Zabytki Pragi i rewitalizacja Warszawskiej Wytwórni Wódek Koneser
description
Transcript of Zabytki Pragi i rewitalizacja Warszawskiej Wytwórni Wódek Koneser
Zabytki Pragi i rewitalizacja Zabytki Pragi i rewitalizacja Warszawskiej Wytwórni Wódek Warszawskiej Wytwórni Wódek
KoneserKoneser
Agata Falacińska kl. 3c
Katedra Św. FlorianaKatedra Św. Floriana
Historia Parafii Św. Floriana Na Warszawskiej PradzeHistoria Parafii Św. Floriana Na Warszawskiej Pradze
Początki osadnictwa na prawym brzegu Wisły w rejonie Warszawy sięgają XI w.
Od 1583 aż do 1794 roku Praga była pod jurysdykcją biskupów kamienieckich, którzy na Pradze mieli swoją
rezydencję. W XVII w. biskup kamieniecki Michał Działyński został formalnym założycielem Pragi, bowiem 10 lutego 1648
roku otrzymał od króla Władysława IV przywilej miejski, do którego dołączona była pieczęć z herbem miasta Pragi. Król Władysław IV polecił umieścić w głównej części herbu miasta Pragi wizerunek Matki
Boskiej Loretańskiej oraz Domku Maryi.
Figura Matki Bożej Loretańskiej
Największy rozwój Pragi nastąpił w XVII w., gdy król Władysław IV w 1617 r. sprowadził bernardynów,
którzy wybudowali tu swój klasztor i kościół wraz z kaplicą wzorowaną na Domku Maryi we włoskim Loreto. Wkrótce umieszczona we wnętrzu kościoła
łaskami słynąca figura Matki Boskiej Loretańskiej stała się ważnym miejscem pielgrzymkowym.
Samodzielność miejską Praga utraciła w 1791 r., kiedy to została przyłączona do Warszawy.
Mapa Pragi z 1779 r.
Herb Pragi
Budowa ŚwiątyniBudowa ŚwiątyniTeren na którym rozpoczęto budowę
znajdował się na dotychczasowym targowisku. Świątynię projektował inż. architekt Józef Pius Dziekoński. Nadał
jej styl modernizowanego gotyku nadwiślańskiego. Konsekracja kościoła miała miejsce w 1901 r. Budowa trwała
do 1902 r. Fundusze na tę świątynię katolicką pochodziły nie tylko ze składek praskiej społeczności, ale także z darów
płynących ze wszystkich stron kraju. Ukończony kościół otrzymał dwóch
patronów św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika. Został wzniesiony z surowej cegły. Jego dwie strzeliste 75-metrowe wieże były widoczne z daleka.
Najstarsze zachowane zdjęcie Katedry
Lata MiędzywojenneLata MiędzywojenneNa skutek wysadzenia mostu
Kierbedzia w 1915 r. i po eksplozji amunicji w Cytadeli w 1923 r. wieże kościoła zaczęły się niebezpiecznie rysować i groziły zawaleniem. W
związku z tym w latach 1932-34 ze względu na bezpieczeństwo, zdjęto
kamienne wierzchołki wież. W latach 1919-31 obowiązki proboszcza
objął Ks. Ignacy Kłopotowski, który wybudował plebanię oraz Dom i
Drukarnię dla założonego przez siebie Zgromadzenia Sióstr Loretanek.
W 1939 r. kościół uległ częściowemu zniszczeniu, jednak szkody szybko
naprawiono.
Katedra po zdemontowaniu wież
Zniszczenie ŚwiątyniZniszczenie Świątyni 14 września 1944 r.14 września 1944 r.
Na dwa dni przed opuszczeniem Pragi Niemcy wysadzili kościół używając do tego celu ogromne ilości materiałów wybuchowych.
Ruiny kościoła zalegały na wysokość 2 pięter. Z całej
konstrukcji kościoła ocalały dwie wysokie części obu przeciwległych ścian transeptu i fragmenty ściany
przy prezbiterium.
Fragmenty ścian ocalałych po zburzeniu kościoła
Właśnie na tych fragmentach ścian stały posągi patronów: od zachodniej
strony św. Floriana i od wschodniej św. Michała, które nawet nie spadły i
można je oglądać do dzisiaj. Natomiast od strony prezbiterium ocalał obraz
Matki Boskiej Częstochowskiej.
Figura św. Michała Archanioła Figura św. Floriana Męczennika
Odbudowa KościołaOdbudowa KościołaOd 1947 r. dzięki staraniom dwóch
kapłanów wielkiego ducha i miłości: ks. prał. Feliksa de Ville i ks. prał. Stanisława Wierzejskiego
rozpoczęto odbudowę świątyni według projektu architekta Stanisława Marzyńskiego.
Specjalnie w tym celu otwarto cegielnię wykonującą dokładnie
takie cegły, jakich użyto do budowy w XIX w. W 1964
rozpoczęła się budowa frontonu katedry, a od 1968 r. zaczęto odbudowywać wieże, które
ukończono w 1970 r.
Odnowiony front Katedry
Odbudowa Katedry w latach 50 - tych
Katedra Diecezji Katedra Diecezji Warszawsko - PraskiejWarszawsko - Praskiej
25 marca 1992 r. po zatwierdzeniu nowego podziału
terytorialnego Kościoła w Polsce, bullą "Totus Tuus
Poloniae populus" papieża Jana Pawła II, powstała nowa
Diecezja Warszawsko - Praska obejmująca obszar
prawobrzeżnej Warszawy i okolic. Jako katedrę
nowopowstałej diecezji obrano kościół p/w św. Michała
Archanioła i św. Floriana Męczennika zwany odtąd
"katedrą praską".
W marcu 1997 r. wskutek starań Biskupa Ordynariusza Kazimierza Romaniuka papież Jan Paweł II na
specjalnym breve nadał katedrze praskiej wyróżniający tytuł Bazyliki Mniejszej. Uroczystość nadania tytułu
miała miejsce w dniu 5 maja 1997 roku. Na tę uroczystość przybyło wielu dostojników Kościoła
Polskiego.
Aby zewnętrznie przygotować świątynię do tej uroczystości, umieszczono we wnękach nad drzwiami wejściowymi dwie mozaiki: nad drzwiami głównymi mozaikę Chrystusa Pantokratora, zaś nad wejściem umieszczono herb biskupi pierwszego ordynariusza
diecezji Ks. Bpa Kazimierza Romaniuka.
Herb biskupiChrystus Pankrator mozaika
Jubileusz 350 – Lecia Nadania Jubileusz 350 – Lecia Nadania Praw Miejskich PradzePraw Miejskich Pradze
Dnia 1 maja 1998 roku, o godz. 18.00 kard. Angelo Sodano wraz
z całym Episkopatem Polski koncelebrował Mszę św. w naszej katedrze. Homilię w
czasie tej uroczystości wygłosił ks. bp Zygmunt Kamiński. W
czasie uroczystości został odsłonięty i poświęcony herb
miasta Pragi w związku z jubileuszem 350 rocznicy
nadania praw miejskich Pradze. Herb ten w formie mozaiki jest
umieszczony nad prawymi drzwiami wejściowymi do
katedry. Msza św. koncelebrowana
Wytwórnia Wódek Wytwórnia Wódek „Koneser”„Koneser”
Takie miano nosi obecnie fabryka przy Ząbkowskiej 27/31,
którą prascy rodacy zwykli nazywać po prostu
„Monopolem”. Jej budowę rozpoczęto w 1897 r. z inicjatywy
polsko-rosyjskiego Warszawskiego Towarzystwa
Oczyszczania i Sprzedaży Spirytusu, które podobny zakład prowadziło już na warszawskim
Powiślu. Jej założyciele zobowiązali się wobec władz do
oczyszczania rocznie miliona wiader spirytusu.
Warszawska Wytwórnia Wódek „Koneser”
Rozwój firmy nastąpił w okresie międzywojennym. Wśród wielu gatunków wódek produkowano stworzone właśnie tutaj
wódki „Wyborową” (1927 r.) oraz „Luksusową” (1928 r.). Fabryka jest obiektem zabytkowym, posiada szereg budynków w przemysłowym stylu sprzed ponad wieku, który nawiązywał do architektury średniowiecznej. Szczególną urodą odznacza
się główna brama wjazdowa od strony ul. Ząbkowskiej.
Brama wjazdowa od ul. Ząbkowskiej
Na terenie zakładu uruchomiono też jedną z pierwszych w Warszawie studni
z popularną wodą oligoceńską. Mieszkańcy Pragi korzystali z niej już
podczas I wojny światowej, kiedy to wycofujący się w 1915 roku Rosjanie
wysadzili w powietrze m.in. Most Kierbedzia, pod którym biegły na Pragę
rury z wodą z warszawskich wodociągów. Woda oligoceńska,
czerpana tutaj z głębokości 260 m, służyła przede wszystkim do produkcji
praskich wódek. Obecnie po zakończeniu produkcji, teren zakładu
ma szansę stać się kulturalnym centrum Pragi. Już w części fabrycznych pomieszczeń działa m.in. teatr
„Wytwórnia”, galeria „Luksfera”.
Teatr „Wytwórnia”Teatr „Wytwórnia”
Teatr mieści się w Warszawie przy Ząbkowskiej 27/31 niedaleko Dworca
Wileńskiego. Istnieje od listopada 2005.
Teatr założyła grupa dramaturgów i reżyserów w postindustrialnych budynkach na terenie Wytwórni
Wódek Koneser. W sierpniu 2005 przeprowadzili remont zabudowań po wytwórni wódek budując scenę, salę
prób, garderoby. Pod koniec remontu z państwowych pieniędzy powstały
schody przeciwpożarowe. W listopadzie odbyła się pierwsza
premiera.
Przy Teatrze działa Mini Wytwórnia czyli scena dla dzieci. Od samego początku przy
Teatrze działa szkoła tańca współczesnego – Wytwórnia Tańca. Warsztaty Praga w ruchu czy Move It skierowane są przede wszystkim
do młodych ludzi. Warsztaty dzielą się na otwarte i zamknięte (laboratoria) i obejmują
pracę z ciałem, ruch, ale także pracę z obrazem i dźwiękiem. Teatr organizuje również "Terminowanie u Mistrzów" -
warsztaty dramaturgiczne i reżyserskie dla licealistów.
Galeria „Luksfera”Galeria „Luksfera”Tak naprawdę to koniec wielu historii, splecionych razem
w kwartale praskich ulic - Ząbkowskiej, Markowskiej, Białostockiej i Nieporęckiej. Znika fabryka, pozostanie
fabryczność miejsca i wspomnienia żywe dla tych, którzy pracowali tu przez lata, a nawet lat dziesiątki oraz dla
tych, którzy będą tu do końca. To miejsce to także, a może przede wszystkim, wyschnięte
wysokoprocentowe źródło, morze wódki, wielu odmian, smaków i zapachów, wysłanej stąd na cztery świata
strony, a może i na tamten świat... Sto lat śpiewane przez sto lat i dłużej. Na zdrowie, na szczęście, na drogę. Na
smutek, pogrzeb, wesele i chrzciny. Poważnie, dostojnie, rodzinnie, innym razem na szybko, na stojąco, na raz. W
bramie, kuchni i salonie. Koniec świata koneserów, koniec świata panie !
Pomysł na fotografie Konesera przyszedł z tej samej galerii, z Luksfery. Początkowo z myślą o
kalendarzu, później o wystawie. Cały czas ze świadomością unikalności tego miejsca i bliskości zmian. Pierwsze zdjęcia wykonałem pod koniec
roku 2006, kiedy losy zakładu jeszcze się ważyły. Dwa lata później przyszłość Konesera była już
przesądzona, wtedy powstała kolejna seria fotografii. Te dwa momenty pozwoliły mi boleśnie doświadczyć przemijania fabryki. Za pierwszym
razem jeszcze funkcjonującej, później już nieczynnej i demontowanej. Miejsca wcześniej
żywe, teraz ukazały się puste i wyludnione.
Realizacja tego cyklu stała się dla mnie rodzajem nostalgicznej podróży, również w przeszłość samej fotografii. Posłużyłem się
techniką skazaną na wymarcie, a tymczasem na marginalizację. Żywą tak długo, jak długo będą produkowane tradycyjne
materiały fotograficzne. Tak długo jak pozwoli na to bezwzględne kryterium rynkowej opłacalności. Aparat, którym fotografowałem, siłą rzeczy również należący do minionej epoki, jest wytworem przemysłu, który już się nie odrodzi. Należy do
skończonej liczby egzemplarzy, podobnych sobie mechanizmów, rozsianych po świecie.
Radosław Wojnar - rocznik 1974. Fotograf z zawodu i z pasji.
Zawodowo zajmuje się fotografią architektury wnętrz i przedmiotów.
Równolegle stara się realizować własne cykle tematyczne, najważniejsze z nich to :
"Dotknięcie przestrzeni", "teraz", "Łódź fabryczna". Były one
prezentowane w formie wystaw indywidualnych w : Małej galerii
ZPAF-CSW, BWA Wrocław, Galerii Luksfera i Galerii Forum
Fotografii.
Pomysłodawca Galerii Pomysłodawca Galerii
Radosław Wojnar
KONIECKONIEC