Zasilacz komputerowy

Zasilacz komputera − urządzenie, które służy do przetwarzania napięcia

przemiennego dostarczanego z sieci energetycznej na niskie napięcia stałe,

niezbędne do pracy pozostałych komponentów komputera.

Wyróżniamy dwa rodzaje zasilaczu:

AT (Advanced Technology)

spotkamy tylko w starszych komputerach

nie współpracuje z najnowszymi płytami głównymi

nie są one w stanie przełączyć komputer w stan czuwania

włącznik komputera jest podłączany bezpośrednio do zasilacza

inne złącze do płyt głównych

ATX (Advanced Technology eXtended)

zmieniony układ wtyczki

współpracuję z wszystkimi najnowszymi płytami głównymi

posiada specjalne złącze do kart graficznych, które potrzebuje dodatkowe

zasilania

możliwość przełączenia w stan czuwania

Urządzenia, które są podłączone do zasilacza:

płyta główna

dysk lub dyski twarde

napędy (optyczne, taśmowe, np. CD-ROM, DVD-ROM, ZIP, JAZ,

napędy dysków magnetooptycznych, FDD itp.)

niektóre karty graficzne wymagają podłączenia dodatkowego

zasilania (wtyczki PCI-E 6 i 8 pin)

inne urządzenia znajdujące się wewnątrz komputera, np. wentylatory

czy dodatkowe panele

Do pozostałych podzespołów napięcie z zasilacza jest dostarczone pośrednio od płyty głównej (np.

wszelkie karty rozszerzeń, wentylatory procesorów, porty itp.)

Zabezpieczenia

Zasilacz, dostarczając energię do poszczególnych elementów komputera, może stać

się też przyczyną ich uszkodzenia. Ze względu na wahania parametrów napięcia w

sieci energetycznej, każdy zasilacz powinien posiadać szereg wbudowanych

zabezpieczeń, chroniących zarówno komputer jak i sam zasilacz:

OVP (Over Voltage Protection) – zabezpieczenie przed zbyt wysokim napięciem

wyjściowym. Działa na każdej linii wyjściowej zasilacza i aktywuje się, gdy napięcie jest

wyższe o 15%

UVP (Under Voltage Protection) – zabezpieczenie przed zbyt niskim napięciem na liniach

wyjściowych.

OCP (Over Current Protection) – zabezpieczenie przed przeciążeniem układu

elektrycznego. Przegrzanie może pojawić się podczas przeciążenia, np. z zakrycia wylotu

zasilacza.

OLP lub OPP (Over Load Protection lub Over Power Protection) – zabezpiecza przed

przeciążeniem całego zasilacza.

OTP (Over Temperature Protection) – zabezpieczenie przed przegrzaniem zasilacza.

SCP (Short Circuit Protection) – zabezpieczenie przeciwzwarciowe. Aktywuje się, kiedy

w obwodzie zasilacza pojawi się zwarcie.

Przy wyborze zasilacza warto zwrócić uwagę na zabezpieczenia.

Wtyczki stosowane w zasilaczach ATX

Sprawność zasilacza

Jednym z parametrów zasilacza jest jego sprawność energetyczna. Sprawność to

stosunek mocy zasilacza oddawanej na jego wyjściu, do mocy pobranej z sieci

energetycznej. Różnica między mocą pobraną, a oddawaną jest emitowana w postaci

ciepła i promieniowania elektromagnetycznego. Sprawność wyraża się typowo w

procentach. Im wyższa sprawność tym mniejsze straty energii w zasilaczu. Zasilacze

o wysokiej sprawności wydzielają mniej ciepła, dzięki czemu można w nich

montować wentylatory o mniejszej wydajności lub pasywne chłodzenie.

Sprawność zasilaczy zależy od obciążenia zasilacza, osiągając najmniejszą

sprawność dla małego i bardzo dużego obciążenia i waha się w tej chwili pomiędzy

40%, a 85%.. W celu poprawy sprawności zasilaczy komputerowych wprowadzono

serię certyfikatów 80 PLUS, które gwarantują sprawność zasilacza przekraczającą

80%.

Ważnym parametrem zasilacza jest zdolność do dostarczania stabilnych napięć

poszczególnym podzespołom komputera, w pełnym zakresie pobieranej mocy jaki i

napięcia zasilania. Zakresy napięć określa norma ATX. Wynoszą one:

Budowa zasilacza ATX

Większość zasilaczy wykonana jest w postaci metalowego prostopadłościanu, z

którego ścianki wychodzi kilka wiązek przewodów. Po przeciwnej stronie znajdują

się otwory wentylacyjne i gniazdo IEC C14, do podłączenia zasilania z sieci

energetycznej. Opcjonalnie może tam być też umieszczony wyłącznik i przełącznik

napięcia wejściowego. Etykietka umieszczona na boku zasilacza zawiera

informacje dotyczące maksymalnej mocy wyjściowej i certyfikatów.

Rozmiary zasilacza ATX to: szerokość 150 mm, wysokość 86 mm, a głębokość

typowo 140 mm, choć może różnić się w zależności od producenta.

W zasilaczach stosowane jest chłodzenie wymuszone - najczęściej przez

wentylator o średnicy 80 mm lub większej średnicy w nowszych konstrukcjach.

Przez zasilacz przepływa gorące powietrze z wnętrza obudowy komputera, w

związku z tym stosuje się wentylatory o większej wydajności niż wymagana do

utrzymania stałej temperatury w samym zasilaczu. Wentylator jest głównym źródłem

hałasu generowanego przez zasilacz, choć przy dużych obciążeniach może pojawić

się brzęczenie generowane przez cewki.

Zasilacze komputerowe wykonane są zwykle w technice impulsowej, Tego typu

zasilacze charakteryzują się małymi gabarytami i ciężarem, niewielkimi tętnieniami

napięcia wyjściowego i dużą mocą wyjściową.

Kryteria wyboru zasilacza

Przy wyborze zasilacza nie należy kierować się tylko jego mocą. Nie warto

również przesadnie oszczędzać przy kupnie zasilacza, bo uszkodzenia

spowodowane jego niską jakością mogą okazać się kosztowne.

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na zgodność zasilacza z normą ATX

głównie pod względem zapisanych tam norm napięciowych, bowiem niektóre

zasilacze wykazują tendencję do dużych wahań napięcia. Takie wahania, jeżeli

zasilacz nie ma bezpiecznika napięciowego na wyjściu mogą doprowadzić do

zmniejszenia wydajności komputera np. poprzez samoczynne restarty.

Kolejnym parametrem jest poziom hałasu wentylatora zasilacza. Zwykle

zasilacze z cichszymi wentylatorami są droższe od standardowych, choć w

przypadku zasilaczy komputerowych jest to istotne, szczególnie przy pracy w

nocy i w domu, gdy hałas ten jest zwykle dominującym w pomieszczeniu.

LISTA CZARNYCH ZASILACZY

Niewiele osób zdaje sobie sprawę podczas zakupu komputera jak ważnym

podzespołem jest zasilacz. To od niego zależy, czy wszystkie podzespoły dostaną

odpowiednie napięcia i od niego zależy stabilność całego zestawu.

Jeśli posiadasz jeden z wymienionych zasilaczy czeka Cię jego wymiana. Zasilacze

te, mimo, iż mogą posiadać astronomiczne moce na nalepkach, 'oddają' jej bardzo

mało. Podczas awarii takiego zasilacza najczęściej ulega uszkodzeniu jeszcze parę

innych podzespołów np: dysk twardy, płyta główna, procesor, a w najgorszych

przypadkach - wszystko. Zasilacze te często są powodem niestabilności całego

komputera.

Czarna lista: Akyga, Altis, Aspire, Aton, Bestec, Coba, Codegen, ColorSit, COMPAQ, Computer,

Deer, Eurocase, Everpower, Feel, Fever, Four Star, Gembird, Gigabajt, GoodWatt,

Hawk, Hec, Impet, i-box, Incore, I-TEC, Levicom, Linkword, L&C, Logic,

LOGISYS, Mercury, Metropilis, Modecom Feel, Mustang, Newton Power, Platin

Power, Power Color, Powercomp, Power Man, Procomp, Octigen,

QTECHNOLOGY, Q-tec, RAIDMAX, Rubikon, Ropla, Sansun, SilenX, Sun Pro,

Suntek, Take Me, Task, TE, Tracer, Tronje, Ultra Media, V Power, Whitenergy,

XION, X-Power, 2N

Jeżeli posiadasz zasilacz, który jest wymieniony wyżej zastanów się poważnie nad jego wymianą.

Istnieją również renomowane marki: Amacrox, Antec, Astec, be quiet, Chieftec, CoolerMaster, Corsair, Delta, Enermax, Enlight, Fortron, Modecom, OCZ, Power&Cooling, Pentagram,

Seasonic, Silver Power, Tacens, Tagan, Topower, Yesico, Zalman.

Dla porównania różnica pomiędzy zasilaczem z czarnej listy a

renomowanym

zasilacz z czarnej listy:

renomowany zasilacz:

wykonanie

Dawid Stanieczko i Marek Wilk