Wydział PrewencjiWydział Prewencji

Komendy Wojewódzkiej Policji Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy w Bydgoszczy

Pojęcie czynu karalnego Pojęcie czynu karalnego i zachowań będących i zachowań będących

przejawem demoralizacjiprzejawem demoralizacji

asp. Marek Kolinskiasp. Marek Kolinski

13 15 17 18 21

Odpowiedzialność za zachowania będące przejawem demoralizacji

Odpowiedzialność za czyny karalne

Pełna odpowiedzialność karna

ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnichustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich

Art. 1. par. 1. Art. 1. par. 1. Przepisy ustawy stosuje się w zakresie:Przepisy ustawy stosuje się w zakresie:

1) zapobiegania i zwalczania demoralizacji – 1) zapobiegania i zwalczania demoralizacji – w stosunku do osób, które nie ukończyły lat 18. w stosunku do osób, które nie ukończyły lat 18.

2) postępowania w sprawach o czyny karalne – 2) postępowania w sprawach o czyny karalne – w stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu w stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17,po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17,

3) wykonywania środków wychowawczych 3) wykonywania środków wychowawczych i poprawczych w stosunku do osób względem osób, i poprawczych w stosunku do osób względem osób, których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby lat 21.niż do ukończenia przez te osoby lat 21.

13 15 17 18 21

Odpowiedzialność za zachowania będące przejawem demoralizacji

Odpowiedzialność za czyny karalne

Pełna odpowiedzialność karna

Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnichUstawa o postępowaniu w sprawach nieletnich

Art.. 2 par. 2. Art.. 2 par. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o: Ilekroć w ustawie jest mowa o:1) „ nieletnim” – rozumie się przez to osoby 1) „ nieletnim” – rozumie się przez to osoby o których mowa w par. 1,o których mowa w par. 1,2) „czynie karalnym” – rozumie się przez to 2) „czynie karalnym” – rozumie się przez to czyn zabroniony przez ustawę jako:czyn zabroniony przez ustawę jako:a) przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,a) przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,b) wykroczenie określone w art. 51, 69, 74, b) wykroczenie określone w art. 51, 69, 74, 76, 85, 87, 119, 122, 124, 133, 143 kodeksu 76, 85, 87, 119, 122, 124, 133, 143 kodeksu wykroczeń.wykroczeń.

art. 51 kw - „zakłócenie wybrykiem spokoju lub porządku publicznego”,art. 62 kw - skreślony (było: „znęcanie się nad zwierzętami” -obecnie jest to przestępstwo),art. 69 kw - „niszczenie i uszkadzanie znaków umieszczonych przez organ państwowy”,art. 74 kw - „uszkadzanie znaków lub urządzeń zapobiega-jących niebezpieczeństwu”,art. 76 kw - „rzucanie kamieniami lub innymi przedmiotami w pojazd mechaniczny będący w ruchu”,art. 85 kw - „samowolna zmiana, niszczenie lub uszkadzanie znaków drogowych”,art. 87 kw - „prowadzenie pojazdu przez osobę znajdującą się w stanie wskazującym na użycie alkoholu lub podobnie działającego środka”,art. 119 kw - „kradzież lub przywłaszczenie mienia”,art. 122 kw - „paserstwo”,art. 124 kw - „niszczenie lub uszkodzenie mienia”,art. 133 kw - „spekulacja biletami wstępu”,art. 143 kw - „utrudnianie korzystania z urządzeń przezna-czonych do użytku publicznego”.

Ustawa o postępowaniu w sprawch nieletnich

Art. 5. Wobec nieletniego mogą być stosowane środki wychowawcze oraz środek poprawczy w postaci umieszczenia w zakła-dzie poprawczym; kara może być orzeczona tylko w wypadkach prawem przewidzianych, jeżeli inne środki nie są w stanie zapewnić resocjalizacji nieletniego.

UPN Art. 6. Wobec nieletnich sąd rodzinny może:  udzielić upomnienia, zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania okre-ślonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpo-wiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, tera-peutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia,  ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna,  ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego,  zastosować nadzór kuratora,  

Art. 6 UPN cd.skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do orga-nizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycz-nym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją,  orzec zakaz prowadzenia pojazdów,  orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popeł-nieniem czynu karalnego,  orzec umieszczenie w rodzinie zastępczej, w odpowied-niej placówce opiekuńczo-wychowawczej albo ośrodku szkolno-wychowawczym, orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym, zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

Kodeks karnyKodeks karny

Art. 10 par. 1. Art. 10 par. 1. Na zasadach Na zasadach określonych w tym kodeksie określonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popełnia czyn odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat.zabroniony po ukończeniu 17 lat.

Kodeks wykroczeń

Art. 8. Na zasadach określonych w niniejszej ustawie odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu lat 17.

13 15 17 18 21

Odpowiedzialność za zachowania będące przejawem demoralizacji

Odpowiedzialność za czyny karalne

Pełna odpowiedzialność karna

Osoba, która popełniła przestępstwo odpo-wiada na zasadach określonych w kodeksie karnym (art. 10 § 1 kk) i podlega karom (odpowiedzialności karnej) w nim przewidzianym:

grzywna w wysokości od 100 do 720.000zł,

ograniczenie wolności do 1 roku,

pozbawienie wolności od 1 miesiąca do 15 lat,

25 lat pozbawienia wolności,

dożywotnie pozbawienie wolności.

Gdy osoba popełni wykroczenie odpo-wiada na zasadach określonych w kode-ksie wykroczeń (art. 8 kodeksu wykro-czeń) i podlega karom, które on przewiduje:

nagana, grzywna od 20 do 5.000 zł,

ograniczenie wolności trwające 1 miesiąc,

areszt od 5 do 30 dni.

Art. 10 § 2 kk. Nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się popełnienia czynu zabronio-nego określonego w art. 134, art. 148 § 1, 2 lub 3, art. 156 § 1 lub 3, art. 163 § 1 lub 3, art. 166, art. 173 § 1 lub 3, art. 197 § 3, art. 252 § 1 lub 2 oraz w art. 280, może odpowiadać na zasadach określonych w tym kodeksie, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właś-ciwości i warunki osobiste za tym przema-wiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowaw-cze lub poprawcze okazały się bezskuteczne.

•zamach na życie Prezydenta RP, •zabójstwo, spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub kalectwa,•sprowadzenie powszechnego niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia lub mienia w postaci pożaru, rozprzestrzenienia się substancji trujących, duszących lub parzących, •uprowadzenie statku wodnego lub powietrznego, •sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym, wodnym, powietrznym zagrażającej życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, •zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z innymi osobami, •zamach terrorystyczny, •napad rabunkowy, rozbój.

13 15 17 18 21

Odpowiedzialność za zachowania będące przejawem demoralizacji

Odpowiedzialność za czyny karalne

Pełna odpowiedzialność karna

Art. 4. § 1. Każdy, kto stwierdzi istnienie okoli-czności świadczących o demoralizacji nieletniego, w szczególności:naruszanie zasad współżycia społecznego,popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia,uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych,

ma społeczny obowiązek odpowiedniego prze-ciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiado-mienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.

13 15 17 18 21

Odpowiedzialność za zachowania będące przejawem demoralizacji

Odpowiedzialność za czyny karalne

Pełna odpowiedzialność karna

Przejawy demoralizacji u nieletnich:

niesystematyczne uczęszczanie do szkoły,wagary, inne zaniedbywanie nauki,niestosowne zachowanie się w szkole i poza szkołą,dłuższe przebywanie poza domem bez kontroli,wałęsanie się w towarzystwie zdemoralizowanych kolegów i łączenie się w grupy,zachowania agresywne,wandalizm,ucieczki z domu,palenie tytoniu,picie alkoholu,używanie narkotyków i innych środków odurzających,przedwczesne podejmowanie życia seksualnego,popełnianie czynów zabronionych przez osobę w wieku poniżej 13 lat lub nie uznanych za czyny karalne.

Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich.

Art. 4.  § 2. Każdy, dowiedziawszy się o popeł-nieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma spo-łeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję.

§ 3. Instytucje państwowe i organizacje spo-łeczne, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowią-zane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć czynności niecier-piące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.

Czyny karalne nieletnich, będące przestępstwami i wykro-czeniami, które uczniowie mogą popełnić na terenie szkoły:zabójstwo art. 148 kk,nieumyślne spowodowanie śmierci art. 155 kk,spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub ciężkiego kalectwa art. 156 § 1 kk,nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub ciężkiego kalectwa art. 156 § 2 kk,spowodowanie innego naruszenia czynności organizmu art. 157 § 1 kk,naruszenie czynności organizmu do 7 dni (czyn ścigany z oskarżenia prywatnego) art. 157 § 2 kk,nieumyślne spowodowanie naruszenia czynności organizmu art. 157 § 3 kk,udział w bójce lub pobiciu z narażeniem na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu art. 158 § 1 kk,udział w bójce lub pobiciu ze skutkiem śmiertelnym art. 158 § 3,udział w bójce lub pobiciu przy użyciu broni lub innego niebezpiecznego narzędzia art. 159 kk,

sprowadzenie powszechnego niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia lub mienia w postaci pożaru, rozprzes-trzenienia się substancji trujących,duszących lub parzących art. 163 § 1 kk,nieumyślne sprowadzenie powszechnego niebezpie-czeństwa dla życia, zdrowia lub mienia w postaci pożaru, rozprzestrze-nienia się substancji trujących, duszących lub parzących art. 163 § 2 kk,zgwałcenie (czyn ścigany na wniosek pokrzywdzonego) art. 197 § 1,2 kk,zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z innymi osobami art. 197 § 3 kk,obcowanie płciowe z osobą poniżej 15 lat art. 200 § 1 kk,prezentowanie lub udostępnianie treści pornograficznych osobom do 15 lat art. 200 § 2,3 kk,rozpijanie małoletniego art. 208 kk,

znieważenie (czyn ścigany z oskarżenia prywatnego) art. 216 § 1 kk,naruszenie nietykalności cielesnej (czyn ścigany z oskarżenia prywatnego) art. 217 § 1 kk,nielegalne posiadanie broni palnej (w tym gazowej) i amunicji art. 263 § 1,2 kk,podrabianie lub przerabianie dokumentu art. 270 § 1,3 kk,używanie podrobionego dokumentu art. 270 § 1,2 kk,kradzież lub przywłaszczenie dokumentu stwierdzającego tożsamość art. 275 § 1 kk,kradzież cudzej rzeczy o wartości powyżej 250 PLN art. 278 § 1,3 kk,kradzież rzeczy o wartości do 250 PLN (wykroczenie) art. 119 § 1 kw,kradzież z włamaniem art. 279 § 1 kk,

rozbój, (inaczej rabunek) art. 280 § 1 kk,rozbój przy użyciu broni palnej, innego niebez-piecznego przedmiotu lub środka obezwład-niającego art. 280 § 2 kk,kradzież rozbójnicza art. 281 kk,wymuszenie rozbójnicze (inaczej tzw. "haracz") art. 282,przywłaszczenie mienia o wartości powyżej 250 PLN art.284 § 1 kk,przywłaszczenie mienia o wartości do 250 PLN (wykroczenie) art. 119 § 1 kw,uszkodzenie rzeczy (czyn ścigany na wniosek pokrzywdzonego) art. 288 § 1,2 kk,uszkodzenie rzeczy o wartości poniżej 250 PLN (czyn ścigany na wniosek pokrzywdzonego – wykroczenie) art. 124 § 1 kw,

zakłócenie porządku publicznego (wykroczenie) art.51§ 1 kw,zakłócenie porządku publicznego w sposób chuligański (wykroczenie) art. 51 § 2 kw,paserstwo umyślne art. 291 § 1,2 kk,paserstwo nieumyślne art. 292 § 1,2 kk,paserstwo przedmiotu o wartości do 250 PLN (wykroczenie) art. 122 kw,

przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii:

nielegalne udzielanie lub nakłanianie do używania środków odurzających art. 45,nielegalne udzielanie lub nakłanianie do używania środków odurzających w celu osiągnięcia korzyści majątkowej (sprzedaż narkotyku) art. 46,nielegalne posiadanie środków odurzających art. 48 ust. 1,2,nielegalne posiadanie środków odurzających w znacznej ilości art. 48 ust. 3.

Dziękuję za uwagę.Dziękuję za uwagę.

Asp. Marek KolinskiAsp. Marek Kolinski

Wydział Prewencji KWP w BydgoszczyWydział Prewencji KWP w Bydgoszczy

tel. służbowy 0-52 328 54 26,tel. służbowy 0-52 328 54 26,

mail: mail: marekdobrcz65@op.plmarekdobrcz65@op.pl