Wyniki urzędowej kontroli pasz w Polsce w 2013 roku.

lek. wet. Marta Koncewicz-JarząbGłówny Inspektorat WeterynariiWarszawa, 22 maja 2014 roku

Średnia roczna produkcja w EU:• 300 mln ton zbóŜ• 28 mln ton ziaren roślin oleistych

Import do UE:Import do UE:• 10-15 mln ton zbóŜ• 15 mln ton ziaren roślin oleistych• 35 mln ton materiałów paszowych

Export z UE • około 20 mln ton zbóŜ (K3)

* COCERAL - the European Association representing the trade with cereals, oilseeds, feedstuffs, oils and fats, olive oil and agro-supply

Kalendarium - DIOKSYNY

Tluszcz ro ślinny i zwierz ęcy (Belgia)

Glinka kaolinowaSieczka z trawy

(Niemcy)

MozarellaCampania (Wlochy)

Wieprzowina(Chile)

Kukurydza Ukraina

JajaNiemcy

Tluszczwieprzowy

z kości -HCL

(Belgia)

Material

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Pulpa cytrusow

a (Brazylia)

(Niemcy)

Chlorekcholiny

(Hiszpania)

Uwodniony siarczan

miedziowy USA

Pulpa ziemniaczana (Holandia)

Odpady piekarnicze

(Irlandia)

Tłuszczpaszowy(Niemcy)

Material sciołowy z

poŜaru lasu, wióry

przemyslowe(Portugal)

Przypadki kontaminacji materiałów paszowych w UE

� 1998: pelety pulpy cytrusowej z Brazyliiźrodło: uŜycie skaŜonego wodorotlenku wapnia powstałego w

trakcie producji acetylenu

� 1999: incydent dioksynowy w Belgiiźrodło: uŜycie oleju roślinnego i zwierzęcego zmieszanego z olejem

transformatorowym zawierajacym PCBtransformatorowym zawierajacym PCB

� 1999: glinka kaolinowa w Niemczechźrodło: skaŜenie pochodzenia geologicznego

� 1999: sieczka z trawy w Niemczechźrodlo: odpady jako material opałowy w procesie suszenia

� 2000: chlorek choliny z Hiszpaniiźrodło: trociny z drewna konserwowanego pentachlorophenolem

� 2002: uwodniony siarczan miedziowy z USAźrodło: produkcja kwasu alginowego w procesie termicznym z

wykorzystaniem związkow chloru i miedzi

� 2004: pulpa ziemniaczana – glinka kaolinowa w Holandii

Przypadki kontaminacji materiałow paszowych w UE

� 2004: pulpa ziemniaczana – glinka kaolinowa w Holandiiźrodło: uŜycie glinki kaolinowej w procesie sortowania ziemniaków

� 2006: tłuszcz wieprzowy z Belgiiźrodlo: kwas solny uŜyty w produkcji Ŝelatyny z kości wieprzowych

� 2007 kontaminacja jaj i miesa drobiowego w Portugal ii źrodło: wykorzystanie jako sciółki wiorów oraz popiołu ze

spalonego drewna po poŜarze lasu

� 2008 wieprzowina z Chile źrodło: tlenek cynku z filtrow przemysłowych uŜyty jako dodatek

paszowy

Przypadki kontaminacji materiałow paszowych w UE

� 2009 wieprzowina/wołowina z Irlandiiźrodło: suszone odpady piekarnicze � proces bezpośredniego

suszenia � olej transformatorowy uŜyty jako paliwo (PCBs)

� 2010/2011 tłuszcz paszowy w Niemczech źrodło: zmieszanie ze skaŜonymi kwasami tłuszczowymi

powstałymi w produkcji bio-paliw (biodiesel)

Kalendarium – inne sensacje…

Pulpa cytrusow

a (Brazylia)

Tuszcz ro ślinny i zwierz ęcy (Belgia)

Glinka kaolinowaSieczka z trawy

(Niemcy)

Chlorekcholiny

(Hiszpania)

Uwodniony siarczan

miedziowy USA

Pulpa ziemniaczana (Holandia)

MozarellaCampania (Włochy)

Wieprzowina(Chile)

Odpady piekarnicze

(Irlandia)

Tłuszczpaszowy(Niemcy)

Kukurydza Ukraina

JajaNiemcy

Tłuszczwieprzowy

z kosci -HCL

(Belgia) Material sciołowy z

poŜaru lasu, wióry

przemysłowe(Portugal)

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

AFLATOKSYNYKarma dla zwierz ąt

towarzysz ących(USA / Taiwan)

AFLATOKSYNY Karma dla zwierz ąt

towarzysz ących(USA)

MONENZYNASuszone dro ŜdŜe

(Brazylia)

OLEJ MINERALNYOlej

słonecznikowy (Ukraina)

KADMpierwiastki śladowe

ZnSO4, ZnO (Chiny)

AFLATOSYNA B1GOSSYPOL

ziarna bawełny(Afryka Zach.)

Powiadomienie w systemie RASFF o niezgodnościach stwierdzonych w

wyprodukowanych w Polsce materiałach paszowych

DIOKSYNY W PULPIE DIOKSYNY W PULPIE JABŁKOWEJ I WYSŁODKACH

BURACZANYCH

dochodzenie w toku…

Organy Inspekcji Weterynaryjnej sprawują nadzór nad wytwarzaniem, obrotem i stosowaniem pasz i pasz

leczniczych.

W roku 2014 mija 10 lat od wprowadzenia urzędowej kontroli pasz zgodnie z przepisami i wytycznymi UE, oraz

wprowadzenia zakazu stosowania mączek mięsno-kostnych w Ŝywieniu zwierząt gospodarskich.

Kontroli podlegają wszystkie pasze produkowane w kraju lub sprowadzane z

zagranicy.

śadna pasza i Ŝaden podmiot nie mogą być wyłączone spod kontroli.wyłączone spod kontroli.

Kontrola urzędowa powinna obejmować wszystkie etapy procesu produkcyjnego.

Liczba podmiotów objętych nadzorem w 2013 roku:

592 002w tym:

1 166 zatwierdzonych

590 836 zarejestrowanych590 836 zarejestrowanych

w roku 2010 wdroŜono nowy system Rejestr Podmiotów Paszowych (RPP) – prowadzony online, dostępny na

stronach GIW

od 2014 roku nowy system raportowania wyników realizacji PUKP – prowadzony online

Urzędowe kontrole podmiotów Urzędowe kontrole podmiotów sektora paszowego sektora paszowego w roku 2013w roku 2013

39965

49558

2725730000

40000

50000

27257

0

10000

20000

30000

liczba podmiotów

poddanych kontroli

liczba kontroli liczba stwierdzonych

niezgodności

W 2013 roku organy Inspekcji Weterynaryjnej pobrały do badań 16 538 próbek pasz.

W 466 próbkach pasz stwierdzono W 466 próbkach pasz stwierdzono niezgodności, co stanowi 2,8%.

Wyniki monitoringu – obecność bakterii z rodzaju Salmonella, szt.

3206 3281 33763220

36293886

2500

3000

3500

4000

4500

70 55 80 59 34 570

500

1000

1500

2000

2008 2009 2010 2011 2012 2013

Ogólna liczba pobranych próbek próbki dodatnie

Wyniki monitoringu Wyniki monitoringu –– wykrywanie PAP, szt.wykrywanie PAP, szt.

7088

8069 8118 8122 8385

6605

4000

5000

6000

7000

8000

9000

2008 2009 2010 20112012

2013

203 214 105134 85 153

112 232 71 64 19

0

1000

2000

3000

4000

Liczba próbek pobranych Nie spełniaj ące wymaga ńliczba przypadków

Stosunek procentowy liczby próbek niespełniających wymagania w stosunku do ogólnej liczby prób pobranych (%)

2,862,65 2,79

1,88 2,77

0,8

2,18

1,682,37

1,8

1

2

3

2008 2009 20102011

20122013

Salmonella

PAP

0,941,44

0

1

Salmonella PAP

Liczba próbek dodatnich w kierunku badań na zawartość metali cięŜkich za lata 2004-2013 (szt.)

0

2

0

0

0

0

0

0

2

0

0

0

0

0

1

2009

2010

2011

2012

2013

0

0

0

0

0

0

2

3

2

0

0

0

3

0

2

0

1

0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5

2004

2005

2006

2007

2008

rtęć ołów kadm arsen

Liczba próbek dodatnich wybranych kierunków badań za lata 2006-2012 (szt.)

3740

50

60

12

30 1

4 31 01

8

0

23

20 0

0

10

20

30

Substancjehamuj ące

Dioksyny Pestycydy Mikotoksyny

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Liczba próbek dodatnich wybranych kierunków badań w roku 2013

66

50

60

70

1 0 00

10

20

30

40

substancje

hamujące

dioksyny pestycydy mikotoksyny

Art. 42. Ustawy z dnia 22 lipca 2006 o paszach

Urzędową kontrolę pasz i pasz leczniczych przeprowadza się na podstawie Planu Urzędowej Kontroli sporządzanego przez Głównego Lekarza Kontroli sporządzanego przez Głównego Lekarza

Weterynarii.

� wyniki badań kontrolnych z lat ubiegłych

� wyniki dotychczasowych urzędowych kontroli

Przy opracowywaniu Planu Urzędowego Monitoringu Pasz bierze się pod uwagę:

� aktualne problemy występujące w sektorze paszowym

� rekomendacje/zalecenia Komisji Europejskiej

� analizę ryzyka

Zmiany w porównaniu do Planu Urzędowej Kontroli Pasz z 2013 roku:

1. W roku 2014 zwiększono liczbę próbek wody do badań laboratoryjnych w kierunku wykrywania substancji

przeciwbakteryjnych. Próbki wody są pobierane w stadach przeciwbakteryjnych. Próbki wody są pobierane w stadach trzody chlewnej, w stadach kur oraz indyków.

2. W roku 2014 zmniejszono liczbę próbek pobieranych do badań w kierunku wykrywania przetworzonych białek

pochodzenia zwierzęcego.

3. W roku 2014 zmianie uległ sposób badania pasz w kierunku oznaczania GMO. Badanie wykonywane jest w dwóch etapach: badanie screeningowe zmierzające do

wykrycia produktu GM w badanej paszy i ilościowe oznaczenia wykrytego GMO w celu sprawdzenia

poprawności deklaracji na etykiecie.

4. W roku 2014 zwiększono liczbę próbek pasz niedocelowych i docelowych pobieranych do badań laboratoryjnych w kierunku wykrywania/oznaczania

zawartości kokcydiostatyków.

5. W roku 2014 zwiększono liczbę próbek pasz pobieranych do badań w kierunku oznaczania zawartości lizyny i metioniny oraz oceny homogeniczności mieszanek

paszowych (stopnia wymieszania).

W październiku 2013 odbyła się kontrola FVO dotycząca nadzoru nad paszami.

Inspektorzy FVO skontrolowali m.in..:

� Wytwórnie pasz stosujące produkty uboczne z przemysłu spoŜywczego;

� Gospodarstwa rolne stosujące w Ŝywieniu zwierząt � Gospodarstwa rolne stosujące w Ŝywieniu zwierząt uboczne produkty z przemysłu spoŜywczego;

� Zakłady sektora spoŜywczego przekazujące część produktów do Ŝywienia zwierząt( młyny, browary gorzelnie, mleczarnie, cukrownie, olejarnie itd..);

� Zasady współpracy między Inspekcją Sanitarną i Inspekcją Weterynaryjną.

1 mieszalnia tłuszczów (równieŜ przywóz z państw trzecich)

1 przetwórnia olejów (miaŜdŜenie nasion rzepaku i 1 przetwórnia olejów (miaŜdŜenie nasion rzepaku i rafinacja oleju rzepakowego)

1 zakład sektora spoŜywczego (cukrownia dostarczająca wysłodki buraczane suszone)

W mieszalni tłuszczów, w której przeprowadzono wizytę kontrolną stwierdzono, Ŝe 100% partii

przychodzących dostarczanych jest z wynikami badań na obecność dioksyn i dioksynopodobnych PCB.

W przypadku przesyłek pochodzących z państw W przypadku przesyłek pochodzących z państw trzecich przeprowadzano dodatkowe

badania w ramach weryfikacji.

W odniesieniu do partii wychodzących - losowo badane na obecność dioksyn i dioksynopodobnych

PCB.

W przetwórni olejów, w której przeprowadzono wizytę kontrolną, wykonywano następujące działania:

miaŜdŜenie nasion rzepaku i rafinacja chemiczna surowych olejów.

Większość produkcji stanowiły olej spoŜywczy i margaryna. Na produkcję pasz składa się makuch z

nasion rzepaku.

Badano 100% partii sopstoku, a świeŜą ziemię bielącą - dwa razy do roku.

Końcowy makuch z nasion rzepaku, którego miesięczna produkcja wynosiła około 20 000 ton,

badano raz w miesiącu.

Podczas wizyt w zakładach, w których zgodnie z ostatnią zmianą rozporządzenia (WE) nr 183/2005

wymagane jest monitorowanie dioksyn i dioksynopodobnych PCB, zespół prowadzący audyt

odnotowali, Ŝe odpowiednie programy pobierania próbek były wprowadzone i zostały zweryfikowane

przez inspektorów IW.

W zakładzie sektora spoŜywczego dostarczającym wysłodki buraczane suszenie odbywało się za pomocą systemu suszenia

bezpośredniego i przy uŜyciu węgla jako paliwa.

Sezon przetwarzania buraków (w tym suszenia wysłodków) trwał od końca września do pierwszego tygodnia stycznia. W tym

okresie pobierano roczną próbkę w celu zweryfikowania obecności metali cięŜkich i dioksyn.

Choć nigdy nie odnotowano wyników przekraczających dopuszczalne poziomy określone w dyrektywie 2002/32/WE,

podmiot nie stosował ani określonej metody pobierania próbek, ani konkretnych instrukcji w celu ustalenia miejsca i sposobu

pobierania próbek.

W konsekwencji wiarygodność wyników pobrania próbek budzi wątpliwości.

NaleŜy zapewnić, aby podmioty działające na rynku pasz osiągały dalsze postępy w zakresie opracowywania i wdraŜania procedur

opartych na HACCP, tak aby wszystkie istotne czynniki ryzyka były odpowiednio kontrolowane zgodnie z art. 6 i 7 rozporządzenia (WE)

nr 183/2005

Od kwietnia br. Główny Lekarz Weterynarii polecił Granicznym Lekarzom Weterynarii dokonywanie

fizycznej kontroli wszystkich przesyłek pasz pochodzących Ukrainy.

Polecił, aby w przypadku stwierdzenia jakichkolwiek podejrzeń co do jakości paszy w badaniu podejrzeń co do jakości paszy w badaniu

organoleptycznym lub podejrzeniu, Ŝe pasza była poddawana procesowi suszenia, pobierać próbki do

badań laboratoryjnych w kierunku obecności: Salmonella sp., dioksyn, pestycydów, aflatoksyny B1.

Polecił równieŜ weryfikację deklaracji odnośnie zawartości GMO (tam, gdzie ma to zastosowanie).

Decyzja dotycząca ewentualnego pobierania próbek pasz z przesyłek pochodzących z Ukrainy naleŜy więc do

Granicznego Lekarza Weterynarii.

W przypadku pobrania przez Granicznego Lekarza Weterynarii próbek pasz do badań, przesyłka nie moŜe wejść na terytorium UE do czasu otrzymania wyników

badań laboratoryjnych.

Od 14 kwietnia do 8 maja odrzucono 74 przesyłki.

Dziękuję za uwagę !Dziękuję za uwagę !Dziękuję za uwagę !Dziękuję za uwagę !