Znaki globalne w Linuxie

* reprezentuje jeden lub wiele znaków (wild-card character)

? reprezentuje dokładnie jeden znak (wild-card character)

[abcde] reprezentuje dokładnie jeden znak z wymienionych

[a-e] reprezentuje dokładnie jeden znak z przedziału

[!abcde] reprezentuje dowolny niewymieniony znak

[!a-e] reprezentuje znak nienależący do przedziału

{plik,file} reprezentuje dowolny z wymienionych ciągów

Znaki globalne w Linuxie cd.

Przykłady użycia znaków globalnych:

* reprezentuje wszystkie pliki

*.bmp reprezentuje wszystkie pliki kończące się na .bmp

?[0-9][a-d] reprezentuje plik o trzyznakowej nazwie, gdzie pierwszy znak jest dowolny, drugi jest cyfrą, zaś trzeci literą z przedziału a-d

{nowy,new}*.txt reprezentuje wszystkie pliki zaczynające się od nowy lub new będące plikami txt

Wyszukiwanie plików

Polecenie find prowadzi wyszukiwanie według zadanych kryteriów od wskazanego katalogu "w dół", uwzględniając wszystkie podkatalogi (rekurencyjnie). Jeżeli wskazanym katalogiem jest /, wówczas przeszukiwany jest cały system plików.

Przykłady: $ find ~ -name passwd $ find ~ -name "p*" $ find / -name "pass*"

W powyższym zapisie tylda "~" oznacza katalog domowy użytkownika, czyli punkt rozpoczęcia poszukiwań, -name – parametr określający wyszukiwanie według nazwy. Jeżeli nie podamy katalogu rozpoczęcia poszukiwań, find automatycznie przyjmie bieżący. Kropka oznacz również bieżący katalog.

Wybrane kryteria wyszukiwania

-name → wyszukuje plik o określonej nazwie -type → wyszukuje pliki, których typ jest określony jako:

d → katalog f → plik normalny b → plik blokowy c → plik znakowy l → dowiązanie symboliczne

-path ‘wzorzec’ → wyszukuje pliki, których ścieżka dostępu pasuje do wzorca -links → wyszukuje pliki z liczbą N dowiązań do plików -size → wyszukuje pliki, które mają wielkość N -user → wyszukuje pliki, które należą do użytkownika -perm → wyszukuje pliki, które mają prawa dostępu określone jako tryb -atime → wyszukuje pliki, które były otwierane w N dniach -mtime → wyszukuje pliki które zostały zmodyfikowane w N dniach

Przykładowe zastosowanie

$ find . –type d

$ find . –name piotr1 ‘ $ find . –type d -print

$ find /home –name ‘*.c’ –print

$ find ~ -name ‘p*’ –print

$ find . –name piotr1 | more

$ find . –type d –exec chmod 770 {} \;

$ find . –type d -ok. chmod 770 {} \;

$ find /home -mtime 0 –print

$ find . –mtime +20 -print

$ find /mp3-collection -name ‘pli[kz]’ -and -size 1k

$ find /mp3-collection -name ‘pli[kz]’ -or -size 1k

Uprawnienia do plików i katalogów

Do każdego pliku w systemie jest przypisany identyfikator: właściciela u (user) – użytkownika, który stworzył ten plik grupy g (group) – użytkowników należących do tej samej grupy co twórca pozostałych o (others) – pozostałych użytkowników

Istnieją 3 podstawowe prawa dostępu: r (read) – prawo do odczytu; w (write) – prawo do zapisu; x (execute) – prawo do uruchomienia – jeśli plik jest programem;

ls -l bit 1: d (directory) – katalog - plik l (link) – link do pliku

Administrowanie uprawnieniami

Administrowanie uprawnieniami jest możliwe za pomocą polecenia chmod, np.:

sudo chmod ugo+w plik.txt

Administrowanie uprawnieniami cd.

Każdy zestaw praw dostępu można przedstawić za pomocą jednej cyfry:

--- 0 brak praw;

--x 1 prawo do uruchomienia;

-w- 2 prawo do zapisu;

-rx 3 prawo do zapisu i uruchomienia;

r-- 4 prawo do odczytu;

r-x 5 prawo do odczytu i uruchomienia;

rw- 6 prawo do odczytu i zapisu;

rwx 7 prawo do odczytu, zapisu i uruchomienia.

Administrowanie uprawnieniami cd.

W poleceniu chmod można podać uprawnienia w postaci liczby trzycyfrowej, w której kolejne cyfry od lewej strony oznaczają uprawnienia dla właściciela, grupy i pozostałych użytkowników.

sudo chmod 750 plik.txt

Przekierowanie strumienia danych

Przekierowanie strumienia danych cd.

Potokowanie strumienia danych

Zastosowanie znaku | pozwala na łączenie wyjścia jednego polecenia z wejściem innego.

Dane wygenerowane za pomocą pierwszego polecenia przekazane zostają na wejście następnego polecenia i po przetworzeniu przekazane za wejście kolejnego lub na ekran. Tego typu przetwarzanie danych nazywane jest potokowaniem.

Polecenia często wykorzystywane w potokach.

more – służy do przeglądania tekstu strona po stronie, jeden ekran na raz, przewijanie stron możliwe tylko „do przodu”

sudo ls –la | more

less – podobnie jak more, ale przewijanie stron możliwe jest w obu kierunkach

sudo ls –la | less

cat– polecenie wyświetla na ekranie zawartość pliku tekstowego

sudo cat /etc/passwd | less

Polecenia często wykorzystywane w potokach.

grep – przeszukuje wskazany strumień danych, szukając linii zawierających ciąg znaków pasujących do podanego wzorca

sudo cat /etc/passwd | grep uczen

wc – wypisuje liczbę bajtów, słów lub linii w plikach

sudo ls –la | wc -l

sort – sortuje, zlepia lub porównuje wszystkie linie z podanych plików

sudo cat /etc/passwd | sort

Polecenia często wykorzystywane w potokach.

tee – rozgałęzienie strumienia. Pobiera dane ze strumienia wejściowego i tworzy dwa strumienie wyjściowe - jeden podłączony do standardowego wyjścia, a drugi – do wskazanego pliku sudo cat /etc/passwd | sort | tee alfabetycznie

Generowanie zestawu danych będących listą zbiorów w katalogu bieżącym (każdy w nowej linii). Dane przekazane na wejście polecenia grep. Polecenie to wyszuka linie zawierające ciąg znaków „plik”. Polecenie wc zliczy linie w zbiorze danych uzyskanych na wejściu polecenia grep. W wyniku przetwarzania danych przez cały potok zostanie uzyskana liczba plików zawierających w nazwie ciąg znaków „plik”.

ls –la | grep plik | wc –l

Archiwizacja zbiorów systemu Linux

Podstawowym narzędziem do obsługi archiwów jest program tar. Normalnie tar tworzy nieskompresowane archiwum. W archiwum możne znajdować się wiele plików i katalogów. Program tar domyślnie tworzy archiwum rekurencyjne (z podkatalogami), umieszczając w nim wszystko, co znajdzie się we wskazanym katalogu (w tym pliki i katalogi ukryte).

Składnia polecenia tar jest następująca: tar opcje nazwa_archiwum plik np.: tar –cvf arch.tar plik1.txt Najczęściej używane opcje polecenia tar to: - c – tworzenie archiwum; - v – podczas przetwarzania archiwum wyświetlane będą nazwy zbiorów - f – użycie wskazanego pliku jako archiwum; - x – wyodrębnienie zbiorów z archiwum