ZIMOWE RYMOWANKI

Lekcja języka polskiego w klasie V c

Szkoła Podstawowa nr 28 w Lublinie

ZIMA W OBRAZIE POETYCKIM

Zima poetyckim słowem malowana to różne obrazy widziane okiem fotografa, wrażliwego

wędrowca, rozbawionego dziecka, poszukiwacza przygód, miłośnika przyrody, człowieka

samotnego i szczęśliwej rodziny siedzącej przy stole

wigilijnym. Pejzaż zimowy budzi różne reakcje. Jednych zachwyca, innych mrozi. Zawsze wywołuje

refleksję.

Czy łatwo opisać zimę?Czy łatwo znaleźć odpowiednie słowo w opisie

zimowego obrazu?

O ZWYKŁEJ ZIMIE MÓWIĄ POECI

Język poetyckiego opisu zimy odróżnia się od naszego codziennego języka. Jest niezwykły.

Występują w nim porównania, przenośnie, epitety, wyrazy dźwiękonaśladowcze.

Język poetycki działa na naszą wyobraźnię. Podpowiada, że warto spojrzeć na zimę okiem poety. Okaże się wtedy, że może ożyć i zaczarować, wywołać zadumę lub niechęć.

Każda pora roku jest piękna, dlatego trzeba opiewać również urok zimowego pejzażu.

Poetyckie strofy o zimie najczęściej są rymowane.

ZIMOWE METAFORY, EPITETY, PORÓWNANIABłysną świeczki na choince uśmiechy na twarzach. (…)W grudniu rzadko ptak zaśpiewaw srebrze stoją wszystkie drzewa.

Janusz Minkiewicz

*******Wróbelkowi serce rośnie,że wiosny doczekaRosną w styczniu zaspy śniegu,że wóz w nich ugrzęźniea na szybach rosną srebrneliście i gałęzie.

Jerzy Ficowskihttp://dzieci.epapa.pl/wiersze/2

*******

Zima wcale nie jest cichaw zimie wiele głosów słychać . (…)Mróz wygrywa groźnym palcemna klawiszach sopli walce.

Dorota Gellner Zima

ZIMOWE METAFORY, EPITETY, PORÓWNANIA

Nasza zima biała chustą się odziała.Idzie, idzie do nas w gościw srebrnych blaskach cała!

Maria Konopnicka Zima

*******

Pojadę ja na łyżewkachpo lodzie (…)Lód jest śliski, łyżwy ostrejak noże.

Hanna Ożogowska Na lodzie*******

Jedzie pani Zima na koniku białym

Hanna Ożogowska Jedzie zima

*******

Biegały, ptaszki biegałyPo śniegu jak płótno białym.

Tadeusz Kubiak Biegały ptaszki

ZIMOWE METAFORY, EPITETY, PORÓWNANIASanki sunąW śnieżnej bezbrzeży,Srebrną łunąBiel mi się śnieży.

Jan Brzechwa Elegia śnieżna

*******Okruchy śniegu Siecią swych falZasnuły w bieguBezbronną dal.

Bolesław Leśmian Noc zimowa*******

Hu! Hu! Ha! Nasza zima zła! Szczypie w nosy, szczypie w uszy Mroźnym śniegiem w oczy prószy, Wichrem w polu gna!

Maria Konopnicka Zła zima

*******

Świeciła gwiazda na niebiesrebrna i staroświecka.Świeciła wigilijnie,każdy ją zna od dziecka.

Leopold Staff Gwiazda

ZIMOWE METAFORY, EPITETY, PORÓWNANIASenność gęsta jak śnieg i krążąca jak śniegZasypuje śnieżnemi płatkami sennemi.

Julina Tuwim Zadymka

*******

Zakuła zima okna lodem ku ucieszeDzieci, co, tuląc złoto do srebrnych szyb głowy,Odwilżają oddechem krążki i na pieszePatrzą cienie spieszące drogą w zmierzch liliowy.

Leopold Staff Zacisze

*******Lecą niezmordowanew czapeczkach futrzanych. Zaciskają piąstki w biegu, miasta i wioski kryją pod śniegiem.

Józef Ratajczak Śnieżynki

*******

Więc gdy śnieg na święta zatańczy,Pomyśl, proszę, najukochańszy,O tym panu, co układa rymy

Konstanty Ildefons Gałczyński Kto wymyślił choinki

NASZE RYMOWANKI

Uruchomić wyobraźnię i trochę wrażliwości na dobro

Dostrzec, że świat jest piękny i wyrazić jego urodę niezwykłymi wyrażeniami

Opisać pejzaż wyszukanymi lub dobrze nam znanymi epitetami

Podkreślić zaobserwowane cechy ciekawym porównaniem

Ująć słowa w wersy i wprowadzić rymy

To nasz przepis na rymowankę

ZIMOWA BAJKA GABRYSI I PATRYCJI

Wszędzie biało jest na łące,Nie biegają już zające.Rudy lis na białym śniegu,Pozostawia ślady w biegu.Poszukuje coś pod śniegiem,A przed psami zmyka biegiem.Lisa psy nie dogoniły,Długo przy norze węszyły.Nie znalazły lisa wreszcie.Może go spotkają jeszcze.

RYMOWANKI SARYW zimie jest śniegu lawinaZima jak bajkowa kraina.

Drzewa wyglądają jak białe skrzaty,A góry śniegu jak ich małe chaty.

Do domu mają bliskoChoć po drodze jest ślisko.

Zima ubrana w biały puchWygląda jak biały duch.

Po południu słonko świeciWtedy na sanki wychodzą dzieci.

RYMOWANKI ZUZI

W ten zimowy dzień pojadę sankami

Zrobię sobie zdjęcie z dwoma bałwankami

A potem pójdę ścieżką gdzieś bardzo daleko

Tam gdzie biały śnieg się zamienia w mleko.

****

Zima to taki czas, kiedy zaśnieżony las

Łąki, parki i ogrody.

Piękny jest widok białej przyrody.

RYMOWANKI ZUZI

****

Biała łąka, na niej dzieci

Ponad łąką słonko świeci.

A ja na nie patrzę się

I za nimi pobiec chcę.

****

Prawie wieczór a ja wciąż bawię się na dworze.

Drzewa, krzewy i trawniki są w białym kolorze.

Może sobie wrócę już, chociaż sama nie wiem.

Może sobie posiedzę jeszcze na tym

Białym drzewie?

RYMOWANKI POLI I KINGI

Kiedy wyszłam, było ślisko,To tak jakby lodowisko.Przejechałam się sankamiZ białymi bałwankami.Pojadę na zimowisko,Lodowisko będzie blisko.

****Zaraz święta, piękne święta, niech każdy o nich pamięta.Święta ,święta i po świętach,potem zima i kolęda.

RYMOWANKI POLI I KINGI

Przyszła zimaMróz tęgi trzyma.Wiatrem drogi zamiata,Że nie widać świata.Haftuje na szybach.Zapomnij o grzybach.

RYMOWANKI MICHAŁA, KONRADA, MARCINA

Zima jest biała, gdy śnieg popadaNa drodze czasem jest lódZimny jak straszny chłódChodźmy z zimą na zimowiskoA po drodze będzie ślisko.Zima przyszła w wielkim mrozieAle roztopić się nie może.

*****Sypią płatki całą noc,Jutro będzie śniegu moc.

RYMOWANKI NATALKI I OLI

Jadę, jadę w dół sankami pomiędzy białymi drzewami.Drzewa zasypane białym puchema pod nimi mały suseł.

****Wszyscy lubią zimę białąBo są święta- śniegu mało!

****Zima przyszła, zaśnieżyła, a potem była wiosna i wszystko rozmroziła.

ODAUTORSKA REFLEKSJA

Czy łatwo było rymować?

Zuzia: Tak, bo rymy same przychodzą mi do głowy.Martyna: Nie, bo nic nie umiem wymyślić. Bartek: Niezbyt wychodzą mi te rymy.Michał: Nie umiem pisać wierszy.Gabrysia: Łatwo się wymyśla rymowanki.Emilka: Trzeba mieć wyobraźnię, żeby rymować. Pola: Potrzeba czasu i spokoju, żeby pisać.

Układanie rymów to dar.

ZADANIE DLA KAŻDEGO

Ułóż opowiadanie, któremu nadasz tytuł Zimowa historyjka. Zastosuj narrację pierwszoosobową. Narrator to uosobiona zima. Pani Zima opowiada, posługując się językiem poetyckim, a więc używa epitetów, porównań i przenośni.