WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH...

18
WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań prowadzonych przez IHAR – PIB Oddział w Jadwisinie we współpracy z Ośrodkami Doradztwa Rolniczego we wszystkich województwach kraju Badania nad plonowaniem ziemniaka prowadzone przez IHAR PIB we współpracy z Ośrodkami Doradztwa Rolniczego objęły wszystkie 16 województw w kraju, w 242 powiatach i 577 gminach. W badaniach dotyczących plonowania ziemniaka uczestniczyły gospodarstwa rolne o całkowitej powierzchni użytków rolnych powyżej 1 ha uprawiające ziemniaki. Wielkość gospodarstw objętych badaniami była bardzo zróżnicowana pod względem wielkości, powierzchni uprawy ziemniaka oraz stosowanego poziomu agrotechnicznego w produkcji tego gatunku. Liczba gospodarstw w poszczególnych województwach była bardzo różna i zależna od możliwości techniczno-organizacyjnych prowadzenia badań przez specjalistów ODR. Wydaje się, że prowadzenie badań dotyczących plonowania ziemniaka na blisko 5 tys. plantacjach, daje podstawy do wiarygodności i reprezentatywności wyników dla całego kraju. Badaniami w całym kraju dotyczącymi produkcji ziemniaka objęto gospodarstwa rolne w liczbie 2268, których powierzchnia użytków rolnych wynosiła ponad 83 tys. ha, a średnia wielkość gospodarstwa wynosiła 36,70 ha. Były to znacznie większe gospodarstwa niż średnio w kraju. Udział ziemniaka w strukturze krajowych zasiewów wynosił w tych gospodarstwach blisko 11% i minimalnie obniżył się w stosunku do 2016 roku. W tabelach poniżej zestawiono dane za 2017 rok. Uzyskane wyniki wskazują, że udział ziemniaka w strukturze zasiewów w poszczególnych województwach był na stałym poziomie lub zmieniał się w stosunku do 2016 roku. W ośmiu województwach udział ziemniaka w zasiewach zwiększył się. Był y to województwa: dolnośląskie, kujawsko-pomorskie, łódzkie, małopolskie, podlaskie, świętokrzyskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie. Uznając reprezentatywność badanej grupy gospodarstw można wnioskować, że areał uprawy ziemniaka nieco zwiększył się w kraju w stosunku do ubiegłorocznego stanu. Tabela 1. Zakres badań dotyczących plonowania i struktury upraw ziemniaka prowadzonych przez IHAR-PIB Oddział w Jadwisinie w 2017 roku Województwo Liczba powiatów Liczba gmin Liczba plantacji pomiarowych ziemniaka dolnośląskie 22 62 606 kujawsko-pomorskie 19 64 536 lubelskie 20 49 299 lubuskie 11 36 173 łódzkie 19 38 436 małopolskie 9 32 166 mazowieckie 30 40 417 opolskie 5 7 77 podkarpackie 10 15 84 podlaskie 13 20 128 pomorskie 11 22 120 śląskie 16 40 224 świętokrzyskie 11 24 220 warmińsko-mazurskie 18 63 608 wielkopolskie 19 46 720 zachodniopomorskie 9 19 147 POLSKA 242 577 4961

Transcript of WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH...

Page 1: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI

ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań prowadzonych przez IHAR – PIB Oddział w Jadwisinie we współpracy z

Ośrodkami Doradztwa Rolniczego we wszystkich województwach kraju

Badania nad plonowaniem ziemniaka prowadzone przez IHAR – PIB we współpracy

z Ośrodkami Doradztwa Rolniczego objęły wszystkie 16 województw w kraju, w 242

powiatach i 577 gminach. W badaniach dotyczących plonowania ziemniaka uczestniczyły

gospodarstwa rolne o całkowitej powierzchni użytków rolnych powyżej 1 ha uprawiające

ziemniaki. Wielkość gospodarstw objętych badaniami była bardzo zróżnicowana pod

względem wielkości, powierzchni uprawy ziemniaka oraz stosowanego poziomu

agrotechnicznego w produkcji tego gatunku. Liczba gospodarstw w poszczególnych

województwach była bardzo różna i zależna od możliwości techniczno-organizacyjnych

prowadzenia badań przez specjalistów ODR. Wydaje się, że prowadzenie badań dotyczących

plonowania ziemniaka na blisko 5 tys. plantacjach, daje podstawy do wiarygodności i

reprezentatywności wyników dla całego kraju.

Badaniami w całym kraju dotyczącymi produkcji ziemniaka objęto gospodarstwa rolne

w liczbie 2268, których powierzchnia użytków rolnych wynosiła ponad 83 tys. ha, a średnia

wielkość gospodarstwa wynosiła 36,70 ha. Były to znacznie większe gospodarstwa niż

średnio w kraju. Udział ziemniaka w strukturze krajowych zasiewów wynosił w tych

gospodarstwach blisko 11% i minimalnie obniżył się w stosunku do 2016 roku. W tabelach

poniżej zestawiono dane za 2017 rok. Uzyskane wyniki wskazują, że udział ziemniaka w

strukturze zasiewów w poszczególnych województwach był na stałym poziomie lub zmieniał

się w stosunku do 2016 roku. W ośmiu województwach udział ziemniaka w zasiewach

zwiększył się. Były to województwa: dolnośląskie, kujawsko-pomorskie, łódzkie,

małopolskie, podlaskie, świętokrzyskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie. Uznając

reprezentatywność badanej grupy gospodarstw można wnioskować, że areał uprawy

ziemniaka nieco zwiększył się w kraju w stosunku do ubiegłorocznego stanu.

Tabela 1. Zakres badań dotyczących plonowania i struktury upraw ziemniaka prowadzonych przez

IHAR-PIB Oddział w Jadwisinie w 2017 roku

Województwo Liczba

powiatów Liczba gmin

Liczba plantacji

pomiarowych ziemniaka

dolnośląskie 22 62 606

kujawsko-pomorskie 19 64 536

lubelskie 20 49 299

lubuskie 11 36 173

łódzkie 19 38 436

małopolskie 9 32 166

mazowieckie 30 40 417

opolskie 5 7 77

podkarpackie 10 15 84

podlaskie 13 20 128

pomorskie 11 22 120

śląskie 16 40 224

świętokrzyskie 11 24 220

warmińsko-mazurskie 18 63 608

wielkopolskie 19 46 720

zachodniopomorskie 9 19 147

POLSKA 242 577 4961

Page 2: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

Tabela 2. Charakterystyka gospodarstw rolnych objętych badaniami dotyczącymi udziału

ziemniaka w zasiewach i plonowaniu w 2017 roku.

Województwa

Zakres wielkości gospodarstw

(ha UR)

Zakres powierzchni

uprawianych w gospodarstwie

ziemniaków (ha)

min. max. min. max.

Dolnośląskie 1,57 1900,00 0,05 310,00

Kujawsko-pomorskie 2,00 400,00 0,15 80,00

Lubelskie 4,50 85,00 0,10 32,00

Lubuskie 3,15 493,90 0,10 62,00

Łódzkie 3,00 106,00 0,10 26,50

Małopolskie 1,25 43,00 0,05 9,83

Mazowieckie 3,03 151,00 0,10 110,00

Opolskie 10,30 11023,00 0,60 890,00

Podkarpackie 2,60 170,00 0,05 95,00

Podlaskie 2,40 100,00 0,10 17,60

Pomorskie 6,00 754,00 0,10 90,00

Śląskie 0,60 230,00 0,06 38,00

Świętokrzyskie 4,02 70,00 0,10 13,00

Warmińsko-mazurskie 1,20 460,00 0,05 60,80

Wielkopolskie 3,00 140,00 0,50 70,00

Zachodniopomorskie 6,00 1150,00 0,22 280,00

Tabela 3. Charakterystyka gospodarstw rolnych objętych badaniami dotyczącymi skali

uprawy i plonowania ziemniaka w 2017 roku.

Województwo

Liczba

gospo-

darstw

Powierzchnia

użytków

(ha)

Powierzchnia

uprawy

ziemniaka

(ha)

Średnia

wielkość

gospo-

darstwa

% udział

ziemniaka

w

strukturze

zasiewów

Polska 2268 83227,12 9092,78 36,70 10,93

Dolnośląskie 297 12077,02 994,64 40,66 8,24

Kujawsko-pomorskie 168 6173,63 1005,79 36,75 16,29

Lubelskie 111 2846,1 329,74 25,64 11,59

Lubuskie 82 4176,45 448,68 50,93 10,74

Łódzkie 162 3105,33 475,67 19,17 15,32

Małopolskie 74 550,8 63,44 7,44 11,52

Page 3: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

Mazowieckie 240 4452,26 654,97 18,55 14,71

Opolskie 28 14729,67 1354,69 526,06 9,20

Podkarpackie 40 1122,01 224,34 28,05 19,99

Podlaskie 80 1837,7 173,39 22,97 9,44

Pomorskie 54 2393,41 282,46 44,32 11,80

Śląskie 109 3000,12 313,88 27,52 10,46

Świętokrzyskie 84 1501,6 142,96 17,88 9,52

Warmińsko-mazurskie 384 13097,63 763,11 34,11 5,83

Wielkopolskie 296 7634,83 1050,45 25,79 13,76

Brak jest danych ogólnokrajowych dotyczących struktury produkcji ziemniaka w Polsce

w 2017 roku. Poniżej zestawiono dane z roku 2016. Z przedstawionych w tabeli danych

wynika, że na ogólną liczbę 378 tys. krajowych gospodarstw uprawiających ziemniaki, ponad

327 tys. (87%) to producenci o bardzo małej skali produkcji do 1 ha, a powierzchnia w tych

gospodarstwach stanowi około 35% ogółu krajowej powierzchni ziemniaków. Tylko około 50

tys. gospodarstw posiada plantacje wielkości powyżej 1ha, ale łączna powierzchnia krajowa

w tej grupie wynosi aż około 217 tys. ha.

Tabela 4. Struktura liczebności gospodarstw i struktura powierzchni krajowej uprawy

ziemniaka w 2016 roku (dane GUS i obliczenia własne autora)

Grupy obszarowe pow.

uprawy ziemniaka

Liczba gospodarstw

uprawiających ziemniaki

Powierzchnia uprawy

ziemniaka ogółem (ha)

Ogółem 378295 300737

Do 1ha 327797 83151

w tym:

0,01-0,20 ha

0,21-1,00 ha

135899

191898

14722

68429

Powyżej 1ha 50498 217585

w tym:

1-2 ha

2-5 ha

5-10 ha

10-50 ha

50-500 ha

Pow.500 ha

22115

18487

5997

3475

419

5

27168

54600

39015

58166

34954

3682

Page 4: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH PLONOWANIA ZIEMNIAKA WG

WOJEWÓDZTW I OGÓŁEM W KRAJU

Warunki klimatyczne w kraju w 2017 roku

Pod względem klimatycznym sezon wegetacji 2017 roku nie był optymalnym dla

prawidłowej kumulacji plonu ziemniaka. Bardzo duże zróżnicowanie przebiegu opadów

atmosferycznych na terenie Polski wpłynęło na wysokość uzyskiwanych plonów ziemniaka

oraz na jakość uzyskanych bulw. Generalnie był to mokry sezon, chociaż były i okresy

posuchy. Znaczne opady w okresie kumulacji plonu wpłynęły korzystnie na wielkość bulw i

wysokość plonu.

Wiosna bieżącego roku nie była łatwa dla większości polskich rolników podczas

zakładania plantacji ziemniaków. Tylko producentom ziemniaków jadalnych na wczesny

zbiór w tradycyjnych już regionach kraju (łódzkie, dolnośląskie, mazowieckie) łaskawa

okazała się pogoda i już w końcu marca lub na początku kwietnia można było zakładać

plantacje. Gorzej było już z sadzeniem na plantacjach z przeznaczeniem na jesienny zbiór.

Tylko na glebach lżejszych i to tylko w niektórych regionach udało się w optymalnym

terminie zasadzić ziemniaki do końca kwietnia. W wielu regionach kraju szczególnie na

zwięźlejszych glebach wystąpiły podtopienia pól, które nie pozwalały na zakładanie plantacji

w optymalnym terminie lub w ogóle było to niemożliwe. Sadzenie przedłużało się nawet do II

połowy maja.

W niektórych regionach wystąpiła w czerwcu i lipcu lekka susza (Lubelszczyzna,

Świętokrzyskie, Łódzkie). W końcu czerwca na większym obszarze kraju wystąpiła susza.

Ten fakt spowodował utrudnienia w wiązaniu bulw, a więc plenność roślin została

ograniczona.

W lipcu, sierpniu i we wrześniu wystąpiło bardzo silne zróżnicowanie opadów między

regionami kraju, a nawet w wymiarze lokalnym. Dla odmian średnio-wczesnych i

późniejszych, których uprawia się w kraju najwięcej, wysokie opady na glebach lżejszych

sprzyjały wysokiemu plonowaniu. Nigdzie nie odnotowano suszy, ale w bardzo wielu

miejscach opady były bardzo wysokie powodując podtopienia plantacji ziemniaków.

Dotyczyło to szczególnie gleb cięższych. Duża ilość opadów w okresie wegetacji

spowodowała na plantacjach słabiej chronionych silne występowanie zarazy ziemniaka

niszczącej w bardzo dużym stopniu powierzchnię asymilacyjną roślin. Na plantacjach

podtopionych nie można było wykonać zabiegów ochronnych. Najbardziej ucierpiały

plantacje słabo chronione.

Z końcem września i w październiku opady w większości regionów kraju były jeszcze

większe i wystąpiły trudności ze zbiorem ziemniaków. Na podtopione plantacje trudno było

wjechać kombajnem i tak jest do chwili obecnej. Wielu rolników czeka jeszcze na

obeschnięcie pól, by zebrać ziemniaki. Gdy wystąpią przymrozki będzie dramat, a przecież

jest już połowa listopada.

Trudno oszacować, jaki procent plantacji obecnie nie będzie zebrany, ale są to

najprawdopodobniej tysiące ha. Jeśli w dalszym ciągu zbiór nie będzie możliwy, to należy

ostateczne zbiory obniżyć o około 3-4%, czyli o około 350 tys. ton. Największej skali

podtopienia plantacji ziemniaków dotyczą północno-zachodniej jak i centralnej części kraju.

Lokalnie w wielu regionach na glebach ciężkich także nie dokończono jeszcze zbiorów

ziemniaka.

Intensywne opady deszczu w wielu regionach kraju spowodowały na wielu

plantacjach, szczególnie na glebach lżejszych rozmycie redlin i w konsekwencji zazielenienie

bulw. Na wielu odmianach zaobserwowano spękania bulw lub pustowatość miąższu bulw

największych. Zbyt wilgotna gleba spowodowała gnicie bulw. Można szacować, że udział

plonu handlowego w plonie ogólnym nie przekroczy 70% w produkcji ziemniaka jadalnego.

Page 5: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

Gdy mokre bulwy podczas zbioru trafią do miejsc składowania i przechowywania będą gnić

dalej. Dlatego tylko aktywna wentylacja i osuszanie bulw w początkowym okresie

przechowywania w nowoczesnych przechowalniach daje szanse na uratowanie zbiorów w

tym roku. Niestety takich przechowalń mamy w kraju zbyt mało.

Określenie poziomu plonowania ziemniaka wg grup wczesności

w województwach Poziom plonowania według grup wczesności odmian ziemniaka w 2017 roku według

nadesłanych meldunków z powiatów był bardzo zróżnicowany w obrębie każdego

województwa tak jak między poszczególnymi województwami w kraju. W tabelach poniżej

zestawiono plony ziemniaka we wszystkich 16 województwach. Podane dane pochodzą z

wykonanych pomiarów biometrycznych i oszacowania plonów po zbiorach bulw z plantacji

ziemniaka. Liczebność punktów pomiarowych w poszczególnych województwach była

zróżnicowana. Z wielu województw nadeszły meldunki indywidualne z powiatów i gmin i na

tej podstawie wykonano w IHAR – PIB zestawienie zbiorcze. Z innych województw

przekazano już zbiorcze wyniki dla całego obszaru działania. Poniżej w tabelach zilustrowano

plonowanie ziemniaka w czterech grupach wczesności oraz wyliczono średnią dla

poszczególnych powiatów.

Tabela 5.(1-16) Plonowanie ziemniaków w poszczególnych województwach w kraju w

grupach wczesności odmian w 2017 roku.

Dolnośląskie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

bolesławiecki 21 25,00 15 30,00 11 29,30 6 23,80 53 27,03

dzierżoniowski 1 31,00 1 25,00 3 30,70 1 29,00 6 28,93

głogowski 3 41,30 1 40,00 2 50,00 3 42,50 9 43,45

górowski 4 31,00 3 30,00 3 26,70 1 32,00 11 29,93

jaworski 10 34,00 12 33,00 6 31,30 5 32,00 33 32,58

jeleniogórski 1 35,00 7 32,40 5 25,00 9 30,90 22 30,83

kłodzki 3 16,90 7 18,90 2 19,50 6 20,00 18 18,83

lubański 10 19,40 10 27,70 10 27,20 7 29,50 37 25,95

lubiński 4 45,00 2 35,00 6 40,00

lwówecki 22 21,60 16 24,90 12 25,90 14 25,30 64 24,43

milicki 2 31,00 10 26,50 3 34,00 3 38,30 18 32,45

oławski 4 31,80 9 34,50 11 35,60 3 38,70 27 35,15

oleśnicki 5 22,80 5 29,40 3 36,20 1 38,00 14 31,60

strzeliński 3 42,00 10 39,80 3 35,00 2 55,00 18 42,95

świdnicki 4 32,50 10 23,40 1 45,00 2 30,00 17 32,73

trzebnicki 1 35,00 4 34,00 5 34,50

wałbrzyski 18 31,20 14 37,30 6 30,90 7 30,70 45 32,53

wołowski 2 41,50 3 32,70 3 37,70 1 35,00 9 36,73

wrocławski 15 30,50 16 32,00 6 40,20 9 42,90 46 36,40

ząbkowicki 9 23,50 21 24,50 10 29,50 11 26,50 51 26,00

zgorzelecki 10 17,00 12 20,44 9 22,30 28 25,50 59 21,31

Page 6: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

złotoryjski 6 26,50 18 37,10 8 36,80 6 41,20 38 35,40

Suma pkt. pomiarowych 154 208 119 125 606

śr. dla woj. 29,55 30,84 32,56 33,34 31,6 31,57

Kujawsko-pomorskie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

aleksandrowski 13 44,00 7 48,50 19 33,20 4 28,30 43 38,50

brodnicki 3 27,50 3 31,70 4 37,50 5 34,00 15 32,68

bydgoski 7 24,70 4 34,30 2 30,00 4 34,50 17 30,88

chełmiński 7 22,30 11 31,30 12 36,30 9 37,30 39 31,80

golubsko-dobrzyński 2 26,50 4 29,30 9 27,00 9 37,30 24 30,03

grudziądzki 6 30,50 29 34,10 14 35,30 9 37,30 58 34,30

inowrocławski 3 31,00 1 35,00 2 32,50 1 32,00 7 32,63

lipnowski 16 24,40 14 26,70 28 25,90 4 30,00 62 26,75

mogileński 1 25,00 1 30,00 22 35,90 13 32,40 37 30,83

nakielski 7 27,90 13 43,30 1 40,00 21 37,07

radziejowski 2 37,30 3 32,00 6 41,20 1 40,00 12 37,63

rypiński 2 32,00 2 36,50 1 38,00 8 40,90 13 36,85

sępoliński 2 21,50 1 19,00 4 22,50 1 22,50 8 21,38

świecki 7 29,10 14 31,40 4 32,50 2 37,00 27 32,50

toruński 3 54,50 8 53,50 2 57,50 3 57,50 16 55,75

tucholski 5 33,40 7 28,50 8 40,70 4 28,80 24 32,85

wąbrzeski 25 28,10 25 31,60 18 37,90 12 36,10 80 33,43

włocławski 8 19,10 11 23,40 14 21,20 4 24,30 37 22,00

żniński 9 41,90 5 39,60 14 40,75

Suma pkt. pomiarowych 119 145 191 99 554

Śr. dla woj. 29,93 32,75 35,28 35,25 33,30

Lubelskie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

bialski 6 23,00 6 24,10 18 31,80 9 31,90 39 27,70

biłgorajski 1 25,00 3 41,50 1 45,00 5 37,17

chełmski 3 17,00 3 17,70 2 17,00 3 18,70 11 17,60

hrubieszowski 5 27,00 9 37,80 3 36,70 1 32,00 18 33,38

janowski 6 29,00 6 36,70 6 38,00 2 41,00 20 36,18

krasnostawski 5 30,40 16 30,40 4 32,50 3 30,50 28 30,95

kraśnicki 1 21,30 3 26,00 1 21,50 5 22,93

lubartowski 4 24,30 3 32,70 4 22,00 11 26,33

lubelski 1 30,00 8 29,30 1 30,00 10 29,77

Page 7: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

łukowski 3 33,50 2 38,00 8 32,40 1 29,00 14 33,23

łęczycki 5 23,60 4 25,30 6 25,80 5 22,80 20 24,38

opolski 2 25,00 4 35,00 1 28,00 7 29,33

parczewski 1 20,00 1 18,00 7 26,30 2 20,00 11 21,08

puławski 2 56,80 3 50,70 1 42,00 1 34,00 7 45,88

radzyński 2 22,00 4 25,70 4 26,80 1 27,00 11 25,38

rycki 2 22,00 2 22,00 4 22,00

świdnicki 7 25,50 7 31,80 2 31,50 3 31,70 19 30,13

tomaszowski 5 13,00 9 32,80 14 22,90

włodawski 7 15,30 5 22,50 10 26,00 9 32,00 31 23,95

zamojski 7 17,50 7 20,50 14 19,00

Suma pkt. pomiarowych 73 105 79 42 299

śr. dla woj. 25,22 29,93 29,30 29,79 28,56

Lubuskie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

gorzowski 8 26,70 8 38,60 4 45,00 20 36,77

krośnieński 5 16,50 4 25,50 3 31,50 12 24,50

międzyrzecki 5 47,00 1 50,00 3 40,00 2 45,00 11 45,50

nowosolski 4 31,70 7 39,50 7 36,50 4 29,30 22 34,25

słubicki 2 57,00 5 47,00 3 60,30 2 53,00 12 54,33

strzelecko-drezdeński 4 20,50 6 26,00 7 28,30 17 24,93

sulęciński 7 25,50 5 26,70 4 30,00 2 29,00 18 27,80

świebodziński 3 45,00 3 43,00 3 36,00 2 44,00 11 42,00

zielonogórski 1 35,00 3 37,30 4 36,15

żagański 7 28,70 2 29,50 9 33,10 3 32,70 21 31,00

żarski 5 31,20 11 28,50 7 32,60 2 31,00 25 30,83

Suma pkt. pomiarowych 51 49 49 24 173

Śr. dla woj. 33,16 36,56 37,10 36,54 35,84

Łódzkie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

bełchatowski 3 23,00 2 15,00 5 19,00

brzeziński 3 28,80 10 33,40 1 40,00 1 25,00 15 31,80

kutnowski 3 20,00 1 22,00 8 29,00 3 32,80 15 25,95

łaski 3 32,70 5 30,80 8 31,75

łęczycki 9 33,30 7 24,80 5 33,60 6 38,00 27 32,43

łowicki 9 33,00 9 32,00 15 34,80 3 34,00 36 33,45

łódzki 1 43,00 2 22,50 1 29,00 1 30,00 5 31,13

Page 8: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

opoczyński 2 21,00 2 20,00 4 21,00 1 19,00 9 20,25

piotrowski 1 28,00 2 19,50 1 22,00 2 21,00 6 22,63

poddębicki 13 42,00 9 34,40 12 37,10 1 50,00 35 40,88

radomszczański 5 19,50 4 17,30 2 17,00 2 18,00 13 17,95

rawski 4 30,50 4 27,00 8 31,00 5 37,00 21 31,38

sieradzki 7 40,00 7 42,00 5 45,00 5 48,00 24 43,75

skierniewicki 9 38,00 6 42,80 14 44,80 3 47,50 32 43,28

tomaszowski 13 26,90 19 27,50 30 29,10 10 24,00 72 26,88

wieluński 10 24,60 8 41,80 4 48,00 3 42,00 25 39,10

wieruszowski 21 35,50 15 33,70 26 32,50 12 32,40 74 33,53

zduńskowolski 2 29,50 2 34,00 2 29,50 1 28,00 7 30,25

zgierski 2 34,00 2 38,00 3 36,00 7 36,00

Suma pkt. pomiarowych 117 117 143 59 436

Śr. dla woj. 31,13 29,82 31,91 32,92 31,44

Małopolskie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

gorlicki 17 26,00 7 24,50 8 29,50 2 20,00 34 25,00

krakowski 2 30,00 4 35,00 6 32,50

limanowski 4 16,30 4 23,00 9 21,30 1 18,00 18 19,65

myślenicki 10 20,00 5 25,00 15 22,50

nowosądecki 27 29,10 3 21,30 10 36,70 3 17,30 26,10

nowotarski 2 19,50 8 24,40 6 20,40 16 21,43

olkuski 2 31,50 5 32,70 3 31,50 10 31,90

oświęcimski 3 16,70 2 24,00 2 26,00 7 22,23

wadowicki 2 29,00 8 31,50 7 34,70 31,73

Suma pkt. pomiarowych 69 46 38 13 166

Śr. dla woj. 24,23 26,82 27,57 22,50 25,28

Mazowieckie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

białobrzeski, grójecki,

kozienicki, lipski,

piaseczyński, przysuski,

radomski, szydłowiecki,

zwoleński

41 28,10 34 23,60 72 26,00 7 28,30 154 26,50

ciechanowski, mławski, płoński, pułtuski

1 25,00 6 29,30 13 30,80 3 29,30 23 28,60

Page 9: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

garwoliński, miński, siedlecki, węgrowski, wołomiński

9 24,20 4 26,00 21 25,10 3 37,20 37 28,13

gostyniński 7 28,80 5 28,80 10 26,40 5 22,10 27 26,53

grodziski, pruszkowski 2 25,00 1 32,00 10 28,20 1 39,00 14 31,05

makowski, ostrołęcki, przasnyski, wyszkowski

6 28,30 3 34,30 15 35,00 6 37,20 30 33,70

płocki 2 31,50 6 23,00 11 30,20 12 31,70 31 29,10

sierpecki 13 19,60 11 19,20 17 20,10 12 21,40 53 20,08

sochaczewski 4 30,80 2 45,00 8 35,70 14 37,17

warszawski-zachodni 3 35,00 1 35,00 12 31,50 16 33,83

żyrardowski 1 17,00 12 24,80 5 26,00 18 22,60

Suma pkt. pomiarowych 89 73 201 54 417

Śr. dla woj. 26,66 29,62 28,53 30,24 28,76

Opolskie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

brzeski 6 33,50 6 34,30 4 34,00 3 31,00 19 33,20

głubczycki 2 27,50 9 36,00 1 37,00 2 42,00 14 35,63

krapkowicki 2 25,50 13 40,00 3 37,50 1 32,00 19 33,75

kluczborski 3 41,70 6 40,30 2 39,00 40,33

namysłowski 2 30,50 6 34,50 6 40,80 14 35,27

Suma pkt. pomiarowych 15 40 16 6 77

Śr. dla woj. 31,74 37,02 37,66 35,00 35,36

Podkarpackie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

dębicki 1 40,00 1 40,00

jarosławski 2 17,00 2 17,00

kolbuszowski 3 24,00 7 27,30 2 25,00 1 30,00 13 26,58

krośnieński 1 25,00 2 26,50 1 22,00 1 24,00 5 24,38

leżajski 3 40,00 9 48,30 12 44,15

łańcucki 3 16,00 4 20,50 6 22,30 3 23,30 16 20,53

mielecki 1 18,50 1 21,00 1 23,50 1 30,50 4 23,38

przeworski 3 27,70 6 28,00 2 27,50 3 27,50 14 27,68

ropczycko-sędziszowski 4 33,50 3 38,00 3 38,50 2 40,00 12 37,50

rzeszowski 1 34,80 3 34,30 1 41,40 5 36,83

Suma pkt. pomiarowych 22 26 24 12 84

Śr. dla woj. 27,65 27,94 29,59 30,96 29,03

Page 10: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

Podlaskie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

białostocki 2 18,00 2 20,30 2 19,00 2 18,50 8 18,95

bielski 3 12,90 4 18,50 5 18,00 12 16,47

grajewski 1 26,00 1 28,00 1 29,00 1 32,00 4 28,75

hajnowski 1 15,00 1 22,00 3 17,00 1 20,00 6 18,50

kolneński 1 21,00 1 22,00 3 33,30 5 25,43

łomżyński 1 31,00 1 34,00 3 49,00 7 42,20 12 39,05

moniecki 2 30,00 3 33,30 3 27,70 8 30,33

sejneński 3 15,50 1 18,60 4 19,00 2 19,30 10 18,10

siemiatycki 2 23,10 2 24,50 3 24,40 2 26,80 9 24,70

sokólski 1 25,00 1 35,50 6 37,50 12 43,10 20 35,28

suwalski 1 19,00 2 21,00 1 24,00 4 21,33

wysokomazowiecki 3 23,30 5 30,00 5 33,00 5 39,20 18 31,38

zambrowski 3 16,00 5 24,70 4 30,70 12 23,80

Suma pkt. pomiarowych 24 21 43 40 128

Śr. dla woj. 21,22 26,47 26,25 29,92 25,96

Pomorskie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

bytowski 3 49,70 6 34,30 4 42,70 2 45,00 15 42,93

chojnicki 3 31,70 3 35,00 1 28,00 7 31,57

człuchowski 3 19,00 2 27,00 5 23,00

kartuski 2 30,50 2 28,50 4 29,50

kościerski 4 56,80 9 52,60 7 51,90 2 13,50 22 43,70

nowodworski 1 27,00 1 27,00

pucki 3 12,20 6 19,50 2 22,30 1 25,40 12 19,85

słupski 1 25,00 7 34,10 10 43,30 3 28,30 21 32,68

starogardzki 8 38,70 5 46,50 4 40,00 17 41,73

sztumski 2 20,00 3 38,00 4 43,30 3 38,00 12 34,83

tczewski 1 40,00 3 45,00 4 42,50

Suma pkt. pomiarowych 31 46 32 11 120

Śr. dla woj. 31,87 36,05 38,79 30,04 34,19

Page 11: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

Śląskie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

bielski, cieszyński,

pszczyński, żywiecki 9 26,70 38 32,20 14 34,80 19 37,00 80 32,68

będziński, bieruńsko-

lędziński, gliwicki,

mikołowski, raciborski,

rybnicki, tarnowski,

wodzisławski

23 25,30 61 32,00 9 31,30 9 27,50 102 29,03

częstochowski, kłobucki,

lubliniecki, myszkowski 5 30,40 19 34,10 10 26,40 8 24,00 42 28,73

Suma pkt. pomiarowych 37 118 33 36 224

Śr. dla woj. 27,47 32,77 30,83 29,50 30,14

Świętokrzyskie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

buski 5 14,50 8 18,30 2 22,50 15 18,43

jędrzejowski 4 20,00 5 26,50 6 31,00 1 34,00 16 27,88

kazimierski 6 24,50 8 27,80 14 26,15

kielecki 12 28,30 16 26,50 19 29,40 5 31,70 52 28,98

konecki

3 30,00 3 28,50

6 44,85

opatowski 3 24,90 3 31,50 3 33,30 3 34,50 12 24,63

ostrowiecki 5 15,00 17 24,30 11 24,70 2 32,00 35 24,00

pińczowski 4 15,00 6 18,30 2 19,00 2 20,00 14 18,08

sandomierski 3 23,40 5 32,50 3 37,60 11 31,17

starachowicki 4 20,30 7 21,00 6 21,80 2 23,50 19 21,65

włoszczowski 3 19,80 9 25,00 8 23,80 6 22,30 26 22,73

Suma pkt. pomiarowych 49 87 63 21 220

Śr. dla woj. 20,57 25,61 27,16 28,29 25,41

Warmińsko-mazurskie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

giżycki 8 26,50 2 33,00 8 28,00 18 29,17

lidzbarski 1 18,00 7 22,67 2 37,00 10 25,89

kętrzyński 6 21,75 14 23,11 23 25,00 3 31,67 46 25,38

iławski 11 37,10 12 38,00 9 40,59 10 42,72 42 39,60

gołdapski 4 14,50 3 16,50 3 17,75 2 20,00 12 17,19

elbląski 2 32,50 2 32,50

Page 12: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

działdowski 2 33,50 3 37,00 5 30,00 8 39,50 18 35,00

branicki 2 20,00 6 22,00 8 21,00

bartoszycki 1 25,00 1 30,00 6 37,42 1 47,00 9 34,86

ełcki 2 23,50 1 22,00 7 26,50 10 24,00

olsztyński 20 32,44 57 30,95 151 31,68 8 33,25 236 32,08

węgorzewski 3 28,50 3 28,00 2 30,00 3 33,00 11 29,88

ostródzki 2 23,50 5 38,25 9 40,00 1 35,00 17 34,19

piski 2 24,00 5 30,33 8 30,60 3 23,00 18 26,98

olecki 1 22,00 3 18,67 8 17,38 12 19,35

nowomiejski 6 42,50 13 40,00 54 37,43 25 38,71 98 39,66

nidzicki 3 38,33 3 45,00 27 36,61 6 40,67 39 40,15

mrągowski 1 25,00 1 25,00 2 25,00

Suma pkt. pomiarowych 72 130 333 73 608

Śr. dla woj. 27,41 29,90 29,60 34,35 30,31

Wielkopolskie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

chodzieski 8 36,20 9 40,30 6 42,60 23 39,70

jarociński 5 24,80 9 33,30 3 39,00 5 36,70 22 33,45

kaliski 5 26,50 5 25,70 5 27,70 3 27,50 18 26,85

kępiński 5 21,70 9 26,30 5 22,00 2 35,00 21 26,25

koniński 20 26,50 17 31,70 25 28,00 19 35,30 81 30,38

kościański 7 21,30 9 25,70 5 28,50 2 26,00 23 25,38

międzychodzki 8 37,00 11 38,40 5 38,10 2 35,30 26 37,20

nowotomyski 7 18,30 7 17,30 7 17,00 3 17,00 24 17,40

obornicki 3 24,50 6 27,70 2 31,00 7 33,20 18 29,10

ostrowski 23 37,00 14 32,30 11 36,80 2 38,00 50 36,03

ostrzeszowski 4 25,70 13 33,00 7 38,40 2 38,50 26 33,90

pilski 10 26,30 10 30,50 19 34,00 14 33,00 53 30,95

pleszewski 73 29,50 18 31,00 5 32,40 11 28,80 107 30,43

rawicki 1 23,20 1 25,00 1 27,00 1 26,00 4 25,30

słupecki 3 32,00 2 40,00 22 37,70 6 39,30 33 37,25

szamotulski 15 31,00 16 31,80 25 36,40 23 37,40 79 34,15

średzki 15 24,00 9 24,00 12 27,00 4 28,50 40 25,88

śremski 16 41,80 26 47,20 15 39,00 4 21,50 61 37,38

wrzesiński 1 35,00 1 40,00 8 35,40 1 33,00 11 35,85

Suma pkt. pomiarowych 229 192 188 111 720

Śr. dla woj. 28,31 31,04 31,55 31,37 30,57

Page 13: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

Zachodniopomorskie

Powiat

Plon t/ha odmian ziemniaka wg grup wczesności Suma

pkt w

powiecie

Średni

plon w

powiecie

t/ha

b. wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze

pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha pkt. t/ha

białogardzki 4 23,50 9 31,00 5 25,30 5 28,00 23 26,95

kołobrzeski 1 23,00 4 34,25 1 36,00 1 50,00 7 35,81

świdwiński 7 22,86 14 27,25 15 30,93 14 31,57 50 28,15

gryfiński 3 26,00 2 24,00 4 31,25 9 27,08

myśliborski 3 16,50 3 18,00 3 20,50 4 25,67 13 20,17

szczecinecki 4 30,50 2 22,00 6 26,25

koszaliński 2 27,50 7 27,30 1 28,00 1 27,00 11 27,45

policki 2 7,50 3 11,67 4 12,30 1 5,50 10 9,24

łobeski 2 32,50 7 35,70 9 35,70 18 34,63

Suma pkt. pomiarowych 22 48 38 39 147

Śr. dla woj. 20,98 26,27 26,34 29,34 25,73

Plonowanie ziemniaka w 2017 roku w Polsce

W oparciu o wyniki badan monitoringowych przeprowadzonych przez IHAR – PIB

Oddział w Jadwisinie we współpracy z 16 Ośrodkami Doradztwa Rolniczego średni krajowy

plon ziemniaków w 2017 roku wyniósł w Polsce 30,0 t/ha, a w poszczególnych

województwach kształtował się od 25,0 do 35t/ha. Po uwzględnieniu strat plonu

wynikających z podtopień plantacji, braku możliwości zbioru części pól oraz z tytuły

masowego gnicia bulw w redlinach, plony średnio-krajowe należy oszacować na około 29,0

t/ha

Tabela 6. Poziom plonowania ziemniaków według grup wczesności odmian w 2017 roku

w Polsce wg województw (średnie ważone)

Województwo

Plon ziemniaków wg grup w czesności Średni plon

w województwach (t/ha) w woj.

b.

wczesne wczesne śr. wczesne późniejsze t/ha t/ha

*

dolnośląskie 29,5 30,8 32,6 33,3 31,6 30,3

kujawsko-pomorskie 29,9 32,8 35,3 35,0 33,4 32,0

lubelskie 25,2 29,9 29,3 29,8 28,8 27,7

lubuskie 33,2 36,6 37,1 36,5 36,1 34,6

łódzkie 31,1 29,8 31,9 32,9 31,3 30,0

małopolskie 24,2 26,8 27,6 22,5 25,7 24,2

mazowieckie 26,7 29,6 28,5 30,2 28,8 27,6

opolskie 31,7 37,0 37,7 35,0 35,8 34,3

podkarpackie 27,7 27,9 29,6 31,0 29,0 27,8

podlaskie 21,2 26,5 26,3 29,9 26,1 25,0

pomorskie 31,9 36,1 38,8 30,0 34,9 33,1

śląskie 27,5 32,8 30,8 29,5 30,5 28,9

świętokrzyskie 20,6 25,6 27,2 28,3 25,8 25,0

Page 14: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

warmińsko-mazurskie 27,4 29,9 29,6 34,3 30,2 28,6

wielkopolskie 28,3 31,0 31,6 31,4 30,7 30,0

zachodnio-pomorskie 21,0 26,3 26,3 29,3 25,8 25,0

POLSKA 27,6 30,2 31,1 30,9 30,0 29,0 * plon uwzględniający straty w zbiorach (wymoknięcia plantacji, gnicie bulw, itp.

Uprawiane odmiany ziemniaka

W stosunku do 2016 roku nie nastąpiły w 2017 roku istotne zmiany w popularności

uprawianych odmian w kraju. Zmieniła się za to kolejność popularności w poszczególnych

województwach oraz zaistnienie w uprawie nowych odmian z katalogu CCA UE.

Tabela 7. Zestawy najpopularniejszych 10 odmian ziemniaka uprawianych w poszczególnych

województwach w 2017 roku

Województwo 10 najpopularniejszych odmian uprawianych w województwach

Dolnośląskie Vineta, Jelly, Denar, Lord, Satina, Bryza, Tajfun, Bellarosa, Irys,

Mondeo

Kujawsko-pomorskie Denar, Vineta, Lord, Satina, Tajfun, Lilly, Glada, Michalina, Gala,

Gwiazda

Lubelskie Vineta, Bellarosa, Lord, Denar, Irga, Tajfun, Aster, Albatros, Jelly,

Zuzanna

Lubuskie Vineta, Denar, Lord, Satina, Tajfun, Vineta, Jelly, Lilly, Owacja,

Gala

Łódzkie Denar, Lord, Vineta, Tajfun, Irga, Satina, Bryza, Bellarosa,

Michalina, Owacja

Małopolskie Lord, Denar, Vineta, Bellarosa, Satina, Miłek, Agria, Belmonda,

Tajfun, Colomba

Mazowieckie Irga, Lord, Tajfun, Vineta, Denar, Bryza, Satina, Owacja, Irys,

Bellarosa

Opolskie Vineta, Gala, Innovator, Denar, Bellarosa, Omega, Verdi, Jelly, Elfe,

Lady Claire

Podkarpackie Bellarosa, Denar, Tajfun, Jelly, Lord, Vineta, Satina, Owacja,

Labella, Lilly

Podlaskie Irga, Irys, Vineta, Bzura, Kuba, Tajfun, Catania, Lord, Zuzanna,

Dominator

Pomorskie Vineta, Lord, Denar, Satina, Owacja, Gala, Gwiazda, Tajfun, Bryza,

Innovator

Śląskie Vineta, Bellarosa, Jelly, Gala, Tajfun, Lord, Denar, Bryza, Red Lady,

Anuschka

Świętokrzyskie Bellarosa, Denar, Lord, Tajfun, Owacja, Satina, Vineta, Jelly, Irga,

Cyprian

Warmińsko-mazurskie Irga, Vineta, Irys, Bryza, Lord, Denar, Cekin, Satina, Tajfun,

Zuzanna

Wielkopolskie Denar, Lord, Satina, Tajfun, Bryza, Arielle, Owacja, Jelly, Riviera,

Albatros

Zachodniopomorskie Tajfun, Denar, Bryza, Lord, Owacja, Syrena, Bellarosa, Harpun,

Satina, Kuras

Page 15: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

Powierzchnia uprawy ziemniaka

W stosunku do roku ubiegłego nastąpił minimalny wzrost powierzchni uprawy

ziemniaka w 2017 roku. Tendencja ta była do przewidzenia, ponieważ ostatni sezon

w produkcji ziemniaka był bardzo korzystny dla producentów ziemniaka, co objawiało się

wysokim popytem oraz dość wysokimi cenami rynkowymi ziemniaka jadalnego w całym

sezonie 2016 roku. Także duże zainteresowanie rolników produkcją ziemniaka skrobiowego

mogło przyczynić się do dalszego wzrostu powierzchni uprawy. W konkluzji można

prognozować, że powierzchnia uprawy ziemniaka w gospodarstwach rolnych w 2017 roku

wynosi prawdopodobnie około 320 tys. ha. Do tej powierzchni należy doliczyć powierzchnię

uprawy ziemniaka w ogrodach przydomowych w ilości około 10 tys. ha, a więc powierzchnia

uprawy ziemniaka ogółem w kraju wyniosła w 2017 roku 330 tys. ha. Wzrost powierzchni

uprawy ziemniaków dotyczy jednak tylko gospodarstw specjalizujących się w uprawie tego

gatunku na większych areałach, jako surowca dla potrzeb przetwórstwa spożywczego,

przemysłu skrobiowego oraz dla hurtowni ziemniaków jadalnych konfekcjonowanych.

Gospodarstwa o niskim stopniu urynkowienia uprawiające ziemniaki na mniejszych

plantacjach systematycznie ograniczają ich areał.

Tabela 8. Powierzchnia uprawy w gospodarstwach rolnych oraz udział w zasiewach

ziemniaków w Polsce w latach 2015-2017 według województw

Województwo

2015 2016 2017*

Pow.

uprawy

(tys. ha)

%

zasiewów

Pow.

uprawy

(tys. ha)

% pow.

zasiewów

Pow.

uprawy

(tys. ha)

% pow.

zasiewów

Polska 292,5 2,7 300,7 2,8 320,0 3,0

Dolnośląskie

Kujawsko-pom.

Lubelskie

Lubuskie

Łódzkie

Małopolskie

Mazowieckie

Opolskie

Podkarpackie

Podlaskie

Pomorskie

Śląskie

Świętokrzyskie

Warmińsko-maz.

Wielkopolskie

Zachodniopom.

20,7

17,1

21,3

5,0

35,9

24,9

35,7

6,9

20,6

11,5

17,7

7,6

15,0

9,4

31,5

11,7

2,7

1,8

1,9

1,8

4,7

8,0

2,8

1,5

6,4

1,8

3,0

2,9

4,6

1,5

2,1

1,8

27,9

19,5

20,3

4,6

34,6

22,3

35,0

9,2

22,3

8,4

19,1

8,1

13,6

8,3

32,9

14,8

3,8

2,1

1,9

1,6

4,6

7,4

2,9

2,0

7,2

1,2

3,3

3,1

4,2

1,2

2,3

2,3

29,4

20,8

21,4

5,3

35,9

22,6

36,8

10,3

22,7

9,9

21.5

8,8

14,1

9,7

34,6

16,2

4,0

2,3

2,0

1,8

4,8

7,5

3,0

2,2

7,4

1,4

3,8

3,4

4,4

1,5

2,4

2,5

Dane GUS i* prognoza IHAR-PIB Oddział Jadwisin

Page 16: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

Zbiory ziemniaka

W 2016 roku, z uwagi na względnie korzystne warunki klimatyczne w okresie

wegetacji, plony, a tym samym i zbiory ziemniaka wyniosły 8,6 mln ton, a uwzględniając

ogrody przydomowe blisko 9 mln ton. W 2017 roku z tytułu jeszcze wyższych plonów na

poziomie 290dt/ha, zbiory wyniosły około 9,5 mln ton. Do wzrostu zbiorów przyczynił się

także wzrost powierzchni uprawy oraz postępująca profesjonalizacja produkcji ziemniaków.

Najwyższe zbiory ziemniaków przekraczające 1mln ton odnotowano w województwach:

łódzkim, mazowieckim i wielkopolskim. Województwami o najmniejszych zbiorach

ziemniaków (poniżej 300 tys. ton) były województwa: lubuskie, śląskie i warmińsko-

mazurskie.

Zebrany plon ogólny ziemniaków zawsze zawiera pewną część bulw z wadami, które

dyskwalifikują go, jako plon handlowy przy produkcji ziemniaków jadalnych i jako surowiec

w przetwórstwie spożywczym i jest on uznany, jako plon odpadowy. Są to bulwy drobne,

zgniłe, zdeformowane, zazielenione, z widocznymi chorobami skórki oraz z wadami wyglądu

miąższu. Badania IHAR-PIB wykazują, że udział plonu handlowego w plonie ogólnym

ziemniaków zawiera się w przedziale 60-70% w zależności od systemu uprawy i warunków

pogodowych. Jest to bardzo istotny wskaźnik jakości zebranego plonu i jednocześnie bardzo

pomocny w bilansowaniu zagospodarowania zbiorów ziemniaków na poszczególne kierunki

użytkowania, a także na szacowanie wielkości plonu odpadowego wykorzystywanego na

paszę lub w gorzelnictwie. W bieżącym sezonie najwięcej jest bulw zgniłych, a także bulw

zielonych, spękanych i zdeformowanych. Zadecydowały o tym warunki pogodowe, a

szczególnie intensywne opady i podtopienia plantacji.

Tabela 9. Powierzchnia uprawy, plony i zbiory ziemniaka w gospodarstwach rolnych w

Polsce w latach 2016-2017 roku według województw

Województwo

2016 2017*

Powierz-

chnia

(tys. ha)

Plony

(dt/ha)

Zbiory

(tys. ton)

Powierz-

chnia

(tys. ha)

Plony

(dt/ha)

Zbiory

(tys. ton)

Polska 300,7 287 8624,0 330,0 290 9570,0

Dolnośląskie

Kujawsko-pomorskie

Lubelskie

Lubuskie

Łódzkie

Małopolskie

Mazowieckie

Opolskie

Podkarpackie

Podlaskie

Pomorskie

Śląskie

Świętokrzyskie

Warmińsko-mazurskie

Wielkopolskie

Zachodniopomorskie

27,9

19,5

20,3

4,6

34,6

22,3

35,0

9,2

22,3

8,4

19,1

8,1

13,6

8,3

32,9

14,8

275

310

300

318

300

236

289

358

252

221

304

285

258

260

294

340

767,0

604,5

607,8

147,4

1040,1

524,4

1011,7

328,8

563,0

184,9

579,3

229,8

350,6

215,8

968,0

501,7

29,4

20,8

21,4

5,3

35,9

22,6

36,8

10,3

22,7

9,9

21,5

8,8

14,1

9,7

34,6

16,2

316

334

288

361

313

257

288

358

290

261

349

305

258

302

307

257

929,0

694,7

616,3

191,3

1123,7

580,8

1059,8

368,7

658,3

258,4

750,4

268,4

363,8

292,9

1062,2

416,3

Źródło: Dane GUS oraz * szacunki i obliczenia IHAR-PIB.

Page 17: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

Tabela 10. Udział plonu handlowego w plonie ogólnym [%] w różnych systemach uprawy

ziemniaków

Lata

Systemy uprawy ziemniaków

konwencjonalne certyfikowane

intensywny ekstensywny integrowany ekologiczny

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

88,5

72,3

55,1

80,8

70,0

72,0

78,0

82,8

79,1

83,3

71,5

87,5

78,6

69,8

73,1

66,6

33,7

61,0

54,9

53,5

62,0

57,8

67,8

54,5

68,2

65,1

55,3

60,3

93,3

75,4

35,5

56,9

47,1

63,9

79,5

81,7

75,3

79,9

76,0

73,1

64,5

73,2

70,5

70,5

34,5

57,1

75,3

76,4

82,4

75,6

82,1

70,0

83,5

68,9

61,3

65,9

Średnio 76,3 59,6 69,7 69,6

Źródło: Dane IHAR-PIB.

Bilans zagospodarowania zbiorów ziemniaka

Wykorzystując bilanse zagospodarowania zbiorów ziemniaka z lat poprzednich

sporządzane przez IERiGŻ -PIB, opracowano w raporcie prognozę bilansu na zakończony

sezon 2016/17 i na rozpoczynający się sezon 2017/18. Z danych wynika, że w bieżącym

sezonie z powodu dużego urodzaju ziemniaków w stosunku do lat minionych, ale niskiej

jakości i trwałości przechowalniczej bulw będzie całkowicie odmienna sytuacja rynkowa.

Trudniej będzie eksportować ziemniaki, za to wzrośnie wykorzystanie ziemniaka w

przemyśle ziemniaczanym.

Tabela 11. Bilans ziemniaków (tys. ton) w latach 2011 -2017

Wyszczególnienie 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2016/17 2017/18*

Zbiory 9362 9042 7290 7689 6314 8624 9570

Import 138 94 206 134 164 100 202

Razem do dyspozycji 9500 9136 7496 7823 6478 8724 9772

Zużycie

w gospodarstwach 4699 4102 2921 3090 2020 3365 4222

- sadzenie 933 875 695 750 768 825 820

- spasanie 2436 1897 1026 1150 102 1500 2200

-samozaopatrzenie 1330 1330 1200 1190 1150 1140 1140

Sprzedaż razem 3981 4284 3975 4133 4088 4480 4650

- na konsumpcję 2345 2280 2100 2050 2000 2000 2000

- na zaopatrzenie

przemysłu* 1611 1935 1834 2061 2072 2410 2600

- na eksport 25 69 41 22 16 70 50

Ubytki i straty 820 750 600 600 370 779 962

* ziemniaki zużyte przez przemysł, bez względu na przeznaczenie

Źródło: Dane GUS, *prognoza IHAR-PIB.

Page 18: WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI … · 2018-03-07 · WYNIKI BADAŃ DOTYCZĄCYCH STRUKTURY POWIERZCHNI ORAZ PLONOWANIA ZIEMNIAKA W POLSCE W 2017 ROKU Raport z badań

Podsumowanie

Zaprezentowane w opracowaniu dane stanowią obszerny materiał analityczny dotyczący

poziomu plonowania ziemniaka w Polsce w 2017 roku na tle lat poprzednich, opis szeregu

czynników determinujących poziom krajowego plonowania ziemniaka (warunki klimatyczne,

systemy produkcji stosowane technologie uprawy, znaczenie czynnika odmianowego), a także

dane dotyczące udziału ziemniaka w strukturze zasiewów i następujące w tym zakresie

zmiany. Opracowanie może posłużyć do udoskonalenia sporządzania bilansu

zagospodarowania zbiorów ziemniaka i prognozowania zmian w powierzchni jego uprawy

oraz charakterystyki gospodarstw uprawiających ten gatunek rolniczy. Do najważniejszych

konkluzji wynikających z opracowania należą:

Plonowanie ziemniaka w 2017 roku było determinowane bardzo wieloma czynnikami, a do

ważniejszych należały: warunki klimatyczne, w tym wielkość i rozkład opadów na

obszarze kraju oraz bardzo zróżnicowana w stosowaniu agrotechnika na plantacjach

w poszczególnych gospodarstwach, a także stopień urynkowienia produkcji.

Warunki klimatyczne w 2017 roku były generalnie korzystne dla plonowania ziemniaka w

większości rejonów kraju, ale w niektórych częściach Polski występował nadmiar opadów

co na glebach zwięźlejszych powodowało w wielu regionach podtopienia plantacji

ziemniaka, a nawet trudności w prowadzeniu zbiorów ziemniaka. Na wschodzie kraju w

czerwcu zarysował się deficyt opadów.

Poziom plonowania w 2017 roku jest najwyższy w historii kraju i wynosi według badań

300dt/ha. Stwierdzono jednocześnie wysokie różnice w plonach ziemniaka pomiędzy

poszczególnymi województwami.

Zbiory ziemniaka w 2017 roku ze względu na korzystne warunki klimatyczne oraz z

powodu istotnego wzrostu powierzchni uprawy oszacowano na około 9,6 mln ton. Taki

poziom zbiorów w pełni zabezpiecza potrzeby różnych kierunków wykorzystania

ziemniaka.

Jakość tegorocznych zbiorów ziemniaka jest bardzo niska. Niska jest zawartość suchej

masy i skrobi w bulwach trafiających do przemysłu przetwórczego i krochmalniczego.

Bardzo niska jest także trwałość przechowalnicza zbiorów co może spowodować wyższe

straty podczas przechowywania. Duża część nie będzie nadawała się do obrotu

rynkowego.

Wysokie zbiory ziemniaków w wielu krajach Europy spowodują ograniczenia w eksporcie

polskiego ziemniaka.

Ciągłe opady deszczu u końca września i w październiku oraz w listopadzie

spowodowały, że pewna ilość plantacji (3-4%) nie została dotychczas zebrana.

Reasumując należy stwierdzić, że rok 2017 był generalnie korzystny dla plonowania, a

poprawiająca się struktura uprawy ziemniaka także sprzyja wzrostowi plonowania. Zachodzi

natomiast coraz szybsza koncentracja produkcji ziemniaków w specjalistycznych

gospodarstwach produkujących surowiec dla konfekcjonowania, dla przetwórstwa

spożywczego i dla krochmalnictwa.

Do tej pory GUS tylko wstępnie określił plonowania ziemniaka w kraju na poziomie

289 dt/ha. GUS określił także wynikowe zbiory ziemniaka w Polsce 2016 roku na 9,5 mln

ton przy powierzchni uprawy tego gatunku wynoszącej 330 tys. ha. Są to wyniki tylko

nieznacznie niższe od uzyskanych w naszych badaniach. W decydujący sposób na wyniki

te wpłynęły badania, które wspólnie z Państwem po raz kolejny wykonaliśmy w 2017

roku.

Opracował

dr Wojciech Nowacki