1. WykadUkad suchowy zamienia fal dwikow w uyteczn informacjeSpektrum jest wykresem amplitudy od czstotliwoci

Charakterystyka czstotliwociowaTransmitancja =output/input resonans

Filtry 3 db pasmaprzepsutowa Relative bandwidth df/f centreDobro = f centre /dfObwiednia amplitudowa-linia czca max amplitudy

Dudnienia-efekt dwch tonw o bliskich czstotliwociach. Fluktuacje amplitudy. Prdko fluktuacji zaley od odlegoci. Prosta metoda na sprawdzenie dyskryminacji czstotliwociowej

Bona pdst. Gruba przy okienkach ciesza dalej. Niskie dalej wysokie okienko. Tonotopowa organizacja. Kady punkt nastrojony do innej czstotliwoci. Analizator czstotliwoci.

Krzywe strojenia. znale poziom sygnau dla danej czstotliwoci, ktry daje t sam prdko poruszania si jednego punktu. Biologia wzmacnia.

Tony kombinowane. 1000 i 1200. Odbieramy 3 2f1-f2, ktry nie jest czci generowanego. Dudnienia, jeli dodamy jeszcze 804. Mona zarejestrowa dodatkow skadow w uchu i zauway ruch bony w miejscu odp. za dan cz. Odpowiadaj za ni biologiczne procesy syszenia, ktrych natur jest nieliniowo. Dodatkowe rdo energii. Brak jest wizany z osabieniem procesw biologicznych.

Potencja sumacyjny-prd stay. Potencja mikrofoniczny-zmienny, odwzorowuje chwilowe wartoci bodca. Potencja czynnociowy-nerwu suchowego.

Komrki suchowe.Wew.: 3500 w jednym rzdzie. 30000 wkien aferentych do centralnego orodka suchowego. Kady neuron poczony do jednej komrki. Potencja -45 mV3 rzdy stereocylwZew. 25000 3 rzdy. Eferentn 2000 wokien. Z centralnego ukadu do kilku komrek. Potencja -70 mV. Trzy rzdy w ksztacie V.Informacje dot. dwiku docieraj docierajce do wyszych pitr suchowych docieraj tylko od wewntrznych kom. Such. Komrki depolaryzuj si tylko w jednym kierunki

Phase locking phenomenon. Zzawsze w tej samej fazie zczytuje sygna okresowyTwo-tone suppression phenomenon. Otoemisja: wywoana, spontaniczna, dpoae.Spontaniczne: 30-50% (ze s. Norm) -20-0 db. 0.5-5 khz. Pena powtarzalno. Kady ma wasne. Moliwy zanik i powrt. Najwiksza czuo tam gdzie emisja soaWymuszone teoae.: u wikszoci. 5-80ms po bodcu. Do 10 dB. najwiksze poziomy 0.5-5khz. Ton kiedy wski szum lub ton. Szum, kiedy pobudzany szumem. Wiksze opnienie dla niszych f. upoledzenie u dorosych jeli brak. Obiektywne. DPOAE: u wikszoci. 5-80 ms. Znieksztacenia nieliniowe. Analog tonw kombinacyjnych. Test nieliniowych waciwoci limaka. SFOAE. Jednoczesne wymuszone EO::80%, dla maych sygnaw wymuszajcych SFOAE->SOAE. Dla duych poziomw sygna emisji odzwierciedla sygna wymuszajcyWzmacniacz limakowy: wzmacnia ciche dwiki. Zwiksza czuo suchowego systemu. Zwiksza dynamik syszenia. Amplifies the sounds localised close to the maximumof the basilar membrane displacement. Nieliniowa charakterystyka. Wraliwy mechanism atwy do zniszczenia. Difference limen. JND. Metoda Bekesyego.Metoda tak-nie. Badanemu prezentuje si rne observation intervals i pyta si kiedy sygna by obecny. S puste przebiegi, bez sygnau. Jedno alternatywny wybr przymuszonyN alternatywny wybr przymuszony. N obserwacji przedziaw . tylko jeden posiada bodziec

Procedura schodkowa: by zaoszczdzi czas. Jeli dobrze nisza amplituda, jeli le wiksza. Procedura adaptacyjna: magnituda zaley od odpowiedzi na poprzedni bodziec. 2 dobrze bodziec w d. Jeden le do gry

2. Wykad postrzeganie gonoci Korelacja midzy cz. SOAE a najczulszymi miejscami na dwiki. MAP minimum audible pressure mierzone w uchu, suchawki. MAF minimum audible field. W polu swobodnym

Generacja skali: JND | Przypisanie obecnemu bodcowi rnych kategorii. Badany jest proszony by podzieli zakres bodca w rwno odstpne kategorie. | Magnitude scales: badany jest proszony by oszacowa stosunek pomidzy dwoma bodcami.

Direct scaling: Ratio estimation/production | Magnitude est./production | absolute magnitude estimation AME /Production AMPGono to atrybut odbierania dwiku ktry umoliwia uoenie bodcw od cichego do gonego. Loudness- direct scaling (sones) ratio scale [sone]If any sound has X sones than the sound is X time as loud as a 1-kHz tone with 40 dB SPLAny sound has X phones if it is as loud as a 1-kHz tone and with X dB SPLPodwojenie w sonach rwna si przyrostowi o 10 dB w fonach/. Dla 1000 1 sone = 40 fonomModele Gonoci: Bazuj na koncepcie ekscytacji, sumowanie waonej energii w rnych pasmach czstotliwoci uwzgldniajc efekt maskowania. Zwicker i Stevens. Co wpywa na gono: adaptacja (gonoci redniego i wysokiego poziomu nie zanikaj w czasie. Wysokotonowe przystosowuj si lepiej ni niskie.)Czciowe maskowanie (redukcja gonoci wspwystpujcego sygnau)Zwikszenie gonoci (do 20dB jeli rnica jjest mniejsza ni kilkaset ms)Rozrnianie natenia, 3 zadania: modulacja amplitudy, 2 impulsy o rnym nateniu. Detekcja przyrostw w nateniu. Modluacja amplitudy Ton carrier Broadband carrier. Spectrum szerokopasmowego sygnau nie zmienia si. Produkt modulacji. Najlepszy sygna do mierzenia dyskryminacji nateniowej. Dynamika ukadu suchowego. Prawo Webera . JND w nateniu jest proporcjonalne do natenia. Poziom dyskryminacji jest okrelony przez redni delta I/I -> uamek webera. DeltaL-0.5-1 dB dla szerokopasmowego bodca w zakresie od 20-100 dB. Prawo Fechnera . Twierdzenie, e jnd powinno zawsze reprezentowa te same zmiany w gonoci. Skala gonoci powinna wynika z liczenia przyrostw jnd (DLs). Maa smiana DLs powinna da du zmian gonoci jeli zmienimy natenie. Gono powinna by logarytmiczn funkcj natenia.Bd Fechnera. Co jeli jnd nie reprezentuje staych zmian w gonoci. JND powinno by okrelone przez 2 rzeczy: percepowaln zmian w gonoci, internal noise. Dynamic range of auditory system. Phase locking(synchroniczno fazowa). Kiedy natenie tonu wzrasta w przeciwiestwie do maskera wikszo neuronw przemienia informacje o tonie w tej samej fazie. Co wicej, dla wyszych nate stopie iloci wysyajcych informacje neuron moe przenosi informacje o zwikszeniu natenia. Potrzebujemy 100 neuronw z 30000 eby zaobserwowa spostrzeenie tonu.Zmczenie i ryzyko uszkodzenia: dugie prezentacje gonych bodcw powoduje czasowe podwyszenie progu syszenia. TTS: zwiksza si przy wzroci natenia bodca, zwaszcza dla wysokich poziomw. Najwiksze dla oktawy wyszej ni bodziec. Tym wiksze im duej bodziec trwa. Zmniejsza si w czasie od zaniknicia bodca. (Recovery time RI) RI jest wiksze dla duszego bodca i goniejszych dwikw. 90 dB dziennie. Dopuszczalna ilo gonych dwikw moe by podwojona w czasie jeli jest 2 razy cichsza (ta sama energia). 105 dB melodia. Wysoko zwizana z czstotliwoci. Ton -> cz. Dwik zoony -> cz. Pdst. Teorie percepcji wysokoci: Miejsca (logarytmiczny, tonotopowy rozkad na bonie podstawnej) i Czasu (synchroniczno fazowa, wyadowanie nerwu nastpuje w tej samej fazie bodca okresowego, pobudzajcego). Phase lockin phenomenonMetody dyskryminacji czstotliwoci DLF i FMDL (frequency modulation difference limens)Test modelu Zwickera (teorii miejsca) dyskryminacja cz. Dla tonw o losowo zmiennej amplitudzie: niewielki przystost progw Moore: dyskryminacja cz. tonw, jako funkcja czasu ich trwania: Poszerzajce si nachylenie zbocza widma krtkiego powinno prowadzi do znacznego ograniczania dyskryminacji czstotliwoci. Ponadto ograniczenie to, powinno si przekada na wzrost progw dla wszystkich cz. Dobrze dyskryminujemy do 5 kHz. Wysoko dwikw muzycznych (okt. Tercja. Konsonans :N1:n2 tylko w obrbie wstgi krytycznej)

Wysoko wirtualna (rezydualna, maa wys) W dwiku zoonym mona usysze wiele wys. Odpowiadaj one poszczeglnym skadowym. Brzmi jak tony. Odziaywuj ze sob. Mona usysze 2-3 tony nie bdce skadowymi. Tony rezydualne. Dla harmonicznego dwiku zoonego wysokoci rezydualne s wytwarzane przez wysze harmoniczne, ktre nie s dobrze rozseparowane przez ucho, a ktre nakadaj si na bonie pdst. Wysokoc rezydualna jest okrelona przez periodyczno sumy przebiegw skadowych ktre j tworz. - > przez przebieg czasowy fali w tym punkcie bony pdst. W ktym nastpuje superpozycja skadowych. Wysoko pasma szumu. Albo cz. rodkowa. Przy przerywanym szumie wysoko zwizana z szybkoci wczania i wyczania. Modulacja ampl. Szumu take wytwarza wysoko odpowiadajc czstotliwoc modulacji.Mele. 1000 Hz=M twa razy wyszy ma 2000 a poowe niszy 500. Cent f1/f2= 2 (1/1200)

5. Wykad Postrzeganie przerw. Zjawiska, ktre dowodz cznoci pomidzy uszami. Odsuchy monauralny, binauralny diotyczny, dychotyczny. Lokalizacja i lateralizacja. Midzyuszna rnica natenia IID zaniedbywana dla f1500 Hz. Znaczenie transmisji struktury czasowej dwiku na wyszych pitrach. Zaledwie spostrzegalna zmiana kta pooenia rda. Zaley od szybkoci dla maych prdkoci 15st/s to 5 stopni, ale dla szybszych 90st/s 21stopni. 6. Obszary martweObszary bony pdst gdzie niedziaaj kom. Suchowe albo neurony nie funkcjonuj. Granice okrela si czstotliwociami char. Wew. Komrek rzskowych i/lub neuronw ssiadujcymi.Audiogram >90 dla wysokich 75 dla niskich. Nachylenie 50 dB na oktaw. Ubytek 40-50 w niskich i w nromie dalej. Pski audiogram 50 lub wicej.Wyznacznie martwych: psychofizyczne krzywe strojenia, metoda szumu zrwnujcego prg. Test TEN Threshold equalising noise. Ps = K*N0*ERB N0-widmowa gsto mocySzum zrwnujcy prg. Wyraa si umownie w decybelach na ERB o czstotliwoci rodkowej 1000 Hz/, czyli poziom ten wyraony jest jako poziom w pamie 935-1065. Osoby normalnie syszce prg maskowania ton jest = poziomowi szumu ten w caym pamie. Uszkodzenia odbiorcze bez martwych pl, gdy szum ten jest wikszy od progu w caym pamie jak u normalnie syszcych. Martwe pola w pamie martwego pola prg maskowania jest 10 dB wyszy od poziomu szumu ten. Rozumiao mowy z martwym polem. Wzmocnienie niskich czstotliwoci w pobliu martwego pola da troch poprawy, ale generalnie to nie. Zredukowa wzmocnienie w pamie przypadajcym na marte pole. Kompresja czstotliwoci. 7. SkPobudzenie to przebieg zalenoci poziomu sygnaw wyjciowych z filtrw suchowych, jako funkcja ich czstotliwoci rodkowej. Symetryczne dla maych poziomw. Dla wysokich maa stromo od strony niskich cz. Metoda Zwickera szeroko wstgi krytyczne (wstga krytyczna jest t szerokoci pasma, dla ktrej subiektywna odp. zmienia si gwatownie) prostoktna charakterystyka. Nakadaj si na siebie a nie ssiaduj. Patterson i Moore funkcje typu roex. Eksperyment Fletchera. Pomiar progu detekcji sinusa w funkcji pasma maskera. Cz. rodkowa = sinusowi i staa widmowa gsto mocy. Moc szumu wzrastaa z szerokoci. Wzrost pasma powoduje wzrost progu do pewnego momentu = cz. Granicznej. Gdy chcemy spostrzec szum filtru bliski czstotliwoci szumu przepuszcza tylko to, co obejmuje reszt tumi. Sumowanie gonoci w obrbie jednej wstgi kryt. Dodanie tonu we wstdze nie zmienia gonoci. Poza tak. Zwicker pomiar detekcji pasma szumu pomidzy tonami. Stay ale gdy dalej spada. Wyznaczanie szerokoci wstgi kryt. Szeroko wstgi krytycznej ronie liniowo od 500 Hz. Patterson i Moore zbocza filtru eksponencjalne. Funkcja roex. Wyznaczanie oparte na widmie mocy czyli zakada, e sygnay ak. S reprezentowane przez ich rednie widma mocy. Psychofizyczne krzywe strojenia metoda wyznaczania char. Cz. Filtra suchowego. Wyznaczenie progw maskowania tonu o danej czstotliwoci i staym, niskim poziomie wraenia 10 dB SL. Poziom maskera dobiera si tak, by sygna by ledwie spostrzegalny. Jaki powinien by poziom maskera w danej czstotliwoci, eby wywoa sta odpowied filtru suchowego. Charakterystyk filtru suchowego obrcenie psychofizycznej krzywej strojenia. Krzywe strojenia neuronu. Tak samo tylko obserwujemy wyadowania. Tylko jeden sygna. Dla 1 neuronu. Bo dla filtru kilka neuronw o rnych cz. Char. Off freq listening. W konsekwencji korzystania z najlepszego SNR ucho moe uywa do detekcji dwiku innego filtru s. Ni ten z t sam cz. Co ton. Metoda Pattersona szumu pasmowozaporowego. Cz. r. Ta sama co sygna. Za. roex. Sygn. Ma sta cz. Szum sta widmow gsto mocy. Cz. Pasma zaporowego jest rwna cz. Sygnau. Gdy szer. Widma wzrasta, mniejsza ilo szumu przechodzi przez filtr niszy prg. ERB ekwi. Szer. Prostoktna. liczbowo rwna szerokoci idealnego prostoktnego filtru o wartoci transmitancji rwnej maksymalnej transmitancji filtru suchowego. Moc szumu przechodzca przez ten filtr moc szumu przechodzca przez filtr suchowy. ERB = 24.7 (4.37F+1)Barki- scharf, 24.Notatki -bekesy badanie wychyle bony pdst. Na zwokach-best freq. = characteristic freq/-interferometria- pomiar wychyle (nm)-wraz ze wzrostem poziomu maksymalne wychylenie czstotliwoci przesuwa si w stron wysokich czstotliwoci. Za mechanizm percepcji wys. Odpowiada take synchroniczno fazowa- krzywa strojenia (staoprdkociowa krzywa strojenia angstem jednsotka wychylenia