beneficjenta.
• Projekty z reguły umiarkowanej wartości.
Zastosowanie
PoŜyczki i kredyty preferencyjne
• Udzielane przez międzynarodowe instytucje finansowe (EBI, EBOiR, NB,
WB, IFC) oraz instytucje krajowe (WFOŚiGW/NFOŚiGW) – priorytetytych
instytucji często zbieŜne z priorytetami Funduszy Europejskich
• Większe niŜ na rynku finansowym moŜliwości pozyskania długoterminowego
finansowania o wysokiej wartości
• Atrakcyjne warunki kredytowania – marŜe, elastyczność, termin
zapadalności.
• Zwolnienie z obowiązku stosowania PZP.
• Finansowanie dedykowane do konkretnego projektu.
• Procedury audytu technicznego i finansowego projektu.
• Inwestycje wymagające elastycznego instrumentu finansowania –strukturę
kredytu łatwo dopasować do potrzeb danego projektu.
• Projekty mieszczące się w zakresie „misji” instytucji finansowych.
• Warunkiem jest korzystne kształtowanie się wskaźników dotyczących
dotychczasowego zadłuŜenia beneficjenta.
• Projekty wysokiej wartości, dla których trudno jest pozyskać finansowanie
komercyjne.
Zastosowanie
• UmoŜliwiają pozyskanie wysokich kwot finansowania bezpośrednio z rynku
kapitałowego.
• Szerokie moŜliwości strukturyzacji emisji – instrument elastyczny przed
emisją.
• Mogą być zabezpieczone w róŜny sposób – co do zasady na całym majątku
emitenta.
• Bardziej złoŜona struktura i procedura transakcji niŜ w przypadku kredytu
• Wyłączenie spod reŜimu PZP.
• Ograniczone albo brak moŜliwości restrukturyzacji zadłuŜenia - ryzyko
refinansowania.
• Celem zapewnienia płynności obligacji na rynku wtórnym istotny jest rating.
Emisja obligacji
• Wszystkie typy inwestycji – opłacalne przy wyŜszej wartości pozyskiwanego
finansowania.
• Finansowanie inwestycji w dłuŜszej perspektywie – np. trzyletniego planu
inwestycyjnego.
• MoŜliwość objęcia gwarancją uplasowania w zaleŜności od potrzeb.
• DuŜe moŜliwości strukturyzacji (pozwala uwzględnić potrzeby danego
beneficjenta).
Zastosowanie
• Powiązane wyłącznie z konkretnym projektem inwestycyjnym, a nie z
bilansem beneficjenta
� obsługa zadłuŜenia w oparciu o strumień przychodów generowanych
przez zrealizowany przedmiot inwestycji
� wierzytelności obligatariuszy zabezpieczone na majątku powstałym w
wyniku realizacji inwestycji (uprzywilejowany regres)
• Ograniczenia dot. rozporządzania majątkiem projektu
• Rygorystyczny monitoring realizacji projektu
• Istotny jest rating danego projektu
• Obok obligacji przychodowych moŜliwe teŜ są kredyty project finance
Obligacje przychodowe i inne schematy project finance
• Inwestycje, których przedmiot stanowi lub moŜe być traktowany jako
samodzielna jednostka ekonomiczna.
• Inwestycje mogące generować identyfikowalny i stabilny w długim okresie
strumień przychodów.
• W Polsce wyemitowano dotychczas obligacje przychodowe na sfinansowanie
modernizacji infrastruktury wod-kan oraz budowę linii tramwajowej (MWiK w
Bydgoszczy, MPK w Łodzi).
Zastosowanie
• UmoŜliwia sfinansowanie dowolnych nakładów w oparciu o przychody
przyszłych okresów, które nie muszą być powiązane z finansowanym
projektem
• Istotne znaczenie ma rozróŜnienie pomiędzy sprzedaŜą wierzytelności a
subpartycypacją.
• Spółka celowa (SPV) nabywająca wierzytelności od beneficjenta jest od
niego niezaleŜna.
• W Polsce instrument stosowany jest głównie przez banki i instytucje
finansowe
• Głównym kryterium jest istnienie strumienia wierzytelności mogących być
przedmiotem sprzedaŜy.
Sekurytyzacja
• Instrument powiązany z przedmiotem inwestycji.
• Pod względem księgowym właścicielem przedmiotu inwestycji moŜe
pozostawać leasingobiorca bądź leasingodawca (leasing finansowy bądź
operacyjny).
• Pod względem efektów bilansowych, leasing finansowy podobny jest do
kredytu.
• Leasing operacyjny jest instrumentem pozabilansowym.
• MoŜe być stosowany calem nabycia zarówno majątku ruchomego jak i
nieruchomego.
• Finansowanie w formie leasingu musi zostać uwzględnione w specyfikacji
przetargowej dotyczącej projektu (wzgl. jego składników)
Leasing – finansowanie zakupu środka trwałego
• Brak powiązania z projektem.
• Warunkiem zastosowania jest posiadanie przez beneficjenta odpowiednich
składników juŜ istniejącego majątku trwałego i moŜliwości rozporządzania nimi.
• MoŜe być ustrukturyzowany jako leasing operacyjny albo jako leasing
finansowy.
Leasing zwrotny – pozyskanie środków finansowych za
pomocą istniejących juŜ składników majątku trwałego
beneficjenta
• Instrument powiązany z realizacją danego projektu inwestycyjnego – jego
zastosowanie musi zostać uwzględnione w umowie z wykonawcą.
• Transakcja oparta na cesji niewymagalnych wierzytelności wykonawcy z
tytułu realizacji przedmiotu inwestycji.
• Cesjonariusz (bank) zawiera z beneficjentem umowę rozterminowania
wierzytelności
• Co do zasady nie istnieją ograniczenia związane z zastosowaniem tego
instrumentu – z tym, Ŝe związany jest on zawsze z określoną umową pomiędzy
beneficjentem a wykonawcą projektu (jego składników) – np. umową o roboty
budowlane, umową dostawy.
Forfaiting
• Instrument pozwalający na sfinansowanie inwestycji, której przedmiot
umoŜliwia jego późniejsze uŜytkowanie przez Wykonawcę
• Aktualnie moŜliwy do realizacji w oparciu o trzy obowiązujące ustawy
� Ustawa o partnerstwie publiczno – prywatnym (Dz.U. z 2009 Nr 19 poz.
100)
� Ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz.U. z 2009 Nr 19
poz. 101)
� Ustawa o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
(Dz.U. z 2004 Nr 256 poz. 2571 ze zm.)
Partnerstwo publiczno-prywatne
Partnerstwo publiczno-prywatne
SPVOperatorWykonawcaBeneficjent
Przedmiot inwestycji
SPV
Umowa PPP
UŜytkownicy końcowi
Płatność za dostępność
Udziałkapitałowy
Podmiotyfinansujące
SPVOperatorWykonawcaBeneficjent
Przedmiot inwestycji
SPV
Umowa PPP
UŜytkownicy końcowi
Płatność za dostępność
Udziałkapitałowy
Podmiotyfinansujące
• Sektor publiczny kupuje usługi, a nie aktywa
• Sektor publiczny precyzuje rezultaty wymagane w odniesieniu do
zamawianych usług
• Sektor prywatny zwykle realizuje inwestycję kompleksowo (pozyskuje
finansowanie na budowę, projektuje, buduje i eksploatuje)
• Ryzyka są identyfikowane, wyceniane i przeniesione na stronę, która jest w
stanie lepiej nimi zarządzać
• Sektor prywatny jest wynagradzany w duŜej mierze w zaleŜności od wyników
• Wynagrodzenie sektora prywatnego moŜe pochodzić z budŜetu publicznego
lub bezpośrednio od uŜytkowników
Podstawowa charakterystyka PPP
• Dofinansowanie z Funduszy Unijnych poprawia wiarygodność projektu w
oczach instytucji finansowych i inwestorów
• WaŜne są reguły dotyczące kwalifikowalności wydatków na finansowanie (w
części pokrywanej ze środków Funduszy)
• Strukturę finansowania naleŜy określić juŜ na wczesnym etapie (we wniosku
o dofinansowanie, specyfikacjach przetargowych) tak, aby pewne instrumenty
nie zostały wykluczone ze względów formalnych
Istotne kwestie związane z instrumentami finansowania
wkładu własnego
Maciej Czura
Starszy KonsultantPwC Polska Sp. z [email protected]
tel. +48 (22) 523 42 26
Maciej Czura
Starszy KonsultantPwC Polska Sp. z [email protected]
tel. +48 (22) 523 42 26
Maciej Czura
Starszy KonsultantPwC Polska Sp. z [email protected]
tel. +48 (22) 523 42 26
Kontakt:
Top Related