Z a k ł a d ła p icers ki W. M A C I Ą G WARSZAWA, t e I e f o n

Krucza 24 8 - 8 9 - 5 5

M I E S I Ę C Z N I K P O Ś W I Ę C O N Y N O W O C Z E S N Y M M E B L O M I U R Z Ą D Z E N I O M W N Ę T R Z REDAKCJA I ADMINISTRACJA - WARSZAWA, U L BEMA 91 m. 20. TEL. 636-60. P. K. O. Nr. 26.190.

ROK II 1933 Inż. Arch. Kozin Prószyński

S I A \ I) A R T ^ s J ®

1 5 5 : f? Długie, szare budynki , ciemne, smutne,

brudne koszary społeczne, poszatkowane w gę­ste szprosy, standart okienka z k t ó r y c h j akaś beznadziejność wyje.

P r z e j d ź m y te mroczne, zaśmiecone scho­dy, o t w ó r z m y te popaczone drzwi z k t ó r y c h farba zlazła już dawno, w e j d ź m y do ciemnej wąskiej k iszki k t ó r a nas oprowadza po miesz­kaniu .

Nazywa się to nic wiem dlaczego dwa albo t rzy z wygodami, bo cały wysi łek projektodaw­cy poszedł w kierunku robienia ludziom na złość.

Sufit pęka, klepka się wzdęła, tynk się sypie.

W pokoju sypialnym niema miejsca na łóżko, bo ods tęp od ściany do okna jest za ma­ły, a przy ścianie kominowej wielkie, dwu­skrzydłowe, monumentalne drzwi rozpanoszy­ły się tak szeroko, że niema już miejsca na nic. S p r ó b u j m y pos tawić łóżko głową do śc iany. Nie można , bo piec grzeje za mocno. Chcemy gdziekolwiek postawić k a n a p ę , spotykamy grzejnik po drodze. Zato cały szereg odcinków śc iany ginie n ieutył i farnie .

W gabinecie świat ło pada na piszącego z prawej strony, bibljoteka się nie mieści bo drzwi przecinają ścianę na osi. Tego wymaga przecież m o n u m e n t a l n o ś ć . . .

I tak zawsze i wszędzie . By le tanio, i szybko. W tych warunkach na leży s tworzyć wnę­

trze. W n ę t r z e jest funkcją architektury zewnę­

trznej i n aodwró t . Nie wystarczy jednak wy-

Nr. 4

112. Proj. Arch. Edward Seydenbeutel (W-wa) — K o m i ­nek. Marmury i lustra wyk f. Teodor Felkel (W-wa) , roboty zduń­skie i układanie płytek te r rako towych wyk. f. B. Walczyński ( W - w a ) , pręty meta lowe W. Puchalska i S-ka (W-wa ) , roboty malarskie i la­kier, drzwi f. K. Broszk iewicz i Syn (W-wa ) . F o t . E . K o c h ( w . w a ) .

113—115 . Proj. Inż. Arch. Kazimierz Prószyński (W-wa). B iurko pal isandrowe polerowane (obramowanie nikiel) , fotel kryty skórą , ,prune" koz łową. Meta l wyk . f. W. Puchalska i S-ka (W-wa) . Lampę na biurko f. Antoni F i l ipkowsk i (W-wą ) . Fotel f. W. Maciąg (W-wa) .

F o t . E . K o c h (W -wa) .

54

116. Proj . Inż. Arch. Kazimierz Prószyński (W-wa) — B iurko pal isandrowe polerowane, fotel kryty skórą „ p r u n e " koztową. Fotel wyk. f. W. Maciąg (W-wa ) . Meta l f. W. Puchalska i S-ka (W-wa ) . L a m ­pę na biurko f. A. F i l ipkowsk i (W-wa) . i

F o t . E. K o c h ( W - w a ) .

117. Proj . Inż. Arch. Kazimierz Prószyński (W-wa). Lampa na biurko posrebrzana, przybory do

palenia n ik lowe. Lampę wyk. f. A. F i l ipkowsk i (W-wa) .

118. Proj. Arch. Nina Jankowska (W-wa) — Gabinet adwokack i . Gruszka polerowana, kanty z pal isandru indyjskiego. B ib l jo teka do rozbudowy, podzie­lona na kilka części z k tórych jedna przysłonięta jest szybkami k rysz ta łowemi , część dyktą prze­suwaną pozostałe półki o twar te .

F o t . E. K o c h ( W - w a ) .

119. Proj. Inż. Arch. V. Pilichowski i G. Sigalin (Lon­d y n — W-wa) — B iurko obro towe z coc ta i l -barem w gabine­

cie dyr. B. w Londynie.

120. Proj. J . Grzędzielska („Ład" W-wa) pokrycie lniane tkaniną , , Ład " .

Fo fe l—jes ion ,

56

',1

121. Proj . Marjan Sigmund ( „Ład " W-wa) — Gabinet wyk. w jesionie, pokryc ie i makaty na ścianach „ Ł a d " . Meble i roboty tap i -cerskie wyk. f. A . T . Bandych (W-wa) .

124. Proj . Arch. Roman Schneider (W-wa, „Ład" ) —półk i na książki i fotel wykonane w sośnie opalanej. Obic ia lniane wykonane w pracowniach „ Ł a d u " .

.50 JU-

o CV ty

125. Rysunek biel iźniarki do i lustr. Nr. 126.

nalezienie samej formuły, gdyż ka­żda formuła prowadzi z natury rzeczy do standaryzacji. Twór­czość jest bowiem wypadkową intuicji i logiki . Jedynie współ-praca tych dwu czynników daje dobre rezultaty.

Decydujący wpływ na budo­wnictwo mają laicy i przesiębior-cy. W interesie tej grupy łudzi leży przedewszystkiem standary­zacja, k tó ra z natury rzeczy przy mniejszej pracy daje wię­ksze zyski . Przemawia to silnie do klijenta. Tani towar bezkon­kurencyjny. Archi tekt otrzymuje ryczał t , wykonawca ma stałą tan-tjemc.

Wszyscy sq zadowoleni. Umysłowość X I X stulecia

znalazła swój wyraz w pewnej segregacji pojęć o sztuce, stwo­rzyła formuły i poszuf ladkowała wszystkie lepsze odruchy twórcze-człowieka. S tworzyła „ s t y l e " .

S ty l jesl rzeczą nieistotna, i nigdy w praktyce nie is tniał . Szla­chetna architektura wszystkich minionych okresów wykazuje sla-łe niezmienne podstawy konstruk­cyjne przy k t ó r y c h dekoracja mo­że istnieć albo nie, niczem nie zmieniając war tości budowli .

W chwili gdy architektura odbiega od podstawowych założeń klasycznych i przerzuca się na po­wierzchowną dekoracy jność , zryr-wa zazwyczaj ten ścisły związek, jaki istnieje między- otoczeniem a bryłą budowlaną i jej zawartością. Odsuwa tym samym człowieka od przestrzeni, sl warzą izolację między ś w i a t e m w e w n ę t r z n y m i z ewnę t r znym, czego nie posia­da ły nawet miasta średniowieczne aczkolwiek odgrodzone od świa ta wysokimi murami obronnymi.

Nowa burżuaz ja epoki porc-wolucyjnej nie wniosła z sobą do życia nic prócz kap i t a łów na pod­stawie k tóryc l i rozwinęła się po­lo, by w sio lal później s tworzyć epokę w które j zaczęto szukać no­wych form kul tura lnych wyn ika ­jących z nowoczesności .

58

127 — 128. Proj . Inż. Arch. Kazimierz Prószyński ( W - w a ) — Bufecik jesion biały mat. i czarny dąb. Obraz „Martwa natura" Henry­ka Grunwalda. Taboret metal. wyk. f. W. Puchalska i S-ka (W-wa). Bufecik wyk. zakład stoi. Wł. Ko­morowski (W-wa).

F o t . E. K o c h (W-wa).

•

129. Proj . Inż. Arch. Kazimierz Prószyński (W-wa) — stół (s to łowy pokój ) j e ­sion biaty mat. i dąb czarny, wyk. zaktad sto i . Wł. Komorowsk i (W-wa) . FO:. E. K o c h ( w - w a ) .

Sto lat wegetacji na powierzchownej formie starych trady-cyj pozostawia jednak pewne pię tno na społeczeństwie . Pozo­stają pewne pojęcia, k tó re nie ła two wyplenić chociażby dlatego, że zawsze taniej kosztuje iść drogą u ta r tą , niż zmuszać się cią­gle do myś len ia .

Być może , iż w t y m t k w i przyczyna, że nowoczesne dziel­nice Warszawy nie odbiegły wiele od prototypu z ulicy K r u ­czej i Hożej . Pojedynczych wysiłków nie można brać pod uwagę . Wielkie bloki budowlane zmniejszyły jedynie k u b a t u r ę miesz­kań . IN>d względem planu i przekroju nie wiele się zmieni ło. Z dzie­dziny pos tępu na leży jednak wymienić takt, że dzięki propa­gandzie hygjeny zaczęła ludność kąpać się w łazience. Dotych­czas bowiem wanna służyła do moczenia bielizny, czasem raz na rok p ływały w niej wigilijne ryby .

Jest to zbiorowy wysi łek klijenteli, komi t e tów rozbudowy i luminarzy świata architektury. T y m ostatnim zresztą nic mo­żna czynić wyrzutów skoro wzięci w t ryby klijenteli i machiny administracyjnej muszą przecież dać jeść swoim żonom i dzieciom.

Archi tektura nowoczesna jest a rch i tek turą przestrzenną, ły­ka powietrze całą piersią, pławi się w s łońcu. Daje pełnię mo­żliwości dla talentu, tragiczne zaś rezultaty w kontakcie z mier­notą, k tóre j zewnętrzną pokrywką dla słabego architekta jest najczęściej pewien hyperinlollekl ualizm. Jasną jesl rzeczą, że człowiek lepy /. natury i nieobdarzony intuicją twórczą musi szukać ratunku na drodze logiki. Jednostronne traktowanie te­matu stwarza jednak formułę, produkuje standart, zabija twór ­czość.

Jeżeli więc fachowiec ma nawet tyle t rudności przy rozwią­zywaniu najprostszych zagadnień , cóż wart jest wobec tego wy­siłek laika?

Dlatego też oderwane po­jęcie istoty wnę t rza jest nic do pomyślen ia .

Oddawanie poszczególnym projektodawcom, różnych czę­ści kompleksu tej maszyny ja-k ą j e s t d o m , prowadzi do opła­kanych wyn ików. Jeżel i we­ź m i e m y jednak pod uwagę , że znikomy ty lko procent ar-ch i t ek tów ma jakie takie po­jęcie o konsekwencji j aką pociąga za sobą źle rozwią­zany plan budynku, to sta­niemy niemal że w sytuacji bez wyjścia.

Sytuacja staje się teni-bardziej rozpaczliwą, że w stosunku do za robków budo­wlanych zarobki „ a r ch i t ek t a internisty" są minimalne. Po­za tern opracowanie detali wnę­trza wymaga znacznie wię­kszej pracy niż projekt samej b r y ł y budowlanej, wskutek tego znany architekt o wiel­kiej klijenteli nic zadaje so­bie zupełnie fatygi t y m tema­tem. Poprostu nie opłaca mu się.

S tąd usus, że w n ę t r z e m właściwie n ik t się specjalnie nie interesuje. Poprostu ku­puje się meble w magazynie, meble te stoją gotowe, mo­żna je n a b y ć szybko i tanio. Mieszkanie staje się z biegiem czasu graciarnią do k tó re j po­woli dochodzą prezenty przy­jaciół i krewnych.

Bywają jednak niekiedy wypadki , że klijenl /.wraca się do architekta z prośbą 0 „zap ro j ek towan ie w n ę t r z a " . Najczęściej jednak zwraca się on do „ spec ja l i s ty" w tej dziedzinie. Wówczas i projek­todawca wkracza w labirynt błędów swego poprzednika 1 cały jego wysi łek twórczy idzie właściwie w kierunku tuszowania błędów tego, k tó ­ry budował dom a z a p o m n i a ł o tern, że w t y m domu trze­ba mieszkać .

61

Mniejsza o Lo gdy chodzi o rzeczy k ró tko t rwa łe jak lokale handlowe, k ina , niniejsze teatry i ca ły ten drobiazg obliczony na k ró tką amor tyzac j ę . W tej dzie­dzinie obliczonej na d o r a ź n y efekt i k ró tk i pobyt je­dnostki m o ż n a od biedy posługiwać się sztucznością. Co innego gdy m a m y do czynienia z objcktem na k t ó r y człowiek patrzy całe swe życic.

Konstrukcja nowoczesna jest wyrazem pos tępu te­chniki , k tó ra ła two już rozwiązuje każde zagadnienie, umie znaleźć wyjście w każdej sytuacji, posiada mo­żliwości nieograniczone. Teoretycznie wszystko jest możl iwe. Is tnieją najwyżej t rudności finansowe.

130. Proj . Inż. Arch. Kazimierz Prószyński (W-wa). Pokój bawialny, fote l ik do bridge'a — szary jawor , poręcze czarne polerowane, lustro oprawne w nikiel . Fotel wyk. f. W. Maciąg (W-wa) .

F o t . E. K o c h ( W - w a ) .

W tern tkwi poniekąd niebezpieczeń­stwo dla kul tury . Stare cywilizacje wali ły się w chwili nadprodukcji ś rodków ku l ­turalnych, k tó rych rozwój wyprzedzi ł t echn ikę . Dziś mamy objaw odwrotny.

Człowiek bez podstaw, pos iadający ogromne środki techniczne myśli prze-dewszystkiem kategorjami, k tó re mu przynoszą dochód. Dąży do standartu.

S tąd potrzeba selekcji ma te r j a łu ludz­kiego.

Czynnikiem p o w o ł a n y m do tego są przedewszystkiem wyższe uczelnie. Nie t ę d z i e m y jednak dalecy od prawdy bwierdząc, że 5 0 % nowowstępujących na studja architektoniczne nie nadaje się zupełnie do tego fachu. Skutk iem tego jest nadprodukcja miernoty k t ó r a kładzie wybitne p ię tno na wszystkich objawach życia.

Niema jednak sposobu usunięcia tego czynnika skoro otrzymanie dyplomu jest uwarunkowane wykonaniem pro­j ek tów bez względu na ich poziom. B y ­le o t r z y m a ć s topień dostateczny. Stoso­wanie t e rminów i rygorów nic prowa­dzi do niczego. Najwyżej odpadnie ele­ment zdolniejszy, jako zazwyczaj bar­dziej leniwy i niewyrobiony życiowo. Miernoty pokrywają pracą brak zdol­ności i zazwyczaj kończą studja prędzej od jednostek wysoko uzdolnionych.

W ż a d n y m j e d n a k ż e fachu prawdo­podobnie talent nie jest rzeczą tak pierw­szorzędnej wagi, jak w architekturze. Można znaleźć wielu doskona łych wyko­nawców, p ro j ek todawców można poli­czyć na palcach.

Najlepsze maszyny, na jwymyś ln i e j ­sza technika jest jednak rzeczą obliczoną na szybką amor tyzac j ę . Archi tektura musi p r ze t rwać pokolenia, musi zos tać wyk ładn ik iem kul tury danej epoki.

Popa t rzmy na nowoczesną Warsza ­wę .

Dziesięć lat temu było źle, dziś już jest beznadziejnie.

I nic się nie zmieni, póki architekt nie będzie mia ł głosu decydującego .

62

131. Proj . Inż. Arch. Kazimierz Prószyński (W-wa) — Fotel zebra (znigana) mat. poręcze z pasów skórzanych. Fotel wyk. f. W. Maciąg (W-wa). Klamry metal. wyk. W. Puchalska i S-ka (W-wa). Pasy f. E . i Z. Fiedotow (W-wa). F o t . E. K o c h (w-wa).

K L I J E N T E L A Wielka firma meblarska. Sześć potężnych okien

wystawowych mizdrzy się do klijenteli. Są i kwiat­ki pozłacane i przymilne amoretki, kio woli może otrzymać fotel z łabędziem, jest także do wyboru orzeł i karjatyda, girlandki, festony. Wszystko jest.

Róża jest żoną bogatego przemysłowca, przy­jechała właśnie z Tomaszowa po garnitur do sypial­nego. Jej starsza siostra nie zrobiła jeszcze takiej karjcry. Poprosfu jest intelektualistka i mieszka na Tlomackiem. Zna się jednak na stylach. Baj la na-pewno dobrze wybierze.

Dobry i cierpliwy sprzedawca zachwala zgrabnie swój towar:

— Polecam pani przepiękny garnitur w stylu ,,Lui-kęz", niech pani sama oceni wytworność tej linji.

—Tak, owszem cedzi pani Róża, tylko te nóżki to mi się nie podobają!

—Nóżki, co jest nóżki—wtrąca Baj la z iryta­c j ą - c z e g o chcesz od te nóżki, to przecież Ludwik tak kazał!

Cóż robić, kiedy kazał? Dobrze że to Ludwik. Ale Ludwik już nikomu

dziś nie rozkazuje i stąd kłopot. Corbusier jest jeszcze za mało popularny by ar­

chitekt mógł klijenla przygwoździć jego autorytetem

Architekt jest wogóle osobą podejrzaną. jFach,

132. Proj . Inż. Arch. Kazimierz Prószyński ( W - w a ) — Wózek na za­kąski, części metal. wyk. f. W. Puchalska i S-ka (W-wa).

jego jest niewyraźny. Ani to inżynier, ani malarz. Tyle czasu obywano się bez niego.

Od kiedy powstała Adrja, w Warszawie zawrzało. Zaczę­ła się modernizacja gwałtowna. Każda rodzina ma jakie­goś przyjaciela architekta który za darmo zrobi projekt.

—Tylko pamiętaj, żeby było solidnie i tanio Łojek i Szczerbiński mają stanowczo

pecha. Na Cęsiej, Ogrodowej, na Chłod­nej wszystko taniej i solidniej. Na Gęsiej. Ogrodowej kwitnie sztuka nowoczesna,

W śródmieściu wszystko po staremu. Architekt musi biegać na Gęsią. Jest w większości wypadków trakto­

wany przez klijenta jako przedsiębiorca. Jest odpowiedzialny jeśli malarz upije

się w piątek zamiast w sobotę i zgubi klu­cze od mieszkania. Jeżeli wapno zgryzie farbę, to także jego wina. Bywają i gorsze wypadki. Przytaczam autentyczny doku­ment polubownej ugody architekta z roz­drażnionym klijentem w chwili gdy sto­larz nie dotrzymał terminu:

...potwierdzając odbiór zadatku zł.,., otrzymanych od p. X. za pośrednictwem p. Y . przyjmuję do wykonania następują­ce zlecenia:

1. Łazienka: wykończenie malarskie, lustro, na przybory, na ręczniki, na płaszcz, na mydło w wannie.

63

2. Klozet: pudełko na papier 3. Kuchnia: wytępić karaluchy . . . Oto sztuka wnętrz. Innen Dckoration !

Istnieje wielka dysproporcja między wymaga­niami klijenla, a sumą którą rozporządza architekt. Na każdą uwagę że wielkie firmy meblarskie znacz­nie wyższe ceny sobie liczą, klijeiil wzrusza ramio­nami:

—-Widziałem u Szczerbińskiego garnitur za dwa tysiące a pan mi liczy o dwieście złotych drożej.

- Dlaczego pan nie kupił? W tym wypadku nigdy nic doczekamy się od­

powiedzi. Sam fakt że standartowy mebel można mieć na rynku tanio, upoważnia kii jen! etę do twier­dzenia że architekt musi dostarczyć meble wyso­kiego gatunku jeszcze taniej.

Klijent jest zawsze niezadowolony. Wychodzi bowiem z założenia, że architekt jest handlarzem mebli i jako Laki przyjmuje całkowitą odpowie­dzialność za wszystko. Przyjmując zaś zobowiąza­nie, projektodawca jest zawsze uzależniony od wy-

134.

64

Proj. M. Bielska i H. Karpińska (W-wa „Ład" ) Przedpokój wyk. w orzechu.

133. Proj. Inż. Arch. Kazimierz Prószyński (W-wa)— Przedpokó j . Części meta l . wyk. f. W. Puchalska i S-ka (W-wa) .

F o l . E. K o c h ( W - w a ) .

konawcy który z reguły jest spóźniony. Z drugiej strony klijenlela może go gnębić wstrzymując wy­płaty, skąd znów przykrości z wykonawcami. .Jedynie wielkie firmy wytrzymałe matcrjalnic mogą się dobrze wywiązywać z zobowiązań. Kosztorysy ich jednak są tak wygórowane, że klijent z zasady je odrzuca.

Z drugiej strony klijent unika bezpośredniego kontaktu z wykonawcą, gdyż rozumie że po wpła­ceniu zadatku jest zawsze od niego uzależniony. Jest rzeczą jasną że woli pertraktować z architektem, gdyż może sobie zawsze stworzyć tytuł wykonaw­czy na jego honorarjum.

Najczęściej do lego nie dochodzi. Poprostu na­stępuje zwykłe wylanie irytacji.

Klijenl nie szanuje fachowości. Im wyższa jest jego sytuacja życiowa tern lepiej się zna na wszy-stkiem. Tu należy być ostrożnym, by go sobie nie zra­zić. Trzeba potakiwać. Podobno w innych branżach panują te same stosunki.

Było to w okresie Pewuki. Pewien architekt wyjechał do Łodzi na akwizycję projektu stoiska. W ciemnym fabrycznym zakamarku siedział jakiś pan,

135. Proj. R. Krzywiec (W-wa „Ład" ) — Patera srebrna, wyk. Ar ­tystyczna Pracownia Wyrobów Sre ­brnych Jan Cynowski (W-wa ) .

F o t . w y k . „ D o r y s " ( W - w a ) .

wzięły nowoczesny maferjal i nowoczesne warunki by Lu.

Artysta z Bożej łaski bez podstawr architektonicznych, bez wyksz ta łcen ia fachowego, ma za punkt w y j ś c i a nieogra­niczoną fantaz ję , k tóra nie może dla siebie znaleźć formy realnej, stwarza fikcje, kompromituje życiowe założenia nowoczesno­ści . W tych warunkach powią­zanie logiczne e lementów kon­strukcyjnych wnęt rza jest mało prawdopodobne. Opinja zaś do­tyka przedewszyjtkiem tych (

k tó r zy f irmują p rądy nowo­czesne a więc a rch i tek tów.

Kiedyż nadejdzie ta p iękna chwrila, gdy architekci przestaną psuć farby i płótna, a malarze za rzucą a r ch i t ek tu r ę ? Kro-Kro.

któremu na wyg ląd nie inożna-by zarzucić pretens jonalnośc i .

Rozłożył L ' l l lustrat ion. N u ­mer poświęcony sztychom ja­pońskim.

•—-Chciałbym mieć stoisko w stylu drzeworytu j apońsk iego . . .

Kapitalne zagadnienie. .I;,k pogodzić pissuary, kształ tk i i pie­ce streblowskie z drzeworytem j apońsk im. Chyba sam Foudjita ?

Na jg roźn ie j szym, nie tyle konkurentem ile poprosi u zja­wiskiem, dla architekta jest ar­tysta malarz, dekorator wnęt rz .

Nie chodzi mi specjalnie o kwcstje materjalne. Cały wysi­łek twórczy nowego pokolenia młodej architektury poszedł w kierunku stworzenia nowych form, które za punkt wy j śc i a

136. Proj. R. Krzywiec (W-wa „Ład" ) — Patera srebrna, wyk. Ar ­tystyczna Pracownia Wyrobów Sre­brnych Jan Cynowsk i (W-wa ) .

F o t . w y k . „ D o r y s " ( W - w a ) .

65

137. Proj. Arch. Kazimierz Prószyński (W-wa) — Wnętrze ośrodka pro­pagandy L.O.P.P. w Poznaniu. Konstr . meta l , k latki schodowej do schronu gazowego.

OŚRODEK PROPAGANDY L. O. P. P. W POZNANIU

Jako zupełnie nowy typ lokalu handlowego na leży zaliczyć ośrodki propagandy L . O. P . I \ , k t ó r y c h sieć po­wstaje obecnie po wszystkich głównych miastach w kraju.

Pierwszy tego typu ośrodek powsta ł w Warszawie przy ul icy Świę tokrzysk ie j . Było to niejako doświadczenie na podstawie k tórego L . O. I*. I'. ustaliła racjonalny pro­gram budowy lokal i tego typu . Pierwotne założenie loka­lu handlowego z systemem lad i kasą zosta ły obecnie za­

rzucone, t r a k t u j ą c tego rodzaju wnętrza jako salon pokazowy dla popularnych wycieczek oraz jako czytelnie l i teratury propagandowej. Część handlowa została zredukowa­na wyłącznie do biura sprzedaży, k t ó r e cofnięto na t y ł y magazynu.

Wnę t r ze propagandowe musi przedewszystkiem wydzielać się z ogólnego otoczenia, na co został prze­dewszystkiem położony nacisk przy budowie ośrodka w Poznaniu. Sy­tuacja była tam o tyle trudna, iż należało przedewszystkiem skonku-rować kolorystycznie jako bezpo­średnie sąsiedztwo, magazyn foto­graficzny Gregera. Efekt ten osią­gniętym przez silne podkreślenie ele­wacji czerwonym cynobrem na tle kontrastowego wnę t rza , co wraz z wykonaniem szyldu ze s rebrną sty­lizowaną b o m b ą i zielonymi neonem pozwoliło wydzielić się z otoczenia małej stosunkowo elewacji.

Samo wnę t r ze posiada boga-ty ma te r j a ł propagandowy i nau­kowym w postaci modeli oparzeń , gencalogji gazów t ru j ących oraz bogatego ma te r j a łu przeciwgazowe­go, k t ó r y jest całkowicie widoczny dla przechodnia zzewnąt rz . Ta za­sada bodajże powinna dominować przy tego rodzaju rozwiązaniach.

L . O. P . P . w ciągu bieżącego roku o tworzyła już trzy ośrodki : Warszawa, P o z n a ń , Katowice. W naj­bliższej przyszłości będzie zbudowa­ny ośrodek w Krakowie .

Inicjatywa ta, w k tó re j możc-myr iść o lepsze z wszystkicmi inne-mi nacjami winna się cieszyć jaknaj-szerszem poparciem społeczeństwa. J ak pożyteczną jest ona świadczyć mogą s ta tystyki zapisów członków dokonane w oś rodkach propagan­dowych.

66

138. Proj . Inż. Arch. Kazi­mierz Prószyński (W-wa). Wnętrze ośrodka propagandy L. O. P. P. w Poznaniu. Lada chromoniklowana stuży jsko gablotka dla próbek chemi-kalji i gazów bojowych.

139. Proj . Inż. Arch. Kazi­mierz Prószyński (W-wa). Wnętrze ośrodka propagandy L.O.P.P. w Poznaniu. Modele woskowe oparzeń ciata gaza­mi bojowemi, szafa lakiero­wana czarna z częściami chromoniklowanemi służy za pomieszczenie dla sprzętu mo­delarskiego lotniczego.

140—141. Proj . i wykon. Otto Pfefferkorn Bydgoszcz (oddział w W-wie) — Nowy sklep z wyrobami , ,E. Wede l " (w łaśc . H. Warta lska) w W-w ie przy A l . Szucha Nr. 2/4, te l . 8-33-64 (d rzewo — ciemny pal isander). Roboty meta lowe wyk. f. W. P u ­chalska i S-ka ( W - w a ) , żyrandol i k inkiety wyk. f. „ I R I S " ( W - w a ) .

F o t . E. K o c h f W - w a ) .

W. % - f i ; m

68

Tapety własnej fabryki, nadające się do każdego pokoju.

Koszt tej tapety na średni pokój około 60 zt.

Skład zaopatrzony stale w b. bogaty wybór tapet od najtańszych gatunków do naj­

przedniejszych.

Dla P.P. a r c h i t e k t ó w specjalny rabat.

F . S T A S Z E W S K I WARSZAWA, MAZOWIECKA 8. TEL. 670-85.

r o |. w y k o n , f i

P r z y b o r y na b i u r k o (bronz patynowany i chromowany)

r m y

A L E K S A N D E R W A R S Z A W A ulica N o w y S w i a ł 43

W Y R O B Y A R T Y S T Y C Z N E Z B R O N Z U I M A R M U R U N A G R O D Y SPORTOWE. M O D E L E W Ł A S N E .

A R T Y S T Y C Z N A P R A C O W N I A W Y R O B Ó W S R E B R N Y C H

Jan C K I an \̂ ynows ul. Leszno Nr . 49 W A R S Z A W A Tel. 11-65-28.

W Y K O N Y W A :

wszelkie r o b o t y w zakres złotnictwa wchodzące według nades łanych i własnych ry­sunków, oraz r e p e r a c j e po cenach u m i a r k o w a n y c h .

W Y K O N A N I E S O L I D N E I P U N K T U A L N E .

Z A K Ł A D Y P R Z E M Y S Ł O W O - S T O L A R S K I E

A . T. B A N D Y C H S P Ó Ł K A Z O G R . O D P .

W A R S Z A A Y A , W O L S K A 44, T E L . 235-82

W Y K O N U J Ą

M E B L E I W N Ę T R Z A URZĄDZENIA SZKOLNE ROBOTY BUDOWLANE

DLA W. PP. ARCHITEKTÓW S P E C J A L N E R A B A T Y

W Ł A S N A P R A C O W N I A T A P I C E R S K A

S O L I D N I E

ZAKŁAD ARTYSTYCZNY WYROBÓW Z BRONZU

S. G . R O S M A Ś T S K I W A R S Z A W A PIĘKNA 20

W Y K O N Y W A :

T A N I O P U N ­K T U A L N I E

P R O J E K T Y I K O S Z T O R Y S Y N A Ż Ą D A N I E M E D A L SltEIIHNY N A P . W . K . 102!) II.

Urządzen ia do wystaw i b u f e t ó w oraz okucia do budowli mos iężne , niklowe, platerowane i z b ia łego metalu. Bronzy biurkowe: ka ł amarze , popielniczki, no­że z bronzu oraz w połączeniu z mar­murem krajowym i zagranicznym. Bron­zy: salonowe, kościelne, meblowe, biu­

sty, figury, żyrandole i t. p.

I

Proj. B. Marcinek art. rzeźb, firmy „Polska Fabryka Porcelany Ć M I E L Ó W "

Dyrekcja firmy „Ćmielów" uprzejmie prosi o łaskawe zwiedzenie wzorowni swoich wyrobów galanteryjnych mieszczącej się w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 95 I p.

M E B L E R A C J O N A L N E o pięknej nowoczesnej formie

l a k i e rowane i f o r n i e r o w a n e

p r o j e k t u j e i w y k o n u j e

„ W N Ę T R Z E" W a r s z a w a , Marszałkowska 151

Wielki wybór nowoczes­nych urzqdzeń kuchennych.

Bezpłatne porady w dziedzinie dekoracji wnętrz.

SKŁAD FARB I LAKIERÓW

A . I M R O T H d a w n i e j L. B E C K M A N N W A R S Z A W A , Nowy Świa t 16, t e l . 636-22 Skład: Sandomierska 10 dom wt. Konto PKO. 15669.

p o l e c a : f a r b y s u c h e i o l e j n e , lakiery krajowe i zagranicz­ne oraz wszelkie przybory dla malarzy I lak ierników.

2fi82r

KRAJOWY PRZEMYSŁ NEO W A R S Z A W A OGRODOWA 4Q

T e l e f o n 613-85

BIELAŃSKA 8.

S K L E P I P R A C O W N I A R Y M A R S K O - G A L A N T E R Y J N A

E . I Z . F I E D O T O W A W A R S Z A W A ulica B r a c k a i'ó.

P R Z E D K U P N E M M E B L I P R O S I M Y SPRAWDZIĆ C E N Y , JAKOŚĆ w FIRMIE

„ZACHĘTA" PL. TRZECH KRZYŻY, RÓG ŻURAWIEJ. W I E L K I W V B Ć R W Y K W I N T N Y C H I S K R O M N I E J S Z Y C H S Y P I A L N Y C H . S T O Ł O W Y C H , G A B I N E T Ó W , S A L O N Ó W I S Z T U K P O L E O Y N C Z Y C H

W nowoczesnem mieszkaniu

KANAPA-ŁÓŻKO „AMERYKANKA" praktyczna, piękna, wygodna.

Fabryka „ A M E R Y K A N K A " Fabryka Aleja Jerozolimska 105, telefon 264-99.

Tramwaje 6, 7, 8, 11 i Z.

II

D Z I A Ł A D R E S O W Y W E D Ł U G B R A N Ż

A N T Y K I ARTYKUŁY M E T A L O W E L U S T R A I S Z Y B Y

Dekoracyjny Antykwarjat K. K A N I E W S K I i S-ka

Warszawa, Nowy Świat 64. Telefon 603-71. A N T Y K I , M E B L E , O B R A Z Y , D Y W A N Y ,

P R Z E D M I O T Y S Z T U K I .

Zak ład artystyczny w y r o b ó w z bronzu i metalu

S. G. ROSMANSKI Warszawa, Piusa XI 20.

Wykonywa: U r z ą d z e n i a do wystaw i bufe tów oraz okucia budowlane, mosiężne, niklowe, platerowane i bia­ły metal. Bronzy biurkowe. Bronzy: Salonowe, ko­

ścielne, meblowe, żyrandole.

A R C H I T E K T U R A WNĘTRZ C E N T R . O G R Z . , W O D . , K A N A L I Z A C J E

T A P C Z A N Y poleca firma: „ARCHITEKTURA WNĘTRZ" W A R S Z A W A , Ś-TO K R Z Y S K A i , T E L . 283-80

Według własnych i nadesłanych projektów — URZĄDZENIA W N Ę T R Z —

BIURO I N S T A L A C Y J N O T E C H N I C Z N E

Inż. CZ. ZARZECKI w Warszawie, ul. M a r s z a ł k o w s k a 79, tel. 8-32-88.

, Ogrzewania centralne, wo-wykonywa: d o c i ą g i | k a n a l i z a c j e > { t . p . P R O J E K T Y . K O S Z T O R Y S Y .

N O W O C Z E S N E URZĄDZENIA I R E M O N T Y

mieszkań, lokali publicznych i handlowych. Wykonanie solidne. Ceny przystępne.

A R C H . W N Ę T R Z M . K O R A L Warszawa, Marszałkowska 129, tel. 785-82

D Y K T Y I F O R N I E R Y

A R M A T U R Y E L E K T R Y C Z N E

„ I N T E R W 0 0 D " sP z o. o w l a ś ć . Karol Konopacki i S-ka

Hurtowy i detaliczny skład fornierów i dykt SPECJALNOŚĆ: forniery egzotyczne i dykty fornierowane

Warszawa, Grzybowska 35, tel. 296-38

S P E C J A L N A W Y T W Ó R N I A Ż Y R A N D O L I

A. FILIPKOWSKI Warszawa, M a r s z a ł k o w s k a 143 i Zielna 38. Te ł . 205-24

Ż y r a n d o l e , kinkiety, lampy, pendle, plafoniery. Platery: z łocen ie , srebrzenie, niklowanie, oksydowa­nie w r ó ż n y c h kolorach, szlifowanie, polerowanie,

przyjmuje s ię i reperacje. Rok z a ł o ż e n i a 1907.

E L E K T R Y C Z N E URZĄDZENIA

P R Z E D S I Ę B I O R S T W O I N S T A L A C Y J N E

Inż. H E N R Y K E D E L M A N i S-ka W A R S Z A W A , Ż Ó R A W I A 16, T E L . 9-55-75.

N O W O C Z E S N E I R A C J O N A L N E OŚWIETLANIAI W N Ę T R Z . I N S T A L A C J E P R Ą D Ó W S I L N Y C H I SŁA-1

B Y C H . D Ź W I G I O S O B O W E I C I Ę Ż A R O W E .

H U G O N F R I E D F A R B Y I L A K I E R Y

W A R S Z A W A M O N I U S Z K I 4

NOWOCZESNE ŻYRANDOLE

„IRIS" W A R S Z A W A Wierzbowa 8 Telefon 699-70

S T Y L O W E I N O W O C Z E S N E W Y K W I N T N E ŻY­R A N D O L E , L A M P Y , KINKIETY, L O R N E T K I , B R O N ­

Z Y , P O R C E L A N A , P R O J E K T O W A N I E .

NAJWIĘKSZA H POLSCE Z M . w n 1B80 FABRVKA FARB I LAKIERÓW

W. K A R P I Ń S K I & W. L E P P E R T .

W A R S Z A W A — J E R O Z O L I M S K A 3 0 . OFERTY NA ŻĄDANIE.

F A R B Y O L E J N E

„ A . MARCINIAK" Sp. Akc. W A R S Z A W A

Z a r z ą d i Fabryka — W R O N I A 23 Telefony: 795-08 i 792-02

Wzorownia — ZŁOTA 49. Telefon 260-76

WYTWÓRNIA F A R B A R T Y S T Y C Z ­N Y C H I D E K O R A C Y J N Y C H „ A N - B U "

P r o f . A N T O N I B U S Z E H i S - K a W A R S Z A W A

ARTYKUŁY M E T A L O W E I Z O L A C Y J N E MATERJAŁY

B R A C I A L O P I E Ń S C Y W A R S Z A W A

F A B R Y K A W Y R O B Ó W Z B R O N Z U I O D L E W N I A M E T A L I .

F A B R Y K A : H O Ż A 55- T E L . 917-89. M A G A Z Y N F A B R Y C Z N Y : K R A K . P R Z E D M . 15. T E L . 621-90

O K U C I A B U D O W L A N E z żółtych i białych metali

A R M A T U R Y O Ś W I E T L E N I O W E D E K O R A C J E W N Ę T R Z O D L E W Y R Z E Ź B I F I G U R R O K Z A Ł O Ż E N I A 1884

Hudrofuge „ C A S T O l l " środek izolacyjny POSIADA N A SKŁADZIE

PRZEDSIĘBIORSTWO B U D O W L A N E M A U R Y C Y K A R S T E N S

Warszawa, ul. Koszykowa 7, Te ł . 8-27-95.

K I L I M Y I D Y W A N Y

„ A R A S

W Y T W Ó R N I A W Y R O B Ó W M E T A L O W Y C H

W. PUCHALSKA i Sh2 Warszawa, ul. Marszałkowska

Nr . 65, tel. 966-49.

Urządzenia metalowe wnętrz i wystaw. Me­ble stalowe niklowane. Specjalne okucia bu­dowlane.

w l a ś c . J. A N T O N I E W I C Z Warszawa Widok 8 T e ł . 292-48 Dywany Ręczne, Krajowe i Perskie, Kilimy i Narzuty Firanki ręczne, Kanapy-Łóżka ,,Amerykanka", Meble

(Gabinety—Saloniki etc)

D Y W A N Y , F I R A N K I P O K R Y C I A M E B L O W E

A D A M Ż Y T O W A R S Z A W A , PI. Żel. Bramy i . Telefon 662-52

L U S T R A własnej wytwórni H E N R Y K H O C H

ul. Bracka 2. Teł . 909-73 Szyby szlifowane. Szlifiernie szkła

i odlewnia luster. Z A K Ł A D Y S Z K L A R S K I E I W Y T W Ó R N I A L U S T E R

JAN SZULC i S-ka sP. z o. o. Nowy Świat Nr. 59. Tel. 765-94

Lustra i szkła szlifowane wszelkiego rodzaju. — Zasło­ny bufetowe. — Wielkie szyby wystawowe. — Szyby samochodowe. — Wykonywanie wszelkich robót w za­

kres szklarstwa wchodzących.

M A R M U R Y I SZKŁO

TEODOR FELKEL Warszawa, Leszno 23. Telefon 11-07-04.

Obróbka Granitu, Marmuru i Szkła.

M E B L E

Z A K Ł A D Y P R Z E M Y S Ł O W O - S T O L A R S K I E

A. T. R A N D Y C H s P . z o . „ . Warszawa Wolska 44 Tel . 235-82

L . J . C I Ę Z K O W S K I F A B R Y K A : N O W E B R Ó D N O ul. LIWSKA 10

Sk ład Fabryczny: Żórawia 2, i Plac 3-ch K r z y ż y 12, telefon 9.06-80

P O L E C A : M e b l e w ł a s n e g o w y r o b u Przyjmuje zamówienia po cenach konkurencyjnych

m •> M E B L E N O W O C Z E S N E F O R N I E -R O W A N E I L A K I E R O W A N E

C t f H Największy wybór kompletów kuchennych

„C Z E R S K " W A R S Z A W A N I E C A Ł A 3

ZAKŁADY S T O L A R S K I E

M . H E R 0 D E K W A R S Z A W A — S O L E C 77

tel. 9-60-48.

ZAKŁAD S T O L A R S K I j L E O P O L D A K A M L E R A

Warszawa, Piusa XI (Piękna) 56. Telefon 8-92-42. Meble nowoczesne i urządzenia wnętrz w/g własnych i nadesłanych projektów

M E B L E N O W O C Z E S N E lakierowane kolorowo (schleiflak), forniero­wane (jawor, orzech, palma, jesion). Urzą­dzanie wnętrz w/g najnowszych projektów.

J. K R Z Y P O W , Warszawa, M a r s z a ł k o w s k a 111/3 Telefon 209-58.

Warszawska Wytwórnia M e b l i Stylowych W Ł. K U C I C K I

M a r s z a ł k o w s k a 145 w p o d w ó r z u . Tel . 504-68 P O L E C A w D U Ż Y M W Y B O R Z E :

Sypialnie, Stołowe pokoje, Panieńskie komplety, Salony oraz pojedyncze przedmioty. C E N Y NISKIE 1

ZAKŁAD S T O L A R S K I

W Ł A D . M I L C Z A R E K W A R S Z A W A — L I T E W S K A 3

T e l e f o n 8 1 6 - 7 3

III

0 M E B L E • M E T A L O W E W Y R O B Y # P I E C E I K A F L E

M E B L E N O W O C Z E S N E I S T Y L O W E

poleca Firma M O R A W S K I W A R S Z A W A , N O W Y - Ś W I A T 52

W Y T W Ó R N I A M E B L I S T Y L O W Y C H I N O W O C Z E S N Y C H

Odświeżanie starych antyków T E L E S F O R R Y Ń S K I

Warszawa, Marszałkowska 3 i a , tel. 879-87

W Y T W Ó R N I A A R T Y S T Y C Z N O - S T O L A R S K A

ZDZISŁAW SEMETKOWSKI Warszawa, ul. Krucza Nr. II, tel. 8-67-75

Wykonywa wszelkie roboty w c h o d z ą c e w zakres sto­larstwa meblowego i galanterji drzewnej, oraz u r z ą ­dzenia biurowe, szkolne i sklepowe p-g. rysunków

w ł a s n y c h i projektów dostarczonych.

WYTWÓRNIA M E B L I

W I K T O R S O K O Ł O W S K I W A R S Z A W A — K O P E R N I K A 42

Telefon 236-15

WŁ. STRZESZEWSKI STOLARNIA M E C H A N I C Z N A

W A R S Z A W A , K A R O L K O W A 48, Tel . 632-59

p o l e c a :

Meble nowoczesne pełnowartościowe, gotowe i na zamówienia.

P o l s k i P r z e m y s ł M e b l o w y

„ S T Y L " Sp. z o. o. Warszawa, Złota 7

N a j k o r z y s t n i e j

Fabryka Wyrobów Metalowych

J. P U C H A L S K I Warszawa, Marszałkowska 78. Telefon 9.66-59 W Y K O N Y W A : Meble stalowe niklowane, gzymsy do firanek, w ie szad ła do przedpokoi i t. p. Dekoracje

w n ę t r z

N E O N Y

R E K L H M Y N E O N O W E RÓŻNYCH S Y S T E M Ó W

K . i W . D W O R A K O W S C Y W R R S Z f l W B , H O Ż f l 35 T E L E F O N Nr. 9.74-06

R E K L A M Y N E O N O W E I Ż A R Ó W K O W E , P O K R Y W A N I E B I A Ł E M I M E T A L A M I F R O N T Ó W W Y S T A W S K L E P O W Y C H

T. J A R O S Z Warszawa, ul. Hoża 35, tel. 916-85,

Z A K Ł A D Y X T V O X T " T E C H N I C Z N E » T A I I v W I N W A R S Z A W A , Graniczna 14, Telefon 253-04 FABRYKA RUR NEONOWYCH I TRANSFORMA­

TORÓW, LABORATORJUM PRÓŻNIOWE.

O K U C I A P I E C O W E I K U C H E N N E

DRZWICZKI H E R M E T Y C Z N E , K U C H E N N E I WENTYLATORY

p o l e c a

FABRYKA P. Ł A W A C Z i S-wie Warszawa, Daniłowiczowska 2. Telefon 202-54

F i . J . M A S A D Y N S K I F a b r y k a k a f l i

P O Z N A Ń , P L A C N O W O M I E J S K I lOa

J A N STACHIEWICZ F A C H O W E PRZEDSIĘBIORSTWO R O B Ó T Z D U N SKICH. P R Z E D S T A W I C I E L S T W O FABR. K A F L I

„ S K A W I N A "

W a r s z a w a , Okólnik 3a (Szczygła 2) Tel. 524-40

B. W A L C Z Y Ń S K I MAJSTER ZDUŃSKI

Warszawa, Plac S-i-h Krzyży 12 111. 5. Telefon 9-50-23.

P I E C E S Z R A J B E R A

P R Z E N O Ś N E P I E C E K U C H E N N E S Z R A J B E B A P O K O J O W E

Hermetyczne — trwale •— oszczędne — tanie Wynalazek polski — W y r ó b k r a j o w y

K A B O L S Z B A J B E B s P . z « . o . W A R S Z A W A , G R Ó J E C K A 33 T E L E F O N 320-33

P O R C E L A N A

SKŁAD SZKŁA I P O R C E L A N Y

J . M A J E W S K I i S-ka

OŚWIETLENIA WNĘTRZ

F A B R Y C Z N Y M A G A Z Y N M E B L I

„ V I T A L I S" Warszawa, u l . K r ó l e w s k a 8, telefon 448-72

w podwórzu wprost Zachęty.

M E B L E R A C J O N A L N E Lakierowane i Fornierowane

projektuje i wykonuje

„ W N Ę T R Z E " Warszawa — Marszałkowska 151.

M E B L E M E T A L O W E

„ M A T R A " B-cia PRZYDRYDZY POZNAŃ, u l . Dąbrowskiego 142

Fabryka: łóżek metalowych do użytku do­mowego, letnisk, sanatorjów, schronisk, siero­cińców, szpitali, żłobków. Mate raców s p r ę ­żynowych. M e b l i ogrodowych żelaznych i drewnianych. Cennik na żądanie

F A B R Y K A M E B L I Ż E L A Z N Y C H

J . N E U F E L D Warszawa-Praga, ul. Brukowa 4 6, T e ł . 10-14-66

Produkuje: ł óżka ż e l a z n e i m o s i ę ż n e , wózki dziecinne, nowoczesne meble stalowe, u r z ą d z e n i a szpitalne, meble lekarskie, materace s p r ę ż y n o w e i z w y ł e , odle­

wy że l iwne S k ł a d fabryczny i dz ia ł pośc i e l i , ul. Zgoda 15.

Zakłady Elektrotechniczne

„ S T R Z A Ł A " inż. Ewarysta N a m y ś l a

Nast. inż. W I T O L D P I Ń S K I P o z n a ń , Marcinkowskiego 20. Tel . 5065

P A R K I E T Y

K O R A S Z E W S K I i M A R W E G W Y R O B Y D R Z E W N E , P O S A D Z K I DĘBO­W E , K S Y L O L I T O W E I L I N O L E U M

POZNAŃ, P L A C WOLNOŚCI 14a Telefon 28-84

P I E C E G A Z O W E KĄPIELOWE

f S f i Ł a G A Z O W E P I E C E K Ą P I E L O W E A.TIS Gazowe kuchnie, kuchenki, żelazka, piecyki

do ogrzewania lokali i t. p.

F a b r y k a JAN SERKOWSKI Sp. Akc.

W A R S Z A W A Tel. B . Sprzed. 11.06-12 Nowolipie 78 Dyrekcja 11.63-87

L A M P Y I Ż Y R A N D O L E E L E K T R Y C Z N E

P I E C E I K A F L E

P I E C E I K U C H N I E S T A Ł E I PRZENOŚNE

ZAKŁADY C E R A M I C Z N E

J A N K U L E S Z A i S-ka Warszawa, Warecka 14 Telefon 646-62 P I E C E B I A Ł E I K O L O R O W E

(Dawniej L . Frindt) vis k vis P. K. O.

Warszawa, Jasna 16. Telefon 639-78

P R Z E W O Z O W E B I U R A

Wargzawa . 1 r ę b a e k a 1.

S T O L A R S K I E ZAKŁADY

Zakłady Stolarskie

T. CHOJNACKI i J. M I L C Z A R E K Warszawa Czerniakowska 160. Tel . 9.70-59

U r z ą d z a n i e w n ę t r z mieszkalnych, biurowych, ban­kowych, sklepowych i szkolnych

Z a k1 a d S t o l a r s k E 1

W ł a d y s ł a w a Komorowskiego Warszawa, Nowowiejska 26.

T A B L I C E I S Z Y L D Y

W Y T W Ó R N I A SZYLDÓW, R E K L A M I W Y R O B Ó W M E T A L O W Y C H

P. B I T S C H A N Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

W A R S Z A W A , K R E D Y T O W A 16 T E L E F O N 606-ij Rok założenia 1828

IV

# T A B L I C E I S Z Y L D Y • T A P I C E R S K I E ZAKŁADY • WITRAŻE I P O L I C H R O M J A WNĘTRZ

ST. N A W R O C K I Warszawa, ul. Piękna u-a . Telefon 9-05-69

Reprez. krajowej fabryki Szyldziki metalowe T R A W I 0 N E w różnych wykonaniach, szyldy na­

pisowe maszynowo ryte.

Z A K Ł A D T A P I C E R S K I

W . M A C I Ą G Warszawa , K r u c z a 24 — Telefon 8.89-55

P o z n a ń s k i Z a k ł a d W I T R A Ż Ó W A R T Y S T Y C Z N Y C H P o l i c h r o m j i Kośc i e lne j i W n ę t r z

„ P O L I C H R O M J A " POZNAŃ, F A B R Y C Z N A 31 T E L . 78-64

ST. N A W R O C K I Warszawa, ul. Piękna u-a . Telefon 9-05-69

Reprez. krajowej fabryki Szyldziki metalowe T R A W I 0 N E w różnych wykonaniach, szyldy na­

pisowe maszynowo ryte. A N D R Z E J SOCHACKI M E B L E T A P I C E R S K I E I D E K O R A C J E W A R S Z A W A , N O W O G R O D Z K A 23 — T E L . 905-58

P o z n a ń s k i Z a k ł a d W I T R A Ż Ó W A R T Y S T Y C Z N Y C H P o l i c h r o m j i Kośc i e lne j i W n ę t r z

„ P O L I C H R O M J A " POZNAŃ, F A B R Y C Z N A 31 T E L . 78-64

• T O K A R S K O - S T O L 4 R S K I E ZAKŁADY

A N D R Z E J SOCHACKI M E B L E T A P I C E R S K I E I D E K O R A C J E W A R S Z A W A , N O W O G R O D Z K A 23 — T E L . 905-58 • WYŚWIETLANIE RYSUNKÓW

ZAKŁAD T O K A R S K O - S T O L A R S K I

MIERZEJEWSKI Bolesław Warszawa, Nowowiejska 21

Przyjmuje wszelkie z a m ó w i e n i a w zakres tokarsko-stolarski w c h o d z ą c e oraz p o l e c a : lampy meblo­we, modern, stylowe, batikowane, a b a ż u r y oraz

meble nowoczesne

• T A P E T Y S k ł a d n i c a P r z y b o r ó w K r e ś l a r s k i c h i P a p i e r ó w Ś w i a t ł o c z u ł y c h

o r a z Z a k ł a d W y ś w i e t l a n i a R y s u n k ó w

A L B I N Z A B O R S K I W a r s z a w a , W i d o k 22 Telefon 405-09

ZAKŁAD T O K A R S K O - S T O L A R S K I

MIERZEJEWSKI Bolesław Warszawa, Nowowiejska 21

Przyjmuje wszelkie z a m ó w i e n i a w zakres tokarsko-stolarski w c h o d z ą c e oraz p o l e c a : lampy meblo­we, modern, stylowe, batikowane, a b a ż u r y oraz

meble nowoczesne

F A B R Y K A OBIĆ P A P I E R O W Y C H

„J. FRANASZEK" Sp. Akc . Warszawa, Krak.-Przedm. 15, telefon 601-72

A l . Jerozolimskie 33, telefon 9.01-78

S k ł a d n i c a P r z y b o r ó w K r e ś l a r s k i c h i P a p i e r ó w Ś w i a t ł o c z u ł y c h

o r a z Z a k ł a d W y ś w i e t l a n i a R y s u n k ó w

A L B I N Z A B O R S K I W a r s z a w a , W i d o k 22 Telefon 405-09

M A R - G E NOWOCZESNE ZABEZPIECZENIE MIESZKAŃ BIUR i T. P. PRZED WŁAMANIEM

strona i v e n m ^ ^ ^ ^ ^ u f l zabezpieczonych.

Zasuwa yórna-—""""^ przymocowana w dol­nej części £ ^sruóa/ni z nakrętkami, w górnej • -Jrudami z wy/u cmi.

jEbu śrub na zewnątrz.

Clowna zasuwa-z ryglami oraz kątownik, umieszczone po ó/runie wewnętrznej drzwi, umo­cowane 6**srudami o Ida eh pfaskicn zna/du/ą-cyc/j się od strony zew­nętrzne/, nakrętki zanito­wane od wewnątrz.

KJ<ałownik przymocowani/ 2m[Śrubami z nakrętkami przez framugą. j£.by śrub na zewnątrz.

Ofakręlki z podkładkami śrub przytwierdzających zaczepy.

Pręty łączące zasuwy cór-ną i dolną z zasu­wą główną.

^Zasuwa dotna przymocowa­na w górne; części S*^śruba­mi z nakrętkami. w dolnej -śrubami zwykTemi. J^by śrub na zewnątrz.

„Rygiel-wchodzi w podłogę,.

Istota zamku M A R - G E polega na tem że nietylko zabezpieczony jest środek drzwi jako punkt centralny wielkiej płaszczyzny pro­stokątnej, lecz nadto są w tym prostokącie zabezpieczone 6 punktów dodatkowych- Wszvstkie cztery rogi dużej płaszczyzny prostokątnej są zabezpieczone czterema potężnemi zaczepami, które uniemożl i ­wiają:

a) uchylenie rogu drzwi łomem czy innem narzędziem, b) wysadzenie jednego czy obu skrzydeł drzwi z zawiasów, c) oderwanie któregokolwiek zawiasu. Odpadają więc wszystkie możliwości dostania się do mieszkania

czy sklepu. Sposób przedostania się do wnętrza jest uniemożliwiony

dzięki zastosowanym zaczepom umieszczonym na rogach drzwi, a nadto zupełnie niemożliwy dzięki zasuwie pionowej równocze­śnie zamykającej i wsuwającej zasuwy do góry i dołu. Zasuwy działające równocześnie uniemożliwiają zarówno odchylenie gór­nych czy dolnych płatów drzwi, jak również zamykają dostęp do szufrygli, które tak łatwo otworzyć.

Te wszystkie okucia są umocowane śrubami o łbach płaskich wpuszczonych, niedostępnych dla żadnego narzędzia, nie dają­cych się w żaden sposób usunąć. Wszystkie śruby po wkręceniu są zanitowane tak, że nawet wrazie potrzeby, ślusarz z pomocą wielu narzędzi i tylko po długim czasie pracy mógłby je z miej­sca ruszyć.

Wywiercenie tvch śrub jest też niemożliwe, gdyż główki są cementowane i hartowane tak że żadne narzędzie nie jest w stanie ani ruzpiłować ani przewiercić zacementowanej stali.

Wymiary górnego i dolnego rygla są tak potężne w samej szerokości i grubości, że na przełamanie tych mas żelaza potrze­ba by siły 80U0 kg. gdyby zaszła potrzeba wyważenia drzwi siłą. Na taką silę są też obliczone śruby.

Szczytem wszystkiego jest sam zamek. Jest on typu bęben­kowego lecz tak opancerzony blachami stalowemi, że przewier­cenie otworu jest zupełnie niemożliwe. Zamek ten poruszany przy zamykaniu małym kluczem, wprawia w ruch równocześnie tak pionowe zasuwy jak i środkowy poziomy rygiel potężnych wymiarów. Za |ednym więc obrotem klucza, następuje zamknięcie drzwi w trzech punktach, a mianowicie: w środku w górze i na dole, oraz unieruchomienie tych drzwi w 4 punktach na każdym rogu płaszczyzny. Powstaje więc razem sztywna konstrukcja oku­tej masywnie płaszczyzny odpornej w 7 punktach zamachom zło­czyńców. Sposób ten przypominający zamknięcia kas pancernych daje pełne bezpieczeństwo i zupełną gwarancję.

Przepiłowanie otworu i wsunięcie ręki do środka nie pro­wadzi również do żadnych wyników. Zamek bowiem jest gładki, z tej strony nie posiada jak to bywa zwykle punktu zaczepienia dla teki i nic tu nie można przekręcić ani przesunąć by otwo­rzyć te 3 zabezpieczone punkta.

Demonstracje modeli i referencje na żądanie. Każde drzwi mogą być w ciągu paru godzin zaopatrzone w

te zamki. Stale na składzie posiadamy komplety okuć. Nie należy się ani chwili wahać i wobec licznych włamań

natychmiast zabezpieczyć swe mieszkanie, czy składy przed wła­mywaczami, dla których dzisiejsze środki ochronne, zamki i łań­cuszki są pajęczyną bez znaczenia.

Niezmierna ilość włamań w Polsce jest smutnym objawem moralnej strony tatt licznych mętów społecznych, ale w jeszcze większej mierze dowodem, jak lekkomyślne są nasze warstwy posiadające, posiłkujące się przesiarzałemi metodami i zamkami, które mogą być zaporą dla laika a w istocie są pustą zabawką.

Pamiętajcie, że z tymi zamkami, które posiadacie, wasze mie­szkania i sklepy stoją naprawdę otworem dla rzezimieszka.

Pamiętajcie, że zwykłym świderkiem można odsunąć wasz kosztowny zamek bębenkowy- Uświadomcie sobie, że mocną oku­tą laską można otworzyć mieszkanie odsunąwszy rygle, tak liche są nasze drzwi.

Pamiętajcie, że [co roku jest więcej włamań i że kolej na wasze mieszkanie.

Czas się pośpieszyć.

Zamek zgloszoszony do Urzędu Patent, za We P. 39.956.

D e m o n s t r a c j e , broszury i fachowe porady udz ie l a b e z p ł a t n i e f i r m a

J . J U C H N I K O W S K I Warszawa . Hoża 57 telefon 9-01-56.

V

K O M I T E T R E D A K C Y J N Y :

Proj. Wojciech Jastrzębowski, proj. Mieczysław Kotarbiński, proj. Czesław Przybylski, i arch. Jerzy Sosnkowski.

T R E Ś Ć Nr . 3.

Standart—Arch. Kazimierz Prószyńsk i str. 53 Klijentela — K r o - K r o ,, 63 Ośrodek propagandy L . O. P. P. w Poznaniu . ., 66

I L U S T R A C J E

Arch. Seydenbeulel — Kominek Ne 112 ,, Prószyńsk i Kazimierz — Biurka ,, 113—116 ,, ,, —Lampa na biurko ,, 117 ,, Jankowska Nina-—Gabinet 118 ,, Pilichowski V . i Sigalin G. — Biurko obrotowe ,, 119

Grzędzielska J . — F o t e l ,, 120 Sigmund Marjan—Gabinet ,, 121—123

,, Schneider R o m a n — P ó ł k i na ks iążki i fotel ,. 124 ,, Prószyńsk i Kazimierz — Bie l iźn iarka , bufecik i stół ,, 125—129 ,, ,, ,, —Fote l ik do bridge'a „ 130

,, ,, —Fote l , wózek na zakąsk i i przedpokój ., 131 —133 Bielska M . i Karp ińska H . — Przedpokój ,, 134 Krzywiec R. — Patery ,, 135—136

,, Prószyński Kazimierz — Ośrodek propagandy L . O . P . P . w Poznaniu , 137—139 Pfefferkorn Otto — Nowy sklep w Warszawie ,, 110—111

W A R U N K I P R E N U M E R A T Y :

Kwartalnie Zł. 8.— Półrocznie . Rocznie . . ., . Zeszyt pojedynczy

z a z a l i c z e n i e m .

16.— 32.—

Q U .

3.50

C E N Y O G Ł O S Z E Ń :

P r z e d teks tem: Za teks tem: O k 1 a i ] k a: V i str. , . . . . Zł. 400.- V i s t r . . ZŁ 350.— II str. V i • • • . Zł. 500.— V , ? j 220.— V i 190.— V . . • • , 260.— v« 5 T 120.— V« 100 — III i IV str. ' / i . „ 450 . -V a ? ) 70.— Vs 60.— i /

12 • . „ 240.—

cena strony opisowej zł. 500.

O G Ł O S Z E N I A D R O B N E :

Adres w spisie branż rozm. 20 x 64 mm łącznie z prenumera tą na cały rok Zł. 120.—, płatne zgóry przy zamówien iu . Za każde nas tępne 10 mm wysokości — dopłata Zł. 60.— rocznie.

Red. odp. inż . a rch . J E R Z Y S O S N K O W S K I . W y d a w c a : T A D E U S Z M A G N U S K I . W y d r u k o w a n o na papierze k r e d o w y m , , J . F r a n a s z e k " Sp. A k c . w W a r s z a w i e .

K l i s z e w y k o n a n o w Z a k ł . G r a f i c z n y c h B . W i e r z b i c k i i S-ka w Warszawie , Chmie lna 61.

D r u k a r n i a Techn i czna Sp . A k c . W a r s z a w a , Czackiego 3-5.

M A G A Z Y N Z A O P A T R Z O N Y W O S T A T N I E N O W O Ś C I N A S E Z O N 1933

F A B R Y K A O B I Ć

P A P I E R O W Y C H

T E L E F O N N U M E R 601-72. A L E J E JEROZOLIMSKIE 33, T E L E F O N N U M E R 901-78.

N A J S T A R S Z A i N A J W I Ę K S Z A F A B R Y K A W K R A J U Z A Ł O Ż O N A W1829 R.

DRZWI PŁYTOWE SOSINÓW

I S O P O C K O 3 2

S T M M I I O W Ł WARS Z AWA * WA R E C K A15