Wspólne studia– udział polskich uczelni w programieErasmus Mundus
-
Upload
fundacja-rozwoju-systemu-edukacji -
Category
Documents
-
view
217 -
download
0
description
Transcript of Wspólne studia– udział polskich uczelni w programieErasmus Mundus
Fundacja Rozwoju Systemu EdukacjiWarszawa 2010
Wspólne studia – udział polskich uczelni w programie Erasmus Mundus
Wspólne studia – udział polskich uczelni w programie Erasmus Mundus
Redakcja i opracowanie tekstu:Fundacja Rozwoju Systemu EdukacjiZespół Programów Erasmus, Erasmus Mundus, Tempus, Eksperci Bolońscy
Korekta:Agnieszka Pawłowiec
Opracowanie graficzne:Eliza Goszczyńska
Druk:Drukarnia TOP DRUK Zelkowski Ryszardul. Wojska Polskiego 12218-402 Łomża
Nakład:1 000 szt.
Wydawca: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacjiul. Mokotowska 4300-551 Warszawa22 46 31 [email protected] Erasmus Munduswww.mundus.org.pl
Publikacja sfinansowana z funduszy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższegow ramach programu Erasmus Mundus.
Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko jej autorów i MNiSW nie ponosi odpowie-dzialności za umieszczoną w niej zawartość merytoryczną.
PUBLIKACJA BEZPŁATNA
© Copyright by Fundacja Rozwoju Systemu EdukacjiWarszawa 2010
3Erasmus Mundus
Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Program Erasmus Mundus z polskiej perspektywy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Jak zostać uczelnią „Mundusową”, czyli taką, która wchodzi w skład konsorcjum realizującego wspólne studia dofinansowane z budżetu programu Erasmus Mundus? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Czym charakteryzują się wspólne studia magisterskie/doktoranckie programu Erasmus Mundus? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Terminologia związana z realizacją wspólnych studiów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Jak zostać stypendystą programu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Warunki przyjęcia na studia i ubiegania się o stypendium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
CEMACUBE: Common European Master’s Course in Biomedical Engineering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
EMLE: European Master in Law and Economics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
EMGS: Global Studies – a European Perspective . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
EMSHIP: European Education in Advanced Ship Design . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
ECOHYD: The Erasmus Mundus Master of Science in Ecohydrology . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
EMMAPA: Erasmus Mundus Master in Adapted Physical Activity. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
INTERZONES: Cultural Studies in Literary Interzones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
4
Załączniki
Wykres 1. Udział poszczególnych krajów Unii Europejskiej w realizacji studiów magisterskich EMMC, 2004-2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Wykres 2. Udział poszczególnych krajów Unii Europejskiej w realizacji studiów magisterskich EMMC, 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Wykres 3. Udział poszczególnych krajów trzecich w realizacji studiów magisterskich EMMC, 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Wykres 4. Udział poszczególnych krajów w realizacji studiów doktoranckich EMJD, 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Tabela 1. Liczba studentów–stypendystów, wg kontynentów, 2004-2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Tabela 2. Liczba nauczycieli–stypendystów wg kontynentów, 2004-2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
5Erasmus Mundus
Wstęp
W roku 2009 rozpoczęła się druga edycja programu Erasmus Mundus, usta-nowiona na podstawie decyzji Parlamentu Europejskiego, która potrwa do roku 2013. Program został wzbogacony o nowe możliwości i działania będące wyni-kiem ewaluacji pierwszej fazy programu zakończonej w roku 2008. Obecnie program jeszcze bardziej odpowiada potrzebom zarówno uczelni europejskich, jak i reali- zuje cele Unii Europejskiej związane ze stałym podnoszeniem jakości, atrakcyj-ności i innowacyjności kształcenia w Europie. Do programu włączono inicjatywę Okno Współpracy Zewnętrznej (Erasmus Mundus External Cooperation Window) funkcjonującą od 2006 roku jako odrębny program, którego celem było zwięk-szenie mobilności studentów i pracowników między uczelniami z krajów europej- skich a uczelniami ze zdefiniowanych obszarów geograficznych znajdujących się poza terytorium Unii Europejskiej.
W latach 2009-2013 działania programu Erasmus Mundus dzielą się na trzy niezależne grupy:
Akcja 1. – tworzenie wspólnych europejskich studiów magisterskich i doktoranckich (studia II i III stopnia) przez konsorcja uczelni europejskich i (ewentualnie) uczelni z krajów trzecich oraz finansowanie stypendiów dla studentów z Europy i z państw trzecich na realizację studiów, które posiadają „certyfi-kat” programu Erasmus Mundus oraz stypendia dla nauczycieli akademic- kich na realizację wyjazdów w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w ra- mach tych studiów;
Akcja 2. – tworzenie projektów partnerskich, których celem jest realizacja mobil-ności studentów na wszystkich poziomach studiów oraz mobilności pracowników uczelni zarówno dydaktycznych, jak i administracyjnych. W ramach tej inicjatywy tworzone są szerokie partnerstwa między uczel- niami europejskimi a uczelniami zlokalizowanymi w wybranych rejonach świata, w ramach których realizowane są wyjazdy zgodnie z zaakcepto-wanym planem;
Akcja 3. – wspiera realizację projektów promujących program Erasmus Mundus oraz zwiększających atrakcyjność szkolnictwa wyższego w Europie. W ra- mach tego działania uczelnie wyższe i inne instytucje działające w sek-torze szkolnictwa wyższego mogą realizować projekty związane z różno-rodnymi potrzebami tego sektora, takimi jak: promocja, dostępność do oferty dydaktycznej, zapewnienie jakości oferowanych programów kształ-cenia, uznawalność akademicka, rozwój programów nauczania, kultura jakości, kultura mobilności.
6
Jak pokazują przeprowadzone na zlecenie Komisji Europejskiej badania, pro-gram Erasmus Mundus znacznie się przyczynił do popularyzacji wspólnych studiów w Europie oraz do popularyzacji wymiany studentów pomiędzy krajami trzecimi a Europą.
W drugiej edycji programu finansowane są także (po raz pierwszy w roku akade-mickim 2010/11) stypendia dla studentów europejskich podejmujących naukę na wspólnych studiach magisterskich lub doktoranckich programu Erasmus Mundus.
Program Erasmus Mundus z polskiej perspektywy
Polskie uczelnie doceniły zalety programu Erasmus Mundus już w pierwszej fazie programu (2004-2008), kiedy to osiem polskich uczelni publicznych1 rozpoczę-ło realizację piętnastu programów wspólnych studiów magisterskich programu Erasmus Mundus i osiem różnych instytucji szkolnictwa wyższego2, w głównej mie-rze uczelni wyższych, rozpoczęło realizację dwunastu projektów promujących eu- ropejskie szkolnictwo wyższe. Program w drugiej fazie swojego funkcjonowania jest otwarty zarówno dla polskich uczelni i instytucji szkolnictwa wyższego, jak i polskich obywateli, jako kandydatów ubiegających się o stypendia umożliwiające realiza-cję wspólnych studiów magisterskich lub doktoranckich, którym nadano „certyfikat zgodności” z założeniami programu.
Jak zostać uczelnią „Mundusową”, czyli taką, która wchodzi w skład konsorcjum realizującego wspólne studia dofinansowane z budżetu programu Erasmus Mundus?
Uczelnie zainteresowane przystąpieniem do programu Erasmus Mundus w pierw-szej kolejności powinny:
• nawiązać kontakt z uczelniami w Europie, i ewentualnie poza nią, w celu stworzenia wspólnego programu kształcenia;
• wyznaczyć osobę kontaktową lub zespół osób odpowiedzialnych za realizację określonego zadania, jakim jest opracowanie i w dalszej kolejności realizacja wspólnego programu studiów;
1 Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Łódzki, Politech-nika Warszawska, Politechnika Wrocławska, Politechnika Lubelska, Politechnika Gdańska
2 Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Szczeciński, Politechnika Opolska, Politechnika Poznańska, Politechnika Warszawska, Fundacja Instytu-tu Praw Publicznych w Warszawie
7Erasmus Mundus
• ustalić warunki i zasady współpracy między partnerami;• uzyskać wsparcie i potwierdzenie przystąpienia do projektu ze strony władz
wydziału i uczelni;• zabezpieczyć zasoby osobowe i finansowe na realizację projektu.
Podstawą do opracowania wspólnych studiów zgodnych z założeniami programu Erasmus Mundus może być program wspólnego kształcenia już realizowany przez grupę uczelni niezależnie od programu Erasmus Mundus.
Czym charakteryzują się wspólne studia magisterskie/ doktoranckie programu Erasmus Mundus?
Program Erasmus Mundus promuje studia wspólne (czyli realizowane w formule tzw. wspólnego kształcenia) na poziomie:
a) studiów drugiego stopnia (tzn. otwartych dla kandydatów posiadających dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia);
b) studiów trzeciego stopnia (doktoranckich).
W grupie uczelni, które zdecydują się na przygotowanie i realizację wspólnych studiów, muszą znaleźć się co najmniej trzy uczelnie z trzech różnych krajów Unii Europejskie oraz/lub krajów EOG-EFTA (Norwegia, Islandia i Liechtenstein)3.
Studia zgodne z założeniami programu Erasmus Mundus powinny charakteryzować się następującymi cechami:
• wspólny (zintegrowany), uznany przez wszystkie uczelnie wchodzące w skład konsorcjum, program studiów. Każda uczelnia wchodząca w skład konsor-cjum realizującego wspólny program kształcenia uznaje wszystkie zajęcia dydaktyczne wraz z przypisanymi do nich efektami uczenia się, formami zaliczeń i/lub egzaminów za spełniające określone w legislacji jej kra-ju wymagania formalne i jakościowe. Każda uczelnia wchodząca w skład konsorcjum powinna posiadać potwierdzenie zgodności założeń progra-mowych programu wspólnych studiów z wymaganiami legislacji w danym kraju;
• wspólne kryteria naboru studentów, przejrzyste procedury rekrutacji kandyda-tów (europejskich oraz z krajów trzecich) wypracowane przez konsorcjum;
3 Po podpisaniu stosownych porozumień kraje zachodnich Bałkanów (Albania, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Kosowo, Była Jugosłowiańska Republika Macedonii, Czarnogóra i Serbia), Turcja i Szwaj- caria będą traktowane jak kraje UE
8
• wspólne metody egzaminowania i pełne wzajemne uznanie wyników spraw-dzania efektów uczenia się (egzaminów, zaliczeń) przez uczelnie – członków konsorcjum;
• spójne kryteria pobierania opłat za studia – jednakowa kwota czesnego okre-ślana i pobierana przez konsorcjum niezależnie od wybranej przez studenta ścieżki kształcenia. Dopuszczalne jest jedynie zróżnicowanie kwoty czesne-go w odniesieniu do dwóch grup osób: studentów europejskich i studentów z krajów trzecich;
• obowiązkowa mobilność studentów – ścieżka studiowania studenta przewi-duje zrealizowanie programu kształcenia w co najmniej dwóch uczelniach europejskich wchodzących w skład konsorcjum i znajdujących się w dwóch różnych krajach Unii Europejskiej;
• możliwość uzyskania określonej w opisie studiów liczby punktów ECTS w każ-dej uczelni wchodzącej w skład konsorcjum, w zależności od zdefiniowanej ścieżki kształcenia;
• uzyskanie wspólnego, wielokrotnego lub co najmniej podwójnego dy- plomu4
• kontakt z co najmniej dwoma językami europejskimi (niekoniecznie muszą to być dwa języki wykładowe, a język wykładowy nie musi być językiem oficjal-nym danego kraju);
• wysokie standardy obsługi studentów i wykładowców z krajów trzecich w każ-dej uczelni wchodzącej w skład konsorcjum.
Możliwość realizacji studiów wspólnych (wspólnego kształcenia) jest przewidziana w polskiej ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym.
Artykuł 168 Ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku określa zasady prowadzenia studiów w formule wspólnego kształcenia, a mianowicie:
1. Studia mogą być prowadzone wspólnie przez różne uczelnie i instytucje na-ukowe, w tym zagraniczne, na podstawie zawartego przez nie porozumienia.
2. Zasady i tryb organizacji studiów, o których mowa w ust. 1, oraz zasady wy-dawania wspólnego dyplomu ukończenia tych studiów określa regulamin tych studiów ustalony w porozumieniu, o którym mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem art. 167 ust. 3
4 Dyplom wspólny: jeden dokument wydany przez min. 2 uczelnie prowadzące wspólne studia i uzna-wany w krajach, w których realizowane są wspólne studia;
Dyplom podwójny: dwa osobne dyplomy krajowe uczelni prowadzących wspólne studia wydawane absolwentom tych studiów i uznawane w krajach, które realizują wspólny program kształcenia;
Dyplom wielokrotny: więcej niż dwa dyplomy krajowe lub/i wspólne, które otrzyma absolwent wspól-nych studiów, i które są uznawane w krajach, w których realizowane są wspólne studia;
9Erasmus Mundus
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, może być wydany dyplom jednej uczelni. Informacje o udziale pozostałych uczelni i instytucji naukowych w reali- zacji programu studiów zawiera suplement do tego dyplomu.
4. Zawarcie porozumienia, o którym mowa w ust. 1, oraz wydanie dyplomu, o którym mowa w ust. 3, przez uczelnię niespełniającą wymagań określonych w art. 56 ust. 2 lub w art. 58 ust. 4 wymaga zgody ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. Artykuł 167 Ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym daje delegację ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego do określenia warunków wydawania i wzorów dyplomów ukończenia studiów prowadzonych wspólnie przez różne uczelnie i instytucje naukowe, również zagraniczne.
Zawartość porozumienia o wspólnym kształceniu studentów, o którym mowa w artykule 168 Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym nie jest określona przepisami prawa. Wydaje się jednak, że aby porozumienie to spełniało swoją rolę, powinny w nim być zawarte następujące informacje:
• nazwa studiów (wspólnego programu kształcenia), nazwa kierunku, na jakim studia są prowadzone w każdym kraju (jeżeli dotyczy, tzn. jeżeli w danym kraju kształcenie prowadzi się na kierunkach studiów);
• nazwa kwalifikacji (tytułu zawodowego/stopnia naukowego) w oryginalnym brzmieniu zgodnym z przepisami prawa każdego z krajów realizujących wspólny program kształcenia;
• język prowadzenia studiów (język prowadzenia zajęć oraz język sprawdzania kompetencji, czyli prac zaliczeniowych, testów, egzaminów itp.);
• kryteria naboru kandydatów na studia, kryteria sprawdzenia ich kompetencji;• status studenta w każdej uczelni wchodzącej w skład konsorcjum i związane
z tym wymagania dotyczące dokumentacji przebiegu studiów;• określenie warunków uzyskania tytułu/stopnia (jeżeli dotyczy: określenie za-
sad wyboru uczelni, w której odbywać się będzie obrona pracy dyplomowej, projektu dyplomowego lub innej formy egzaminu końcowego);
• regulamin studiów (m.in. warunki akumulacji i przenoszenia osiągnięć, wa-runki ukończenia studiów);
• stosowana skala ocen oraz (jeżeli dotyczy) sposób ich przeliczania na skale krajowe;
• rodzaj dyplomu, jaki będzie wydawany studentom, którzy ukończą kształcenie oparte na wspólnym programie studiów, zgodnie z możliwościami określony-mi przez przepisy krajowe poszczególnych członków konsorcjum;
• forma i kwota odpłatności za studia.
Załącznikiem do porozumienia o prowadzeniu wspólnych studiów powinien być opis programu kształcenia (plan i program studiów wraz ze wskazaniem miejsca
10
realizacji poszczególnych komponentów edukacyjnych przez studenta oraz uczelni odpowiedzialnej za ich realizację, efekty uczenia się przypisane do programu stu-diów oraz poszczególnych przedmiotów/zajęć).
Zawartość każdego porozumienia o prowadzeniu wspólnych studiów jest zawsze wynikiem ustaleń pomiędzy uczelniami – stronami porozumienia.
Terminologia związana z realizacją wspólnych studiów:
Zjawisko wspólnego kształcenia zyskuje w Europie (i na świecie) na popularno-ści wraz ze zwiększeniem się roli internacjonalizacji kształcenia i znaczenia tzw. wymiaru międzynarodowego wprowadzanego do treści i metod kształcenia. Od początku lat 90. różne instytucje aktywne na polu współpracy międzyna-rodowej tworzyły definicje wspólnych studiów, wspólnych tytułów i wspólnych dyplomów5.
Joint programme – wspólny program studiów. Termin ten oznacza program kształ- cenia opracowany wspólnie przez nauczycieli akademickich pochodzących z różnych uczelni partnerskich. Wspólnie przygotowany program nauczania może być realizowany zarówno samodzielnie, przez każdą uczelnię – współautora programu, lub wspólnie, przez kilka lub wiele uczelni.
Joint degree – wspólny tytuł/stopień. Wyrażenie to sprawia najwięcej trudności interpretacyjnych. Oznaczać bowiem może zarówno „wspólny program kształ- cenia/wspólne studia”, jak również wspólny dokument potwierdzający uzyskanie odpowiednich kwalifikacji (czyli zdobycie tytułu/stopnia). Pierwsze znaczenie określenia joint degree jest tożsame z wyrażeniem joint programme, drugie zaś z joint diploma.
5 Council of Europe/UNESCO: A joint degree should be understood as referring to a HE qualification issued jointly by at least two HEIs or jointly by one or more HEIs and other awarding bodies, on the basis of a study programme developed and/or provided jointly by the HEIs. Joint degree may be issued as:• A joint diploma in addition to one or more national diplomas;• A joint diploma issued by the institutions offering the study programme without being accompanied
by any national diploma;• One or more national diplomas issued officially as the only attestation of joint qualification.http://www.coe.int/t/dg4/highereducation/ehea2010/stakeholderscepes_EN.asp
Erasmus Mundus : A joint degree is defined as a joint diploma (a single document) issued by at least two of the institutions offering an integrated study programmehttp://eacea.ec.europa.eu/erasmus_mundus/index_en.php
11Erasmus Mundus
Program Erasmus Mundus czerpie z dorobku i doświadczenia instytucji i ekspertów zajmujących się zagadnieniami wspólnego kształcenia, podaje własną definicję wspólnego dyplomu, która wydaje się najbardziej wymagająca, ale w bezpośredni sposób realizująca ideę Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego.
W programie Erasmus Mundus wspólny dyplom to:
Wspólny program kształcenia (joint programme) może zakończyć się uzyskaniem przez studenta dyplomu jednej, macierzystej uczelni, lub uzyskaniem oddziel-nych dwóch albo wielu dyplomów uczelni zaangażowanych w program wspól-nego kształcenia, lub też uzyskaniem jednego wspólnego dyplomu wydawanego przez te uczelnie. Stąd też często spotykane wyrażenia: double, multiple, joint degree czy też double, multiple, joint diploma (podwójny, wielokrotny, wspólny dyplom).
Jak zostać stypendystą programu?
Polscy obywatele mogą ubiegać się o przyjęcie na Europejskie Studia Erasmus Mundus na takich samych zasadach, jak pozostali kandydaci z krajów Unii Europejskiej. W tym celu osoby zainteresowane podjęciem studiów „Mundusowych” powinny:
• zapoznać się z wykazem studiów drugiego i trzeciego stopnia, zatwierdzonych przez Komisję Europejską jako europejskie studia magisterskie/doktoranckie Erasmus Mundus. Lista wszystkich dostępnych programów magisterskich i doktoranckich dostępna jest na stronie internetowej Komisji Europejskiej (http://eacea.ec.europa.eu/erasmus_mundus/results_compendia/selected_projects_en.php);
• zapoznać się z warunkami przyjęcia na studia, którymi jest się zainteresowa-nym (sprawdzając opis programu studiów dostępny na stronie internetowej właściwej dla danego programu studiów).
Opis studiów powinien zawierać informacje o wysokości opłat za studia oraz o możliwościach ubiegania się o wsparcie finansowane oferowane czy to z budżetu programu Erasmus Mundus, czy to przez samo konsorcjum lub niektóre uczelnie
Joint diploma – wspólny dyplom. To jeden dokument potwierdzający zdobycie kwalifikacji i uzyskanie tytułu/stopnia, wydany przez co najmniej dwie uczelnie. Dy-plom taki musi spełniać wymagania legislacyjne obydwu lub wszystkich państw, w których znajdują się uczelnie realizujące wspólne studia i wydające wspólny dyplom.
12
wchodzące w jego skład, czy to przez sponsorów zewnętrznych. Stypendia, które mogą być wypłacane z budżetu programu Erasmus Mundus, są przyznawane na zasadzie konkursowej. Przyjęcie na studia „Mundusowe” nie oznacza automatycz-nie przyznania stypendium, z którego będzie można opłacić koszty nauki i pokryć koszty utrzymania.
Warunki przyjęcia na studia i ubiegania się o stypendium
W przypadku studiów drugiego stopnia warunkiem przyjęcia w każdym przypad-ku będzie:
• posiadanie dyplomu ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia (w Polsce: posiadanie tytułu licencja/ inżyniera).
Dalsze warunki przyjęcia (studia ukończone na konkretnym kierunku studiów, średnia ocen, wykaz przedmiotów zrealizowanych w ramach dotychczasowe-go kształcenia, opis posiadanych kompetencji) są już zależne od konkretne-go programu studiów, których ukończenie powinno wyposażyć absolwenta w określoną w opisie programu kształcenia wiedzę, umiejętności i inne kom- petencje.
Analogiczne zasady odnoszą się do studiów trzeciego stopnia z tą różnicą, że potencjalny kandydat musi posiadać dyplom uprawniający do podjęcia studiów doktoranckich (najczęściej posiadać tytuł magistra lub inny równoważny, szczegó-ły wymagań odnoszących się do konkretnego programu studiów doktoranckich znajdują się w ich opisie).
Jednym z niezbędnych warunków ubiegania się o stypendium Komisji Europejskiej przez kandydata na studenta studiów magisterskich lub doktoranckich jest to, aby kraje europejskie, w których student będzie realizował ścieżkę kształcenia, były inne niż kraj, w którym student uzyskał dyplom uprawniający do rozpoczęcia kolejnego cyklu studiów.
Szczegółowe informacje na temat procedury ubiegania się o stypendium dostępne są na stronie opisującej warunki przyjęcia i studiowania określonych studiów „Mun-dusowych”.
Kryteria decydujące o przyznaniu stypendium z budżetu programu Erasmus Mundus europejskim studentom przyjętym przez konsorcjum na te studia określa konsor-cjum uczelni prowadzące wspólne studia.
13Erasmus Mundus
Polskie uczelnie uczestniczą w realizacji następujących wspólnych studiów magister-skich Erasmus Mundus6:
Europejskie studia magisterskie Erasmus Mundus (EMMC – Erasmus Mundus Master Course)
Lp.Tytuł projektu
(wspólnych studiów)
Polska uczelnia zaangażowana w realizację wspól-
nych studiów
Rok rozpoczęcia studiów „Mundusowych”
1. EMLE – European Master in Law and Economics
Szkoła Główna Handlowa 2010/11 (do 2014/15)
2. EMGS – Global Studies – a European Perspective
Uniwersytet Wrocławski (Wydział Nauk Społecznych)
2010/11 (do 2014/15 – sukce-sor programu European Master in Global Studies, realizowanego w pierwszej fazie programu 2004-2008
3. EMSHIP – European Education in Advanced Ship Design
Zachodniopomorski Uniwersytet Techno-logiczny (Wydział Techniki Morskiej)
2010/11 (do 2014/15)
4. CEMACUBE – Common European Master’s Course in Biomedical Engineering
Polska Akademia Nauk w Warszawie (Instytut Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej)7
2010/11 (do 2014/15)
5. ECOHYD – The Erasmus Mundus Master of Science and Ecohydrology
Uniwersytet Łódzki (Wydział Biologii i Ochrony Środowiska)Polska Akademia Nauk w Łodzi8
2010/11 (do 2014/15)
6. EMMAPA – Erasmus Mundus Master in Adapted Physical Activity
Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie (Wydział Rehabilitacji)9
2010/11 (do 2014/15)
7. ASC – Master of Science: Advanced Spectroscopy in Chemistry
Uniwersytet Jagielloński (Wydział Chemii) 2008/09 (do 2012/13)
8. EMARO – European Master on Advanced Robotics
Politechnika Warszawska (Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych/ Wydział Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa)
2008/09 (do 2012/13)
9. EMMEP – Erasmus Mundus Minerals and Environmental Programme
Politechnika Wrocławska (Wydział Geo- inżynierii, Górnictwa i Geologii)
2008/09 (do 2012/13)
6 Stan na kwiecień 20107 Partner stowarzyszony 8 jw.9 jw.
14
Lp.Tytuł projektu
(wspólnych studiów)
Polska uczelnia zaangażowana w realizację wspól-
nych studiów
Rok rozpoczęcia studiów „Mundusowych”
10. EMQAL – European Joint Master in Quality in Analytical Laboratories
Politechnika Gdańska (Wydział Chemiczny)
2008/09 (do 2012/13)
11. MATHMODS – Mathematical Modelling in Engineering: Theory, Numerics, Applications
Politechnika Gdańska (Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej)
2008/09 (do 2012/13)
12. EMIDReB – European Master in Diagnosis and Repair of Buidlings
Politechnika Lubelska (Wydział Budownictwa i Architektury)
2008/09 (do 2012/13)
13. GEMMA – Mater’s Degree in Women’s and Gender Studies
Uniwersytet Łódzki (Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych)
2007/08 (do 2011/12)
14. IMESS: International Masters in Economy, State and Society
Uniwersytet Jagielloński (Centrum Studiów Europejskich)
2007/08 (do 2011/12)
15. OPSCITECH – Optics in Science and Technology
Politechnika Warszawska (Wydział Mechatroniki)
2007/08 (do 2011/12)
16. MONABIPHOT – Molecular nano- and bio-photonics for telecommunications and biotechnologies
Politechnika Wrocławska (Wydział Chemiczny)Uniwersytet Wrocławski (Wydział Chemii)
2006/07 (do 2010/11)
17. EUROPUBHEALTH – European Public Health Master
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum (Wydział Nauk o Zdrowiu)
2006/07 (do 2010/11)
18. M.E.S.C. – Materials for Energy Storage and Conversion
Politechnika Warszawska (Wydział Chemiczny)
2006/07 (do 2010/11)
19. EUROCULTURE Uniwersytet Jagielloński (Centrum Studiów Europejskich)
2006/07 (do 2010/11)
20. GEM – Goe-Information Science and Earth Observation for Environmental Modelling and Management10
Uniwersytet Warszawski (Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska)
2010/11 (ale bez stypendiów KE), sukcesor programu GEM realizowanego w pierwszej fazie programu 2004-2008
W drugiej edycji programu Erasmus Mundus, w konkursie wniosków zorganizowa-nym w roku 2009, uczelnie miały po raz pierwszy możliwość wnioskowania o uzy-
10 Brak stypendiów „Mundusowych” dla studentów tego programu
15Erasmus Mundus
skanie dofinansowania na prowadzenie wspólnych studiów doktoranckich Erasmus Mundus.
Polska uczelnia uczestniczy w realizacji jednego programu wspólnych studiów dokto-ranckich Erasmus Mundus11, jako instytucja posiadająca status „partnera stowarzy-szonego”, co oznacza, że polska instytucja może nie wydawać dyplomu ukończenia studiów i nadawać tytułu naukowego „doktora”, a spełnia jedynie wyznaczone jej w procesie kształcenia zadania.
Europejskie studia doktoranckie Erasmus Mundus (EMJD – Erasmus Mundus Joint Doctorate)
Lp.Tytuł projektu
(wspólnych studiów)
Polska uczelnia zaangażowana w realizację
wspólnych studiów
Rok rozpoczęcia studiów „Mundusowych”
1.INTERZONES – Cultural Studies in Literary Interzones
Uniwersytet Jagielloński (Wydział Polonistyki)12
2010/11 (do 2014/15)
O tym, że program Erasmus Mundus zyskuje na popularności świadczą wyniki kon-kursów – ostatniego w fazie I (rok 2007) i pierwszego w fazie II (rok 2009).
Konkurs wniosków.ROK 2007
Europejskie studia magisterskie – EMMC
ROK 2009Europejskie studia
magisterskie – EMMC
ROK 2009Europejskie Studia
Doktoranckie – EMJD
Liczba wszystkich złożonych projektów.
176 182 135
Liczba projektów zaakcepto-wanych w konkursie
23 50 13
Liczba złożonych projektów z udziałem polskiej uczelni
24 21 13
Liczba projektów zaakcepto-wanych z udziałem polskiej uczelni
6 6 1
Na podstawie dostępnych dla nas danych można stwierdzić, że o miejsce w kon-sorcjach realizujących studia „Mundusowe” zabiegały od początku realizacji pro-gramu łącznie 33 polskie uczelnie (w tym 25 uczelni publicznych, 4 instytuty PAN i 4 uczelnie niepubliczne).
11 stan na kwiecień 201012 Partner stowarzyszony
16
W w
ynik
u oc
eny
złoż
onyc
h pr
opoz
ycji
doty
chcz
asow
y ud
ział
pol
skic
h uc
zeln
i w r
ealiz
acji
stud
iów
„M
undu
sow
ych”
prz
edst
awia
się
na
stęp
ując
o:
Lp.
Naz
wa
inst
ytuc
ji/uc
zeln
iTy
tuł s
tudi
ów „
Mun
duso
wyc
h”Je
dnos
tka
orga
niza
cyjn
a w
ucz
elni
Licz
ba r
ealiz
owan
ych
pr
ogra
mów
wsp
ólny
ch s
tudi
ów
Eras
mus
Mun
dus
1.U
niw
ersy
tet J
agie
llońs
kiEU
ROC
ULT
URE
Euro
pubh
ealth
– E
urop
ean
Publ
ic H
ealth
Mas
ter
IMES
S: In
tern
atio
nal M
aste
rs in
Eco
nom
y, S
tate
and
Soc
iety
ASC
: Mas
ter
of S
cien
ce –
Adv
ance
d Sp
ectro
scop
y
in C
hem
istry
INTE
RZO
NES
: Cul
tura
l Stu
dies
in L
itera
ry In
terz
ones
Cen
trum
Stu
diów
Eur
opej
skic
hC
olle
gium
Med
icum
– W
ydzi
ał N
auk
o
Zdro
wiu
Cen
trum
Stu
diów
Eur
opej
skic
hW
ydzi
ał C
hem
iiW
ydzi
ał P
olon
isty
ki
5
2.Po
litec
hnik
a W
arsz
awsk
aM
.E.S
.C.:
Mat
eria
ls fo
r En
ergy
Sto
rage
and
Con
vers
ion
OPS
CIT
ECH
: Opt
ics
in S
cien
ce a
nd T
echn
olog
yEM
ARO
: Eur
opea
n M
aste
r on
Adv
ance
d Ro
botic
s
Wyd
ział
Che
mic
zny
Wyd
ział
Mec
hatro
niki
Wyd
ział
Ele
ktro
niki
i Te
chni
k In
form
acyj
nych
/W
ydzi
ał M
echa
nicz
ny E
nerg
etyk
i i L
otni
ctw
a
3
3.U
niw
ersy
tet W
rocł
awsk
iEu
rope
an M
aste
r in
Glo
bal S
tudi
esM
ON
ABIP
HO
T: M
olec
ular
nan
o- a
nd b
ioph
oton
ics
for
tele
com
mun
icat
ions
and
bio
tech
nolo
gies
Cen
trum
Stu
diów
Nie
mie
ckic
h i E
urop
ejsk
ich
im. W
illy’
ego
Bran
dta
Wyd
ział
Che
mii
3
4.Po
litec
hnik
a G
dańs
kaM
ATH
MO
DS:
Mat
hem
atic
al M
odel
ling
in E
ngin
eerin
g:
Theo
ry, N
umer
ics,
App
licat
ions
EMQ
AL: E
urop
ean
Join
t Mas
ter
in Q
ualit
y in
Ana
lytic
al
Labo
rato
ries
Wyd
ział
Fiz
yki T
echn
iczn
ej i
Mat
emat
yki
Stos
owan
ejW
ydzi
ał C
hem
iczn
y2
5.Po
litec
hnik
a W
rocł
awsk
aM
ON
ABIP
HO
T: M
olec
ular
nan
o- a
nd b
ioph
oton
ics
for
tele
com
mun
icat
ions
and
bio
tech
nolo
gies
EMM
EP: E
rasm
us M
undu
s M
iner
als
and
Envi
ronm
enta
l Pr
ogra
mm
e
Wyd
ział
Che
mic
zny
Wyd
ział
Geo
inży
nier
ii, G
órni
ctw
a i G
eolo
gi2
17Erasmus Mundus
6.U
niw
ersy
tet Ł
ódzk
iG
EMM
A: M
aste
r’s
Deg
ree
in W
omen
’s a
nd G
ende
r St
udie
sEC
OH
YD: T
he E
rasm
us M
undu
s M
aste
r of
Sci
ence
in
Eco
hydr
olog
y
Wyd
ział
Stu
diów
Mię
dzyn
arod
owyc
h i P
olito
-lo
gicz
nych
Wyd
ział
Bio
logi
i i O
chro
ny Ś
rodo
wis
ka2
7.Ak
adem
ia W
ycho
wan
ia
Fizy
czne
go w
War
szaw
ieEM
MAP
A: E
rasm
us M
undu
s M
aste
r in
Ada
pted
Phy
sica
l Ac
tivity
Wyd
ział
Reh
abili
tacj
i1
8.In
styt
ut B
iocy
bertn
etyk
i i I
nżyn
ierii
Bio
med
yczn
ej
PAN
w W
arsz
awie
CEM
ACU
BE: C
omm
on E
urop
ean
Mas
ter’
s C
ours
e
in B
iom
edic
al E
ngin
eerin
g1
9.Po
litec
hnik
a Lu
bels
kaEM
IDIR
eB: E
urop
ean
Mas
ter
in D
iagn
osis
and
Rep
air
of
Bui
ldin
gsW
ydzi
ał B
udow
nict
wa
i Arc
hite
ktur
y1
10.
Pols
ka A
kade
mia
Nau
k
w Ł
odzi
ECO
HYD
: The
Era
smus
Mun
dus
Mas
ter
of S
cien
ce
in E
cohy
drol
ogy
1
11.
Szko
ła G
łów
na H
andl
owa
EMLE
: Eur
opea
n M
aste
r in
Law
and
Eco
nom
ics
1
12.
Uni
wer
syte
t War
szaw
ski
GEM
: Geo
– In
form
atio
n Sc
ienc
e an
d Ea
rth O
bser
vatio
n fo
r En
viro
nmen
tal M
odel
ling
and
Man
agem
ent
Mię
dzyw
ydzi
ałow
e St
udia
Och
rony
Śr
odow
iska
1
13.
Zach
odni
opom
orsk
i U
niw
ersy
tet T
echn
olog
iczn
yEM
SHIP
: Eur
opea
n Ed
ucat
ion
in A
dvan
ced
Ship
Des
ign
Wyd
ział
Tec
hnik
i Mor
skie
j1
Na
nast
ępny
ch s
trona
ch p
rzed
staw
iam
y op
isy
wsp
ólny
ch s
tudi
ów E
rasm
us M
undu
s za
akce
ptow
ane
w p
ierw
szym
kon
kurs
ie
wni
oskó
w w
rok
u 20
09.
Opi
sy p
rogr
amów
wsp
ólny
ch s
tudi
ów z
apre
zent
owan
e na
kol
ejny
ch s
trona
ch s
ą pr
zygo
tow
ane
na p
odst
awie
stre
szcz
eń p
roje
któw
op
raco
wan
ych
prze
z w
nios
kują
cych
i st
anow
iący
ch in
tegr
alną
czę
ść fo
rmul
arza
wni
osku
.
18
1Europejskie Studia Magisterskie Erasmus Mundus
CEMACUBE: Common European Master’s course in Biomedical Engineering
Czas trwania: 2 lata
Cel:Europejskie Studia Magisterskie Erasmus Mundus CEMACUBE przygotowują studen-tów z Europy i spoza niej do pracy w zawodach w sektorze inżynierii biomedycznej.
Struktura:Inżynieria Biomedyczna to multidyscyplinarna dziedzina wiedzy, która obejmuje wiele zagadnień, takich jak:
• medycyna regeneracyjna, • projektowanie implantów, • obrazowanie w technologii pozytonowej tomografii emisyjnej (PET),• czujniki biologiczne.
Na pierwszym roku studiów (semestr 1 i 2), student będzie uczęszczać na wykłady ze wszystkich przedmiotów z zakresu inżynierii biomedycznej na jednym z sześciu uniwersytetów. Podczas trzeciego semestru przeniesie się do jednego z uczestni-czących uniwersytetów, gdzie będzie uczestniczyć w wykładach specjalizacyjnych, poświęconych np. obrazowaniu medycznemu, inżynierii tkankowej lub sztucznym organom. Podczas ostatniego semestru zostanie zrealizowany projekt magister-ski w dziedzinie specjalizacyjnej na jednym z 6 uczestniczących uniwersytetów lub na jednym z 7 stowarzyszonych uniwersytetów: ETH Zurich (Szwajcaria), Calabria (Włochy), Aalborg (Dania), Strathclyde (UK), Compiegne (Francja), Patras (Grecja), Warszawa (Polska). Każdy student otrzyma podwójny dyplom.Absolwenci Europejskich Studiów Magisterskich w zakresie Inżynierii Biomedycznej mają wykształcenie obejmujące wymiar europejski, doświadczenie w pracy zespo-łowej o wymiarze interkulturowym i interdyscyplinarnym, są dokładnie zaznajomieni ze wszystkimi dziedzinami inżynierii biomedycznej oraz są przygotowani do samo-dzielnej specjalizacji w określonej dziedzinie inżynierii biomedycznej.
Język wykładowy: angielski
Planowana liczba studentów: 35 studentów europejskich i 15 studentów z krajów trzecich
Wymagania stawiane kandydatom:Licencjat (Bachelor) w dziedzinie inżynierii i dobra znajomość języka angielskiego (wszystkie zajęcia będą prowadzone w języku angielskim), przekonywujący list mo-tywacyjny i referencje.
19Erasmus Mundus
Strona internetowa: www.biomedicaltechnology.eu
Koordynator projektu:University of Groningen, Holandia
Polska uczelnia zaangażowana w realizację programu kształcenia:Instytutu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN w Warszawie
Partnerzy konsorcjum realizującego program kształcenia:Free University of Brussels (VUB), BelgiaCzech Technical University Prague, Czechy Trinity College Dublin, IrlandiaAachen University, NiemcyGhent University, Belgia
2
Europejskie Studia Magisterskie Erasmus Mundus
EMLE: European Master in Law and Economics
Czas trwania: 10 miesięcy
Cel:Wspólne Europejskie Studia Magisterskie w zakresie prawa i ekonomii (European Master in Law and Economics – EMLE) mają na celu przekazanie studentom zaawan-sowanej wiedzy z dziedziny ekonomicznej analizy prawa, z uwzględnieniem wykorzy-stania metod ekonomicznych do wyjaśnienia i oceny skutków regulacji prawnych.
Struktura:Program EMLE obejmuje wszystkie główne dziedziny ekonomicznej analizy prawa, od prawa prywatnego przez prawo publiczne do regulacji ekonomicznych. Studia wyposażają studentów w umiejętności niezbędne w pracy w:
• spółkach prywatnych, • organizacjach publicznych, • firmach doradczych, • wielkich międzynarodowych kancelariach prawnych.
Absolwenci zyskają również gruntowne przygotowanie do studiów doktoranckich w zakresie prawa i ekonomii. Program studiów trwa jeden rok akademicki podzielony na trzy trymestry. Podczas pierwszego i drugiego trymestru prowadzone są zajęcia na poziomie podstawowym i zaawansowanym w zakresie głównych przedmiotów, które obejmuje ekonomiczna analiza prawa. Studenci wybierają jeden przedmiot specjalizacyjny, który ma zwią-zek z dalszym wyborem uczelni. Podczas trzeciego trymestru studenci uczęszczają na zajęcia specjalizacyjne i piszą pracę magisterską.
20
Każdy z uniwersytetów partnerskich przyznaje dyplom magistra studentom, którzy spędzili przynajmniej jeden semestr na danej uczelni i ukończyli z wynikiem pozy-tywnym roczny program studiów. Dyplom jest oficjalnie uznawany we wszystkich zaangażowanych krajach.
Język wykładowy: angielski
Planowana liczba studentów: 55 studentów europejskich i 25 studentów z krajów trzecich
Wymagania stawiane kandydatom:Kandydaci na studia muszą posiadać dyplom uznanego uniwersytetu w zakresie prawa lub ekonomii. W procesie rekrutacji pierwszeństwo przysługuje studentom z najlepszymi ocenami.
Strona internetowa: www.emle.org
Koordynator projektu:Erasmus School of Law, Rotterdam Institute of Law and Economics, Erasmus University Rotterdam, Holandia
Polska uczelnia zaangażowana w realizację programu kształcenia:Szkoła Główna Handlowa
Partnerzy konsorcjum realizującego program kształcenia:University of Aix-Marseille III Paul Cézanne, FrancjaUniversity of Bologna, WłochyGhent University, Belgia University of Hajfa, IzraelUniversity of Hamburg, NiemcyIndira Gandhi Institute of Development Research, IndieUniversity of Vienna, Austria
3
Europejskie Studia Magisterskie Erasmus Mundus
EMGS: Global Studies – a European Perspective
Czas trwania: 10 miesięcy
Cel:W ciągu ostatniego dwudziestolecia XX wieku obserwowano coraz silniejsze współ-zależności pomiędzy krajami. Wynikały one z gwałtownego wzrostu znaczenia
21Erasmus Mundus
zjawisk, których skutków nie można przypisać ani do konkretnych państw, ani regionów. Proces ten nazwano „globalizacją”. Nie stwarza ona korzystnych wa-runków do koordynowania działań przez podmioty działające we współczesnym świecie, dlatego strategie społeczne, polityczne i kulturowe radykalnie różnią się między sobą. To zróżnicowanie i jego często dramatyczne skutki, wywołało dyskusję o potrzebie poszukiwania odpowiednich paradygmatów, języka, narzędzi, dzięki którym można analizować procesy globalne. Studia magisterskie Global Studies nie ograniczają się do jednej metody pozwalającej na interpretację tych zjawisk, nie stawiają sobie za cel przekonania studentów do jednej metody rozumienia glo-balizacji. Mają natomiast wyposażyć studentów w wiedzę na temat różnych podejść i paradygmatów oraz wykształcić umiejętności posługiwania się nimi w debacie na temat przyszłości globalizacji. Jest to kwalifikacja, która istotnie wpływa na szanse znalezienia zatrudnienia na rynku pracy, coraz bardziej zależnym od tego, co jest zewnętrzne, ponadnarodowe.
Struktura:Program ma na celu wykształcenie studentów, którzy będą potrafili w odpowie-dzialny sposób i na zaawansowanym poziomie naukowym analizować fenomen globalizacji i towarzyszące mu procesy w krajach Północy i Południa na podsta-wie wyników badań, teorii i metod z zakresu nauk humanistycznych i społecznych, historii i kulturoznawstwa.W zależności od wybranej ścieżki mobilności pomiędzy uczelniami konsorcjum możliwa jest specjalizacja w określonych dziedzinach badań nad globalizacją, ta-kich jak analiza historyczna i porównawcza globalnych powiązań, gospodarcza i społeczna historia globalizacji, światowa ekonomia polityczna, analiza proce-sów transformacji gospodarczej, politycznej i społecznej oraz badania nad roz- wojem.Uczestnicy programu Global Studies studiują na dwóch spośród pięciu europej-skich uczelni konsorcjum. Studenci z Europy dodatkowo mają możliwość zaliczenia jednego semestru na jednej z uczelni pozaeuropejskich. W trakcie pierwszego roku studiów wszyscy uczestnicy programu mają okazję spotkań i wymiany poglądów w trakcie szkoły zimowej oraz szkoły letniej. Konsorcjum wydaje zależnie od ścieżki mobilności wspólny lub podwójny dyplom.Po ukończeniu programu studiów magisterskich studenci powinni posiadać umie-jętności akademickie umożliwiające przyjęcie na studia doktoranckie. Poza karierą akademicką studia przygotowują absolwentów do pracy w instytucjach między-narodowych i ponadnarodowych, organizacjach pozarządowych, w charakterze mediatora międzykulturowego lub w dziedzinie współpracy rozwojowej, ekonomii i zarządzania.
Język wykładowy: angielski i niemiecki
Europejskie Studia Magisterskie Erasmus Mundus
22
Planowana liczba studentów: około 60 studentów europejskich i 60 studentów z krajów trzecich
Wymagania stawiane kandydatom:dyplom ukończenia studiów pierwszego stopnia, bardzo dobra znajomość języka angielskiego
Strona internetowa: http://www.uni-leipzig.de/gesi/emgs/
Koordynator projektu: University of Leipzig, Niemcy
Polska uczelnia zaangażowana w realizację programu kształcenia:Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Studiów Międzynaro-dowych
Partnerzy konsorcjum realizującego program kształcenia:London School of Economics and Political Science, Wielka BrytaniaMacquarie University, AustraliaUniversity of Stellenbosch, Republika Południowej AfrykiUniversity of Vienna, AustriaRoskilde University, DaniaDalhousie University, KanadaUniversity of California, Santa Barbara, USAJawaharlal Nehru University, IndieFudan University, Chiny
4
Europejskie Studia Magisterskie Erasmus Mundus
EMSHIP: European Education in Advanced Ship Design
Czas trwania: 1 rok i 6 miesięcy
Cel:Celem Wspólnych Europejskich Studiów Magisterskich EMSHIP jest zapewnienie wy-sokiej jakości kształcenia w zakresie budownictwa okrętowego i projektowania okrę-tów w trybie 1,5-rocznych studiów drugiego stopnia, którym odpowiada 90 punktów ECTS.
Struktura:EMSHIP daje studentom wiele możliwości rozwoju i wyposaża w umiejętności nie-zbędne do pracy w wymagającej branży. Program mobilności obejmuje 3 semestry w 3 różnych krajach o odmiennej kulturze:
23Erasmus Mundus
Semestr 1.: Universite de Liege (ULG – ANAST) – teoria okrętu, podstawy konstruk-cji i technologii okrętów, podstawy projektowania okrętów, wyposażenie i silniki okrętowe, statki szybkie;
Semestr 2.: Ecole Centrale de Nantes (ECN) – falowanie i stany morza, własności morskie, hydrodynamika eksperymentalna i numeryczna, optymalizacja w projek-towaniu okrętów;
Semestr 3.: Możliwość wyboru jednej z czterech lokalizacji:• Galati (UGAL, Rumunia) – właściwości manewrowe, napędy okrętowe, • Genua (UNIGE, Włochy) – teoria i projektowanie jachtów żaglowych i mo-
torowych• Rostock (URO, Niemcy) – technologia informacyjna w projektowaniu i budo-
wie okrętów, budowa okrętów• Szczecin (ZUT, Polska) – mechanika konstrukcji okrętów, projektowanie
konstrukcji okrętów, technologia budowy okrętówPoza sześcioma znanymi uniwersytetami europejskimi w skład konsorcjum EMSHIP wchodzi sześciu partnerów stowarzyszonych z całego świata: Uniwersytet w Michi-gan (USA), Uniwersytet w Osace (Japonia), Federalny Uniwersytet Amazonii (Bra-zylia), VIMARU (Wietnam), Uniwersytet Nowej Południowej Walii (Australia) i Uni-wersytet Techniczny w Oranie (Algeria), które pełnią rolę doradczą i służą pomocą w procesie rekrutacji i oceny, przy wsparciu ze strony Strategicznej Grupy Dorad-czej. Europejskie Stowarzyszenie Uniwersytetów Kształcących w Okrętownictwie (WEGEMT) służy konsorcjum pomocą przy zarządzaniu, prowadzeniu strony in-ternetowej i rozpowszechnianiu informacji pośród potencjalnych kandydatów na studia.Po ukończeniu studiów przyznawany jest podwójny dyplom magisterski Universite de Liege (Belgia) i Ecole Centrale de Nantes (Francja). W suplemencie do dy-plomu znajduje się natomiast informacja o przebiegu studiów z uwzględnieniem trzeciego semestru w jednej z czterech uczelni: University of Galati Dunarea de Jos (Rumunia), Universita Degli Studi di Genova (Włochy), Universität Rostock (Niemcy) i Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym w Szczecinie.
Język wykładowy: angielski
Planowana liczba studentów: 10 studentów z krajów niebędących w Unii Europejskiej, 8 studentów europejskich i 2 studentów z krajów stowarzyszonych z UE (Turcja, Chorwacja)
Wymagania stawiane kandydatom:ukończenie wyższych studiów technicznych na poziomie magisterskim (5 lat studiów lub uzyskanie 300 punktów ECTS).
Europejskie Studia Magisterskie Erasmus Mundus
24
Studia przeznaczone są dla: • absolwentów innych kierunków technicznych, posiadających tytuł magistra,
którzy chcieliby uzupełnić swoje wykształcenie o zagadnienia związane z okrę-townictwem,
• aktywnych zawodowo oficerów mechaników, którzy mają 3–5 letnie do-świadczenie w pracy na morzu i chcieliby poszerzyć swoją wiedzę, aby dalej rozwijać karierę. Istnieje duże zapotrzebowanie ze strony armatorów i władz portowych na usługi oficerów mechaników, którzy posiadają wiedzę nt. serwisowania okrętów i którzy potrafią zarządzać i utrzymywać flotę,
• absolwentów studiów technicznych, zainteresowanych dodatkowym wykształ-ceniem w zakresie jachtów żaglowych, jachtów motorowych i mega jachtów, jak również bezpieczniejszego i bardziej przyjaznego dla środowiska transpor-tu morskiego i rzecznego,
• inżynierów poszukujących zaawansowanej wiedzy w zakresie hydrodynamiki okrętowej, projektowania okrętów, CAD, technologii informacyjnych w bu-downictwie okrętowym a także mechaniki, konstrukcji i technologii okrętów.
Strona internetowa: www.emship.eu
Koordynator projektu: University of Liege (ULG) – ANAST, Belgia
Polska uczelnia zaangażowana w realizację programu kształcenia:Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Techniki Morskiej
Partnerzy konsorcjum realizującego program kształcenia:University of Liège (ULG), BelgiaEcole Centrale de Nantes (ECN), FrancjaUniversity of Galati Dunarea de Jos (UGAL), RumuniaUniversity of Rostock (URO), NiemcyUniversity of Genova (UNIGE), Włochy
5 ECOHYD: The Erasmus Mundus Master Of Science in Ecohydrology
Czas trwania: 2 lata
Cel:Na całym świecie wody śródlądowe, ujścia rzek i wody przybrzeżne ulegają degra-dacji środowiskowej. Obecne działania naprawcze, które opierają się głównie na
Europejskie Studia Magisterskie Erasmus Mundus
25Erasmus Mundus
technologiach inżynieryjnych, nie umożliwiają odtworzenia naturalnych procesów ekologicznych i przywrócenia funkcji i właściwości zdegradowanym ekosystemom wodnym. Niniejszy program studiów ma na celu umożliwienie studentom zdobycia gruntownej wiedzy i zrozumienia procesów ekologicznych, które wspierają odpor-ność ekosystemów wodnych na stres wynikający z degradacji, jak również zapozna-nie się z metodami harmonizacji tych procesów z infrastrukturą inżynieryjną w do-rzeczach oraz sposobami ich wykorzystania do podnoszenia jakości ekosystemów wodnych i odwracania procesów degradacyjnych.
Struktura:Europejskie studia magisterskie Erasmus Mundus w zakresie ekohydrologii to wynik doświadczeń i wiedzy konsorcjum, w skład którego wchodzą szkoły wyższe z czte-rech krajów europejskich; Portugalii, Polski, Holandii i Niemiec oraz jeden uniwer-sytet z kraju trzeciego (Argentyna).
• Uniwersytet w Algarve (Portugalia) ma bogate doświadczenie w kształceniu w zakresie ekohydrologii ekosystemów ujść rzek i wód przybrzeżnych;
• Uniwersytet Łódzki (Polska) ma osiągnięcia w kształceniu w zakresie eko- hydrologii ekosystemów słodkowodnych i ekohydrologii obszarów miejskich;
• UNESCO-IHE Institute for Water Education (Holandia) i Uniwersytet w Kiel (Niemcy) zapewniają kształcenie w zakresie inżynierii wodnej i zarządzania.
Studia trwają 2 lata i są prowadzone w języku angielskim. Dwie grupy liczące po 15 studentów rozpoczną studia na Uniwersytecie w Algarve i na Uniwersytecie Łódzkim. Pierwszej części studiów magisterskich odpowiada 50 punktów ECTS. Drugi rok studiów będzie prowadzony na Uniwersytecie La Plata lub w Instytucie Oceanografii i Rybołówstwa (Chorwacja), gdzie studenci zapoznają się i dokonają oceny geograficznych i klimatycznych różnic, jakie należy uwzględ-nić przy opracowywaniu rozwiązań z zakresu ekohydrologii. Tej części studiów od-powiada 10 punktów ECTS. Następnie studenci przeniosą się na Uniwersytet w Kiel lub do Instytutu UNESCO-IHE w Delft, gdzie zdobędą kompetencje w zakresie za-rządzania zasobami wodnymi i inżynierii wodnej. Temu komponentowi odpowiada 30 punktów ECTS. Na zakończenie studiów, studenci zobowiązani są napisać pracę magisterską w jednej z europejskich uczelni wchodzących w skład konsorcjum, za co otrzymają 30 punktów ECTS. Po uzyskaniu pozytywnej oceny i spełnieniu wszystkich wymogów, studenci uzyskają dyplomy instytucji wchodzących w skład konsorcjum.
Język wykładowy: angielski
Planowana liczba studentów: 5 studentów europejskich i 25 studentów z krajów trzecich
Europejskie Studia Magisterskie Erasmus Mundus
26
Wymagania stawiane kandydatom:Wymagania stawiane kandydatom:
• ukończone studia licencjackie (lub ich ekwiwalent) w takich dziedzinach, jak: biologia, ekologia, nauki o ziemi, nauki o środowisku, limnologia, oceano-grafia, nauki o morzu, inżynieria wodna, oraz inne pokrewne, i uzyskanie w ich toku co najmniej 180 punktów ECTS
• biegła znajomość języka angielskiego, przynajmniej na poziomie C1 w skali europejskiej
• list motywacyjny od kandydata• dwa listy rekomendacyjne od nauczycieli akademickich lub uznanych na
świecie naukowców z zakresu wymienionych dziedzin naukowych.
Strona internetowa: http://www.ecohyd.org/
Koordynator projektu: University of Algarve, Portugalia
Polska uczelnia zaangażowana w realizację programu kształcenia:Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
Partnerzy konsorcjum realizującego program kształcenia:Christian Albrechts University of Kiel, NiemcyUNESCO-IHE Institute for Water Education, Delft, HolandiaNational University of La Plata, Argentyna
6 EMMAPA: Erasmus Mundus Master in Adapted Physical Activity
Czas trwania: 2 lata
Cel:Wspólne Europejskie Studia Magisterskie w zakresie adaptowanej aktywności fizycznej to program studiów drugiego stopnia, który oferuje najnowocześniejsze metody badawcze i metody kształcenia w dziedzinie adaptowanej aktywności fizycz-nej (adapted physical activity – APA) oraz w zakresie społecznych, pedagogicznych i technicznych aspektów aktywności fizycznej zaadaptowanej dla osób za specjalny-mi potrzebami, w tym osób niepełnosprawnych.
Struktura:Studia magisterskie trwają dwa lata, odpowiadają 120 punktom ECTS i są pro- wadzone w języku angielskim. Kompetencje zdobyte podczas studiów EMMAPA dają studentom unikalną możliwość zdobycia zaawansowanej wiedzy w zakresie:
Europejskie Studia Magisterskie Erasmus Mundus
27Erasmus Mundus
• ruchu, • nauki o ćwiczeniach fizycznych,• stosowanej analizy behawioralnej do celów przygotowywania programów
adaptowanej aktywności fizycznej dla osób ze specjalnymi potrzebami.Pierwszy rok studiów realizowany jest na Catholic University of Leuven (KUL), a drugi rok na jednym z europejskich uniwersytetów wchodzących w skład konsorcjum, przy czym do wyboru są 4 różne modele mobilności. Konsorcjum EMMAPA Master przyznaje wspólny dyplom: Erasmus Mundus Master in Adapted Physical Activity (europejski magister w zakresie adaptowanej aktyw-ności fizycznej), który wystawia koordynator studiów (KUL). Na dyplomie widnieją loga czterech uniwersytetów wchodzących w skład konsorcjum i podpis Rektora KUL złożony w imieniu pozostałych rektorów.
Język wykładowy: angielski
Planowana liczba studentów: 18 studentów europejskich i 22 studentów z krajów trzecich
Wymagania stawiane kandydatom:Minimalne wymagania wobec kandydatów na studia to posiadanie dyplomu licencjata w dziedzinie wychowania fizycznego, fizjoterapii, nauk o sporcie/ruchu fizycznym i kinezjologii.
Strona internetowa: http://www.erasmusmundus.be
Koordynator projektu:Catholic University of Leuven, BelgiaPolska uczelnia zaangażowana w realizację programu kształcenia:Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Wydział RehabilitacjiPartnerzy konsorcjum realizującego program kształcenia:Stellenbosch University, Republika Południowej AfrykiUniversity of Queensland, AustraliaNorwegian Sschool of Sport Science, NorwegiaUniversity of Limerick, IrlandiaPalacky University of Olomouc, Republika CzeskaUniversity of Virginia, USA
Europejskie Studia Magisterskie Erasmus Mundus
28
INTERZONES: Cultural Studies in Literary Interzones
Czas trwania: 3 lata
Cel:Celem studiów Cultural Studies in Literary Interzones jest przygotowanie uzdolnio-nych doktorantów do pracy w charakterze pracowników naukowo-dydaktycznych z dziedziny komparatystyki literackiej i kultury europejskiej lub konsultantów w sek-torze prywatnym koncentrujących się na globalnych fenomenach kulturowych.Głównym celem programu jest przekraczanie dyscyplinarnych barier w oparciu o nowatorskie curriculum, dla którego punktem odniesienia pozostają komparaty-styka literacka, badania nad kulturą obrazu i antropologia. W ramach Interzones Centrum Studiów Humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego zaproponowało unikatową, modułową formułę studiów w oparciu o cztery pasma intelektualne: literatura (pasmo główne), media, filozofia, polityka. Szczegóły programu znaleźć można na stronie internetowej Centrum w zakładce Doktorat/PhD: www.cash.polonistyka.uj.edu.pl.
Struktura:Studia prowadzone są w języku francuskim i angielskim. Studenci będą mogli nie-odpłatnie korzystać z pomocy językowych na każdym z uniwersytetów.Program mobilności studentów podczas 6 kolejnych semestrów obejmuje naukę na 3–4 uniwersytetach, a studenci z Europy będą studiować PRZYNAJMNIEJ w jednej z uczelni spoza Europy.
• Pierwszy semestr wszyscy studenci spędzą w Bergamo, gdzie zapoznają się z najnowszymi trendami w teorii „migracji kulturowych”.
• Następnie studenci wybiorą dwie główne uczelnie spośród pięciu instytucji partnerskich, od których uzyskają dyplomy: Tübingen, Bergamo, Perpignan oraz Universidade Federal Fluminense w Brazylii lub Jawaharlal Nehru University w Indiach, w których spędzą po dwa kolejne semestry: 2. i 3. oraz 5. i 6.
• W zależności od wybranego profilu badawczego semestr 4. będzie realizo-wany w jednej z uczelni partnerskich; może to być trzecia lub czwarta insty-tucja partnerska lub jedna ze stowarzyszonych szkół: Aix, Barcelona, Brown, Buenos Aires, Kraków, Meksyk, Paris Sorbonne Nouvelle 3, Paris 10, Sydney, Petersburg lub Zürich.
(Nazwy uniwersytetów są podane do celów orientacyjnych, gdyż w każdym z przypad-ków to wyspecjalizowana jednostka badawcza zaprasza studenta do prowadzenia badań). Ze 180 punktów ECTS 120 przypada na pracę doktorską, a 60 jest przyzna-wanych w wyniku realizacji wielu działań mających na celu zwiększenie możliwości zatrudnienia przyszłych globalnych pracowników naukowo-dydaktycznych.
7Europejskie Studia Doktoranckie Erasmus Mundus
29Erasmus Mundus
Po ukończeniu studiów doktoranci otrzymają podwójny dyplom od głównych uczel-ni oraz suplementy do dyplomu potwierdzające osiągnięcia z trzeciej i czwartej uczelni, na której realizowane były studia doktoranckie.
Język wykładowy: angielski i francuski
Planowana liczba studentów: 6 studentów europejskich i 10 studentów z krajów trzecich
Wymagania stawiane kandydatom:Kandydaci powinni wykazać się znajomością przynajmniej 3 języków europejskich, aby mogli skutecznie prowadzić badania w dziedzinie komparastyki literackiej i kultury wizualnej.
Strona internetowa: http://www.mundusphd-interzones.eu
Koordynator projektu:University of Bergamo, Włochy
Polska uczelnia zaangażowana w realizację programu kształcenia:Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Centrum Studiów Humanistycznych
Partnerzy konsorcjum realizującego program kształcenia:Jawaharlal Nehru University, IndieUniversity of Perpignan, FrancjaFluminense Federal University, BrazyliaEberhard Karl University of Tübingen, NiemcyUniversity of Provence Aix-Marseille 1, FrancjaHermeneia Group – University of Barcelona, HiszpaniaThe Graduate School of Brown University, USAEntre Rios National University, ArgentynaThe Iberoamerican University, MeksykThe New Sorbonne University - Paris 3, FrancjaThe Western University - Paris 10, FrancjaThe European University of Petersburg, RosjaThe University of Sydney, AustraliaThe University of Zurich, Szwajcaria
Opisy studiów spełniających kryteria programu Erasmus Mundus zaakceptowanych w konkursie w latach 2004-2008 można znaleźć w broszurce „Programy wspól- nego kształcenia w programie Erasmus Mundus realizowane przy współudziale polskich uczelni, 2004-2008” dostępnej także na stronie http://www.erasmusmundus.org.pl/files/mundus.pdf.
30
Załączniki
udział jako koordynator udział jako partner
Wykres 1. Udział poszczególnych krajów Unii Europejskiej w realizacji studiów magisterskich EMMC, lata 2004-2008
Hiszpania
Niemcy
Francja
Włochy
Wielka Brytania
Holandia
Portugalia
Szwecja
Polska
Norwegia
Węgry
Dania
Belgia
Finlandia
Czechy
Austria
Irlandia
Grecja
Słowenia
Estonia
Litwa
Słowacja
Malta
Luksemburg
5311
4212
3827
358
357
218
215
203
160
122
121
104
911
93
90
70
60
50
30
30
21
10
10
10
31Erasmus Mundus
Wykres 2. Udział poszczególnych krajów Unii Europejskiej w realizacji studiów magisterskich EMMC, 2009 r.
udział jako koordynator udział jako partner projektu
udział jako partner stowarzyszony
Niemcy
Francja
Hiszpania
Włochy
Szwecja
Holandia
Portugalia
Wielka Brytania
Belgia
Grecja
Irlandia
Finlandia
Dania
Norwegia
Polska
Węgry
Austria
Czechy
Rumunia
Słowenia
Słowacja
Malta
Islandia
Łotwa
Litwa
Bułgaria
26
143
1015
12
615
8
315
7
713
5
512
8
2
92
19
4
7
67
6
30
6
00
25
1
41
4
41
24
05
4
10
31
3
3
30
0
0
00
1
00
1
00
1
1
2
0
01
00
100
1
1
32
Wykres 3. Udział poszczególnych krajów trzecich w realizacji studiów magister-skich EMMC, 2009
udział jako partner projektu
udział jako partner stowarzyszony
Stany ZjednoczoneIndieRPA
KanadaJaponia
AustraliaSzwajcaria
BrazyliaChiny
ArgentynaMeksyk
RosjaIzraelPeru
KolumbiaFilipiny
ChileTurcja
TajlandiaSingapur
SerbiaMołdawia
LibanKorea Płd.
EkwadorEgipt
Arabia SaudyjskaWietnamMarokoAlgeria
WenezuelaUzbekistan
UkrainaTunezjaTajwan
PakistanNowa Zelandia
KamerunGhana
Chorwacja
710
7
3
3
3
3
33
3
60
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
00
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
01
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
111111111
1
1
1
5
5
4
2
4
2
2
2
2
2
2
2
7
33Erasmus Mundus
Wykres 4. Udział poszczególnych krajów w realizacji studiów doktoranckich EMJD, 2009 r.
udział jako koordynator projektu
udział jako partner projektu, również stowarzyszony
udział jako partner stowarzyszony
Francja
Niemcy
Włochy
Holandia
Indie
Wielka Brytania
Szwecja
Hiszpania
Kanada
Brazylia
Szwajcaria
Chiny
Portugalia
Belgia
Stany Zjednoczone
Austria
Estonia
Japonia
Dania
Australia
Meksyk
Argentyna
Czechy
Indonezja
Kenia
Polska
Rosja
Serbia
Tajlandia
45
8
8
4
4
44
4
5
3
1
2
6
0
01
1
11
3
2
2
1
0
0
0
0
00
00
22
2
2
2
1
1
11
3
3
10
00
1
00
1
00
1
01
2
2
2
00
00
00
1
00
1
00
1
00
1
00
1
00
1
00
1
00
1
34
Tabela 1. Liczba studentów-stypendystów wg kontynentów*, lata 2004–2008
* kraje danego kontynentu, z których rekrutowała się największa liczba stypendystów programu Erasmus Mundus
Lp. Kraj Liczba studentów, w tym: kobiety mężczyźniA
FRYK
A
1. Etiopia 242 18 224
2. Nigeria 84 10 74
3. Ghana 71 6 65
4. Kenia 54 22 32
5. Kamerun 54 18 36
6. Uganda 37 17 20
7. RPA 31 16 15
8. Egipt 31 12 19
9. Maroko 23 8 15
10. Algieria 23 13 10
Lp. Kraj Liczba studentów, w tym: kobiety mężczyźni
AM
ERYK
A P
OŁU
DN
IOW
A
1. Brazylia 267 140 127
2. Kolumbia 132 62 70
3. Argentyna 81 35 46
4. Chile 58 29 29
5. Peru 48 26 22
6. Wenezuela 29 15 14
7. Ekwador 24 11 13
8. Boliwia 19 11 8
9. Paragwaj 7 6 1
10. Urugwaj 2 2 0
11, Gujana 2 1 1
Lp. Kraj Liczba studentów, w tym: kobiety mężczyźni
AM
ERYK
A P
ÓŁN
OC
NA
1. Meksyk 174 72 102
2. USA 160 85 75
3. Kanada 122 62 60
4. Gwatemala 17 8 9
5. Kostaryka 14 3 11
6. Kuba 12 5 7
7. Salwador 11 7 4
35Erasmus Mundus
8. Nikaragua 9 2 7
9. Trynidad i Tobago 8 6 2
10. Honduras 7 4 3
11, Haiti 7 2 5t
Lp. Kraj Liczba studentów, w tym: kobiety mężczyźni
AUST
RALI
A i
OC
EAN
IA
1. Australia 57 35 22
2. Nowa Zelandia 21 7 14
3. Fidżi 2 0 2
4. Papua Nowa Gwinea 2 1 1
5. Samoa 2 2 0
6. Vanuatu 1 1 0
7. Niue 1 0 1
Lp. Kraj Liczba studentów, w tym: kobiety mężczyźni
AZJ
A
1. Indie 1109 308 801
2. Chiny 694 379 315
3. Pakistan 204 23 181
4. Tajlandia 179 114 65
5. Bangladesz 160 21 139
6. Wietnam 150 72 78
7. Indonezja 142 67 75
8. Malezja 119 73 46
9. Filipiny 102 60 42
10. Iran 101 42 59
Lp. Kraj Liczba studentów, w tym: kobiety mężczyźni
EURO
PA
1. Rosja 207 140 67
2. Ukraina 102 63 39
3. Serbia 76 46 30
4. Albania 56 42 14
5. Mołdawia 25 15 10
6. Białoruś 24 12 12
7. Kosowo 18 3 15
8. Bośnia i Hercegowina 15 11 4
9.Była Jugosłowiańska
Republika Macedonii14 9 5
10. Chorwacja 12 8 4
36
Tabela 2. Liczba nauczycieli-stypendystów wg kontynentów*, lata 2004-2008
AFRYKA
Lp. Kraj Liczba nauczycieli, w tym: kobiety mężczyźni
1. RPA 33 13 20
2. Maroko 15 3 12
3. Algieria 8 2 6
4. Etiopia 6 0 6
5. Kamerun 6 0 6
AMERYKA POŁUDNIOWA
Lp. Kraj Liczba nauczycieli, w tym: kobiety mężczyźni
1. Brazylia 70 27 43
2. Argentyna 36 9 27
3. Chile 22 4 18
4. Kolumbia 12 0 12
5. Urugwaj 11 3 8
AMERYKA PÓŁNOCNA
Lp. Kraj Liczba nauczycieli, w tym: kobiety mężczyźni
1. USA 199 32 167
2. Kanada 65 18 47
3. Meksyk 27 4 23
4. Kuba 5 0 5
5. Kostaryka 3 1 2
AUSTRALIA i OCEANIA
Lp. Kraj Liczba nauczycieli, w tym: kobiety mężczyźni
1. Australia 53 8 45
2. Nowa Zelandia 5 1 4
EUROPA
Lp. Kraj Liczba nauczycieli, w tym: kobiety mężczyźni
1. Rosja 59 12 47
2. Ukraina 19 6 13
3. Szwajcaria 10 3 7
4. Serbia 7 5 2
5. Albania 3 1 2
* kraje danego kontynentu, z których rekrutowała się największa liczba stypendystów programu Erasmus Mundus
Biuro Krajowe Programu Erasmus Mundusul. Mokotowska 4300 - 551 Warszawa
www.frse.org.plwww.mundus.org.pl