Page 1 of 5

Blood pressure, high | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008

Wysokie ciśnienie krwi Wprowadzenie Ciśnienie krwi definiuje się jako nacisk wywierany na ściany tętnic przez przepływającą przez nie krew. Jednostką miary ciśnienia krwi są milimetry słupa rtęci (mm Hg). Prawa strona serca pompuje do płuc krew o niskiej zawartości tlenu. Krew ta jest pompowana pod niższym ciśnieniem niż krew pompowana przez lewą stronę serca. Ciśnienie to nazywa się ciśnieniem rozkurczowym. Lewa strona serca pompuje krew natlenioną do wszystkich części ciała. Krew ta jest pompowana pod wyższym ciśnieniem niż krew pompowana przez prawą stronę serca. Ciśnienie to nazywa się ciśnieniem skurczowym. Podczas pomiaru ciśnienia mierzy się zarówno ciśnienie skurczowe, jak i rozkurczowe. Wynik pomiaru przedstawia się zwykle w postaci dwóch liczb (najpierw ciśnienie skurczowe, następnie rozkurczowe). Wysokie ciśnienie krwi (nadciśnienie) definiuje się zwykle jako utrzymywanie się ciśnienia na poziomie 140/90 mm Hg lub wyższym. Wysokie ciśnienie krwi często nie daje żadnych objawów ani nie powoduje bezpośrednich problemów, ale jest głównym czynnikiem ryzyka, jeśli chodzi o ryzyko poważnych chorób układu sercowo-naczyniowego (np. udaru) lub chorób serca. Objawy Wysokie ciśnienie krwi nie powoduje zwykle żadnych objawów, chyba że osiągnie bardzo wysoki poziom (zwykle 180/110 mm Hg). Objawy bardzo wysokiego poziomu krwi to zawroty głowy, trudności z oddychaniem, podwójne lub nieostre widzenie, krwotoki z nosa i nieregularne bicie serca. W razie wystąpienia któregoś z tych objawów należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Ponieważ wysokie ciśnienie krwi nie powoduje zwykle widocznych objawów, ważne jest regularne kontrolowanie poziomu ciśnienia. Wysokie ciśnienie krwi może bowiem mieć dla organizmu szkodliwe skutki, których dana osoba sobie nie uświadamia. Większość przychodni i klinik ogólnych stosuje politykę, która umożliwia pacjentom ustalenie regularnych terminów pomiaru ciśnienia; można także dokonać pomiaru

Page 2 of 5

Blood pressure, high | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008

na żądanie. U dzieci przeprowadza się zwykle rutynowy pomiar ciśnienia w ramach okresowych kontroli zdrowia. Przyczyny W mniej więcej 90% przypadków przyczyna nadciśnienia nie jest znana. Tego rodzaju nadciśnienie określa się mianem nadciśnienia samoistnego (pierwotnego). Choć przyczyna nadciśnienia samoistnego pozostaje nieznana, są przekonujące dowody, świadczące o istnieniu kilku czynników ryzyka, które zwiększają szanse zachorowania. Należą do nich otyłość, brak aktywności fizycznej, wysokotłuszczowa dieta, spożywanie dużych ilości soli i palenie papierosów. Ciśnienie krwi wzrasta także z wiekiem. Wysokie ciśnienie krwi jest dziedziczne; zdarza się częściej u osób pochodzenia wschodnioazjatyckiego i afrokaraibskiego. Wysokie ciśnienie krwi może także wynikać z chorób nerek, zaburzeń hormonalnych, nadmiernego spożycia alkoholu oraz przyjmowania niektórych leków, np. doustnych środków antykoncepcyjnych. Diagnoza Ciśnienie krwi mierzy się często przy użyciu urządzenia zwanego sfigmomanometrem. Wykorzystuje ono nadmuchiwany mankiet i skalę rtęciową, podobnie jak w termometrze. Mankiet nadmuchuje się, aby ograniczyć przepływ krwi w ramieniu, a następnie powoli wypuszcza powietrze. Osoba wykonująca badanie słucha tętna badanego za pomocą stetoskopu. W wielu przychodniach używa się obecnie sfigmomanometrów cyfrowych, w których tętno mierzone jest przez czujniki elektroniczne. Zestawy do mierzenia ciśnienia są także dostępne w handlu. Jeden wysoki odczyt nie musi oznaczać nadciśnienia. Ciśnienie krwi waha się w ciągu dnia; jeśli podczas wizyty u lekarza odczuwasz lęk lub stres, może to prowadzić do podwyższenia ciśnienia. Lekarz będzie zatem musiał dokonać kilku odczytów w ustalonym okresie – zwykle co miesiąc – aby sprawdzić, czy Twoje ciśnienie stale utrzymuje się na wysokim poziomie. Leczenie Jeśli Twoje ciśnienie jest nieznacznie za wysokie, powinno Ci się udać kontrolować je przez wprowadzenie paru prostych zmian w stylu życia: modyfikację diety i regularne ćwiczenia fizyczne.

Page 3 of 5

Blood pressure, high | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008

W przypadku umiarkowanego lub poważnego nadciśnienia lekarz przepisze Ci leki i doradzi, jakie zmiany w stylu życia wprowadzić. Inhibitory konwertazy angiotensyny (angiotensin-converting enzyme – ACE) blokują działanie niektórych hormonów, które pomagają regulować ciśnienie krwi. Blokując działanie tych hormonów, leki te pomagają zmniejszyć zawartość wody we krwi i poszerzyć tętnice, co spowoduje spadek ciśnienia krwi. Antagoniści kanału wapniowego rozluźniają mięśnie, z których zbudowane są ściany tętnic. Powoduje to poszerzenie tętnic i zmniejszenie ciśnienia krwi. Leki moczopędne zwane tiazydami zmniejszają ilość wody we krwi i rozszerzają ściany tętnic. Powikłania Nadciśnienia nie wolno ignorować. Powikłania, które mogą wynikać z tego schorzenia, są przyczyną większej liczby zgonów i przypadków poważnej niepełnosprawności niż jakakolwiek inna grupa chorób. Stale utrzymujące się nadciśnienie uszkadza naczynia krwionośne, co może spowodować zablokowanie dopływu krwi do mózgu lub pęknięcie naczynia. Obie te sytuacje mogą stać się przyczyną udaru. Wysokie ciśnienie krwi uszkadza także serce, ponieważ musi ono pracować ciężej, aby pompować krew do wszystkich części ciała. Może to prowadzić do chorób serca, a nawet do ataku serca. Nadciśnienie może też uszkodzić małe naczynia krwionośne w nerkach, uniemożliwiając ich prawidłowe działanie. Może to spowodować wiele objawów, w tym zmęczenie, obrzęk stawów skokowych i swędzenie skóry. Zapobieganie Najlepszym sposobem zapobiegania nadciśnieniu i związanym z nim ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych jest zdrowa dieta, utrzymanie właściwej wagi, regularne uprawianie ćwiczeń, umiarkowane spożycie alkoholu i unikanie palenia. Zalecana jest niskotłuszczowa, wysokobłonnikowa dieta, zawierająca wiele świeżych warzyw i owoców (co najmniej pięć porcji dziennie) i pełnych zbóż. Należy ograniczyć spożycie soli (nie więcej niż 6 g dziennie), ponieważ nadmiar soli powoduje podniesienie ciśnienia. 6 g soli to mniej więcej jedna łyżeczka do herbaty. Regularne ćwiczenia zwiększają wydajność serca i układu krwionośnego; obniżają poziom cholesterolu i utrzymują ciśnienie krwi na właściwym poziomie.

Page 4 of 5

Blood pressure, high | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008

W przypadku większości osób zaleca się 30 minut intensywnych ćwiczeń dziennie co najmniej pięć razy w tygodniu.

Page 5 of 5

Blood pressure, high | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008

Poufna usługa tłumaczenia NHS Direct może zapewnić poufne usługi tłumaczy wielu języków w ciągu paru minut od wizyty pacjenta. Wystarczy wykonać 3 proste kroki:

Krok 1 — Zadzwonić na numer NHS Direct, 0845 4647.

Krok 2 — Kiedy rozmowa zostanie odebrana, powiedzieć po angielsku, jakiego języka chce się używać. Poczekać przy telefonie na połączenie z tłumaczem, który pomoże NHS Direct w podaniu niezbędnych informacji i porad medycznych.

Krok 3 — Można także poprosić osobę spokrewnioną lub znajomą o przeprowadzenie rozmowy w imieniu pacjenta. Przed objaśnieniem powodu rozmowy należy poczekać na połączenie z tłumaczem.

Poufna usługa tłumaczenia NHS Direct może zapewnić poufne usługi tłumaczy wielu języków w ciągu paru minut od wizyty pacjenta. Wystarczy wykonać 3 proste kroki:

Krok 1 – Zadzwonić na numer NHS Direct, 0845 4647.

Krok 2 – Kiedy rozmowa zostanie odebrana, powiedzieć po angielsku, jakiego języka chce się używać. Poczekać przy telefonie na połączenie z tłumaczem, który pomoże NHS Direct w podaniu niezbędnych informacji i porad medycznych.

Krok 3 – Można także poprosić osobę spokrewnioną lub znajomą o przeprowadzenie rozmowy w imieniu pacjenta. Przed objaśnieniem powodu rozmowy należy poczekać na połączenie z tłumaczem.