ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 1 W DZIAŁDOWIE

WYNIKI TESTU Z JĘZYKA POLSKIEGO,

PRZEPROWADZONEGO W KLASACH PIERWSZYCH LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO I TECHNIKUM

w roku szkolnym 2016/2017

Test sprawdzający umiejętność czytania ze zrozumieniem na podstawie fragmentów dwóch tekstów:

"Komiks" Marka Bernackiego oraz "Komiks" Jana Miodka

Opracowanie:

Katarzyna Burchacka

Działdowo 2016

TEKST

Tekst 1.

Marek Bernacki

Komiks (fragmenty)

Komiks (gr. koomikos, ang. comic – ’komiczny’, ’komediowy’) – jeden z podstawowych gatunków XX-wiecznej kultury masowej,

zrodzony w Stanach Zjednoczonych u schyłku XIX w., oznaczający seryjne historyjki obrazkowe o charakterze rozrywkowym i

tematyce najczęściej przygodowej, humorystycznej i fantastyczno-naukowej, zaopatrzone w skąpy tekst (w formie wypowiedzi

bohaterów ujętych w tzw. „dymek” i dodatkowe, krótkie komentarze pod obrazkami), drukowane seryjnie w gazetach lub w

osobnych broszurach. Komiks wykreował własnych bohaterów, którzy przenikają także do innych dziedzin kultury masowej (filmu,

literatury przygodowej, malarstwa, graffiti): Supermana, Batmana, Asterixa czy Jamesa Bonda. Na gruncie polskim najbardziej

znanymi postaciami komiksowymi są: kapitan Kloss, kapitan Żbik oraz Tytus, Romek i A’tomek.

W 1975 r. (po wiktorii polskich piłkarzy na mistrzostwach świata, kiedy to biało-czerwoni zajęli wysokie trzecie miejsce) na

rynku księgarskim pojawił się (w nakładzie 200 000 egzemplarzy!) komiks Od Walii do Brazylii. X Piłkarskie Mistrzostwa

Świata z rysunkami G. Rosińskiego. Niestrudzony tropiciel grafomanii, bzdur i ksenofobii S. Barańczak […] nie omieszkał

poświęcić temu dziełu kilku krytycznych uwag […].

Marek Biernacki, Komiks, w: Marek Biernacki, Marta Pawlus, Słownik gatunków literackich, Warszawa – Bielsko Biała, s. 524–525.

Tekst 2.

Jan Miodek

Komiks

DEFINICJA: Komiks to ’forma literacka przedstawiająca jakąś fabułę za pomocą ciągu rysunków z dialogami’.

INFORMACJE GRAMATYCZNE: D. komiksu, C. komiksowi, N. komiksem; l. mn. M. komiksy, D. komiksów.

ETYMOLOGIA: Komiks to wyraz pochodzenia angielskiego.

RODZINA WYRAZÓW: Z rzeczownikiem tym spokrewniony jest wyraz komiksowy.

KOMENTARZ: Mało kto zdaje sobie z tego sprawę, że mianownikowa forma liczby mnogiej komiksy zawiera w sobie po-

dwójne znaczenie mnogości. Otóż angielskie słowo komiks to wyraz w liczbie mnogiej (s – to angielska końcówka pluralna).

Oczywiście, w polszczyźnie świadomość tej mnogości zanikła – proces ów nazywamy dlatego depluralizacją zapożyczeń.

Zachodzi on wtedy, gdy wyraz obcy występujący w liczbie mnogiej zaczyna być odbierany jako twór liczby pojedynczej, do

którego się dodaje potem polskie końcówki pluralne. I tak powstała zależność: komik (liczba pojedyncza w angielskim) –

komiks (liczba mnoga w angielskim) – komiks (liczba pojedyncza w polskim) – komiksy (liczba mnoga w polskim).

Jan Miodek, Komiks, w: tegoż, Słownik ojczyzny polszczyzny, Wrocław 2002, s. 322–323.

ZADANIA DO TEKSTU

Zadanie 1. (0–2)

Porównaj obydwa teksty. Podaj po dwa podobieństwa i dwie różnice.

Podobieństwa: ............................................................................................................... ..............

...............................................................................................................................................

Różnice: ...................................................................................................... ..............................

...............................................................................................................................................

Zadanie 2. (0–2)

Wskaż zdania zawierające prawdziwe informacje: A. Komiks to gatunek kultury popularnej.

B. Komiks to gatunek kultury elitarnej.

C. Bohaterowie komiksu to postaci schematyczne.

D. Bohaterowie komiksu to postaci pogłębione psychologicznie.

E. Podstawowym środkiem wyrazu w komiksach jest obrazek rysunkowy.

F. Podstawowym środkiem wyrazu w komiksach jest tekst.

Zadanie 3. (0–3)

Zdefiniuj, czym są: A. ksenofobia

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

B. grafomania

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

C. etymologia

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

Zadanie 4. (0–2)

Wymień – w odniesieniu do testu 1. – cztery cechy komiksu.

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

....................................................................................................................................... ........

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

Zadanie 5. (0–1)

Wyjaśnij – na podstawie testu 1 – w jakim celu przywołano Batmana.

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

Zadanie 6. (0–2)

Wskaż dwa powody decydujące o popularności komiksu w kulturze współczesnej.

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

............................................................................................................................................. ..

...............................................................................................................................................

Zadanie 7. (0–2)

Wskaż, które zdanie zawiera opinię (O), a które informację (I): a) „Komiks to forma literacka przedstawiająca jakąś fabułę za pomocą ciągu rysunków z dialogami”.

b) „Biało-czerwoni zajęli wysokie trzecie miejsce”.

c) „Niestrudzony tropiciel grafomanii, bzdur i ksenofobii S. Barańczak […] nie omieszkał poświęcić temu dziełu

kilku krytycznych uwag”.

d) „Komiks to wyraz pochodzenia angielskiego”.

Zadanie 8. (0–1)

Wyjaśnij – na podstawie tekstu 2 – czego dotyczą informacje gramatyczne zawarte w tym materiale literackim.

...............................................................................................................................................

............................................................................................................................... ................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

Zadanie 9. (0–2)

Wypisz z tekstów dwa wyrazy lub wyrażenia potoczne i dwa naukowe. A. potoczne:

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

B. naukowe:

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

Zadanie 10. (0–1)

Jan Miodek podaje, że z rzeczownikiem komiks spokrewniony jest wyraz komiksowy. Wyjaśnij, co znaczy sformu-

łowanie wyraz spokrewniony. Określ, jaką częścią mowy jest wyraz komiksowy. A. znaczenie

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

B. część mowy

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

Zadanie 11. (0–1)

Zastąp podane terminy wyrazami lub wyrażeniami bliskoznacznymi: A. deklinacja

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

B. koniugacja

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

Zadanie12. (0-2)

Zredaguj krótką wypowiedź pisemną, w której wyjaśnisz, czego dotyczy komentarz Jana Miodka. Twój tekst może

liczyć maksimum 50 słów.

PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI DO TESTU I KRYTERIA OCENIANIA

Nr

zad.

Wymagania (zgodnie z Informatorem o

egzaminie maturalnym z języka polskiego od

roku szkolnego 2014/2015)

Kryteria oceniania

1. dostrzeganie powiązań między informacjami / 1

b)

wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych

w tekście / 1 e)

2 pkt – za pełną i poprawną odpowiedź

1 pkt – za wskazanie dwóch cech

Odpowiedź: podobieństwa, np.: temat, forma hasła słownikowego,

zwięzłość, nasycenie informacjami;

różnice, np.: struktura tekstu, aspekt, styl. 2. dostrzeganie relacji między częściami

składowymi tekstu / 1 g)

badanie struktury tekstu / 2 b)

wnioskowanie na podstawie informacji zawartych

w tekście / 1 e)

2 pkt – za pełną i poprawną odpowiedź

1 pkt – za poprawne wskazanie dwóch zdań

Odpowiedź: a), c), e)

3. definiowanie pojęć / 5 a) 3 pkt – za pełną odpowiedź (po 1 pkt. za każą poprawną

odpowiedź)

Odpowiedź: ksenofobia – niechęć wobec cudzoziemców;

grafomania – patologiczny przymus pisania utworów

literackich; pisanie bez wartości;

etymologia – nauka o pochodzeniu wyrazu i jego znaczeniu.

4. wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych

w tekście / 1 e) 2 pkt – za pełną i poprawną odpowiedź

1 pkt – za podanie dwóch cech

Odpowiedź:

Cechy komiksu: seryjne historyjki obrazkowe, charakter

rozrywkowy, tekst humorystyczny, tematyka przygodowa,

bardzo zwięzły tekst specyficznie umieszczany (dymki lub

komentarze). 5. wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych

w tekście /1 e)

objaśnianie funkcji fragmentów na tle całości / 2

d)

1 pkt – za pełną i poprawną odpowiedź

Odpowiedź: Batman jest przykładem bohatera komiksowego, dowodem

popularności tego typu postaci w kulturze masowej.

6. wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych 1pkt – za pełną i poprawną odpowiedź

Odpowiedź:

w tekście / 1 e) O popularności komiksu w kulturze współczesnej decydują:

prosty przekaz (schematyzm, dominacja obrazu nad słowem),

atrakcyjność formy, dynamiczna akcja, związki z filmem czy

graffiti. 7. rozpoznawanie opinii i informacji / 3 a) 2 pkt – za pełną i poprawną odpowiedź

1 pkt – za wskazanie dwóch poprawnych odpowiedzi

Odpowiedź: a) I,

b) O,

c) O,

d) I.

8. wyszukiwanie informacji złożonych / 1 a) 1 pkt – za pełną i poprawną odpowiedź

Odpowiedź:

Informacje gramatyczne zawarte w tekście dotyczą odmiany

rzeczownika komiks przez przypadki. 9. wartość stylistyczna... / 5 g) 2 pkt – za pełną i poprawą odpowiedź

1 pkt – za poprawne podanie minimum dwóch wyrazów

Odpowiedź: potoczne, np.: bzdury, nie omieszkał, mało kto …;

naukowe, np.: depluralizacja zapożyczeń, końcówka pluralna. 10. słownictwo… / 5 a)

słowotwórstwo …. /5 b) 1 pkt – za pełną i poprawną odpowiedź

Odpowiedź:

wyraz spokrewniony – wyraz z tej samej rodziny wyrazów,

wyraz pochodny;

komiksowy – przymiotnik. 11. słownictwo…/ 5 a) 1 pkt – za pełną i poprawną odpowiedź

Odpowiedź: deklinacja – odmiana przez przypadki;

koniugacja – odmiana przez osoby, liczby, rodzaje, czasy,

tryby, strony, aspekty. 12. Transformacja tekstu, tworzenie własnego

komunikatu / 4b)

2 pkt - wypowiedź poprawna merytorycznie i stylistycznie

1 pkt - wypowiedź poprawna merytorycznie

OPIS TESTU SPRAWDZAJĄCEGO UMIEJĘTNOŚĆ CZYTANIA ZE ZROZUMIENIEM

DO DIAGNOZY UMIEJĘTNOŚCI UCZNIÓW WYKORZYSTANO FRAGMENT TEKSTUMARKA BERNACKIEGO "KOMIKS"

W ZESTAWIENIU Z FRAGMENTEM TEKSTU "KOMIKS" JANA MIODKA .

1. Test zawierał 12 zadań. Był przeznaczony do realizacji we wszystkich klasach. Wymagał od uczniów wykazania

się umiejętnością wnioskowania na podstawie całego tekstu, wnioskowania na podstawie akapitów, wnikliwej

analizy akapitów, poprawnego, logicznego formułowania odpowiedzi, transformacji tekstu, tworzenia własnego

komunikatu oraz rozróżniania informacji od opinii.

Głównym celem testu było sprawdzenie jednej z podstawowych umiejętności maturalnych, jaką jest czytanie

ze zrozumieniem, zgodnie z Informatorem o egzaminie maturalnym z języka polskiego od roku szkolnego

2014/2015.

2. Za zadania 5., 6.,8.,10.,11. można było uzyskać maksymalnie 1 punkt.

3. Za zadania 1.,2.,4., 7., 9. i 12. uczniowie mogli uzyskać maksymalnie 2 punkty.

4. Za zadanie 3. można było uzyskać 3 punkty.

5. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań uczeń mógł uzyskać maksymalnie 20 punktów, co jest zgodne

z maturalnymi kryteriami.

Test diagnostyczny klasy I Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Liczba

punktów

2 2 3 2 1 1 2 1 2 1 1 2

Poziom P P PP P PP P P PP PP P P PP

6. W teście sprawdzane były następujące umiejętności:

ZADANIA EGZAMINACYJNE Nr zad. 1. Zadania testowe sprawdzające rozumienie czytanego tekstu

Badany poziom

umiejętności na

podstawie

Informatora

maturalnego

Oznaczenie w

Informatorze

maturalnym Opis umiejętności

1. Na poziomie

znaczeń

1 b) dostrzeganie powiązań między informacjami 1

1 e) wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych w tekście 1,2,4,5,6

1 g) dostrzeganie relacji między częściami składowymi tekstu 2

1 a) wyszukiwanie informacji złożonych 8

2. Na poziomie

struktury

2 b) badanie struktury tekstu 2

2 d) objaśnianie funkcji fragmentów na tle całości 5

3. Na poziomie

komunikacji

3 a) rozpoznawanie opinii i informacji 7

4b) transformacja tekstu; tworzenie własnego komunikatu 12

5. Zadania testowe sprawdzające świadomość językową

5 a) definiowanie pojęć 3

5 g) wartość stylistyczna... 9

5a) słownictwo… 10,11

5 b) słowotwórstwo …. 10

OPRACOWANIE WYNIKÓW TESTU

Test diagnostyczny przeprowadzony w klasach pierwszych Liceum Ogólnokształcącego i Technikum

zawierał zadania z poziomu podstawowego (7 zadań) i ponadpodstawowego (4 zadania). Do testu przystąpiło 140

uczniów LO oraz 33 uczniów Technikum - razem 173 uczniów.

Wyniki procentowe testu w poszczególnych klasach:

Poziom podstawowy:

Wśród wszystkich testowanych klas – zarówno Liceum jak i Technikum - tylko klasa 1G nie osiągnęła 50%

poziomu podstawowego.

Liceum Ogólnokształcące

Najlepiej wypadła klasa 1a z wynikiem 81,82%. Najsłabsza okazała się klasa 1d osiągając 58,65%.

Technikum

W technikum klasa 1G uzyskała poniżej 50% czyli 47,38% poziomu podstawowego.

Poziom ponadpodstawowy:

Na poziomie ponadpodstawowym ponad 50% osiągnęły klasy 1c - 55,13% oraz 1b - 51,28 . Pozostałym klasom nie

udało się osiągnąć progu 50%.

Liceum Ogólnokształcące

Najwyższy wynik uzyskała klasa 1c – 55,13%. Najsłabsza okazała się klasa 1d z wynikiem 40,86%.

Technikum

W technikum na poziomie ponadpodstawowym klasa 1G uzyskała zaledwie 31,99%, czyli nikt nie zaliczył poziomu

ponadpodstawowego.

KLasa Stan klasy

/szkoły Pisało test

%

piszących

Zaliczyło

poziom P

%

Zaliczyło

poziom PP

%

Średnia

ocena wg

statutu

Ilość ocen

cel bdb db dst dop ndst

1a 25 25 100% 81,82% 49,78% dst 0 2 7 10 5 1

1b 26 26 100% 59,09% 51,28% dps 0 0 1 12 11 2

1c 26 26 100% 71,33% 55,13% dst 0 1 6 11 8 0

1d 32 31 % 58,65% 40,86% dps 0 0 1 9 15 6

1f 32 32 100% 64,49% 49,31% dps 0 0 3 12 16 1

I LO 141 140 99,27% 66,56% 48,97% dst 0 3 18 54 55 10

1G 33 33 100% 47,38% 31,99% dps 0 0 0 3 18 12

T 33 33 100% 47,38% 31,99% dps 0 0 0 3 18 12

SZKOŁA 174 173 % 62,90% 45,73% dps 0 3 18 57 73 22

Stopień opanowania poszczególnych umiejętności:

NR ZAD. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

BADANA

UMIEJĘTNOŚĆ

1b, 1e 1e,1g,2b 5a 1e 1e,2d 1e 3a 1a 5g 5a,5b 5a 4b

LO 0,52 0,73 0,38 0,82 0,60 0,79 0,81 0,57 0,61 0,55 0,16 0,44

TECHNIKUM 0,39 0,62 0,15 0,67 0,39 0,36 0,61 0,48 0,26 0, 24 0,03 0,52

Wskaźniki łatwości zadań dla LO

Wskaźnik

łatwości

0-0,19 0,20-0,49 0,50-0,69 0,70-0,89 0,90-1,00

Interpretacja

zadania

bardzo

trudne

trudne

umiarkowanie

trudne

łatwe bardzo łatwe

Numer

zadania

11 3,12 1,5,8,9,10 2,4,6,7 ____

Liczba zadań 1 2 5 4 0

Liczba

punktów

1 3+2=5 2+1+1+2+1=7 2+2+1+2=7 0

Wskaźniki łatwości zadań dla Technikum

Wskaźnik

łatwości

0-0,19 0,20-0,49 0,50-0,69 0,70-0,89 0,90-1,00

Interpretacja

zadania

bardzo

trudne

trudne

umiarkowanie

trudne

łatwe bardzo łatwe

Numer

zadania

3,11 1,5,6,8,9,10 2,4,7,12 _____ _____

Liczba zadań 2 6 4 0 0

Liczba

punktów

3+1=4 2+1+1+1+2+1=8 2+2+2+2=8 _____ _____

W liceum ogólnokształcącym uczniowie najlepiej opanowali umiejętność 3a – rozpoznawanie opinii i

informacji i 1e - wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych w tekście. Najsłabiej zaś

umiejętność 5a – definiowanie pojęć i słownictwo. Umiejętność tę badały zadania 3 i 11. W zadaniu 3

uczniowie proszeni byli o podanie definicji pojęć (ksenofobia, grafomania, etymologia), co okazało się dla uczniów

trudne, z kolei w zadaniu jedenastym należało wyjaśnić czym jest koniugacja i deklinacja, co również okazało się

kłopotliwe.

W technikum uczniowie również najlepiej opanowali umiejętność 1e - wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych w tekście,1g - dostrzeganie relacji między częściami składowymi tekstu i 2b - badanie struktury tekstu, z kolei najsłabiej, podobnie jak w liceum, umiejętność 5a - definiowanie pojęć i słownictwo. Na podstawie przeprowadzonej analizy wyników testu można stwierdzić, że tegoroczny wynik był zbliżony do wyniku z roku ubiegłego (przy uwzględnieniu mniejszej liczby uczniów w tym roku). Również bardzo podobnie kształtuje się trudność poszczególnych zadań, a zatem w dalszej pracy z uczniami należy uwzględnić poniższe wnioski.

WNIOSKI DO DALSZEJ PRACY

Zgodnie z wytycznymi Centralnej Komisji Egzaminacyjnej zadania w teście nie ograniczają się do sprawdzania

umiejętności wyszukiwania informacji w tekście, ale - obligatoryjnie - służą rozpoznaniu poziomu umiejętności

analizy tekstu i jego przekształceń, a także świadomości językowej. Zadania sprawdzają także znajomość utworów

literackich, których, zgodnie z podstawą programową, nie wolno pominąć w procesie kształcenia.

Powyższe wytyczne oraz spostrzeżenia po dokonaniu analizy testu prowadzą do wniosku, że w dalszej pracy

z uczniami należy szczególnie skupić się na :

ćwiczeniu umiejętności czytania ze zrozumieniem,

doskonaleniu umiejętności precyzyjnego odpowiadania na zadane pytania oraz formułowaniu pytań do tekstu,

ćwiczeniu umiejętności analizowania, badania związków między różnymi elementami tekstu, wykorzystywania rozpoznanych zależności,

interpretowaniu tekstów lub ich fragmentów,

wyodrębnianiu głównej myśli akapitu lub całego tekstu,

badaniu struktury tekstu,

dokonywaniu transformacji tekstu, czyli różnych przekształceń jego struktury,

pogłębianiu świadomości językowej uczniów,

formułowaniu i uzasadnianiu własnej opinii.

Szczegółowe wskazania do ćwiczeń z uczniami określone są jako zadania egzaminacyjne w Informatorze o

egzaminie maturalnym od 2015 roku.