Wykorzystanie technik origami w pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

autorki: Agnieszka Banasiak i Agnieszka Kośmider

Pracując z dziećmi wykorzystujemy:▸ Origami, czyli sztukę składania papieru,

której towarzyszy atmosfera spokoju, dokładności oraz przestrzegania ustalonych zasad. Planując zajęcia stosujemy różnorodne techniki origami:

Origami płaskie z kołaOrigami płaskie z kwadratuOrigami przestrzenne KirigamiOrigami bajeOrigami modułowe

▸ Elementy „Edukacji przez ruch” autorstwa Doroty Dziamskiej. ”Jest to system form i metod kształcenia oraz terapii, który wykorzystuje naturalny, spontaniczny ruch organizmu w procesie jego rozwoju.”1

▸ 1 D.Dziamska „Edukacja przez ruch- kropki, kreski, owale, wiązki” WSiP Warszawa 2005

▸ Atutem origami jest dostępność materiałów i niewielkie koszty jego zakupu.

Usprawnianie zaburzonych funkcji percepcyjno-motorycznych:

Usprawnianie koordynacji wzrokowo- słuchowo-ruchowej

podczas kreślenia leniwych ósemek przy muzyce.

Różnicowanie i klasyfikowanie figur, układanie obrazka wg wzoru.

Doskonalenie słuchu fonemowego, wydzielenie

i liczenie sylab oraz wystukiwanie przedstawionych

schematów.

Rozwijanie sprawności motorycznej poprzez rytmiczne gniecenie i darcie papieru oraz naprzemienne kreślenie.

Doskonalenie sprawności ruchowej, koncentracji uwagi i utrzymywania równowagi.

Wydłużanie oddechu dla mowy.

Rozwijanie mowy i myślenia

Ustalanie kolejności wydarzeń zgodnie z usłyszaną wcześniej treścią

opowiadania.

Rozumienie złożonych poleceń, zapamiętywanie ich i działanie zgodnie

z nimi.

Rozwijanie i usprawnianie umiejętności czytania i pisania

Zapisywanie odczytanych wyrazów.

Czytanie sylab i tworzenie z nich wyrazów.

Czytanie zdań i dopasowywanie ich do ilustracji.

Uzupełnianie tekstem wykonanych origami bai.

Wykorzystane przez nas metody przynoszą efekty w pokonywaniu przez dzieci trudności w uczeniu się i radzeniu sobie z ograniczeniami wynikającymi z ich niepełnosprawności ponieważ:

▸ umożliwiają poznawanie wielozmysłowe,▸ wykonują pracę etapami, co umożliwia stopniowe

przechodzenie do prac na coraz wyższym poziomie,

▸ następuje harmonizacja półkul mózgowych co ma znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania mózgu,

▸ samodzielne działanie i poczucie „sprawstwa” w postaci natychmiastowego efektu wpływa motywująco na dzieci,

▸ gwarantuje sukces i zadowolenie z własnej pracy.

Radość po wykonaniu pracy motywuje dzieci do podjęcia kolejnego

wysiłku...

… dla nas stanowi potwierdzenie, że nauka poprzez ruch i zabawę jest zgodna z potrzebami dzieci z dysfunkcjami rozwojowymi.

Nie często dzieci niepełnosprawne mają szanse prezentacji swoich umiejętności i talentów. Dlatego chętnie uczestniczymy wraz z nimi w corocznych konkursach. Cieszą nas sukcesy uczniów, które stają się także naszymi sukcesami. Radośći szczęście, które widać na twarzach dzieci po zakończonej pracy oraz podziw innych jest największą nagrodą dla wszystkich.

Teabags folding to technika

orgiami polegająca na

składaniu małych kwadracików.

Pierwotnie są to herbaciane

torebki. Składanki takiego rodzaju są najbardziej

popularne w Holandii, Anglii

i w USA. Obecnie, celem urozmaicenia, można używać do tego celu też innego rodzaju

papieru.

Usprawnianie dzieci z wykorzystaniem origami umożliwiło im zdobycie wyróżnień oraz wyróżnienia specjalnego w wojewódzkich konkursach plastycznych organizowanych w ramach Festiwalu Twórczości Osób Niepełnosprawnych „Moja sztuka – moje życie” w DK „Lutnia”.

Osiągnięte sukcesy na długo stały się motywacją do zdobywania wiedzy, kształtowania nowych umiejętnościi pracy nad pokonywaniem trudności w codziennym życiu. Prezentacja prac stała się możliwością nawiązania kontaktów interpersonalnych, wymiany doświadczeń z innymi twórcami i zaistnienia w środowisku.

Prace naszych uczniów.

Zajęcia origami realizowałyśmy w klasach integracyjnych, które wspólnie prowadziłyśmy, planując je zgodnie z aktualnymi potrzebami i programem nauczania. W pozostałych klasach umawiałyśmy się z wychowawcami na cykliczne spotkania, początkowo 2 razy w miesiącu, potem raz w miesiącu, stopniowo zachęcając ich do samodzielnej pracy z dziećmi. W ten sposób przekazałyśmy własną pasję i zainteresowania dotyczące wykorzystania składania papieru innym nauczycielom, którzy kontynuowali rozpoczęte przez nas działania.

Techniki origami umożliwiają dzieciom wszechstronny rozwój i stwarzają warunki do osiągania sukcesów na miarę możliwości każdego ucznia, kształtują odpowiednie postawy społeczne nastawione na dostrzeganie potrzeb drugiego człowieka, świadomej chęci niesienia pomocy i czerpania radości z wspólnie wykonanego zadania.

Origami stało się okazją do poznania innych dzieci, pomagania im, integracji poprzez wspólną zabawę.

Nauka w czasie zabawy w domino uczy przestrzegania zasad i aktywizuje wszystkich uczniów.

Dzieci wykonywały prace tematycznie związane z porami roku, zagadnieniami takimi jak kosmos, las, łąka, zwierzęta domowe, człowiek.

Origami okazało się pomocne w rozwijaniu umiejętności matematycznych, czytaniai pisania.

Baja o Robotku

Baja o przyjaciołach.

Baja o żabce Monice i kąpieli .

Uczniowie tworzyli motyle origami zgodnie z zasadą, aby suma wykorzystanych kół wynosiła 20.

Dzieci zgodnie z możliwościami mnożyły lub dodawały wykorzystując płatki kwiatków.

Wspólnie ozdabialiśmy klasę własnoręcznie wykonanymi ozdobami

z okazji świąt i uroczystości.

Bal klas VI.

Wielkanocne pisanki i kurczaczki.

Spotkania z bohaterami lektur zostały w pamięci dzieci na długo dzięki zilustrowaniu ich przygód pracami origami.

Mnóstwo radości sprawiało własnoręczne wykonanie prezentówdla najbliższych i zabawek dla siebie.

▸ Origami stało się zachętą do rozwijania zainteresowań uczniów w klasach integracyjnych oraz udzielania pomocy innym dzięki akcjom społecznym.

Konkursowe prace „Bohaterowie

naszych lektur”.

Konkurs na stół wielkanocny i bożonarodzeniowy.

„Godzina 0” –rozpoczęcie

Festiwalu Origami Polska 2007

Dzieci wspólnie spędzały czas na ogólno łódzkichpiknikach origami.

Łódź 2006Zelów 2007

▸ Systematyczna praca wpłynęła na rozwój motoryki rąk i usprawniła manualnie dzieci, szczególnie te z dysfunkcją ruchu.

▸ Stosowanie zasady stopniowania trudności gwarantowało każdemu dziecku możliwość odniesienia sukcesu co było źródłem radości i dumy z własnej pracy.

▸ Prace grupowe pozwoliły na rozwój umiejętności społecznych: współdziałania, dzielenia się, pomagania innym, czekania na swoją kolej, pełnienia wyznaczonej roli.

▸ Prowadzone zajęcia umożliwiły także prezentacjędzieciom zaburzonym emocjonalnie poprzez zapewnienie akceptacji, bezpieczeństwa, a przede wszystkim swobody na jaką pozwalała forma zabawy.

▸ Współpraca z pobliskim D.K. „Lutnia” oraz ze Stowarzyszeniem Rodziców i Opiekunów Chorych z Zespołem Downa pozwoliła zorganizować warsztaty origami, które prowadziłyśmy wspólnie z uczniami. Odbyły się one w ramach przeglądu twórczości osób niepełnosprawnych „Moja sztuka, moje życie”. W zajęciach uczestniczyły osoby w różnym wieku, o różnych stopniach i zakresach niepełnosprawności, które połączyła chęć opanowania umiejętności samodzielnego wykonania prezentowanych prac.

Duzi i mali papier składali.

Potrzeba poszukiwań nowych rozwiązań, korzystania z dorobku innych w zakresie wychowania i kształcenia uczniów w klasach integracyjnych zachęciła nas do współpracy ze Szkołą Podstawową w Rudzie Bugaj i Zespołem Szkół w Aleksandrowie Łódzkim.

Zapraszałyśmy dzieci z innych szkół na wspólne spotkania, które odbywały się w Domu Kultury „Lutnia” .

▸ „Jesienny sposób na niepogodę” ▸ „Jesienne spotkania ze sztuką ▸ „Ja, Ty – teraz My” , ▸ „List origami do przyjaciela”

Wiosną, chcąc zrewanżować się uczniowie szkoły w Rudzie Bugaj oraz Aleksandrowie zapraszali nas do siebie proponując nam spotkania”

▸ „Na ratunek Ziemi” ▸ „Europejskie spotkanie integracyjne”▸ „Razem się uczymy, razem się bawimy”▸ „Wspólnie szukamy wiosny”

Razem dobrze się bawimy.

Dzieleniu się wiedzą i doświadczeniami sprzyjały prowadzone przez nas lekcje koleżeńskie pokazujące efekty naszej pracy na zajęciach terapeutycznych i zintegrowanych w klasie integracyjnej.

Wychodząc na przeciw potrzebom nauczycieli pragnących poszerzyć swoją wiedzę w zakresie pracy technikami origami z uczniami niepełnosprawnymi prowadziłyśmy warsztaty w Zespole Szkół w Aleksandrowie Łódzkim.

Cyklicznie organizowałyśmy na terenie szkoły konkursy pod patronatem Polskiego Centrum Origami pt.”Świąteczny stół ozdobiony origami”.

Wyłonieni zwycięzcy otrzymali złote „Sowy Zośki”.

Zwyczajem naszej szkoły stało się wręczanie papierowej „Sowy ZOŚKI” osobom, które wyróżniają się swoimi działaniami. Każdego roku uczniowie wybierają nauczycieli, którym przyznają statuetki w różnych kategoriach.W ten sposób uhonorowano również gości przybyłych na uroczystość 40-lecia istnienia naszej szkoły.

W 2006 roku na XVII Ogólnopolskiej Konferencji Origami w Terapii i Edukacji w Warszawie otrzymałyśmy „Oskary” za podejmowanie działań wykorzystujących techniki origami w pracy z dziećmi lub dorosłymi w celu powiększania grona sympatyków składania papieru wśród innych nauczycieli.

W naszej szkole origami składają dzieci na zajęciach terapeutycznych, w klasach integracyjnych oraz na kołach zainteresowań.