SPIS TREŚCI

ROZDZIAŁ I

1. Co to jest wychowanie?

2. Czym jest przemoc i agresja?

3. Przyczyny agresji i przemocy.

4. Zachowania agresywne.

5. Jak rozpoznać agresora?

6. Jak rozpoznać ofiarę przemocy?

7. Jak reagować w sytuacjach trudnych?

8. Miejsca pomocy. Ważne telefony.

ROZDZIAŁ II

1. O potrzebach dziecka.

2. Jak rozmawiać ze swoim dzieckiem?

3. Jak włączyć się w edukację swojego dziecka?

4. Zasady współpracy szkoły z rodzicami.

PODSUMOWANIE

Bibliografia

WYCHOWANIE PRZECIW PRZEMOCY

- poradnik o tym,

jak ochronić nasz najdroższy skarb

czyli

NASZE DZIECKO

2

ROZDZIAŁ I

1. CO TO JEST WYCHOWANIE?

Proces wychowania dziecka w głównej mierze polega na kształtowaniu jego postaw,

zachowań, emocji i hierarchii wartości. W toku rozwoju nabywa ono umiejętność reagowania

na otoczenie i radzenia sobie z nim.

Dziecko można pojmować jedynie dynamicznie, gdyż stale zmienia się, "jest

w drodze". Dlatego celem wychowania jest wspieranie dziecka, dbałość o to, by stawało się

coraz bardziej dojrzałe, twórcze i życzliwe. Należy rozwijać jego cechy osobowości, np.

wiedzę, zdolności, umiejętności oraz starać się, by jego zachowanie mieściło się w granicach

możliwych do zaakceptowania przez otoczenie.

Czynniki, które wpływają na dziecko, to wpływy:

rodziny,

kręgu rówieśników,

otoczenia społecznego,

środowiska lokalnego,

środków masowego przekazu i specjalnych instytucji celowo powołanych do

organizowania procesu wychowawczego.

2. CZYM JEST PRZEMOC I AGRESJA?

Agresją nazywamy wszelkie działanie, którego celem jest wyrządzenie krzywdy fizycznej

lub psychicznej jakiejś osobie, lub czemuś, co ją zastępuje. U podłoża takiego działania leżą

gniewne emocje i nieprzyjazne intencje. Chodzi głównie o wywołanie u drugiej osoby bólu,

strachu, niepokoju bądź wewnętrznego cierpienia. Do natury aktu agresji należy jego

umyślność.

Ze słowem agresja związane jest też pojęcie przemocy. O agresji można mówić wtedy, gdy

obie strony (np. podczas bójki czy kłótni) mają podobną siłę fizyczną lub psychiczną.

Stosowanie przemocy oznacza natomiast takie sytuacje, gdzie brak jest równowagi sił,

np. gdy uczeń jest narażony na ataki innego ucznia lub grupy uczniów i jest wobec tych

ataków bezbronny (np. młodszy, słabszy fizycznie lub psychicznie).

Przemoc fizyczna

Pojęcie przemocy fizycznej obejmuje naruszenie nietykalności cielesnej drugiej osoby. Może

być też skierowana przeciwko rzeczom (wandalizm).

Przemoc fizyczna wobec osoby

Pojęcie przemocy w tym rozumieniu obejmuje przede wszystkim zamierzone, tzn. świadome

i celowe, powodowanie obrażeń cielesnych. Działania te mogą mieć charakter bezpośredni

i pośredni. Obejmują takie zachowania, jak: np. popychanie i poszturchiwanie, aż do

ciężkiego pobicia.

Wandalizm - to przemoc skierowana na przedmioty.

Tym pojęciem określa się zachowania skierowane w sposób celowy i świadomy na niszczenie

przedmiotów albo cudzej własności. W pojęciu "niszczenie" zawiera się zarówno

uszkodzenie, jak i całkowita dewastacja.

3

Przemoc psychiczna

Tym pojęciem określa się następujące zachowania:

a) agresję werbalną, np. obrażanie, znieważanie, ironizowanie, kompromitowanie,

b) groźby powiązane z przemocą skierowaną przeciwko osobom i przedmiotom, stosowanie

presji i szantażu celem wymuszenia konkretnych zachowań,

c) dyskryminacja, np. poniżanie, naruszanie cudzej godności.

3. PRZYCZYNY AGRESJI I PRZEMOCY.

a) Przyczyny tkwiące w rodzinie:

- brak ciepła, zaangażowania, zainteresowania sprawami dziecka,

- pobłażliwość i przyzwolenie na stosowanie agresji wobec innych osób, rówieśników,

rodzeństwa i dorosłych,

- brak jasnego przekazu, co jest dobre, a co jest złe,

- brak jasno wyznaczonych granic, co wolno, czego nie wolno,

- stosowanie agresji przez rodziców, wymuszanie posłuchu, posługiwanie się takimi

"metodami wychowawczymi", jak bicie, szorstkie traktowanie czy ostre wybuchy gniewu -

przemoc rodzi przemoc,

- wychowanie w duchu "dziecko nie ma głosu",

- rozwiązywanie konfliktów domowymi metodami siłowymi,

- kryzysy rodzinne (kłótnie, rozwód),

- podwójny wzorzec zachowań, co innego się mówi, co innego się robi,

- gorący temperament samego dziecka, natychmiastowa reakcja na bodźce zewnętrzne

i wewnętrzne,

- mało rozwinięta u dziecka samokontrola własnych emocji,

- używanie alkoholu i narkotyków, powoduje wzrost zachowań agresywnych, obniża stopień

kontroli i ogranicza właściwą ocenę sytuacji.

b) Przyczyny istniejące w szkole:

- hałas, mała przestrzeń i ograniczona ruchliwość,

- czas spędzony głównie w sposób

ukierunkowany,

- stała sytuacja oceny i narzucony z góry

porządek,

- zbyt wiele sytuacji bez możliwości wyboru,

wycofania się z pracy grupy,

- anonimowość uczniów, wychowanków

i nauczycieli, wychowawców,

- zbyt liczne klasy, grupy,

- niewłaściwy sposób komunikowania się

nauczyciela z uczniem (poniżanie, ośmieszanie,

straszenie, podkreślanie władzy),

- relacje oparte tylko na wymaganiach bez

nagradzania,

- zbyt dużo wymagań bez uwzględnienia potencjału i możliwości,

- brak doceniania i podkreślania wysiłków dzieci,

- niesprawiedliwość w ocenianiu i traktowaniu uczniów,

4

- ogóly standard budynku, wystrój pomieszczeń (zbyt mało lub zbyt dużo bodźców),

oświetlenie, otoczenie,

- mało uwagi poświęconej rozładowaniu napięć,

- brak rozumienia i przestrzegania reguł życia szkolnego,

- brak poczucia współodpowiedzialności ucznia za życie szkoły,

- brak spójnych reakcji nauczycieli i rodziców na zachowanie agresywne w szkole.

c) Wpływ grupy rówieśniczej:

- chęć zdobycia władzy i zapewnienia sobie satysfakcjonującej pozycji w grupie rówieśniczej,

- naśladowanie osób w grupie,chęć przypodobania się przywódcy grupy,

- zaobserwowanie, że uczeń agresywny nie traci swojej popularności, "silni, nieustraszeni

i wytrzymali" są zazwyczaj przedmiotem podziwu,

- dostrzeganie, że uczeń agresywny nie spotyka się z negatywnymi konsekwencjami,

- w grupie rozmywa się odpowiedzialność, obniża się poziom krytycyzmu, autokontroli,

nie działają hamulce moralne,

- długotrwałe dokuczanie powoduje, że uczniowie zmieniają swój stosunek do ofiary,

wydaje się im osobą mniej wartościową, maleje poczucie winy i zanikają wyrzuty sumienia.

d) Wpływ mediów

Przemoc w mediach prezentowana jest w skali nieproporcjonalnej do życia codziennego.

Dzieje się tak często z powodów komercyjnych, gdyż dobrze się sprzedaje i przyciąga

widownię, jest modna. Akty agresji i przemocy obecne są w filmach animowanych, grach

komputerowych, przeznaczonych nawet dla najmłodszych dzieci. Ta wszechobecność

powoduje między innymi obniżenie poziomu współczucia. Przemoc staje się codziennością,

a posiadanie "kilku żyć" jest dla niektórych zupełnie oczywiste.

4. ZACHOWANIA AGRESYWNE.

Do zachowań agresywnych zaliczamy:

- przezywanie,

- wyśmiewanie,

- publiczne obrażanie,

- łamanie przepisów (praw ucznia),

- świadome naruszanie dyscypliny,

- odmowę i robienie na przekór,

- przeklinanie (agresję słowną),

- dyskryminację,

- groźbę użycia przemocy,

- przemoc fizyczną,

- wandalizm,

- niszczenie rzeczy,

- bójki,

- ataki na nauczycieli, innych dorosłych,

- przemoc psychiczną,

- wymuszanie pieniędzy,

- kopanie,

5

- popychanie,

- zmuszanie do wykonania jakieś pracy.

5. JAK ROZPOZNAĆ OFIARĘ PRZEMOCY?

o Jest często obiektem dokuczania, przezywania i wyśmiewania.

o Inni wydają jej rozkazy.

o Zachowuje się jak osoba podporządkowana, zdominowana.

o Jest potrącana, popychana, kopana, nie umie się obronić.

o Często płacze.

o Nosi na sobie ślady przemocy: sińce, zadrapania.

o Jest często izolowana.

o Niechętnie włącza się do wspólnych działań.

o Wygląda na osobę nieszczęśliwą.

o Ma trudności w wypowiadaniu się w klasie.

o Wyniki w nauce ulegają pogorszeniu.

o Chodzi do i ze szkoły różnymi drogami.

o Domaga się dodatkowych pieniędzy.

6. JAK ROZPOZNAĆ AGRESORA?

o Sprawca może być fizycznie silniejsi od rówieśników.

o Ma potrzebę dominacji i podporządkowywania sobie innych.

o Sprawia mu radość poczucie siły, władza i grożenie innym.

o Łatwo wpada w złość, jest impulsywny, zazwyczaj przyjmuje postawę negującą

wszystko i wszystkich.

o Z trudem poddaje się obowiązującym normom.

o Jest buntowniczy i agresywny również wobec dorosłych.

o Stara się uzyskać przewagę drogą oszustwa.

o Stara się uzyskać popularność poprzez złe zachowanie.

7. JAK REAGOWAĆ W SYTUACJACH TRUDNYCH?

Rodzicu, gdy dowiadujesz się, że Twoje dziecko jest prześladowane w szkole,

przeżywasz szok i nie wiesz, co z tym faktem zrobić. Jest Ci trudno w to uwierzyć. Wydaje Ci

się, że to Twoja wina i czujesz złość. Pamiętaj jednak, że Twoje dziecko przeżywa to samo

i to Ty musisz mu pomóc!

Niektóre dzieci ukrywają swój problem. Nie oznacza to, że nie mają do Ciebie zaufania -

być może nie chcą Cię zmartwić albo wstydzą się, że nie potrafią sobie same poradzić i wina

tkwi w nich samych. Jest wiele sygnałów, które świadczą o tym, że Twoje dziecko może być

ofiarą przemocy szkolnej. Obserwuj zachowania dziecka i zawsze reaguj, gdy Twoje dziecko:

nie chce wychodzić z domu albo wychodzi bardzo późno lub bardzo wcześnie,

przed wyjściem skarży się na bóle głowy, gardła, brzucha, na gorączkę,

wraca ze szkoły później, okrężną drogą,

wraca po lekcjach ze zranieniami i siniakami,

ma podarte ubranie,

ma zniszczone podręczniki i przybory szkolne,

6

prosi Cię o ponowne kupienie "zgubionych" (zabranych lub ukradzionych)

przedmiotów,

często "gubi" pieniądze i prosi o drobne na "składkę",

nie chce brać do szkoły drugiego śniadania albo bierze dużo więcej niż zwykle,

prosi o "załatwienie" zwolnienia z WF,

kłóci się ze swoimi przyjaciółmi,

jest ciche, izoluje się,

jest agresywne w stosunku do innych domowników, np. rodzeństwa,

ma gorsze wyniki w nauce,

opuszcza pojedyncze lekcje lub wagaruje,

ma problem ze snem lub senne koszmary, płacze w nocy.

Jeśli zauważysz u dziecka wyżej wymienione zachowania, porozmawiaj z nim.

Zadaj kilka prostych pytań:

Co robiłeś dzisiaj w szkole?

Co robiłeś podczas długiej przerwy?

Czy robiłeś coś, co tobie się szczególnie podobało?

Czy robiłeś coś, co tobie się nie podobało i dlaczego?

Czy jest jakaś lekcja, której nie lubisz i dlaczego?

Czy jest ktoś w szkole, kogo nie lubisz i dlaczego?

Co robić?

Najgorsze, co możesz zrobić, to zareagować zbyt ostro. Mimo odczuwanej złości

staraj się panować nad negatywnymi emocjami. Nie rozwiązuj sprawy sam, np. wymierzając

karę sprawcy. Postaraj się nie obwiniać szkoły i nauczycieli. Pamiętaj, że jeśli nie wiedziałeś

o prześladowaniu swojego dziecka, nauczyciel może również nie zdawać sobie z tego sprawy.

Poinformuj wychowawcę - to on powinien pokierować dalej sprawą. Możesz także zwrócić

się do pedagoga szkolnego.

Jeśli w szkole poinformowano Cię wcześniej, jakie są zasady współpracy z rodzicami

w podobnych sytuacjach, postępuj zgodnie z nimi.

Wobec swojego dziecka staraj się zachować tak, aby mu pomóc. Nie obwiniaj go,

niezależnie od tego, jak radziło sobie z prześladowaniem. Nie miej do niego pretensji, jeśli nie

powiedziało Ci, że jest ofiarą przemocy. Zachęć, aby opowiedziało Ci o wszystkim – łatwiej

poradzi sobie z napięciem i odreaguje trudne emocje. Zapewnij, że zrobisz wszystko, aby mu

pomóc i nie dopuścisz do podobnych sytuacji w przyszłości.

8. MIEJSCA POMOCY. WAŻNE TELEFONY.

Lp.

NAZWA INSTYTUCJI

ADRES

TELEFON

1. TELEFON ZAUFANIA-

ANONIMOWY PRZYJACIEL

0 801 131 000

2. NIEBIESKA LINIA

(PRZEMOC W RODZINIE)

0 800 120 002

3. POLICYJNY ANONIMOWY 0 800 677 777

7

TELEFON ZAUFANIA

4. POWIATOWE CENTRUM

POMOCY

RODZINIE

PRUSZCZ GDAŃSKI

UL. WOJSKA POLSKIEGO 16

0 58 773 20

85/86

5. PORADNIA

PSYCHOLOGICZNO -

PEDAGOGICZNA

PRUSZCZ GDAŃSKI

UL. WOJSKA POLSKIEGO 2

0 58 682 33 04

6. GMINNY OŚRODEK

POMOCY SPOŁECZNEJ

RUSOCIN UL. RATAJA 5

83 - 031 ŁĘGOWO

0 58 691 16 98

7. CENTRUM INTERWENCJI

KRYZYSOWEJ PCK

(PRZEMOC W RODZINIE)

GDAŃSK NOWY PORT

UL. GUSTKOWICZA 13

0 58 511 01

21/22

8. PORADNIA

PSYCHIATRYCZNA

PRUSZCZ GDAŃSKI

UL. GRUNWALDZKA 25

0 58 683 59 54

9. CENTRUM PRAW KOBIET

(PRZEMOC W RODZINIE)

GDAŃSK

UL. GEN. DE GAULLEA

0 58 341 79 15

10. MIEJSKA

PSYCHOLOGICZNA

PORADNIA RODZINNA

(PRZEMOC W RODZINIE)

GDAŃSK

UL. JAŚKOWA DOLINA 105

0 58 347 90 93

W. 294

11. WOJEWÓDZKI OŚRODEK

TERAPII UZALEŻNIENIA OD

ALKOHOLU

I WSPÓŁUZALEŻNIENIA

(PRZEMOC W RODZINIE)

GDAŃSK

UL. ZAKOPIAŃSKA 37

0 58 301 51 32

ROZDZIAŁ II

1. O POTRZEBACH DZIECKA.

Zachowanie człowieka jest motywowane przez niezaspokojone potrzeby.

Rodzaje potrzeb:

potrzeby fizjologiczne - jedzenie, sen, woda, tlen. Gdy nie są zaspokojone dominują

nad wszystkimi innymi potrzebami, wypierając je na plan dalszy i decydują

o przebiegu zachowania człowieka.

bezpieczeństwo - potrzeba zależności, opieki i oparcia, potrzeba wygody, spokoju,

wolności od strachu. Zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa sprzyja rozwojowi

dziecka.

przynależność - potrzeba więzi, miłości i bycia kochanym.

szacunek - potrzeba zaufania do siebie, poczucia własnej wartości, uznania, szacunku

i prestiżu we własnych oczach i oczach innych ludzi.

potrzeby poznawcze - potrzeba wiedzy, rozumienia, umiejętności.

potrzeby estetyczne - potrzeba harmonii i piękna.

samorealizacja - potrzeba posiadania celów, dążeń.

Jeżeli któraś z wymienionych potrzeb nie zostanie w dostatecznym stopniu zaspokojona to

prawidłowy rozwój dziecka zostanie zaburzony.

8

2. JAK ROZMAWIAĆ ZE SWOIM DZIECKIEM?

Komunikacja między rodzicem a dzieckiem powinna być oparta na wzajemnym

szacunku, zaufaniu i wiarygodności. Brak chęci zrozumienia rozmówcy (dziecka),

ignorowanie i lekceważenie go, i jego argumentów bądź problemów to częste błędy, które są

objawem naszej bezsilności. Warto zwrócić uwagę na zachowania utrudniające komunikację.

Wiele z nich powoduje, że nasz rozmówca – dziecko nie może dokończyć przedstawiania

problemu i odchodzi sfrustrowane, zdenerwowane, rozżalone z poczuciem: „nikt mnie nie

rozumie”.

Do najczęstszych tego typu zachowań należą:

Przerywanie - Musimy przyjąć do wiadomości, że pewne elementy przekazu, dla nas

zupełnie nieistotne, są bardzo istotne dla naszego dziecka.

Po pierwsze - możemy się mylić i nie znając całości problemu zbyt pochopnie ocenić go jako

nieważny. Po drugie - przerywając nawet w wypadkach uzasadnionych (dziecko

„przynudza”) narażamy się na „zamknięcie” w kwestiach rzeczywiście istotnych. Dziecko

speszone przerywaniem może odebrać je jako objaw naszego zniecierpliwienia i znacznie

skrócić bądź przerwać swoją wypowiedź.

Poprawianie - To szczególny rodzaj przerywania, kiedy dzieci wymawiają pewne słowa nie

tak, jak powinny, tj. nie odmieniają ich prawidłowo, nie używają poprawnej składni. Nawet

najbardziej delikatna próba poprawiania jest niedopuszczalna.

Dopowiadanie - Często reagujemy na opowiadaną historię jakbyśmy znali jej koniec,

co wiąże się z przerywaniem bądź widocznym znużeniem. Pamiętajmy, że nawet najbardziej

banalnie i typowo rozpoczynająca się opowieść może przynieść zgoła nietypowe zakończenie.

Wiem swoje... - Bywa, że wykazujemy brak zainteresowania wypowiedzią dziecka,

co wynika z przyjętego przez nas z góry przekonania, że nie ma ono nic ciekawego

do powiedzenia. Odbiorca myśli: „niech się wypowie i tak wiem co mam robić”.

Porady - Samo radzenie komuś nie jest błędem. Problem w tym, że nie wszyscy rozmówcy

oczekują od nas rad. Rady odbierane są źle, zwłaszcza, gdy wiążą się z „dopowiadaniem”,

tj. dawaniem porady przed wysłuchaniem rozmówcy do końca.

Rutyna - W typowych sytuacjach zakładamy, że dzieci zwracają się do nas z podobnymi

problemami, dlatego już po kilku chwilach rozmowy wyłączamy uwagę. Stąd skłonność

do nieuprawnionego upraszczania problemów dziecka.

Myślę sobie... - Ten błąd polega na przeprowadzeniu podczas czyjejś wypowiedzi dialogu

wewnętrznego z samym sobą. Zdarza się wówczas, że myślimy o sprawach zupełnie nie

związanych z wypowiedzią dziecka lub zatrzymujemy naszą uwagę na pewnym aspekcie

poruszanego przez niego problemu. Tracimy kontrolę nad ciągiem jego przekazu.

9

Odpowiem ci od razu... - Przygotowujemy w myślach odpowiedź na to, co zostało właśnie

powiedziane przez dziecko. Przypisujemy wówczas w procesie komunikacji większe

znaczenie sobie, niż naszemu dziecku. Istotne jest bardziej to, jak sami wypadniemy,

a nie pełne zrozumienie rozmówcy.

Teraz ja... - Ma to miejsce wówczas, kiedy niezależnie od tego, co ma nam do powiedzenia

dziecko, my chcemy opowiedzieć swoją historię. Niecierpliwy rodzic przerywa lub

sygnalizuje, że w zasadzie już nie słucha, tylko konstruuje swoją wypowiedź. Narusza to

równowagę komunikacji.

Mam swoje stanowisko... - Rodzic nie zwraca uwagi na argumenty dziecka. Przystępuje do

rozmowy z gotowym stanowiskiem i myśli podczas rozmowy o przygotowanym wcześniej

schemacie odpowiedzi. Pozostawia łaskawie swemu dziecku czas na to, by się wypowiedział.

Oczywiście to, co ono mówi, nie ma większego znaczenia dla przebiegu rozmowy.

3. JAK WŁĄCZYĆ SIĘ W EDUKACJĘ SWOJEGO DZIECKA?

1. Okazuj zainteresowanie i doceniaj pracę nauczycieli, dyrektora.

2. Słuchaj opinii innych o Twoim dziecku, staraj się zrozumieć ich punkt widzenia.

3. Podziel się z nauczycielem swoją wiedzą o mocnych stronach, talentach

i zainteresowaniach swojego dziecka.

4. Bierz aktywny udział w zebraniach i dniach otwartych. Poznaj godziny pracy

sekretariatu, dyżurów nauczycielskich, terminy dni otwartych, zebrań z rodzicami.

5. Ustal z nauczycielem najlepszy sposób komunikowania

się z Tobą (telefon, e-mail, list, notatka w zeszycie

dziecka).

6. Staraj się zrozumieć i zaakceptuj reguły obowiązujące

dziecko w szkole; nie podważaj ich znaczenia i nie

pozwalaj na omijanie lub łamanie tych zasad w domu

(okazywanie szacunku starszym, poprawne zachowanie

podczas uroczystości i przy jedzeniu, nieprzeklinanie

itp.).

7. Poznaj przyjaciół i kolegów swojego dziecka, a także

ich rodziców.

8. Staraj się śledzić życie szkoły. Włącz się w organizację imprez dla rodzin

organizowanych przez szkołę (święto szkoły, sportowe zawody rodzinne,

przedstawienia teatrzyku szkolnego, festyn rodzinny).

9. W miarę możliwości wspieraj fundusz rodzicielski lub ofiaruj własną pracę

(np. pomoc w drobnych remontach, pieczenie ciastek na imprezy szkolne itp.).

10. Omawiaj ze swoim dzieckiem przebieg szkolnego dnia, dowiaduj się o plany i ważne

dla dziecka wydarzenia. Pomóż dziecku w zaplanowaniu przygotowań do klasówki,

sprawdzianu.

11. Poznaj mocne i słabe strony dziecka w szkole.

12. Ustal w miarę możliwości stałe godziny spokojnej pracy dziecka w domu -

w tym czasie nie angażuj go do innych czynności.

13. Okazuj szacunek dla pracy dziecka, doceniaj jego wysiłek.

14. Zachęcaj dziecko do podejmowania działań twórczych, np. czytania książek, słuchania

dobrej muzyki. Organizuj w miarę możliwości rodzinne wycieczki do biblioteki,

ogrodu zoologicznego, teatru, kina, itp., aby wykorzystać je jako sposobność

do zdobycia nowych ciekawych informacji.

10

15. Wspólnie z dzieckiem wybierz i zaplanuj programy telewizyjne, które będzie mogło

oglądać. Gdy możesz, oglądaj je razem z nim, rozmawiaj o tym, co widziało i czego

się nauczyło.

16. Zachęcaj swoje dziecko do pełnienia funkcji społecznych, (np. udziału w samorządzie

uczniowskim) i wspieraj je w działaniu.

4. ZASADY WSPÓŁPRACY SZKOŁY Z RODZICAMI.

Rodzice i nauczyciele mają wspólny cel: tworzenie warunków do jak najlepszego rozwoju uczniów.

NAUCZYCIELE RODZICE

ZOBOWIĄZUJEMY SIĘ

1. Realizować program wychowawczy

i profilaktyki zgodny z wartościami

uznawanymi w rodzinach uczniów.

2. Rzetelnie i obiektywnie informować

o postępach dzieci. Przekazywać

informacje o sukcesach dzieci.

3. Służyć pomocą rodzicom

w rozwiązywaniu problemów

wychowawczych i dydaktycznych.

4. Przestrzegać Wewnątrzszkolnego

Systemu Oceniania.

5. Uwzględniać propozycje rodziców

w swojej pracy.

6. Nie wyrażać negatywnych opinii

o rodzicach w obecności dzieci.

Nie podważać ich autorytetu .

1. Systematycznie śledzić postępy dziecka

w nauce, uczestniczyć w spotkaniach

z wychowawcami zgodnie z przyjętym

harmonogramem.

Informacje o dziecku uzyskiwać

na zebraniach, dyżurach lub

po wcześniejszym uzgodnieniu terminu

z nauczycielem.

2. Zadbać, aby lekcje były odrabiane

na bieżąco.

3. Kontrolować dzienniczki.

Nie bagatelizować uwag na temat

zachowania dziecka.

4. Kontaktować się z nauczycielem w celu

rozwiązania problemu dydaktycznego

i wychowawczego. Uzgadniać jednolity

front oddziaływań.

5. Sytuacje problemowe rozwiązywać

najpierw z wychowawcą; jeśli zajdzie

potrzeba - z pedagogiem.

Podejmowanie rozmów, mających na celu

wyjaśnienie konfliktu między dzieckiem

własnym a innym, jest dopuszczalne tylko

w obecności wychowawcy, pedagoga lub

rodzica tegoż dziecka.

6. Nie wyrażać negatywnych opinii

o szkole, nauczycielach, w obecności dzieci.

Nie podważać autorytetu nauczyciela.

NASZA WSPÓŁPRACA BĘDZIE SIĘ OPIERAĆ NA WZAJEMNEJ UPRZEJMOŚCI,

ŻYCZLIWOŚCI, DYSKRECJI I SZACUNKU DLA SIEBIE.

11

PODSUMOWANIE

Jak ochronić / wychować swój najdroższy skarb, czyli NASZE DZIECKO

1. Przede wszystkim kochać i szanować młodego człowieka.

2. Zapewniać mu pełną akceptację, jako osoby, doceniać każdy wysiłek poniesiony przez

młodego człowieka w pracy nad sobą - nawet jeśli zdarzają się upadki.

3. Często inicjować rozmowy na różne tematy, by móc poznać jego problemy i radości, być

zorientowanym w tematach młodzieżowych.

4. Umożliwiać kontakt z rówieśnikami na terenie domu rodzinnego - jest to okazja do

poznania grona kolegów i przyjaciół.

5. Pozwolić dziecku czasami być przewodnikiem, w niektórych sytuacjach (np. przy okazji

poznawania nowinek informatycznych).

6. Powierzać nastolatkowi załatwienie spraw w urzędach i innych instytucjach wdrażając go

do odpowiedzialności.

7. W czasie rozmów utrzymywać kontakt wzrokowy, słuchać uważnie, odłożyć inne zajęcia -

dzięki czemu dziecko będzie wiedziało, że jest ważne.

8. Okazywać swoje uczucia w formie ustnej czy fizycznej tak, by dziecko uczyło się nazywać

i przeżywać własne emocje (szczególnie te trudne).

9. Zachęcać dziecko do artykułowania swoich potrzeb w nieagresywny sposób.

10. W obecności dziecka nie kwestionować decyzji drugiego rodzica.

11. Dokonywać ustaleń uwzględniając zdanie wszystkich członków rodziny, umożliwiać

dziecku przedstawienia własnej argumentacji.

12. W porozumieniu z dzieckiem przydzielić stałe obowiązki dla członków rodziny, wspierać

dziecko w wypełnianiu codziennych obowiązków.

13. Nie stosować przekupstwa (np.dawanie pieniędzy za dobre oceny, prace domowe).

14. W sytuacjach trudnych, w zdenerwowaniu, nie podejmować dyskusji - nie tracić

panowania nad sobą, nie krzyczeć, powrócić do rozmowy, gdy emocje opadną.

15. Jasno oddzielać czyn od sprawcy (dziecko musi być pewne miłości rodziców), określić,

że złe jest zachowanie dziecka, a nie ono samo.

16. Wymierzoną karę należy przede wszystkim dobrze uzasadnić, kara musi być odpowiednia

do czynu, nie może upokarzać dziecka.

17. Nie pobłażać wybuchom gniewu, krzyku - zakończyć rozmowę z zaznaczeniem,

iż będzie ona kontynuowana, gdy obie strony będą gotowe.

12

BIBLIOGRAFIA

Bandura A., Wolters R.H., Agresja w okresie dorastania, Warszawa 1968, PWN

Grochulska J., Agresja u dzieci, Warszawa 1993, WSiP

Karkowska M., Czarnecka W., Przemoc w szkole, Oficyna Wydawnicza "IMPULS"

Kmiecik - Baran K., Cieślak W., Bez zgody na przemoc w szkole i pracy,

Gdańsk 2000, Instytut Promocji Nauczycieli

J. Kołodziejczyk, Agresja i przemoc w szkole, Kraków 2004, Sophia

Kołodziejczyk A., Czemierowska K., Spójrz inaczej, Skarżysko Kamienna 1997,

Wyd. ATE s.c.

J. Kołodziejczyk, T. Kołodziejczyk, E. Czemierowska, Spójrz inaczej na agresję,

Starachowice 1998, Wydawnictwo ATE s.c.

Pacewicz A., Przemoc wobec dzieci, Warszawa 1999, PARPA

Pospieszyl J., Przemoc w rodzinie, Warszawa 1997, WSiP

Ranschburg J., Lęk, gniew, agresja, Warszawa 1993 WSiP

J. Zagrodzka, Skąd w nas tyle zła, ,,Wiedza i Życie” 1999 nr 11

Tatarowicz J., Przemoc w szkole, "Nowa Szkoła" 1995 nr 2

Tatarowicz J., Przemoc w szkole, "Nowa Szkoła" 1995 nr 2

Strony www dla rodziców

Poradnik opracowany przez nauczycieli naszej szkoły we współpracy z rodzicami.