Nowości badawcze Obserwatorium Kultury

Zespoacuteł ds Statystyki Kultury Narodowego Centrum Kultury

Muzeum Prado (Madryt Hiszpania)

Muzeum Guggenheima(Nowy Jork USA)

Galeria Uffizi(Florencja Włochy)

Negacja

Biernośćw wyznaczonych

granicach

Poszukiwaniekompromisu

EntuzjazmMetropolitan Museum of Art (Nowy Jork Usa)

Muzeum Sztuk Pięknych (Boston USA)

J Paul Getty Museum (Los Angeles USA)

National Gallery (London Wlk Brytania)

Van Gogh Museum(Amsterdam Holandia)

Muzeum Sztuki Wspoacutełczesnej (San Francisco USA)

Centre Pompidou(Paryż Francja)

Los Angeles County Museum of Art (Los Angeles USA)

Mocak (Krakoacutew Polska)

źroacutedło Łukasz Maźnica Selfie z muzeum httpekulturaorg

Reakcje światowych muzeoacutew na zjawisko selfie

12016

grudzień 2015 - luty 2016

POLSKIE RAPORTY1

Mikroblog jest narzędziem komunikacji w inter-necie przy użyciu ktoacuterego twoacutercy mogą publi-kować kroacutetkie (liczące od kilku do kilkudziesięciu słoacutew) komunikaty Najpopularniejszym serwisem umożliwiającym prowadzenie mikrobloga jest Twitter jego polskim odpowiednikiem był przez kilka lat Blip jednak został on zamknięty w 2013 roku

Cechami charakterystycznymi mikroblogoacutew są skroacutetowość wysoka częstotliwość publikowania wpisoacutew oraz kroacutetki czas reakcji użytkownikoacutew Służą one roacutewnież do informowania odbiorcoacutew o nowych treściach ndash czy to umieszczanych w Sieci czy to w obszarach analogowych O ile początkowo popularne mikroblogi umożliwiały publikację wyłącznie wpisoacutew tekstowych o tyle od kilku lat możliwe jest publikowanie zdjęć a od niedawna ndash nagrań video

Głoacutewnym celem mikroblogoacutew jest utrzymanie kontaktu z odbiorcami sprecyzowanych treści W zarządzaniu publikowanymi treściami poma-gają mechanizmy subskrypcji (podążania) oraz kategoryzujące (indeksujące) treści hasztagi (poprzedzane symbolem bdquordquo) Dzięki nim łatwiej

Mikroblog

NOWY SŁOWNIK POLITYKI KULTURALNEJ

uporządkować zawartość wpisoacutew oraz po-dążać szlakiem treści przyporządkowanych do określonych grup Niezaprzeczalny jest przy tym społeczny charakter mikroblogoacutew ndash służą one informowaniu obserwatoroacutew o aktualnych wydarzeniach w życiu cie-kawostkach czy ndash po prostu ndash komunikacji Najpopularniejszy serwis mikroblogowy ndash Twitter ndash umożliwia opublikowanie zaledwie 140 znakoacutew na raz co ułatwia z jednej strony odbioacuter treści (jest jej mało) a zarazem zmu-sza nadawcę do przygotowywania wpisoacutew z większą starannością

Mikroblogi okazują się przydatne w pro-mocji ndash większość redakcji politykoacutew czy trendsetteroacutew traktuje je jako jeden z głoacutewnych kanałoacutew komunikacji z od-biorcami Skroacutetowa forma prezentacji po-zwala zainteresowanym na szybką ocenę wartości opublikowanej treści Służą one także promocji działań akademickich co pokazują praktyki badaczy zachodnich (jak chociażby Twitter Henryrsquoego Jenkinsa) czy Uniwersytetu Śląskiego ktoacuterego profil prowadzony jest od lat i służy nie tylko

popularyzacji uczelni ale także udostępnianiu informacji związanych z pracami badawczymi Jako narzędzie są one niezwykle przydatne w popularyzacji nauki oraz wchodzeniu w inte-rakcje z badaczami niezwiązanymi z jednostką akademicką

Narzędzie to jest dosyć często stosowane przez osoby i instytucje zajmujące się kulturą (a zwłaszcza ndash blogeroacutew kulturalnych) Bardzo rzadko zdarza się by mikroblogi stały się czymś więcej niż kolejną platformą promocji głoacutewnego kanału komunikacji (bloga strony internetowej instytucji) oraz by publikowane na nich były treści inne (lub ndash nietożsame) niż te z profilu facebookowego czy strony internetowej Rzadko zatem mikroblogi stają się faktycznie bdquomałymiminimalistycznymi blogamirdquo a nie kolejną płaszczyzną za pomocą ktoacuterej grupie odbiorcoacutew (nie zawsze wspoacutelnej z innymi kanałami) przedstawia się takie same treści Podobnie ma się sprawa z portalami mającymi znamiona mikrobloga (chociażby Pinterest ktoacutery umożliwia zapełnianie wirtualnej tabli-cy zdjęciami okraszonymi nie mniej ważnym komentarzem)

Opracowano na podstawie G D Stunża R Bom-ba P Siuda K Stachu-ra Dwa zero czy zero Blogi o tematyce kul-turalnej a przemiany kultury uczestnictwa Instytut Kultury Miej-skiej Gdańsk 2015

A Mollett D Moran P Dunleavy Using Twitter in University research teaching and impact ac-tivities LSE Public Poli-cy Group London 2011

E Kulczycki Blogi i serwisy naukowe Ko-munikacja naukowa w kulturze konwer-gencji Stowarzyszenie EBIB Toruń 2012

POLSKIE RAPORTY2

Szkolenia rynek pracy

Podnoszenie kompetencji kadr kultury w domach centrach i ośrodkach kulturyRegionalne Obserwatorium Kultury w Katowicach

Czy jak i po co podnosić kwalifikacje Takie pytania zadali badacze z Katowic 900 pracow-nikom domoacutew kultury z całej Polski Uzyskali odpowiedzi ktoacutere można potraktować jako sygnał ostrzegawczy Wśroacuted pracownikoacutew domoacutew kultury podnoszących swoje kom-petencje 39 co najmniej raz do roku do-kształca się poza obowiązkami służbowymi Głoacutewną korzyścią z podnoszenia kwalifikacji jest samozadowolenie Głoacutewnym czynnikiem zachęcającym do podnoszenia kompetencji jest chęć rozwijania się (68) Zdecydowanie najważniejszym czynnikiem zniechęcającym do udziału w szkoleniach są bariery finansowe (52) Wynika z tego że pracownicy domoacutew kultury uczą się przez całe życie bo zależy im na tym Jedyną bdquonagrodąrdquo na jaką mogą z tego tytułu liczyć ndash jeśli będą mieli szczęście - jest pokrycie kosztoacutew udziału w szkoleniu

POLSKIE RAPORTY Czy podnoszenie kwalifikacji pociąga za sobą jakiś rodzaj benefitukorzyści

Czy pracodawca refunduje podnoszenie kompetencji

3

21

21

54

Tak w całości

Tak częściowo

Nie

Brak odpowiedzi

30

33

35

Tak

Nie

Jedynie korzyść w postaci samozadowolenia

POLSKIE RAPORTY1

Mikroblog jest narzędziem komunikacji w inter-necie przy użyciu ktoacuterego twoacutercy mogą publi-kować kroacutetkie (liczące od kilku do kilkudziesięciu słoacutew) komunikaty Najpopularniejszym serwisem umożliwiającym prowadzenie mikrobloga jest Twitter jego polskim odpowiednikiem był przez kilka lat Blip jednak został on zamknięty w 2013 roku

Cechami charakterystycznymi mikroblogoacutew są skroacutetowość wysoka częstotliwość publikowania wpisoacutew oraz kroacutetki czas reakcji użytkownikoacutew Służą one roacutewnież do informowania odbiorcoacutew o nowych treściach ndash czy to umieszczanych w Sieci czy to w obszarach analogowych O ile początkowo popularne mikroblogi umożliwiały publikację wyłącznie wpisoacutew tekstowych o tyle od kilku lat możliwe jest publikowanie zdjęć a od niedawna ndash nagrań video

Głoacutewnym celem mikroblogoacutew jest utrzymanie kontaktu z odbiorcami sprecyzowanych treści W zarządzaniu publikowanymi treściami poma-gają mechanizmy subskrypcji (podążania) oraz kategoryzujące (indeksujące) treści hasztagi (poprzedzane symbolem bdquordquo) Dzięki nim łatwiej

Mikroblog

NOWY SŁOWNIK POLITYKI KULTURALNEJ

uporządkować zawartość wpisoacutew oraz po-dążać szlakiem treści przyporządkowanych do określonych grup Niezaprzeczalny jest przy tym społeczny charakter mikroblogoacutew ndash służą one informowaniu obserwatoroacutew o aktualnych wydarzeniach w życiu cie-kawostkach czy ndash po prostu ndash komunikacji Najpopularniejszy serwis mikroblogowy ndash Twitter ndash umożliwia opublikowanie zaledwie 140 znakoacutew na raz co ułatwia z jednej strony odbioacuter treści (jest jej mało) a zarazem zmu-sza nadawcę do przygotowywania wpisoacutew z większą starannością

Mikroblogi okazują się przydatne w pro-mocji ndash większość redakcji politykoacutew czy trendsetteroacutew traktuje je jako jeden z głoacutewnych kanałoacutew komunikacji z od-biorcami Skroacutetowa forma prezentacji po-zwala zainteresowanym na szybką ocenę wartości opublikowanej treści Służą one także promocji działań akademickich co pokazują praktyki badaczy zachodnich (jak chociażby Twitter Henryrsquoego Jenkinsa) czy Uniwersytetu Śląskiego ktoacuterego profil prowadzony jest od lat i służy nie tylko

popularyzacji uczelni ale także udostępnianiu informacji związanych z pracami badawczymi Jako narzędzie są one niezwykle przydatne w popularyzacji nauki oraz wchodzeniu w inte-rakcje z badaczami niezwiązanymi z jednostką akademicką

Narzędzie to jest dosyć często stosowane przez osoby i instytucje zajmujące się kulturą (a zwłaszcza ndash blogeroacutew kulturalnych) Bardzo rzadko zdarza się by mikroblogi stały się czymś więcej niż kolejną platformą promocji głoacutewnego kanału komunikacji (bloga strony internetowej instytucji) oraz by publikowane na nich były treści inne (lub ndash nietożsame) niż te z profilu facebookowego czy strony internetowej Rzadko zatem mikroblogi stają się faktycznie bdquomałymiminimalistycznymi blogamirdquo a nie kolejną płaszczyzną za pomocą ktoacuterej grupie odbiorcoacutew (nie zawsze wspoacutelnej z innymi kanałami) przedstawia się takie same treści Podobnie ma się sprawa z portalami mającymi znamiona mikrobloga (chociażby Pinterest ktoacutery umożliwia zapełnianie wirtualnej tabli-cy zdjęciami okraszonymi nie mniej ważnym komentarzem)

Opracowano na podstawie G D Stunża R Bom-ba P Siuda K Stachu-ra Dwa zero czy zero Blogi o tematyce kul-turalnej a przemiany kultury uczestnictwa Instytut Kultury Miej-skiej Gdańsk 2015

A Mollett D Moran P Dunleavy Using Twitter in University research teaching and impact ac-tivities LSE Public Poli-cy Group London 2011

E Kulczycki Blogi i serwisy naukowe Ko-munikacja naukowa w kulturze konwer-gencji Stowarzyszenie EBIB Toruń 2012

POLSKIE RAPORTY2

Szkolenia rynek pracy

Podnoszenie kompetencji kadr kultury w domach centrach i ośrodkach kulturyRegionalne Obserwatorium Kultury w Katowicach

Czy jak i po co podnosić kwalifikacje Takie pytania zadali badacze z Katowic 900 pracow-nikom domoacutew kultury z całej Polski Uzyskali odpowiedzi ktoacutere można potraktować jako sygnał ostrzegawczy Wśroacuted pracownikoacutew domoacutew kultury podnoszących swoje kom-petencje 39 co najmniej raz do roku do-kształca się poza obowiązkami służbowymi Głoacutewną korzyścią z podnoszenia kwalifikacji jest samozadowolenie Głoacutewnym czynnikiem zachęcającym do podnoszenia kompetencji jest chęć rozwijania się (68) Zdecydowanie najważniejszym czynnikiem zniechęcającym do udziału w szkoleniach są bariery finansowe (52) Wynika z tego że pracownicy domoacutew kultury uczą się przez całe życie bo zależy im na tym Jedyną bdquonagrodąrdquo na jaką mogą z tego tytułu liczyć ndash jeśli będą mieli szczęście - jest pokrycie kosztoacutew udziału w szkoleniu

POLSKIE RAPORTY Czy podnoszenie kwalifikacji pociąga za sobą jakiś rodzaj benefitukorzyści

Czy pracodawca refunduje podnoszenie kompetencji

3

21

21

54

Tak w całości

Tak częściowo

Nie

Brak odpowiedzi

30

33

35

Tak

Nie

Jedynie korzyść w postaci samozadowolenia

POLSKIE RAPORTY2

Szkolenia rynek pracy

Podnoszenie kompetencji kadr kultury w domach centrach i ośrodkach kulturyRegionalne Obserwatorium Kultury w Katowicach

Czy jak i po co podnosić kwalifikacje Takie pytania zadali badacze z Katowic 900 pracow-nikom domoacutew kultury z całej Polski Uzyskali odpowiedzi ktoacutere można potraktować jako sygnał ostrzegawczy Wśroacuted pracownikoacutew domoacutew kultury podnoszących swoje kom-petencje 39 co najmniej raz do roku do-kształca się poza obowiązkami służbowymi Głoacutewną korzyścią z podnoszenia kwalifikacji jest samozadowolenie Głoacutewnym czynnikiem zachęcającym do podnoszenia kompetencji jest chęć rozwijania się (68) Zdecydowanie najważniejszym czynnikiem zniechęcającym do udziału w szkoleniach są bariery finansowe (52) Wynika z tego że pracownicy domoacutew kultury uczą się przez całe życie bo zależy im na tym Jedyną bdquonagrodąrdquo na jaką mogą z tego tytułu liczyć ndash jeśli będą mieli szczęście - jest pokrycie kosztoacutew udziału w szkoleniu

POLSKIE RAPORTY Czy podnoszenie kwalifikacji pociąga za sobą jakiś rodzaj benefitukorzyści

Czy pracodawca refunduje podnoszenie kompetencji

3

21

21

54

Tak w całości

Tak częściowo

Nie

Brak odpowiedzi

30

33

35

Tak

Nie

Jedynie korzyść w postaci samozadowolenia

POLSKIE RAPORTY3

Rynek pracy

Trajektorie sukcesu artystycznego Strategie adaptacji artystoacutew w polu kulturyAgata Bachoacuterz Krzysztof Stachura

bdquoW obliczu trudności zarobkowania na sztuce za sukces można uznać sam fakt laquobycia w za-wodzieraquordquo Tę nieco szokującą opinię można znaleźć w raporcie opartym na min 80 wy-wiadach pogłębionych dotyczącym warunkoacutew pracy artystoacutew w Polsce Autorzy mierzą się z pytaniami podstawowymi ndash kto jest artystą czym jest sukces dla artysty jakie wsparcie otrzymują artyści jak (wobec jego braku) ra-dzą sobie na rynku pracy Zainteresowanych pogłębioną refleksją na te tematy zachęcamy do lektury raportu

bdquoW obliczu trudności zarobkowania na sztuce za sukces można uznać sam fakt laquobycia w zawodzieraquordquo

Uczestnictwo w kulturze

Koziołek Matołek zmienia Systemowy projekt badawczy uczestnictwa dzieci i młodzieży w kulturzeKarolina Kępczyk Rafał Kasprzak (red)

Projekt badawczy w ktoacuterym autorzy podejmują kwestię wpływu edukacji kulturalnej na kształ-towanie psychiki światopoglądu czy kompetencji społecznych dzieci i młodzieży Zbadano roacutew-nież wpływ postaci Koziołka Matołka obecnej w kulturze lokalnej miasta Pacanoacutew na takie obszary jak stymulowanie kreatywności naukę norm i wartości lokalną gospodarkę Publikacja stanowi proacutebę przedstawienia relacji zacho-dzących między światem kultury symbolicznej a systemem społeczno-ekonomicznym

POLSKIE RAPORTY4

Uczestnictwo w kulturze

Aktywność i doświadczenia w 2015 rCBOS

CBOS co roku wydaje publikację z ktoacuterej do-wiadujemy się jak Polacy spędzają czas wolny oraz z jakimi mierzą się doświadczeniami Okazuje się że Polacy coraz chętniej korzystają z oferty kulturalnej Czytelnictwo utrzymuje się na względnie stabilnym poziomie (wzrost o 3 w stosunku do roku 2014) coraz częściej chodzimy do kina (blisko połowa badanych była w ubiegłym roku w kinie chociaż raz) teatru czy na koncerty Jedynie w przypadku imprez sportowych zaobserwowano niewielki spadek (o 3) Miejmy nadzieję że ten optymistyczny trend utrzyma się przez kolejne lata

Dopuszczalny błąd 3

Aktywność Polakoacutew

wyjście do restauracji

kino

impreza sportowa

koncert

galeria muzeum

teatr

0 10 20 30 40 50 60

2015 2014

POLSKIE RAPORTY5

Uczestnictwo w kulturze

Uczestnictwo ludności w kulturze w 2014 rGUS

Raport z szeroko zakrojonego badania na temat uczestnictwa Polakoacutew w kulturze Dotyczyło ono zaroacutewno kwestii ilościowych (np wydatki gospodarstw domowych na kulturę) jak i jako-ściowych (np ocena możliwości korzystania z oferty kulturalnej) Poroacutewnanie najnowszego raportu z poprzednim -bdquoUczestnictwo ludności w kulturze w 2009 rrdquo - stwarza możliwość za-obserwowania zmian jakie zaszły na przestrzeni 5 lat w kulturze (tj czytelnictwo chodzenie do kina czy do teatru oglądanie telewizji ko-rzystanie z internetu) Autorzy wychodzą jednak poza zakres bdquotypowychrdquo kwestii związanych z uczestnictwem w kulturze Badaniem objęto roacutewnież ocenę oferty kulturalnej frekwencję zwiedzających w roacuteżnego typu instytucjach kultury skojarzenia ze słowem bdquokulturardquo cechy osoby kulturalnej a nawet to czy kultura może zostać zastąpiona przez telewizję czy nternet Raport pokazuje pozytywne tendencje ndash wzrost poziomu uczestnictwa w kulturze

Wybrane wyniki

- 541 - odsetek osoacuteb

ktoacutere przeczytały co najmniej

jedną książkę w ciągu roku

(o 3 więcej niż w 2009 roku)

- Kultura kojarzy się przede

wszystkim ze sztuką (41)

oraz stylem życia i obycza-

jami (408) edukacją

i rodziną (327) tradycją

zwyczajami oraz wspoacutelnotami

społecznymi i kulturowymi (321) z wiedzą i nauką

(267)

Czego wg Polakoacutew internet nie może zastąpić

0

10

20

30

40

50

60

70

80

1 2 3 4 5 6 7 8

1 czytania książek

2 czytania gazet i czasopism

3 chodzenia do kina

4 chodzenia do teatru

5 chodzenia do muzeoacutewna wystawy

6 chodzenia na koncerty

7 słuchania radia

8 oglądania telewizji

POLSKIE RAPORTY6

Nowe media

Dwa zero czy zero Blogi o tematyce kulturalnej a przemiany kultury uczestnictwaGrzegorz D Stunża Radosław Bomba Piotr Siuda Krzysztof Stachura (IKM)

Blogi kulturalne nieustannie ewoluują wraz z szybkimi zmianami technologii dostępnych w internecie Znakomicie rozumieją to autorzy raportu Dostrzegają roacuteżne odcienie kulturalnego blogowania na ktoacutere składa się działalność min twoacuterczych pasjonatoacutew-amatoroacutew zamkniętych grup spajanych niszowymi zainteresowaniami profesjonalistoacutew dążących do komercjalizacji bloga Ważnym wątkiem raportu są relacje pomiędzy aktywnością na blogu a korzysta-

Nowe zjawiska w kulturze

Jaskoacutełki Nowe zjawiska w warszawskich instytucjach i nieinstytucjach kulturyTowarzystwo Inicjatyw Twoacuterczych bdquoęrdquo

Kultura obejmuje swoim zasięgiem coraz większy zakres działań Autorzy starali się uchwycić te działania ktoacutere nie wchodzą w sferę formalnej kultury są trudne do uchwycenia wymykają się klasyfikacji a jednocześnie mają wpływ na ład instytucjonalny w kulturze Autorzy publikacji skupiają się właśnie na tych przejawach dzia-łalności kulturalnej określając je jako bdquojaskoacuteł-kirdquo Badania ankietowe i terenowe pozwoliły na wyłonienie aż 27 takich bdquozwiastunoacutew zmianrdquo Zastanawiające jest to ktoacutere z nich okażą się obowiązującymi trendami a ktoacutere zaistnieją tylko na chwilę

Przykłady bdquojaskoacutełekrdquo

Laby - Metoda pracy w labach

oparta jest jak w laboratorium

na ciągłym eksperymentowa-

niu testowaniu i oglądaniu

efektoacutew w celu ulepszania

metod i poszerzania zakresu

działań

Kontestowanie - To proacute-

ba zachowania niezależności

i bdquorobienia rzeczy po swojemurdquo

w kontrze do obowiązujących

czy dominujących tendencji

niem z YouTubersquoa Googlersquoa Facebooka i Twittera Tzw mi-kroblogowanie z jednej strony daje szansę zbudowania żywej społeczności a z drugiej może być bdquoszybkimrdquo substytutem pisania na właściwym blogu

refleksje_o_kulturzerecencje_komiksoacutew

recenzje_muzyczneksiążki komiksy

filmyrecenzje

recenzje_gierwydarzenia

recenzje_seriali

muzyka gry podsumowania

seriale

recenzje__filmoacutewrecenzje_książek

własne tekstyrozmowy

POLSKIE RAPORTY7

Sztuka wspoacutełczesna

Kondycja sztuk wizualnych Percepcja i społeczny obieg sztuki wspoacutełczesnej w PolsceQuestion Mark

Jak połączyć dwa cele ndash wysoką frekwencję i poziom wystaw Spośroacuted roacuteżnych wyzwań przed jakimi stoją instytucje wystawiennicze ten problem wydaje się najważniejszy Inne problemy na jakie zwracają uwagę autorzy raportu to brak środkoacutew finansowych na pro-wadzenie działalności trudności w pozyskaniu uwagi medioacutew i przyciągnięciu do galerii szkoacuteł Badania publiczności pokazują że na wystawy chodzą osoby nieprzypadkowe zainteresowane tą właśnie formą sztuki (89) Dominują wśroacuted nich humaniści Najwięcej jest osoacuteb młodych (61 badanych miało od 19 do 35 lat) Aż 43 badanych przyjechało na wystawę z innej miejscowości a wśroacuted nich 45 przyjechało specjalnie aby odwiedzić wystawę Intersujące są też wnioski z obserwacji zwiedzających wy-stawy (wybrane statystyki prezentujemy obok) Podstawą do sformułowania wnioskoacutew były badania terenowe ktoacutere objęły 68 instytucji w całej Polsce przeprowadzono 561 wywiadoacutew kwestionariuszowych z odbiorcami sztuki oraz 222 obserwacje

Zachowanie zwiedzających

Czas poświęcony na oglądanie pracyTabliczki informacyjne

5

53

42

4

96

W sali są pojedyncze osoby

W sali jest wiele osoacuteb

Zwiedzający jest sam

Zwiedzający niektoacutere prace analizował dokładnie na inne tylko zerknął

Inne

Obecność innych w pomieszczeniu (wystawa)

Sposoacuteb zwiedzania

Nie czyta informacji

Rzuca okiem

Czyta

12

51

35

Do 10 s

11-30 s

ok 1 min

ok 2 min

3 min lub więcej

27

20

17

18

19

POLSKIE RAPORTY8

Edukacja kulturalna

Badania nad zwiększeniem kompetencji młodych ludzi z rejonu Śląska do odbioru sztuki najnowszej wraz z kompleksowym kształceniem kadr animatoroacutew kulturyMarek Krajewski i Filip Schmidt

Teoria dystynkcji wciąż aktualna - tak naj-kroacutecej można podsumować wnioski z badań przeprowadzonych wśroacuted 180 gimnazjalistoacutew oglądających wystawę sztuki wspoacutełczesnej i uczestniczących w towarzyszących jej warsztatach w Domu Oświatowym Biblioteki Śląskiej w Katowicach Gimnazjaliści mają małą wiedzę na temat sztuki nowoczesnej Dużo bliższa jest im kultura popularna O sposobie percepcji sztuki wspoacutełczesnej w największym stopniu decyduje kapitał kulturowy (domowy i szkolny) Uczniowie potrafią twoacuterczo interpretować sztukę ale zdecydowana większość (93) uważa że ludzie nie rozumieją sztuki najnowszej Za-skakujący jest wpływ uczestnictwa w cyklu warsztatoacutew na stosunek gimnazjalistoacutew do sztuki

bdquoprzyczyniając się do lepszego poznania czym jest sztuka działają dwukierunkowo ndash jednych zachęcając do bliższego poznawania tego co artystyczne innych ostatecznie i skutecznie do sztuki zniechęcającrdquo

Czytelnictwo

Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w PolscePolska Izba Książki

Drugi raport Polskiej Izby Książki pogłębia rozumienie metodologii badań czytelnictwa Potwierdza też zależności zaobserwowane we wcześniejszych badaniach Raport zawiera interesującą charakterystykę uczestnikoacutew Warszawskich Targoacutew Książki

Czy była Pani na Targach Książki w 2014 roku (pytano uczestnikoacutew Warszawskich Targoacutew Książki 2015)

0 10 20 30 40 50 60

Tak w Warszawie

Nie

Tak w Warszawiei w Krakowie

Tak w Krakowie

55

32

8

5

POLSKIE RAPORTY9

Edukacja kulturalna

Szkolne pytania Wyniki badań nad efektywnością nauczania w klasach IVndashVI Roman Dolata (red) Instytut Badań Edukacyjnych

Instytut Badań Edukacyjnych zrealizował projekt w ktoacuterym zbadano wpływ roacuteżnych czynnikoacutew na efektywność nauczania takich jak wielkość klasy liczba prac domowych czy udzielanie odpowiedzi zwrotnej uczniom W kontekście kultury najciekawszy wydaje się rozdział bdquoCzy polska szkoła nie lubi twoacuterczych ucznioacutewrdquo Tytuł odnosi się do powszechnie panującej opinii że szkoła nie stwarza możliwości roz-woju kreatywnym uczniom Autorzy wdają się w polemikę z tym stwierdzeniem przywołując wyniki przeprowadzonych badań Dotyczą one takich kwestii jak zależność między kre-atywnością a ocenami oraz wpływ wyobraźni na przyswajanie wiedzy Szkoła może być miejscem ktoacutere rozwija zdolności twoacutercze wśroacuted ucznioacutew Należy jednak sukcesywnie wprowadzać zmiany w dydaktyce aby coraz efektywniej wydobywać potencjał z najbardziej twoacuterczych ucznioacutew

Wyobraźnia twoacutercza wśroacuted ucznioacutew roacuteżniących się osiągnięciami szkolnymi pytano uczestnikoacutew Warszawskich Targoacutew Książki 2015

85

90

95

100

105

110

Wyo

bra

źnia

tw

oacuterc

za

bardzo niska średniaocen (dolne 5)

pozostali bardzo wysoka średniaocen (goacuterne 5)

POLSKIE RAPORTY10

Rynek Wydawniczy

Rynek książki w PolsceInstytut Książki

Raport z ktoacuterego wyłania się obraz działalności wydawniczej w Polsce Charakterystyczną cechą rynku jest jego ogromna koncentracja - 300 wydawnictw jest w posiadaniu 98 udziału na rynku Co więcej - 35 największych wydaw-nictw w Polsce ma 75 udziałoacutew w tej branży W poroacutewnaniu z 2013 rokiem (268 mld zł) war-tość rynku wydawniczego w 2014 roku spadła (248 mld zł) Autorzy jako przyczyny takiego stanu rzeczy wymieniają wpływ negatywnej koniunktury gospodarczej i ekonomicznej wpro-wadzenie przez MEN bezpłatnych podręcznikoacutew w szkołach czy błędy w sektorze detalicznym ktoacutere spowodowały ogromne zwroty książek do wydawnictw Pogorszenie sytuacji na rynku wydawniczym zaobserwowano roacutewnież pod względem średniego nakładu (spadek o 145) i ogoacutelnego nakładu (spadek o 65) W rapor-cie przedstawiono min listę polskich pisarzy najczęściej tłumaczonych zagranicą Czołoacutewkę zestawienia wśroacuted pisarzy wspoacutełczesnych zaj-mują S Lem (1081 przekładoacutew) R Kapuściński

(439) W Gombrowicz (396) C Miłosz (371) A Sapkow-ski (380) Wśroacuted klasykoacutew najchętniej tłumaczono twoacuter-czość H Sienkiewicza (928) i A Mickiewicza (183)

Polskie bestsellery w 2014 roku

Lp Tytuł Autor Wydawca Sprzedaż

1 Gniew Zygmunt Miłoszewski WAB 150 000

2 Resortowe dzieci MediaDorota Kania

Jerzy TargalskiMaciej Marosz

Fronda 150 000

3 Masa o kobietach polskiej mafii Artur Goacuterski Proacuteszyński i S-ka 144 000

4Jestem bardzo w rękach

bożychNotatki osobiste 1962-2003

Jan Paweł II Znak 120 000

5 Zagubione niebo Katarzyna GrocholaWydawnictwo Lite-

rackie100 000

POLSKIE RAPORTY11

Finansowanie kultury

Inwestycje w kulturze a bieżąca działalność kulturalnaPaweł Siechowicz Aleksandra Wiśniewska Przemysław Kurek

Finansowanie kultury w Polsce to głoacutewnie obowiązek gmin Przeznaczają one najwięcej środkoacutew na kulturę spośroacuted wszystkich jedno-stek samorządu terytorialnego utrzymują liczne instytucje kultury i finansują wiele inwestycji w kulturze Wydatki na kulturę składają się z wydatkoacutew bieżących i wydatkoacutew majątkowych Poprzez wydatki bieżące gminy zapewniają mieszkańcom dostęp do oferty kulturalnej ndash poziom wydatkoacutew bieżących można traktować jako wskaźnik stanu kultury Z kolei wydatki majątkowe informują przede wszystkim o skali inwestycji w kulturę Z raportu dowiadujemy się min o tym że znacznie bardziej zmieniały się wydatki majątkowe niż bieżące największa zmiana w finansowaniu kultury w latach 2001-2013 dotyczy wsi Autorzy zastanawiają się roacutewnież jak zmieni się finansowanie kultury bez wsparcia środkoacutew unijnych oraz nad dalszą tendencją wydatkoacutew na kulturę ndash będą one rosnąć czy spadać

Wydatki bieżące i majątkowe gmin ogoacutełem

7000 zł

6000 zł

5000 zł

4000 zł

3000 zł

2000 zł

1000 zł

0 zł

milio

ny

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

bieżącemajątkowe

-40

-20

0

20

40

60

80

100

1207000 zł

6000 zł

5000 zł

4000 zł

3000 zł

2000 zł

1000 zł

0 zł

milio

ny

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

bieżącemajątkowe zamiana majątkowych zmiana bieżących

12

Nowe media

Selfie z muzeum Na czym polega nowa moda wśroacuted młodych i jak reagują na nią światowe muzeaŁukasz Maźnica

Fundacja Warsztat Innowacji Społecznych przygotowała ekspertyzę dotyczącą szybko rozprzestrzeniającego się fenomenu wykony-wania za pomocą telefonu autoportretoacutew na tle dzieł sztuki Ta praktyka podzieliła środowisko muzealnikoacutew

Moda na selfies stała się pretekstem do toczo-nej na łamach zagranicznym pism debaty nad tym czym powinno być muzeum XXI wieku O popularności muzealnych selfies świadczy np inicjatywa MuseumSelfieDay wykorzystywana przez wiele instytucji do przyciągnięcia publiki zwykle stroniącej od muzeoacutew

Brakuje wspoacutelnej spoacutejnej polityki muzeoacutew odnoście selfies Zdaniem autora opracowania zjawisko to łączy potencjał negatywny (ulotna za-bawa zakłoacutecanie odbioru dzieł sztuki pozostałym

Typologia reakcji światowych muzeoacutew na zjawisko selfie

Muzeum Prado (Madryt Hiszpania)

Muzeum Guggenheima(Nowy Jork USA)

Galeria Uffizi(Florencja Włochy)

Negacja

Biernośćw wyznaczonych

granicach

Poszukiwaniekompromisu

EntuzjazmMetropolitan Museum of Art (Nowy Jork Usa)

Muzeum Sztuk Pięknych (Boston USA)

J Paul Getty Museum (Los Angeles USA)

National Gallery (London Wlk Brytania)

Van Gogh Museum(Amsterdam Holandia)

Muzeum Sztuki Wspoacutełczesnej (San Francisco USA)

Centre Pompidou(Paryż Francja)

Los Angeles County Museum of Art (Los Angeles USA)

Mocak (Krakoacutew Polska)

źroacutedło Łukasz Maźnica Selfie z muzeum httpekulturaorg

DZIEDZICTWO I HISTORIA

DZIEDZICTWO I HISTORIA

zwiedzającym) z pozytywnym (partycypacja społeczna nowe grupy odbiorcoacutew oswojenie sztuki bezpłatna promocja muzeum)

13

Organizacje pozarządowe i wolontariat

Działania organizacji pozarządowych oraz samorządoacutew w obszarze dziedzictwa kulturowego wspoacutełpraca potrzeby zaangażowanie wolontariuszyPiotr Adamiak Beata Charycka (Stowarzyszenie KlonJawor)

Przygotowany na zlecenie Narodowego Instytutu Dziedzictwa raport koncentruje się na opisaniu doświadczeń organizacji pozarządowych i sa-morządoacutew związanych ze wspoacutełpracą i wolon-tariatem w obszarze dziedzictwa kulturowego Autorzy publikacji zwracają uwagę min na wy-sokie rozproszenie kompetencji w zakresie ochrony zabytkoacutew oraz utożsamianie dzie-dzictwa kulturowego z zabytkami (podczas gdy większość ndash 82 ndash organizacji pozarządowych działających w omawianym obszarze zajmuje się dziedzictwem niematerialnym) W zgodnej opinii samorządowcoacutew i przedstawicieli organi-zacji społecznych należy dążyć do zwiększenia poziomu świadomości na temat dziedzictwa kulturowego w lokalnych społecznościach ocenianego obecnie jako niewystarczający (68) Obie grupy podkreślają konieczność włączania

lokalnej społeczności w ochronę i opiekę nad dziedzictwem kulturowym

Badanie wykazało że 81 stowarzyszeń i fundacji zajmujących się dziedzictwem kulturowym w ciągu ostatnich dwoacutech lat angażowało wolontariuszy niebędących członkami organizacji Jedynie 38 orga-nizacji przeprowadza szkolenia meryto-ryczne dla wolontariuszy 95 badanych organizacji prowadzi działalność edukacyjną i promocyjną Największym problemem pozostaje rekrutacja wolontariuszy Respon-denci wskazywali najczęściej na trudności związane z pozyskaniem odpowiedniej liczby wolontariuszy (29) o właściwych kwalifikacjach (32) Jednocześnie orga-nizacje bardzo wysoko oceniają działania podejmowane wspoacutelnie z wolontariuszami i chętnie kontynuują wspoacutełpracę z nimi

Największym problemem samorządoacutew oraz organizacji społecznych jest niedostatek środkoacutew finansowych Dlatego też badani chętnie uczestniczyliby w szkoleniach do-tyczących pozyskiwania środkoacutew z budżetu krajowego i unijnego Istotną przeszkodą

jest roacutewnież nieznajomość przepisoacutew prawa Ponad 90 urzędnikoacutew przyznaje że brakuje im informacji i wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego

76 organizacji potwierdza że prowadzi działania w obszarze dziedzictwa kulturo-wego wspoacutelne z samorządem podczas gdy prowadzenie wspoacutelnych projektoacutew i działań z organizacjami społecznymi jedynie deklaruje 41 samorządoacutew lokalnych Jedna czwarta z nich przyznaje ponadto partnerom społecz-nym dotacje na realizację zadań publicznych związanych z dziedzictwem kulturowym (najczęściej działań o charakterze promo-cyjno-edukacyjnym) Urzędnicy zauważają mankament wynikający z mechanizmu otwartych konkursoacutew ndash organizacje składają wielokrotnie podobne wnioski Zaledwie 29 samorządoacutew prowadzi konsultacje związane z decyzjami dotyczącymi dziedzictwa kultu-rowego a 85 z nich uważa że korzystnie wpływa to na ich decyzje Zaroacutewno strona publiczna jak i prywatna wysoko oceniają wzajemną wspoacutełpracę w zakresie dziedzictwa kulturowego mimo podnoszonych proble-moacutew niewystarczającego finansowania

skomplikowanych wymogoacutew formalno-prawnych i rozbież-nych metod pracy Ponad czte-ry piąte (83) samorządoacutew deklaruje gotowość do pro-wadzenia wspoacutelnych działań z organizacjami

Większość beneficjentoacutew pro-gramu bdquoWolontariat na rzecz dziedzictwardquo finansowanego przez NID wykorzystuje po-zyskane środki do organiza-cji działań edukacyjno-pro-mocyjnych skierowanych do młodzieży (82) oraz wy-darzeń okolicznościowych (80)

DZIEDZICTWO I HISTORIA

14

Formy działań podejmowane przez organizacje w ramach programu dotacyjnego bdquoWolontariat dla dziedzictwardquo

82podejmowano działania

edukacyjno-promocyjne skierowane do młodzieży80

organizowano wydarzenia okolicznościowe plenery

64organizowano wystawy 60

wydawano publikacje

59prowadzono warsztaty szkolenia

53podejmowano inne działania aktywizujące

lokalną społeczność

25tworzono ścieżki edukacyjne

10organizowano obozy dla wolontariuszy

8inne formy działań

DZIEDZICTWO I HISTORIA

15

Digitalizacja

Udostępnianie zdigitalizowanych zasoboacutew kultury w Internecie Użyteczność ndash dostępność ndash praktykiWojciech Kowalik Jagoda Komusińska Jan Strycharz Łukasz Maźnica (ekultura)

W Polsce powstaje coraz więcej cyfrowych zbioroacutew dziedzictwa kulturowego Niestety są one wciąż mało popularne i funkcjonują głoacutewnie wśroacuted wąskiej grupy ludzi W celu poszerzenia grona użytkownikoacutew należy zwiększyć atrak-cyjność stron internetowych i uczynić je jak najbardziej przyjemnymi w korzystaniu Autorzy poroacutewnują sytuację cyfrowych repozytorioacutew do muzeoacutew - muszą one przejść podobną ścież-kę aby znaleźć się bliżej odbiorcoacutew - powinny śledzić i przewidywać nowe trendy umiejętnie wykorzystywać narzędzia promocji kultury tak aby trafiać do roacuteżnych grup odbiorcoacutew W celu dokładnego poznania sytuacji polskich repozy-torioacutew przeprowadzono analizę stron interne-towych wszystkich beneficjentoacutew programoacutew digitalizacyjnych MKiDN w latach 2011-2014

Raport prezentuje w formie statystyk cechy stron interne-towych prowadzonych przez 132 instytucje Pokazuje że digitalizacja prowadzona przez studia filmowe ma zu-pełnie inny charakter i cele niż w przypadku pozostałych typoacutew instytucji kultury

Muzea

Private Art Museum Report Larryrsquos List

Raport o prywatnych muzeach przygotowa-ny przez zespoacuteł amerykańskich i chińskich badaczy międzynarodowego rynku sztuki Po raz pierwszy ujmuje w jednym opracowaniu wnioski ze studium 166 przypadkoacutew prywat-nych instytucji i kolekcji sztuki zlokalizowanych w bardzo roacuteżnych pod względem kontekstoacutew miejscach świata Zagadnieniem głoacutewnym jest tu właśnie globalny zasięg i rozpoznawalność prywatnych inicjatyw kolekcjonerskich Raport stanowi jedną z największych baz danych do-tyczących kolekcjoneroacutew sztuki wspoacutełczesnej Co ważne studium bierze pod uwagę wyłącznie kolekcjoneroacutew prywatnych ktoacuterzy zdecydowali się na udostępnienie swoich zasoboacutew szerokiej publiczności a w wielu przypadkach podjęli się roacutewnież zadań edukacyjnych w obszarze sztuk wizualnych

oprac Marcin Poprawski

DZIEDZICTWO I HISTORIA

15

Digitalizacja

Udostępnianie zdigitalizowanych zasoboacutew kultury w Internecie Użyteczność ndash dostępność ndash praktykiWojciech Kowalik Jagoda Komusińska Jan Strycharz Łukasz Maźnica (ekultura)

W Polsce powstaje coraz więcej cyfrowych zbioroacutew dziedzictwa kulturowego Niestety są one wciąż mało popularne i funkcjonują głoacutewnie wśroacuted wąskiej grupy ludzi W celu poszerzenia grona użytkownikoacutew należy zwiększyć atrak-cyjność stron internetowych i uczynić je jak najbardziej przyjemnymi w korzystaniu Autorzy poroacutewnują sytuację cyfrowych repozytorioacutew do muzeoacutew - muszą one przejść podobną ścież-kę aby znaleźć się bliżej odbiorcoacutew - powinny śledzić i przewidywać nowe trendy umiejętnie wykorzystywać narzędzia promocji kultury tak aby trafiać do roacuteżnych grup odbiorcoacutew W celu dokładnego poznania sytuacji polskich repozy-torioacutew przeprowadzono analizę stron interne-towych wszystkich beneficjentoacutew programoacutew digitalizacyjnych MKiDN w latach 2011-2014

Raport prezentuje w formie statystyk cechy stron interne-towych prowadzonych przez 132 instytucje Pokazuje że digitalizacja prowadzona przez studia filmowe ma zu-pełnie inny charakter i cele niż w przypadku pozostałych typoacutew instytucji kultury

Muzea

Private Art Museum Report Larryrsquos List

Raport o prywatnych muzeach przygotowa-ny przez zespoacuteł amerykańskich i chińskich badaczy międzynarodowego rynku sztuki Po raz pierwszy ujmuje w jednym opracowaniu wnioski ze studium 166 przypadkoacutew prywat-nych instytucji i kolekcji sztuki zlokalizowanych w bardzo roacuteżnych pod względem kontekstoacutew miejscach świata Zagadnieniem głoacutewnym jest tu właśnie globalny zasięg i rozpoznawalność prywatnych inicjatyw kolekcjonerskich Raport stanowi jedną z największych baz danych do-tyczących kolekcjoneroacutew sztuki wspoacutełczesnej Co ważne studium bierze pod uwagę wyłącznie kolekcjoneroacutew prywatnych ktoacuterzy zdecydowali się na udostępnienie swoich zasoboacutew szerokiej publiczności a w wielu przypadkach podjęli się roacutewnież zadań edukacyjnych w obszarze sztuk wizualnych

oprac Marcin Poprawski

DZIEDZICTWO I HISTORIA

16

Dziedzictwo niematerialne

Nowe wpisy na Listy niematerialnego dziedzictwa kulturowegoUNESCO

Międzyrządowy Komitet ds Ochrony Niema-terialnego Dziedzictwa Kulturowego UNE-SCO w czasie dorocznej sesji odbywającej się w Windhoek w Namibii zdecydował o wpisie dwudziestu trzech nowych elementoacutew na listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz pięciu zjawisk na listę dzie-dzictwa wymagającego pilnej ochrony

Wśroacuted wpisoacutew pierwszej grupy znalazły się min klasyczna jazda konna i Hiszpańska Szkoła Jazdy Konnej w Wiedniu Surova - ludowy festiwal w regionie Pernik (Bułgaria) sztuka obroacutebki marmuru na wyspie Tinos (Grecja) Sbuacirc doroczna pielgrzymka do zawiji Sidi El Hadż Belkasema w Gurarze (Algiera) epickie pieśni Goumlrogly (Turkmenistan) i Oshituthi shomagongo święto owocoacutew maruli (Namibia)

Wpisane na listę zjawisk zagrożonych zostały Glasoeczko męski śpiew na dwa głosy w re-gionie dolnego Połogu (Była Jugosłowiańska Republika Macedonii) zwyczaje związane z obła-skawianiem wielbłądzic (Mongolia) muzyka

Dziedzictwo w Europie

Komisja Europejska przyznała Znaki Dziedzictwa EuropejskiegoKomisja Europejska

2 lutego 2016 r Komisja Europejska podjęła decyzję o nadaniu Znaku Dziedzictwa Europej-skiego dziewięciu kolejnym obiektom Wśroacuted odznaczonych miejsc znalazł się cmentarz wo-jenny ŁużnandashPustki To czwarty obiekt z Polski uhonorowany tym prestiżowym wyroacuteżnieniem (w sumie przyznano do tej pory dwadzieścia dziewięć Znakoacutew Dziedzictwa Europejskiego) Wcześniej otrzymały je Unia Lubelska histo-ryczna Stocznia Gdańska i Konstytucja 3 Maja

Cmentarz wojenny nr 123 (ŁużnandashPustki) po-wstał w 1918 r w miejscu jednej z największych bitew pierwszej wojny światowej na froncie wschodnim Spoczywają tu żołnierze trzech armii austro-węgierskiej niemieckiej i rosyjskiej pochodzący z terytorioacutew wielu wspoacutełczesnych państw (Austria Węgry Niemcy Polska Rosja Ukraina i Słowenia) Cmentarz w Łużnej może być postrzegany jako miejsce pamięci realizujące ideę ekumenizmu

tradycyjna vallenato z regionu Magdalena Grande (Kolum-bia) wytwarzanie dzwon-koacutew pasterskich (Portugalia) i tradycje ustne związane z kobietą-wodzem sprzed poacutełtora tysiąca lat o imieniu Koogere przekazywane przez kobiety-opowiadaczki historii wśroacuted społeczności Bason-gora Banyabidi i Batooro (Uganda) Lista ta liczy obec-nie czterdzieści trzy pozycje

Pozostałe osiem wyroacuteżnio-nych obiektoacutew to stanowisko archeologiczne człowieka neandertalskiego w Krapinie (Chorwacja) zamek Przemy-ślidoacutew w czeskim Ołomuńcu wraz z Muzeum Archidiece-zjalnym przylądek Sagres (Portugalia) wiedeński Ho-fburg zespoacuteł budynkoacutew uni-wersytetu w Tartu (Estonia) budapeszteńska Akademia Muzyczna im Franciszka Lisz-ta organizacja Mundaneum (Mons w Belgii) oraz dzielnica europejska w Strasburgu

DZIEDZICTWO I HISTORIA

17

Zarządzanie dziedzictwem

Zarządzanie światowym dziedzictwem kulturowymUNESCONID

Polska wersja językowa poradnika UNESCO wydanego w 2013 r przygotowana została przez NID Publikacja ma na celu pomoc urzędnikom i organizacjom społecznym realizującym za-dania dotyczące obiektoacutew wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO wynikające z Konwencji światowego dziedzictwa ogło-szonej w 1972 r Publikacja porusza aktualnie dyskutowane w środowisku postulaty takie jak rola społeczności lokalnych w działaniach związanych z dziedzictwem kulturowym

Podręcznik skomponowany z trzech rozdziałoacutew problemowych (bdquoKontekst zarządzanie dziedzic-twem kulturowymrdquo bdquoRozumienie zarządzania w kontekście światowego dziedzictwardquo i bdquoDefi-niowanie ocenianie i doskonalenie systemoacutew zarządzania dziedzictwemrdquo) zawiera przydatny przegląd roacuteżnych praktyk i podejść w zakresie zarządzania światowymi dobrami dziedzictwa kulturowego Celem tych działań ma być nie tylko zachowanie obiektoacutew w dobrym stanie technicznym ale także zapewnienie dziedzic-twu należnej mu roli w życiu społeczności Publikacja podaje wytyczne dotyczące efek-tywnego zarządzania dobrami kultury Autorzy

stawiają sobie za cel wzmocnienie wiedzy i umiejętności osoacuteb odpowiedzialnych za zarządzanie dziedzictwem udoskonalenie struktury i procesoacutew instytucjonalnych oraz wprowadzenie dynamicznej relacji między dziedzictwem a jego kontekstem

Sporo miejsca poświęcono podejściu włą-czającemu oraz partycypacji społecznej Podkreślając znaczenie tych metod auto-rzy wskazują roacutewnież wynikające z nich potencjalne zagrożenie zaangażowanie jedynie części grup interesariuszy w proces decyzyjny W poradniku znajdziemy także wskazoacutewki dotyczące wprowadzania idei zroacutewnoważonego rozwoju do zarządzania dziedzictwem kulturowym

DZIEDZICTWO I HISTORIA

Głoacutewne procesy zarządzania dziedzictwem

ram

y or

gani

za

cyjne

ramy prawne

zasoby

monitorowanie

plano

wa

niew

dra

żanie

dziedzictwo

dzie

dzic

t wo

dzie

dzictwo

18

Rynek pracy przemysły kreatywne

Creative Economy Employment in the EU and UK Max Nathan Andy Pratt and Ana Rincon-Aznar (NESTA)

Raport przygotowany przez cenioną brytyjską instytucję NESTA zaangażowaną w promocję innowacji i twoacuterczości w kulturze i gospodarce podejmuje temat zatrudnienia w obszarze tzw ekonomii kreatywnej w Unii Europejskiej Opra-cowanie stanowi studium poroacutewnawcze rynkoacutew pracy krajoacutew członkowskich Unii ktoacuterego celem jest oszacowanie wielkości i perspektyw rozwoju sektoroacutew kreatywnych w Europie Wynika z niego sumarycznie że obszary aktywności scharakteryzowane przez brytyjski rząd (DCMS) jako sektory kreatywne zatrudniają w obszarze Unii Europejskiej 114 miliona osoacuteb co stanowi 5 procent wszystkich osoacuteb pracujących w krajach unijnych Wartości procentowe najwyżej lokują Szwecję bezwzględna liczba zatrudnionych w sektorze wg kraju zatrudnienia to domi-nanta Niemiec i w dalszej kolejności Wielkiej Brytanii i Francji Wg wartości procentowych osoacuteb zatrudnionych w sektorach kreatywnych wśroacuted wszystkich pracujących najlepszy wynik

ZAGRANICZNE RAPORTY

osiągają Szwecja Finlandia i Wielka Brytania Do ciekawych informacji dostrzeżonych w raporcie należy spostrzeżenie że ten ostatni kraj ma trzykrotnie wyższy przyrost pracownikoacutew sektora kreatywnego niż średnia Unii Europejskiej - ponad 6 rocznie w stosunku do niecałych 2 wg średniej UE Autorzy raportu jako jedni z pierwszych proponują zestaw danych statystycznych w obszarze zatrudnienia w sektorach kre-atywnych na terenie Unii Europejskiej coś co od dłuższego czasu uznawano za nieosią-galne i co uniemożliwiało międzynarodowe studia poroacutewnawcze w zakresie kształtu poszczegoacutelnych rynkoacutew pracy związanych z praktykami twoacuterczymi Szczegoacutelna uwaga poświęcona jest 6 krajom w tym Polsce Niemcom Francji Holandii Szwecji i Wielkiej Brytanii Publikacja wnosi sporo w zakresie metod monitorowania zatrudnienia w ob-szarze przemysłoacutew kreatywnych

Zatrudnienie w przemysłach kreatywnych w UE w podziale na dziedziny(średnia z lat 2011-2013)

IT

Architektura

Reklama i marketing

Muzyka sztuki performatywne

i sztuki wizualne

Wydawnictwa

Film TV video radio fotografia

Muzea galerie sztuki i biblioteki

Projektowanie użytkowe

0 5 10 15 20 25 30

RAPORTY ZAGRANICZNE

19

Ocena oferty kulturalnej

Quality of Life in European Cities 2015Komisja Europejska

Badanie przeprowadzono wśroacuted 79 europej-skich miast na proacutebie ponad 40 tys respon-dentoacutew w celu poznania opinii mieszkańcoacutew np na temat przestrzeni publicznej edukacji kultury czy wreszcie ogoacutelnego zadowolenia z życia w danym mieście Nas najbardziej interesowały dwie ostatnie kwestie Wyniki są dość zaskakujące Wśroacuted czterech polskich miast pod względem ogoacutelnego zadowolenia z życia najlepiej wypadają Gdańsk i Białystok (w obu przypadkach 96 respondentoacutew udzie-liło pozytywnej odpowiedzi) Ogoacutelnie najlepiej żyje się mieszkańcom Zurychu i Oslo (99) Ciekawe że w tym zestawieniu stosunkowo słabo wypada Londyn (90) czy Paryż (89) W ocenie oferty kulturalnej respondenci byli bardziej krytyczni jednak procent pozytywnych odpowiedzi jest wciąż wysoki Najlepiej wypada w tym przypadku Wiedeń (97) i Zurych (95) Najbardziej zadowoleni z oferty kulturalnej wśroacuted mieszkańcoacutew polskich miast są krako-wianie (92) najmniej zaś białostoczanie (84) Co zaskakujące wśroacuted mieszkańcoacutew Londynu wskaźnik ten wynioacutesł 77

Ocena oferty kulturalnej (sale koncertowe teatry muzea biblioteki)

Zadowolenie z życia

LondynBiałystok

WilnoWarszawa

GdańskParyżOslo

KrakoacutewZurychWiedeń

Bardzo zadowolony

Raczej zadowolony

Raczej niezawodolony

Zdecydowanie niezadowolony

Nie wiem

0 20 40 60 80 100

Bardzo zadowolony

Raczej zadowolony

Raczej niezawodolony

Zdecydowanie niezadowolony

Nie wiem

0 20 40 60 80 100

Paryż

ZurychOsloWilno

GdańskBiałystokWiedeńKrakoacutew

WarszawaLondyn

RAPORTY ZAGRANICZNE

20

Dyplomacja kulturalna

European Cultural Institutes Abroad StudyParlament Europejski KEA

Parlament Europejski opublikował w styczniu 2016 roku studium poświęcone diagnozie stanu i potencjałoacutew zagranicznych instytutoacutew kultu-ralnych należących do państw członkowskich Unii Europejskiej Celem analizy było pozyskanie wiedzy na temat możliwej roli ktoacuterą te insty-tucje mogą odegrać w europejskiej strategii kulturalnej i wspoacutelnotowej dyplomacji Sporo miejsca przeznaczono na analizę mocnych i słabych stron misji tych instytucji struktur organizacyjnych i zasoboacutew Przedmiotem zainteresowania parlamentu był zwłaszcza europejski wspoacutelny wymiar narodowych instytutoacutew kultury zlokalizowanych w wielu miejscach świata Analizie towarzyszyło głoacutewne pytanie w jaki sposoacuteb zachęcić instytucje min francuskie polskie czy hiszpańskie do włączenia się w skuteczniejszą promocję działań i wartości europejskich na terenie krajoacutew poza kontynen-tem Dokument wieńczy zestaw rekomendacji dotyczących efektywnego dzielenia się zasobami pomiędzy narodowymi instytutami

bdquoPo kolejnych rozszerzeniach UE niektoacutere nowe państwa członkowskie wykazały chęć działania jako pośrednicy pomiędzy UE i jej wschodnimi sąsiadami [hellip] Polska na przykład dążyła do rozwoju partnerstw z Rosją Białorusią i Ukrainą i zajęła pozycję lidera wzmacniania relacji UE z tymi krajami poprzez regionalną wspoacutełpracę kulturalnąrdquo

RAPORTY ZAGRANICZNE

21

Kultura miejska

Cities Living Labs for CultureAsia ndashEurope Foundation

Asia-Europe Foundation zebrała 27 studioacutew przypadku praktyk kulturowych i towarzy-szących im polityk kulturalnych pozyskanych z 40 miast Azji i Europy Raport ukazuje je jako przestrzenie dynamicznego żywego ekspe-rymentu w ktoacuterym kultura zajmuje kluczową pozycję Rosnąca liczba miast określanych jako kreatywne oraz coraz liczniejsze środowiska miejskie postrzegane jako bdquostolice kulturyrdquo inwestują w projekty kulturalne organizacje kulturalne miejsca kultury ktoacutere wzmacniają siłę miast jako epicentroacutew aktywności arty-stycznej profesjonalistoacutew i żywej twoacuterczości mieszkańcoacutew Są roacutewnież bardziej niż kiedy-kolwiek miejscami w ktoacuterych rozwija się efek-tywnie prowadzoną politykę kulturalną Miasta potrafią stworzyć struktury i procedury ktoacutere umożliwiają sprawne i zintegrowane działania w sferze kultury wsłuchane w zmieniające się otoczenie społeczne i ekonomiczne W tym sensie wskazane w raporcie miasta postrzega się jako żywe laboratoria kultury

Polityki kulturalne

Re-shaping Cultural Policies UNESCO

16 grudnia 2015 roku UNESCO opublikowało raport Re-shaping Cultural Policies poświęcony analizie nowych kierunkoacutew trendoacutew i wyzwań w obszarze praktyk w dziedzinie polityk kul-turalnych Raport ma zasięg międzynarodowy i zawiera liczne przykłady innowacyjnych systemowych pomysłoacutew i kryterioacutew ewaluacji służących rozwiązywaniu najbardziej aktualnych problemoacutew sfery kultury Szczegoacutelną uwagę autorzy raportu poświęcili mobilności artystoacutew i ich dostępowi do międzynarodowych rynkoacutew oraz roacuteżnorodnej publiczności Osobne miejsce poświęcono problemom dotyczącym wolności twoacuterczej oraz cyfrowego otoczenia wspoacutełczesnej działalności artystycznej Dokument zawiera roacutewnież zintegrowane ramy dla monitorowania sfery kultury w zakresie wskaźnikoacutew dotyczą-cych zmiany i rozwoju

Zarządzanie w kulturze

Creative Business Models Insights into the business models of cultural centres in Trans Europe HallesTrans Europe Halles 2015 Giovanni Schiuma Paul Bogen Antonio Lerro

Celem raportu opublikowanego przez Trans Europa Halles jest przybliżenie roacuteżnych modeli zarządzania niezależnym centrum kultury Szcze-goacutelne znaczenie przypisane jest tu kreatywnym modelom zarządzania w organizacjach kultural-nych Przedmiotem studium było 45 centroacutew kultury zlokalizowanych w 27 krajach Europy

RAPORTY ZAGRANICZNE

22

Kulturalne polityki miejskie i regionalne

Successful investments in culture in European cities and regions a catalogue of case studiesCulture for Cities and Regions

Raport opracowany przez Culture for Cities and Regions prezentuje 70 przykładoacutew ini-cjatyw kulturalnych wpływających na jakość kulturalnej sfery publicznej miast i regionoacutew Studium dotyczy trzech głoacutewnych obszaroacutew a) dziedzictwa kulturowego jako czynni-

ka rozwoju ekonomicznego i integracji społecznej

b) przedsiębiorczości kulturalnej jako czyn-nika regeneracji urbanistycznej i ekono-micznej miast

c) kultury zaangażowanej w działania spo-łeczne innowacje w relacjach społecz-nych jakość życia mieszkańcoacutew oraz dia-log międzykulturowy

Sektory kreatywne

Cultural Times The first global map of cultural and creative industriesEY

Firma doradcza EY wspoacutelnie z UNESCO i CISAC (Międzynarodowe Stowarzyszenie Auto-roacutew i Kompozytoroacutew) w grudniu 2015 roku zaprezentowała raport z działań na rzecz stworzenia globalnej integralnej mapy sek-toroacutew kreatywnych Celem opracowania jest wzmocnienie wiedzy oraz wykształcenie lepszych wskaźnikoacutew dla oceny roli kultury w rozwoju społecznym w roacuteżnych zakątkach świata bdquoCzas dla kultury Pierwsza światowa mapa sektoroacutew kulturalnych i kreatywnychrdquo to dokument zbierający dane dotyczące sze-roko pojętej przedsiębiorczości kulturalnej i kreatywnej w Afryce Ameryce Poacutełnocnej Ameryce Południowej i na Karaibach we wschodniej Azji w Europie i w krajach bli-skowschodnich Dziedziny objęte analizą to sztuki performatywne w tym muzyka sztuki wizualne architektura rynek filmowy litera-tura wydawnictwa prasowe reklama radio telewizja i rynek gier

Przychody i zatrudnienie w sektorach kreatywnych na świecie w 2013 roku

477

391354

285

222

100

200

300

400

500

0

1 telewizja

2 sztuki wizualne

3 prasa

4 reklama

5 architektura

1 2 3 4 5Sektory kreatywne

Prz

ych

od

y (m

ld $

)RAPORTY ZAGRANICZNE

23

Kino

Film Festivals at EU DelegationsKomisja Europejska KEA British Film Institute

Raport opublikowany przez Komisję Europejską na początku 2016 roku i przygotowany przez agencję KEA oraz British Film Institute doty-czy polityk publicznych i strategii w obszarze popularyzacji i dystrybucji kina europejskiego Dokument jest studium praktycznym opartym na badaniach rynku i analizie metod funkcjo-nowania poszczegoacutelnych agencji narodowych państw członkowskich UE odpowiedzialnych za promocję twoacuterczości filmowej Szczegoacutelna uwaga poświęcona jest międzynarodowym festiwalom filmowym głownie poza Europą jako formie pakietowego upowszechniania sztuki filmowej pochodzącej z państwa UE Raport w dużej mierze obejmuje swoją treścią zagadnienia związane z efektywnością dy-plomacji kulturalnej Rekomendacje zawarte w raporcie obejmują zagadnienia doboru ty-tułoacutew filmowych narzędzi marketingowych i promocyjnych zaangażowania artystycznych profesjonalistoacutew z branży filmowej polityce finansowania produkcji filmowej i promocji europejskiego kina

Muzyka

2015 NIELSEN MUSIC US REPORTNielsen

Z raportu Nielsena wynika że w ostatnim czasie znacznie wzrosła popularność serwisoacutew streamingowych ndash w 2014 roku użytkownicy przesłuchali 1645 mld piosenek z kolei w 2015 aż 317 mld czyli prawie dwukrotnie więcej Po-pularność serwisoacutew streamingowych wpływa na inne gałęzie przemysłu muzycznego Sprzedaż płyt spadła o 7 (spadek jest jednak mniejszy niż w 2014 r) Jednocześnie zaobserwowano wzrost sprzedaży płyt winylowych aż o 30 Dane te mogą świadczyć o stopniowym normo-waniu się sprzedaży muzyki na nośnikach Naj-

Artysta Tytuł Sprzedane albumy (mln) Audio-streamingi (mln)

Adele 25 7 441 1354

Taylor Swift 1989 1993 83002

Justin Bieber Purpose 1269 732357

Ed Sheeran X 1162 548663

The WeekendIf yoursquore reading this itrsquos too late

0862 849813

popularniejszym sposobem słuchania muzyki pozostaje mimo wszystko radio ndash aż 61 respondentoacutew zadeklarowało że najczęściej w ten sposoacuteb zapoznaje się z nowościami pojawiającymi się na rynku muzycznym

RAPORTY ZAGRANICZNE

24

Edukacja i kultura

Youth work and non-formal learning in Europersquos education landscapeKomisja Europejska

Raport Komisji Europejskiej dotyczący nieformal-nych ścieżek edukacji młodych Europejczykoacutew stanowi dobre uzupełnienie dla dokumentoacutew poświęconych bezpośrednio edukacji kulturalnej i artystycznej Ten dokument obserwuje z lotu ptaka i porządkuje modelowe inicjatywy i dzia-łania w obszarze pracy edukacyjnej z młodzieżą i samej młodzieży europejskiej jej formacji i auto-rozwoju w obszarze wielu kompetencji z komunikacyjnymi medialnymi i kultural-nymi na czele Dokument stanowi roacutewnież podsumowanie 25 lat działań finansowanych przez Unię Europejską w tym mobilności ucznioacutew i nauczycieli w obszarze uzupełnienia narodowych formalnych systemoacutew edukacji Kontekstem dla raportu jest flagowy europejski program edukacyjny bdquoErasmus+rdquo

Fundusze na kulturę

Fund-Finder IETM On the Move

Publikacja IETM i organizacji On the Move stanowi analizę spektrum możliwości finan-sowania kultury na poziomie europejskim narodowym regionalnym i lokalnym w obrębie źroacutedeł finansowania pochodzącego z sektora publicznego jak roacutewnież prywatnego Istotną cechą dokumentu jest zawarty w nim materiał służący zrozumieniu w jaki sposoacuteb artyści mogą wykorzystać możliwości roacuteżnych ścieżek finansowania poza programem Kreatywna Europa i programami skierowanymi wyłącznie do ludzi sektora kultury

RAPORTY ZAGRANICZNE

25

ARTYKUŁY NAUKOWE

Ekonomia muzyki

Pierwszy tegoroczny numer bdquoJournal of Cultural Economicsrdquo (vol 40(1)2016) poświęcony jest ekonomii muzyki Składa się z treściwego wprowadzenia w sytuację badań w tej dziedzinie i czterech artykułoacutew dotykających spraw rzadko lub w ogoacutele nie poruszanych Wśroacuted dotychczaso-wych publikacji zdecydowanie domino-wało zainteresowanie stroną popytową wpływem cen na wybory konsumentoacutew i sezonowością zainteresowania muzyką charakterystycznym także dla rynku filmowego zjawiskiem sukcesu ktoacutery jest dany niewielu produkcjom i porażki na ktoacuterą skazani są pozostali Z mniejszym zainteresowaniem spotkały się problemy podaży muzyki i ustalania cen na rynku ktoacuterym wiele uwagi poświęcają autorzy analiz zaprezentowanych w tym numerze czasopisma

wśroacuted nowych zagadnień największe zainteresowanie budzi popularność wymiany plikoacutew (często nielegalnej) oraz streamingu i ich wpływ na sprzedaż muzyki

W artykule wprowadzającym Samuel Came-ron przewrotnie wywiązuje się z roli redakto-ra tomu Nie ogranicza się do przedstawienia stanu badań i wartości tekstoacutew zaprezento-wanych na dalszych stronach czasopisma ale też w inteligentny sposoacuteb wytrąca swoich kolegoacutew i koleżanki z nadmiernej pewności siebie Jak pisze wśroacuted nowych zagadnień największe zainteresowanie budzi popularność wymiany plikoacutew (często nielegalnej) oraz streamingu i ich wpływ na sprzedaż muzyki Z dostępnych badań wynika że są najważniejszym czynnikiem spadku sprzedaży nagrań muzycznych Cameron dodaje że nie uwzględniają one nie-muzycznych form rozrywki dostępnych w internecie takich jak oglądanie filmikoacutew z kotami w roli głoacutewnej Krytycznie odnosi się także do popularności crowdfundingu Wiele projektoacutew ktoacutere mają być finansowane w ten sposoacuteb nie dochodzi do skutku co powoduje koszty utopione choćby w postaci zaangażowania i czasu osoacuteb ktoacutere wsparły niezrealizowany projekt Zwraca uwagę na wpływ rynku muzycznego na środowi-

Past present and future music economics at the crossroadsS CameronldquoJournal of Cultural Economicsrdquo (2016) vol 40(1) s 1ndash12

sko naturalne Najciekawszym aspektem tego zaskakującego zagadnienia jest fakt że zmiany technologiczne przejścia z nośnikoacutew fizycznych (płyt CD opakowywanych w plastikowe pudełka) do formy elektronicznej (pliki w internecie) mają korzystny wpływ na środowisko naturalne

ARTYKUŁY NAUKOWE

26

Dramatyczne spadki sprzedaży nagrań mu-zycznych jakie były obserwowane na świecie od 1999 roku od dawna przykuwają uwagę ekonomistoacutew kultury Autor tego artykułu przeprowadza metaanalizę blisko 20 artykułoacutew poświęconych wpływowi jaki na ten stan rzeczy ma upowszechnienie się narzędzi do wymiany plikoacutew Bez żadnych zastrzeżeń staje po stronie autoroacutew dowodzących że cały obserwowany spadek jest efektem rozwoju nowych technolo-gii Choć zaskakująco brzmi broniona przez niego teza że negatywny wpływ wymiany plikoacutew przekracza nawet dwukrotnie obserwowalny spadek sprzedaży nagrań to cała analiza ma mocne oparcie w literaturze Okazuje się że pomimo rozwoju sprzedaży muzyki w internecie nowe technologie są głoacutewnym czynnikiem ktoacutery doprowadził do dramatycznego zmniejszenia się rynku nagrań muzycznych

How much of the decline in sound recording sales is due to file-sharingS J LiebowitzbdquoJournal of Cultural Economicsrdquo (2016) vol 40(1) s 13-28

Spadek sprzedaży muzyki względem 1999 r

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

0

-10

-20

-30

-40

-50

-60

-70

-80

Dochoacuted rzeczywisty (USA) Dochoacuted rzeczywisty (poza USA)

ARTYKUŁY NAUKOWE

27

Breaking up is hard to do the resilience of the rock group as an organizational form for creating musicR J Phillips I C StrachanJournal of Cultural Economics (2016) vol 40(1) s 29-47

Autorzy artykułu wykonali tytaniczną pracę polegającą na zebraniu danych o losach grup i artystoacutew ktoacuterych utwory znalazły się na liście przebojoacutew Billboard Hot 100 w latach 1965 1975 1985 1995 i 2005 Chcieli dowiedzieć się czy autorom przebojoacutew nagrywanych wraz z kolegami z zespołu opłaca się rozpoczynać karierę solową Odpowiedź jest zaskakująca ndash rozpad grupy opłaca się wtedy gdy tworzą ją roacutewnie utalentowani artyści W pozostałych przypadkach lepiej grać razem Dane użyte do analizy pokazują w niezwykle interesujący sposoacuteb przemiany jakie dokonały się na rynku muzycznym O ile w 1965 roku na listę Billboard Hot 100 dostało się tylko 8 utworoacutew nagranych w wyniku wspoacutełpracy niezależnych artystoacutew to w 2005 roku były to aż 63 utwory W tym samym czasie liczba utworoacutew notowanych na liście spadła z 738 do 481 2005 rok był też najlepszym z analizowanych dla artystoacutew wy-stępujących solowo do ktoacuterych należało blisko

23 utworoacutew notowanych na liście Osoby zaintereso-wane dodatkowymi informa-cjami odsyłamy do artykułu w ktoacuterym autorzy prezentują dużo tabel z danymi

Lista przebojoacutew Billboard Hot 100

100

0

200

300

400

1965 1975 1985 1995 2005

Liczba wykonawcoacutew

1965 1975 1985 1995 20050

200

400

600

800

Liczba utworoacutew

ARTYKUŁY NAUKOWE

28

Szkolnictwo wyższe i rynek pracy

Beyond the campus higher education cultural policy and the creative economyA Gilmore R ComunianbdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo (2016) Vol 22(1) s 1ndash9

Numer specjalny bdquoInternational Journal of Cul-tural Policyrdquo dotyczy relacji miedzy sektorem nauki (szkolnictwem wyższym w szczegoacutelności) a sektorem kreatywnym Abigail Gilmore i Ro-berta Comunian przypominają że dyskusja o roli kreatywności w gospodarce rozpoczęła się wraz z dokumentem brytyjskiego Department for Culture Media and Sport bdquoCreative Industries Mapping Documentrdquo z ktoacuterego następnie skorzystały inne kraje Europy i świata Szkol-nictwo wyższe od początku było traktowane jako istotny element wytwarzania kapitału ludzkiego i transferu wiedzy ktoacutere sprzyjają rozwojowi sektoroacutew kreatywnych ale rola uniwersytetoacutew była trudna do uchwycenia Autorki opisują obszar wspoacutełdzielony przez uniwersytety i sektor kreatywny używając dwoacutech pojęć [1] bdquokreatywny kapitał ludzkirdquo (ang lsquocreative human capitalrsquo) i [2] bdquorozwoacutej wiedzyrdquo (ang lsquoknowledge developmentrsquo)

Kreatywny kapitał ludzki tkwi w kreatyw-nych absolwentach (ang lsquocreative graduatesrsquo) budujących swoje kreatywne kariery (ang lsquocreative careersrsquo) wnosząc tym samym edukację odebraną w ramach systemu szkol-nictwa wyższego do sektora kreatywnego i sektora kultury Ci wysoko wykwalifikowani studenci po ukończeniu studioacutew często nie mogą znaleźć właściwego miejsca na rynku pracy i stają się częścią prekariatu osoacuteb znajdujących się w nieuregulowanej i nie-pewnej sytuacji ekonomicznej Być może temu ostatniemu mogą pomoacutec praktyki i doświadczenia tych akademikoacutew ze szkoacuteł artystycznych ktoacuterzy od lat łączą pracę na uczelni z twoacuterczością artystyczną

Rozwoacutej wiedzy na styku szkolnictwa wyż-szego i sektora kreatywnego wymaga wspoacutelnych przestrzeni - realnych lub wir-tualnych - w ktoacuterych mogłoby dochodzić do transferu wiedzy i wymiany doświad-czeń Pytanie brzmi czy te przestrzenie mogą wytworzyć się same czy też powinny być tworzone w ramach polityk kultural-nych i rządowych programoacutew rozwoju szkolnictwa wyższego takich jak brytyjski

Rozwoacutej wiedzy na styku szkolnictwa wyższego i sektora kreatywnego wymaga wspoacutelnych przestrzeni

bdquoKnoweldge Exchange Hubs for the Creative Economyrdquo

Oba zagadnienia choć ubrane w terminologię kreatywności projektoacutew i procesoacutew są cie-kawe Szkoda tylko że bezpo-średnim powodem szukania doniosłej roli uniwersytetoacutew w kształtowaniu nowocze-snej gospodarki jest presja polityczna wykazywania za-roacutewno przez sektor kultury jak i uniwersytety dowodoacutew na opłacalność inwestycji w kulturę

ARTYKUŁY NAUKOWE

29

Polityka kulturalna

Using Isaiah Berlinrsquos two concepts of liberty to rethink cultural policy a case of PolandKamila Lewandowska bdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo (2016) DOI 1010801028663220161156101

W prestiżowym czasopiśmie bdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo ukazał się właśnie pierwszy polski artykuł Jego autorka ndash Kamila Lewandowska ndash analizuje politykę kulturalną prowadzoną w Polsce od 1989 roku przez pry-zmat teorii wolności pozytywnej i negatywnej Pokazuje że początkowy zachwyt wolnym rynkiem pod koniec lat 90 XX wieku zastąpił postulat aktywnej polityki państwa w obszarze kultury Kolejne lata (2000-2015) były okresem ścierania się dwoacutech tendencji ndash opierania poli-tyki kulturalnej na pamięci historycznej oraz zarządzania kulturą bez określania priorytetoacutew aksjologicznych Pierwszy kierunek popierany przez Kazimierza Ujazdowskiego charakte-ryzował się jasną wizją priorytetoacutew polityki kulturalnej ale też bywał krytykowany za proacuteby oceny sztuki według kryterioacutew politycznych

Drugi kierunek rozwijany przez Bogdana Zdrojewskiego akcentował wartość kapitału społecznego i starał się powiązać kulturę z rozwojem społeczno-gospodarczym Ten z kolei krytykowany był za niedostrzeganie autotelicznej wartości kultury

Tekst Kamili Lewandowskiej napisany jest w interesujący sposoacuteb Autorka unika prostych ocen Dostrzega złożoność relacji pomiędzy polityką kulturalną a rozstrzy-gnięciami światopoglądowymi Choć zdra-dza swoje sympatie to rzetelnie referuje skonfliktowane stanowiska i ostateczną ocenę pozostawia czytelnikowi Gratu-lujemy Kamili Lewandowskiej publikacji w prestiżowym czasopiśmie i życzymy dalszych sukcesoacutew

bdquoPodczas gdy wolność negatywna dotyczy zakresu mojej wolności i wszystkich wyboroacutew ktoacuterych dokonuję to wolność pozytywna skupia się wyłącznie na tych wyborach ktoacutere służą mojemu samodoskonaleniu [] Christman twierdzi że - w przypadku wolności negatywnej - tym co uzasadnia rezultat mojego wyboru jest po prostu to że został wybrany Podobnie w przypadku pozytywnej wolności tym co go uzasadnia jest fakt że był to właściwy wyboacuterrdquo

(fragment artykułu)

ARTYKUŁY NAUKOWE

30

Critical Gaming Interactive History and Virtual HeritageErik Champion Ashgate 2015 s 232

Książka Erika Championa poświęcona jest roli gier komputerowych ich projektowania grania i modyfikacji dla wzmocnienia obszaru bdquocyfrowej humanistykirdquo Na pierwszym planie wskazany jest tu obszar rozwoju metod badań nauczania i społecznej interakcji w obszarze wirtualnego dziedzictwa interaktywności i digitalizacji komu-nikacji związanej z historią i tradycją

KSIĄŻKI

Koniec kultury uczestnictwaRed Radosław Bomba Sławomir Czarnecki Grzegorz D Stunża

bdquoW tym numerze bdquoKultury Wspoacuteł-czesnejrdquo wraz z autorami tekstoacutew przyglądamy się zaroacutewno przemianom samych praktyk jak i zmianom po-staw badaczy wobec koncepcji kultury uczestnictwa Bardzo istotny był dla nas polski kontekst formy recepcji idei kultury uczestnictwa i powiązanych z nią inicjatyw charakterystycznych dla naszego kraju W prezentowa-nych tekstach wyraźnie zaznacza się przeniesienie akcentu z oddolnych praktyk na możliwości i powinności ich wspierania przez publiczne instytucje kultury Uderzające jest dowartościo-

wanie instytucjonalnego wymiaru kultury uczestnictwa Wyraźnie odzna-cza się tu kwestia dotycząca dzielenia się zasobami kulturowymi ktoacuterymi dysponuje dana instytucja za pomocą interneturdquo ndash piszą redaktorzy we wstę-pie do numeru Trafi on do dystrybucji na początku kwietnia 2016

KSIĄŻKI

31

KONTAKT

ZESPOacuteŁ REDAKCYJNY

Tomasz Kukołowicz (NCK) Marlena Modzelewska (NCK) Marcin Poprawski (Instytut Kulturoznawstwa UAM Regionalne Obserwatorium Kultury UAM) Aleksandra Wiśniewska (Wydział Nauk Ekonomicznych UW) Wojciech Głowacki (MISH UW)

Szata graficzna takemedia

Tomasz Kukołowicz

Zespoacuteł ds Statystyki KulturyNarodowe Centrum Kulturytel 22 21 00 186email tkukolowicznckpl

wwwnckpl

wwwobserwatoriumkulturypl

Podziel się swoim raportem

NOWY SŁOWNIK POLITYKI KULTURALNEJ OPRAC BARTOSZ RADUCHA

Mikroblog

POLSKIE RAPORTY OPRAC TOMASZ KUKOŁOWICZ MARLENA MODZELEWSKA

Podnoszenie kompetencji kadr kultury Trajektorie sukcesu artystycznego Koziołek Matołek zmieniaAktywność i doświadczenia w 2015 rUczestnictwo ludności w kulturze w 2014 r Jaskoacutełki Nowe zjawiska w warszawskich instytucjach i nieinstytucjach kultury Blogi o tematyce kulturalnej Kondycja sztuk wizualnych Kompetencje młodych ludzi do odbioru sztuki najnowszej Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce Wyniki badań nad efektywnością nauczania w klasach IVndashVI Rynek książki w Polsce Inwestycje w kulturze a bieżąca działalność kulturalna

DZIEDZICTWO I HISTORIA OPRAC WOJCIECH GŁOWACKI

Selfie z muzeumDziałalność organizacji pozarządowych w obszarze dziedzictwa Udostępnianie zdigitalizowanych zasoboacutew kultury w Internecie Prywatne instytucje muzealne na świecie Nowe wpisy na Listy niematerialnego dziedzictwa Znaki Dziedzictwa Europejskiego Zarządzanie światowym dziedzictwem kulturowym

ZAGRANICZNE RAPORTY OPRAC MARCIN POPRAWSKI

Zatrudnienie w ekonomii kreatywnej Jakość życia w miastach europejskich 2015Zagraniczne instytuty kultury Miasta ndash żywe laboratoria kultury w Europie i Azji Polityki kulturalne (raport UNESCO) Modele zarządzania niezależnym centrum kultury Skuteczne inwestowanie w kulturę w miastach i regionach Globalna mapa sektoroacutew kultury i kreatywnychNieformalne ścieżki edukacji młodych EuropejczykoacutewŹroacutedła finansowania działań kulturalnych Europejskie Festiwale Filmowe Muzyka w USA w 2015

ARTYKUŁY NAUKOWE OPRAC ALEKSANDRA WIŚNIEWSKA

Ekonomia muzykiSzkolnictwo wyższe i rynek pracy

KSIĄŻKI

2

3

12

18

25

30

26

Dramatyczne spadki sprzedaży nagrań mu-zycznych jakie były obserwowane na świecie od 1999 roku od dawna przykuwają uwagę ekonomistoacutew kultury Autor tego artykułu przeprowadza metaanalizę blisko 20 artykułoacutew poświęconych wpływowi jaki na ten stan rzeczy ma upowszechnienie się narzędzi do wymiany plikoacutew Bez żadnych zastrzeżeń staje po stronie autoroacutew dowodzących że cały obserwowany spadek jest efektem rozwoju nowych technolo-gii Choć zaskakująco brzmi broniona przez niego teza że negatywny wpływ wymiany plikoacutew przekracza nawet dwukrotnie obserwowalny spadek sprzedaży nagrań to cała analiza ma mocne oparcie w literaturze Okazuje się że pomimo rozwoju sprzedaży muzyki w internecie nowe technologie są głoacutewnym czynnikiem ktoacutery doprowadził do dramatycznego zmniejszenia się rynku nagrań muzycznych

How much of the decline in sound recording sales is due to file-sharingS J LiebowitzbdquoJournal of Cultural Economicsrdquo (2016) vol 40(1) s 13-28

Spadek sprzedaży muzyki względem 1999 r

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

0

-10

-20

-30

-40

-50

-60

-70

-80

Dochoacuted rzeczywisty (USA) Dochoacuted rzeczywisty (poza USA)

ARTYKUŁY NAUKOWE

27

Breaking up is hard to do the resilience of the rock group as an organizational form for creating musicR J Phillips I C StrachanJournal of Cultural Economics (2016) vol 40(1) s 29-47

Autorzy artykułu wykonali tytaniczną pracę polegającą na zebraniu danych o losach grup i artystoacutew ktoacuterych utwory znalazły się na liście przebojoacutew Billboard Hot 100 w latach 1965 1975 1985 1995 i 2005 Chcieli dowiedzieć się czy autorom przebojoacutew nagrywanych wraz z kolegami z zespołu opłaca się rozpoczynać karierę solową Odpowiedź jest zaskakująca ndash rozpad grupy opłaca się wtedy gdy tworzą ją roacutewnie utalentowani artyści W pozostałych przypadkach lepiej grać razem Dane użyte do analizy pokazują w niezwykle interesujący sposoacuteb przemiany jakie dokonały się na rynku muzycznym O ile w 1965 roku na listę Billboard Hot 100 dostało się tylko 8 utworoacutew nagranych w wyniku wspoacutełpracy niezależnych artystoacutew to w 2005 roku były to aż 63 utwory W tym samym czasie liczba utworoacutew notowanych na liście spadła z 738 do 481 2005 rok był też najlepszym z analizowanych dla artystoacutew wy-stępujących solowo do ktoacuterych należało blisko

23 utworoacutew notowanych na liście Osoby zaintereso-wane dodatkowymi informa-cjami odsyłamy do artykułu w ktoacuterym autorzy prezentują dużo tabel z danymi

Lista przebojoacutew Billboard Hot 100

100

0

200

300

400

1965 1975 1985 1995 2005

Liczba wykonawcoacutew

1965 1975 1985 1995 20050

200

400

600

800

Liczba utworoacutew

ARTYKUŁY NAUKOWE

28

Szkolnictwo wyższe i rynek pracy

Beyond the campus higher education cultural policy and the creative economyA Gilmore R ComunianbdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo (2016) Vol 22(1) s 1ndash9

Numer specjalny bdquoInternational Journal of Cul-tural Policyrdquo dotyczy relacji miedzy sektorem nauki (szkolnictwem wyższym w szczegoacutelności) a sektorem kreatywnym Abigail Gilmore i Ro-berta Comunian przypominają że dyskusja o roli kreatywności w gospodarce rozpoczęła się wraz z dokumentem brytyjskiego Department for Culture Media and Sport bdquoCreative Industries Mapping Documentrdquo z ktoacuterego następnie skorzystały inne kraje Europy i świata Szkol-nictwo wyższe od początku było traktowane jako istotny element wytwarzania kapitału ludzkiego i transferu wiedzy ktoacutere sprzyjają rozwojowi sektoroacutew kreatywnych ale rola uniwersytetoacutew była trudna do uchwycenia Autorki opisują obszar wspoacutełdzielony przez uniwersytety i sektor kreatywny używając dwoacutech pojęć [1] bdquokreatywny kapitał ludzkirdquo (ang lsquocreative human capitalrsquo) i [2] bdquorozwoacutej wiedzyrdquo (ang lsquoknowledge developmentrsquo)

Kreatywny kapitał ludzki tkwi w kreatyw-nych absolwentach (ang lsquocreative graduatesrsquo) budujących swoje kreatywne kariery (ang lsquocreative careersrsquo) wnosząc tym samym edukację odebraną w ramach systemu szkol-nictwa wyższego do sektora kreatywnego i sektora kultury Ci wysoko wykwalifikowani studenci po ukończeniu studioacutew często nie mogą znaleźć właściwego miejsca na rynku pracy i stają się częścią prekariatu osoacuteb znajdujących się w nieuregulowanej i nie-pewnej sytuacji ekonomicznej Być może temu ostatniemu mogą pomoacutec praktyki i doświadczenia tych akademikoacutew ze szkoacuteł artystycznych ktoacuterzy od lat łączą pracę na uczelni z twoacuterczością artystyczną

Rozwoacutej wiedzy na styku szkolnictwa wyż-szego i sektora kreatywnego wymaga wspoacutelnych przestrzeni - realnych lub wir-tualnych - w ktoacuterych mogłoby dochodzić do transferu wiedzy i wymiany doświad-czeń Pytanie brzmi czy te przestrzenie mogą wytworzyć się same czy też powinny być tworzone w ramach polityk kultural-nych i rządowych programoacutew rozwoju szkolnictwa wyższego takich jak brytyjski

Rozwoacutej wiedzy na styku szkolnictwa wyższego i sektora kreatywnego wymaga wspoacutelnych przestrzeni

bdquoKnoweldge Exchange Hubs for the Creative Economyrdquo

Oba zagadnienia choć ubrane w terminologię kreatywności projektoacutew i procesoacutew są cie-kawe Szkoda tylko że bezpo-średnim powodem szukania doniosłej roli uniwersytetoacutew w kształtowaniu nowocze-snej gospodarki jest presja polityczna wykazywania za-roacutewno przez sektor kultury jak i uniwersytety dowodoacutew na opłacalność inwestycji w kulturę

ARTYKUŁY NAUKOWE

29

Polityka kulturalna

Using Isaiah Berlinrsquos two concepts of liberty to rethink cultural policy a case of PolandKamila Lewandowska bdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo (2016) DOI 1010801028663220161156101

W prestiżowym czasopiśmie bdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo ukazał się właśnie pierwszy polski artykuł Jego autorka ndash Kamila Lewandowska ndash analizuje politykę kulturalną prowadzoną w Polsce od 1989 roku przez pry-zmat teorii wolności pozytywnej i negatywnej Pokazuje że początkowy zachwyt wolnym rynkiem pod koniec lat 90 XX wieku zastąpił postulat aktywnej polityki państwa w obszarze kultury Kolejne lata (2000-2015) były okresem ścierania się dwoacutech tendencji ndash opierania poli-tyki kulturalnej na pamięci historycznej oraz zarządzania kulturą bez określania priorytetoacutew aksjologicznych Pierwszy kierunek popierany przez Kazimierza Ujazdowskiego charakte-ryzował się jasną wizją priorytetoacutew polityki kulturalnej ale też bywał krytykowany za proacuteby oceny sztuki według kryterioacutew politycznych

Drugi kierunek rozwijany przez Bogdana Zdrojewskiego akcentował wartość kapitału społecznego i starał się powiązać kulturę z rozwojem społeczno-gospodarczym Ten z kolei krytykowany był za niedostrzeganie autotelicznej wartości kultury

Tekst Kamili Lewandowskiej napisany jest w interesujący sposoacuteb Autorka unika prostych ocen Dostrzega złożoność relacji pomiędzy polityką kulturalną a rozstrzy-gnięciami światopoglądowymi Choć zdra-dza swoje sympatie to rzetelnie referuje skonfliktowane stanowiska i ostateczną ocenę pozostawia czytelnikowi Gratu-lujemy Kamili Lewandowskiej publikacji w prestiżowym czasopiśmie i życzymy dalszych sukcesoacutew

bdquoPodczas gdy wolność negatywna dotyczy zakresu mojej wolności i wszystkich wyboroacutew ktoacuterych dokonuję to wolność pozytywna skupia się wyłącznie na tych wyborach ktoacutere służą mojemu samodoskonaleniu [] Christman twierdzi że - w przypadku wolności negatywnej - tym co uzasadnia rezultat mojego wyboru jest po prostu to że został wybrany Podobnie w przypadku pozytywnej wolności tym co go uzasadnia jest fakt że był to właściwy wyboacuterrdquo

(fragment artykułu)

ARTYKUŁY NAUKOWE

30

Critical Gaming Interactive History and Virtual HeritageErik Champion Ashgate 2015 s 232

Książka Erika Championa poświęcona jest roli gier komputerowych ich projektowania grania i modyfikacji dla wzmocnienia obszaru bdquocyfrowej humanistykirdquo Na pierwszym planie wskazany jest tu obszar rozwoju metod badań nauczania i społecznej interakcji w obszarze wirtualnego dziedzictwa interaktywności i digitalizacji komu-nikacji związanej z historią i tradycją

KSIĄŻKI

Koniec kultury uczestnictwaRed Radosław Bomba Sławomir Czarnecki Grzegorz D Stunża

bdquoW tym numerze bdquoKultury Wspoacuteł-czesnejrdquo wraz z autorami tekstoacutew przyglądamy się zaroacutewno przemianom samych praktyk jak i zmianom po-staw badaczy wobec koncepcji kultury uczestnictwa Bardzo istotny był dla nas polski kontekst formy recepcji idei kultury uczestnictwa i powiązanych z nią inicjatyw charakterystycznych dla naszego kraju W prezentowa-nych tekstach wyraźnie zaznacza się przeniesienie akcentu z oddolnych praktyk na możliwości i powinności ich wspierania przez publiczne instytucje kultury Uderzające jest dowartościo-

wanie instytucjonalnego wymiaru kultury uczestnictwa Wyraźnie odzna-cza się tu kwestia dotycząca dzielenia się zasobami kulturowymi ktoacuterymi dysponuje dana instytucja za pomocą interneturdquo ndash piszą redaktorzy we wstę-pie do numeru Trafi on do dystrybucji na początku kwietnia 2016

KSIĄŻKI

31

KONTAKT

ZESPOacuteŁ REDAKCYJNY

Tomasz Kukołowicz (NCK) Marlena Modzelewska (NCK) Marcin Poprawski (Instytut Kulturoznawstwa UAM Regionalne Obserwatorium Kultury UAM) Aleksandra Wiśniewska (Wydział Nauk Ekonomicznych UW) Wojciech Głowacki (MISH UW)

Szata graficzna takemedia

Tomasz Kukołowicz

Zespoacuteł ds Statystyki KulturyNarodowe Centrum Kulturytel 22 21 00 186email tkukolowicznckpl

wwwnckpl

wwwobserwatoriumkulturypl

Podziel się swoim raportem

NOWY SŁOWNIK POLITYKI KULTURALNEJ OPRAC BARTOSZ RADUCHA

Mikroblog

POLSKIE RAPORTY OPRAC TOMASZ KUKOŁOWICZ MARLENA MODZELEWSKA

Podnoszenie kompetencji kadr kultury Trajektorie sukcesu artystycznego Koziołek Matołek zmieniaAktywność i doświadczenia w 2015 rUczestnictwo ludności w kulturze w 2014 r Jaskoacutełki Nowe zjawiska w warszawskich instytucjach i nieinstytucjach kultury Blogi o tematyce kulturalnej Kondycja sztuk wizualnych Kompetencje młodych ludzi do odbioru sztuki najnowszej Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce Wyniki badań nad efektywnością nauczania w klasach IVndashVI Rynek książki w Polsce Inwestycje w kulturze a bieżąca działalność kulturalna

DZIEDZICTWO I HISTORIA OPRAC WOJCIECH GŁOWACKI

Selfie z muzeumDziałalność organizacji pozarządowych w obszarze dziedzictwa Udostępnianie zdigitalizowanych zasoboacutew kultury w Internecie Prywatne instytucje muzealne na świecie Nowe wpisy na Listy niematerialnego dziedzictwa Znaki Dziedzictwa Europejskiego Zarządzanie światowym dziedzictwem kulturowym

ZAGRANICZNE RAPORTY OPRAC MARCIN POPRAWSKI

Zatrudnienie w ekonomii kreatywnej Jakość życia w miastach europejskich 2015Zagraniczne instytuty kultury Miasta ndash żywe laboratoria kultury w Europie i Azji Polityki kulturalne (raport UNESCO) Modele zarządzania niezależnym centrum kultury Skuteczne inwestowanie w kulturę w miastach i regionach Globalna mapa sektoroacutew kultury i kreatywnychNieformalne ścieżki edukacji młodych EuropejczykoacutewŹroacutedła finansowania działań kulturalnych Europejskie Festiwale Filmowe Muzyka w USA w 2015

ARTYKUŁY NAUKOWE OPRAC ALEKSANDRA WIŚNIEWSKA

Ekonomia muzykiSzkolnictwo wyższe i rynek pracy

KSIĄŻKI

2

3

12

18

25

30

27

Breaking up is hard to do the resilience of the rock group as an organizational form for creating musicR J Phillips I C StrachanJournal of Cultural Economics (2016) vol 40(1) s 29-47

Autorzy artykułu wykonali tytaniczną pracę polegającą na zebraniu danych o losach grup i artystoacutew ktoacuterych utwory znalazły się na liście przebojoacutew Billboard Hot 100 w latach 1965 1975 1985 1995 i 2005 Chcieli dowiedzieć się czy autorom przebojoacutew nagrywanych wraz z kolegami z zespołu opłaca się rozpoczynać karierę solową Odpowiedź jest zaskakująca ndash rozpad grupy opłaca się wtedy gdy tworzą ją roacutewnie utalentowani artyści W pozostałych przypadkach lepiej grać razem Dane użyte do analizy pokazują w niezwykle interesujący sposoacuteb przemiany jakie dokonały się na rynku muzycznym O ile w 1965 roku na listę Billboard Hot 100 dostało się tylko 8 utworoacutew nagranych w wyniku wspoacutełpracy niezależnych artystoacutew to w 2005 roku były to aż 63 utwory W tym samym czasie liczba utworoacutew notowanych na liście spadła z 738 do 481 2005 rok był też najlepszym z analizowanych dla artystoacutew wy-stępujących solowo do ktoacuterych należało blisko

23 utworoacutew notowanych na liście Osoby zaintereso-wane dodatkowymi informa-cjami odsyłamy do artykułu w ktoacuterym autorzy prezentują dużo tabel z danymi

Lista przebojoacutew Billboard Hot 100

100

0

200

300

400

1965 1975 1985 1995 2005

Liczba wykonawcoacutew

1965 1975 1985 1995 20050

200

400

600

800

Liczba utworoacutew

ARTYKUŁY NAUKOWE

28

Szkolnictwo wyższe i rynek pracy

Beyond the campus higher education cultural policy and the creative economyA Gilmore R ComunianbdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo (2016) Vol 22(1) s 1ndash9

Numer specjalny bdquoInternational Journal of Cul-tural Policyrdquo dotyczy relacji miedzy sektorem nauki (szkolnictwem wyższym w szczegoacutelności) a sektorem kreatywnym Abigail Gilmore i Ro-berta Comunian przypominają że dyskusja o roli kreatywności w gospodarce rozpoczęła się wraz z dokumentem brytyjskiego Department for Culture Media and Sport bdquoCreative Industries Mapping Documentrdquo z ktoacuterego następnie skorzystały inne kraje Europy i świata Szkol-nictwo wyższe od początku było traktowane jako istotny element wytwarzania kapitału ludzkiego i transferu wiedzy ktoacutere sprzyjają rozwojowi sektoroacutew kreatywnych ale rola uniwersytetoacutew była trudna do uchwycenia Autorki opisują obszar wspoacutełdzielony przez uniwersytety i sektor kreatywny używając dwoacutech pojęć [1] bdquokreatywny kapitał ludzkirdquo (ang lsquocreative human capitalrsquo) i [2] bdquorozwoacutej wiedzyrdquo (ang lsquoknowledge developmentrsquo)

Kreatywny kapitał ludzki tkwi w kreatyw-nych absolwentach (ang lsquocreative graduatesrsquo) budujących swoje kreatywne kariery (ang lsquocreative careersrsquo) wnosząc tym samym edukację odebraną w ramach systemu szkol-nictwa wyższego do sektora kreatywnego i sektora kultury Ci wysoko wykwalifikowani studenci po ukończeniu studioacutew często nie mogą znaleźć właściwego miejsca na rynku pracy i stają się częścią prekariatu osoacuteb znajdujących się w nieuregulowanej i nie-pewnej sytuacji ekonomicznej Być może temu ostatniemu mogą pomoacutec praktyki i doświadczenia tych akademikoacutew ze szkoacuteł artystycznych ktoacuterzy od lat łączą pracę na uczelni z twoacuterczością artystyczną

Rozwoacutej wiedzy na styku szkolnictwa wyż-szego i sektora kreatywnego wymaga wspoacutelnych przestrzeni - realnych lub wir-tualnych - w ktoacuterych mogłoby dochodzić do transferu wiedzy i wymiany doświad-czeń Pytanie brzmi czy te przestrzenie mogą wytworzyć się same czy też powinny być tworzone w ramach polityk kultural-nych i rządowych programoacutew rozwoju szkolnictwa wyższego takich jak brytyjski

Rozwoacutej wiedzy na styku szkolnictwa wyższego i sektora kreatywnego wymaga wspoacutelnych przestrzeni

bdquoKnoweldge Exchange Hubs for the Creative Economyrdquo

Oba zagadnienia choć ubrane w terminologię kreatywności projektoacutew i procesoacutew są cie-kawe Szkoda tylko że bezpo-średnim powodem szukania doniosłej roli uniwersytetoacutew w kształtowaniu nowocze-snej gospodarki jest presja polityczna wykazywania za-roacutewno przez sektor kultury jak i uniwersytety dowodoacutew na opłacalność inwestycji w kulturę

ARTYKUŁY NAUKOWE

29

Polityka kulturalna

Using Isaiah Berlinrsquos two concepts of liberty to rethink cultural policy a case of PolandKamila Lewandowska bdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo (2016) DOI 1010801028663220161156101

W prestiżowym czasopiśmie bdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo ukazał się właśnie pierwszy polski artykuł Jego autorka ndash Kamila Lewandowska ndash analizuje politykę kulturalną prowadzoną w Polsce od 1989 roku przez pry-zmat teorii wolności pozytywnej i negatywnej Pokazuje że początkowy zachwyt wolnym rynkiem pod koniec lat 90 XX wieku zastąpił postulat aktywnej polityki państwa w obszarze kultury Kolejne lata (2000-2015) były okresem ścierania się dwoacutech tendencji ndash opierania poli-tyki kulturalnej na pamięci historycznej oraz zarządzania kulturą bez określania priorytetoacutew aksjologicznych Pierwszy kierunek popierany przez Kazimierza Ujazdowskiego charakte-ryzował się jasną wizją priorytetoacutew polityki kulturalnej ale też bywał krytykowany za proacuteby oceny sztuki według kryterioacutew politycznych

Drugi kierunek rozwijany przez Bogdana Zdrojewskiego akcentował wartość kapitału społecznego i starał się powiązać kulturę z rozwojem społeczno-gospodarczym Ten z kolei krytykowany był za niedostrzeganie autotelicznej wartości kultury

Tekst Kamili Lewandowskiej napisany jest w interesujący sposoacuteb Autorka unika prostych ocen Dostrzega złożoność relacji pomiędzy polityką kulturalną a rozstrzy-gnięciami światopoglądowymi Choć zdra-dza swoje sympatie to rzetelnie referuje skonfliktowane stanowiska i ostateczną ocenę pozostawia czytelnikowi Gratu-lujemy Kamili Lewandowskiej publikacji w prestiżowym czasopiśmie i życzymy dalszych sukcesoacutew

bdquoPodczas gdy wolność negatywna dotyczy zakresu mojej wolności i wszystkich wyboroacutew ktoacuterych dokonuję to wolność pozytywna skupia się wyłącznie na tych wyborach ktoacutere służą mojemu samodoskonaleniu [] Christman twierdzi że - w przypadku wolności negatywnej - tym co uzasadnia rezultat mojego wyboru jest po prostu to że został wybrany Podobnie w przypadku pozytywnej wolności tym co go uzasadnia jest fakt że był to właściwy wyboacuterrdquo

(fragment artykułu)

ARTYKUŁY NAUKOWE

30

Critical Gaming Interactive History and Virtual HeritageErik Champion Ashgate 2015 s 232

Książka Erika Championa poświęcona jest roli gier komputerowych ich projektowania grania i modyfikacji dla wzmocnienia obszaru bdquocyfrowej humanistykirdquo Na pierwszym planie wskazany jest tu obszar rozwoju metod badań nauczania i społecznej interakcji w obszarze wirtualnego dziedzictwa interaktywności i digitalizacji komu-nikacji związanej z historią i tradycją

KSIĄŻKI

Koniec kultury uczestnictwaRed Radosław Bomba Sławomir Czarnecki Grzegorz D Stunża

bdquoW tym numerze bdquoKultury Wspoacuteł-czesnejrdquo wraz z autorami tekstoacutew przyglądamy się zaroacutewno przemianom samych praktyk jak i zmianom po-staw badaczy wobec koncepcji kultury uczestnictwa Bardzo istotny był dla nas polski kontekst formy recepcji idei kultury uczestnictwa i powiązanych z nią inicjatyw charakterystycznych dla naszego kraju W prezentowa-nych tekstach wyraźnie zaznacza się przeniesienie akcentu z oddolnych praktyk na możliwości i powinności ich wspierania przez publiczne instytucje kultury Uderzające jest dowartościo-

wanie instytucjonalnego wymiaru kultury uczestnictwa Wyraźnie odzna-cza się tu kwestia dotycząca dzielenia się zasobami kulturowymi ktoacuterymi dysponuje dana instytucja za pomocą interneturdquo ndash piszą redaktorzy we wstę-pie do numeru Trafi on do dystrybucji na początku kwietnia 2016

KSIĄŻKI

31

KONTAKT

ZESPOacuteŁ REDAKCYJNY

Tomasz Kukołowicz (NCK) Marlena Modzelewska (NCK) Marcin Poprawski (Instytut Kulturoznawstwa UAM Regionalne Obserwatorium Kultury UAM) Aleksandra Wiśniewska (Wydział Nauk Ekonomicznych UW) Wojciech Głowacki (MISH UW)

Szata graficzna takemedia

Tomasz Kukołowicz

Zespoacuteł ds Statystyki KulturyNarodowe Centrum Kulturytel 22 21 00 186email tkukolowicznckpl

wwwnckpl

wwwobserwatoriumkulturypl

Podziel się swoim raportem

NOWY SŁOWNIK POLITYKI KULTURALNEJ OPRAC BARTOSZ RADUCHA

Mikroblog

POLSKIE RAPORTY OPRAC TOMASZ KUKOŁOWICZ MARLENA MODZELEWSKA

Podnoszenie kompetencji kadr kultury Trajektorie sukcesu artystycznego Koziołek Matołek zmieniaAktywność i doświadczenia w 2015 rUczestnictwo ludności w kulturze w 2014 r Jaskoacutełki Nowe zjawiska w warszawskich instytucjach i nieinstytucjach kultury Blogi o tematyce kulturalnej Kondycja sztuk wizualnych Kompetencje młodych ludzi do odbioru sztuki najnowszej Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce Wyniki badań nad efektywnością nauczania w klasach IVndashVI Rynek książki w Polsce Inwestycje w kulturze a bieżąca działalność kulturalna

DZIEDZICTWO I HISTORIA OPRAC WOJCIECH GŁOWACKI

Selfie z muzeumDziałalność organizacji pozarządowych w obszarze dziedzictwa Udostępnianie zdigitalizowanych zasoboacutew kultury w Internecie Prywatne instytucje muzealne na świecie Nowe wpisy na Listy niematerialnego dziedzictwa Znaki Dziedzictwa Europejskiego Zarządzanie światowym dziedzictwem kulturowym

ZAGRANICZNE RAPORTY OPRAC MARCIN POPRAWSKI

Zatrudnienie w ekonomii kreatywnej Jakość życia w miastach europejskich 2015Zagraniczne instytuty kultury Miasta ndash żywe laboratoria kultury w Europie i Azji Polityki kulturalne (raport UNESCO) Modele zarządzania niezależnym centrum kultury Skuteczne inwestowanie w kulturę w miastach i regionach Globalna mapa sektoroacutew kultury i kreatywnychNieformalne ścieżki edukacji młodych EuropejczykoacutewŹroacutedła finansowania działań kulturalnych Europejskie Festiwale Filmowe Muzyka w USA w 2015

ARTYKUŁY NAUKOWE OPRAC ALEKSANDRA WIŚNIEWSKA

Ekonomia muzykiSzkolnictwo wyższe i rynek pracy

KSIĄŻKI

2

3

12

18

25

30

28

Szkolnictwo wyższe i rynek pracy

Beyond the campus higher education cultural policy and the creative economyA Gilmore R ComunianbdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo (2016) Vol 22(1) s 1ndash9

Numer specjalny bdquoInternational Journal of Cul-tural Policyrdquo dotyczy relacji miedzy sektorem nauki (szkolnictwem wyższym w szczegoacutelności) a sektorem kreatywnym Abigail Gilmore i Ro-berta Comunian przypominają że dyskusja o roli kreatywności w gospodarce rozpoczęła się wraz z dokumentem brytyjskiego Department for Culture Media and Sport bdquoCreative Industries Mapping Documentrdquo z ktoacuterego następnie skorzystały inne kraje Europy i świata Szkol-nictwo wyższe od początku było traktowane jako istotny element wytwarzania kapitału ludzkiego i transferu wiedzy ktoacutere sprzyjają rozwojowi sektoroacutew kreatywnych ale rola uniwersytetoacutew była trudna do uchwycenia Autorki opisują obszar wspoacutełdzielony przez uniwersytety i sektor kreatywny używając dwoacutech pojęć [1] bdquokreatywny kapitał ludzkirdquo (ang lsquocreative human capitalrsquo) i [2] bdquorozwoacutej wiedzyrdquo (ang lsquoknowledge developmentrsquo)

Kreatywny kapitał ludzki tkwi w kreatyw-nych absolwentach (ang lsquocreative graduatesrsquo) budujących swoje kreatywne kariery (ang lsquocreative careersrsquo) wnosząc tym samym edukację odebraną w ramach systemu szkol-nictwa wyższego do sektora kreatywnego i sektora kultury Ci wysoko wykwalifikowani studenci po ukończeniu studioacutew często nie mogą znaleźć właściwego miejsca na rynku pracy i stają się częścią prekariatu osoacuteb znajdujących się w nieuregulowanej i nie-pewnej sytuacji ekonomicznej Być może temu ostatniemu mogą pomoacutec praktyki i doświadczenia tych akademikoacutew ze szkoacuteł artystycznych ktoacuterzy od lat łączą pracę na uczelni z twoacuterczością artystyczną

Rozwoacutej wiedzy na styku szkolnictwa wyż-szego i sektora kreatywnego wymaga wspoacutelnych przestrzeni - realnych lub wir-tualnych - w ktoacuterych mogłoby dochodzić do transferu wiedzy i wymiany doświad-czeń Pytanie brzmi czy te przestrzenie mogą wytworzyć się same czy też powinny być tworzone w ramach polityk kultural-nych i rządowych programoacutew rozwoju szkolnictwa wyższego takich jak brytyjski

Rozwoacutej wiedzy na styku szkolnictwa wyższego i sektora kreatywnego wymaga wspoacutelnych przestrzeni

bdquoKnoweldge Exchange Hubs for the Creative Economyrdquo

Oba zagadnienia choć ubrane w terminologię kreatywności projektoacutew i procesoacutew są cie-kawe Szkoda tylko że bezpo-średnim powodem szukania doniosłej roli uniwersytetoacutew w kształtowaniu nowocze-snej gospodarki jest presja polityczna wykazywania za-roacutewno przez sektor kultury jak i uniwersytety dowodoacutew na opłacalność inwestycji w kulturę

ARTYKUŁY NAUKOWE

29

Polityka kulturalna

Using Isaiah Berlinrsquos two concepts of liberty to rethink cultural policy a case of PolandKamila Lewandowska bdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo (2016) DOI 1010801028663220161156101

W prestiżowym czasopiśmie bdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo ukazał się właśnie pierwszy polski artykuł Jego autorka ndash Kamila Lewandowska ndash analizuje politykę kulturalną prowadzoną w Polsce od 1989 roku przez pry-zmat teorii wolności pozytywnej i negatywnej Pokazuje że początkowy zachwyt wolnym rynkiem pod koniec lat 90 XX wieku zastąpił postulat aktywnej polityki państwa w obszarze kultury Kolejne lata (2000-2015) były okresem ścierania się dwoacutech tendencji ndash opierania poli-tyki kulturalnej na pamięci historycznej oraz zarządzania kulturą bez określania priorytetoacutew aksjologicznych Pierwszy kierunek popierany przez Kazimierza Ujazdowskiego charakte-ryzował się jasną wizją priorytetoacutew polityki kulturalnej ale też bywał krytykowany za proacuteby oceny sztuki według kryterioacutew politycznych

Drugi kierunek rozwijany przez Bogdana Zdrojewskiego akcentował wartość kapitału społecznego i starał się powiązać kulturę z rozwojem społeczno-gospodarczym Ten z kolei krytykowany był za niedostrzeganie autotelicznej wartości kultury

Tekst Kamili Lewandowskiej napisany jest w interesujący sposoacuteb Autorka unika prostych ocen Dostrzega złożoność relacji pomiędzy polityką kulturalną a rozstrzy-gnięciami światopoglądowymi Choć zdra-dza swoje sympatie to rzetelnie referuje skonfliktowane stanowiska i ostateczną ocenę pozostawia czytelnikowi Gratu-lujemy Kamili Lewandowskiej publikacji w prestiżowym czasopiśmie i życzymy dalszych sukcesoacutew

bdquoPodczas gdy wolność negatywna dotyczy zakresu mojej wolności i wszystkich wyboroacutew ktoacuterych dokonuję to wolność pozytywna skupia się wyłącznie na tych wyborach ktoacutere służą mojemu samodoskonaleniu [] Christman twierdzi że - w przypadku wolności negatywnej - tym co uzasadnia rezultat mojego wyboru jest po prostu to że został wybrany Podobnie w przypadku pozytywnej wolności tym co go uzasadnia jest fakt że był to właściwy wyboacuterrdquo

(fragment artykułu)

ARTYKUŁY NAUKOWE

30

Critical Gaming Interactive History and Virtual HeritageErik Champion Ashgate 2015 s 232

Książka Erika Championa poświęcona jest roli gier komputerowych ich projektowania grania i modyfikacji dla wzmocnienia obszaru bdquocyfrowej humanistykirdquo Na pierwszym planie wskazany jest tu obszar rozwoju metod badań nauczania i społecznej interakcji w obszarze wirtualnego dziedzictwa interaktywności i digitalizacji komu-nikacji związanej z historią i tradycją

KSIĄŻKI

Koniec kultury uczestnictwaRed Radosław Bomba Sławomir Czarnecki Grzegorz D Stunża

bdquoW tym numerze bdquoKultury Wspoacuteł-czesnejrdquo wraz z autorami tekstoacutew przyglądamy się zaroacutewno przemianom samych praktyk jak i zmianom po-staw badaczy wobec koncepcji kultury uczestnictwa Bardzo istotny był dla nas polski kontekst formy recepcji idei kultury uczestnictwa i powiązanych z nią inicjatyw charakterystycznych dla naszego kraju W prezentowa-nych tekstach wyraźnie zaznacza się przeniesienie akcentu z oddolnych praktyk na możliwości i powinności ich wspierania przez publiczne instytucje kultury Uderzające jest dowartościo-

wanie instytucjonalnego wymiaru kultury uczestnictwa Wyraźnie odzna-cza się tu kwestia dotycząca dzielenia się zasobami kulturowymi ktoacuterymi dysponuje dana instytucja za pomocą interneturdquo ndash piszą redaktorzy we wstę-pie do numeru Trafi on do dystrybucji na początku kwietnia 2016

KSIĄŻKI

31

KONTAKT

ZESPOacuteŁ REDAKCYJNY

Tomasz Kukołowicz (NCK) Marlena Modzelewska (NCK) Marcin Poprawski (Instytut Kulturoznawstwa UAM Regionalne Obserwatorium Kultury UAM) Aleksandra Wiśniewska (Wydział Nauk Ekonomicznych UW) Wojciech Głowacki (MISH UW)

Szata graficzna takemedia

Tomasz Kukołowicz

Zespoacuteł ds Statystyki KulturyNarodowe Centrum Kulturytel 22 21 00 186email tkukolowicznckpl

wwwnckpl

wwwobserwatoriumkulturypl

Podziel się swoim raportem

NOWY SŁOWNIK POLITYKI KULTURALNEJ OPRAC BARTOSZ RADUCHA

Mikroblog

POLSKIE RAPORTY OPRAC TOMASZ KUKOŁOWICZ MARLENA MODZELEWSKA

Podnoszenie kompetencji kadr kultury Trajektorie sukcesu artystycznego Koziołek Matołek zmieniaAktywność i doświadczenia w 2015 rUczestnictwo ludności w kulturze w 2014 r Jaskoacutełki Nowe zjawiska w warszawskich instytucjach i nieinstytucjach kultury Blogi o tematyce kulturalnej Kondycja sztuk wizualnych Kompetencje młodych ludzi do odbioru sztuki najnowszej Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce Wyniki badań nad efektywnością nauczania w klasach IVndashVI Rynek książki w Polsce Inwestycje w kulturze a bieżąca działalność kulturalna

DZIEDZICTWO I HISTORIA OPRAC WOJCIECH GŁOWACKI

Selfie z muzeumDziałalność organizacji pozarządowych w obszarze dziedzictwa Udostępnianie zdigitalizowanych zasoboacutew kultury w Internecie Prywatne instytucje muzealne na świecie Nowe wpisy na Listy niematerialnego dziedzictwa Znaki Dziedzictwa Europejskiego Zarządzanie światowym dziedzictwem kulturowym

ZAGRANICZNE RAPORTY OPRAC MARCIN POPRAWSKI

Zatrudnienie w ekonomii kreatywnej Jakość życia w miastach europejskich 2015Zagraniczne instytuty kultury Miasta ndash żywe laboratoria kultury w Europie i Azji Polityki kulturalne (raport UNESCO) Modele zarządzania niezależnym centrum kultury Skuteczne inwestowanie w kulturę w miastach i regionach Globalna mapa sektoroacutew kultury i kreatywnychNieformalne ścieżki edukacji młodych EuropejczykoacutewŹroacutedła finansowania działań kulturalnych Europejskie Festiwale Filmowe Muzyka w USA w 2015

ARTYKUŁY NAUKOWE OPRAC ALEKSANDRA WIŚNIEWSKA

Ekonomia muzykiSzkolnictwo wyższe i rynek pracy

KSIĄŻKI

2

3

12

18

25

30

29

Polityka kulturalna

Using Isaiah Berlinrsquos two concepts of liberty to rethink cultural policy a case of PolandKamila Lewandowska bdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo (2016) DOI 1010801028663220161156101

W prestiżowym czasopiśmie bdquoInternational Journal of Cultural Policyrdquo ukazał się właśnie pierwszy polski artykuł Jego autorka ndash Kamila Lewandowska ndash analizuje politykę kulturalną prowadzoną w Polsce od 1989 roku przez pry-zmat teorii wolności pozytywnej i negatywnej Pokazuje że początkowy zachwyt wolnym rynkiem pod koniec lat 90 XX wieku zastąpił postulat aktywnej polityki państwa w obszarze kultury Kolejne lata (2000-2015) były okresem ścierania się dwoacutech tendencji ndash opierania poli-tyki kulturalnej na pamięci historycznej oraz zarządzania kulturą bez określania priorytetoacutew aksjologicznych Pierwszy kierunek popierany przez Kazimierza Ujazdowskiego charakte-ryzował się jasną wizją priorytetoacutew polityki kulturalnej ale też bywał krytykowany za proacuteby oceny sztuki według kryterioacutew politycznych

Drugi kierunek rozwijany przez Bogdana Zdrojewskiego akcentował wartość kapitału społecznego i starał się powiązać kulturę z rozwojem społeczno-gospodarczym Ten z kolei krytykowany był za niedostrzeganie autotelicznej wartości kultury

Tekst Kamili Lewandowskiej napisany jest w interesujący sposoacuteb Autorka unika prostych ocen Dostrzega złożoność relacji pomiędzy polityką kulturalną a rozstrzy-gnięciami światopoglądowymi Choć zdra-dza swoje sympatie to rzetelnie referuje skonfliktowane stanowiska i ostateczną ocenę pozostawia czytelnikowi Gratu-lujemy Kamili Lewandowskiej publikacji w prestiżowym czasopiśmie i życzymy dalszych sukcesoacutew

bdquoPodczas gdy wolność negatywna dotyczy zakresu mojej wolności i wszystkich wyboroacutew ktoacuterych dokonuję to wolność pozytywna skupia się wyłącznie na tych wyborach ktoacutere służą mojemu samodoskonaleniu [] Christman twierdzi że - w przypadku wolności negatywnej - tym co uzasadnia rezultat mojego wyboru jest po prostu to że został wybrany Podobnie w przypadku pozytywnej wolności tym co go uzasadnia jest fakt że był to właściwy wyboacuterrdquo

(fragment artykułu)

ARTYKUŁY NAUKOWE

30

Critical Gaming Interactive History and Virtual HeritageErik Champion Ashgate 2015 s 232

Książka Erika Championa poświęcona jest roli gier komputerowych ich projektowania grania i modyfikacji dla wzmocnienia obszaru bdquocyfrowej humanistykirdquo Na pierwszym planie wskazany jest tu obszar rozwoju metod badań nauczania i społecznej interakcji w obszarze wirtualnego dziedzictwa interaktywności i digitalizacji komu-nikacji związanej z historią i tradycją

KSIĄŻKI

Koniec kultury uczestnictwaRed Radosław Bomba Sławomir Czarnecki Grzegorz D Stunża

bdquoW tym numerze bdquoKultury Wspoacuteł-czesnejrdquo wraz z autorami tekstoacutew przyglądamy się zaroacutewno przemianom samych praktyk jak i zmianom po-staw badaczy wobec koncepcji kultury uczestnictwa Bardzo istotny był dla nas polski kontekst formy recepcji idei kultury uczestnictwa i powiązanych z nią inicjatyw charakterystycznych dla naszego kraju W prezentowa-nych tekstach wyraźnie zaznacza się przeniesienie akcentu z oddolnych praktyk na możliwości i powinności ich wspierania przez publiczne instytucje kultury Uderzające jest dowartościo-

wanie instytucjonalnego wymiaru kultury uczestnictwa Wyraźnie odzna-cza się tu kwestia dotycząca dzielenia się zasobami kulturowymi ktoacuterymi dysponuje dana instytucja za pomocą interneturdquo ndash piszą redaktorzy we wstę-pie do numeru Trafi on do dystrybucji na początku kwietnia 2016

KSIĄŻKI

31

KONTAKT

ZESPOacuteŁ REDAKCYJNY

Tomasz Kukołowicz (NCK) Marlena Modzelewska (NCK) Marcin Poprawski (Instytut Kulturoznawstwa UAM Regionalne Obserwatorium Kultury UAM) Aleksandra Wiśniewska (Wydział Nauk Ekonomicznych UW) Wojciech Głowacki (MISH UW)

Szata graficzna takemedia

Tomasz Kukołowicz

Zespoacuteł ds Statystyki KulturyNarodowe Centrum Kulturytel 22 21 00 186email tkukolowicznckpl

wwwnckpl

wwwobserwatoriumkulturypl

Podziel się swoim raportem

NOWY SŁOWNIK POLITYKI KULTURALNEJ OPRAC BARTOSZ RADUCHA

Mikroblog

POLSKIE RAPORTY OPRAC TOMASZ KUKOŁOWICZ MARLENA MODZELEWSKA

Podnoszenie kompetencji kadr kultury Trajektorie sukcesu artystycznego Koziołek Matołek zmieniaAktywność i doświadczenia w 2015 rUczestnictwo ludności w kulturze w 2014 r Jaskoacutełki Nowe zjawiska w warszawskich instytucjach i nieinstytucjach kultury Blogi o tematyce kulturalnej Kondycja sztuk wizualnych Kompetencje młodych ludzi do odbioru sztuki najnowszej Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce Wyniki badań nad efektywnością nauczania w klasach IVndashVI Rynek książki w Polsce Inwestycje w kulturze a bieżąca działalność kulturalna

DZIEDZICTWO I HISTORIA OPRAC WOJCIECH GŁOWACKI

Selfie z muzeumDziałalność organizacji pozarządowych w obszarze dziedzictwa Udostępnianie zdigitalizowanych zasoboacutew kultury w Internecie Prywatne instytucje muzealne na świecie Nowe wpisy na Listy niematerialnego dziedzictwa Znaki Dziedzictwa Europejskiego Zarządzanie światowym dziedzictwem kulturowym

ZAGRANICZNE RAPORTY OPRAC MARCIN POPRAWSKI

Zatrudnienie w ekonomii kreatywnej Jakość życia w miastach europejskich 2015Zagraniczne instytuty kultury Miasta ndash żywe laboratoria kultury w Europie i Azji Polityki kulturalne (raport UNESCO) Modele zarządzania niezależnym centrum kultury Skuteczne inwestowanie w kulturę w miastach i regionach Globalna mapa sektoroacutew kultury i kreatywnychNieformalne ścieżki edukacji młodych EuropejczykoacutewŹroacutedła finansowania działań kulturalnych Europejskie Festiwale Filmowe Muzyka w USA w 2015

ARTYKUŁY NAUKOWE OPRAC ALEKSANDRA WIŚNIEWSKA

Ekonomia muzykiSzkolnictwo wyższe i rynek pracy

KSIĄŻKI

2

3

12

18

25

30

30

Critical Gaming Interactive History and Virtual HeritageErik Champion Ashgate 2015 s 232

Książka Erika Championa poświęcona jest roli gier komputerowych ich projektowania grania i modyfikacji dla wzmocnienia obszaru bdquocyfrowej humanistykirdquo Na pierwszym planie wskazany jest tu obszar rozwoju metod badań nauczania i społecznej interakcji w obszarze wirtualnego dziedzictwa interaktywności i digitalizacji komu-nikacji związanej z historią i tradycją

KSIĄŻKI

Koniec kultury uczestnictwaRed Radosław Bomba Sławomir Czarnecki Grzegorz D Stunża

bdquoW tym numerze bdquoKultury Wspoacuteł-czesnejrdquo wraz z autorami tekstoacutew przyglądamy się zaroacutewno przemianom samych praktyk jak i zmianom po-staw badaczy wobec koncepcji kultury uczestnictwa Bardzo istotny był dla nas polski kontekst formy recepcji idei kultury uczestnictwa i powiązanych z nią inicjatyw charakterystycznych dla naszego kraju W prezentowa-nych tekstach wyraźnie zaznacza się przeniesienie akcentu z oddolnych praktyk na możliwości i powinności ich wspierania przez publiczne instytucje kultury Uderzające jest dowartościo-

wanie instytucjonalnego wymiaru kultury uczestnictwa Wyraźnie odzna-cza się tu kwestia dotycząca dzielenia się zasobami kulturowymi ktoacuterymi dysponuje dana instytucja za pomocą interneturdquo ndash piszą redaktorzy we wstę-pie do numeru Trafi on do dystrybucji na początku kwietnia 2016

KSIĄŻKI

31

KONTAKT

ZESPOacuteŁ REDAKCYJNY

Tomasz Kukołowicz (NCK) Marlena Modzelewska (NCK) Marcin Poprawski (Instytut Kulturoznawstwa UAM Regionalne Obserwatorium Kultury UAM) Aleksandra Wiśniewska (Wydział Nauk Ekonomicznych UW) Wojciech Głowacki (MISH UW)

Szata graficzna takemedia

Tomasz Kukołowicz

Zespoacuteł ds Statystyki KulturyNarodowe Centrum Kulturytel 22 21 00 186email tkukolowicznckpl

wwwnckpl

wwwobserwatoriumkulturypl

Podziel się swoim raportem

NOWY SŁOWNIK POLITYKI KULTURALNEJ OPRAC BARTOSZ RADUCHA

Mikroblog

POLSKIE RAPORTY OPRAC TOMASZ KUKOŁOWICZ MARLENA MODZELEWSKA

Podnoszenie kompetencji kadr kultury Trajektorie sukcesu artystycznego Koziołek Matołek zmieniaAktywność i doświadczenia w 2015 rUczestnictwo ludności w kulturze w 2014 r Jaskoacutełki Nowe zjawiska w warszawskich instytucjach i nieinstytucjach kultury Blogi o tematyce kulturalnej Kondycja sztuk wizualnych Kompetencje młodych ludzi do odbioru sztuki najnowszej Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce Wyniki badań nad efektywnością nauczania w klasach IVndashVI Rynek książki w Polsce Inwestycje w kulturze a bieżąca działalność kulturalna

DZIEDZICTWO I HISTORIA OPRAC WOJCIECH GŁOWACKI

Selfie z muzeumDziałalność organizacji pozarządowych w obszarze dziedzictwa Udostępnianie zdigitalizowanych zasoboacutew kultury w Internecie Prywatne instytucje muzealne na świecie Nowe wpisy na Listy niematerialnego dziedzictwa Znaki Dziedzictwa Europejskiego Zarządzanie światowym dziedzictwem kulturowym

ZAGRANICZNE RAPORTY OPRAC MARCIN POPRAWSKI

Zatrudnienie w ekonomii kreatywnej Jakość życia w miastach europejskich 2015Zagraniczne instytuty kultury Miasta ndash żywe laboratoria kultury w Europie i Azji Polityki kulturalne (raport UNESCO) Modele zarządzania niezależnym centrum kultury Skuteczne inwestowanie w kulturę w miastach i regionach Globalna mapa sektoroacutew kultury i kreatywnychNieformalne ścieżki edukacji młodych EuropejczykoacutewŹroacutedła finansowania działań kulturalnych Europejskie Festiwale Filmowe Muzyka w USA w 2015

ARTYKUŁY NAUKOWE OPRAC ALEKSANDRA WIŚNIEWSKA

Ekonomia muzykiSzkolnictwo wyższe i rynek pracy

KSIĄŻKI

2

3

12

18

25

30

31

KONTAKT

ZESPOacuteŁ REDAKCYJNY

Tomasz Kukołowicz (NCK) Marlena Modzelewska (NCK) Marcin Poprawski (Instytut Kulturoznawstwa UAM Regionalne Obserwatorium Kultury UAM) Aleksandra Wiśniewska (Wydział Nauk Ekonomicznych UW) Wojciech Głowacki (MISH UW)

Szata graficzna takemedia

Tomasz Kukołowicz

Zespoacuteł ds Statystyki KulturyNarodowe Centrum Kulturytel 22 21 00 186email tkukolowicznckpl

wwwnckpl

wwwobserwatoriumkulturypl

Podziel się swoim raportem

NOWY SŁOWNIK POLITYKI KULTURALNEJ OPRAC BARTOSZ RADUCHA

Mikroblog

POLSKIE RAPORTY OPRAC TOMASZ KUKOŁOWICZ MARLENA MODZELEWSKA

Podnoszenie kompetencji kadr kultury Trajektorie sukcesu artystycznego Koziołek Matołek zmieniaAktywność i doświadczenia w 2015 rUczestnictwo ludności w kulturze w 2014 r Jaskoacutełki Nowe zjawiska w warszawskich instytucjach i nieinstytucjach kultury Blogi o tematyce kulturalnej Kondycja sztuk wizualnych Kompetencje młodych ludzi do odbioru sztuki najnowszej Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce Wyniki badań nad efektywnością nauczania w klasach IVndashVI Rynek książki w Polsce Inwestycje w kulturze a bieżąca działalność kulturalna

DZIEDZICTWO I HISTORIA OPRAC WOJCIECH GŁOWACKI

Selfie z muzeumDziałalność organizacji pozarządowych w obszarze dziedzictwa Udostępnianie zdigitalizowanych zasoboacutew kultury w Internecie Prywatne instytucje muzealne na świecie Nowe wpisy na Listy niematerialnego dziedzictwa Znaki Dziedzictwa Europejskiego Zarządzanie światowym dziedzictwem kulturowym

ZAGRANICZNE RAPORTY OPRAC MARCIN POPRAWSKI

Zatrudnienie w ekonomii kreatywnej Jakość życia w miastach europejskich 2015Zagraniczne instytuty kultury Miasta ndash żywe laboratoria kultury w Europie i Azji Polityki kulturalne (raport UNESCO) Modele zarządzania niezależnym centrum kultury Skuteczne inwestowanie w kulturę w miastach i regionach Globalna mapa sektoroacutew kultury i kreatywnychNieformalne ścieżki edukacji młodych EuropejczykoacutewŹroacutedła finansowania działań kulturalnych Europejskie Festiwale Filmowe Muzyka w USA w 2015

ARTYKUŁY NAUKOWE OPRAC ALEKSANDRA WIŚNIEWSKA

Ekonomia muzykiSzkolnictwo wyższe i rynek pracy

KSIĄŻKI

2

3

12

18

25

30