Wspomnienia. Materiały Konkursowe “Zachować Pamięć”, 1939 ...

1

Wspomnienia. Materiały Konkursowe “Zachować Pamięć”, 1939‐2005.

Memoirs. Contest: "Preserve Memory Project"

RG‐15.264

United States Holocaust Memorial Museum Archives

100 Raoul Wallenberg Place SW Washington, DC 20024‐2126

Tel. (202) 479‐9717 Email: [email protected]

Descriptive Summary Title: Wspomnienia. Materiały Konkursowe “Zachować pamięć” (Memoirs. Contest: "Preserve Memory Project") Dates: 1939‐2005 RG Number: RG‐15.264 Accession Number: 2012.235 Creator: Fundacja Polsko‐Niemieckie Pojednanie Extent: 23,808 digital images (PDF) Repository: United States Holocaust Memorial Museum Archives, 100 Raoul Wallenberg Place SW, Washington, DC 20024‐2126 Languages: Polish Administrative Information Access: No restrictions on access. Reproduction and Use: Fair use only. The third party must obtain the Foundation's consent for any commercial use of the documents from the collection.

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

2

Preferred Citation: RG‐15.264, Wspomnienia. Materiały konkursowe “Zachować pamięć”( Memoirs. Contest: "Preserve Memory Project"), 2005. United States Holocaust Memorial Museum Archives, Washington, DC. Acquisition Information: Source of acquisition is the Fundacja Polsko‐Niemieckie Pojednanie (FPNP), Poland. Forms part of the Claims Conference International Holocaust Documentation Archive at the United States Holocaust Memorial Museum. This archive consists of documentation whose reproduction and/or acquisition was made possible with funding from the Conference on Jewish Material Claims against Germany. Accruals: Accruals may have been received since this collection was first processed, see the Archives catalog at collections.ushmm.org for further information. Custodial History Existence and location of originals: The original records are held at the Fundacja Polsko‐Niemieckie Pojednanie, ul. Krucza 36, 00‐921 Warszawa, Poland. Tel. (22) 629 73 35 or (22) 695 99 61 Email: [email protected]. More information about this repository can be found at http://www.fpnp.pl/ Processing History: Aleksandra B. Borecka Related Materials Zachować Pamięć. Warszawa: Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, Instytut Pamięci Narodowej, 1984. Muszyński, Mariusz. Erinnerung Bewahren: Sklaven Und Zwangsarbeiter Des Dritten Reiches Aus Polen 1939‐1945 =Zachować Pamięć : Praca Przymusowa i Niewolnicza Obywateli Polskich Na Rzecz Trzeciej Rzeszy w Latach 1939‐1945. Warschau: Stiftung Polnisch‐Deutsche Aussöhnung=Fundacja Polsko‐Niemieckie Pojednanie, 2007. Degiel, Rafał. Ostpreussen: Wspomnienia Polaków Wywiezionych Na Roboty Przymusowe Do Prus Wschodnich w Latach 1939‐1945. Warszawa: Fundacja Polsko‐Niemieckie Pojednanie, 2010. Berlin. Wspomnienia Polaków z robót przymusowych w stolicy III Rzeszy w latach 1939‐1945. Gmitruk, Janusz. Ostmark: Wspomnienia Polaków z Robót Przymusowych w Austrii w Latach 1939‐1945. Warszawa: Fundacja Polsko‐Niemieckie Pojednanie, 2011. Scope and Content of Collection Collection of 589 Polish testimonies along with photographs, letters and other personal documents. It contains accounts of Polish victims of WWII, their experiences of German atrocities in Poland and as forced laborers in Germany. The testimonies were sent for the contest "Pomóżcie Nam Zachować Pamieć" organized by the Fundacja Polsko‐Niemieckie Pojednanie (FPNP) and Polska Unia Ofiar Nazizmu in 2005. Contains also other WWII materials collected by the foundation: as photographs, audio and video records. The most interesting materials were published by FPNP in two volumes under a title: “Zachować pamięć”. System of Arrangement The system of arrangement of the source repository has been preserved on digital images. Arranged in two series: 1. Audio and written testimonies, photographs and letters; 2. Documentation of the contest



3

"Pomóżcie Nam Zachować Pamieć". Written testimonies are arranged by the names of the testimony authors. Historical Note Foundation Polsko‐Niemieckie Pojednanie (FPNP, Foundation for Polish‐German Reconciliation) was established on November 27, 1991 per initiative of the government of the Republic of Poland. The Foundation collected ca. one million of applicants submitted by individuals who, during the years of 1992‐2007 applied for the financial means for their forced labor for Third Reich. These applications usually quote detailed information about condition and geographical locations of work, also are supported by testimonies of witnesses, original photographs and documents. Indexing Terms Fundacja Polsko‐Niemieckie Pojednanie. World War, 1939‐1945‐‐Prisoners and prisons, Polish. World War, 1939‐1945‐‐Deportations from Poland. World War, 1939‐1945‐‐Conscript labor‐‐Germany. World War, 1939‐1945‐‐Personal narratives, Polish. Concentration camp inmates‐‐Germany. Forced labor‐‐Germany‐‐History‐‐20th century. Polish people‐‐Germany‐History‐‐20th century. Poland‐‐History‐‐Occupation, 1939‐1945. Germany‐‐History‐‐20th century. Testimonies. Photographs. Sound recordings.

CONTAINER LIST Note: Inventory adapted from the finding aid provided by the Fundacja Polsko‐Niemieckie Pojednanie (FPNP), Poland. In Polish. Introduction:

Konkurs “Pomóżcie nam zachować pamięć” (edycja „Młodzież” oraz „Ofiary nazizmu”) został

ogłoszony przez Fundację „Polsko‐Niemieckie Pojednanie” i Polską Unię Ofiar Nazizmu (PUON) w 2005

roku w tym samym roku został rozstrzygnięty. Na konkurs wpłynęło 588 relacji i wspomnień poświęconych

tematyce niewolniczej i przymusowej pracy w III Rzeszy i na terenach przez nią okupowanych, w tym ziem

polskich. Najciekawsze materiały z konkursów FPNP opublikowała w dwóch tomach pod wspólnym

tytułem: Erinnerung bewahren : Sklaven‐ und Zwangsarbeiter des Dritten Reiches aus Polen 1939‐1945.

Zachować pamięć : praca przymusowa i niewolnicza obywateli polskich na rzecz Trzeciej Rzeszy w latach

1939‐1945, vertreten durch Mariusz Muszyński et al., Warszawa 2007.

Z materiałów zgromadzonych w archiwum FPNP Fundacja we współpracy z IPN i Berlińskimi

Warsztatami Historycznymi przygotowała wystawę „Zachować pamięć. Praca przymusowa obywateli



4

polskich na rzecz III Rzeszy w latach 1939‐1945” – wersję polską i niemiecką. Natomiast wspólnie z

Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego przygotowano wystawy: „Naznaczeni” – poświęconą

mieszkańcom polskiej wsi na robotach przymusowych oraz „Baudienst. Polska Służba Budowlana w

Generalnym Gubernatorstwie 1940‐1945”.

Fundacja „Polsko‐Niemieckie Pojednanie”, FPNP (www.fpnp.pl) została powołana do życia 27

listopada 1991 roku z inicjatywy rządu Rzeczypospolitej Polskiej. Zasadniczym celem Fundacji było

„świadczenie pomocy ofiarom prześladowań nazistowskich”. Dokumentacja gromadzona przez FPNP

związana była z wypłatami świadczeń niemieckiej Fundacji „Pamięć Odpowiedzialność i Przyszłość”

(„Erinnerung, Verantwortung und Zukunft”), Austriackiego „Funduszu Pojednania, Pokoju i Współpracy”,

wypłat ze środków miast i gmin niemieckich oraz wypłat ze środków własnych FPNP i Funduszu na Rzecz

Ofiar Prześladowań Hitlerowskich (Funduszu Londyńskiego) przeznaczonego dla osób będących dziećmi w

okresie okupacji do ukończenia 16 roku życia, które w latach 1939‐1945 były represjonowane w rejonie

swego miejsca zamieszkania.

Polska Unia Ofiar Nazizmu, PUON została powołana 16 stycznia 2004 roku i powstała z połączenia

największych stowarzyszeń, związków i zrzeszeń reprezentujących ofiary nazizmu w Polsce. Jest to

organizacja pozarządowa, posiadająca status organizacji pożytku publicznego. Do PUON należy w sumie

25 organizacji zrzeszających ofiary nazizmu, członkami‐założycielami organizacji były: Stowarzyszenie

Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę (Warszawa), Polski Związek Byłych Więźniów Politycznych

Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych (Warszawa), Stowarzyszenie Żydów i Kombatantów

Poszkodowanych w II Wojnie Światowej (Warszawa), Związek Kombatantów RP i byłych Więźniów

Politycznych (Warszawa) i Fundacja „Polsko‐Niemieckie Pojednanie”. Do głównych celów PUON należy

objęcie środowiska ofiar nazizmu szeroko rozumianą działalnością humanitarno‐opiekuńczo‐socjalną (m.

in. profilaktyką, opieką medyczną i leczeniem sanatoryjnym, wsparciem finansowym w zakupie leków i

sprzętu rehabilitacyjnego, pielęgnacja obłożnie chorych, poradnictwo prawne, wolontariat itp).

Uczestnikami konkursu „Młodzież” byli uczniowie szkół gimnazjalnych i licealnych, natomiast

konkursu „Ofiary nazizmu” osoby, które bezpośrednio doświadczyły represji nazistowskich w postaci

m.in.: osadzenia w obozach koncentracyjnych, więzieniach czy gettach, wywiezienia na roboty

przymusowe, wykonywania pracy niewolniczej lub przymusowej w III rzeszy lub na terenach przez nią

przyłączonych czy okupowanych, lub w miejscu swego zamieszkania w okupowanej Polsce. Uczestnikami

konkursu mogli być

Jury obradowało w składzie:

1. Adam Dec – przewodniczący jury, przewodniczący Rady FPNP 2. Dariusz Pawłoś – sekretarz, kierownik działu współpracy z zagranicą FPNP 3. Vera Bagaliantz – dyrektor Instytutu Goethego w Warszawie 4. Piotr Dudziński – kierownik działu obsługi szczególnych spadków FPNP 5. Andrzej Grabowski – sekretarz generalny Rady FPNP 6. Prof. Dr hab. Józef Haber – członek Prezydium FPNP 7. Maciej Janowski – ośrodek informacyjny FPNP 8. Krzysztof marzec‐Gacek – dział współpracy z zagranicą FPNP 9. Dr Piotr Unger – Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu 10. Piotr Womela – dyrektor zarządzający: Polsko‐Niemiecka Współpraca Młodzieży



5

Jury przyznało trzy nagrody główne, 5 regulaminowych wyróżnień i 5 pozaregulaminowych wyróżnień:

I nagroda: Iga Majewska, praca pt. „Wszystkie świętości zostały obalone” (Gimnazjum 29 im. Janusza

Korczaka w Warszawie

II nagroda: Kacper Nosarzewski, praca pt. „Przemieszczenie” (LXV Liceum im. N. Żmichowskiej w

Warszawie)

III nagroda: Magdalena Szymańska, praca pt. „Pomóżcie nam zachować pamięć” (pamiętnik) (I Liceum

Ogólnokształcące im. B. Krzywoustego w Słupsku)

Series 1. Audio testimonies, photographs and letters:

Część I (płyty)

FPNP‐KON‐430

Piotr Zieliński, “Przymusowi Kainowie”, Lublin‐Wrocław 1955, 1964, 1980 (wspomnienia opracowane

przez syna)

FPNP‐KON‐31 Jarosław Krzywaźnia, Z Kibitztal do Pürschen. Wojenne losy mojej babci, Czajków 2005

FPNP‐KON‐33

Magdalena Wyrzykiewicz, “Polska będzie się bronić! – II wojna światowa” (projekt graficzny)

FPNP‐KON‐61

Bartosz i Piotr Osińscy, pod kierunkiem pani Maciejewskiej, „Spójrz oczyma zwykłych ludzi”

FPNP‐KON‐81 Materiały wideo

FPNP‐KON‐83 Wywiad audio

FPNP‐KON‐91

Paweł Glinkowski (z Mosiny), Historia życiem pisana… [Losy Jana i Alfreda Glinkowskiego oraz Krystyny z

domu Pawłowskieh (żony Alfreda)]

FPNP‐KON‐92

Paweł Kaczmarek z Brzegu Dolnego (Śląsk):

1. Praca pt. „Zachować od zapomnienia”

2. Nagrana wypowiedź Franciszka Biskupa oraz Marianny Zgrabki z domu Biskup o latach okupacji

oraz o pracy przymusowej



6

3. Folder zawierający zdjęcia przedstawione w pracy

4. Załączniki – ksero dokumentów (słabo czytelne)

FPNP‐KON‐98

1. Łukasz Czuku, Cztery lata pracy przymusowej w fabryce konserw (Klötze Altmark Kreis Gardelegen

Konservenfabrik Weinkellerei)

2. Ilustracje (skany zdjęć i dokumentów)

3. Podpisy do ilustracji

FPNP‐KON‐102

Marta Szajdzińska, Obraz martyrologii w Brzegu Dolnym

FPNP‐KON‐108

1. Jakub Własny i Mateusz Własny, O tym co było, by nie wróciło…

2. Zdjęcia

FPNP‐KON‐113

1. Pliki audio pt. “Ludzie ludziom zgotowali ten los”

2. Prezentacja pt. “Ludzie ludziom zgotowali ten los”

3. Wspomnienia Mieczysława Szumińskiego

FPNP‐KON‐120

1. Monika Kwiatkowska (Kutno), Spotkajmy sie po tamtej stronie…

2. Zdjęcia i skany dokumentów

FPNP‐KON‐125

Karolina Stando (Wiśniewo koło Mławy), Fragment z historii mojej małej ojczyzny – bitwa pod Mławą i

relacje ofiar nazizmu

FPNP‐KON‐130

Marcin, Jola Mutryn I Krzysiek Krasowiak, uczniowie Zespołu Szkolno‐Gimnazjalnego w Niechciacach

(Rozprza):

1. Fotografie i skany dokumentów

2. O nas



7

3. Refleksje

4. Wywiad Danuta Horodecka

5. Wywiad Anna Sobala

6. Poszukiwania Marcina

7. W świetle źródeł i dokumentów

8. Wywiad Ignacy Kowalczyk

FPNP‐KON‐20

Stefania Sal, Przemyśl:

1. CD1: Wojenne i powojenne wspomnienia byłej robotnicy przymusowej

2. CD2: Pliki audio i wideo

FPNP‐KON‐38

1. Jerzy Uldanowicz (Warszawa), Wypędzenie z Warszawy po powstaniu na roboty przymusowe

2. Skany dokumentów

FPNP‐KON‐134

NN, Cierniste dzieciństwo

FPNP‐KON‐176

Stanisław Łajca, Cierpienia wojenne

FPNP‐KON‐301

Joanna Kurzyniec, Wspomnienia z pobytu na robotach przymusowych w Niemczech (październik 1944‐

maj 1945) (oraz skany dokumentów)

FPNP‐KON‐310

Jan Ryszard Sempka, Byłem tylko numerem P95959 (oraz skany dokumentów)

FPNP‐KON‐340

Henryk Wojciechowski (vel Heinrich Wochinger), Zamknięty krag, będziesz Wochingerem 1939‐1945

FPNP‐KON‐341



8

Genowefa Gregorczyk, Przerwane dzieciństwo

FPNP‐KON‐349

Alfred Kramarczyk, Przeżyłem czas pogardy (oraz skany zdjęć)

FPNP‐KON‐358

Witold Stefanowicz, Wydarte z pamięci…

FPNP‐KON‐367

Irena Wielgart, Z dziecka niewolnik. Wspomnienia z robót przymusowych w Niemczech z lat 1941‐46

FPNP‐KON‐369

Alojzy Jankowski, materiały audio i wideo

FPNP‐KON‐386

Teresa Okólska, Nazizm i wojna w oczach dziecka

FPNP‐KON‐413

Skany zdjęć 8 osób oraz dokładny ich opis z informacjami

FPNP‐KON‐433

Nagranie audio w 3 częściach

FPNP‐KON‐439

Józef Dworakowski, skany zdjęć i dokumentów

FPNP‐KON‐440

Stanisława Moszczyńska, Ja nie do spowiedzi! (oraz skany zdjęć i dokumenty)

FPNP‐KON‐449

Tadeusz Brzeczko, Katorga w obozach koncentracyjnych

FPNP‐KON‐463



9

Irena Kowalska

FPNP‐KON‐477

Zdzisław Modrzewski, Z piekła do piekła. Wspomnienia z akcji wysiedleńczej

FPNP‐KON‐482

Dobromira Czajkowska, Moja tułacza i obozowa młodość

FPNP‐KON‐538

Irena Szkularek (z domu Kwiatkowska):

1. AKONKURSTEKST (list Rafała Baldyna do organizatorów konkursu)

2. DUZEFOTO (skany zdjęć)

3. FILMIKI

4. FILMIKIPOKASSEL

5. GAZETY (wycinek z „Kroniki Kaliskiej”)

6. GLOWNE (skany)

7. KASSEL2005 (kilkadziesiąt zdjęć)

8. MAPY

9. PAMIĘTNIK

10. POMOCNE

11. QUICK

FPNP‐KP‐9

1. [Sylwester Dworakowski] najstarszy

2. robot. przymus

3. stalagi

4. wesele

5. wyzwoleni

FPNP‐KP‐6



10

Stanisława Imiołek, Ofiara eksperymentów

Series 2. Written testimonies:

Konkurs „Pomóżcie nam zachować pamięć”, część II:

1 Pierzchała Stanisław Radłów

2 Kukółka Jan Radom

3 Chrzanowska Irena Warszawa

4 Zalewski Aleksander Warszawa

5 Garlicki Janusz Bydgoszcz

6 Łyszkiewicz Zygmunt Warszawa

7 Zielińska‐Filoskowa Ada Kielce

8 Kopyłowski Hieronim Warszawa

9 Gasiuk Zygmunt Warszawa

10 Wencel Halina Warszawa

11 Bajgiert Józef Tychy

12 Dąbrowski Władysław Warszawa

13 Krzynówek Czesław Gdynia

14 Kuziemkowski Roman Szczecin

15 Witkowski Aleksander Baruchowo

16 Wojtuś Wanda Buszkowo

17 Krukowski Wacław Olsztyn

18 Tworkiewicz Wanda Łódź

19 Derska Helena Jelenia Góra

20 Szal Stefania Przemyśl

21 Koszewski Marian Kościan

22 Znamirowski Józef Przeworsk

23 Domoradzka Maria Wałcz

24 Maciejewski Jerzy Włocławek



11

25 Baczyński Tadeusz Warszawa

26 Kołopoleski Władysław Głowno

27 Sobota Kazimierz Inowrocław

28 Kot Janina Marcinkowice

29 Staszewski Stefan Strzelno

30 Krygowski Jan Rzeszów

31 Wybieralski Seweryn Rawicz

32 Kasprzak Maksymilian Bydgoszcz

33 Dróbkiewicz Zofia Wyrzysk

34 Płocek Czesław Inowrocław

35 Sterkowicz Janina Włocławek

36 Antonowicz Walentyna Kołobrzeg

37 Markowska Irena Dzierzgowo

38 Uldanowicz Jerzy Warszawa

39 Iberszer Czesław Warszawa

40 Iwański Stanisław Glinojeck

41 Nowak Józef Wrocław

42 Lewiński Leopold Łódź

43 Kmiciewicz Stanisława Świdnica

44 Kiedos Piotr Działoszyn

45 Fijałkowski Marian Bogatynia

46 Janas Irena Łódź

47 Klimczak Stanisław Oleszyce

48 Wasielewska Irena Inowrocław 3

49 Dalecka‐Jarosławska Wiesławć Łódź

50 Frydrych Feliks Kielce

51 Mazurek‐Tschirse Janina Warszawa

52 Dropek Leon Piwniczna Zdn



12

53 Sawicki Aleksander Zamość

54 Stokfisz Edward Choceń

55 Wawrzosek Alina Lublin

56 Kolary Franciszek Hańsk

57 Rząsa Adam Rzeszów

58 Sierpowski Marian Warszawa

59 Kalarus Ludwik Kielce

60 Krężel Stefan Kielce

61 Maliszewska Danuta Warszawa

62 Kalinowski Waldemar Warszawa

63 Domagała Janina Kielce

64 Pietrzak Maria Kalisz

65 Motuk Aleksandra Tarnobrzeg

66 Knasiak Genowefa Nekla

67 Zimosz Edmund Kalety

68 Chrzczonowska Helena Mława

69 Góra‐Koszyk Zofia Jaworzno

70 Traczyk Edward Poddębice

71 Gajewski Jerzy Szczecin

72 Juszkiewicz Roman Bydgoszcz

73 Cebo Andrzej Warszawa

74 Lichniak Bronisława Warszawa

75 Głowacka Maria Inowrocław

76 Zaborowska Eugenia Łódź

77 Hertmanowska‐Wesołowska W Łódź

78 Rogowski Tadeusz Łódź

79 Kiljański Stefan Warszawa

80 Krauze Jerzy Warszawa



13

81 Markowski Stefan Sopot

82 Nawara Sabina Warszawa

83 Klapka Emilia Ciechanów

84 Kubiak Bronisława Warszawa

85 Cieśliński Tadeusz Ciechanów

86 Fusiecki Stanisław Warszawa

87 Strawińska Halina Kraków

88 Dyoziński Tadeusz Warszawa

89 Biadała Eugeniusz Gdynia

90 Pytlewski Władysław Lublin

91 Gardias Edward Uchanie

92 Solarewicz Stanisław Opole

93 Wyszyński Wacław Zamość

94 Walter Jan Tychy

95 Warecka Halina Warszawa

96 Michalak Anna Stalowa Wola

97 Łoboda Ryszard Katowice

98 Gawlikowska Maria Jarosław

99 Garstka Bronisława Dębica

100 Górski Leszek Inowrocław

101 Szot Zofia Tarnów

102 Buczkowski Józef Poznań

103 Błaszczyk Jan Aleksandrów t

104 Hubka Antoni Werbkowice

105 Kościółek Franciszek Kraków

106 Giełda Saturnin Suwałki

107 Niemiec Janina Warszawa

256 Jakubowski Flenryk Częstochowa



14

108 Gajda Józef Rząśnia

109 Sterkowicz Stanisław Włocławek

110 Sochacka‐Perka Mirosława Warszawa

111 Krzaczek Zofia Józefów k.Biłgc

112 Szczecińska Janina Łódź

113 Wenski Czesław Kościan

114 Fornal Edward Łódź

115 Korzeniewski Tadeusz Błaszki

116 Pietrzak Irena Przedecz

117 Rosiak Jan Wartkowice

118 Dobrołowicz Janina Warszawa

119 Berek‐Pyzik Barbara Warszawa

120 Jędrzejas Aniela Gdańsk‐Oliwa

121 Gut Irena Gliwice

122 Piątkowska Danuta Łódź

123 Karbowiak Bronisław Łódź

124 Chmielewska Irena Gdynia

125 Kos Rudolf Poznań

126 Saucha Kazimiera Gliwice

127 Matusiak Antoni Bulowice

128 Izdebska Zenobia Żyrardów

129 Marszałek Mieczysława Chełmno

130 Ostrowska Antonina Żołynia

131 Kryszkiewicz Wacław Warszawa

132 Ziembicka Eugenia Warszawa

133 Żochowski Stanisław Płock

134 Głembin Rajmund Sopot

135 Lewandowski Mieczysław Nowa Sól



15

136 Borowski Jerzy Warszawa

137 Chmieleska Jadwiga Świnoujście

138 Bednarek Władysława Łódź

139 Leszkiewicz Stefania Nowogród Bob

140 Rudnicka Czesława Kleczew

141 Secomski Zbigniew Rawicz

142 Borowska Barbara Gdańsk

143 Sędziak Henryk Zielona Góra

144 Wolski Edmund Białystok

145 Weyna Włodzimierz Sopot

146 Sikorski Jan Bielawa

147 Posyniak Edward Warszawa

148 Sobański Waldemar Mrozy

149 Grędziński Dariusz Warszawa

150 Zarzycki Kazimierz Zator

151 Pawliński Marian Krzywin

152 Balcerak Marian Łódź

153 Okupniak Stefan Zielona Góra

154 Dawidowicz Wanda Kluczbork

155 Twardowska Franciszka Grudziądz

156 Święs Joanna Bralin

157 Maciuszek Władysław Łącko

158 Donica Janina Nysa

159 Kowalczyk Karolina Kołobrzeg

160 Remlein Gwidon Poznań

161 Nawrocka Marta Miejska Górka

162 Nawrocki Stanisław Miejska Górka

163 Kumorowski Franciszek Stryszów



16

164 Ossowski Henryk Płock

165 Koźmińska Regina Nowy Tomyśl

166 Gołdyn Marian Busko‐Zdrój

167 Zając Krystyna Warszawa

168 Jagieliński Ryszard Goworowo

169 Tomczewski Bolesław Oborniki Wlkp.

170 Rakowski Kazimierz Zgierz

171 Kubik Jan Katowice

172 Jackowski Tadeusz Warszawa

173 Zasadzki Zdzisław Warszawa

174 Szadkowski Tadeusz Warszawa

175 Walkiewicz Alfons Warszawa

176 Łajca Stanisław Żary

177 Nadowski Wiesław Barlinek

178 Wódka Łucja Kijewo Królews

179 Proszowski Lech Bytom

180 Nowakowski Zbigniew Kraków

181 Szelest Janina Sosnowiec

182 Łuczka Wacław Galewice

183 Czajkowski Franciszek Goleniów

184 Stefaniak Eugeniusz Gdańsk

185 Szubański Rajmund Warszawa

186 Bury Maria Warszawa

187 Meissner Lech Nowa Sól

188 Ławniczak Hieronim Nowa Sól

189 Michalak Stanisław Sitno

190 Czarnik Helena Kozy

191 Dziewanowski Jan Warszawa



17

192 Karczewska Helena Tuliszków

193 Barszczewski Adam Warszawa

194 Górski Antoni Wrocław

195 Rosiński Roman Iłowa

196 Surowaniec Stanisław Opole 14

197 Leśniewski Stanisław Grudziądz

198 Oryszczak Marianna Mircze

199 Kwiatkowski Wacław Olsztyn

200 Bartoszewska Krystyna Kalisz

201 Komar Tadeusz Krosno

202 Lesisz Marian Kraków

203 Czapliński Tadeusz Olsztyn

204 Zachanowicz Piotr Białystok

205 Kacprzyński Józef Warszawa

206 Wojaczyński Jan Golub‐Dobrzyń

207 Sobczyk Jan Warszawa

208 Walczyk Aniela Tomaszów Ma;

209 Gładkowski Andrzej Warszawa

210 Przedpełski Kazimierz Warszawa

211 Korczak Branecki Andrzej Warszawa

212 Kutowiński Bolesław Elbląg

213 Jankowski Henryk Leszno

214 Wojciechowski Eugeniusz Ostróda

215 Menzel Aniela Tarnowskie Gó

216 Soporska Bronisława Zielona Góra

217 Mikulski Stanisław Gliwice

218 Stankiewicz Sabina Dąbrowa Mog.

219 Urbański Zygmunt Podwiesk



18

220 Grabska Mirosława Warszawa

221 Mickiewicz Marian Warszawa

222 Andrzejak Krystyna Gniezno

223 Brasse Irena Warszawa

224 Podliński Zbigniew Bydgoszcz

225 Nowak Stanisław Wrocław

226 Konat Stanisław Jelenia Góra

227 Dańko‐Wojtczak Halina Warszawa

228 Miedziejewski Aleksander Warszawa

229 Skarżyński Jerzy Warszawa

230 Majewski Eugeniusz Włocławek

231 Wiśniewski Józef Łódź

232 Ziębowicz Zygmunt Lublin

233 Zakrzewska Danuta Warszawa

234 Masny Stanisław Warszawa

235 Rybarski Juliusz Warszawa

236 Nowicki Wacław Warszawa

237 Wójcik Stefan Inowrocław

238 Różycki Renaldo Łódź

239 Smok Zofia Łęczyca

240 Iwański Karol Braniewo

241 Filarecki Edward Jelenia Góra‐C

242 Szczygieł Tadeusz Gniezno

243 Kukuła Sylwester Warszawa

244 Gwarek Genowefa Łódź

245 Rusz Jan Warszawa

246 Kokiet Michał Bochnia

247 Lachman Halina Nowy Sącz



19

248 Borcuch Bogusław Szczecin

249 Prymas Henryk Poznań

250 Chrzanowski Edmund Czerwonka

251 Mika Eugeniusz Miastków

252 Sławiński Wiktor Opole

290 Pawlak Teofila Gryfino

291 Gajewska Joanna Łódź

292 Dudkowiak Zofia Warszawa

293 Krajewski Stanisław Warszawa

294 Jaskólska Maria Inowrocław

295 Anderson Aleksander Warszawa

296 Jasiak Helena Sianów

297 Bartnikowski Bogdan Zalesie Górne

298 Klejman Anna Ostrowiec Świę

299 Kokocińska Marianna Głogów

300 Chalczyński Ignacy Łódź

301 Kurzyniec Joanna Łódź

302 Przygodzki Tadeusz Łódź 59

303 Brzeski Tadeusz Białystok

304 Gawłowska Maria Barbara Nowa Dęba

305 Olczyk Ryszard Dalików

306 Jóźwiak Longina Mosina

307 Łyżwiński Ryszard Warszawa

308 Lewińska Blandyna Warszawa

309 Polańska Marianna Krobia

310 Sempka Jan Warszawa

311 Flak Henryk Zamość

312 Gomoła Stanisław Łuków



20

313 Kozicki Stanisław Warszawa

314 Rucińska Danuta Łódź

315 Milczarek‐Szałkowska Honorat Czosnów

316 Chybińska Halina Gryfice

317 Wanago Marianna Sławno

318 Buczek Edward Tarnobrzeg

319 Kozyra Janina Olsztyn

320 Iwankiewicz Stanisław Wrocław

321 Karolak Józef Witaszyce

322 Romanowska Daniela Pabianice

323 Bauer Maria Łódź

324 Dobroczyńska Stanisława Warszawa

325 Kniej Anna Warszawa

326 Czanik Ewa Warszawa

327 Majchrzyk Wiesława Poznań

328 Biernat Stanisława Grojnik

329 Skrzypiński Henryk Bydgoszcz

330 Nagórski Janusz Wejherowo

331 Gruszka Wit Czeladź

332 Włodarek Aniela Warszawa

333 Sypko Edward Łódź

334 Domachowski Witold Bydgoszcz

335 Kluska Józef Krzyżanów

336 Pustota Jerzy Łomianki

337 Wilczyńska Zofia Leżajsk

338 Małolepsza Stanisława Łódź

339 Zaborek Jadwiga Chotomów

340 Wojciechowski Henryk Sulechów



21

341 Gregorczyk Genowefa Toruń

342 Kubczak Teresa Września

343 Przybyło Kazimierz Kraków

344 Stachowiak Edward Złotów

345 Hrybacz Janusz Gorzów Wlkp.

346 Perkowski Henryk Warszawa

347 Urbańska Janina Czarnożyły

348 Han Antoni Dragacz

349 Kramarczyk Alfred Oświęcim

350 Celmer Jadwiga Kowal

351 Ziarkowski Stefan Łódź

352 Kościówko Barbara Wałbrzych

353 Morawska Barbara Ustrzyki Dolne

354 Wawak Jan Czernichów

355 Piluch Władysław Legionowo

356 Wiewiórski Zbigniew Lewin Brzeski

357 Sasicki Antoni Warszawa

358 Stefanowicz Witold Warszawa

359 Kijko Eugeniusz Warszawa

360 Pieniążek Krystyna Katowice

361 Stanka Władysława Chojnice

362 Kukliński Franciszek Bydgoszcz

363 Osuchowska‐Orłowska Wanda Warszawa

364 Glapińska Otylia Warszawa

365 Haręza Halina Białystok

366 Stanik Czesław Żywiec

367 Wielgat Irena Warszawa

368 Pietrzyk Bronisława Krowiarki



22

369 Jankowski Alojzy Toruń

370 Bobkiewicz Jan Leszno Wlkp.

371 Stawicki Zdzisław Warszawa

372 Rowińska Irena Warszawa

373 Wolińska Krystyna Warszawa

374 Kozicki Jan Benedykt Gdańsk‐Wrze:

375 Gaczyński Stanisław Warszawa

376 Barczyński Roman Warszawa

377 Łagodzki Henryk Michałowice

378 Broda Stanisław Dziadowa Kłód

379 Stroińska Maria Warszawa

380 Bakalarski Benon Pruszków

381 Śrutwa Józefa Tomaszów Lul

382 Brejnak Władysław Stoczek

383 Roszak Izabella Radziejów

384 Grobelny Ludwik Bydgoszcz

385 Budzińska Urszula Gniewkowo

386 Okólska Teresa Nowy Dwór Ms

387 Gniadek Stefan Warszawa

388 Dziedzic Daniela Warszawa

389 Wojterski Jan Warszawa

390 Kukiełka Jan Warszawa

391 Gałaj Janusz Bydgoszcz

392 Kwiatkowska Kazimiera Warszawa

393 Piechota Czesław Ostrów Wlkp.

394 Skonieczna Zofia Białystok

395 Śmieszalska Cecylia Sypniewo

396 Pabian Maria Trzebinia



23

397 Tokarska Izabela Koszalin

398 Tyczyńska Czesława Poznań

399 Goryl Janina Szubin

400 Haraźny Edward Szprotawa

401 Pierun Marian Zgierz

402 Bretsznajder Helmut Leszno

403 Krawczyk Henryk Łódź

404 Mleczak Henryk Międzychód

405 Giszczak Stanisław Sochocin

406 Krzyś Jan Jeżowe

407 Majda Bronisława Tomaszów Ma.

408 Świderska‐Mroczek Julia Warszawa

409 Jankowska Albina Rachanie

410 Tomaszewski Edmund Jaroszów

411 Sulkowski Izydor Golub‐Dobrzyr

412 Świątkowski Bonifacy Włocławek

413 Wawrzyniak Bronisława Szczecin

414 Jakubowicz Bogdana Grodków

415 Bartczak Julian Łódź

415 Bartczak Stanisław Zielona Góra

416 Borowczyk Krystyna Oświęcim

417 Choroszewski Aleksander Ostrów Maz.

418 Tomczak Sylwester Bydgoszcz

419 Wiankowska Teresa Łódź

420 Wnęk Gertruda Elbląg

421 Leszczyńska Jadwiga Warszawa

422 Kaźmierczak Edward Konin

423 Olszewski Ludwik Warszawa



24

424 Filipiak Alfreda Warszawa

425 Schimmel Janusz Wrocław

426 Marcinkiewicz Henryk Mława

427 Belka Piotr Wieluń

428 Chełmiński Józef Zegrze

429 Jaworski Jerzy Warszawa

430 Pacyna Katarzyna Wrocław

431 Małachowski Mikołaj Warszawa

432 Sak Stefania Koszalin

433 Ciężka Emilia Wrocław

434 Kaniecka Krystyna Izbica Kuj.

435 Bartkiewicz Maria Warszawa

436 Mrówczyńska Kazimiera Słubice

437 Szymkowicz Jadwiga Mława

438 Anton iewska Ewa Wałbrzych

439 Dworakowski Sylweriusz Białystok

440 Moszczyńska Stanisława Lublin

441 Norejkowicz‐Tęsiorowska Annć Warszawa

442 Rasiński Stefan Konin

443 Urbańska Alina Legnica

444 Lenka Zbigniew Warszawa

445 Rachaus Mirosława Łódź

446 Łapkowska‐Wacowska Stanisłć Zielona Góra

447 Powałowski Antoni Łabiszyn

448 Chodkiewicz Wacława Warszawa

449 Brzeczko Tadeusz Łomża

450 Mistera Jadwiga Brześć Kuj.

451 Hamerla Roman Rzeszów



25

452 Drozd Maria Słupsk

453 Feczko Jadwiga Olkusz

454 Dmowska Halina Warszawa

455 Tyburska Helena Łódź

456 Żak Edmund Inowrocław

457 Porosło Adela Trzebinia

458 Bara Janina Łódź

459 Perczak Eugeniusz Orzesze‐Jaśko

460 Kornaś Anna Łubianka

461 Kruk Janina Przytyk

462 Nowak Regina Inowrocław

463 Kowalska Irena Łódź

464 Cieszyński Stefan Przemyków

465 Sokołowski Tadeusz Dortmund, NIE

466 Śliwko Paweł Bolesławiec

467 Rudzionek Zofia Jelenia Góra

468 Przybylak Stefan Poznań

469 Matej Adela Inowrocław

470 Ladko Jurek Kutno

471 Pełczyńska‐Kijanowska Jolantć Warszawa

472 Kiepas Władysław Pruszków

473 Kołecki Józef Nowy Dwór Ma

474 Dźwigaj Bronisław Warszawa

475 Stępień Władysław Warszawa

476 Jaskulski Kazimierz Warszawa

477 Modrzewski Zdzisław Warszawa

478 Lewczuk‐Mrozek Zofia Warszawa

479 Jung Leokadia Warszawa



26

480 Domagała Alina Warszawa

481 Konecki Witold Pruszków

482 Czajkowska Dobromira Barcin

483 Sentkowska Krystyna Płużnica

484 Czochór Feliks Brześć Kuj.

485 Ruszczyk Marian Mońki

486 Fijas Hieronim Ostróda

487 Trojanowska‐Jastrzębska Euge Łódź

488 Kowal Alfred Gliwice

489 Pawlak Józef Bydgoszcz

490 Twardecki Bronisław Czarnków

491 Kaczmarek Barbara Topólka

492 Kucner Teresa Aleksandrów Ł

493 Wygralak Stanisław Gniezno

494 Stachowiak Anna Poznań

495 Stępień Stanisław Kraków

496 Grol Bogdan Inowrocław

497 Szymkowiak Edward Solec Kuj.

498 Dębiec Aleksander Nowy Sącz

499 Jędrzejczak Marianna Kwiatkowice 3

500 Uchrońska Elżbieta Łódź

501 Kaczmarczyk Stanisława Szczecin

502 Czyż Alina Szydłowiec

503 Bałaj Roman Kęty

504 Celary Franciszek Rybnik

505 Kaplar Marianna Łódź

506 Reinhold Kotucha Michałowice

507 Jarzębowska Kazimiera Pleszew



27

508 Starosta Marcin Trzcianka

509 Świtała Edmund Żnin

510 Płoszaj Weronika Dobre

511 Urbańska Wanda Antonina Kościan

512 Wojciechowska Maria Trzemeszno

513 Czerniak Jan Inowrocław

514 Lewandowska Jadwiga Janikowo

515 Wiśniewska Irena Warszawa

516 Borowicz Helena Gdańsk

517 Wasak Halina Piaseczno

518 Długozima Stanisław Bądkowo

519 Majdzińska‐Bykowska Feliksa Lębork

520 Patyk Stanisław Inowrocław

521 Imiołek Stanisława Rzeszów

522 Dąbrowska Alina Warszawa

523 Brzeziński Roman Poznań

524 Adamowicz Kazimierz Warszawa

525 Michalak Izabela Piotrków Kuj.

526 Kamińska Helena Lubraniec

527 Wolska Marianna Łódź

528 Wegner Kazimiera Szamotuły

529 Ronczkowski Jan Grudziądz

530 Królik Marian Odolanów

531 Chmielewska Jadwiga Warszawa

532 Rejmaniak Maria Poznań

533 Wojtczak Hieronim Warszawa

534 Ołdak Zofia Warszawa

535 Szulc Jerzy Warszawa



28

536 Powalisz‐Bardońska Maria Poznań

537 Muszyńska Janina Bydgoszcz

538 Szkudlarek Irena Kalisz

539 Baszczyński Mieczysław Łódź

540 Kawczyńska Halina Żuromin

541 Sokołowicz Ryszard Białystok

541 Baran Maria Krosno

542 Chudy Jan Jastrzębie Zdrój

543 Żmij‐Zielińska Danuta Warszawa

544 Rauk Tadeusz Kórnik

545 Pośnik Tadeusz Kielce

546 Nowak Tadeusz Łęczyca

547 Kaliska Jadwiga Bydgoszcz

548 Kaczmarek Stanisław Wrocław

549 Furmańska Helena Głogów

550 Wardęcka Hanna Warszawa

551 Bystra Stefania Kostrzyń Wlkp

552 Ślęczkowska Stanisława Dąbrowa Tarn

553 Gradzikiewicz Julian Brzesko

554 Gutkowski Maciej Płock

555 Szurkało Zofia Kostrzyń

556 Danielak Alicja Warszawa

557 Bugajny Mieczysław Kalisz

558 Mikołajczyk Bolesława Babiak

559 Szczepański Wiesław Wrocław

560 Nenycz Władysław Solec Kuj.

561 Durajczyk Leopold Wilkowice

562 Radliński Antoni Tomaszów Lul



29

563 Strzelec Leokadia Burzenin

564 Wawdysz Piotr Poznań

565 Biegasiewicz Tadeusz Szczecin

566 Grabska Zofia Mędrzechów

567 Czarnecki Kazimierz Olkusz

567 Orkisz Barbara Olkusz

568 Szrajer Bogdan Iława

569 Markiewicz Marianna Elbląg

571 Szkulmowski Jan Bydgoszcz

572 Abramiuk Antonina Szczecin

573 Fotek Hanna Warszawa

574 Roszkowski Mieczysław Zielona Góra

575 Szlichta Eugenia Bydgoszcz

576 Klimczak Joanna Łódź

577 Wanago Jan Wrześnica

578 Chmielewski Stanisław Lniano

579 Kowalska Władysława Warszawa

580 od. P.A.Kowalczyka

581 Rutkowski Olgierd Warszawa

582 Misiun Helena Wschowa

583 Badiak Jadwiga Warszawa

584 Rzeźnik Marianna Łozina

585 Schmidt Franciszek Dopiewo

586 Olczyk Sławomir Nieporęt

587 Dąbrowska Janina Halinów

588 Noworyta Stanisław Bielsko‐Biała

589 Macudziński Tadeusz Środa Śląska



30



Wspomnienia. Materiały Konkursowe “Zachować Pamięć”, 1939 ...

Documents

Transcript of Wspomnienia. Materiały Konkursowe “Zachować Pamięć”, 1939 ...