Zakres dopuszczalnego korzystania z baz danych i rejestrów1

IV.PRZEGLĄDPRACKONKURSOWYCH 293

Arkadiusz Ćwik

Zakres dopuszczalnego korzystania z baz danych i rejestrów1

1. Analiza kryminalna

Analizakryminalna jestczęściąszerszegopojęcia, tzw.wywiadukryminalnego,procesupolegającegonaustawicznympozyskiwaniu,gromadzeniu,dokonywaniuocenianalizinformacjiwceludalszegoukierunkowaniadziałańuprawnionychsłużb2.Oma-wianąmetodęstosujesięszczególniewsprawachwielowątkowych,odużymzasięguterytorialnymorazwktórychsposóbpopełnieniaprzestępstwawskazujenawysokąspe-cjalizacjędziałalnościprzestępczejlubrozwojowycharaktersprawy(§2Zarządzenia nr 1012 Komendanta Głównego Policji z dnia 23 września 2004 r. w sprawie stosowania przez Policję analizy kryminalnej 3–dalej:StosAnalKr).

Innymisłowyana l i z ę k rymina lną należyrozumiećjakometodępracysłużbpolegającąnakonsekwentnymizorganizowanymwyszukiwaniuzwiązkówmiędzyda-nymi dotyczącymi przestępstwa z innymi możliwymi do wyróżnienia informacjami,którebędąstanowiłypodstawędoprzygotowaniawnioskówwspomagającychprocesydecyzyjne4.Przyjmujesię,żeanalizakryminalnajestnajważniejsząfazącykluwywiadukryminalnego–występujewnimzawsze,niekiedynawetwielokrotnie.Pozwalanaod-czytaniewłaściwegoznaczeniainformacji,ichusystematyzowanieorazpoznaniezwiąz-kówmiędzynimi5.Azatemanalizainformacjipoprzedzaoptymalnedobraniedziałańwywiadukryminalnego.

Analizaprzygotowywananapotrzebykonkretnejsprawytopróbachronologicznejrekonstrukcjiprzebiegu(potencjalnie)przestępnegodziałaniawceluzaleceniadalszegokierunkupracyorazstwierdzenianieścisłościwinformacjachpochodzącychzróżnychźródeł.Ana l i z ą po równawczą określasięwyszukiwanie(wedługustalonegowzor-caoraznapodstawiewybranychkryteriów)ikojarzenieinformacjiopodobnychzdarze-niachwceluustalenia,któreznichmogłybyćpopełnionelubzorganizowaneprzeztesameosoby.Możnawięcprzyjąć,żetenrodzajanalizydotyczyprzestępstwseryjnych6. Tymsamymzazwyczajwiążesięzwszczętympostępowaniemkarnym.

Ana l i z a g rup p r ze s t ępczych jestrozumianajakouporządkowaniedostęp-nychinformacjioznanej(lubprzypuszczalnieistniejącej)grupieprzestępczej,wcelu

1Fragmentpracymagisterskiejpt. Znaczenie czynności operacyjno-rozpoznawczych dla rozstrzygnięcia o przedmiocie procesu karnego w polskim porządku prawnym,którazajęłaIIImiejscewkonkursieSzefaABWnanajlepsząpracęmagisterską/licencjackązdziedzinybezpieczeństwawewnętrznego(edycja–2013/2014),(rozdział4).Redakcjadokonałaniezbędnychpoprawekorazzmiannumeracjiprzypisów(przyp.red.).

2H.Tusiński,M.Bronicki,Wywiad kryminalny jako kierunek zwiększenia efektywności Policji w zdobywaniu, gromadzeniu i wykorzystywaniu informacji,w:E.W.Pływaczewski,Przestępczość zorganizowana, świadek koronny, terroryzm w ujęciu praktycznym,Kraków2005,s.665.

3Dz.Urz.KGPnr20,poz.124,zpóźn.zm.4S.Czarnecki,Analiza kryminalna – narzędzie pracy Policji,„Prokurator”2007,nr1,s.22.5H.Tusiński,M.Bronicki,Wywiad kryminalny jako kierunek...,s.669.6E.Gruza,M.Goc,J.Moszczyński,Kryminalistyka czyli rzecz o metodach śledczych,Warszawa2011,s.63.

294 PRZEGLĄDBEZPIECZEŃSTWAWEWNĘTRZNEGO13/15

określeniajejstruktury,zakresudziałalności,zapleczalogistycznego,źródełfinansowa-niaorazrolikażdegozjejczłonkówlubinstytucjizniązwiązanych7.Analizaodbywasięnajczęściejnapodstawiewykazówpołączeńorazinformacjioprzepływieśrodkówfinansowychpomiędzyosobaminiąobjętymioraznapodstawieinformacjioprzemiesz-czaniusiętychosób.Pozwalateżwyznaczyćdalszekierunkiczynności,które,umiejęt-niepodjęte,mogącałkowiciezdezintegrowaćdanągrupęlubzmienićjejdziałania,atymsamymdoprowadzićdopełnejrealizacjifunkcjiprofilaktycznejczynnościoperacyjno--rozpoznawczych8.

Jako swoistą formę analizy operacyjnej można rozumieć ana l i z ę p ro f i l us zczegó lnego .Jesttopróbaokreślenia,napodstawieopisuprzestępstwa,cechcha-rakterologicznychifizycznychosoby,którajepopełniła.Odwcześniejwskazanychformanalizykryminalnejróżnisiępodmiotemwykonawczym,którymwtymprzypadkujestnieanalitykkryminalny,leczpsychologpolicyjny.Wydajesięzatem,żetenrodzajana-lizymożebyćutożsamianyztzw.profilowaniemkryminalnym9.

Osobawykonującaanalizęposługujesięwtymcelunajczęściejspecjalistycznymoprogramowaniem10.Regułąjest,żeanalizasamawsobieniewnosidosprawynowychinformacji, leczporządkujedotychczaszgromadzone.Efektyomawianegoprocesusąnajczęściej przedstawianewpostaci diagramówanalitycznych lubw innych formachwizualizacjidanych(§9pkt3StosAnalKr).Możetobyćnaprzykładwykazpołączeńte-lefonicznychprzedstawionywrazzwyselekcjonowanymiwydarzeniamizaznaczonyminaosiczasu11bądźgrafsiecipowiązańwynikającychzinterakcjipomiędzyanalizowa-nymipodmiotami(tzw.aktorami)12.Wartopodkreślić,że,zdaniemsędziów,korzystanie zwynikówotrzymanychzzastosowaniaomawianegonarzędziamożeznaczniewspomóc iprzyspieszyćpostępowanie13.

2. Dane osobowe

Przepisart.20ust.2aUstawy z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji14(dalej:UPol) przyznajetejsłużbieuprawnieniedouzyskiwania,gromadzenia,sprawdzaniaiprzetwa-rzaniadanychosobowychoosobachpodejrzanychopopełnienieprzestępstwściganychzoskarżeniapublicznego,nieletnichdopuszczającychsięczynówzabronionychprzezustawęjakoprzestępstwaściganezoskarżeniapublicznego,osobachonieustalonejtoż-samościlubusiłującychukryćswojątożsamość,orazoosobachposzukiwanych,takżebezichwiedzyizgody.

Przytoczona regulacja różni się od analogicznych uprawnień przewidzianych wpozostałych ustawach policyjnych przedewszystkimumieszczeniemw jej ramachzamkniętegokatalogudanychosobowych,doktórychfunkcjonariuszemogąmiećdo-

7S.Czarnecki,Analiza kryminalna…, s.27.8Por.A.Zygmunt, J.Koźlak,Zastosowanie podejścia sieci społecznych do wspomagania prowadzenia

analizy kryminalnej dotyczącej danych billingowych,w:Praktyczne elementy zwalczania przestępczości zor-ganizowanej i terroryzmu,nowoczesne technologie i praca operacyjna,Z.Rau,L.Paprzycki(red.),Warszawa2009,s.675.

9Zob.J.Konieczny,M.Szostak,Profilowanie kryminalne,Warszawa2011.10E.Gruza,M.Goc,J.Moszczyński,Kryminalistyka, czyli rzecz o…,s.75.11S.Czarnecki,Analiza kryminalna…,s.33.12A.Zygmunt,J.Koźlak,Zastosowanie podejścia sieci społecznych…,s.672.13Z.Rau,Kierunki działań uczestników Polskiej Platformy Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie pod-

niesienia efektywności pracy operacyjnej,„Prokurator”2006,nr4,s.18.14Tekstjednolity:Dz.U.z2015r.poz.355.


stęp.Sąnimidanewrażliwe (pozakodującączęściąDNA),odciski liniipapilarnych,zdjęcia,szkiceiopisywizerunku,cechyiznakiszczególneorazpseudonimy,informacje omiejscuzamieszkanialubpobytu,wykształceniu,zawodzie,miejscuistanowiskupra-cy oraz sytuacjimaterialnej i staniemajątkowym, dokumentach i przedmiotach, któ-rymisprawcasięposługuje,sposobiedziałaniasprawcy,jegośrodowiskuikontaktachorazsposobiezachowaniasięsprawcywobecosóbpokrzywdzonych.Pozostałeustawyzasadniczo zezwalają na zbieranie,w granicachwłaściwości danej służby,wszelkichdanychosobowych,wtym–oile jest touzasadnionecharakteremrealizowanychza-dań–takżedanychwrażliwych(taknp.art.34ust.1Ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu15–dalej:ustawaoABWorazAW).

Takie zróżnicowanie jest wynikiem uchylenia części przepisów w następstwieorzeczeńTrybunałuKonstytucyjnego.Upraszczając,możnapowiedzieć, żeorgan tenstoinastanowisku,żewodniesieniudoczynnościoperacyjno-rozpoznawczychniedo-puszczalnejestposłużeniesięprzezprawodawcęotwartymkatalogiemdanych,doktó-rychpozyskiwania,gromadzeniaiprzetwarzanauprawnionajestdanasłużba16.Wydajesięjednak,żeobecnykształtprzepisówuprawniającychdozbieraniadanychoosobie zustawyoPolicji,najbardziejprecyzyjnychspośródwszystkichprzepisówustawpoli-cyjnychwtymzakresie,wciążnieodpowiadawymaganiomkonstytucyjnym.WsprawieK32/04TrybunalpodzieliłbowiemstanowiskoRzecznikaPrawObywatelskich,zgod-niezktórymprzepisypowinnywiązaćmożliwośćgromadzeniadanychzcharakterempopełnionegoczynu.Tylkotakieujęcieczyniłobyzadośćprzesłanceniezbędnościwy-maganejdoichgromadzenia(art.51ust.2KonstytucjiRP).PosługującsięprzykłademRzecznika,możnawskazać,żedotyczytom.in.pobraniaodciskówpalcówosoby,którejzarzucanejestpopełnienieprzestępstwadokonywanegozużyciemdruku.Należyzatemstwierdzić,żedyspozycjiprzepisuart.51ust.2KonstytucjiRPniemożnasprowadzićwyłączniedoobowiązkutworzeniazamkniętych,ustawowychkatalogówrodzajuinfor-macji,któremogąokazaćsięniezbędnewdemokratycznympaństwieprawa17.

OmawianeuprawnieniedotyczyzarównoinformacjiuzyskanychdziękiwłasnymczynnościomPolicji, jak idanychzgromadzonychprzezinneorganywładzypublicz-nej(szczególniewKrajowymRejestrzeKarnymorazrejestrzenumerówPESEL)oraz w zbiorach, w których przetwarza się informacje uzyskanewwynikuwykonywaniaprzezuprawnioneorganyczynnościoperacyjno-rozpoznawczych(art.20ust.15UPol).Wdrugiejztychsytuacji,codozasady,informacjesąudostępnianenapisemnywniosek(art.20ust.5UPol),chociażustawodawcaprzewidziałrównieżmożliwośćichudostęp-nianiazapomocąurządzeńtelekomunikacyjnych(art.20ust.16UPol).Wprzypadkukoniecznościpodjęcianiezwłocznegodziałania,azwłaszczapodczaspościguzaosobąpodejrzaną o popełnienie czynu zabronionego albo podczaswykonywania czynnościmającychnaceluratowanieżyciaizdrowialudzkiego,wydajesię,żepolicjantmógłbyjednakzwrócićsięustnieoudzieleniemutegotypuinformacji18.Niejesttojednakja-

15Tekstjednolity:Dz.U.z2010r.Nr29,poz.154,zpóźn.zm.16Zob.WyrokTKzdnia12grudnia2005r.,K32/04,OTKSeriaA2005,nr11,poz.132;wyrokTKzdnia

20czerwca2005r.,K4/04,OTK2005,nr11A,poz.132;wyrokTKzdnia23czerwca2009r.,K54/07,OTK2009,nr6a,poz.86.

17 D.Szumiło-Kulczycka,Czynności operacyjno-rozpoznawcze i ich relacje do procesu karnego,Warszawa2012,s.295.

18Por.W.Kotowski,Komentarz do ustawy o Policji,Lex2012,art.20,nb.2.


sne,gdyżwprzepisieart.28ust.2pkt2ustawyoABWorazAWustawodawcawprostprzewidziałustnąformężądaniaudostępnieniadanych.

Dane osobowe usuwa się, jeżeli, po pierwsze, organ Policji powziąłwiarygod-ną informację o tym, że czynu stanowiącego podstawęwprowadzenia informacji dozbioruniepopełniono,albobrakujedanychdostatecznieuzasadniającychpodejrzeniejegopopełnienia.Podrugierównieżwtedy,gdyzdarzenielubokoliczność,wzwiązku zktórymiwprowadzono informacje do zbioru, niema znamion czynu zabronionego.Potrzeciewsytuacji,wgdyosoba,którejdanedotyczą,zostałauniewinnionaprawo-mocnymwyrokiemsądu(art.17bUPol).Ponadtodaneosobowezebranewceluwy-kryciaprzestępstwaprzechowujesięprzezokresniezbędnydorealizacjiustawowychzadańPolicji(art.20ust.17UPol).Przeciwnie, należychybaprzyjąć,żedanepozyskane wcelachidentyfikacyjnychalbosłużącezapobieżeniupopełnieniaprzestępstwamogąbyćprzechowywanebezterminowo.Takierozwiązanie,zwłaszczawodniesieniudodru-giejzwymienionychgrup informacji,zdajesięniweczyćpozostałeograniczeniacza-sowe zawartew ustawie19.Mimo towarto zaznaczyć, że fakt dysponowania danymiosobowymiprzezPolicjęznaruszeniempowyższychreguł(azatembezprawnie)czynizasadnymroszczenieoochronędóbrosobistych20.

Przepisytylkoczęściowowymieniająźródła,zktórychmogąbyćpozyskiwanein-formacje.PodstawowymznichjestKrajoweCentrumInformacjiKryminalnej(KCIK)powołaneUstawą z dnia 6 lipca 2001 r. o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych21 (dalej: ustawa oKCIK).Wskazana ustawa określa zasadygromadzenia,przetwarzania i przekazywania informacjikryminalnychorazpodmiotywłaściwewtychsprawach.Zdefiniowanowniejpojęcie„informacjikryminalnej”,sta-nowiącepojęcienadrzędnewstosunkudoterminu„daneosobowe”(zob.art.13ust.2 wzw.zart.4pkt1ustawyoKCIK),zakresgromadzonejinformacjikryminalnej,pod-miotyzobowiązanedojejprzekazywaniaorazuprawnionedojejotrzymywania.

Zperspektywypracyoperacyjnej istotneznaczeniema takżeSystemInformacjiOperacyjnych,czylizestawzbiorówdanychprowadzonynapotrzebyanalizykryminal-nej.Wrejestrzetymgromadzisięiprzetwarzadaneuzyskaneprzezpolicjantówpod-czaswykonywaniaczynnościsłużbowych,przydatnedozapobiegania,rozpoznawania,ujawnianiaiwykrywaniaprzestępstw,ustalaniametodichpopełnianiaorazwykrywaniai zatrzymywania sprawców(§4pkt1Decyzji nr 126 Komendanta Głównego Policji z dnia 5 kwietnia 2013 r. w sprawie prowadzenia w Policji zestawu zbiorów danych „System Informacji Operacyjnych”22).

Do innych rejestrów będących źródłem informacji, w tym danych osobowych,możnaprzykładowozaliczyćKrajowyRejestrSądowy,CentralnąEwidencjęiInforma-cjęoDziałalnościGospodarczej,księgiwieczysteczyrejestryprowadzonenapodstawieUstawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej

23,ewidencjęgrun-tówibudynków,rejestryzbiurinformacjigospodarczej24.

Jednakaniwart.20UPol,aniwinnychprzepisachustawpolicyjnychniewskaza-nometodpozyskiwania,gromadzenia,sprawdzaniaiprzetwarzaniadanychosobowych.

19D.Szumiło-Kulczycka,Czynności operacyjno-rozpoznawcze…,s.299.20WyrokSNzdnia4czerwca2003r.,ICKN480/01,Lex137619.21Tekstjednolity:Dz.U.z2010r.Nr29,poz.153,zpóźn.zm.22Dz.Urz.KGPz2013r.poz.29.23Tekstjednolity:Dz.U.z2013r.poz.1410.24Zob.D.Koczorkiewicz,Uprawnienie Policji do uzyskiwania informacji, „Prokurator” 2008, nr 2–3,

s.27inast.


Dlategowydajesię,żeregulacjetesąpodstawądosięganianietylkopoustawowostypi-zowanemetodypracyoperacyjnej,takiejaknp.konrolaoperacyjna,przesyłkaniejawnienadzorowanaczyzakupkontrolowany,lecztakżepometodynienazwane25,np.wywiadlubobserwacjęprowadzonąbezużyciaśrodkówtechnicznychpozwalającychnaniejaw-nieuzyskiwanieinformacjiidowodóworazichutrwalanie.

3. Dane telekomunikacyjne

Dostęp do danych telekomunikacyjnych (billingów) jest możliwy dzięki tzw.retencji danych telekomunikacyjnych. Jest nią gromadzenie i archiwizowanie przezusługodawcówdanychoruchuwsieciachtelekomunikacyjnychwceluzapobiegania,wykrywaniaiściganiaprzestępstw26.Przepisart.180aust.1Ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne27(dalej:PrTel)nakładanaoperatorówpublicznejsieciteleko-munikacyjnejobowiązekm.in.zatrzymywaniaiprzechowywaniadanychwytwarzanychwsiecitelekomunikacyjnejlubprzetwarzanychwramachichwłasnejdziałalnościorazudostępnieniatychdanychnażądanieuprawnionychsłużb.

Zakrespodmiotowyobowiązkuretencyjnegoniejestjednakprecyzyjny.Problemyinterpretacyjnepojawiająsięzwłaszczawkontekścieużyciaprzezprawodawcęokreśle-nia„publiczna”.Chodzioto,jakiejkwalifikacjidokonaćwprzypadkuudostępnieniasiecibezprzewodowejwszpitaluczyhotelu,jeżeliwholuhotelowymczysaliprzyjęć zusługimogąkorzystaćopróczklientówlubpacjentówtakżeinneosoby,np.odwiedza-jący28.Innyprobleminterpretacyjnydotyczysytuacji,wktórejpodmiotbędącyprzedsię-biorcąudostępnianaprzykładwswojejkawiarnisiećbezprzewodową.Wceluzakwa-lifikowaniagodogronaprzedsiębiorcówtelekomunikacyjnychkoniecznejestuznanie–opróczpublicznegocharakterumożliwościtakiegodostępu–takżetego,żeczynitowceluzarobkowym,azatemnp.abypozyskaćklientów29.ZdaniemM.Siwickiegona-tomiastosobyfizyczneniebędąobjęteobowiązkiemretencyjnymzewzględunato,żeniemogązostaćuznanezaprzedsiębiorcówtelekomunikacyjnych.Wprzypadkuudo-stępnienia Internetu za pośrednictwem sieci bezprzewodowejmogą jednak zostaćuznane za usługodawców świadczących usługi drogą elektronicznąw rozumieniuart.2pkt6Ustawy z 18 lipca 2001 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną30.

Przechodząc na grunt bardziej szczegółowych rozważań, należy stwierdzić, żewskazanyobowiązekdotyczyinformacjikoniecznychdoustaleniazakończeniasieci,te-lekomunikacyjnegourządzeniakońcowego,użytkownikakońcowego(wtyminicjujące-gopołączenieoraztego,doktóregojestonokierowane),datyigodzinypołączeniaorazczasujegotrwania,rodzajupołączeniaatakżelokalizacjitelekomunikacyjnegourządze-

25D.Szumiło-Kulczycka,Czynności operacyjno-rozpoznawcze…,s.290.26Por.J.Barta,P.Fajgielski,R.Markiewicz,Ochrona danych osobowych. Komentarz,Warszawa2011,

s.259–260.27Tekstjednolity:Dz.U.z2014r.poz.243.28M.Siwicki,Retencja danych transmisyjnych na podstawie art. 180a Prawa telekomunikacyjnego,„Pro-

kuraturaiPrawo”2011,nr9,s.121.29 Tamże, s. 122. Jak pokazują przykłady spraw, w których przedsiębiorcy (np. fryzjerzy) podczas

prowadzenia swojej głównej działalności udostępniają klientom w rzeczywistości inne usługi (np.polegającenamożliwościsłuchaniaradiapodczaskorzystaniazusługipodstawowej),ustalenietego,czyusługadodatkowajestwogóleskierowanadoklientóworazczymacharakterzarobkowy,niejestłatwe. Por.wyrokETSzdnia15marca2012r.sygn.C-135/10(ETS–TrybunałSprawiedliwościUniiEuropejskiej,wpoprzednimstanieprawnymzwanypotocznie:EuropejskimTrybunałemSprawiedliwości–przyp.red.).

30Tekstjednolity:Dz.U.z2013r.poz.1422.


niakońcowego(art.180cust.1PrTel).Wrozporządzeniuwykonawczymuszczegóło-wiono,zjakichdanychskładająsiępowyższeinformacjewodniesieniudostacjonarnejpublicznejsiecitelekomunikacyjnej(§3Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie szczegółowego wykazu danych oraz rodzajów operatorów publicznej sieci telekomunikacyjnej lub dostawców publicznie dostępnych usług teleko-munikacyjnych obowiązanych do ich zatrzymywania i przechowywania31–dalej:RBil-lingi),ruchomejpublicznejsiecitelekomunikacyjnej(§4RBillingi),usługidostępudoInternetu,usługipocztyelektronicznejiusługitelefoniiinternetowej(§6i7RBillingi).Nadaneteskładająsięm.in.:przydzielonynumerużytkownikakońcowego(wsieciachstacjonarnych i niestacjonarnych), identyfikator anteny stacji BTS wykorzystywany wczasie inicjowaniapołączenia, data i godzinapołączeniaorazdaty i godziny zalo-gowaniaiwylogowaniazusługipocztyelektronicznejlubtelefonii internetowej,data igodzinapołączeniairozłączeniazInternetemorazimięinazwiskoalbonazwaiadresużytkownikakońcowego (abonenta –wprzypadku stacjonarnej publicznej sieci tele-komunikacyjnej). Należy zatem stwierdzić, że danymi telekomunikacyjnymi są daneosobowe.Wskazujesię,żemogąnimibyćzawierającynazwisko i imięadrespocztyelektronicznej,stałylubprzypisywanynadłuższyokresadresIP,login,hasłoczyPIN32.

Przepisart.180dPrTel,wcelusprecyzowaniazakresudanychtelekomunikacyj-nych,odsyładoart.159ust.1pkt1i3–5,art.161orazart.179ust.9omawianejusta-wy.Oznaczato,żewskładdanychbillingowychmogąwchodzićtakiedanedotycząceużytkownika,jaknumerPESEL,NIP,numerkontabankowegolubkartypłatniczej,dataimiejsceurodzenia, imionarodziców,adreskorespondencyjnyiadreszameldowania,numerkartykredytowejiinne.

Natymjednakniekoniec,gdyżuprawnionesłużbymajątakżedostępdodanychtransmisyjnych(danychprzetwarzanychwcelachprzekazywaniakomunikatówwsie-ciach telekomunikacyjnych lubnaliczaniaopłat zausługi telekomunikacyjne),w tymdanych lokalizacyjnych (czyliwszelkich danych przetwarzanychw sieci telekomuni-kacyjnej lub w ramach usług telekomunikacyjnych wskazujących położenie geogra-ficzneurządzeniakońcowegoużytkownikapubliczniedostępnychusługtelekomunika-cyjnych),danycho lokalizacji,czylidanychwykraczającychpozadaneniezbędnedotransmisji komunikatu lubwystawienia rachunku, których gromadzenie jestmożliwetylkozawyraźnązgodąużytkownikawceluświadczeniausługowartościwzbogaconej,Usługamitymisąnp.usługikryptograficzne,usługizzakresubankowościelektronicz-nej czy usługi anonimowego remailingu33.Retencja dotyczy także danych o próbachuzyskaniapołączeniamiędzyzakończeniamisieci,wtymopróbachnieudanych(czylinieodebranychlubprzerwanych).

Bezwątpieniadanebillingowepozwalajądogłębniepoznać zwyczaje, zaintere-sowaniaiupodobaniaosób,którychdotyczą34.Samopojęciebillingurozumianejakowykaz połączeń telefonicznych35może byćwysocemylące.W tymmiejscuwypadanadmienić,żewzakresiepojęcia„tajemnicakomunikowaniasię”znajdujesięwymia-na informacjipomiędzyokreślonymipodmiotami36.Niebez racji jest twierdzenie, że

31Dz.U.z2009r.Nr226,poz.1828.32M.Siwicki, Retencja danych transmisyjnych…,s.117.33Por.J.Barta,P.Fajgielski,R.Markiewicz,Ochrona danych osobowych…,s.268.34A.Adamski,Obywatel bezpieczny, ale przeźroczysty,„Rzeczpospolita”z18VIII2000r35A. Staszak, Prawne podstawy dopuszczalności żądania bilingów, „Przegląd Bezpieczeństwa

Wewnętrznego”2011,nr4,s.75.36Treśćtajemnicykomunikowaniasięzostałaszerokoomówionawrozdziale2pracymagisterskiej.


dostępdodanychtelekomunikacyjnychingerujewprawodoprywatnościwpodobnymstopniu,jakuzyskiwanyzapomocąkontrolioperacyjnejdostępdoprzekazywanychtre-ści37.Niemniejjednakwydajesię,żezbytnimuproszczeniemjeststwierdzenie,żedanetelekomunikacyjneniezawierajążadnychtreściprzekazywanychkomunikatów.

Zgodniezjednąztypologiidanewytwarzanewczasieaktywnościużytkownika wzwiązkuzkorzystaniemzInternetumożnapodzielićna:danezawierającetreść(con-tent data),daneoruchu(traffic data)orazdaneodostępie(access data).Wskładdanych oruchuwchodząadresyodwiedzanychstroninternetowych(Unique Resource Locator –URL)oraznagłówkiwiadomościpocztyelektronicznej.Niemożnajednakuznaćtychinformacjizagenerowaneautomatycznie,azatemzastricte techniczne.Ichwytworzenienastąpiłowskutekświadomejdziałalnościużytkownika,wzwiązkuzczymwliteraturzezaliczanesądopierwszejzewskazanychgrup(content data)38.

Dostępdodanychtelekomunikacyjnych,wprzeciwieństwiedoinformacjipozyski-wanychnp.zapomocąkontrolioperacyjnej,niezostałjednakograniczonyprzedmiotowo w żaden inny sposób poza tym wynikającym z zakresu działalności danej służby39. Wliteraturzewyrażonopogląd,żedostępdoomawianychdanychjestmożliwytakżew postępowaniu owykroczenie40. De lege lata41 dane telekomunikacyjnemożna po-zyskiwaćwstosunkudoosóbprawnych, jednostekorganizacyjnychnieposiadającychosobowościprawnejorazkażdejosobyfizycznej,wtymnp.objętejimmunitetemczyzobowiązanej do zachowaniaw tajemnicy informacji ustawowo chronionej. Ponadtoustawymilcząnatematwarunkusubsydiarności.

Trybpozyskiwaniadanych telekomunikacyjnych jest realizowanynie tylkozpo-minięciemkontroli ze stronyniezawisłego iniezależnegoorganu sądowego, lecz takżejakiejkolwiek kontroli zewnętrznej42. We wszystkich ustawach policyjnych dostęp dodanychmożeprzybraćjednąztrzechform.Wpierwszejznichjestwymaganezłożeniepisemnegownioskuodpowiedniegozwierzchnikauprawnionej służbyalbo jejkomórkiorganizacyjnej43,alboosóbpisemnieupoważnionychdojegozłożeniaprzezrzeczonegozwierzchnika.Drugitrybprzewidujemożliwośćwystosowaniaustnego44żądaniaudostęp-nieniaomawianychdanychprzezfunkcjonariuszadanejsłużbyposiadającegopisemne

37K.T.Boratyńska,Uzyskiwanie i wykorzystywanie bilingu telefonicznego w świetle przepisów o ochronie tajemnicy telekomunikacyjnej, „Prokurator”2002,nr3,s.78.

38A.Adamski,Problem retencji danych o ruchu na tle przepisów ustawy – Prawo telekomunikacyjne,niepublikowanemateriałykonferencyjne(http://www.secure.edu.pl/historia/2004/docs/adamski.pdf),s.8.

39D.Szumiło-Kulczycka,Czynności operacyjno-rozpoznawcze…,s.267.40Miałobytemusłużyćpostanowieniesąduozwolnieniuoperatorazobowiązkuzachowania tajemnicy

telekomunikacyjnejnapodstawieart.180§1kpkwzw.zart.226kpkwzw.zart.44§5Kodeksupostępo-waniawsprawachowykroczenia(Dz.U.z2013r.Nr395zpóźn.zm.).P.Domagała,D.Dróżdż,Dowodowe wykorzystanie wykazu połączeń telekomunikacyjnych w postępowaniu w sprawach o wykroczenia,„Iustitia”2011,nr2,s.86.OdmiennegozdaniasąJ.Misztal-Konecka,J.Konecki,Billing jako dowód w postępowaniu w sprawach o wykroczenia,„ProkuraturaiPrawo”2010,nr7,s.78–87.

41Nagruncieobowiązującychprzepisów(przyp.red.).42Inaczejniżnp.wHolandii,wktórejdanetelekomunikacyjnesąudostępnianenawniosekprokuratoraiza

zgodąsędziegośledczego,itotylkowstosunkudopodejrzanychopopełnienieprzestępstw,K.T.Boratyńska, Uzyskiwanie i wykorzystywanie bilingu…, s.77.

43TojestKomendantaGłównegoPolicji,komendantawojewódzkiegoPolicji,SzefaAgencjiBezpieczeń-stwaWewnętrznego,SzefaCentalnegoBiuraAntykorupcyjnego,SzefaSłużbyKontrwywiaduWojskowego,KomendantaGłównegoStrażyGranicznej,komendantaoddziałuStrażyGranicznej,KomendantaGłównegoŻandarmeriiWojskowej,komendantaoddziałuŻandarmeriiWojskowejlubGeneralnegoInspektoraKontroliSkarbowej,aod9października2014r.równieżKomendantaCentralnegoBiuraŚledczegoPolicji.

44Wprzypadkuorganówkontroli skarbowejmusi tobyć jednakwniosekpisemny, zob. art. 36bust.2 pkt2Ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej(Dz.U.z2015r.poz.553).


upoważnienie przełożonego lub upoważnienie wystawione przez osobę wyznaczonąprzezprzełożonego.Trzeciamożliwośćpozwalanadostępdodanychbilingowychzapośrednictwem sieci telekomunikacyjnej, z dochowaniemwarunków przewidzianych wdrugimzwariantów45.

Pozyskiwaniedanychtelekomunikacyjnychniezostałoograniczoneżadnymter-minem.Wzwiązkuztymniektórzyautorzywyrażająpogląd,żede lege latamożliwejestnietylkozłożeniewnioskuoudostępnieniejużistniejących,konkretnychdanych,lecz także wezwanie ich dysponenta do ustawicznego przekazywania wytwarzanychinformacjidotyczącychokreślonegopodmiotu46.Poglądy te,przybrakudowodównarzeczywistąpotrzebęistnieniatakiejkonstrukcjiwdziałaniachsłużb,należyocenićjakoniedopuszczalnąwykładnię rozszerzającą instytucji ingerującejwpodstawoweprawa iwolnościobywatelskie.Jakoargumentzaodrzucenieminterpretacjizakładającejnie-dopuszczalnośćbieżącegopozyskiwaniadanychtelekomunikacyjnychDobrosławaSzu-miło-Kulczyckapodnositezęobrakuwzrostufaktycznegopoziomuochrony,przyjed-noczesnympowstaniu„pewnychkomplikacjiwpraktyce”.Wydajesię,żezwiększeniewygodyorganówścigania zpowodubrakukonieczności złożeniakolejnegowniosku oudostępnienienowopowstałychdanych,niemożebyćkwestiąprzesądzającąointencjiustawodawcy.

Zatobezdyskusyjnienależyprzyjąć,żenagruncieobowiązującychprzepisówniemaprzeszkód,abyjednorazowywniosekdotyczyłmaksymalnegookresu,wjakimdanemusząbyćgromadzone,czyli12miesięcyliczonychoddniapołączenialubnieudanejpróbypołączenia(art.180aust.1pkt1PrTel).Wtymmiejscunależywytknąćustawo-dawcybrakzróżnicowaniategoprzedziałuczasowegowzależnościodróżnychtypówdanychtelekomunikacyjnych47.

Analizaprzepisówumożliwiającychdostępdodanychtelekomunikacyjnychdo-konanaprzezProkuratoraGeneralnegozaowocowałazłożeniemwnioskuostwierdzenieichniekonstytucyjności48.Z treściwnioskuwynika, żeProkuratorGeneralny zarzucakwestionowanymprzepisomnieproporcjonalnośćorazzbytdużądowolność,jakąusta-wodawcapozostawiłsłużbomwstosowaniuomawianegoinstrumentu.

Sytuację decyzyjnąTrybunałuKonstytucyjnego do pewnego stopnia upraszcza-ło stwierdzenie nieważności dyrektywy 2006/24 w sprawie zatrzymywania danych49 (tzw.dyrektywyretencyjnej),wprowadzającejramy,wktórychpaństwaczłonkowskie

45 Ponadto sieć telekomunikacyjna, za której pośrednictwem dane są udostępniane, musi zapewniaćmożliwośćustaleniaosobyuzyskującejdane,ichrodzajuorazczasu,wktórymzostałyuzyskaneorazposiadaćzabezpieczeniatechniczneiorganizacyjneuniemożliwiającedostęposobynieuprawnionej(art.20cust.5UPol).

46 D. Szumiło-Kulczycka, Czynności operacyjno-rozpoznawcze…, s. 268; A. Adamski, Przestępczość w cyberprzestrzeni. Prawne środki przeciwdziałania zjawisku w Polsce na tle projektu konwencji Rady Europy,Toruń 2004, s. 94.OdmiennieA.Lach, który stoi na stanowisku, że gromadzenie i udostępnianie danych wczasierzeczywistymjestniedopuszczalne,zob.A.Lach,Dowody elektroniczne w procesie karnym,Toruń2004,s.124.

47NaprzykładwWielkiejBrytaniidanedotycząceabonentaidaneopołączeniachtelefonicznychsąobjęteobowiązkiem retencyjnymprzez 12miesięcy, dane dotyczące SMS, e-mail, logi związane z połączeniamiinternetowymi–6miesięcy,dotycząceruchuserwerówproxydanesązaśprzechowywanetylkoprzez4dni,zob. Retention of Communications Data under. Part 11: Anti-Terrorism, Crime & Security Act 2001. Voluntary Code of Practice [online], HomeOffice,http://www.opsi.gov.uk/si/si2003/draft/5b.pdf.

48Zob.wniosekPGz21czerwca2012r.dołączonydopostępowaniawsprawieK23/11.49 Dyrektywa 2006/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie

zatrzymywania generowanych lub przetwarzanych danych w związku ze świadczeniem ogólnie dostępnych usług łączności elektronicznej lub udostępnianiem publicznych sieci łączności oraz zmieniająca dyrektywę 2002/58/WE(Dz.Urz.UEL105z13kwietnia2006r.,s.54).


Unii Europejskiej były zobligowane do implementacji przepisów zapewniających re-tencję danych telekomunikacyjnych. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wwyrokuDigital Rights Ireland50stanąłnastanowisku,żecelewskazanegoaktumożnabyłoosiągnąćśrodkami,którewmniejszymstopniuingerująwprawachronioneKartąPrawPodstawowychUniiEuropejskiej, tj.prawadoposzanowanieżyciaprywatnegoirodzinnego(art.7KartyPrawPodstawowychUniiEuropejskiej51–dalej:KPP)orazprawadoochronydanychosobowych(art.8KPP).Doszłozatemdonaruszeniazasadyproporcjonalności(art.52ust.1KPP).Przepisypolskiegoprawatelekomunikacyjnegosąwynikiemwdrożeniapostanowieńpowyższejdyrektywy.

StwierdzenienieważnościunijnejdyrektywywwyrokuprejudycjalnymprzezTry-bunałSprawiedliwościUniiEuropejskiej,jakzauważaMaciejTaborowski,jestsytuacjąstosunkowoniespotykanąiniewpełniuregulowaną52.Formalniedyrektywanadalobo-wiązuje, niemoże jednakwywoływać żadnych skutkówprawnych, awłaściweorganyUniiEuropejskiejsązobligowanedousunięciastanusprzecznegozprawem.Stwierdzenienieważnościdyrektywywywołuje tenskutek,żekwestia retencjidanychniemożebyćuznanazaregulowanąprawemUniiEuropejskiej.CozatymidzieTrybunałKonstytucyj-nybyłuprawnionydostosowaniakrajowychstandardówochronyprawpodstawowych (art.53KPP).M.Taborowskizauważa,żegdybystandardyteokazałysięniższe,niżprze-widujetoKartaPrawPodstawowych,tokierującsiępierwszeństwem,jednolitościąisku-tecznościąprawaunijnego,TrybunałKonstytucyjnymógłbysięgnąćdopoziomuminimal-negostandarduochronyokreślonegoprzezTrybunałSprawiedliwościUniiEuropejskiej wwyrokuDigital Rights Ireland.Niebyłotojednakkonieczne,gdyżTrybunałKonsty-tucyjny stwierdzając niekonstytucyjność omawianych przepisów zauważył, że pustkalegislacyjnawzakresieistnienianiezależnychmechanizmówkontrolnychudostępnianiadanychtelekomunikacyjnychstanowinaruszenienormustawyzasadniczej53.

4. Dane bankowe, ubezpieczeniowe i pocztowe

Uprawnieniedooperacyjnego54pozyskiwaniadanychbankowychiubezpieczenio-wychposiadaPolicja(art.20UPol),CentralneBiuroAntykorupcyjne(art.23Ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym55) i StrażGraniczna (art.10cUstawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej56).Przepisyprzyzna-jąceomawianąkompetencjędwómostatnimzwymienionychsłużbwskazująadresatówżądania,którymiopróczbankówizakładówubezpieczeńmogąbyćspółdzielczekasy

50WyrokTSUEzdnia8kwietnia2014 r.,Digital Rights Ireland Ltd v.Minister for Communications, Marine and Natural ResourcesiinniorazKärntner Landesregierungiinni,C-293/12.

51Dz.Urz.UEC303z14grudnia2007r.,zpóźn.zm.,s.1.52M.Taborowski,Skutki wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdzającego nieważność

dyrektywy – uwagi na tle wyroku Digital Rights Ireland,Lex195342.53WyrokTKz30lipca2014r.K23/11,OTKSeriaA2014nr7,poz.80.Zewzględunabrakjakichkolwiek

zewnętrznych mechanizmów kontrolnych TK stwierdził niekonstytucyjność przepisów umożliwiającychsłużbomdostępdodanychtelekomunikacyjnych.

54 Pozyskiwać dane bankowe i ubezpieczeniowemogą także,w związku zwszczętympostępowaniemprzygotowawczym,organykontroliskarbowej(art.33ust.1ustawyokontroliskarbowej),atakże,wzwiązkuztoczącymsiępostępowaniemoprzestępstwo,SłużbaCelna(art.75ust.1ustawyoSłużbieCelnej–patrzprzyp.64).Ponieważwprzypadkutychsłużbwszczęcieprocesuwarunkujeistnienieomawianegouprawnie-nia,wydajesię,żeczynnościteniemogąbyćzakwalifikowanejakodziałaniaoperacyjne.

55Tekstjednolity:Dz.U.z2014r.poz.1411,zpóźn.zm.56Tekstjednolity:Dz.U.z2014r.poz.1402,zpóźn.zm.


oszczędnościowo-kredytowe,podmiotywykonującedziałalnośćnapodstawieUstawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych57, podmiotywykonującedzia-łalność ubezpieczeniową, fundusze inwestycyjne, podmioty wykonujące działalność w zakresie obrotu papierami wartościowymi i innymi instrumentami finansowyminapodstawieUstawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi58. WustawieoPolicji natomiastopróczbanków i zakładówubezpieczeniowychbraku-jeinnychpodmiotówzobowiązanychdoudzieleniainformacjistanowiącychtajemnicębankowąlububezpieczeniową.

Tajemnicabankowajestgwarancjąprawadoprywatności59.Instytucjataniejestwięc przywilejem banku, ten bowiem przyjmuje wyłącznie rolę strażnika chronio-nychinformacji.Dookreśleniezakresuchronionychinformacjiznajdujesięwart.104ust.1Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe60(dalej:PrBank).Zgodnie ztymprzepisembank,osobywnimzatrudnioneorazosoby,zaktórychpośrednictwembankwykonujeczynnościbankowe,sąobowiązanezachowaćtajemnicębankową,któ-raobejmujewszystkie informacjedotyczące czynności bankowej, uzyskanewczasienegocjacji,podczaszawierania i realizacjiumowy,napodstawiektórejbank tęczyn-nośćwykonuje.Przyjmujesię,żeposłużeniesięprzezustawodawcęzwrotem„wszyst-kieinformacje”oznacza,żeprzedmiotowyzakrestajemnicybankowejzostałopartynazasadziemaksymalizacji61.W celu sprecyzowania tego, co stanowi czynność banko-wą,należysięgnąćdoart.5PrBank,wktórymznajdujesięichkatalog.Wpierwszymustępietegoartykułuwymienionoczynnościbankowesensustricto, tj. takie,którezewzględunaswójcharaktermogąbyćwykonywane,codozasady,wyłącznieprzezbanki (m.in. prowadzenie rachunków bankowych, udzielanie kredytów, emitowanie banko-wych papierówwartościowych).W drugiej kategorii (art. 5 ust. 2 PrBank) znalazłysięczynności,któresąuznawanezaczynnościbankowe,jeżelisąwykonywaneprzezbank(wtymudzielaniepożyczekpieniężnych,wykonywanieoperacjiczekowychczywekslowych,wydawaniekartpłatniczych).Wartoodnotować,że informacjeprzetwa-rzaneprzezbankiwramachomawianejinstytucjiwpewnymzakresieprzypadkówbędąstanowićdaneosobowe.Jednakzewzględunato,żeprawobankoweprzewidujeochro-nęidącądalej,niżustawaoochroniedanychosobowych,przepisytejostatniejniebędąmiećzastosowania (art.5Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 o ochronie danych osobo-wych62).

UstawaPrawobankowesamodzielnieregulujewyjątkiodobowiązkunieujawnia-nia informacji stanowiących tajemnicę bankową.W związku z tym nie jestmożliwenp.zwolnienieświadkaodobowiązkudochowania tajemnicybankowejnapodstawieprzepisówkodeksupostępowaniakarnego63,wsytuacjigdyoznaczałobytonaruszeniepostanowieńustawyPrawobankowe64.Należytakżezauważyć,żedopełnieniemoma-wianychprzepisówkompetencyjnychsąpostanowieniaart.105ust.1pkt2lit.lPrBank

57Tekstjednolity:Dz.U.z2014r.poz.197.58Tekstjednolity:Dz.U.z2014r.poz.94,zpóźn.zm.59A.Jurkowska,Tajemnica bankowa jako środek ochrony prawa prywatności,„GdańskieStudiaPrawni-

cze”2005,t.13,s.221–224.60Tekstjednolity:Dz.U.z2015r.poz.128.61T.Dukiet-Nagórska,O ujawnianiu tajemnicy bankowej raz jeszcze,„PrawoBankowe”2004,nr3,s.62;

uchwałaSNzdnia23maja2005r.,IKZP4/06,OSNKW2006nr6poz.54.62Tekstjednolity:Dz.U.z2014r.poz.1182,zpóźn.zm.63Dz.U.z1997r.Nr89,poz.555,zpóźn.zm.64T.Dukiet-Nagórska,O ujawnianiu tajemnicy bankowej…,s.59–65.


(wstosunkudoregulacjizUPol),art.105ust.1pkt2lit.pPrBank(wstosunkudoregulacji zustawyoCBA)orazart.105ust.1pkt2lit.tPrBank(wstosunkudoregulacjizUstawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej65–dalej:ustawaoSC).Innąkonsekwencjątakiegostanurzeczyjestto,żewyjątkipozwalającenaujawnienietajemnicybankowejnależyinterpretowaćściśle66.

Pozyskiwanie informacji stanowiących tajemnicębankową lubdanychubezpie-czeniowychwdrodzeczynnościoperacyjno-rozpoznawczychjestmożliwetylkowceluskutecznegozapobieżenia(sic!)przestępstwom,ichwykryciu,ustaleniusprawcówipo-zyskaniudowodów.Zarządzenieomawianegośrodkajestmożliwetylkowstosunkudoprzestępstw,codoktórychmożliwejestprowadzeniekontrolioperacyjnej(awprzypad-kuCBA–przestępstwmieszczącychsięwewłaściwościtejsłużby).Ponadtowskazanenawstępieregulacjewymagajątakżedochowaniazasadysubsydiarności.

Zarządzeniepobraniadanychbankowychiubezpieczeniowychnastępujenamocypostanowieniawłaściwegosąduokręgowego,wydanegonawniosekjednegozlegity-mowanychdojegozłożeniapodmiotów67.Wniosekpowinienzawieraćelementypismaprocesowego, a ponadto: numer sprawy i jej kryptonim (jeżeli został ustalony), opisprzestępstwazpodaniem(wmiaręmożliwości)jegokwalifikacjiprawnej,okolicznościuzasadniającepotrzebęudostępnieniainformacjiidanych,wskazaniepodmiotu,któregoinformacjeidanedotyczą,wskazaniepodmiotuzobowiązanegodoudostępnieniainfor-macjiidanychorazrodzajizakresinformacjiidanych(art.20ust.6UPol).

Nie jest jasne, czy pozyskiwanie danych, które dopiero powstaną w związku zprzyszłąaktywnością,np.obieżącychobrotachnadanymrachunku,mieścisięwdo-puszczalnymzakresieinformacji,ojakiemożewnioskowaćorgan.Taki„monitoring”danychbankowychiubezpieczeniowych,jakuważaD.Szumiło-Kulczycka,wpewnychsytuacjachmożeistotnieprzyczynićsiędorealizacjifunkcjiprewencyjnejomawiane-gośrodka.Autorkatazauważawszakżenieprecyzyjnośćobowiązującychnormwtymzakresie68.Wydajesięjednak,żewzwiązkuzbrakiemmaksymalnychramczasowych, wktórychbieżącepozyskiwaniedanychmogłobyzostaćzarządzone,interpretacjaprze-pisudopuszczającatakąmożliwośćchybajednaknieprzechodzitestuproporcjonalności.Dlategonależysięprzyłączyćdopostulatówcytowanejautorkidotyczącychkoniecz-nościuzupełnieniaustawowejregulacjiidodatkowopodnieśćpotrzebęwprowadzeniagranic temporalnych pozyskiwania danych bankowych i ubezpieczeniowych.Wydajesię,żemogłybyonebyćanalogicznedotych,którefunkcjonująnagrunciekontroliope-racyjnejprowadzonejprzezAgencjęBezpieczeństwaWewnętrznego,czylimaksymalnyokresstosowaniawynosiłbytrzymiesiące,zmożliwościąjednorazowegoprzedłużeniaokolejnetrzymiesiące(art.27ust.6ustawyoABWorazAW).

Naaprobatęzasługująregulacjewprowadzająceobowiązekpoinformowaniapod-miotówobjętychomawianymśrodkiemojegozastosowaniu.Przepisyteniesąjednakwpełnizharmonizowane.Termin,wktórymobowiązekinformacyjnypowinienzostaćzrealizowany,wynosi 90 dni odmomentu przekazania danych bankowych lub ubez-pieczeniowych, gdy organemwnioskującym była Policja (art. 20 ust. 10UPol), 120

65Dz.U.z2013r.Nr1404,zpóźn.zm.66R.Szałowski,Prawna ochrona tajemnicy bankowej, „PrzeglądUstawodawstwaGospodarczego”1999,

nr7–8,s.2.67CzyliKomendantaGłównegoPolicji, komendantawojewódzkiegoPolicji, SzefaCBA,Komendanta

GłównegoStrażyGranicznejlubkomendantaoddziałuStrażyGranicznej,aod9października2014r.równieżKomendantaCentralnegoBiuraŚledczegoPolicji.

68D.Szumiło-Kulczycka,Czynności operacyjno-rozpoznawcze…,s.285.


dni,wprzypadkugdyudostępnieniainformacjiżądałoCentralneBiuroAntykorupcyjnelubStrażGraniczna(art.29ust.9ustawyoCBAiart.10cust.9ustawyoStrażyGra-nicznej).Sądzarządzającyudostępnieniedanychmamożliwośćodroczeniaobowiązkupowiadomieniao ichpozyskaniunaczasoznaczony,gdyzostanieuprawdopodobnio-ne,żepoinformowanieozastosowanymśrodkumożezaszkodzićwynikompodjętychczynnościoperacyjno-rozpoznawczych(art.20ust.11UPol).Wszczęciepostępowaniaprzygotowawczegowpowyższychokresachpowodujenatomiast,że informacjaoza-stosowanymśrodkumusizostaćprzekazanapodmiotomnimobjętymnajpóźniejprzedzamknięciempostępowaniaprzygotowawczegoalboniezwłoczniepo jegoumorzeniu(art.20ust.12UPol).

Probleminterpretacyjny,jakimożepojawićsięwzwiązkuzobowiązkieminforma-cyjnym,dotyczysytuacji,kiedykontembankowym,zktóregopozyskiwanesądane,opróczjegowłaścicielanapodstawieupoważnieniadysponują także inneosoby.Wydaje się, że wtakichprzypadkachnależałobysporządzićwnioskioudostępnieniedanych69dlawszyst-kichosób.

Jeśli chodzi o dane pocztowe, to na ich zakres składają się informacje dotyczącepodmiotówkorzystającychzusługpocztowychorazdanedotyczące faktu iokolicznościświadczeniausługpocztowych lubkorzystaniaz tychusług,nieobejmująonenatomiasttreściprzekazów70.Danetesąobjętetajemnicąpocztową(art.41PrPoczt),anormyprawneumożliwiającezapoznaniesięznimizostałyopartenapodobnychzasadach,coregulacjeuprawniającedopozyskiwaniadanychbankowych.Szerszyjestnatomiastkrągpodmiotówuprawnionychdokorzystaniazdanychpocztowych,gdyżsąnimi:Policja,AgencjaBezpie-czeństwaWewnętrznego,SłużbaKontrwywiaduWojskowego,organykontroli skarbowejorazSłużbaCelna.

Trybwnioskowaniaodanepocztowejestanalogicznydotrybupozyskiwaniadanychtelekomunikacyjnych,zpominięciemjednakmożliwościdostępuzapośrednictwemsyste-muteleinformatycznego.Dopuszczalnecelepozyskiwaniadanychpocztowychzostałyna-tomiastograniczonedozapobiegania lubwykrywaniaprzestępstworaz ichsprawców (art.20dust.1UPol).

69 J. Kudła, A. Staszak, Praktyczne aspekty tajemnicy bankowej. Przetwarzanie i wykorzystywanie informacji zgromadzonych na etapie czynności operacyjno-rozpoznawczych,„Policja”2010,nr1,s.29.

70D.Szumiło-Kulczycka, Czynności operacyjno-rozpoznawcze…,s.278.

Zakres dopuszczalnego korzystania z baz danych i rejestrów1

Documents

Transcript of Zakres dopuszczalnego korzystania z baz danych i rejestrów1