1
2
HISTORIA FLAGI POLSKIEJ
Przygotowała: Beata Szmigiel, SP 202 w Warszawie
3
Każde państwo ma swoje własne symbole, które podkreślają jego suwerenność. W Polsce symbolami państwowymi są: godło - wizerunek Orła Białego, flaga biało-czerwona, hymn - Mazurek Dąbrowskiego.
4
Na fladze barwy narodowe obecne są w postaci dwóch pasów równej szerokości, z których górny jest biały, a dolny czerwony. Są to barwy pochodne od herbu państwa. Pas górny oznacza Orła Białego, pas dolny pole tarczy herbowej.
5
W przeszłości kolejność barw była różna, używano zarówno flag biało-czerwonych jak i czerwono-białych.Biel i czerwień są od 1831 roku naszymi barwami narodowymi.
6
Mają one jednak dużo starsze korzenie. Sięgają średniowiecza, kiedy to biały orzeł umieszczony został przez książęta piastowskie
w czerwonym polu tarczy herbowej.
7
Orzeł Biały, czyli wizerunek białego orła w koronie w polu czerwonym po raz pierwszy został użyty jako godło państwa w 1295 r. przez króla Przemysła II.
8
Od tej pory zmieniającemu się stale
wizerunkowi orła zawsze towarzyszyły biel i czerwień.
Z czasem kolory te uzyskały samodzielne znaczenie w symbolice narodowej. Zaczęły się one pojawiać na tarczach i chorągwiach rycerskich, proporcach husarskich oraz sztandarach wojskowych.
9
Husarz polski z 1605 roku na koniu pomalowanym w biało-czerwone barwy narodowe oraz z białym orłem na tarczy
10
W pierwszej połowie XVIII wieku do umundurowania wojskowego wprowadzone zostały białe kokardy, symbolizujące przynależność państwową wojska.
W chwili wybuchu powstania listopadowego zmieniono barwę kokardy wojskowej na biało-czerwoną.
11
Biel oznaczać miała dobro i czystość dążeń narodu polskiego.
Czerwień - dostojność, majestat oraz potęgę władców polskich. Odtąd barwy biało-czerwone uznane zostały za barwy narodowe.
Polskie barwy narodowe mają jako jedne z nielicznych na świecie pochodzenie heraldyczne.
12
Jak wszystkie inne polskie symbole narodowe, również barwy - biel i czerwień -były w czasach zaborów tępione przez rosyjskie, austriackie i pruskie władze. Przetrwały i wracały podczas wszystkich narodowych powstań, manifestacji na polskich ziemiach.
13
W czasie II wojny światowej, zawieszane nielegalnie, pojawiały się na ulicach Warszawy i innych miast polskich w dniach świąt narodowych. Krzepiły serca, budziły nadzieję, były wyzwaniem rzuconym wrogowi. Biało-czerwone opaski zdobiły hełmy i rękawy partyzantów walczącej Polski.
14
Biało-czerwonymi flagami znaczyli swój szlak bojowy żołnierze na wszystkich frontach wojny. Dlatego barwy biało-czerwone są jedną z największych narodowych wartości.
15
Konstytucja z 1997 roku określa, że barwy - BIEL
i CZERWIEŃ są barwami państwowymi Rzeczypospolitej Polskiej.
16
Historyczne chorągwie i flagi
I. Chorągiew Królestwa Polskiego
Wizerunki Chorągwi państwa polskiego na podstawie: Alfred Znamierowski,Stworzony
do Chwały, 1995.
17
Chorągiew państwa polskiego z czasów Władysława Łokietka według pieczęci z 1312 roku.
18
Chorągiew Korony Królestwa Polskiego z czasów króla Kazimierza Wielkiego (1333-1370)
19
Chorągiew Królestwa Polskiego z czasów króla Władysława Jagiełły (1386-1434)
20
Chorągiew Korony Polskiej z XVI w. według miniatur z Kodeksu Wolfganga Froelicha z roku 1523 i Pontyfikału Erazma Ciołka z drugiej dekady XVI wieku
21
Chorągiew Królestwa Polskiego z czasów króla Zygmunta Starego (1506-1548) - litera S to monogram króla (Sigismundus - Zygmunt)
22
Chorągiew króla Zygmunta Augusta (1529/1548-1572) przedstawiała herb Rzeczypospolitej (łączący herby: Królestwa Polskiego - Orzeł Biały, Wielkiego Księstwa Litewskiego - Pogoń i herb królowej) otoczony wieńcem 22 herbów ziemskich-/schemat choragwi/
23
Chorągiew Rzeczypospolitej króla Zygmunta III Wazy (1587-1632).Szczątki tej Chorągwi znajdują się w Sztokholmie.Wielopolowy herb otoczony łańcuchem Orderu Złotego Runa jest połączeniem herbu Rzeczypospolitej (Orzeł Biały i Pogoń) oraz herbu
Szwecji.
24
Chorągiew z czasów króla Władysława IV (1632-1648), przechowywana w Sztokholmie. Napis na Chorągwi oznacza: "Władysław IV - Król Polski i Szwecji".Herb na Chorągwi jest połączeniem herbu Rzeczypospolitej (Orzeł Biały i Pogoń), herbu Szwecji oraz herbów dynastii Waza (Snopek) i Austrii (królowej Anny -
matki Władysława IV).
25
Chorągiew Korony Królestwa Polskiego w czasach królów z dynastii Wettinów: Augusta II (1697-1704 i 1709-1733) oraz Augusta III (1733-1763). Na piersiach Orła - herb Wettinów: połączony herb elektoratu saskiego i Saksonii.
26
Chorągiew Korony Polskiej w czasach króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (1763-1795). Na piersiach Orła - rodowy herb króla.
27
II. Chorągiew Rzeczypospolitej
28
Flaga Naczelnika Państwa- 1919-1922 / Józef Piłsudski/ potem Flaga Prezydenta Rzeczypospolitej 1922-1927 . Chorągiew Rzeczypospolitej ustanowiona w sierpniu 1919.
29
Chorągiew Rzeczypospolitej ustanowiona w 27 grudnia 1927.,używana wyłącznie przez Prezydenta Rzeczypospolitej. W 1939 wywieziona przez prezydenta Ignacego Mościckiego do Londynu; używana przez Prezydentów Rzeczypospolitej na Uchodźstwie w latach 1945-1990. Przekazana 22 grudnia 1990 prezydentowi Lechowi Wałęsie przez ostatniego prezydenta na Uchodźstwie - Ryszarda Kaczorowskiego.
30
W latach PRL barwy Polski nie były dokładnie opisane, ograniczono się wyłącznie do ich słownego opisu. W Dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach zapisano, że "Barwami Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej są kolory biały i czerwony w dwóch poziomych pasach równoległych równej szerokości i długości, z których górny jest biały a dolny czerwony, odpowiadający barwie cynobru.„
Orzeł był pozbawiony korony.
31Polska flaga państwowa
32
Państwowa Flaga Polski z godłem
33
Aktualnie flagę państwową z godłem Rzeczypospolitej Polskiej podnoszą (art. 8 i art. 9 ustawy):
• przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne oraz inne oficjalne przedstawicielstwa i misje za granicą na budynkach lub przed budynkami ich siedzib urzędowych, a także kierownicy tych przedstawicielstw, urzędów i misji na swych rezydencjach i środkach komunikacji – w wypadkach przewidzianych w prawie i zwyczajach międzynarodowych,
34
• cywilne lotniska i lądowiska, • cywilne samoloty komunikacyjne podczas lotów
za granicą, • kapitanaty (bosmanaty) portów – na budynkach
lub przed budynkami stanowiącymi ich siedziby urzędowe,
• polskie statki morskie jako banderę, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami szczególnymi; ponadto do bandery stosuje się prawo i zwyczaje międzynarodowe.
35Bandera wojenna Polski
36
Bandera wojenna – znak okrętowy będący sztandarem okrętu i oznaczający przynależność państwową jednostek pływających marynarki wojennej.
Do noszenia polskiej bandery wojennej są uprawnione:
• okręty,• motorówki, kutry i łodzie okrętowe, sztabowe
oraz będące w dyspozycji dowódców i szkół Marynarki Wojennej.
• jachty należące do Marynarki Wojennej.
37
Święto ma na celu popularyzację wiedzy o polskiej tożsamości i symbolach narodowych. Senat RP w uchwale z dnia 12.02.2004 ustanowił dzień 2 maja Świętem Orła Białego.
W wyniku decyzji Sejmu święto zmieniono na Święto Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. 2 maja jest obchodzony jest również jako Dzień Polonii i Polaków za Granicą.
38
Są jeszcze inne powody historyczne, dla których ustanowiono Dzień Flagi Rzeczypospolitej właśnie 2 maja. Pierwszy, to tego dnia zdobywający Berlin żołnierze z 1 Dywizji Kościuszkowskiej zatknęli flagę na kolumnie zwycięstwa w parku Tiergarten w Berlinie. Po drugie, w czasach PRL, 2 maja obywatele mieli nakaz zdejmowania flag, tak aby nie były one wywieszone podczas nieuznawanego przez władze święta 3 maja.
39
Barwy ojczyste Powiewa flaga, gdy wiatr się zerwie.
A na tej fladze biel jest i czerwień. Czerwień to miłość, biel - serce czyste. Piękne są nasze barwy ojczyste.
Czesław Janczarski
40
Gałczyński Konstanty Ildefons
Pieśń o fladze Jedna była - gdzie? Pod Tobrukiem. Druga była - hej! Pod Narvikiem. Trzecia była pod Monte Cassino,
A każda jak zorza szalona, biało-czerwona, biało-czerwona!
czerwona jak puchar wina, biała jak gwiezdna lawina, biało-czerwona.
41
Zebrały się nocą flagi. Flaga fladze dodaje odwagi: - No, no, nie bądź taka zmartwiona.
Nie pomogą i moce piekła: jam ciebie, tyś mnie urzekła,
nie zmogą cię bombą ni złotem i na zawsze zachowasz swą cnotę.
I nigdy nie będziesz biała, i nigdy nie będziesz czerwona,
zostaniesz biało-czerwona jak wielka zorza szalona,
42
zostaniesz biało-czerwona jak wielka zorza szalona,
czerwona jak puchar wina, biała jak śnieżna lawina, najukochańsza, najmilsza, biało-czerwona.
Tak mówiły do siebie flagi i raz po raz strzelił karabin, zrobił dziurę w czerwieni i w bieli.
43
Lecz wołały flagi: - Nie płaczcie! Choćby jeden strzępek na maszcie, nikt się zmienić barw nie ośmieli. Zostaniemy biało-czerwone, flagi święte, flagi szalone, nie spoczniemy biało-czerwone,
czerwone jak puchar wina, białe jak śnieżna lawina, biało-czerwone.
44
O północy przy zielonych stolikach modliły się diabły do cyfr. Były szarfy i ordery, i muzyka i stukał tajny szyfr.
Diabły w sercu swoim głupim, bo niedobrym rozwiązywały biało-czerwony problem.
Łkała flaga: - Czym powinna zginąć, bo jestem inna? Bo nie taka... dyplomatyczna, ta od mgieł i od tkliwej rozpaczy, i od serca, które nic nie znaczy, flaga jak ballada Szopenowska, co ją tkała sama Matka Boska.
45
Ale wtedy przyszła dziewczyna i uniosła flagę wysoko, hej, wysoko, ku samym obłokom! Jeszcze wyżej, gdzie się wszystko zapomina
jeszcze wyżej, gdzie jest tylko sława i Warszawa, moja Warszawa!
Warszawa jak piosnka natchniona, Warszawa biało-czerwona,
czerwona jak puchar wina białą jak śnieżna lawina biało-czerwona, biało-czerwona, Ohej, biało-czerwona.
46
• Po ostatniej nowelizacji ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej/ z 2004 roku/ symbole narodowe można uwidaczniać bez specjalnych okazji. Oznacza to, że mogą być one użyte, kiedy tylko chcemy - jest jednak jeden warunek – że otoczy się je należną czcią i szacunkiem.• Flagi eksponuje się tylko w ciągu dnia, a jeśli pozostawia się je na noc, muszą być oświetlone tak, by wyraźnie było widać ich barwy.
47
• Podczas wciągania czy zdejmowania z masztu flaga nie może dotknąć jego podstawy.
• Kiedy eksponuje się ją w pomieszczeniu, flaga nie może, nawet w jednym punkcie, dotykać podłogi.
• Podczas wciągania flagi na maszt i jej opuszczania należy zamilknąć i stanąć na baczność. To samo dotyczy sytuacji, kiedy flaga jest wnoszona do sali lub wprowadzana podczas apelu na wolnym powietrzu. Mężczyźni i chłopcy powinni wówczas zdjąć nakrycia głowy. Takiego zachowania nie musi poprzedzać żadna komenda.
• Plucie na flagę, deptanie jej i palenie to nie uchybienie, to bezczeszczenie i podlega karze.
48
Dziękuję za uwagę
Bibliografia:
- Lisowski W., Sercu bliskie ,WSiP 1983- materiały publikowane w internecie
Top Related