ZAWÓR KULOWY TYPU“TOP-ENTRY”

Seria T2

Instrukcja instalacji, konserwacji i obsługi

1 T 70 plWydanie 1/06

2

Spis treści:

1 UWAGI OGÓLNE ................................................ 3

1.1 Zakres podręcznika..................................... 31.2 Opis zaworu ................................................ 31.3 Oznakowanie zaworu.................................. 31.4 Specyfikacje techniczne.............................. 31.5 Certyfikaty dla zaworu................................. 41.6 Oznakowanie CE ........................................ 41.7 Recykling i utylizacja................................... 41.8 Środki ostrożności....................................... 4

2 TRANSPORT, ODBIÓR MAGAZYNOWANIE..... 4

3 INSTALACJA I EKSPLOATACJA....................... 5

3.1 Uwagi ogólne .............................................. 53.2 Instalacja rurociągu..................................... 53.3 Siłownik....................................................... 63.4 Przekazanie do eksploatacji ....................... 63.4.1 Przed przekazaniem do eksploatacji .......... 6

4 SERWISOWANIE ................................................ 6

4.1 Uwagi ogólne .............................................. 64.2 Wymiana szczeliwa dławika........................ 64.3 Naprawa zaci t ego lub zakleszczonego

zaworu bez usuwania go z ruroci gu........... 74.4 Odłączanie siłownika serii B ....................... 74.5 Wyjmowanie zaworu z rurociągu ................ 74.6 Rozbieranie zaworu ................................... 74.7 Oględziny części rozebranego zaworu ....... 84.8 Ponowny montaż zaworu............................ 9

5 TESTOWANIE ZAWORU OSTRZEŻENIE: ....... 10

6 INSTALOWANIE SIŁOWNIKA .......................... 10

6.1 Uwagi ogólne ............................................ 106.3 Instalacja siłownika serii B1C.....................116.4 Instalacja siłownika serii B1J .....................116.5 Instalacja siłowników innych marek ...........11

7 WADLIWE DZIAŁANIE...................................... 12

8 NARZĘDZIA ...................................................... 12

9 ZAMAWIANIE CZĘŚCI ZAMIENNYCH............. 12

10 RYSUNEK ZŁOŻENIOWY ORAZ WYKAZ

CZĘŚCI ZAMIENNYCH..................................... 13

11 WYMIARY I WAGI ............................................. 14

12 OZNACZENIA KODOWE TYPU ....................... 15

NA WSTĘPIE PROSIMY O PRZECZYTANIE NINIEJSZEJ INSTRUKCJI!

Niniejsza instrukcja dotyczy bezpiecznej obsługi siłownika i jego użytkowania. Jeśli potrzebują Państwo dodatkowej pomocy, prosimy o kontakt z producentem lub z jegoprzedstawicielem.Adresy i numery telefonów zostały podane na tylnej okładce.NALEŻY ZACHOWAĆ NINIEJSZĄ INSTRUKCJĘ!

Niniejsza instrukcja może ulec zmianie bez powiadomienia.Wszystkie znaki handlowe są własnością ich odpowiednich właścicieli.

3

1 UWAGI OGÓLNE

1.1 Zakres podręcznika

Niniejszy podręcznik dostarcza istotnych informacji dlaużytkowników zaworów kulowych serii T2. W celu uzyskania dalszych informacji na temat siłowników i innych akcesoriów, o których w niniejszym podręczniku wspomniano jedynie pokrótce, proszę odnieść się do poszczególnych instrukcji instalacji, eksploatacji i konserwacji tychże urządzeń i akcesoriów.

1.2 Opis zaworu

Zawór kulowy z serii T2 posiada k o łn ie r z l ub k o ń cespawal an ic ze , konstrukcję korpusu typu „top-entry”, jednoczęściowy korpus oraz jednoczęściową kulę i trzonek wsparte na łożysku. Zawór serii T2 przeznaczony jest do zastosowań kontrolnych lub odcinających.

Rys. 1 Budowa zaworu serii T2

1.3 Oznakowanie zaworu

Oznakowanie korpusu jest na nim odlane lub wytłoczone. Płytka identyfikacyjna znajduje się (Rys. 2) na kołnierzu zaworu lub na korpusie zaworu.Płytki identyfikacyjne posiadają następujące oznakowania:1. Materiał korpusu2. Materiał trzonka3. Materiał obramowania4. Materiał gniazda5. Maksymalne i minimalne temperatury pracy6. Maksymalne ciśnienie odcięcia, różnica ciśnień /

temperatura7. Klasa ciśnieniowa8. Kodowe oznaczenie typu

9. Seryjny numer producenta10. Kod identyfikacyjny zaworu

Rys. 2 Tabliczka identyfikacyjna

1.4 Specyfikacje techniczne

Długość od lica do lica: ASME B.16.10Klasa korpusu: ASME klasa 900, 1500Maks. dyferencjał ciśnień: patrz: Rys. 3Zakres temperatur dla korpusu:

patrz: Rys. 3 i 4Kierunek przepływu: zależny od konfiguracji

gniazda kuliSzczelność:z miękkim gniazdem ISO 5208,Szczelność: BWymiary: patrz: Rozdział 11Waga: patrz: Rozdział 11

Rys. 3 Krzywe ciśnienia/temperatura korpusu zaworu CF8M

Rys. 4 Krzywe ciśnienia/temperatur korpusu zaworu, WCB

UWAGA: Ponieważ użycie zaworu przypisane jest dookreślonych zastosowań, podczas ich doboru poduwagę należy wziąć szereg czynników. Dlatego też,pewne sytuacje, w których zawory są używanewykraczają poza zakres niniejszego podręcznika. Wrazie jakichkolwiek wątpliwości związanych z użyciemlub zastosowaniem zaworu, należy skontaktować się zfirmą Metso Automation celem uzyskaniadokładniejszych informacji.

(1) (2) (5) (8)

(3) (4) (6) (10)

(7)

(9)

BODY

TRIM

SHAFT

SEAT

T max

T min

MAX. OPER. ps

at

RATING TYPE

No. MOD

ATTENTION : READ INSTRUCTIONS BEFORE INSTALLATION OR SERVICING. CONTACT METSO AUTOMATION FOR COPY. MADE BY METSO AUTOMATION

xxxx

80

100

120

200

140

160

180

220

240

260

0 100 200 300 40050 150 250 350 450

100 200 300 400 500 600 700 800

1200140016001800200022002400260028003000320034003600

Temperature (°F)

Temperature (°C)

Pre

ssur

e (b

ar)

Pre

ssur

e (p

sig)

0

500 550 600 650

60

40

20

0 02004006008001000

900 1000 1100 1200

ASME1500

ASME900

Temperatura (°F)

Temperatura (°C)

Ciś

nien

ie (b

ar)

Ciś

nien

ie (p

sig)

80

100

120

200

140

160

180

220

240

260

0 100 200 300 40050 150 250 350 450

100 200 300 400 500 600 700 800

1200

1400

1600

1800

2000

2200

2400

2600

2800

3000

3200

3400

3600

Temperature (°F)

Temperature (°C)

Pre

ssur

e (b

ar)

Pre

ssur

e (p

sig)

0

ASME1500

ASME900

Temperatura (°F)

Temperatura (°C)

Ciś

nien

ie (b

ar)

Ciś

nien

ie (p

sig)

4

1.5 Certyfikaty dla zaworu

Certyfikat szczelności oraz certyfikat EN/DIN 50049 3.1dla korpusu zaworu i pokrywy mogą zostać udostępnione na życzenie.

1.6 Oznakowanie CE

Zawór spełnia wymagania Dyrektywy Europejskiej 2014/68/EU odnoszącej się do sprzętu ciśnieniowego, oraz został oznakowany zgodnie z tą Dyrektywą.

1.7 Recykling i utylizacja

Większość części zaworu można poddać recyklingowi, pod warunkiem, że zostały uprzednio posortowane pod kątem materiału. Większość części posiada oznakowanie materiałowe. Wraz z zaworem dostarczana jest lista materiałowa. Dodatkowo u producenta dostępne są oddzielne instrukcje dotyczące recyklingu i utylizacji. Za opłatą możliwe jest również zwrócenie zaworu do producenta w celu recyklingu i utylizacji.

1.8 Środki ostrożności

2 TRANSPORT, ODBIÓR MAGAZYNOWANIE

Przed rozpoczęciem użytkowania należy sprawdzić zawór oraz urządzenia towarzyszące pod kątem ewentualnych uszkodzeń, do jakich mogło dojść w trakcie transportu.Zawór należy przechowywać z należną ostrożnością.Zalecamy magazynowanie w zamkniętym i suchym pomieszczeniu.Nie należy zdejmować zabezpieczeń kanału przepływu, aż do momentu instalacji zaworu. Tuż przed instalacją należy ustawić zawór w pożądanej pozycji.Jest on zazwyczaj dostarczany w pozycji otwartej.

Rys. 5 Podnoszenie zaworu

OSTRZEŻENIE:

Nie należy przekraczać ograniczeń technicznych

zaworu!

Przekroczenie ograniczeń zaznaczonych na zaworzemoże spowodować uszkodzenie i doprowadzić doniekontrolowanego wyzwolenia ciśnienia, co, z koleimoże spowodować uszkodzenie ciała lub mienia.

OSTRZEŻENIE:

Nie należy rozbierać zaworu ani demontować go

rurociągu, gdy znajduje się on pod ciśnieniem!

Rozbieranie lub demontowanie zaworu pod ciśnieniemwywoła niekontrolowane wyzwolenie ciśnienia.Zawsze należy odizolować odpowiednią częśćrurociągu, zwolnić ciśnienie z zaworu i usunąć mediumprzed rozebraniem zaworu. Należy zwrócić uwagę narodzaj używanego medium oraz zabezpieczyćpersonel i środowisko pracy przed ewentualnymiszkodliwymi lub trującymi substancjami. Należy sięrównież upewnić, że żadne medium nie dotrze dorurociągu w trakcie konserwacj i zaworu. Wprzeciwnym razie może dojść do uszkodzenia ciała lubmienia.

OSTRZEŻENIE:

Należy uważać na ruch trący kuli!

Nie wolno zbliżać rąk, innych części ciała, ani żadnychnarzędzi, czy innych przedmiotów do otwartego kanałuprzepływu. W rurociągu nie należy zostawiać żadnychobcych przedmiotów. Gdy zawór jest uruchomiony, kuladziała jak urządzenie tnące. Celem przeprowadzeniakonserwacji zaworu, należy zamknąć i odłączyćciśnienie zasilające siłownik. W przeciwnym razie możedojść do uszkodzenia ciała lub mienia.

OSTRZEŻENIE:

Należy uważać na emisję hałasu!

Zawór w rurociągu może wytwarzać hałas. Poziomhałasu zależny jest od zastosowania zaworu. Możnago zmierzyć lub wyliczyć przy pomocyoprogramowania Metso Automation Nelprof. Należyprzestrzegać stosownych przepisów dotyczącychemisji hałasu.

OSTRZEŻENIE:

Należy zachować środki ostrożności względem

temperatur ekstremalnych!

Korpus zaworu może być bardzo zimny lub bardzogorący podczas użytkowania. Należy zabezpieczyćpersonel pracowniczy przed oparzeniami i urazamiwywołanymi przez niską temperaturę.

OSTRZEŻENIE:

Podczas przenoszenia zaworu lub jego zespołu

należy mieć na uwadze jego ciężar!

Nigdy nie należy podnosić zaworu podtrzymując go zasiłownik, nastawnik, wyłącznik krańcowy lub ichinstalację rurową. Pasy podnoszące należy solidnieumocować wokół korpusu zaworu (patrz: Rys. 5).Spadające części urządzenia mogą spowodowaćuszkodzenia ciała lub mienia. Wagi zostały podane wRozdziale 11.

OSTRZEŻENIE:

Podczas obsługi zaworów tlenowych oraz przy ich

serwisowaniu należy przestrzegać odpowiednich

procedur.

5

3 INSTALACJA I EKSPLOATACJA

3.1 Uwagi ogólne

Należy zdjąć zabezpieczenia otworu przepływu i sprawdzić, czy przestrzeń wewnątrz zaworu jest czysta.W razie konieczności należy zawór przeczyścić.

3.2 Instalacja rurociągu

Przed zamontowaniem zaworu należy starannie przepłukać lub przedmuchać rury. Zanieczyszczenia, piasek oraz kawałki elektrod spawalniczych mogą uszkodzić powierzchnię kuli zaworu i gniazda.Trzy oznakowania wskazują na otwartą-zamkniętą pozycję zaworu:▫ wskaźnik na napędzie siłownika,▫ rowek na końcu trzonka kuli▫ rowek klinowy trzonka kuliJeśli zachodzą wątpliwości, co do prawdziwości wskazań wskaźnika, należy sprawdzić wskazania rowka na końcu trzonka kuli i rowka klinowego.Zawór można montować w dowolnej pozycji. Jeśli jest to możliwe, należy montować zawór w takiej pozycji, bysiłownik mógł być, w razie konieczności, odłączony bezusuwania zaworu z rurociągu. Siłownik nie może stykaćsię z rurociągiem, ze względu na wibracje, które mogą doprowadzić do jego uszkodzenia lub zakłócić jego pracę.

Rys. 6 Wspieranie zaworu

3.2.1 Montaż zaworu z końcem spawalniczym

Zawory montuje się w rurociągu przy zastosowaniu standardowych metod spawalniczych.Podczas spawania lub wyżarzania złączy, należy się upewnić, że temperatura korpusu z tworzywa PTFE lub gumowych uszczelnień nie przekracza dozwolonej temperatury dla tego rodzaju materiałów uszczelnieniowych, np. 120 °C. Niepożądanemu wzrostowi temperatury można zapobiec owijając korpus w trakcie spawania mokrą tkaniną ochronną. (patrz: rys.7) ,

Rys. 7 Korpus zaworu przykryty mokrą tkaniną ochronną podczas spawania.

W razie konieczności zawory z końcami spawalniczymi wspierane są płaskimi wspornikami łukowymi od strony poddanej obróbce, lub, najlepiej, (Rys. 8) w części rurociągu sąsiadującej z zaworem.Po spawaniu należy dokładnie oczyścić i wypłukać rurociąg przed przystąpieniem do eksploatacji zaworu.Po przeprowadzeniu próby działania, zawór powinien być pozostawiony w pozycji 'Otwarty', aż do rozpoczęcia procesu użytkowania.Jeśli zawór zaciąłby się podczas pracy testowej, należy go otworzyć i przepłukać ponownie silnym strumieniem.

Rys. 8 Wspieranie zaworu końca spawalniczego

OSTRZEŻENIE:

Podczas przenoszenia zaworu lub

jego zespołu należy mieć na uwadze jego ciężar!

UWAGA:

Należy używać śrub, nakrętek i uszczelek,identycznych do tych złączy, które zostały użyte winnych częściach rurociągu. Podczas umieszczaniazaworu pomiędzy kołnierzami, należy uważniewypośrodkować uszczelki kołnierzy.

UWAGA:

Nie należy korygować braku osiowości rurociągupoprzez dokręcanie śrub kołnierza lub jego spawanie.

6

3.3 Siłownik

Pozycja otwarcia/ zamknięcia zaworu sygnalizowana jest w następujący sposób:▫ wskaźnikiem na siłowniku lub▫ za pomocą rowka na końcu trzonka kuli

(równoległego do otworu przepływowego kuli).

Jeśli zachodzą wątpliwości, co do prawdziwości wskazań wskaźnika, należy sprawdzić pozycję kuli za pomocą rowka.Siłownik powinien być zainstalowany w taki sposób, aby zapewnić dostatecznie dużo miejsca do jego demontażu.Zaleca się skierowanie cylindra siłownika ku górze.Siłownik nie może stykać się z powierzchnią rurociągu ponieważ drgania rurociągu mogą zakłócić jego pracę.W niektórych przypadkach korzystne może być zapewnienie dodatkowej podpory dla siłownika.Dotyczy to głównie sytuacji, gdy używa się dużych siłowników, przedłużonych trzonków, lub tam gdzie występują znaczne drgania. Prosimy o kontakt z MetsoAutomation celem uzyskania porady.

3.4 Przekazanie do eksploatacji

3.4.1 Przed przekazaniem do eksploatacji

▫ Jeśli od instalacji do momentu przekazania do eksploatacji upłynął długi okres czasu, podczas którego przeprowadzono instalację rurociągu lub dokonano pewnych zmian, zaleca się ponownie przetestować działanie zaworu, by upewnić się, że funkcjonuje on prawidłowo.

▫ Podczas przekazania do eksploatacji zawór powinien znajdować się w pozycji w pełni “Otwartej” lub w pełni “Zamkniętej”. Każde uderzenie fali ciśnienia na zawór pozostawiony w pozycji na pół otwartej doprowadzi do uszkodzenia gniazda.

▫ Na wstępie przekazania do eksploatacji zaleca się sprawdzić stan dokręcenia szczeliwa dławika, i dokręcić je, w razie konieczności.

4 SERWISOWANIE

4.1 Uwagi ogólne

Zaleca się regularne sprawdzanie szczelności szczeliwa dławika. Jeśli zawór wymaga naprawy, należy wówczas wykonać następujące czynności obsługowe. Niniejszy rozdział opisuje czynności serwisowe, które użytkownik może wykonać we własnym zakresie.Numery w nawiasach odnoszą się do numeracji spisu części oraz rysunku złożeniowego zaworu przedstawionego w rozdziale 10, o ile nie zaznaczono inaczej.

4.2 Wymiana szczeliwa dławika

Szczeliwo dławika należy wymienić, gdy wyciek nie ustępuje po dokręceniu nakrętek. Szczeliwa wykonane są z grafitu lub z PTFE.▫ Aby wymienić szczeliwa, należy odkręcić nakrętki

wspornika, zajrzeć raz jeszcze do listy części instalacyjnych, a następnie usunąć siłownik i klin z wału.

▫ Usunąć dławik.▫ Usunąć grafitowe szczeliwo dławika za pomocą

narzędzia zakończonego szpicem, np. odpowiedniego śrubokręta.

▫ Dokładnie wyczyścić wnętrze dławika i wału. W celu ułatwienia czyszczenia, można wykręcić śruby.

▫ Następnie zainstalować nowe szczeliwo dławika, bacząc, by krawędzie rowka klinowego nie uszkodziły wewnętrznej powierzchni szczeliwa.

▫ Zainstalować dławik i dokręcić momentem podanym w Tabeli 1.

▫ zainstalować siłownik.

UWAGA:

Podczas instalacji siłownika na zaworze, należyupewnić się, że zespół zaworu funkcjonujeprawidłowo. Szczegółowe informacje na tematinstalowania siłownika znajdują się w Rozdziale 6 lubw oddzielnej instrukcji dla siłownika.

OSTRZEŻENIE:

Przed rozpoczęciem czynności serwisowych

należy dokładnie zapoznać się ze środkami

ostrożności opisanymi w Rozdziale 1.8

OSTRZEŻENIE:

Podczas przenoszenia zaworu lub jego zespołu

należy mieć na uwadze jego ciężar!

UWAGA:

Aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie zaworu,należy zawsze używać oryginalnych częścizamiennych.

UWAGA:

Decydując się na wysłanie zaworu do producentacelem dokonania naprawy, nie należy go demontować.Należy go jednakże dokładnie oczyścić z medium, doktórego był używany i poinformować producenta owchodzących w grę niebezpiecznych substancjach.

OSTRZEŻENIE:

Nie należy rozbierać zaworu ani nie wyjmować go zrurociągu, gdy znajduje się on pod ciśnieniem!

7

Rys. 9 Instalacja szczeliwa dławika

Tabela 1 Momenty dokręcania dla szczeliwa dławika z PTFE (jedynie dla celów informacyjnych)

Z azwyczaj najprościej jest zdemontować siłownik oraz elementy wsporne przed wybudowaniem zaworu z rurociągu.Jeżeli zespół zaworu/siłownika jest mały, lub też nie ma do niego dobrego dostępu, lepiej jest wybudować od razu cały zespół.▫ Zamknąć i odłączyć ciśnienie zasilające napęd oraz

odłączyć instalacje i przewody sterowania.▫ Poluzować śruby wspornika.

4.3 Naprawa zaci t ego lub zakleszczonego

zaworu bez usuwania go z ruroci gu

Zacięcie lub zakleszczenie zaworu może być spowodowane przez zatkanie gniazda (7) oraz kuli (3) przez transportowane medium. Kulę i gniazda można oczyścić bez wyjmowania zaworu z rurociągu przekręcając kulę do pozycji częściowo otwartej i przepłukując rury. Jeżeli to nie pomoże, należy wówczas postępować zgodnie z poniższymi instrukcjami.

4.4 Odłączanie siłownika serii B

Rys. 10 Odłączanie siłownika serii B przy pomocy ściągacza

▫ Zdementować siłownik z zaworu za pomocą ściągacza, który można zamówić u producenta. Patrz: Rozdział 8 „Narzędzia”

▫ Zdjąć wspornik.

4.5 Wyjmowanie zaworu z rurociągu

▫ Należy się upewnić, że rurociąg jest pusty, że nie znajduje się pod ciśnieniem oraz, że nie przepływa przez niego żadnego medium podczas serwisowania zaworu

▫ Należy następnie ostrożnie zamocować liny, poluzować śruby mocujące kołnierz i podnieść zawór przy pomocy lin. Należy się przy tym upewnić, czy zawór jest podnoszony prawidłowo Patrz także Rys.5.

4.6 Rozbieranie zaworu

▫ Należy wyjąc zawór z rurociągu.▫ Wyjąć siłownik, zgodnie z instrukcjami

przedstawionymi w 4.4.▫ Poluzować nakrętki dławika, nie zdejmując go

jednak.▫ Usunąć nakrętki dławika pokrywy korpusu i zdjąć

pokrywę. W razie potrzeby użyć ściągacza, by uchwycić dławik. Patrz: Rys. 11.

Rys. 11 Zdejmowanie pokrywy korpusu

Rozmiar nakrętki Moment obrotowy, Nm

5/16 UNC 10 3/8 UNC 20 1/2 UNC 50 5/8 UNC 150 7/8 UNC 200 1 UNC 300

UWAGA:

Przed zdemontowaniem uważnie zaobserwowaćpozycję zaworu względem siłownika oraz pozycjonera/wyłącznika krańcowego, tak by zapewnić prawidłoweponowne zmontowanie zespołu.

OSTRZEŻENIE:

Podczas podnoszenia zaworu lub

jego zespołu należy mieć na uwadze jego ciężar!

OSTRZEŻENIE:

Nie należy odłączać siłownika ze

sprężyną zwrotną dopóki nacisk sprężyny nie

zostanie zablokowany śrubą.

OSTRZEŻENIE:

Nie należy rozbierać zaworu, ani wyjmować go z

rurociągu, gdy znajduje się on pod ciśnieniem!

8

▫ Zainstalować narzędzia ustalające (patrz: Rys. 12), by wypchnąć wsporne pierśc ienie gniazda lub mieszki do pozycji tylnej.

Rys. 12 Narzędzie rozszerzające i ustalające▫ Wyciągnąć kulę wraz z gniazdami, przy czym kula

powinna znajdować się w pozycji “Otwarta” (patrz: Rys.13) Następnie powoli umieścić kulę na miękkiej powierzchni.

Rys. 13 Wyciąganie kuli▫ w celu sprawdzenia stanu łożyska, należy usunąć

wszelkie możliwe pierścienie osadcze(27) i wyciągnąć tuleję łożyska z wału.

▫ Wyciągnąć pierścienie oporowe i mieszki.

4.7 Oględziny części rozebranego zaworu

4.7.1 Gniazda

Gniazdo T

Rys. 14 Gniazdo T▫ Należy sprawdzić uszczelnienie i tylne powierzchnie

pierścienia gniazda (7), pierścienia oporowego (35) oraz pierścienia typu O-ring (63). Powierzchnie uszczelnienia mogą wymagać obróbki gładkościowej.

▫ Jeśli uszkodzenie jest rozległe, dane części powinny zostać wymienione. Należy sprawdzić, czy w rowku sprężynowym nie znajdują się nieczystości, które mogłyby doprowadzić do zaklinowania się pierścienia oporowego (35).

Gniazdo S

Rys. 15 Gniazdo S▫ Należy sprawdzić uszczelnienie i tylne powierzchnie

pierścienia gniazda (7), pierścienia oporowego (35) oraz pierścienia typu O-ring (63). Powierzchnie uszczelnienia mogą wymagać obróbki gładkościowej. Powierzchnia uszczelnienia gniazda (7) docierana jest względem powierzchni kuli.

▫ Jeśli uszkodzenie jest rozległe, dane części powinny zostać wymienione. Należy sprawdzić, czy w rowku sprężynowym nie znajdują się nieczystości, które mogłyby doprowadzić do zaklinowania się pierścienia oporowego (35).

Gniazdo H

Rys. 16 Gniazdo H▫ Należy sprawdzić powierzchnie uszczelnienia

gniazda (7) oraz mieszki (62). Powierzchnie uszczelnienia mogą wymagać obróbki gładkościowej. Części głęboko uszkodzone powinny być wymienione.▫ Sprawdzić mieszki pod kątem wszelkich

nieczystości, które mogłyby wpłynąć negatywnie na działanie zaworu.

▫ Jeśli to konieczne, powierzchnia uszczelnienia gniazda (7) może zostać dotarta względem powierzchni kuli.

▫ Tylna powierzchnia gniazda (7) oraz proste krawędzie mieszków (62) mogą zachodzić na siebie. Korpus również można dotrzeć, w przypadku, gdy powierzchnia uszczelnienia jest uszkodzona.

62 63 35 7

64

735

64

6362

762

9

4.7.2 Kula

▫ W celu oczyszczenia kuli należy unieść ją wraz z jej gniazdami, wyjąć z korpusu i umieścić na miękkiej powierzchni. Należy sprawdzić uszczelnienie oraz powierzchnie łożyska trzonka kuli.

▫ Następnie za pomocą tkaniny ściernej usunąć drobniejsze zadrapania i nieczystości. Kula może wymagać obróbki gładkościowej (patrz także Rozdział 4.6). Należy spiłować wszelkie zanieczyszczenia z rowka klinowego trzonka.

▫ Jeśli na kuli znajdują się głębokie zadrapania, należy ją wymienić.

4.7.3 Łożysko

Konstrukcja standardowa

Łożyska wykonane są z tworzywa PTFE i posiadają

siatkę ze stali nierdzewnej.

▫ Sprawdzić pasy łożyska i wymienić w razie konieczności.

Konstrukcja odporna na działanie wysokich

temperatur

▫ Łożyska wykonane są ze stali nierdzewnej z twardą powłoką lub ze stopu czystego kobaltu.

▫ Wymienić w razie konieczności.

4.8 Ponowny montaż zaworu

▫ Należy przeczyścić wszystkie wewnętrzne części. Jeśli w środku znajduje się rdza, powierzchnię zardzewiałą można po oczyszczeniu spryskać środkiem antykorozyjnym. Należy sprawdzić reakcję środka antykorozyjnego na przepływające medium.

▫ Zainstalować pierwszą sprężynę na pierścieniu oporowym.

Rys. 17 Osadzanie sprężyny

Rys. 18 Pierścień O-ring jako uszczelnienie tylne

▫ Należy następnie nasmarować pierścienie typu O-ring, na przykład silikonem i umieścić je w odpowiednich rowkach.

▫ Umieścić pierścień oporowy, wykonany z dwóch warstw pasma PTFE, w rowku O-ring. Pasmo powinno być jedno-częściowe z przyciętymi końcami (patrz: Rys .18)

▫ Zainstalować pierścienie oporowe lub mieszki (konstrukcje C i H) w obu otworach przepływowych i docisnąć je do pozycji tylnej za pomocą ściągacza.

Rys. 19 Zastosowanie ściągacza

▫ Należy utrzymać ściągacz w tej pozycji, aż do zainstalowania narzędzi ustalających.

▫ Umieścić narzędzia ustalające w odpowiedniej pozycji i docisnąć, jak pokazano na rysunku 19.

▫ Usunąć ściągacz.▫ Wsunąć kulę wraz z łożyskiem i gniazdami do

korpusu, w pozycji “otwartej”. Należy się przy tym upewnić, że tylna powierzchnia gniazda nie uszkodzi pierścienia oporowego podczas osuwania kuli w głąb korpusu. Patrz: Rys. 20.

Rys. 20 Osadzanie kuli w korpusie

▫ Usunąć narzędzia ustalające.▫ Zainstalować uszczelkę pokrywy korpusu. Ta

grafitowa uszczelka powinna być każdorazowo wymieniana.

KONIEC PRAWEJ SPR YNY,WYPROSTOWANY KONIEC DRUTUWSPARTY O RAMI

KONIEC LEWEJ SPR ZYNY,WYPROSTOWANY KONIEC DRUTU WEPCHNI TY W OTWÓR

O POD U NA SPR YNY

ODLEW KORPUSU

PIER CIE OPOROWY

KO CE PRZYCI TE NA SKOS

O-Ring

ROWEK USTALAJ CY

10

Rys. 21 Uszczelka pokrywy korpusu

▫ Umieścić pokrywę na swojej pozycji. Jeśli szczeliwa znajdują się na swoim miejscu i są w dobrym stanie technicznym, należy ostrożnie nasunąć pokrywę, upewniając się, że rowek klinowy wału ich nie uszkodzi. Jeśli to konieczne należy wymienić szczeliwa dławika, zgodnie z zaleceniami podanymi w punkcie 2.6.12.

▫ Dokręcić nakrętki pokrywy momentami dokręcania podanymi w Tabeli 2. Dokręcać w kolejności przedstawionej na Rys. 22.

Tabela 2 Zalecane momenty dokręcania dla nakrętek szpilek korpusu (jedynie dla celów informacyjnych)

Rys. 22 Kolejność dokręcania nakrętek

▫ Zmontować szczeliwo dławika zgodnie z instrukcjami podanymi w rozdziale 4.2.

5 TESTOWANIE ZAWORU OSTRZEŻENIE:

Po ponownym montażu należy przeprowadzić test hydrauliczny korpusu.Test ciśnienia należy wykonać zgodnie z właściwa normą. Stosować ciśnienia wymagane przez klasę ciśnieniową lub odpowiadające ciśnieniu w otworze kołnierza. Podczas próby, zawór powinien być w pozycji do połowy otwartej. Jeżeli wymagane jest również zbadanie szczelności elementu obudowy, prosimy skontaktować się z producentem.

6 INSTALOWANIE SIŁOWNIKA

6.1 Uwagi ogólne

Podczas instalacji siłowników należy posługiwać sięodpowiednimi elementami mocującymi i sprzęgłami.

▫ Instalacja napędu przekładniowego ręcznego typu M Znak na końcu trzonka wskazuje kierunek otworu przepływowego kuli. Należy przestawić zawór do pozycji zamkniętej.

▫ Następnie należy nasmarować rowki siłownika i sprzęgła. Nałożyć sprzęgło na trzonek i zablokować je. Zamocować wspornik(i) na zaworze. Pomiędzy licem montażowym kołnierza zaworu lub wspornikiem, a licem montażowym siłownika powinno się zamontować przekładkę (dla szczegółowych wskazówek zob. instrukcje siłownika).

▫ Nasmarować śruby siłownika. Zamocować i dokręcić wszystkie śruby.

▫ Wyregulować pozycję pełnego otwarcia i pełnego zamknięcia za pomocą śrub sześciokątnych znajdujących się po obu stronach obudowy (patrz: Rys. 23). Śruba ogranicznika pozycji otwartej znajduje się najbliżej pokrętła, z boku obudowy, natomiast ogranicznik śrubowy pozycji zamknięcia jest na przeciwległym końcu. Kierunek kręcenia pokrętłem oznaczony jest na pokrętle.

▫ Sprawdzić zawór obracając pokrętło do pozycji skrajnych. Wskaźnik na szczycie siłownika pokazuje kierunek otworu przepływowego.

Rys. 23 Pozycje zamknięte i otwarte siłownika typu

Zalecane momenty dokręcania

Gwint Moment obrotowy, Nm

5/16 UNC 24 3/8 UNC 45 1/2 UNC 1005/8 UNC 200 3/4 UNC 350 7/8 UNC 500 1 UNC 700 1 1/4 8UN 1300 1 1/2 8UN 1600 1 3/4 8UN 1600 2 8UN 2500 2 1/4 8UN 3500 2 1/2 8UN 5000 2 3/4 8UN 6300 3 8UN 8400 Uwaga: Gwinty muszą być dobrze nasmarowane

OSTRZEŻENIE:

Testowanie ciśnieniowe powinno być wykonywane zwykorzystaniem urządzeń w odpowiedniej klasieciśnieniowej!

OSTRZEŻENIE:

Należy uważać na ruch tnący kuli!

ogranicznik pozycji ZAMKNIĘTY

ogranicznik pozycji OTWARTY

11

6.3 Instalacja siłownika serii B1C

▫ Nastawić siłownik do takiej samej pozycji, w jakiej znajduje się zawór (w pełni otwartej, bądź w pełni zamkniętej).

▫ Spiłować ewentualne zadrapania i oczyścić otwór trzonka.

▫ Kreska na końcu trzonka oznacza kierunek otworu przepływowego kuli.

▫ Nasmarować otwór trzonka siłownika. Luźno zamocować wspornik do zaworu.

▫ Ostrożnie nasunąć siłownik na trzonek zaworu.▫ Unikać wciskania na siłę, gdyż może to spowodować

uszkodzenie kuli i gniazd. Zalecamy montaż siłownika w taki sposób, aby jego cylinder skierowany był ku górze.

▫ Ustawić siłownik równolegle lub prostopadle do rurociągu, tak precyzyjnie jak to tylko możliwe. Nasmarować śruby mocujące siłownika, a następnie dokręcić wszystkie śruby. - Wyregulować pozycje otwarcia i zamknięcia kuli za pomocą ograniczników śrubowych siłownika, umieszczonych na obu jego końcach (patrz: rys.24). Dokładną pozycję otwarcia można zaobserwować w otworze wgłębnym korpusu. Sprawdzić, czy żółta strzałka na siłowniku wskazuje pozycję otwartą kuli Nie wkładać palców do otworu!

Jeżeli siłownik został ponownie założony do tego samego zaworu nie ma potrzeby regulacj i ograniczników. Przemieścić tłok siłownika napędu do końca obudowy (pozycja otwarta). Obrócić siłownik ręcznie aż do uzyskania pozycji otwarcia zaworu. Zamocować siłownik w pozycji opisanej powyżej.

▫ Sprawdzić szczelność gwintu ograniczników śrubowych. Gwinty te wymagają uszczelnienia za pomocą odpowiedniego środka uszczelniającego, który nie twardnieje np. Loctite 225.

▫ Sprawdzić czy siłownik działa prawidłowo. Przemieścić tłok siłownika do dwóch skrajnych pozycji w cylindrze i sprawdzić ruch oraz pozycje kuli względem siłownika (zamykanie: zgodnie z ruchem wskazówek zegara; otwieranie: przeciwnie do ruchu wskazówek zegara). Zawór powinien być zamknięty gdy tłok jest w pozycji skrajnego wysunięcia.

▫ W razie potrzeby zmienić pozycję pokrywy siłownika, tak by prawidłowo wskazywała pozycję zamknięcia/otwarcia zaworu.

Rys. 24 Pozycje otwarcia i zamknięcia siłownika B1C/B1J

6.4 Instalacja siłownika serii B1J

Siłowniki ze sprężyną zwrotną stosuje się tam, gdzie ruch zamykający lub otwierający zaworu jest potrzebny w przypadku przerwy do zasilaniu powietrzem. Typ B1J posiada sprężynę zamykającą - sprężyna wpycha tłok do końca cylindra, do pozycj i maksymalnego wysunięcia. Z kolei siłownik typu B1JA posiada sprężynę otwierającą - sprężyna popycha tok w kierunku obudowy. Siłowniki ze sprężyną zwrotną montuje się w podobny sposób do siłowników serii B1C, biorąc jednakże pod uwagę co następuje.

6.4.1 Typ B1J

▫ Założyć siłownik tak, aby tłok był w pozycji maksymalnie wysuniętej. Cylinder nie może być pod ciśnieniem i przyłącza powietrza muszą być otwarte. Zawór musi być w pozycji zamkniętej.

6.4.2 Typ B1JA

▫ Należy założyć siłownik tak, aby tłok znajdował się w pozycji na końcu cylindra po stronie obudowy. Cylinder nie może być pod ciśnieniem i przyłącza powietrza muszą być otwarte. Zawór musi być w pozycji otwartej.

Dalsza część montażu przebiega jak opisano w Rozdziale 6.3.

6.5 Instalacja siłowników innych marek

Inne siłowniki mogą być instalowane tylko jeśli posiadają połączenie ISO 5211, a ich wymiary odpowiadają wymiarom trzonu i rowka klinowego.

ogranicznik pozycji ZAMKNIĘTY

ogranicznik pozycji OTWARTY

UWAGA:

Metso Automation nie bierze żadnejodpowiedzialności za siłowniki nie instalowane przezMetso Automation.

12

7 WADLIWE DZIAŁANIE

Poniższa Tabela 4 przedstawia usterki jakie mogą wystąpić po długotrwałym okresie użytkowania.

8 NARZĘDZIA

Oprócz narzędzi standardowych, potrzebne mogą być również następujące:▫ Do zdejmowania siłownika:

- ściągacz

9 ZAMAWIANIE CZĘŚCI ZAMIENNYCH

Każdorazowo podczas zamawiania części zamiennych należy podać następujące informacje:▫ oznaczenie typu zaworu i numer seryjny (z

dokumentacji lub tabliczki znamionowej) ▫ numer listy części (lub numer niniejszej instrukcji),

numer części, nazwę części oraz potrzebną ilość sztuk.

Tabela 3 Wadliwe działaniaUsterka Możliwa przyczyna Działania naprawcze

Wycieki przy zamkniętym zaworze

Nieprawidłowo wyregulowane śruby siłownika Wyregulować ogranicznik pozycji zamknięciaUszkodzona powierzchnia kuli Wymienić kulęUszkodzone gniazdo(a) Wymienić gniazdo(a)Kula nie może się swobodnie poruszać Wyczyścić wnętrze zaworu

Nieregularny ruch zaworu

Zanieczyszczenia pomiędzy kulą a gniazdami Przepłukać zawór od środkaMechanicznie oczyścić powierzchnie uszczelniające i gniazda

Uszkodzone łożysko Wymienić łożyskoUszkodzone gniazdo Wymienić gniazdo(a)Zbyt ciasne szczeliwo dławika Poluzować nakrętki

Wyciek przez szczeliwo dławikaLuźne szczeliwo Dokręcić nakrętki Zużyte lub uszkodzone szczeliwo Wymienić szczeliwo dławika

Wyciek przez szczeliwo pokrywy korpusuNiedokręcone nakrętki pokrywy korpusu Ponownie dokręcić nakrętki pokrywy korpusuUszkodzona uszczelka korpusu Wymienić uszczelkę korpusu

13

10 RYSUNEK ZŁOŻENIOWY ORAZ WYKAZ CZĘŚCI ZAMIENNYCH

9

18

14

69

16

12

65

10

3

1 19

89

60

4

9461

5

5

4

7

62

764

63

35

62

H

S, T

8

764

63

35

62

G

129130

Pozycja Ilość Opis Zalecane części zamienne

1 1 Korpus3 1 Kula4 1 Łożysko czopowe5 1 Łożysko czopowe7 1 Gniazdo kuli8 1 Pokrywa9 1 Dławik10 1 Klin12 Szpilka14 Szpilka16 Nakrętka sześciokątna18 Nakrętka sześciokątna19 1 Płytka identyfikacyjna35 2 Gniazdo drugorzędne(S, T, G)60 1 Pas łożyskowy61 1 Pas łożyskowy62 2 Mieszek sprężysty (H)2 Sprężyna (S, T, G)63 2 Pierścień O-ring (S, T, G)64 4 Pierścień oporowy (S, T, G)65 1 Uszczelka korpusu69 5 Pierścień szczeliwa77 1 Grzyb89 1 Łożysko oporowe94 1 Łożysko oporowe

129 2 Pierścień oporowy (G)130 2 Uszczelnienie tylne (G)

14

11 WYMIARY I WAGI

Zawór T2H, ASME 1500

TZPWYMIARY w mm

α °V

8 UN KG

DN A ∅B C ∅D E M N ∅O P R UL G1 G2 ∅U J1 J2

T2H 02 50 368 215.9 89 50.8 348 9.52 58 35 39.1 163 60 - - 167 Ņ224 22.5 1 1/8 95T2H 03 80 470 266.7 125 76.2 447 12.7 80 45 50.4 201 70 - - 225 Ņ300 22.5 1 1/2 205T2H 04 100 546 311.1 150 507 12.7 90 55 60.6 218 80 - - 280 348 348 16.6 1 1/2 335T2H 06 150 705 393.7 240 730 22.22 146 85 94.6 328 80 415.2 216.2 - 440 575 - 2 800T2H 08 200 832 482.6 305 850 25.4 180 105 116.1 358 95 480 128 - 545 625 - 2 1500

G1

G2

V

ULR

˚

øU

DNøD

P

øO

M

N

E

C

A

J1

J2øB

15

12 OZNACZENIA KODOWE TYPU

ZAWÓR KULOWY TYOU ”TOP ENTRY”, Seria T2

*) kula bezchromowa z miękkimi gniazdami

* zawory podwodne

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Q- T2 G H 20 D H H 03 01 Y

KOD Q PROJEKT PRODUKTU

Q- Standardowy, wykończenie niskoszumowe, dlazastosowań gazowych i płynnych, konstrukcjajednogniazdowa

Q-CODE SPECJALNE OPCJE PRODUKTU

QLF- Wykończenie odpowiednie dla przepustu wody zasilającej, konstrukcjajednoczęściowa

QX- Wielokanałowa kula typu Q-ball dla zastosowań gazowychi płynnych

QXA- *) Wielokanałowa kula typu Q-ball + płytka tłumiąca wdolno-obiegowym otworze przepływowym korpusu, dlazastosowań gazowych

*) Dla zastosowań płynnych używa się przegród wykonanych zgodnie zespecyfikacjami klienta . Kod "A" zostaje zamieniony wówczas na kod "Y".

1. znak SERIA / MODEL

T Korpus typy „top-entry”, zamontowany czop zawieszenia,szczeliwo dławika (za wyjątkiem zaworów podwodnych)

STANDARDOWE

T2 Pełny otwór, z kołnierzemNIESTANDARDOWE

T3 Pełny otwór, spawane końceT4 Otwór zredukowany, spawane końce

2. znak KLASACIŚNIENIOWA

G ASME Klasa 900H ASME Klasa 1500

3. znak BUDOWA

A Budowa standardowa, łożysko z PTFE, z dwomagniazdami

B Z jednym gniazdem, łożysko metalowe, jednostronnieszczelny

E Z jednym gniazdem, łożysko z PTFE, jednostronnieszczelny

H Odporny na działanie wysokich temperatur, metalowełożysko, z dwoma gniazdami

S Konstrukcja do zastosowań podwodnychY Konstrukcja specjalna

4. ROZMIAR (w calach)

02, 03, 04, 06, 08, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 24, 28, 30

5. znak KORPUS ŚRUBY

MATERIAŁY STANDARDOWE

A CF8M B8MD WCB L7M

MATERIAŁY NIESTANDARDOWE

F LCC L7MG WCC L7MJ LC2 L7MY Materiały specjalne

6. znak KULA

MATERIAŁY STANDARDOWE

A CF8M / AISI 316 + Chrom *)D CF8M / AISI 316 + NiBo

MATERIAŁY NIESTANDARDOWE

B CF8M / AISI 316 + napoiny o zasadzie kobaltowejG Typ AISI 329 (SS 2324) + Chrom *)H CA-6NM (lub F6NM) + Chrom *)Y Materiały specjalne

7. znak GNIAZDO

H, S Standardowe gniazdo metaloweT Standardowe gniazdo miękkieG Gniazdo metalowe

8. znak

Uszczelnie

nie

gniazda

Uszczelka

pokrywy

Szczeliwo

dławika

Uszczelnie

nie

tylne

pierścienia

oporowego

Sprężyna

/ Mieszki

MATERIAŁY STANDARDOWE

02 (Polyamid) Graphit Graphit Viton GF Inconel X-750

03 (Polyamid) Graphit GraphitWno.

1,4418(Avesta 248SV)

18 Graphit Graphit GR660 /F6NM

MATERIAŁY NIESTANDARDOWE

05* Viton GF V-Ringe, PTFE Viton GF AISI 329

(SS 2324)

9. znak Kod budowy

10. znak

Y Kołnierz specjalny

16

Metso Automation Inc.

Europe, Levytie 6, P.O. Box 310, 00811 Helsinki, Finland. Tel. +358 20 483 150. Fax +358 20 483 151North America, 44 Bowditch Drive, P.O. Box 8044, Shrewsbury, MA 01545, USA. Tel. +1 508 852 0200. Fax +1 508 852 8172

South America, Av. Independéncia, 2500- Iporanga, 18087-101, Sorocaba-São Paulo, Brazil.Tel. +55 15 2102 9700. Fax +55 15 2102 9748/49

Asia Pacific, 238A Thomson Road, #25-09 Novena Square Tower A, 307684 Singapore. Tel. +65 6511 1011. Fax +65 6250 0830China, 19/F, the Exchange Beijing, No. 118, Jianguo Lu Yi, Chaoyang Dist, 100022 Beijing, China. Tel. +86-10-6566-6600. Fax +86-10-6566-2575

Middle East, Roundabout 8, Unit AB-07, P.O. Box 17175, Jebel Ali Freezone, Dubai, United Arab Emirates.Tel. +971 4 883 6974. Fax +971 4 883 6836

www.metsoautomation.com