2018 ROKIEM - ZBIGNIEWA HERBERTA ( w 20. rocznicę śmierci)

Zbigniew Herbert to jeden z najważniejszych polskich autorów XX w., twórca cyklu poetyckiego "Pan Cogito", eseista, dramatopisarz i autor słuchowisk. Od końca lat 60. wymieniany był jako jeden z kandydatów do literackiej Nagrody Nobla. W latach 80. był jednym z głównych poetów związanych z polską opozycją antykomunistyczną. Jego wiersze popularyzowali bardowie: Przemysław Gintrowski i Jacek Kaczmarski. Herbert żartobliwie nazywał sam siebie "tekściarzem Gintrowskiego".

Od 1986 r. poeta mieszkał w Paryżu, gdzie współpracował z "Zeszytami Literackimi". Po powrocie do Polski w 1991 r. poświęcił się działalności społecznej oraz komentowaniu wydarzeń politycznych. Do końca życia intensywnie pracował - jego ostatni tom, "Epilog burzy", ukazał się kilka miesięcy przed śmiercią poety w 1998 r.

Do najsłynniejszych prac Herberta należą tomy poezji: "Struna światła" (1956), "Studium przedmiotu" (1961) i "Pan Cogito" (1974), a także książki eseistyczne: "Barbarzyńca w ogrodzie" (1962) i "Martwa natura z wędzidłem" (1993). Poeta jest kawalerem Orderu Orła Białego, laureatem Nagrody Fundacji im. Kościelskich, Nagrody im. Herdera, Nagrody Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego, Nagrody Jerozolimskiej i nagrody Złotego Mikrofonu. Posłowie przyjęli uchwałę ustanawiającą rok 2018 Rokiem Zbigniewa Herberta. Oddano w niej hołd "jednemu z najwybitniejszych poetów polskich i europejskich XX”.

"W epoce kryzysu wartości i głębokiego zwątpienia Zbigniew Herbert zawsze stał po stronie zasad: w sztuce – kanonu piękna, hierarchii i rzemiosła, w życiu – kodeksów etycznych, jasno rozróżniających pojęcia dobra i zła. Był uosobieniem wierności – samemu sobie i słowu. W swojej poezji wyrażał umiłowanie wolności, wiarę w godność jednostki i jej moralną siłę. Patriotyzm rozumiał jako miłość surową, wymagającą solidarności z poniżonymi i cierpliwej pracy nad przywracaniem pojęciom ich rzeczywistych znaczeń" - napisano w uchwale.

Podkreślono w niej, że Herbert wprowadził do polszczyzny wiele zdań "budujących naszą tożsamość i wyobraźnię", z których najważniejsze brzmi: "Bądź wierny Idź". "

2018 ROKIEM

Ireny Sendlerowej (w 10.rocznicę śmierci)

Irena Stanisława Sendlerowa z domu Krzyżanowska, ps. „Jolanta” (ur. 15 lutego 1910 w Warszawie, zm. 12 maja 2008 tamże) – polska działaczka społeczna i charytatywna, członkini PPS i kierowniczka referatu dziecięcego Rady Pomocy Żydom („Żegoty”). Sprawiedliwa wśród Narodów Świata, dama Orderu Orła Białego i Orderu Uśmiechu.

W czasie II wojny światowej współtworzona przez nią sieć ludzi i organizacji podjęła próbę uratowania ok. 2500 żydowskich dzieci (nie wszystkie przeżyły wojnę). Przebrana za pielęgniarkę, wraz ze swymi współpracownikami Irena Sendlerowa nosiła tam jedzenie, leki i pieniądze; zorganizowała akcję przemycania dzieci żydowskich z getta. Wyprowadzane z getta dzieci, były umieszczane w polskich rodzinach, sierocińcach i klasztorach. Ich zaszyfrowane nazwiska Sendlerowa zapisywała na paskach bibułki, które wkładała do słoików i zakopywała. Po zakończeniu wojny rozszyfrowany spis trafił do szefa Centralnego Komitetu Żydów w Polsce Adolfa Bermana. Prowadzony przez Sendlerową rejestr uratowanych dzieci pozwolił po zakończeniu wojny na poznanie przez nie własnej tożsamości i odnalezienie bliskich.

W październiku 1943 została aresztowana przez Gestapo, jednak „Żegocie” udało się ją uwolnić. W czasie powstania warszawskiego była sanitariuszką w jednym z powstańczych punktów sanitarnych na Mokotowie. Po wojnie pracowała w opiece społecznej i średnim szkolnictwie medycznym. Przez długie lata jej działalność podczas okupacji była nieznana.

W latach 2007 i 2008 została zgłoszona do Pokojowej Nagrody Nobla. Rok 2018 będzie Rokiem Ireny Sendlerowej - zdecydował Sejm, oddając w ten sposób "hołd Tej, która z największym poświęceniem działała na rzecz ratowania drugiego człowieka". W uchwale przypomniano, że Irena Sendlerowa ocaliła z warszawskiego getta ok. 2,5 tys. żydowskich dzieci. W uzasadnieniu zwrócono również uwagę na rolę jej współpracowników, "którzy ramię w ramię, z narażeniem życia poświęcali się, niosąc pomoc potrzebującym i słabszym"

2018 ROKIEM

STANISŁAWA KOSTKI

Stanisław Kostka urodził się 28 grudnia 1550 r. w Rostkowie na Mazowszu w katolickiej rodzinie. Niestety, nie mamy zbyt wielu informacji na temat jego lat dziecięcych. Wiemy, że pierwsze nauki pobierał w domu rodzinnym, natomiast w wieku 14 lat został wysłany do szkół jezuickich w Wiedniu. Religijność rodziców wywarła ogromny wpływ na postawę młodzieńca, większość czasu spędzał na rozmyślaniach, lekturze oraz modlitwie. Chciał wstąpić do zakonu jezuitów, ale nie dostał na to zezwolenia od rodziców. Zorganizował więc ucieczkę - dotarł do Dylingi, gdzie został przyjęty do kolegium jeziuckiego. Następnie Piotr Kanizjusz skierował go do Rzymu. Stanisław został tam przyjęty do nowicjatu.

W służbie Bogu

Rozpoczęcie nowicjatu było spełnieniem marzeń młodego Stanisława. Powołanie i służba Bogu okazały się być najważniejsze. Śluby zakonne złożył w wieku 18 lat. W lutym 1568 r. przeniósł się z kolegium jezuitów do domu św. Andrzeja na Kwirynale, w którym pozostał do śmierci.

W sierpniu 1568 r. Stanisław Kostka poważnie zachorował, przeczuwał już zbliżającą sie śmierć. Miał również widzenie Maryi, która przyszła zabrać go do życia wiecznego. Zmarł 15 sierpnia 1568 r.

Wzór dla młodzieży

Stanisław Kostka swoim życiem, religijnością oraz duchową dojrzałością zdobył ogromne uznanie. Jego postawa może być wzorem dla współczesnej młodzieży. Dał świadectwo, tego, jak dążyć do celu, szanować innych ludzi oraz pozostać wiernym Jezusowi.

Patronat św. Stanisława

W roku 1674 ks. Stanisław został ogłoszony jednym z patronów Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litwy. Od 1961 r. jest patronem Polski. Jest również patronem studentów, nowicjuszy i nowicjuszek, alumnów oraz polskiej młodzieży.

2018 Rokiem

Praw Kobiet ( w 100. rocznicę przyznania Polkom praw wyborczych)

Historia

"28 listopada 1918 r. Józef Piłsudski, Tymczasowy Naczelnik Państwa, podpisał dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego. W art. 1 tego dekretu określono, że wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel państwa bez różnicy płci. W art. 7 stwierdzono, że wybieralni do Sejmu są wszyscy obywatele i obywatelski państwa posiadający czynne prawo wyborcze+" - przypomniano w uchwale.

"Ta decyzja, potwierdzona w Konstytucji Marcowej, wynikała z polskiej tradycji republikańskiej, w której kobiety miały usankcjonowaną prawnie podmiotowość. Odrodzona Rzeczpospolita zapewniła im pełnią praw wyborczych" - dodano. W uchwale podkreślono, że w przededniu stulecia tych wydarzeń Sejm RP, ustanawiając rok 2018 Rokiem Praw Kobiet, "wyraża uznanie pierwszym parlamentarzystkom: Gabrieli Balickiej, Jadwidze Dziubińskiej, Irenie Kosmowskiej, Marii Moczydłowskiej, Zofii Moraczewskiej, Annie Piaseckiej, Zofii Sokolnickiej, Franciszce Wilczkowiakowej oraz wszystkim orędowniczkom walki o równouprawnienie".

Autorzy projektu uchwały zwracali uwagę, że Polska była jednym z pierwszych państw na świecie, które wprowadziło kobiety do parlamentu i przyznało im pełnię praw.

2018 Rokiem jubileuszu 100-lecia odzyskania przez Polskę

Niepodległości.

Narodowe Święto Niepodległości – święto państwowe w Polsce obchodzone corocznie 11 listopada dla upamiętnienia odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918, po 123 latach zaborów (1795–1918). Święto zostało ustanowione ustawą z 23 kwietnia 1937, zniesione ustawą Krajowej Rady Narodowej 22 lipca 1945, przywrócono je ustawą w okresie transformacji systemowej w 1989. Jest dniem wolnym od pracy.

Znaczenie daty

Odzyskiwanie przez Polskę niepodległości było procesem stopniowym. Wybór 11 listopada uzasadnić można zbiegiem wydarzeń w Polsce z zakończeniem I wojny światowej dzięki zawarciu rozejmu w Compiègne 11 listopada 1918, pieczętującego ostateczną klęskę Niemiec. Dzień wcześniej przybył do Warszawy Józef Piłsudski. W tych dwóch dniach, 10 i 11 listopada 1918, naród polski uświadomił sobie w pełni odzyskanie niepodległości, a nastrój głębokiego wzruszenia i entuzjazmu ogarnął kraj.

W 1945 ustanowiono Narodowe Święto Odrodzenia Polski, obchodzone 22 lipca, w rocznicę ogłoszenia Manifestu PKWN, i jednocześnie zniesiono Święto Niepodległości. W okresie PRL obchody rocznicy odzyskania niepodległości 11 listopada organizowane były nielegalnie przez środowiska niepodległościowe w tym piłsudczykowskie. Organizatorzy i uczestnicy tych uroczystości często byli represjonowani przez ówczesne władze państwowe. Wyjątek stanowiły lata 1980–1981, kiedy za sprawą działalności związku zawodowego „Solidarność” przywrócono Świętu Niepodległości należne miejsce w świadomości społecznej.

Główne obchody, z udziałem najwyższych władz państwowych, odbywają się w Warszawie na placu marsz. Józefa Piłsudskiego, przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Inne formy obchodów to: Bieg Niepodległości organizowany od 1989 w Warszawie, Koncert Niepodległości organizowany od 2009 roku w Muzeum Powstania Warszawskiego, wykłady i inscenizacje historyczne, koncerty patriotyczne czy parady ulicami miast, np. Marsz Niepodległości w Warszawie, Marsz Patriotów i Radosna Parada Niepodległości we Wrocławiu, Parada niepodległości w Gdańsku

2018 Rokiem

Harcerstwa (w 100. rocznicę założenia Związku Harcerstwa Polskiego)

Związek Harcerstwa Polskiego (ZHP) – największa polska organizacja harcerska. Powstała na zjeździe 1-2 listopada 1918, z połączenia wszystkich wcześniej działających organizacji harcerskich i skautowych (scalenie organizacji z trzech zaborów przebiegało w trudnym okresie formowania się II Rzeczypospolitej i zakończyło pod koniec 1920). Jest wychowawczym, patriotycznym, dobrowolnym i samorządnym stowarzyszeniem, otwartym dla wszystkich bez względu na pochodzenie, rasę czy wyznanie.

W latach 1936–1989 posiadał status stowarzyszenia wyższej użyteczności. Od 16 lutego 2004 zarejestrowany jest jako organizacja pożytku publicznego. Jest członkiem Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych.

Charakter

Misją Związku Harcerstwa Polskiego jest wychowywanie młodzieży oraz wspieranie rozwoju i kształtowanie charakteru człowieka poprzez stawianie wyzwań. Podstawowe wartości, na których opiera się wychowanie zawarte są w prawie harcerskim. Wychowanie w ZHP opiera się na normach moralnych wywodzących się z kulturowych i etycznych wartości chrześcijańskich. Organizacja kształtuje postawy szacunku wobec każdego człowieka, uznając jednak system wartości duchowych za sprawę osobistą każdego członka ZHP.

Celami statutowymi ZHP jest:

• stwarzanie warunków do wszechstronnego rozwoju człowieka, • kształtowanie osobowości człowieka odpowiedzialnego, • upowszechnianie w społeczeństwie takich wartości jak: wolność, prawda, sprawiedliwość,

demokracja, samorządność, równouprawnienie, tolerancja i przyjaźń, • umożliwienie nawiązywania kontaktów międzyludzkich ponad wszelkimi podziałami, • propagowanie wiedzy na temat przyrody, ekologii oraz kształtowanie potrzeby kontaktu z

przyrodą.

2018 Rokiem

powstania wielkopolskiego

Powstanie wielkopolskie – powstanie polskich mieszkańców Prowincji Poznańskiej przeciwko Rzeszy Niemieckiej, toczące się na przełomie lat 1918–1919. Polacy domagali się powrotu ziem zaboru pruskiego do Rzeczypospolitej, umacniającej swoją niepodległość.

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 w Poznaniu, w czasie wizyty powracającego do Polski Ignacego Jana Paderewskiego, który w drodze do Warszawy przybył 26 grudnia do Poznania, owacyjnie witany. Tego samego dnia Paderewski wygłosił przemówienie do swoich rodaków licznie zgromadzonych przed hotelem Bazar. Nazajutrz 27 grudnia swoją paradę wojskową na Świętym Marcinie urządzili Niemcy – zrywano polskie i koalicyjne flagi, napadano na polskie instytucje – doszło do zamieszek, w wyniku których wywiązała się walka, podjęta następnie przez oddziały kierowane przez Polską Organizację Wojskową Zaboru Pruskiego.

Powstańcy w krótkim czasie opanowali całą Prowincję Poznańską z wyjątkiem jej północnych i południowo-wschodnich obrzeży. Powstanie zakończyło się 16 lutego 1919 roku rozejmem w Trewirze, który rozszerzał na front powstańczy zasady rozejmu w Compiègne z 11 listopada 1918 kończącego I wojnę światową. Było to jedno z czterech, obok powstania wielkopolskiego 1806 roku, powstania sejneńskiego w 1919 roku i II powstania śląskiego w 1920 roku, zwycięskich powstań w dziejach Polski. Pierwsze z polskich powstań z tamtego okresu, które umożliwiło realizację wszystkich założonych celów.

2018 Rokiem

Świętego Józefa Kaliskiego

Bazylika kolegiacka Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kaliszu – kościół w Kaliszu, w Śródmieściu, przy placu św. Józefa, wzniesiony w 1353 z fundacji abpa Jarosława Bogorii w miejscu wcześniejszego, przebudowany po 1790, późnobarokowy, z gotyckim prezbiterium; kościół farny, od 1359 kolegiata, od 1978 bazylika mniejsza; wpisany do rejestru zabytków w 1965; narodowe sanktuarium św. Józefa z Nazaretu.

Znajduje się tutaj obraz Świętej Rodziny, przed którym w czerwcu 1997 modlił się papież Jan Paweł II. Co roku świątynię odwiedza ponad 200 tys. pielgrzymów z całej Polski, głównie rzemieślników.

Początki kultu św. Józefa w Kaliszu sięgają 1670, kiedy miał zostać uzdrowiony – według wiernych, za przyczyną św. Józefa – chłop, mieszkaniec wsi Szulec, który w ramach wdzięczności ufundował obraz Świętej Rodziny, umieszczając go w kolegiacie. Znaczny rozwój kultu św. Józefa przypadł na drugą połowę XVII wieku i na XVIII wiek.

Do znacznego rozwinięcia i znaczenia kultu św. Józefa po II wojnie światowej przyczyniły się trzy wydarzenia: wyzwolenie księży – więźniów z obozu w Dachau (29 kwietnia 1945), utworzenie w Kaliszu Polskiego Studium Józefologicznego (24 września 1969) oraz wizyta papieża Jana Pawła II w kaliskim sanktuarium (4 czerwca 1997).

Podczas homilii, jaką w Kaliszu wygłosił Jan Paweł II, zawierzył on świętemu Józefowi wszystkie polskie rodziny, a także sprawę ochrony życia nienarodzonych zarówno w Polsce, jak i na świecie. Początkowo patronem diecezji została Święta Rodzina, dopiero później „Święty Józef małżonek Maryi Dziewicy, Opiekun Zbawiciela”.

2018 Rokiem

abp Ignacego Tokarczuka

( w 100. rocznicę urodzin)

Ignacy Marcin Tokarczuk (ur. 1 lutego 1918 w Łubiankach Wyższych, zm. 29 grudnia 2012 w Przemyślu) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor filozofii, biskup diecezjalny przemyski w latach 1966–1993 (w latach 1992–1993 arcybiskup metropolita), w latach 1991–1992 arcybiskup ad personam, od 1993 arcybiskup senior archidiecezji przemyskiej. Kawaler Orderu Orła Białego Ignacy Tokarczuk urodził się 1 lutego 1918 r. w Łubiankach Wyższych k. Zbaraża. Święcenia kapłańskie otrzymał 21 czerwca 1942 r. w kościele seminaryjnym Metropolitalnego Wyższego Seminarium Duchownego we Lwowie. Jednocześnie ukrywał się w obawie przed wcieleniem do Armii Czerwonej. Podczas jednej z masakr, która nastąpiła w wyniku ataku UPA, zginęło jego dwóch dwóch kuzynów. On sam ocalał, uchodząc do Lwowa. Duchowny opuścił Lwów w listopadzie 1945 r. W grudniu otrzymał nominację na wikariusza parafii pw. Chrystusa Króla w Katowicach, gdzie zajął się katechizacją autochtonów i polskich repatriantów z Kresów Wschodnich. Popadł w konflikt z nową władzą, z tego powodu musiał znów się przenosić. W 1946 roku podjął naukę w dwuletnim Studium Zagadnień Społecznych Gospodarczych Wsi przy Wydziale Ekonomii Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1952 r., po konflikcie z lubelskimi komórkami PPR i Związku Młodzieży Polskiej, został przeniesiony na parafię w Gutkowie na Warmii. 3 grudnia 1965 r. papież Paweł VI mianował ks. Tokarczuka ordynariuszem diecezji przemyskiej. Sakrę biskupią otrzymał on 6 lutego 1966 r. w przemyskiej bazylice katedralnej. W zapisach biograficznych znajduje się informacja, że w tym czasie miała się rozpocząć na niego nagonka ze strony Służby Bezpieczeństwa. Wkrótce okazało się, że opór wobec władzy komunistycznej bp Tokarczuk pojmuje bardzo praktycznie. Przez ćwierć wieku prowadzenia diecezji przemyskiej przez bp. Tokarczuka, w latach 1966-1990 na jej terenie zostało erygowanych ponad 220 nowych parafii. Wzniesiono ponad 400 kościołów i kaplic. Podczas uroczystości milenijnych hierarcha wygłosił 61 kazań, które – według SB – zawierały „wrogie akcenty”. W latach 70. bp Tokarczuk zaangażował się jako duszpasterz opozycji demokratycznej z KOR-u, ROPCiO, Komitetu Samoobrony Chłopskiej Ziemi Lubelskiej i NSZZ „Solidarność”.

2018 Rokiem jubileuszu

konfederacji barskiej ( w 250. rocznicę zawiązania Konfederacji)

Konfederacja barska (1768–1772) – zbrojny związek szlachty polskiej, utworzony w Barze na Podolu 29 lutego 1768 roku z zaprzysiężeniem aktu założycielskiego w obronie wiary katolickiej i niepodległości Rzeczypospolitej, skierowany przeciwko: kurateli Imperium Rosyjskiego, królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu i popierającym go wojskom rosyjskim. Celem konfederacji było zniesienie ustaw narzuconych przez Rosję, a zwłaszcza tych dających równouprawnienie innowiercom.

Przez niektórych historyków uważana jest za pierwsze polskie powstanie narodowe.

Ogólną nazwą konfederacji barskiej określa się 66 lokalnych konfederacji Korony i Litwy. Przedstawiciele tych 66 cząstkowych związków tworzyli zorganizowany pod koniec października 1769 roku naczelny organ władzy zwany Generalnością