zdaniem wydarzenia sobie prawo do ich skracania i...

Aby zbliżające się Aby zbliżające się Święta Bożego Narodzenia Święta Bożego Narodzenia upłynęły w miłej atmosferze, upłynęły w miłej atmosferze,

zdrowiu i pokoju,zdrowiu i pokoju,a Nowy Rok a Nowy Rok

przyniósł wiele sukcesówprzyniósł wiele sukcesóww życiu prywatnym i zawodowym.w życiu prywatnym i zawodowym.

redakcja „Kuriera”redakcja „Kuriera”

Zamiast PCK będą apartamentowceBudynki mieszkalno-usłu-gowe mają stanąć przy ul. Grunwaldzkiej, także w miejscu gdzie urzęduje Polski Czerwony Krzyż. Takie plany ma koszaliński ratusz. - Za dużo zainwesto-waliśmy i nie zamierzamy się stąd ruszać – odpowiada Stanisław Baranowski, dyrektor koszalińskiego PCK.

Te imiona wybieramy najczęściejJulia, Lena, Maja, Jakub, Filip, Szymon – to najczę-ściej wybierane imiona dla koszalinian urodzo-nych w 2011 roku. - Od pewnego czasu rodzice nazywają dzieci mniej więcej tak samo – mówi Katarzyna Bassel – Jazgar, kierownik Urzędu Stanu Cywilnego.

Święta ponad granicamiUroczysta kolacja, kolędy, choinka i gorączka zaku-pów – Boże Narodzenie w większości krajów wygląda podobnie. W większości też staje się świętem przede wszystkim komercyjnym.

By nikt nie zamarzł na śmierćOkoło 370 bezdomnych może być w Koszalinie. W schronisku, które może pomieścić 80 osób jest już pełne. - Jeśli będzie taka potrzeba przyjmiemy wszystkich – zapewnia Jolanta Łepek, kierowniczka placówki.

Strona 3

Strona 4

Strona 10-11

Strona 6

DWUTYGODNIK BEZPŁATNY • NAKŁAD 13 000 EGZ. • 21 GRUDNIA 2011 R. NR 10 (10)/2011 • ISSN 2083-8565 •

Str. 12-13

Marcin Marcin KozakKozak

Str. 9Str. 8

Cofnęli Cofnęli się w czasie się w czasie

o 30 lato 30 lato pierwszej o pierwszej

rundzie rundzie sezonusezonu

Tym żyliśmyTym żyliśmy w mijającym rokuw mijającym roku

R E K L A M A 3 1 5 4 - 2 R E K L A M A 3 2 1 3 - 1

2nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

KOMENTARZ

Może niezbyt świąteczny temat, ale dziwi mnie spór wokół siedziby Polskiego Czerwonego Krzyża. Sprawa nie jest nowa; wraca co pewien czas, jak bumerang, a strony nie potrafi ą (nie chcą?) się dogadać. Racje ratusza, który chce uporządkować ten - niezbyt reprezentacyjny teren – są poniekąd zrozumiałe. Centrum miasta powinno wyglądać w miarę godnie. Budowa nowych kamienic nie musi jednak wiązać się z wysiedleniem PCK. Można to pogodzić, chociażby odnawiając jego obecną siedzibę, a jeśli to nie-realne - przenosząc organizację, do nowo powstałego budynku w sąsiedz-twie. Chyba że faktycznie chodzi o to, co sugeruje Stanisław Baranowski

– pozbycie się nie tylko mało reprezen-tacyjnego budynku, ale i mało repre-zentacyjnych ludzi. Tak jak swego czasu przekonywałem przedstawicieli galerii Emka, że przemilczenie istnie-nia ogromnego dołu w jej sąsiedztwie nie spowoduje jego zniknięcia, tak pragnę zauważyć, że wyrzucenie ludzi biednych z centrum miasta, nie spowo-duje ich wzbogacenia. I z tego punktu widzenia rozumiem racje PCK, które nie godzi się na przeprowadzkę gdzieś na obrzeża miasta. To, że ludzie mają mieć jak najlepszy dostęp do pomocy jest oczywiste. Nie rozumiem jed-nak rejtanowskiego rozdzierania szat władz PCK w obronie obecnej siedziby. Najwyższy czas, by obie strony po pro-stu usiadły i dogadały się.

Jonatan Struzik

- Sylwestra spędzę sam w domu, najprawdopodob-niej pójdę spać. To dla mnie taka sama noc, jak każda inna, nie ma w niej nic szczególnego. Zupełnie nie ciągnie mnie do imprezy sylwestrowej w jakimś klu-bie, wolę poimprezować wtedy, kiedy będę miał na to ochotę.

Dorota Kudelska

- Jeszcze nie mam planów na Sylwestra. Na pewno wybiorę się wraz z mężem i znajomymi do jakiejś restauracji, ale do której zdecydujemy dopiero po świętach. Miejsce na pewno się dla nas znaj-dzie. Będą tańce i dużo radości.

Piotr Kober

- Sylwestra spędzę w Koszalinie na jakiejś domówce ze znajomymi. Takie imprezy w małym gro-nie są, moim zdaniem, dużo lepsze od tych w klubach. I atmosfera lepsza, i więcej znajomych osób. Nie zde-cydowałbym się na imprezę w klubie, gdzie nikogo bym nie znał.

JAK ZAMIERZAMY SPĘDZIĆ SYLWESTRA?

KRONIKI REGIONU

KRESKĄ ARAKDIUSZA SZADKOWSKIEGO

20.12.1942r.

„Wściekły mąż. Na karę 6 miesięcy więzienia został skazany przez Izbę Karną koszalińskiego Sądu Rejonowego 68-letni inwa-lida Johannes P. ze Świdwina, który wykorzystał swą chorą żonę. Ponieważ istniało niebezpieczeństwo, że w przyszłości zada jej podobne obrażenia ciała, został od razu aresztowany” - donosi na trzeciej stronie, w rubryce „Krótkie wieści z Koszalina” dziennik Kösliner Zeitung.

16.12.1982r.

„Finałową uroczystością obchodów w województwie kosza-lińskim 120-1ecia kółek rolniczych i 25-lecia ich działalności w województwie było rozszerzone posiedzenie Rady WZKiOR. Wzięli w nim udział pionierzy tej organizacji, przedstawi-ciele gminnych związków, aktywu Kół Gospodyń Wiejskich oraz przedsiębiorstw i instytucji związanych z rolnictwem. Zasłużonych działaczy kółek udekorowano wysokimi odznacze-niami państwowymi, resortowymi oraz odznakami honorowymi

"Za Zasługi w Rozwoju Województwa Koszalińskiego". Kółka rolnicze stanowią w Koszalińskiem potężne zaplecze indywidu-alnego rolnictwa. Obecnie dysponują one majątkiem trwałym o wartości 1,7 miliarda zł. Jubileuszowe spotkanie zakończyło się jednomyślnym przyjęciem deklaracji o powszechnym włącze-niu się organów przedstawicielskich tej organizacji do działań Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego.” - czytamy na drugiej stronie „Zbliżeń Tygodnika Społeczno Politycznego”.

WARTO WIEDZIEĆ

Wydawca: AG Mediaul. Braci Gierymskich 176-200 Słupsktel. 59 848 51 50, fax 59 7278023e-mail: [email protected]

Oddział w Koszalinie: ul. Franciszkańska 18tel. 94 717 91 22

Redaktor naczelny: Arkadiusz Gryko Zastępca

redaktora naczelnego: Aleksandra Christyniuk Sekretarz redakcji: Elżbieta Lemieszko

Redakcja: tel. 94 717 91 22e-mail: [email protected]

Sprzedaż reklam: tel. 94 717 91 22e-mail: [email protected]

Kolportaż: tel. 59 848 51 50 Druk: Polskapresse Oddział Poligrafi a

ul. Połęże 3, 80-720 Gdańsk

Za treść reklam Wydawca nie odpowiada. Re-dakcja nie zwraca tekstów niezamówionych. W przypadku ich wykorzystania zastrzega sobie prawo do ich skracania i redagowania.wyd

arz

en

ia i

op

inie

Katarzyna Marcinowicz

- Jestem w siódmym miesiącu ciąży i mam dwuletnie dziecko, więc Sylwestra w tym roku spędzę w domu ze znajomymi, na spokojnie. Na pewno będą tańce, będzie dobra impreza, z tym że w gronie do dziesięciu osób. Teraz nie ma tak dużo czasu na świętowanie, po trzy-dziestce każdy robi karierę albo zajmuje się dziećmi.

Wystarczy siê dogadaæ

JEDNO PYTANIE

– Do ilu koszaliñskich rodzin trafi ³a w tym roku Szlachetna Paczka?

- Pomogliśmy trzydziestu rodzinom. Ka¿da z nich otrzyma³a dok³adnie to, czego potrzebowa³a – od jedzenia, środków czy-stości, przez przybory szkolne, wózki, sanki, po opony samo-chodowe czy opa³. Ide¹ Szlachetnej Paczki jest znalezienie potrzebuj¹cych, którzy wstydz¹ siê ujawniæ ze swoj¹ bied¹, nie korzystaj¹ ze zorganizowanej pomocy. Nasi wolontariusze sami wyszukuj¹ te rodziny, przeprowadzaj¹ wywiad i potem sta-ramy siê znaleźæ darczyñców. Ankiety s¹ widoczne w

internecie i darczyñcy wiedz¹ dok³adnie, co powinni przygotowaæ. Potrzebuj¹cych rodzin w Koszalinie jest z pewności¹ wiêcej i wiêkszej liczbie moglibyśmy

pomóc. Potrzebujemy jednak wiêcej wolontariuszy, bo, choæ akcja w

Polsce odbywa siê po raz jede-nasty, to w Koszalinie trwa dopiero drugi rok i dopiero siê rozkrêcamy.

Hanna Kucabkoordynator akcji

Przetarg na parkometry

Zarząd Dróg Miejskich ogłosił przetarg na dostawę i obsługę systemu parkingowego w Koszalinie. Chodzi o 26 parkomatów, które staną przy miejskich płatnych parkingach. Nowe zasady parkowania mają obowiązy-wać od marca przyszłego roku, kiedy to z ulic znikną parkingowi. Już od stycznia natomiast parkowanie w mieście będzie droższe.

„Koszalin” wypłynie na szerokie wody

W lutym 2012 r. ma zostać zwodowany masowiec „Koszalin”. Statek jest już budowany w chińskiej stoczni Xingang w Tianjin na zamówienie Polskiej Żeglugi Morskiej. Armator zamówił cztery 38-tysięczniki mające nosić nazwy miast polskiego wybrzeża. Wyprodukowany został już m/s „Szczecin”, a kolejne będą: m/s „Gdynia” i m/s „Puck”. Mają zostać zwodowane w marcu 2015 r.

moim

dziennikarz

zdaniem

Rafał Wolny

moim

dziennikarz

zdaniem

Rafał Wolny

Strona 4

Julia, Lena, Maja, Filip to najczęściej nadawane imiona w Koszalinie. Jakie były najdziwniej-sze?

ramy siê znaleźæ darczyñcinternecie i dar

powinni przyrodzin w Kowiêcej i wi

pomóc. Pwolon

Polnd

3nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

TYDZIEŃ W LICZBACH

dokładnie tyle złotych trzeba dopłacić do remontu stadionu ABC na koszalińskim Przylesiu. Pieniądze zostaną przeznaczone na wykonanie dodatkowej warstwy z piasku na koronie stadionu, drenażu przy garażach i warstwy stabi-lizującej na płycie skateparku. Konieczność przeprowadze-nia dodatkowych prac poja-wiła się dopiero w trakcie trwania robót podstawowych i nie można było ich przewi-dzieć wcześniej. Zamówienie zostało udzielone z wolnej ręki, co oznacza, że nie było konieczności ogłaszania kolej-nego przetargu.

28048,7

8

O TYM SIĘ MÓWI...

Budynki mieszkalno--usługowe mają stanąć przy ul. Grunwaldzkiej, także w miejscu gdzie urzęduje Polski Czerwony Krzyż. Takie plany ma koszaliń-ski ratusz. - Za dużo zainwestowaliśmy i nie zamierzamy się stąd ruszać – odpowiada Stanisław Baranowski, dyrektor koszaliń-skiego PCK.

Ratusz chce, by przy ul. Grunwaldzkiej, naprzeciwko browaru powstały nowe budynki mieszkalno-usłu-gowe. Dlatego też wystawia na sprzedaż kolejne działki w tej okolicy. Sprzedano m.in. nieruchomość o nume-rze 18-18a, bezpośrednio sąsiadującą z siedzibą kosza-lińskiego oddziału Polskiego Czerwonego Krzyża. - Na razie budynek, w którym mieści się PCK został wyłą-czony ze sprzedaży, tym bardziej, że instytucja wciąż ma ważną umowę na jego użytkowanie – mówi Robert Grabowski, rzecznik magi-

stratu.Wspomniana umowa

wygasa z końcem przyszłego roku, ale rzecznik zapewnia, że nie ma to większego zna-czenia. - Nikt nie zamierza wyrzucać stąd tak ważnej instytucji, dlatego dzier-żawa zostanie prawdopo-dobnie przedłużona – pod-kreśla Robert Grabowski.

- Jednocześnie cały czas szukamy dla PCK nowej sie-dziby, która spełniałaby ich potrzeby.

Ratusz zaproponował na razie dwie lokalizacje, tyle że nie spodobały się one PCK.

- Mieliśmy się przenieść na ulicę Syrenki lub Połczyńską przy wylocie z miasta – wska-zuje Stanisław Baranowski, dyrektor koszalińskiego PCK. - Nie wyobrażam sobie, byśmy trafi li gdzieś, gdzie diabeł mówi dobra-noc. Przecież do nas przy-chodzą potrzebujący, nie-pełnosprawni czy szkolna młodzież jako wolontariusze, dlatego centrum miasta jest najlepszą lokalizacją.

Dogodne położenie to nie jedyny argument prze-

ciw przenosinom. Innym są zainwestowane pienią-dze. - W remont budynku przy Grunwaldzkiej wło-żyliśmy jakieś 150 tysięcy społecznych pieniędzy. Wszystko zrobiliśmy sami niemal od podstaw, a mia-sto dołożyło tylko ogrze-wanie i niedawno nowe okna – informuje dyrek-tor, dlatego nie zamierza opuszczać dotychczasowej siedziby. - Chcemy żyć w zgodzie z miastem, ale

przede wszystkim musimy myśleć o potrzebujących. Jeśli ratusz się uprze, to mogą nam zabrać magazyn

- jakoś sobie poradzimy. Ale z budynku będą musieli nas wyrzucić siłą.

Stanisław Baranowski wspomina, że od władz miasta już jakiś czas temu usłyszał, że taki obiekt jak PCK i odwiedzający go ludzie nie pasują do cen-trum miasta. - W takim razie powinniśmy także zli-

kwidować katedrę, bo przy-chodzą tam ludzie brudni, chorzy, biedni – ironizuje dyrektor. - Może nadejdą czasy takiego dobrobytu, że instytucje podobne do naszej nie będą potrzebne, a wszyscy mieszkańcy będą piękni i bogaci. Póki co pomocy potrzebuje wielu ludzi i powinna być dla nich jak najlepiej dostępna.

CZY WIESZ, ŻE... ???? Obecna, ciągle największa na całym

Pomorzu Zachodnim oczyszczalnia ście-ków w Jamnie jest już trzecią tego typu instalacją w historii ochrony środowiska naturalnego w Koszalinie. Pierwszą zbudowali w 1911 roku Niemcy. Ponieważ była zaprojektowana na tylko 12 tysięcy mieszkańców – na początku lat 60. XX wieku w dynamicz-nie rozwijającym się Koszalinie zapadła decyzja o budowie nowej oczyszczalni, nieco powyżej tej poniemieckiej, przy ówczesnej ul. Hibnera (dziś Batalionów Chłopskich). Ponieważ miasto nadal się rozrastało – w 1994 roku oddano do użytku trzecią, nowoczesna oczyszczalnię ścieków w Jamnie, a po rozbudowie w latach 200—2002 zakład stał się największą tego typu instalacją w całym województwie.

Jeśli Słupsk bywa nazywany pomorską stolicą rond – to do Koszalina należy na pewno palma pierwszeństwa w ilości i długości miej-

skich obwodnic. Pierwszą był zbudowany jeszcze w latach 70. XX wieku ciąg

ulic Bohaterów Warszawy – Monte Cassino – Władysława IV – Fałata, przedłużony następnie z al. Armii

Krajowej aż do Gnieźnieńskiej oraz układ ul. Przemysłowej BOWiD oraz

Syrenki. Kolejnym obejściem centrum stała się ul. 4 Marca, a kolejną „obwo-dową” ulicą uczyniono al. Jana Pawła II. Następnie powstała „śródmiejska

obwodnica”, czyli ciąg ul. Stawisińskiego – Pileckiego. Kolejnym obwodowym przedsię-wzięciem, które realizowane jest obecnie to przedłużenie ul. 4 Marca poprzez Połczyńską, Lechicką, tory do ul. Szczecińskiej.

Rafa³ Wolnyczeka na sygna³y i opinie Czytelników.

DYŻ

UR

RE

PO

TR

ER

A

TEL. 94 717 91 22

[email protected]@

Rafał [email protected]

Zamiast PCK będą apartamentowce Zobacz, gdzie zrobisz zakupy w Wigiliê i Sylwestra

Wszystkie markety oraz sklepy sieciowe w Koszalinie w świêta bêd¹ zamkniête. Zakupy zrobimy w Wigiliê, najpóźniej do godziny. 16

PSS „Pionier” ul. Zubrzyckiego 2, ul. W³adys³awa IV 25, ul. £u¿ycka 34 24 grudnia - do godz 14. 25-26 grudnia - nieczynne 31 grudnia - do godz. 16.

ul. Zwyciêstwa 44 24 grudnia - do godz. 14. 25-26 grudnia - nieczynne 31 grudnia – do godz. 14.

Sklepy sieci „Sano” 24 grudnia - do godz. 15. 25-26 grudnia - nieczynne 31 grudnia – do godz. 17.

Kaufl and 24 grudnia - do godz. 14. 25-26 grudnia - nieczynne 31 grudnia – do godz. 18.

Sklepy sieci „Biedronka”

24 grudnia - do godz. 14.

25-26 grudnia - nieczynne

31 grudnia – do godz. 18.

Sklepy sieci „Lidl” 24 grudnia – do godz. 14.

25-26 grudnia – nieczynne

31 grudnia - do godz. 18.

Intermarche 24 grudnia – do godz. 16.



Tesco 24 grudnia – do godz. 16.



Sklepy sieci „Torg” 24 grudnia – do godz. 16.

25-26 grudnia - nieczynne

31 grudnia – do godz. 18.rav

INFOTMATOR ŚWIĄTECZNY

KPPD – Szczecinek SASkład Fabryczny nr 2

Brykiet drzewny liściastyProdukcjaSprzedażTransport

Koszalin, ul. Bohaterów Warszawy 5tel. 94 343 20 10, [email protected]

R E K L A M A 2 2 4 6 - 4 R E K L A M A 2 2 2 6 - 1

Fot.

R. W

olny

P R O M O C J A

4nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

Wydarzenia

Julia, Lena, Maja, Jakub, Filip, Szymon

– to najczęściej wybie-rane imiona dla kosza-linian urodzonych w 2011 roku. - Od pewnego czasu rodzice nazywają dzieci mniej więcej tak samo – mówi Katarzyna Bassel – Jazgar, kie-rownik Urzędu Stanu Cywilnego.

2025 dzieci przyszło na świat w Koszalinie do 13 grudnia 2011. Ponad połowę (52 proc.) stano-wili chłopcy. - Najczęściej rodzice nadawali im imię Jakub, a popularny był także Filip, Szymon, Michał i Jan – wskazuje

szefowa koszalińskiego USC.

Z kolei najbardziej pożądanym imieniem dziewczęcym była Julia, która w tyle zostawiła Lenę, Maję, Zuzannę i Hannę. - Moda na Julie, Maje czy Jakubów utrzy-muje się od pewnego czasu, zresztą podobnie jak na pozostałe imiona – zmie-nia się tylko częstotliwość ich nadawania – dodaje Katarzyna Bassel–Jazgar, która nie potrafi powie-dzieć z czego wynika popularność danych imion. - Rodzice zazwy-czaj nie mówią, czym się kierują przy wyborze.

Wśród rzadziej wybie-ranych męskich imion,

obok Gustawa, Iwo czy Kasjana znajdują się takie, jak: Andrzej, Mariusz, Ryszard. Podobnie rzecz się ma z imionami żeń-skimi – w minionym roku w Koszalinie przy-była tylko jedna Anika, Atena, Berenika, ale także popularne nie-gdyś Ewa czy Krystyna.

- Czasami zdarzają się też imiona całkowicie wymy-ślone, jak na przykład Brajan – zauważa pani kierownik. - W takich przypadkach staramy się rozmawiać z rodzicami, by chociaż zastosować inną pisownię, o ile w ogóle nie zmienić imienia, by nie zrobić dziecku krzywdy.Rodzice czasami się godzą, a czasami nie, ale pracow-nicy USC mogą ich tylko przekonywać. - Przepisy nakazują tylko, by imię nie było zdrobniałe ani ośmieszające. Poza tym jest pełna dowolność – tłu-maczy Katarzyna Bassel – Jazgar.

Czasem rodzice sami dochodzą do wniosku, że wybrali nieodpowiednie imię. - W takim przy-

padku przez pół roku od dnia rejestracji mają czas na jego zmianę – uświada-mia szefowa USC.

Nowe imiona, to jed-nak nie tylko domena noworodków. Także doro-słym zdarza się je zmie-niać. - Wniosek w tej spra-wie musi być odpowiednio uzasadniony. Najczęściej jest to używanie innego imienia na co dzień, lub zmiana kolejności imion, kiedy używa się dru-giego zamiast pierwszego

– mówi Katarzyna Bassel – Jazgar. - Takich decyzji wydajemy około setki rocznie.

Moda się nie zmienia

Te imiona wybieramy najczęściej

R E K L A M A 4 9 - 5

Najpopularniejsze imiona w 2011 r.Dziewczêta Julia (68) Lena (63) Maja (60) Zuzanna (54) Hanna (44)

Ch³opcy: Jakub (68) Filip (55) Szymon (47) Micha³ (42) Jan (32)

TAK WYBIERAMY

Najrzadziej wybieraneDziewczêta: Amber, Anika, Atena, Berenika, Diana, Ewa, Emma, Izabela, Ilona, Klara, Krystyna, Karmen, Letycja, Lara, Marianna, Marzena, Nadzieja, Nela, Otylia, Paula, Sara, Sonia, Sofi a, Tatiana, Walentyna, Wioleta.Ch³opcy: Albert, Andrzej, Bruno, B³a¿ej, Ernest, Gustaw, Iwo, Kajetan, Kasjan, Mariusz, Norbert, Ryszard, Sylwester.

TYCH IMION UNIKAMY

Najpopularniejsze imiona w 2010 r.Dziewczêta: Maja (71) Julia (51) Lena (49) Wiktoria (43) Zuzanna (43)

Ch³opcy: Jakub (60) Szymon (46) Filip (42) Micha³ (40) Bartosz (34)

TAK WYBIERALIŚMY


Prawdziwe oblężenie przeżywają urzędy pocztowe przed świę-tami. Kolejki usta-wiają się od samego rana. W okresie bożo-narodzeniowym na poczcie możemy spę-dzić nawet tyle czasu, ile na zakupach. Aby n a s z a p r z e s y ł k a doszła o czasie, lepiej wysłać ją jak najszyb-ciej.

W ostatnich dniach w urzędach poczto-wych kolejki ustawiają się już od samego rana. Popołudniu i wieczorem jest jeszcze gorzej. - Dwa okienka zamknięte, dwa otwarte, a kolejka za drzwiami – pokazuje pani Marzena, którą spo-tkaliśmy na poczcie przy dworcu kolejowym.

Okres przedświą-teczny to trudny czas przyznają pocztowcy. - Codziennie, tylko do Warszawy, napływa pięć milionów listów i paczek, podczas gdy w innych miesiącach otrzymujemy zaledwie połowę tego – uświadamia Zbigniew Baranowski, rzecznik Poczty Polskiej.

Mimo to urzędy

pocztowe nie będą pra-cować dłużej w okre-sie świątecznym. Nie będzie też dodatko-wych osób do obsługi.

- Placówki będą czynne, jak w każdy normalny dzień – mówi rzecznik.

Poczta spokojna

Na krótsze kolejki nie mamy zatem co l iczyć. Przy dużym obciążeniu zmieni się jednak system rozdziału i roznoszenia przesyłek. - Jeśli będzie taka potrzeba, będziemy pracować na dwie zmiany – tłumaczy Zbigniew Baranowski.

Rok temu wiele prze-syłek nadanych kilka dni przed świętami, nie doszło. - Na poczcie zmarnowałem godzinę, a życzenia świąteczne rodzina dostała dopiero na Sylwestra – skarży się pan Tomasz.

- Postaramy s ię dotrzymać deklarowa-nych terminów (prio-rytet nadany do godz. 15 – jeden dzień, eko-nomiczny do trzech – red.) - uspokaja jednak Zbigniew Baranowski, ale na pytanie, kiedy naj-później wysłać przesyłkę, by doszła do świąt, nie odpowiada.

Pewni siebie kurierzy

W firmach kurier-skich również czuć zbli-żające się święta. - Nie mamy czasu nawet na minutę rozmowy – usłyszeliśmy w biurze kuriera Siódemka.

U innych kurie-rów kolejek nie widać, jednak nie przez brak klientów. - Dużo osób składa zamówienia przez naszą stronę interne-tową – wyjaśniają pra-cownicy Kurier-Polska.

- W przypadku złożenia go do godziny jedena-stej, kurier podjedzie po przesyłkę jeszcze tego samego dnia.

W miarę zbliżania się świąt, mogą się jednak

pojawić niedogodności. - Na razie przyjeżdżamy po przesyłki do klien-tów, jednak rok temu, na kilka dni przed świętami, to oni musieli przywozić je do naszych magazy-nów. Nie wykluczamy, że teraz będzie tak samo

– przestrzega Ewelina Marciniak z UPS.

Dostarczać przesyłki UPS będzie już jednak bezpośrednio, także w wigilijną sobotę. Za dodatkową opłatą. - Za dopłatą piętnastu zło-tych dowieziemy paczkę w wigilię – zapewnia przedstawicielka UPS.

Nie wszystk ie firmy kurierskie roz-wożą przesyłki 24 grudnia. - Istnieje moż-liwość odbioru paczki w naszym magazynie. Należy wtedy zadzwonić i upewnić się, czy taka przesyłka jest - podpo-wiadają w Kurier-Polska.

- Jeśli chcemy, by nasza paczka doszła przed świętami, powin-niśmy nadać ją najpóź-niej w czwartek – dodaje Ewelina Marciniak.

Kolejki nas nie ominą

Ze świątecznymi kartkami lepiej nie zwlekać

Katarzyna Sławiń[email protected]

Z wys³aniem ¿yczeñ nie czekajmy, bo mog¹ nie dotrzeæ na czas.

Fot.

Fot

olia

5nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

Reklama

Świąteczne okazje

UL. KILIŃSKIEGO 1, LNICA K. SŁUPSKAZapraszamy pn. – pt. 10:00 – 19:00 sob. 10:00 – 15.000

tel. (+48 59) 841 09 92, fax (+48 59) 841 09 91, [email protected]

Życzymy ciepłych, pogodnych i radosnych

Aby były dla nas czasem wyjątkowym,spędzonym w gronie najbliższych.A w nadchodzącym 2012 roku,

samych szczęśliwych ii nnnniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiieeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeezzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaappppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppooooooooooooooooooooooooooooomniannyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyych ddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnni.

R E K L A M A 1 4 7 5 - 1 5

6nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

Wydarzenia

Słowackie czy węgierskie Boże Narodzenie prawie niczym nie różni się od polskiego. - Wierzący idą do kościoła, a wszyscy zasiadają do uroczystej kolacji przy choince, a potem dzielą się prezentami – streszcza Maria Budnakova z Bratysławy, studiująca wzornictwo na Politechnice Koszalińskiej w ramach programu Erazmus.

Także to, co pojawia się na stole, niewiele różni się od polskich dań. - Jemy rybę, a potem rybę i jeszcze rybę – śmieje się Zsolt Varszegi, kolega Marii z Budapesztu. - Ale w kolejnych dniach jemy już wszystko.

- Na Słowacji również króluje ryba, choć naszym najbardziej tradycyjnym daniem jest sałatka ziemniaczana – dodaje Maria.

Co kto lubiZupełnie inaczej wygląda wigilijne menu

w Stanach Zjednoczonych. - To co znajdzie się na stole, zależy tylko od tradycji danej rodziny

– uświadamia Danita „Dee” Ellis, koszykarka KSKK Koszalin. - Moja mama jest meksykanką, więc na stole królują dania meksykańskie: tor-tilla, enchilades i inne. Z kolei u innych je się, na przykład pieczonego kurczaka z frytkami.

Ścisły post nie obowiązuje także w Serbii. - Jemy specjalnie przyrządzoną jagnięcinę czy wieprzowinę, ale najważniejszy jest upieczony w domu świąteczny chleb – mówi Marko Lekić, koszykarz AZS Koszalin.

Serbska wigilia, jak w każdym kraju pra-wosławnym, odbywa się dwa tygodnie po katolickiej – 7 stycznia. - Dlatego też później niż u was, na ulicach serbskich miast pojawiają się świąteczne dekoracje. Atmosferę świąteczno-

-noworoczną zaczynamy czuć dopiero na kilka dni przed końcem roku – podkreśla Marko.

Poczuć atmosferęJuż na początku grudnia pojawiają się za to

świąteczne dekoracje w USA, gdzie, obok ulic, upiększane są także prywatne domy. - Jednak u nas jest tego za dużo – za jasno i za kolorowo

– uważa Danita, której podobają się świąteczne dekoracje w Koszalinie. - Na rynku i głównej ulicy jest ładnie, a jednocześnie skromnie i gustownie. Pięknie to wygląda zwłaszcza nocą, a gdyby jeszcze spadł śnieg...

Czas na prezentyMaria i Zsolt wracają na Boże Narodzenie

do swoich krajów. - Atmosferę pewnie czuć tam już od dawna, zwłaszcza na głównych ulicach – przypuszczają, podkreślając, że prezenty kupią raczej w Polsce. - W domu pewnie by nam się to nie udało, bo jak co roku, będzie ogromna gorączka zakupów, wszędzie pełno ludzi, nerwy, pogoń za różnymi rzeczami.

Zsolt ma większe szanse kupić coś u sie-bie, bo w Budapeszcie jest organizowany spe-cjalny świąteczny rynek. - Trwa niemal przez cały grudzień, a można tam kupić tradycyjne jedzenie, różne drobiazgi i rzeczy, których nie ma w normalnych sklepach – wskazuje student, który wręczy bliskim prezenty w nocy z 24 na 25 grudnia. - U nas nazywa się to Świętą Nocą i jest to właśnie czas obdarowywania.

Na Słowacji, podobnie jak w Polsce, pre-zenty daje się po wigilijnej kolacji – dodaje Maria.

W Serbii jest na to z kolei przeznaczony pierwszy dzień świąt, a w USA odbywa się to jeszcze inaczej. Przynajmniej w rodzinie Danity.

- W wigilię dajemy sobie tylko po jednym prezen-cie, dla rozbudzenia apetytów, a dopiero w Boże Narodzenie resztę – tłumaczy Amerykanka.

Czas dla rodzinyZanim przyjdzie czas na prezenty, jest

jednak czas na spotkanie rodzinne. - Ważne jest by spotkać się z bliskimi, być cały czas w domu, rozmawiać i dzielić się radością przy posiłkach – zauważa Marko. - Niestety, ludzie szaleją na zakupach i trochę zapominają, o co tak naprawdę chodzi.

O tradycjach świąt w Stanach Zjednoczonych, Serbii czy Słowacji

Święta ponad granicamiUroczysta kolacja, kolędy, choinka i gorączka zakupów – Boże Narodzenie w większości krajów wygląda podobnie. W większości też staje się świę-tem przede wszystkim komercyjnym.


Fot.

Raf

ał W

olny

Fot.

Raf

ał W

olny

Maria Budnakova z Bratysławy i Zsolt Varszegi z Budapesztu.

Danita „Dee” Ellis, koszykarka KSKK Koszalin ze Stanów Zjednoczonych.

www.pkskoszalin.eu

UWAGA PODRÓŻNI! Od 20 grudnia 2011 r. PKS Koszalin wprowadza rabat w cenach biletów jednorazowych w komunikacji

zwykłej w wysokości 25% od ceny biletu wg obowiązującej taryfy.

Od 27 grudnia 2011 r. obniża się ceny biletów miesięcznych ogólnodostępnych i szkolnych dla osób wykupujących bilety indywidualnie na miesiąc styczeń

2012r.

Rabaty –30%

Z okazji wi t Bo ego Narodzenia yczymy wszystkim naszym Z okazji wi t Bo ego Narodzenia yczymy wszystkim naszym partnerom, przyjacio om, klientom i wspó pracownikom, partnerom, przyjacio om, klientom i wspó pracownikom,

wszystkiego co najlepsze i najprzyjemniejsze, rodzinnej atmosfery, wszystkiego co najlepsze i najprzyjemniejsze, rodzinnej atmosfery, szcz cia osobistego, pogody ducha i suto zastawionych sto ów.szcz cia osobistego, pogody ducha i suto zastawionych sto ów.

yczy Zarz d PKS Koszalinyczy Zarz d PKS Koszalin

Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. • Koszalin, ul. Przemysłowa 4ctel. 94 719 20 19e-mail: [email protected]

R E K L A M A 3 2 9 3 - 1

7nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

Wydarzenia

R E K L A M A 4 0 5 - 2 3

R E K L A M A 3 1 9 7 - 2

Ostatnia noc roku to nie tylko szansa na zabawę, ale w tym roku to także jedyna okazja do wystrze-lenia fajerwerków. – Od 12 grudnia do drugiego stycznia obowiązuje zakaz używania materiałów pirotechnicznych, wyłą-czając noc sylwestrową

– tłumaczy Piotr Simiński, komendant straży miej-skiej w Koszalinie.

Więc ani w Wigilię, ani w święta już nie postrze-lamy. – W okresie świą-t e c z n o - n o w o r o c z n y m codziennie otrzymujemy dziesiątki zgłoszeń doty-czących niewłaściwego obchodzenia się z mate-riałami pirotechnicznymi, dlatego nowe przepisy z pewnością zwiększą bez-pieczeństwo mieszkańców

- uważa Piotr Simiński. – Za nieprzestrzeganie zakazu zapłacimy grzywnę (20 – 500 zł – red.).

Straż miejska spraw-dza także same stoiska.

– Zwracamy uwagę na to, czy sprzedawcy mają zgodę na handel i czy posiadają sprzęt gaśni-czy – informuje komen-dant. – Karana jest rów-

nież sprzedaż materiałów pirotechnicznych osobom nieletnim.

One jednak próbują je kupować, mimo zakazów. - Nieletnim nie sprzedajemy

– zapewnia pani Ola, sprze-dawczyni fajerwerków.

– Czasami dzieci proszą przypadkowo napotkane osoby o zakup. Widząc takie sytuacje, informu-jemy dorosłych, że przez ich nieodpowiedzialne zachowanie, materiały pirotechniczne mogą dzie-ciom urwać rękę. Dzięki temu niekiedy się wyco-fują.

Uważaj, gdzie kupujesz

W Koszalinie jak dotąd stoisk z materiałami piro-technicznymi jest mniej niż w latach poprzednich.

- Sprzedawcy być może cze-kają na ostatnią chwilę ze względu na wprowadzony zakaz – przypuszcza nasza rozmówczyni. - Podobnie jak sami klienci, których na tę chwilę nie jest zbyt wielu.

Wybierając się po fajer-

werki, warto jednak wie-dzieć, na co zwrócić uwagę podczas zakupów. Przede wszystkim sprawdźmy, czy pochodzą z pewnego źró-dła. – Każdy materiał piro-techniczny powinien mieć polską instrukcję obsługi

– wyjaśnia komendant SM. - Fajerwerki niezna-

nego pochodzenia są tań-sze, ale wybuchają szyb-ciej niż powinny, przez co mogą zrobić nam krzywdę

– dodaje pani Ola. – Są też wybrakowane. Na przy-kład zamiast 30 wystrza-łów, naliczamy na niebie niekiedy tylko połowę.

Ostrożność przede wszystkim

N a w e t n a j l e p s z e materiały pirotechniczne nie ustrzegą nas przed niebezpieczeństwem, jeśli nie zachowamy ostrożno-ści podczas ich używania.

– Sztuczne ognie należy odpalać tylko na otwartych przestrzeniach, daleko od budynków, pojaz-dów i drzew – instruuje st. kap. Piotr Skrzypiński,

rzecznik straży pożarnej w Koszalinie. – Wtedy mamy pewność, że czegoś nie podpalimy.

Odpowiednie miejsce to jednak nie wszystko.

– Materiałów pirotech-nicznych nie należy dawać dzieciom, a dorośli powinni dokładnie prze-czytać instrukcję i zacho-wać szczególną rozwagę przy odpalaniu – radzi Piotr Simiński.

Ważne jest też, by wiedzieć, jak je odpalać.

- Petardy po zapaleniu należy odrzucić jak najda-lej od siebie i innych osób, a rakietnice powinno się umieszczać w stabilnie stojących butelkach. Nie wolno odpalać ich w dło-niach ani wbijać w piasek czy śnieg – uzupełnia pani Ola.

- Gdy materiał piro-techniczny nie wystrzeli, nie wolno podchodzić i próbować odpalać go jeszcze raz. Niewypał należy po prostu zostawić

– dodaje rzecznik straży pożarnej.

Policja apeluje o ostrożność

500 złotych kary grozi za odpalanie sztucznych ogni w dniu innym niż Sylwestra. Mniej niż rok temu znajdziemy w mieście stoisk z materiałami pirotechnicznymi.

Katarzyna Sławiń[email protected]

Fajerwerki tylko w Sylwestra

Fot.

sxc

.hu

8nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

na

we

eke

nd

Uczniowie Zespołu Szkół nr 2 w Koszalinie przygotowali insce-nizację, która cofnęła nas o 30 lat. Wszystko, by przypomnieć i upa-miętnić wydarzenia z 13 grudnia 1981 r., kiedy to wybuchł strajk oku-pacyjny w białogardzkich zakładach Unitra - Unitech. Był to najpoważniej-szy akcent historycznych wydarzeń w naszym regionie.

Nie zabrakło zatem także dyrek-tora zakładu i przedstawiciela tamtej-szej komórki partyjnej. Inscenizacje przygotowało 30 osób, we współpracy z koszalińskim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej, który m.in. udo-stępnił stroje z tamtych czasów.

Stan wojenny w oczach uczniów

Milicyjne suki, polonezy, zomowcy, robotnicy poja-wili się przed koszalińskim ratuszem. Nietypową lekcję historii przygotowali uczniowie.

Cofnęli się w czasie o 30 lat


Fot.

Jar

osła

w K

owal

ski

Fot.

Jar

osła

w K

owal

ski

Polonezy, zomowcy, protestujący robotnicy. 13 grudnia 1981 r. przypomieli koszalinianom uczniowie.

9nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

Rozmowa

R E K L A M A 3 2 4 6 - 0

R E K L A M A 9 9 6 - 2

R E K L A M A 3 2 4 3 - 5

R E K L A M A 3 2 4 0 - 1

R E K L A M A 2 7 6 3 - 4

- AZS zajął dziewiąte miejsce po pierwszej rundzie sezonu zasadniczego. Chyba liczył Pan na więcej?

- Zdecydowanie tak. Wynik jest poniżej oczekiwań. Zespół był budowany najszybciej w historii. Trenerzy mieli wszel-kie narzędzia, żeby drużyna spełniała oczekiwania właści-cieli klubu, zarządu i kibiców. W mojej ocenie brakuje przynaj-mniej trzech punktów z pierw-szej rundy, więc podjęliśmy decyzję, że trzeba wprowadzić zmiany na stanowisku trenera.

- Jak Tomasz Herkt, były już szkoleniowiec „akade-mików”, tłumaczył sytuację w tabeli?

- Trener Herkt wziął całą odpowiedzialność na siebie. Trzeba przyznać, że miał trochę pecha, bo przytrafi ły się kontu-zje i dwa nie do końca trafi one transfery. Natomiast, mimo wszystko, trener odpowiada za wynik drużyny i swoją pracę, więc po porażce z Polpharmą oddał się do dyspozycji zarządu. Przyjęliśmy rezygnację trenera Herkta i rozwiązaliśmy z nim umowę.

- Następcą Tomasza Herkta został Andrej Urlep. Trener, który słynie z wyjąt-kowo wybuchowego tempera-mentu. Dlaczego zdecydował się Pan właśnie na niego?

- Każdy, kto ogląda naszą drużynę w tym sezonie, może śmiało stwierdzić, że najwięk-szym mankamentem jest gra obronna. Doszliśmy do wniosku,

że zespół potrzebuje mocnego impulsu i kogoś, kto będzie rzą-dził drużyną twardą ręką, a także znajdzie sposób na to, żeby zmobilizować zawodników do gry w defensywie. Uznaliśmy, że zatrudnienie trenera Urlepa to najlepsze rozwiązanie.

- Trudno było przekonać Andreja Urlepa do przyjazdu do Koszalina?

- Nie sądziłem, że uda nam się osiągnąć porozumienie. Po kilku telefonicznych rozmo-wach i przedstawieniu sytuacji w drużynie, trener Urlep podjął wyzwanie, z czego się bardzo cieszymy. Uważamy, że jest to trener, któremu uda się wszystko poukładać. Nie wyobrażam sobie, żeby nie przyniosło to oczekiwanego rezultatu.

- Trener Urlep był nie-obecny na polskich parkie-tach przez ponad rok. Czy to nie zaszkodzi w prowadzeniu zespołu?

- Podczas rozmów oceniali-śmy między innymi wiedzę tre-nera Urlepa na temat aktualnej sytuacji w polskiej koszykówce i muszę przyznać, że był dosko-nale zorientowany. Dodatkowo jeszcze dokształcił się na temat sytuacji w naszym klubie i prze-analizował skład. To było ważne, bo jednym z warunków było to, że trener otrzymuje drużynę w takim składzie, jaki jest obec-nie.

- Nie może liczyć na wzmocnienia?

- Nie przewidujemy żad-nych zmian personalnych w tej

części rozgrywek, ponieważ budżet nam na to nie pozwala. Gdyby jednak, trener Urlep pokazał, że jest w stanie zawal-czyć o wyższe cele i nasi sponso-rzy w przyszłym roku wyraziliby chęć, to nie wykluczamy zmian.

- Celem na początku sezonu było szóste miejsce. Czy coś się zmieniło?

- Przy obecnym kształcie tabeli cel jest nadal realny. Trener Urlep ma nas do tego doprowa-dzić. Jeżeli układ innych wyni-ków i nasza gra pozwoliłaby na coś więcej, to porozmawiamy z właścicielami na temat pozy-

skania dodatkowych funduszy.- Wracając do trenera

Herkta. Niektórzy kibice już kilka tygodni temu domagali się jego odwołania.

- Nie ma w polskiej lidze drużyny, która wygrałaby wszystkie mecze. Nawet faworyci, z dużo większymi budżetami od naszego, mogą mieć gorszy dzień. Ruchy pod

wpływem emocji, które nie mają podłoża merytorycznego nie mają sensu. Po każdym meczu mieliśmy spotkania ze sztabem szkoleniowym, anali-zowaliśmy sytuację i pomysły przedstawiane przez trenerów zdecydowaliśmy się stosować przez pewien czas. Poza tym, strony są związane umowami, które opierają się o pewne stan-dardy. Odpowiadamy nie tylko za wynik sportowy, ale także za płynność fi nansową spółki i w oparciu o oba te czynniki, nie możemy podejmować pochop-nych decyzji.

- Dlaczego AZS od kilku dobrych lat nie potrafi zacząć i skończyć sezonu z tym samym trenerem?

- Ciężko powiedzieć. Nie pojawiają się u nas szkoleniowcy przypadkowi i bez doświadcze-nia. Trener Herkt jest znany i dobór zawodników był prowa-dzony przez niego. Jest też pre-sja koszalińskiego środowiska, żeby nie dawać szkoleniowcom za dużo czasu na rehabilitację. Mam nadzieję, że w końcu uda nam się trafi ć na szkoleniowca, który zagości u nas na dłużej.

Rozmawiała

Marcin Kozak o pierwszej rundzie sezonu

Trener Herkt miał pecha

Mam nadziejê, ¿e w koñcu uda nam siê trafi æ na szkoleniowca, który zagości u nas na

d³u¿ej.Marcin Kozak

Marcinem KozakiemROZMOWA Z

prezesem zarz¹du AZS Koszalin

Maria [email protected]

Fot.

Raf

ał W

olny

CENTRUM SZKOLENIOWO-DORADCZE „KURSANT” Roman Granosik, Koszalin, ul. Szczeci ska 25 A/3

tel. 94-347-40-40, 666-013-003organizuje kursy i szkolenia: - Kierowca wózka wid owego z bezpieczn wymian butli gazowych (certy kat w j z. angielskim i niemieckim) - Operator: HDS, suwnicy, podestu ruchomego - Uprawnienia SEP do 1kV - BHP i p.po .- wszystkie rodzaje - BHP zabezpieczenie i usuwanie wyrobów zawieraj cych azbest - Inne na zlecenie Klientów

R E K L A M A 3 1 6 1 - 2

10nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

Nasze sprawy

W Koszalinie odbyło się liczenie osób bezdomnych. Spisywano miesz-kańców schroniska i noclegowni, a wspólne patrole Straży Miejskiej, poli-cji i pracowników socjalnych wyszły także na ulice miasta. - Szukaliśmy osób koczujących we wszelkich miejscach niemieszkalnych, jak ogrody działkowe, komórki, rudery czy węzły ciepłownicze

– mówi Krystyna Lisowska z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.

Każdy bezdomny wypełniał szcze-gółową ankietę, w której znalazły się m.in. informacje o jego płci, wieku, wykształceniu, przyczynach bezdomno-ści. Badanie przeprowadzono w ramach

programu „Wektor zmian”, który ma pomóc w wychodzeniu z bezdomności.

- Przygotowujemy także tak zwanych streetworkerów, którzy będą bezpośred-nio pracować z osobami bezdomnymi

– informuje przedstawicielka MOPS.

Blisko 400 bezdomnych

80 bezdomnych przebywa w schro-nisku i noclegowni. Kilkanaście osób patrole spotkały na ulicach. - To z pewnością nie jest ostateczna liczba

– podkreśla Krystyna Lisowska. - Nie

Nie pozostajmy obojętni

Około 370 bezdomnych może być w Koszalinie. W schronisku, które może pomieścić 80 osób jest już pełne. - Jeśli będzie taka potrzeba przyjmiemy wszystkich – zapewnia Jolanta Łepek, kierow-niczka placówki.

wszędzie udało nam się dotrzeć, a tam gdzie byliśmy nie zawsze zastaliśmy mieszkańców.

Dużo większą, niż wynikającą z liczenia, skalę zjawiska potwierdza Straż Miejska. - Szacujemy, że tylko na ulicach żyje około siedemdziesię-ciu bezdomnych, a trzystu kolejnych w schroniskach i rozmaitych miej-scach, w których znajdą dach nad głową – uświadamia komendant Piotr Simiński.

Zwłaszcza w czasie mrozów straż-nicy regularnie odwiedzają takie miej-sca w poszukiwaniu bezdomnych, których zachęcają do pójścia do schro-niska. Większość jednak się na to nie zgadza. - Główną przyczyną jest zakaz picia alkoholu, choć są też i tacy, którzy po prostu mają problemy z asymilacją i nie chcą się podporządkować okre-ślonym regułom – takim jak chociażby zachowanie higieny czy utrzymanie porządku – wskazuje komendant SM.

Na śmietniku lub pod gołym niebem

- W bajki to ja już dawno nie wie-rzę. To wszystko złodzieje i cwaniaki

– tak pan Edward, bezdomny od roku, uzasadnia niechęć do pobytu w schro-nisku.

Zastaliśmy go wcześnie rano, śpią-cego w osłonie śmietnikowej przy ul. Bolesława Chrobrego. - Za wesoły byłem, to mnie siostra wyrzuciła z domu – tłumaczy swoją sytuację, a w jego oddechu czuć jeszcze ślady ostatniej wesołości.

Śmietnik to jednak wcale nie naj-gorsze schronienie. - „Mamy” jednego, który po prostu śpi na kołdrze pod gołym niebem, ale nie chce skorzystać z żadnej pomocy – mówi Piotr Simiński, który ma nadzieję, że mężczyzna zmą-drzeje, kiedy nadejdą mrozy. - Od kilku lat nie odnotowaliśmy żadnej śmierci z powodu wychłodzenia – dodaje.

By nikt nie zamarzł na śmierć

Jeśli widzisz bezdomnego zawiadom Stra¿ Miejsk¹

– 986, policjê – 997 lub MOPS – 94 341-92-63, 94 341-92-56.

Fot.

Raf

ał W

olny

11nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

Nasze sprawy

ul. Zwycięstwa 115, 75-601 Koszalinsekretariat (94) 342-71-77

fax (94) 342-71-70Oferujemy do sprzedaży:ostatnie mieszkania i apartamenty,garaże w części podziemnej i zewnętrzne,lokale użytkowe o pow. od 34 do 91 m kw.z przeznaczeniem na działalność handlowo-usługową ,z możliwością adaptacji na gabinety lekarskie, pracownie i kancelarie prawnicze.Budynek wyposażany w windy cichobieżne z poziomu garaży

Atrakcyjnie położony kompleks mieszkaniowy“ATRIUM” przy ul. Zientarskiego w Koszalinie

e-mail: [email protected]

R E K L A M A 1 7 9 5 - 4

R E K L A M A 1 8 3 2 - 3

Zdrowych, wesołych i spokojnych Świąt Bożego Narodzenia oraz Szczęśliwego Nowego 2012 Roku życzy firma

R E K L A M A 1 3 2 6 - 2

Pełnych radości, pokoju Pełnych radości, pokoju Świąt Bożego Narodzenia,Świąt Bożego Narodzenia,

sszczęśliwego 2012 roku oraz wiele zczęśliwego 2012 roku oraz wiele pomyślności i sukcesów pomyślności i sukcesów

życzy Państwużyczy PaństwuJan Maliszewski

STAL NIERDZEWNA ZAKŁAD PRODUKCYJNO-USŁUGOWYKoszalin, ul. Morska 56 • tel. 602 862 806 • 609 604 866

www.stalnierdzewna.biz • [email protected] • [email protected]

R E K L A M A 2 4 1 - 2

R E K L A M A 3 1 7 5 - 2

To dlatego, że, niezależnie od schro-nienia, sami bezdomni także wykazują rozsądek. - Jak zrobi się zimno, to na pewno pójdę do schroniska – obiecuje strażnikom pani Henia, którą spotka-liśmy w jednym z budynków dworca kolejowego.

Póki co jest tu bezpieczna. Duże pomieszczenie jest otoczone ścianami z desek i płyt, w środku na podestach stoją trzy posłania, a na nich piętrzą się sterty kołder, koców i Bóg wie czego jeszcze. Spod jednego z nich wychyla się głowa mężczyzny przed trzy-dziestką. To Artur z Golic. Do Koszalina przyjechał, bo tu łatwiej przetrwać, ale do schroniska nie idzie. - Gmina nie zapłaci – tłumaczy.

- To już problem gminy, a nie twój – zachęcają go strażnicy.

Pomogą wszystkim- Osoba przyjmowana do schroniska

musi być zameldowana w Koszalinie, ale nie jest tak, że innym odma-wiamy – podkreśla Jolanta Łepek, kie-rownik Schroniska dla Bezdomnych Towarzystwa św. Brata Alberta.

Obecnie w placówce, na którą składają się schronisko i noclegownia, przebywa 80 osób. To nadkomplet, bo miejsc jest w sumie 76. Co będzie, gdy zaczną się prawdziwe mrozy? - Nikogo nie zostawimy bez pomocy – zapew-nia pani kierownik. - Mamy łóżka polowe, materace i w razie potrzeby będziemy je rozkładać w korytarzach. W poprzednich latach zdarzało się, że przebywało u nas nawet 160 osób jed-nocześnie.

Każdy, kto przyjdzie do placówki

może korzystać z łaźni, dostanie jeden ciepły posiłek dziennie, czyste ubranie oraz miejsce do spania. Noclegownia jest otwarta w godz. 18-8, schronisko przez całą dobę, a przebywać w nim można trzy miesiące, z możliwością przedłużenia. - Podstawowym warun-kiem jest trzeźwość – uzupełnia Jolanta Łepek.

Nietrzeźwi w stopniu umiarkowa-nym też są przyjmowani, ale dla nich jest wydzielone osobne pomieszcze-nie. Jolanta Łepek zauważa jednak, że w Koszalinie brakuje typowej ogrze-walni, jaką ma chociażby Słupsk. - To jest specjalna placówka dla bezdom-nych pod wpływem alkoholu, w której mogą zrobić sobie kawę lub herbatę i spędzić noc w cieple – wskazuje kie-rownik schroniska. - Chętnie byśmy zaopiekowali się takim pomieszcze-niem, chociażby przy dworcu, ale jego powstanie jest zależne od władz miasta.

Przyjm¹ wszystkich potrzebuj¹cych Ośrodek wsparcia – Schronisko dla Bezdomnych, ul. Mieszka I 16 (posi³ek, odzie¿, k¹piel, nocleg); Caritas, ul. bp. Czes³awa Domina 8 (posi³ek – od godz. 12, odzie¿, k¹piel)Sto³ówka stowarzyszenia

„SOS”, ul. Szeroka 20 (posi³ek na podstawie decyzji MOPS - godz. 13-16) PCK, ul. Grunwaldzka 20 (odzie¿, ¿ywnośæ) PKPS, ul. Matejki 3 (posi³ek

– godz. 12-12.30).

TAM MOŻNA UZYSKAĆ POMOC


Wielu bezdomnych szuka schronienia w zsypach przy śmietnikach.

R E K L A M A 2 2 6 1 - 3

12nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

Podsumowanie roku

Podsumowujemy najważniejsze wydarzenia minionego roku

Tym żyliśmy w 2011 roku

24-latka w zaawansowanej ciąży zmarła w szpitalu na niewydolność krążeniowo-oddechową spowodowaną świńską grypą. Dziecka również nie udało się uratować. Kobieta pochodziła z Człuchowa i ostatecznie okazało się, że był to jedyny taki przypadek w Koszalinie.

Po kilkumiesięcznych kłótniach we władzach Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami nastąpiły zmiany na czele TOZ. Zarzewiem sporu były dotacje z ratusza na prowadzenie schroniska dla bezdomnych zwierząt. Mimo protestów dotychczasowego zarządu, władze zwierzchnie TOZ w Szczecinie uznały zmianę. Trwa budowa nowego schroniska, wartego ponad 5 mln zł.

Na długi majowy weekend władze miasta postanowiły wyłączyć z ruchu jedną nitkę ul. Zwycięstwa od Rynku Staromiejskiego do dawnego PKO. Zamiast samochodów na ulicy pojawiły się ogródki gastronomiczne pobliskich lokali, a deptakowi towarzyszyły imprezy kulturalne i muzyczne. Władze uznały, że eksperyment się powiódł i postanowiły zmienić ul. Zwycięstwa w deptak na czas wakacji.

Młodzi piłkarze koszalińskiego klubu wrócili z fi nałowego turnieju Mistrzostw Polski Juniorów Starszych z brązowym medalem. W pokonanym polu zostawili drużynę Zagłębia Lubin, a na wyższych stopniach podium stanęli gracze Górnika Zabrze (srebro) i Jagiellonii Białystok (złoto).

Po latach z centrum miasta zniknęło targowisko przy ul. Drzymały. Handlarze wraz ze stoiskami zostali przeniesieni na place targowe przy ul. Władysława IV i Połczyńskiej. Od tej pory teren pełni funkcje parkingowe, a w grudniu został wystawiony na sprzedaż. Przewidywana jest tu zabudowa mieszkaniowa z handlem i usługami.

Przy szpitalu wojewódzkim powstał ośrodek radioterapii. Ofi cjalne otwarcie oddziału miało miejsce wprawdzie dopiero we wrześniu, ale już od lipca przyjmowano pacjentów na naświetlania. Dzięki temu koszalinianie i mieszkańcy regionu nie muszą już jeździć na zabiegi do Szczecina, Gdańska czy Bydgoszczy.

ZBM znalazł sposób na zadłużenie czynszowe swoich lokatorów. Sięgające 23 mln zł zaległości ma zmniejszyć program odpracowywania długów. Na początek zatrudniono ok. 10 osób, których praca warta jest 6 zł za godzinę. Wykonują głównie pomocnicze zadania biurowe, zajmują się także sprzątaniem oraz konserwacją.

W Bałtyckim Teatrze Dramatycznym odbyły się drugie Koszalińskie Konfrontacje Młodych „mTeatr”. Podczas kilkudniowego festiwalu swoje debiutanckie sztuki prezentowali młodzi reżyserzy z całego kraju.

Krzysztof Majka, były ambasador RP w Indiach został skierowany na placówkę do Korei Południowej. Wypełnił on tym samym wakat na tym stanowisku trwający od lipca 2010 r. Długość misji ambasadora nie jest ściśle określona, średnio trwa 2 - 4 lata.

Mimo kilkakrotnych ponagleń wykonawca remontu ul. Gdańskiej nie wrócił na plac budowy. Umowa z Przedsiębiorstwem Drogowo-Mostowym ze Słupska została zerwana, a inwestycję kończy inna fi rma wyłoniona w kolejnym przetargu.

Najstarsze drzewo w koszalińskim parku, wokół którego bawiły się pokolenia młodych koszalinian nie wytrzymało wichury. Wzmocnione betonem w latach 50-tych oraz 60-tych i latami pielęgnowane zaczęło w końcu ożywać, gdy jego ponowny wzrost został brutalnie przerwany. Pień drzewa pozostawiono na miejscu, a w pobliżu stanęła tabliczka informacyjna.

Władysław Husejko został p.o. dyrektora koszalińskiego biura Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie. Były marszałek województwa i obecny przewodniczący Rady Miejskiej został wytypowany na to stanowisko przez szefa Funduszu w Szczecinie.

Rewolucja w schronisku

Świńska grypa w Koszalinie

Wydeptany eksperyment

Juniorzy Bałtyku wśród najlepszych w Polsce

Koszalinianin ambasadorem w Korei

Drzewo czarownic padło

Likwidacja manhattanu

Najnowocześniejsza radioterapia

Gdańska stanęła

Od marszałka, przez przewodniczącego do dyrektora

Święto młodego teatru

Odpracują długi

styczeñstyczeñ

marzecmarzec marzecmarzec

kwiecieñkwiecieñ

majmaj majmaj czerwiecczerwiec

lipieclipiec

lipieclipiec sierpieñsierpieñ

lutyluty

lutyluty

13nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

Podsumowanie roku

W Koszalinie odbyła się gala MMA, podczas której miało dojść do spektakularnego starcia dwóch byłych mistrzów olimpijskich: Pawła Nastuli (judo) i Andrzeja Wrońskiego (zapasy). Do walki doszło, ale spektakularna był jedynie porażka tego drugiego. Przegrał po niespełna 90 sekundach.

Zarząd Obiektów Sportowych ogłosił przetarg na wybudowanie w Koszalinie parku wodnego. Szacunkowa wartość inwestycji wynosi ok. 60 mln zł. Pieniądze będą pochodzić z kredytu. Prace mają ruszyć wiosną 2012 r., a zakończyć się dwa lata później

Misję w Kosowie zakończyła 24. zmiana Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Kosowie, którą wystawiał 8. Koszaliński Pułk Przeciwlotniczy. Wszyscy żołnierze cali i zdrowi wrócili do domów.

Piotr Jedliński podsumował pierwszy rok swojej kadencji. Za główne sukcesy uznał rozpoczęcie budowy hali widowiskowo-sportowej, aquaparku i fi lharmonii. Opozycja podkreśla, że prezydentem jest już półtora roku (wcześniej był p.o.), a inwestycje nie są jego zasługą, tylko kontynuacją działań poprzednika.

Coś o czym jeszcze kilka lat temu mogli pomarzyć nie tylko kibice w Koszalinie, ale i w innych miastach, w których grali ligowi średniacy stało się faktem. Jeden z najlepszych i najbardziej utytułowanych trenerów w polskiej koszykówce klubowej objął Akademików.

Spośród trzydziestu kandydatów do Sejmu i Senatu z Koszalina bądź z nim związanych wybraliśmy tylko dwóch. W nowym parlamencie reprezentują nas poseł Stanisław Gawłowski oraz senator Piotr Zientarski (obaj PO).

Po latach oczekiwania ziszczają się marzenia koszalińskich kierowców. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad ogłosiła przetarg na projekt 20-kilometrowego odcinka przyszłej S–6 Szczecin – Gdańsk, omijający Koszalin i Sianów. Budowa ma się rozpocząć w 2014 r.

Blisko setka maluchów z przedszkola nr 15 zatruła się salmonellą, a sama placówka przez tydzień pozostawała zamknięta. Także później do przedszkola mogły uczęszczać tylko dzieci, u których sanepid nie stwierdził pałeczek bakterii. Źródłem zakażenia były prawdopodobnie jaja. Sprawą zajęła się prokuratura.

Nadmorska miejscowość znalazła się wśród trzech potencjalnych lokalizacji dla przyszłej elektrowni atomowej. Mieszkańcy i gminni samorządowcy protestują, wieszcząć turystyczny koniec regionu. Ostateczna decyzja ma zapaść w 2013 r.

Przez niemal cały miesiąć oczy fi lmowej Polski były skierowane na nasze miasto. Odbywały się tu dwa festiwale: Młodzi i Film oraz Integracja Ty i Ja. Najlepszy debiutem 30. MiF okazał się „Heniek”, natomiast „Motyla 2011” za najlepszy fi lm fabularny 8. Europejskiego Festiwalu Filmowego zdobył holenderski „Eep!”

Po raz pierwszy w historii odbyły się piłkarskie ligowe derby Koszalina. W ramach trzecioligowych rozgrywek Gwardia podejmowała Bałtyk. Spotkanie zakończyło się zwycięstwem gospodarzy 2:1.

Walka roku klapą roku

Będzie aquapark

Powrót żołnierzy

Rok prezydenta

Filmowy Koszalin

Tylko dwóch koszalinian w parlamencie

W końcu obwodnica

Andrej Urlep w AZS Koszalin

Historyczne derby

Salmonella w przedszkolu

Atom w Gąskach

wrzesieñwrzesieñ

październikpaździernik


listopadlistopad listopadlistopad

listopadlistopad

grudzieñgrudzieñgrudzieñgrudzieñ


sierpieñsierpieñ wrzesieñwrzesieñ

14nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

Kino Kryterium

Dyskusyjny Klub Filmowy

W lepszym świecie, 20 grudnia, godz. 18Christian nie może poradzić sobie po śmierci matki i skupia się na zemście.

Daas, 27 grudnia, godz. 18Jeden z laureatów tegorocznego festiwalu Młodzi i Film. Historia

XVIII-wiecznego hohsztaplera, fałszywego mesjasza i alchemika Jakuba Franka.

Multikino

Happy Feet: Tupot Małych Stóp 2 – 3D, Jak ona to robi?, Listy do M., Saga Zmierzch: Przed świtem. Część 1, Sylwester w Nowym Jorku, Szpieg, Winx Club – Magiczna przygoda 3D, Wyścig z czasem, 19 – 22 grudnia

KINOry

tm r

eg

ion

u

PROPOZYCJA TYGODNIA

SPEKTAKLE I KONCERTY

Bałtycki Teatr Dramatyczny

Carski syn, 29 grudnia, godz. 17Premiera sztuki na motywach baśni rosyjskich. Z carskiego ogrodu giną jabłka,

które słyną z urody i smaku na całym świecie. Zrozpaczony Car chce wysłać jednego ze swoich trzech synów na poszukiwania Żar-Ptaka, który okrada ogród. Opowieść o przygodzie, przyjaźni, miłości i walce ze złem. Bajka w inteligentny sposób żongluje znanymi motywami z baśni, które nabierają nowego znaczenia, bawią i jednocześnie zaskakują.

Jesteśmy na wczasach, czyli polska miłość, 31 grudnia, godz. 21.W ramach Sylwestra w teatrze można będzie posłuchać największych szlagierów

Wojciecha Młynarskiego, w odpowiedniej inscenizacji.

Teatr Variete „Muza”

Fiesta Latina, 31 grudnia, godz. 20Sylwestrowa zabawa w latynoamerykańskich rytmach z towarzyszeniem Orkiestra

Jarosław Barów Band.

Koszykówka. 17. kolejka Polskiej Ligi Koszykówki. AZS Koszalin – Śląsk Wrocław. 22 grudnia, hala Gwardii, godz. 18.

Turniej noworoczny. Tradycyjna rywalizacja w tenisie stołowym odbędzie się już po raz 37. Początek 30 grudnia o godz. 16 w sali sportowej katolickiej SP przy ul. Staszica.

III Bieg Sylwestrowy. Ostatniego dnia roku można wziąć udział w tradycyjnej imprezie biegowej na dystansie 5 km. Przewidywany jest także marsz nordic walking. Start i meta na Rynku Staromiejskim. Początek imprezy o godz. 10.50. Zapisy do 30 grudnia na stronie www.tkkf.koszalin.pl lub od 9.30 w dniu imprezy.

Lodowisko. Przez cały tydzień w godz. 8-21 można korzystać z lodowiska krytego przy hali Gwardii. Na miejscu można wypożyczyć sprzęt łyżwiarski.

Mikrofon dla Przedszkolaka. W CK 105 odbędzie się XIII Festiwal Piosenki Przedszkolnej. Radosną (od)twórczość zaprezentują koszalińskie przedszkolaki. 19 grudnia, godz. 10, kino Kryterium.

Po raz kolejny okazuje się, że najlepsze sce-nariusze pisze samo życie. Film „80 milionów”, to nic innego jak opowieść o walce o namiastkę niezależnej Polski na kilka dni przed rozpoczę-ciem stanu wojennego. Początki to klatki z apa-ratu fotografi cznego czujnego funkcjonariusza SB, przez które poznajemy pełnych zapału młodych ludzi, którzy na przekór wszystkiemu i wszystkim, rozpoczynają walkę. Trochę sprytu, szczęścia, honoru i na pewno zimnej krwi pozwala na wyjęcie z banku solidarnościowych 80 milionów. Teraz, dzięki pomocy arcybiskupa chowają pieniądze i uciekają z miasta.

Fiaty 126p, szare budynki, telewizyjna propaganda, czy kolejki do banku pokazują polską rzeczywistość sprzed 30 lat. Przenosimy się w fi lmowy świat, w którym każdy szczegół

jest dokładnie wyszlifowany. To prawdziwa historia, ubrana w świetną grę chociażby Piotra Głowackiego. Dynamikę nadaje niesamowita muzyka, nie brakuje też humoru.

Trudno dziś mówić, czy pisać o polskiej historii, a co dopiero pokazać ją na ekranie tak, by była autentyczna i spodobała się masowej publiczności. Tym większe gratulacje należą się reżyserowi - Waldemarowi Krzystkowi. Stworzył on fi lm zdecydowanie dla wszystkich – młodych, by zobaczyć szarą rzeczywistość socja-listycznej Polski i starszych – by przypomnieć sobie te czasy. Wszyscy, którzy obejrzą – zaczną doceniać wygodę własnego życia.

Szczęście, spryt, czy Opatrzność Boża?POLECAM

DLA AKTYWNYCH

Emilia [email protected]

Zatrzymane w czasie przez arty-stów sceny Narodzenia Pańskiego można oglądać w muzeum przy ul. Młyńskiej. Prezentowane szopki pochodzą m.in. z Polski, Niemiec, Włoch, Azji, czy Afryki.

Autorstwo pierwszej szopki przypisuje się św. Franciszkowi z Asyżu. W 1223 r. usta-wił on żłóbek pod gołym niebem i urządził adorację nowo narodzonego Syna Bożego. Tradycję tę początkowo kultywowali tylko franciszkanie, jednak z biegiem lat i wieków rozprzestrzeniła się. Zwyczaj budowania szopek w kościołach upowszechnił się na przełomie XV i XVI w. we Włoszech, skąd trafił do pozostałych krajów Europy, a następnie świata.

Szopkowa tradycja łączy kraje o całko-wicie różnych kulturach, co widać właśnie w wystroju i elementach szopek. Idea była i jest jednak jedna – oddanie czci narodzi-nom Jezusa. Jednak obecnie szopka, to już nie tylko element kościelnego ceremoniału, ale często dzieło sztuki tworzone dla samej idei tworzenia. Takie szopki będziemy mogli oglądać w koszalińskim muzeum.

Znajdziemy tu eksponaty rozmaite – o wielu formach, zróżnicowanym wystroju, szczegółowości. Od najprostszych symbo-licznych, do dużych, bogato zdobionych i opowiadających dokładne historie. Także szopki ruchome, które rozpowszechniły się już kilka wieków temu.

Ekspozycja, ukazując różnorodność w

obrę-

obrębie jednego wydarzenia, pozwala spoj-rzeć na szopkę jak na dokument, dzieło sztuki – o wielu formach, zróżnicowanym wystroju, bogactwie postaci i barw; jako na element scenografii , jak również produkt masowy – zachęca do obejrzenia wystawy

Zobacz najpiękniejsze

R E K L A M A 2 4 9 4 - 5

DNIA

obobobbobobbobbobobobbobobbbbboboboboboobobbobobobbbobobbobobbboboboboboobobbbboboboboboboboobbobobbbbbbobbbbbbobobobbbbbbobooooobbbbbbbbooobbbbbbbbobboobbbbbbbbbbbbbbbbbbboboobbbbbbbbbbboobbobbbbbbbbobbbbobboboooooobbbbboooobbbboooobbbbboooobbooooboooooboooobboobbbbobo ręręręręręręręęręręręręręręręrrrręręręęręęręręęręęęęrręręrrręęręęrręęęęęęęęręęęęrrrręręęręrręęrręręręęrrręręęęęęę-----------

15nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

Fala. W Bałtyckiej Galerii Sztuki VI edycja wystawy interdy-scyplinarnej prezentującej przekrój rozmaitych form sztuki autorów z Polski i zagranicy.

„Bliźniemu Swemu...”. W CK 105 można oglądać wystawę prac, które w marcu przyszłego roku zostaną wystawione na tradycyjnej aukcji w Rzeszowie, z której dochód zostanie przeznaczony na potrzeby ubogich. Wśród artystów, których prace pokazane będą na wystawie są m.in. nieżyjący już Zdzisław Beksiński, Józef Szajna, Franciszek Starowieyski, Roman Opałka. Wystawę można oglądać do 20 stycznia.

Koeslin-Koszalin. Miasto Pomorskie. W Archiwum Państwowym można oglądać dokumenty z historii Koszalina. Pozwalają one odbyć spacer po najważniejszych wydarzeniach z dziejów naszego miasta. Wystawa jest czynna w dni powszednie, wstęp wolny.

WYSTAWY

P R O M O C J A

szopki

R E K L A M A 3 1 9 2 - 1

muzeum.Prezentowane szopki pochodzą m.in.

z Polski, Niemiec, Włoch, Azji, Afryki, Australii i obu Ameryk. Udostępniły je: Muzeum Towarzystwa Jezusowego Prowincji Polski Południowej, Muzeum

Misyjno-Etnograficznego Księży Werbistów, Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego oraz Muzeum w Koszalinie.


16nr 10 (10) • 20 grudnia 2011

Reklama

R E K L A M A 3 2 0 0 - 1

R E K L A M A 1 3 1 - 1 P R O M O C J A

P R O M O C J A

zdaniem wydarzenia sobie prawo do ich skracania i...

Documents

Transcript of zdaniem wydarzenia sobie prawo do ich skracania i...