Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
52
DZIAŁALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW
KRAJOWYCH I ZAGRANICZNYCH:
PERSPEKTYWA FINANSOWA
Magdalena Jasiniak1
Streszczenie
Celem artykułu jest porównanie efektów finansowych działalności przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych na
podstawie dwóch losowo wybranych przedsiębiorstw. Przyjmuje się, że zagraniczne przedsiębiorstwa są nośnikiem
nowoczesnych technologii, co wpływa na osiągane przez nie wyniki finansowe, jednak sukcesy przedsiębiorstw
zagranicznych wynikają nie tylko z lepszej innowacyjności, ale również z lepszego wykorzystania kapitału obcego.
Wyższa skłonność do podejmowania ryzyka wynikającego z finansowania działalności ze źródeł zewnętrznych
w perspektywie długofalowej może przynieść przedsiębiorstwu wyższą rentowność, a w konsekwencji przyczynić się
także do szybszego rozwoju przedsiębiorstwa.
Klasyfikacja JEL: G32
Słowa kluczowe: działalność przedsiębiorstw zagranicznych, innowacyjność, analiza finansowa
Nadesłany: 12.10.2010 Zaakceptowany: 7.03.2011
Wprowadzenie Procesy internacjonalizacji i globalizacji gospodarki światowej w znacznej mierze spowodowały
wzrost międzynarodowego transferu kapitału w postaci inwestycji zagranicznych. Stanowią one
szczególny rodzaj inwestycji podejmowanej poza granicami kraju osiedlenia inwestora.
Rosnący napływ zagranicznych inwestorów powoduje, że inwestycje te w istotny sposób
kształtują strukturę gospodarczą regionu i generują szereg interakcji oraz powiązań
gospodarczych. Zakres ich oddziaływania na poszczególne obszary gospodarki kraju
goszczącego jest bardzo szeroki. Powszechnie przyjmuje się, że inwestycje zagraniczne są przede
wszystkim dodatkowym źródłem zasilania poszczególnych obszarów gospodarki w kapitał oraz
zmniejszają bezrobocie poprzez zwiększenie zapotrzebowania na pracowników na rynku pracy.
Szczególnie akcentuje się rolę, jaką zagraniczne przedsiębiorstwa odgrywają w transferze
technologii, nowoczesnego zarządzania i kapitału intelektualnego w drodze m.in. sprzedaży
1 Mgr Magdalena Jasiniak, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania, ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź,
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
53
licencji, patentów, rozwiązań technologicznych, udzielenia pomocy technicznej, realizowania
działalności edukacyjnej czy wymiany naukowej.
Mechanizm upowszechniania nowoczesnych, organizacyjnych i technologicznych rozwiązań
polega również na dążeniu przedsiębiorstw krajowych do osiągnięcia zdolności do konkurowania
lub współpracy z zagranicznymi inwestorami. Istnieją także przypadki wymuszenia na lokalnych
dostawcach stosowania określonych technologii i rozwiązań w celu osiągnięcia wyrobu
o określonych parametrach jakościowych (Karaszewski, 2004, s. 74-75).
Ważnym elementem jest również wpływ zagranicznych inwestycji na sferę badawczo-rozwojową
w kraju goszczącym. Okazuje się, że udział zagranicznych przedsiębiorstw w tworzeniu
i rozwoju ośrodków badawczych kraju goszczącego jest nieznaczny i ma miejsce przede
wszystkim w krajach, które osiągnęły wysoki poziom rozwoju technologicznego – wówczas
przedsiębiorstwa zagraniczne otwierają nowe ośrodki badawczo-rozwojowe lub wykorzystują
istniejące. Natomiast w krajach słabiej rozwiniętych zagraniczni inwestorzy angażują się
w bardzo niewielkim stopniu w sferę B+R, ponieważ zwykle jest ona scentralizowana
w jednostkach macierzystych (Karaszewski, 2004, s. 75-76).
Innowacyjność przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych W tabeli 1 przedstawiono i porównano wielkość nakładów na działalność innowacyjną
przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych w 2008 r. działających w sekcji przetwórstwa
przemysłowego. Wybór sektora przemysłowego wynika m.in. z dużego zainteresowania
zagranicznych inwestorów lokatą kapitału w tej dziedzinie gospodarki. Jest to zjawisko
pozytywne, bowiem zasilenie dodatkowym kapitałem polskiego przemysłu stwarza możliwość
podniesienia efektywności wykorzystywanych technologii oraz wprowadzanych innowacji,
a w konsekwencji wzrostu poziomu konkurencyjności całej gospodarki regionu.
Tabela 1: Nakłady na działalność innowacyjną w zakresie innowacji produktowych
i procesowych w przedsiębiorstwach przemysłowych według form własności w 2008 r.
Forma
własności2
Ogółem A B C D E F G
w mln
zł w
%
w
mln
zł w
%
w
mln
zł w
%
w
mln
zł w
%
w
mln
zł w
%
w
mln
zł w
%
w
mln
zł w
%
w
mln
zł w
%
Sektor
prywatny
ogółem,
19964,9 100 1844,6 9,2 240,9 1,2 340,6 1,7 5029,3 25,2 11364,7 56,9 228,1 1,1 612,2 3,1
2 Według Głównego Urzędu Statystycznego (2010b, s. 147):
1) własność krajowa obejmuje podmioty z większościowym lub całkowitym udziałem kapitału krajowego,
2) własność zagraniczna obejmuje podmioty z większościowym udziałem kapitału zagranicznego,
3) własność mieszana obejmuje podmioty, w których suma udziałów kapitału krajowego i zagranicznego jest
większa od udziałów państwowych (Skarbu Państwa, państwowych i komunalnych osób prawnych).
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
54
w tym:
- własność
krajowa 7134,4 100 608,9 8,5 58,8 0,8 140,7 2,0 2010,2 28,2 3932 55,1 28,8 0,4 217,8 3,1
- własność
zagraniczna 7864,8 100 915 11,6 165,2 2,1 141,6 1,8 1418 18,0 4747,6 60,4 58,6 0,7 332,3 4,2
- własność
mieszana 4965,7 100 320,7 6,5 16,9 0,3 58,4 1,2 1601,1 32,2 2685,2 54,1 140,7 2,8 62,1 1,3
A –działalność B+R, B – zakup wiedzy ze źródeł zewnętrznych, C – zakup oprogramowania, D –
nakłady inwestycyjne na budynki i budowle oraz grunty, E – nakłady inwestycyjne na maszyny
i urządzenia techniczne, F – szkolenie personelu związane z działalnością innowacyjną, G –
marketing dotyczący nowych i istotnie ulepszonych produktów.
Źródło: opracowanie własne na podstawie Nauka i technika Polsce w 2008 roku. Pozyskano z:
http://www.stat.gov.pl/gus/5840_800_PLK_HTML.html
Nakłady na działalność innowacyjną w sektorze prywatnym wyniosły w 2008 r. 19 964,9 mln zł
(około 19,965 mld zł). Wielkość nakładów poniesionych przez przedsiębiorstwa zagraniczne na
wyżej wymienioną działalność jest większa niż przedsiębiorstw krajowych i wynosi 39,4%
wobec 35,7% nakładów sektora prywatnego ogółem.
Struktura nakładów na innowacje w przypadku przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych jest
podobna. Przede wszystkim w obu przypadkach przedsiębiorstwa inwestują w maszyny
i urządzenia techniczne. W przypadku przedsiębiorstw zagranicznych aż 60,4% nakładów
przeznaczonych jest na ten cel, w przypadku przedsiębiorstw krajowych – 55,1%.
Przedsiębiorstwa krajowe w większym stopniu niż przedsiębiorstwa zagraniczne inwestują
w zakup wiedzy z zewnętrznych źródeł – odpowiednio 28,2% i 18%, natomiast przedsiębiorstwa
zagraniczne w większym stopniu niż krajowe inwestują w działalność badawczo-rozwojową –
odpowiednio 11,6% i 8,5% nakładów ogółem.
Dane te wskazują, że przedsiębiorstwa zagraniczne korzystają z własnej sfery badawczo-
rozwojowej, można więc przypuszczać, że zagraniczne przedsiębiorstwa posiadają lepiej
rozwiniętą własną bazę B+R, co daje im przewagę nad krajowymi przedsiębiorstwami, bowiem
technologie, jakimi dysponują, stanowią ich własność (najczęściej własność przedsiębiorstwa
macierzystego). Natomiast w przypadku zakupu technologii u zewnętrznych jednostek
badawczo-rozwojowych zawsze istnieje większe ryzyko, iż dana technologia została już
wykorzystana (częściowo lub w całości) przez inne przedsiębiorstwa albo w niedługim czasie
zostanie odsprzedana kolejnemu i straci swój unikatowy charakter. Oczywiście, własne
opracowanie nowej technologii (czy też unowocześnienie już istniejącej) nie chroni całkowicie
przed jej upowszechnieniem, naśladownictwem i wdrażaniem przez inne podmioty, jednak
możliwości takich ograniczeń są w tym przypadku większe.
Zarówno przedsiębiorstwa krajowe, jak i zagraniczne najmniejsze nakłady ponoszą na szkolenia
pracowników związane z działalnością innowacyjną tych przedsiębiorstw.
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
55
Tabela 2 przedstawia strukturę produkcji sprzedanej według poziomu wykorzystanej techniki (na
podstawie listy dziedzinowej OECD z 1997 r.). Sposób przedstawienia danych uniemożliwia
wiarygodne porównanie osiągnięć przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych. Dane zostały
przedstawione wyłącznie w wartościach procentowych, ponadto własność zagraniczna została
jedynie wyszczególniona z sektora prywatnego, który obejmuje wszystkie podmioty działające
w sekcji przetwórstwa przemysłowego tego sektora. Można jednak wskazać na pewne tendencje.
Tabela 2: Produkcja sprzedana w sekcji przetwórstwo przemysłowe według poziomów
techniki3 – metoda według dziedzin w latach 2001-2008 (w %)
Sektor prywatny
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Ogółem 100 100 100 100 100 100 100 100
Wysoka technika 4,9 5,6 5,3 4,7 4,6 5,0 4,8 5,3
Średnio wysoka technika 22,8 21,2 23,4 25,8 26,0 26,8 26,8 26,1
Średnio niska technika 27,5 26,8 26,7 28,3 30,0 30,0 30,5 31,3
Niska technika 44,8 46,4 44,5 41,2 39,4 38,2 37,9 37,3
w tym własność zagraniczna
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Ogółem 100 100 100 100 100 100 100 100
Wysoka technika 6,2 9,3 7,8 6,5 5,8 7,1 7,3 7,8
Średnio wysoka technika 36,5 35,8 38,9 42,5 43,0 42,8 42,0 39,6
Średnio niska technika 16,6 18,0 19,2 19,2 19,6 20,8 21,9 23,1
Niska technika 40,7 36,9 34,1 31,8 31,6 29,3 28,8 29,5
Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS (2010b). Nauka i technika Polsce w 2008 roku.
Pozyskano z: http://www.stat.gov.pl/gus/5840_800_PLK_HTML.html
W sektorze prywatnym dominuje sprzedaż produktów niskiej techniki (37,3% w 2008 r.), chociaż
od 2002 r. widoczna jest tendencja spadkowa (46,4% w 2002 r.) na rzecz wzrostu produktów
wytwarzanych w średnio niskiej i średnio wysokiej technice (wzrost średnio niskiej techniki od
3 Wykorzystana w niniejszym artykule klasyfikacja poziomów techniki jest oparta na definicji przyjętej przez
Główny Urząd Statystyczny. Poziom techniki jest definiowany według kryterium intensywności działalności B+R,
jako relacji nakładów na działalność B+R w stosunku do wartości dodanej. Jeśli intensywność działalności B+R
przyjmuje wartość:
1) poniżej 1% wówczas poziom techniki jest zdefiniowany jako niski,
2) pomiędzy 1-2,5% wówczas poziom techniki jest zdefiniowany jako średnioniski,
3) pomiędzy 2,5-7% wówczas poziom techniki jest zdefiniowany jako średniowysoki,
4) powyżej 7% wówczas poziom techniki jest zdefiniowany jako wysoki.
Szerzej: GUS (2010b). Nauka i technika Polsce w 2008 roku. Pozyskano z:
http://www.stat.gov.pl/gus/5840_800_PLK_HTML.html
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
56
26,8% w 2002 r. do 31,3% w 2008 r., wzrost średnio wysokiej techniki od 21,2% w 2002 r. do
26,1% w 2008 r.). Udział produkcji wysokiej techniki w 2008 r. wyniósł 5,3%, o 0,4% więcej niż
w 2001 r., jednak nie widać tu wyraźnej tendencji wzrostowej.
W przypadku przedsiębiorstw stanowiących własność zagranicznych inwestorów ta struktura
wygląda zupełnie inaczej. Dominujący udział w produkcji sprzedanej mają wyroby średnio
wysokiej techniki, tj. 39,6%, o 2,4% mniej niż w roku poprzednim, choć w latach 2003-2007
wyraźnie widoczna była rosnąca tendencja udziału produkcji sprzedanej na tym poziomie
techniki. Również w analizowanym okresie widoczna jest rosnąca tendencja udziału produkcji
średnio niskiej techniki, tj. z 16,6% w 2001 r. do 23,1% w 2008 r. Natomiast w przypadku niskiej
techniki nastąpił wyraźny spadek z 40,7% w 2001 r. do 29,5% w 2008 r. Zatem udział produkcji
sprzedanej średnio niskiej i niskiej techniki w przedsiębiorstwach zagranicznych jest
zdecydowanie niższy, niż miało to miejsce w przypadku całego sektora prywatnego. Wyższy jest
natomiast udział produkcji wysokiej techniki, tj. 7,8% na koniec 2008 r., który od 2005 r.
charakteryzuje się tendencją rosnącą (2005 r. – 5,8%).
Na podstawie wskazanych tendencji można więc potwierdzić, że przedsiębiorstwa zagraniczne
dysponują bardziej zaawansowanymi, wypracowanymi przez siebie technologiami (stąd też m.in.
mniejsze nakłady na zakup wiedzy z zewnętrznych źródeł, a większe na działalność badawczo-
rozwojową w stosunku do przedsiębiorstw krajowych, wyższy udział produkcji wysokiej
i średnio wysokiej techniki). Można również przypuszczać, że wyposażenie technologiczne
przedsiębiorstw zagranicznych ma swoje odzwierciedlenie w kształtowaniu osiąganych przez nie
wyników finansowych – lepszych niż może to mieć miejsce w przypadku przedsiębiorstw
krajowych.
Analiza efektów działalności przedsiębiorstw krajowego i zagranicznego Analizę efektów działalności przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych ograniczono do
przedsiębiorstw działających w sekcji przetwórstwa przemysłowego (według PKD 2004 r.) na
obszarze woj. łódzkiego.
W woj. łódzkim do 31 grudnia 2008 r. w sekcji przetwórstwa przemysłowego działalność
prowadziło 867 przedsiębiorstw zagranicznych oraz 32 011 przedsiębiorstw krajowych.
W drodze doboru losowego wybrano jedno przedsiębiorstwo zagraniczne oraz jedno
przedsiębiorstwo krajowe, a następnie uzyskano od obu przedsiębiorstw sprawozdania finansowe
za lata 2005-2008, które stanowiły podstawę do oceny działalności tych przedsiębiorstw.
Wylosowane przedsiębiorstwa są porównywalne.
Przedsiębiorstwo „A” powstało w 1999 r. w oparciu o kapitał i doświadczenie holenderskiego
inwestora. Jest to przedsiębiorstwo produkcyjne, które projektuje i produkuje opakowania
styropianowe, kształtki styropianowe, pojemniki izotermiczne, izolacje styropianowe oraz
komponenty z tworzyw termoplastycznych i polietylenu, ABSu, Norylu, polipropylenu
i poliwęglanu. Zakład produkcyjny w Łodzi został uruchomiony w 2005 r. Oprócz łódzkiego
zakładu produkcyjnego na terenie Polski utworzono zakłady w Kędzierzynie-Koźlu (w 2000 r.),
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
57
w Pruszkowie k/Warszawy (w 2002 r.) i we Wrocławiu (w 2007 r.). Ponadto, firma posiada
jeszcze fabryki w Holandii oraz biuro sprzedaży w Republice Czeskiej.
Przedsiębiorstwo „B” to przedsiębiorstwo produkcyjne działające w oparciu o polski kapitał.
Firma rozpoczęła swoją działalność w 1992 r., a dwa lata później osiągnęła założone cele
rynkowe w stopniu i czasie przekraczającym pierwotne założenia rozwojowe. Przedsiębiorstwo
zajmuje się produkcją tkanin oraz worków (również typu big-bag) polipropylenowych
i wentylowych – ekonomicznych opakowań ułatwiających transport towarów (w szczególności
sypkich i granulowanych), polipropylenowych włókien – jako dodatku do betonu oraz
specjalistycznych tkanin – niepalnych i antystatycznych przeznaczonych dla górnictwa.
Ocena działalności przedsiębiorstw „A” i „B” powinna obejmować strukturę majątkową
i kapitałową tych przedsiębiorstw, jednak ograniczona objętość artykułu nie pozwala na jej
szerokie przeprowadzenie, zostanie ona zatem ograniczona do kilku najważniejszych wniosków
wynikających z danych bilansowych tych przedsiębiorstw.
Przede wszystkim struktura majątku trwałego obu przedsiębiorstw jest typowa dla
przedsiębiorstw przemysłowych wymagających dużego zaplecza produkcyjnego, znacznych
nakładów kapitałowych na stworzenie hali produkcyjnej, magazynów, zakup maszyn i urządzeń
specjalistycznych. Majątek trwały tych przedsiębiorstw w obu przypadkach wynosił ponad 65%
majątku ogółem.
Zdecydowanie inaczej wygląda struktura kapitałowa badanych przedsiębiorstw. Wartość kapitału
obcego przedsiębiorstwa „A” wynosi ponad 71,6% kapitału całkowitego. Relacja kapitału
własnego do kapitału obcego wyniosła w 2008 r. 0,4 – o 0,1 więcej niż w roku poprzednim, co
należy uznać za zjawisko pozytywne, chociaż udział kapitału obcego w stosunku do kapitału
własnego jest nadal ponad dwukrotnie wyższy, co oznacza, że większość majątku
przedsiębiorstwa jest finansowana z kapitału obcego, co uznaje się za zjawisko negatywne.
Wartość zobowiązań krótko- i długoterminowych przedsiębiorstwa „A” kształtuje się na
podobnym poziomie i wyniosła na koniec 2008 r. odpowiednio po blisko 50% kapitału obcego
przedsiębiorstwa. Wartość zobowiązań krótkoterminowych w ciągu analizowanego okresu
wzrosła 4,4-krotnie, natomiast w przypadku zobowiązań długoterminowych odnotowano 2,1-
krotny wzrost. Tak znaczący wzrost krótkoterminowych zobowiązań może świadczyć
o trudnościach przedsiębiorstwa w sfinansowaniu bieżącej działalności.
W przypadku przedsiębiorstwa „B” proporcje między kapitałem własnym oraz zobowiązaniami
i rezerwami na zobowiązania w stosunku do kapitału całkowitego są odwrotne. Podstawą
finansowania majątku przedsiębiorstwa jest kapitał długoterminowy przedsiębiorstwa, co należy
ocenić pozytywnie. Stanowi on 81,4% kapitału całkowitego (i wykazuje tendencję rosnącą),
natomiast udział kapitału własnego to 79,8% kapitału całkowitego przedsiębiorstwa.
Przyjmuje się, że rosnący udział kapitału długoterminowego jest zjawiskiem pozytywnym, gdyż
jest on długotrwale związany z przedsiębiorstwem i służy finansowaniu jego potrzeb, podczas
gdy kapitał krótkoterminowy finansuje bieżącą działalność gospodarczą przedsiębiorstwa.
Analiza struktury aktywów i pasywów przedsiębiorstwa jest niewystarczająca, by ocenić jego
ekonomiczno-finansową kondycję. W tym celu dokonuje się m.in. oceny wzajemnego związku
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
58
między kapitałami a odpowiadającymi im środkami majątkowymi opartej na następujących
nierównościach (Bednarski i in., 1998, s.102-104):
≤ 1 (1)
≥ 1 (2)
≥ 1 (3).
Jeśli wyżej wymienione relacje są spełnione, przyjmuje się, że przedsiębiorstwo zachowuje
zdolność płatniczą, a więc każdorazowej spłaty zobowiązań.
Zestawienie powyższych relacji opartych o sprawozdania przedsiębiorstw „A” i „B” przedstawia
tabela 3.
Tabela 3: Analiza powiązań majątkowo-kapitałowych w przedsiębiorstwach „A” i „B”
w latach 2005-2008
Relacja: Przedsiębiorstwo „A” Przedsiębiorstwo „B”
2005 2006 2007 2008 2005 2006 2007 2008
0,57 0,96 1,04 1,05 0,88 0,87 0,20 0,25
2,65 1,09 0,95 0,92 1,00 1,03 3,18 2,15
1,75 1,04 0,96 0,95 1,00 1,02 2,05 1,25
Źródło: opracowanie własne
Jak wskazują wyniki relacji poziomych powiązań bilansowych, przedsiębiorstwo „B” spełnia
wzorcowe nierówności, natomiast w przedsiębiorstwie „A” w latach 2007-2008 pojawiają się
pewne nieprawidłowości i wartości analizowanych relacji nieznacznie odbiegają od przyjętych
założeń.
Pierwsza nierówność określa stopień finansowania majątku trwałego przedsiębiorstwa kapitałem
długookresowym. Przyjmuje się, że majątek trwały powinien być w pełni finansowany z kapitału
własnego przedsiębiorstwa, jednak w dodatkowym finansowaniu majątku trwałego mogą brać
udział także długoterminowe kapitały obce. Analizując otrzymane wartości, można zauważyć, że
przedsiębiorstwo „A” może mieć problemy ze sfinansowaniem majątku trwałego. Relacja
odwrotna, a więc stosunek długookresowego kapitału do majątku trwałego przedsiębiorstwa,
wskazuje na niedobór kapitału. W przedsiębiorstwie „B” widoczna jest nadwyżka zasobów
kapitałowych i oznacza dobre podstawy finansowe przedsiębiorstwa.
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
59
Druga nierówność odnosi się do zasady finansowania majątku obrotowego przedsiębiorstwa
kapitałem krótkoterminowym. W tym przypadku również dostrzegany jest niedobór kapitału
w przedsiębiorstwie „A”, podczas gdy w przedsiębiorstwie „B” ta zasada jest zachowana,
a przedsiębiorstwo posiada dodatkowe nadwyżki kapitału.
Do dalszej analizy kondycji finansowej przedsiębiorstw posłużą tzw. wskaźniki bieżącej
i szybkiej płynności (tabela 4).
Tabela 4: Wskaźniki płynności przedsiębiorstwa „A” i „B” w latach 2005-2008
Wskaźniki Przedsiębiorstwo „A” Przedsiębiorstwo „B”
2005 2006 2007 2008 2005 2006 2007 2008
Bieżącej płynności 2,65 1,09 0,95 0,92 1,00 1,03 3,18 2,15
Szybkiej płynności 2,49 0,85 0,69 0,74 0,4 0,47 2,25 1,06
Źródło: opracowanie własne
Podstawowym miernikiem zdolności przedsiębiorstwa do spłaty wszystkich jego zobowiązań jest
wskaźnik bieżącej płynności. Teoretycznie im wyższa wartość tego wskaźnika, tym lepiej należy
ocenić stopień wypłacalności przedsiębiorstwa, jednak nadmierna płynność finansowa
przedsiębiorstwa może wskazywać także na nieefektywne zagospodarowanie wolnych zasobów
majątkowych. Przyjmuje się zatem, że optymalna wielkość tego wskaźnika powinna znajdować
się w granicach 1,5-2. Obniżenie wskaźnika poniżej wartości 1,2 świadczy o wyraźnym
zagrożeniu bezpieczeństwa finansowego firmy.
Sytuacja finansowa przedsiębiorstwa „A” uległa stopniowemu pogorszeniu w analizowanym
okresie. Wskaźnik bieżącej płynności od 2006 r. jest niski i może świadczyć o problemach
finansowych przedsiębiorstwa, tym bardziej że zauważalna jest wyraźna tendencja spadkowa
analizowanego wskaźnika znacznie poniżej jego optymalnego poziomu.
Natomiast przedsiębiorstwo „B” charakteryzuje się wysoką płynnością finansową. Wprawdzie
w 2007 r. wskaźnik bieżącej płynności osiągnął wartość przekraczającą jego optymalne granice,
tj. 3,18, ale w roku obniżył się do poziomu 2,15, zatem można uznać, że wolne środki zostały
zagospodarowane.
Wskaźnik szybkiej płynności oznacza zdolność przedsiębiorstwa do spłaty bieżących zobowiązań
przy pomocy łatwiej dostępnych składników majątku obrotowego. Jego wartość powinna
kształtować się na poziomie co najmniej jedności.
Wskaźnik szybkiej płynności przedsiębiorstwa „A” osiąga na koniec 2008 r. wartość poniżej
zalecanej, tj. 0,74, choć wzrósł nieznacznie w stosunku do roku poprzedniego. Niska wartość
wskaźnika szybkiej płynności przy stosunkowo wysokiej wartości wskaźnika bieżącej płynności
może świadczyć o zamrożeniu części środków w zapasach.
Wartość wskaźnika szybkiej płynności w przedsiębiorstwie „B” od 2007 r. osiąga wartość
powyżej jedności, jednak na koniec 2008 r. wartość wskaźnika jest ponad połowę niższa od
wartości wskaźnika bieżącej płynności, co również może wskazywać na zamrożenie części
środków.
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
60
Analiza ogólnej sytuacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa może być rozszerzona
również o analizę źródeł finansowania działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Z analizy
struktury kapitałowej przedsiębiorstw „A” i „B” wynika już, że większość majątku
przedsiębiorstwa „A” jest finansowana ze źródeł zewnętrznych, natomiast w przypadku
przedsiębiorstwa „B” z kapitału własnego. Szczegółowe wartości wskaźników zadłużenia
przedstawia tabela 5.
Tabela 5: Wskaźniki zadłużenia przedsiębiorstwa „A” i „B” w latach 2005-2008
Wskaźniki Przedsiębiorstwo „A” Przedsiębiorstwo „B”
2005 2006 2007 2008 2005 2006 2007 2008
Ogólnego zadłużenia 0,71 0,77 0,73 0,72 0,52 0,50 0,20 0,20
Udziału kapitałów własnych
w finansowaniu majątku 0,29 0,23 0,27 0,28 0,48 0,50 0,80 0,80
Relacji zobowiązań do kapitałów
własnych 2,46 3,35 2,74 2,53 1,07 1,01 0,25 0,25
Pokrycia majątku trwałego
zobowiązaniami
długoterminowymi
0,92 1,53 1,72 1,87 4,10 5,16 64,31 41,81
Źródło: opracowanie własne
W przypadku przedsiębiorstwa „A” wskaźnik ogólnego zadłużenia jest wysoki i utrzymuje się na
względnie stałym poziomie w analizowanych okresie. Na koniec 2008 r. osiągnął on wartość
0,72, co oznacza, że 72% majątku przedsiębiorstwa jest finansowane z kapitału obcego (1%
mniej niż w roku poprzednim, co można uznać za pozytywne zjawisko). Uzupełnieniem tej
relacji jest udział kapitałów własnych w finansowaniu majątku, którego wzrost jest zjawiskiem
pożądanym w przedsiębiorstwie.
Jak już wcześniej wspomniano, struktura kapitałowa przedsiębiorstwa „B” wygląda
zdecydowanie inaczej. Wiodącą rolę źródła finansowania majątku przedsiębiorstwa odgrywa
kapitał własny, którego udział w finansowaniu majątku wynosi 80%. Tym samym poziom
ogólnego zadłużenia w tym przedsiębiorstwie jest stosunkowo niski. Większość zobowiązań
została spłacona w 2007 r., na co wskazuje spadek wartości wskaźnika ogólnego zadłużenia
z 0,50 w 2006 r. do 0,20 w 2007 r. i utrzymanie na tym samym poziomie w kolejnym roku.
Wskaźnik relacji zobowiązań do kapitałów własnych określa możliwość ewentualnego pokrycia
zobowiązań własnymi zasobami majątkowymi. Poziom tego wskaźnika nie powinien przekraczać
jedności, a im niższy, tym wyższe jest zaangażowanie kapitałów własnych w działalności
przedsiębiorstwa.
Zatem w przypadku przedsiębiorstwa „A” poziom tego wskaźnika należy ocenić negatywnie.
Wynosi on 2,53 na koniec 2008 r. i potwierdza wysokie zaangażowanie kapitału obcego
w działalności przedsiębiorstwa. Inaczej jest w przypadku przedsiębiorstwa „B”, gdzie wartość
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
61
wskaźnika uległa zmniejszeniu w analizowanym okresie i wyniosła 0,25 na koniec 2008 r., co
jest zjawiskiem pozytywnym.
Ostatni z analizowanych wskaźników określa, ile razy wartość majątku trwałego, jakim
dysponuje przedsiębiorstwo, przewyższa długoterminowe zobowiązania przedsiębiorstwa, które
formalnoprawne zabezpieczenie mają właśnie w trwałym majątku przedsiębiorstwa. Wartość
wskaźnika bliska jedności świadczy o wyraźnym zagrożeniu finansowych przedsiębiorstwa.
W przypadku przedsiębiorstwa „A” wartości wskaźnika wykazują tendencję wzrostową i od 2006
r. są wyższe od jedności, ale wynosi on zaledwie 1,87 na koniec 2008 r. W przedsiębiorstwie „B”
sytuacja jest bardziej korzystna, bowiem na początku analizowanego okresu wartość majątku
trwałego ponad czterokrotnie przewyższała wartość długoterminowych zobowiązań, a na koniec
analizowanego okresu wartość wskaźnika wyniosła aż 41,81.
Powyższe wskaźniki odnosiły się głównie do oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. W celu
uzyskania szerszego obrazu działalności przedsiębiorstwa można wykorzystać także wskaźniki
obrotowości i rentowności przedsiębiorstwa.
Wskaźniki obrotowości, określane także jako wskaźniki sprawności działania, umożliwiają ocenę
efektywności wykorzystania przez przedsiębiorstwo posiadanych zasobów, co ma swoje
odzwierciedlenie w osiąganych przez nie wynikach (tabela 6).
Tabela 6: Wskaźniki obrotowości przedsiębiorstw „A” i „B” w latach 2005-200
Wskaźniki Przedsiębiorstwo „A” Przedsiębiorstwo „B”
2005 2006 2007 2008 2005 2006 2007 2008
Obrotowości majątku ogółem 0,79 0,82 1,00 0,95 1,37 1,59 1,38 0,87
Obrotowości majątku trwałego 1,81 1,53 1,52 1,37 2,14 2,56 2,94 1,69
Obrotowości majątku obrotowego 1,41 1,75 2,95 3,10 3,78 4,22 2,61 1,78
Obrotowości zapasów 25,50 12,66 12,75 15,14 6,32 7,52 8,34 5,58
Źródło: opracowanie własne
Przyjmuje się, że na ocenę pozytywną zasługuje rosnąca tendencja wskaźnika obrotowości
majątku, co świadczy o wyższej efektywności wykorzystania zasobów majątkowych,
efektywność ta w dużej mierze zależy jednak od struktury majątku. Ogólną cechą majątku
trwałego jest jego niska obrotowość. Inny charakter ma majątek obrotowy, którego cechuje
relatywnie wysoki stopień obrotowości.
Zarówno przedsiębiorstwo „A”, jak i przedsiębiorstwo „B” są przedsiębiorstwami
produkcyjnymi, w przypadku których udział majątku trwałego jest znaczący, zatem obrót
majątku całkowitego przedsiębiorstwa jest wolniejszy. Przeciętna obrotowość majątku
całkowitego przedsiębiorstwa „B” wynosi 1,03 i w analizowanym okresie jest wyższa od
przeciętnej obrotowości majątku całkowitego przedsiębiorstwa „A”, która wynosi średnio 0,89
i od 2006 r. wykazuje tendencję spadkową.
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
62
W przypadku przedsiębiorstwa „A” sprawność majątku obrotowego jest zdecydowanie wyższa
od obrotowości majątku trwałego tego przedsiębiorstwa i wynosi na koniec 2008 r. odpowiednio
3,10 wobec 1,37. Wskaźnik ten w analizowanym okresie wyraźnie wykazuje tendencję
wzrostową. Natomiast w przypadku przedsiębiorstwa „B” różnica jest nieznaczna i na koniec
2008 r. wartość wskaźnika obrotowości majątku obrotowego przedsiębiorstwa wynosi 1,78
wobec wskaźnika obrotowości majątku trwałego, który w tym roku wyniósł 1,69.
W przypadku obu przedsiębiorstw brak jest jednoznacznej tendencji co do wzrostu/spadku
obrotowości zapasów, aczkolwiek wartość tego wskaźnika na końcu analizowanego okresu w
stosunku do roku 2005 była znacząco niższa w przypadku przedsiębiorstwa „A” (odpowiednio
15,14 wobec 25,50) oraz nieznacznie niższa w przypadku przedsiębiorstwa „B” (odpowiednio
5,58 wobec 6,62), co należy ocenić pozytywnie.
Podsumowaniem dotychczas przeprowadzonych porównań będzie ocena rentowności
przedsiębiorstwa „A” i „B” oparta o analizę wskaźników rentowności obrotu (sprzedaży),
rentowności majątku oraz rentowności kapitału własnego4.
Tabela 7: Wskaźniki rentowności przedsiębiorstw „A” i „B” w latach 2005-2008 (w %)
Wskaźniki Przedsiębiorstwo „A” Przedsiębiorstwo „B”
2005 2006 2007 2008 2005 2006 2007 2008
Rentowności
sprzedaży 7,18 5,57 11,4 3,30 -3,22 -1,51 59,9 -12,13
Rentowności majątku
ogółem 5,68 4,55 11,42 3,14 -4,40 -2,41 82,80 -10,54
Rentowności majątku
trwałego 13,02 8,51 17,31 4,54 -6,89 -3,88 176,20 -20,55
Rentowności majątku
obrotowego
10,08 9,77 33,57 10,25 -12,16 -6,38 156,21 -21,63
Rentowności kapitału
własnego
19,7 16,3 38,5 9,4 -9,10 -5,07 80,93 -14,19
Źródło: opracowanie własne
Przedsiębiorstwo „A” najwyższy poziom rentowności poszczególnych wskaźników osiągnęło
w 2007 r. Poziom rentowności sprzedaży wyniósł w tym roku 11,4%, przy czym w 2008 r.
odnotowano ponad trzykrotny spadek i wartość wskaźnika wyniosła wówczas 3,30%. Średni
poziom rentowności sprzedaży osiągany przez to przedsiębiorstwo w tym okresie wynosi 6,86%,
można więc mówić o zyskowności przedsiębiorstwa. Można uznać, że zyskowność
przedsiębiorstwa zagranicznego nie jest zjawiskiem bardzo typowym dla przedsiębiorstw
4 Obliczenia wskaźników rentowności zostały przeprowadzone w oparciu o zysk brutto przedsiębiorstw „A” i „B”.
Pominięcie w obliczeniach zysku netto jest celowe i wynika z obliczeniowych błędów oraz niejasności znajdujących
się w udostępnionych sprawozdaniach finansowych.
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
63
zagranicznych. Według danych statystycznych GUS za 2008 r. spośród 1 374 objętych badaniem
przedsiębiorstw zagranicznych działających w sekcji przetwórstwa przemysłowego na obszarze
kraju tylko 57,2% wykazywało zysk brutto z działalności, natomiast spośród 867 przedsiębiorstw
zagranicznych działających we wszystkich obszarach działalności na obszarze woj. łódzkiego
zysk wykazywało tylko 47,9% (GUS, 2010).
Wpływ na tak kształtujące się wyniki badań statystycznych może mieć specyfika działania
przedsiębiorstw zagranicznych w kraju goszczącym. Przedsiębiorstwo macierzyste w zależności
od m.in. realizowanej strategii, lokalnych regulacji prawnych, typu własności filii i wielkości jej
obrotów może mieć wpływ na wyniki finansowe przez nie osiągane. W zależności od
określonych uwarunkowań przedsiębiorstwo macierzyste może starać się przesuwać nadwyżki
finansowe m.in. do filii zagranicznych, które korzystają ze zwolnień podatkowych lub w wyniku
osiągniętych strat nie płacą w danym roku sprawozdawczym podatków bądź też do filii, które
mogą uzyskać relatywnie wyższą stopę zwrotu z danej inwestycji (Najlepszy, Warszawa 2000,
s. 276-277).
Analizując strukturę wskaźnika rentowności majątku całkowitego przedsiębiorstwa, należy
zauważyć, że rentowność majątku obrotowego ponad dwukrotnie przewyższa rentowność
majątku trwałego przedsiębiorstwa (odpowiednio 10,25% wobec 4,54%) – podobna tendencja
występowała przy wskaźnikach obrotowości. Brak wyraźnej tendencji wzrostowej/spadkowej ma
także wartość wskaźnika rentowności kapitału własnego, trudno więc jednoznacznie ocenić
możliwości rozwojowe tego przedsiębiorstwa, aczkolwiek osiąga ono dość wysokie wyniki
w relacji do jednostki zainwestowanego kapitału i posiadanego majątku.
Sytuacja przedsiębiorstwa „B” przedstawia się dość niekorzystnie. Mamy tu w zasadzie do
czynienia z deficytowością przedsiębiorstwa, co nie jest zjawiskiem typowym, bowiem według
danych statystycznych GUS za 2008 r. spośród 650 objętych badaniem przedsiębiorstw
działających w sekcji przetwórstwa przemysłowego na obszarze województwa zdecydowana
większość, bo 72,3%, osiąga zysk netto z działalności gospodarczej.
(http://www.stat.gov.pl/bdr_n/app/dane_podgrup.nowe_okno?p_zest_id=760838&p_typ=HTML)
Rok 2007 jest jedynym, w którym przedsiębiorstwo można traktować jako zyskowne, gdyż każdy
z analizowanych wskaźników osiąga w tym czasie wartości dodatnie. Najniższe ujemne wartości
wskaźników przedsiębiorstwo osiągnęło na koniec 2008 r.
Konkluzje Podsumowując analizę działalności przedsiębiorstwa „A” funkcjonującego w oparciu
o zagraniczny kapitał oraz przedsiębiorstwa „B” – przedsiębiorstwa z kapitałem polskim, można
wskazać następujące wnioski w poszczególnych obszarach:
1) Majątek przedsiębiorstwa:
a. Struktura majątkowa w obu przedsiębiorstwach jest typowa dla przedsiębiorstw
produkcyjnych i charakteryzuje się wysokim udziałem majątku trwałego
w majątku całkowitym przedsiębiorstwa.
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
64
Badania statystyczne potwierdzają, że największe nakłady inwestycyjne ponoszą
przedsiębiorstwa przemysłowe i budowlane (tj. 60,9% nakładów przedsiębiorstw ogółem)
(http://www.stat.gov.pl/bdr_n/app/dane_podgrup.nowe_okno?p_zest_id=760925&p_typ=HTML.
Według danych statystycznych GUS 88,4% wydatków inwestycyjnych przedsiębiorstw
zagranicznych działających na obszarze woj. łódzkiego pochłania zakup nowych środków
trwałych (GUS, 2010). Zjawisko to potwierdzają również najnowsze badania spółek z udziałem
kapitału zagranicznego zlokalizowanych w woj. łódzkim (Różański, 2010, s. 138), które
wskazują, że przedsiębiorstwa zagraniczne w sekcji przetwórstwa przemysłowego dość sporo
inwestują we własny rozwój. Największe wydatki inwestycyjne ponoszą one właśnie na zakup
nowych środków trwałych, zatem skala inwestowania przedsiębiorstwa zagranicznego jest
typowa dla tej grupy przedsiębiorstw.
2) Działalność finansowa:
a. Większość majątku polskiego przedsiębiorstwa jest finansowana z kapitału
własnego stanowiącego79,8% kapitału całkowitego przedsiębiorstwa.
b. W przedsiębiorstwie zagranicznym większość majątku finansowana pochodzi ze
zobowiązań stanowiących 71,6% kapitału całkowitego przedsiębiorstwa.
c. Polskie przedsiębiorstwo charakteryzuje się lepszą płynnością finansową niż
przedsiębiorstwo zagraniczne, w przypadku którego wskaźniki płynności są niższe
od optymalnych.
d. Ogólne zadłużenie polskiego przedsiębiorstwa jest ponad trzykrotnie niższe niż
przedsiębiorstwa zagranicznego.
e. Polskie przedsiębiorstwo wykazuje wielokrotnie większe możliwości pokrycia
zobowiązań majątkiem trwałym niż przedsiębiorstwo zagraniczne.
3) Efekty działania przedsiębiorstw:
a. Przedsiębiorstwo zagraniczne charakteryzuje się wyższą efektywnością
wykorzystania zasobów majątkowych i zapasów niż polskie przedsiębiorstwo.
b. Zagraniczne przedsiębiorstwo osiąga wielokrotnie lepsze wyniki rentowności niż
polskie przedsiębiorstwo i jest przedsiębiorstwem zyskownym.
c. Polskie przedsiębiorstwo jest przedsiębiorstwem deficytowym.
W przypadku działalności finansowej przedsiębiorstw mamy do czynienia ze zjawiskiem
zaobserwowanym w przytoczonych wcześniej badaniach spółek z udziałem kapitału
zagranicznego. Przedsiębiorstwa krajowe wykazują niższą skłonność do pozyskiwania kapitału
obcego na finansowanie działalności, niż ma to miejsce w przypadku przedsiębiorstw
zagranicznych, które w szerokim zakresie wykorzystują zewnętrzne źródła finansowania
zarówno na etapie powstania przedsiębiorstwa, jak i w już istniejącym przedsiębiorstwie (m.in.
fundusze tworzone przez spółkę matkę, kredyty bankowe – przede wszystkim kraju
macierzystego, ale również kraju goszczącego, jak i krajów trzecich) (Różański, 2010, s. 168-
169). Stopień zadłużenia przedsiębiorstwa „A” oraz relacja zobowiązań do kapitału własnego
tego przedsiębiorstwa wskazuje na potwierdzenie tej tendencji.
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
65
W przypadku przedsiębiorstwa zagranicznego mamy również do czynienia z lepszym
wykorzystaniem dostępnych zasobów, wyższą rentownością i zyskownością, a zatem wyższą
efektywnością zarządzania przedsiębiorstwem. Natomiast przedsiębiorstwo krajowe
charakteryzuje się lepszą płynnością finansową, trzykrotnie niższym zadłużeniem oraz
większymi możliwościami pokrycia zadłużenia majątkiem trwałym przedsiębiorstwa, jednakże
zaskakujące jest, że pomimo dobrych wskaźników płynności finansowej i zadłużenia,
efektywność działania przedsiębiorstwa krajowego w stosunku do zagranicznego jest
zdecydowanie słabsza. Przedsiębiorstwo krajowe jest przedsiębiorstwem deficytowym.
Podsumowując wyniki analizy, można zauważyć, że wysoki stopień zadłużenia przedsiębiorstwa
zagranicznego przyniósł bardzo dobre efekty. Przedsiębiorstwo zagraniczne podjęło ryzyko
związane z finansowaniem majątku kapitałem obcym, co okazało się właściwym działaniem.
Poprzez zasilenie przedsiębiorstwa dodatkowym kapitałem dysponuje ono większą ilością
środków na finansowanie rozwoju, co stwarza możliwość zwiększenia rozmiarów prowadzonej
działalności do poziomu pozwalającego osiągnąć lepsze wyniki. Tym samym podnosi się
również efektywność wykorzystania kapitału własnego, co prawdopodobnie nie byłoby możliwe
bez dodatkowych, zewnętrznych funduszy. Przedsiębiorstwo krajowe pomimo bardzo dobrej
płynności finansowej jest przedsiębiorstwem nierentownym, zarządzanym w sposób
nieefektywny, zatem w tym przypadku otrzymane wartości wskaźników płynności nie przełożyły
się na możliwości działalności tego przedsiębiorstwa. Być może przedsiębiorstwa krajowe
powinny za przykładem przedsiębiorstw zagranicznych realizować swoją działalność
w warunkach zwiększonego ryzyka i nie obawiać się podejmowania inwestycji finansowanych
kapitałem obcym. Działanie przy ograniczonym poziomie ryzyka daje wprawdzie pewien
komfort i poczucie finansowego bezpieczeństwa, jednak w dłuższym okresie może tak jak
w analizowanym przypadku okazać się nierentowne. Warto zauważyć, że jeśli formuła
wskaźnika bieżącej płynności to relacja majątku obrotowego do bieżących zobowiązań,
a majątek obrotowy obejmuje zapasy, należności, papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
i gotówkę, to im większa wartość majątku obrotowego, tym większa płynność przedsiębiorstwa.
Równocześnie może to oznaczać, że przedsiębiorstwo utrzymuje m.in. wysoki poziom trudno
zbywalnych zapasów czy też wysoki poziom należności, ale takich, których wyegzekwowanie od
kontrahentów jest już mało prawdopodobne, co powoduje, że płynność bieżąca przedsiębiorstwa
jest tylko pozornie wysoka.
Przeprowadzona ocena działalności dwóch przykładowych przedsiębiorstw pokazuje, że analiza
finansowa powinna mieć charakter kompleksowy. Nie należy analizować wybranych
wskaźników wybiórczo, ale oceniać je łącznie, bowiem wtedy ocena działalności
przedsiębiorstwa ma bardziej obiektywny charakter.
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
66
Literatura Bednarski, L., Borowiecki, R., Duraj, J., Kurtys, E., Waśniewski, T., Wersty, B. (1998). Analiza
ekonomiczna przedsiębiorstwa. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
GUS (2010a). Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2008 r.
Pozyskano z: http://www.stat.gov.pl/gus/5840_2037_PLK_HTML.html.
GUS (2010b). Nauka i technika Polsce w 2008 roku. Pozyskano z:
http://www.stat.gov.pl/gus/5840_800_PLK_HTML.html.
Karaszewski, W. (2004). Bezpośrednie inwestycje zagraniczne. Polska na tle świata. Toruń:
Wydawnictwo „Dom Organizatora”.
Najlepszy, E. (2000). Zarządzanie finansami międzynarodowymi. Warszawa: PWE.
Różański, J. (2010). Przedsiębiorstwa zagraniczne w Polsce – rozwój, finansowanie, ocena.
Warszawa: PWE.
___________________________________________________________________________
Abstract
The Activity of Foreign versus Locally-Owned Companies: Financial Perspective The aim of this paper is to compare the financial effects of domestic and foreign companies activities on the basis of
two randomly chosen enterprises. It is argued that foreign companies are the carriers of modern technologies what
have the influence on financial results obtained by them. However, their successes cannot be attributed only to
better innovativeness but also to better use of borrowed capital. Higher proneness to risk resulting from financing
the company activities from external sources in the long-term perspective may bring the company higher profitability
and, in consequence, contribute to faster development of the enterprise.
JEL classification: G32
Keywords: activity of foreign enterprises, innovativeness, financial analysis
Top Related