WOlSZTYN

NR 6 (153), 20.111 - 4.IV 1998

ROK IX, cena 1 zl 50 gr.

Obraz Karoliny Szeremety - Pilipczak malowany woskiem

"Glos Wolsztynski"

ma juz S latPierwszy numer naszego

"Glosu" ukazal sie 21 marca1990 roku.

Mozesz byc najubozszym, najslabszym i najgrzesptiejszym sposródludzi, ale jesli masz milosc, mozesz zyc. Mozesz byc przygnebiony

zawodem, niepowodzeniem, choroba, jesli masz milósc, mozesz sie ostac.

Mozesz nie posiadac nawet wielkiego domu, tylko skromny dach nad

glowa, jesli masz milosc - wszedzie jestes u siebie. Mozesz nie miec zadnej

posiadlosci, ani konta w banku, jesli masz milosc, j~stes bardzo bogaty.

Jesli w tobie jest milosc - masz serce, masz Boga.Pbil Bosmans

Zapomniane miejsca

W powojennej Europie tysiaceludzimusialo opuscicswojedo­my izaczaczycieod nowa z dala

od swoich rodzinnych stron. Iluz toPolaków z okolic Lwowa czy Wilnazostalo przesiedlonych na tereny tzw.Ziem Odzyskanych. Zabrali ze sobato, co mogli, jednak pozostawili nakresach wschodnich domy i ... cmen­

tarze. Walczymy o ich nalezyty wy­glad, o to aby pozostaly. Po latachodwiedzamy tam groby swoich blis­kich, modlimy sie za nich, zapalamyznicze na znak naszej pamieci.

Nowa granica na Odrze i Nysieoraz wysiedlenie Niemców z tamtychterenów spowodowaly, ze zostawicmusieli tu swoje domy, koscioly,cmentarze. O ile domy i koscioly,przetrwaly do dzis, np. Kosciól Wnie­bowstapienia Panskiego w Wolszty­nie, to po wiekszosci cmentarzy niepozostal zaden slad. Nasze okoliceodwiedzaja zachodni sasiedzi. Czestonie nie moga znalezc nie tylko grobuswoich przodków, ale i calych cmen­tarzy, które zostaly bezpowrotnie zni­szczone lub zlikwidowane. Niewielu

mlodych ludzi z Wolsztyna wie, zeprzy ulicy 5. Stycznia oraz przy ulicyLipowej znajdowaly sie dwa cmen­tarze. Na ulicy 5. Stycznia, nie dalejjak w zeszlym roku podczas pracbudowlanych natrafiono na ludzkieszczatki. Podczas niedzielnego space­ru przez tzw. maly park ze starymtargowiskiem, zatrzymajmy sie nachwile i spójrzmy na rosnace tamdrzewa. Rosna tam one w tak charak­terystycznym porzadku wyznaczajac

widoczne do dzis aleje. Jeden z miesz­

kanców naszego miasta, powiedzialmi, ze jako dziecko, wracajac z matkal listopada z naszego cmentarza, wi­dzial palace sie tam jeszcze pojedynczezmcze.

19 i 23 lutego wybralem sie doTamowej, Rakoniewic, Rostarzewai Kargowej z zamiarem odwiedzeniastarych niemieckich cmentarzy. Wi­dok, jaki ujrzalem byl naprawdewstrzasajacy. Zarosniete trawai chwastami groby, poprzewracaneplyty nagrobne, rozszabrowane gro­bowce nie wystawiaja nam, niestety,dobrego swiadectwa.

W Tamowej cmentarz znajduje siena malym pagórku, niedaleko szkoly.Wsród krzaków, i innych zarosli wi­dac pozostalosci po grobach. Tylkonad jednym stoi do dzis cala, nienaru­szona plyta grobowa z takim otonapisem w jezyku niemieckim:"Tu spoczywa w Panu nasza jedyna,ukochana córka i siostra panna E/sa

Simon". (fot. nr l) Miala 21 lat.

Tu spoczywa aptekarz Wilhelm Gericke

( cmentarz w Rakoniewicach)

Fragment pomnika na cmentarzuw Rakoniewicach

W Rakoniewicach, znajduje sie bardzoduzy cmentarz. Wiele grobów jest dodzis otoczonych zelaznym plotemz kutymi ozdobami, jednak: brak: nanich tabliczek z imionami i nazwis­

kami. Na koncu jednej alei znalazlem duze grobowce, m.in. grobowiec ro­dwa groby: mlodego 24-letniego chlo- dziny Tschimer i Pechner. Podobnopaka i jego ojca - (Hubner). przyjezdzaja tu jeszcze Niemcy, aby

Tu stoi takze grobowiec rodziny. odwiedzic miejsce spoczynku swoichKnappe. Na jego drzwiach wisi wie- bliskich. Niestety, nie wszyscy odnaj­niec z kwiatów - to znak, ze ktos tu da ich groby, gdyz wiekszosci z nich

byl! Ciekawe co myslal kiedy od- juz nie ma.k l tu . h bli k.' h? (~t 5) Czy w dobie naszych aspiracji do Uniiszu a SWOlC s IC. 10. E . k"" d

Z lazl , .. , b k uropejS lej me stac nas na up orza -na em tu rowmez gro apte arza k . h'" ... . owame tyc miejSC l postawlemeWilhelma Gencke (22.03.1815 chocby pamiatkowej tablicy? Posta-- 08.11.1876) oraz Emsta (9.01.1818 rajmy sie czynic to, czego sami wyma-- 30.08.1876) i Pauliny (7.01.1816 gamy od innych. Chcemy zachowac- 19.09.1897) Horn. nasze cmentarze w okolicach Lwowa

W Kargowej znajduje sie równiez czy Wilna, nie niszczmy wiec niemiec­okazaly cmentarz, lecz w oplakanym kich cmentarzy na naszym terenie.stanie. Oprócz zwyklych grobów sa tu Wojciech Lis

Grobowiec rodziny Tschimer i Fechner w Kargowej