Współczesne Współczesne zagrożenia zagrożenia

zdrowiazdrowia

Czynniki wpływające na stan Czynniki wpływające na stan naszego zdrowia:naszego zdrowia:

Czynniki genetyczne Czynniki środowiskowe

16-20% 80-85%

Czynniki biologiczne

Czynniki chemiczne

Czynniki fizyczne

Czynniki społeczne

CzynnikiCzynniki biologicznebiologiczne chorobotwórczechorobotwórcze

drobnoustroje

wirusybakterie

Przypomnienie

•pasożyt

•choroby wywoływane przez bakterie i wirusy

WirusyWirusy

prymitywne, prymitywne, niekomórkoweniekomórkowe formy formy życiażycia

1892 r. - rosyjski uczony 1892 r. - rosyjski uczony Dymitr Iwanowski odkrył Dymitr Iwanowski odkrył wirusywirusy

wirusy=zakaźne

potencjalniepatogeny

nukleoproteinowe

Stanowią cząsteczkisubmikroskopowe

Stanowią cząsteczkisubmikroskopowe o strukturze o strukturze

prostejprostej złożonejzłożonejWielkość: od 5 do 275 nm

1 nm = 0,001 μm

1 μm = 0,001 mm1 nm = 10-3 μm = 10-6 mm

RodzajeRodzaje wirusówwirusów ChorobyChoroby wirusowewirusowe

wirusywirusy roślinneroślinne

wirusywirusy zwierzęcezwierzęce

bakteriofagibakteriofagi

wirusywirusy ludzkieludzkie

mozaiki, smugowatość liści, mozaiki, smugowatość liści, guzy, pomarszczenie liściguzy, pomarszczenie liści

nosówka, wścieklizna, nosówka, wścieklizna, pryszczycapryszczyca

zjadliwe, łagodnezjadliwe, łagodne

ospa, katar, grypa, AIDS, ospa, katar, grypa, AIDS, WZW, zapalenie opon WZW, zapalenie opon mózgowych, różyczka, świnkamózgowych, różyczka, świnka

Budowa i skład Budowa i skład chemiczny wirusówchemiczny wirusów

wirionkapsyd

95%genom

5%= +

zakaźnacząsteczkawirusowa

otoczka białkowa zbudowana z podjednostek zwanych kapsomerami

nić DNA lub RNA

PRIONYPRIONY - mniejsze od - mniejsze od wirusów cząsteczki wirusów cząsteczki infekcyjne zbudowane tylko infekcyjne zbudowane tylko z białka, brak w nich z białka, brak w nich cząsteczek kwasu cząsteczek kwasu nukleinowego jako nośnika nukleinowego jako nośnika informacji genetycznejinformacji genetycznej

NamnażanieNamnażanie wirusówwirusów

adsorpcja

wnikanie

replikacja

składanie

uwolnienie

- organizmy prokariotyczne- organizmy prokariotyczne

BAKTERIEwłaściwe

śluzowe

krętkinitkowate

Wielkość -Wielkość -

0,2 do 80 0,2 do 80 μmμm

Składniki komórki bakteryjnejSkładniki komórki bakteryjnej

Morfologia Morfologia bakteriibakterii

Choroby wywoływane Choroby wywoływane przezprzez bakteriebakterie

(podział oparty na budowie oraz barwieniu metodą Grama)

Christian GramChristian Gram - uczony duński (1853-1938) - bakterie barwiące się trwale nazywamy Gram (+), a te, które odbarwiają się w alkoholu Gram (-)

GramGram (+)(+) GramGram (-)(-)• gronkowce (czyraki, trądzik,

ropnie w wątrobie i nerkach)

• ziarniaki

• dwoinki (zapalenie płuc, zatok, opon mózgowych, ucha środkowego, rzeżączka)

• paciorkowce (nieżyt gardła, angina, zapalenie ucha, ropień mózgu)

• prątki gruźlicy - 1882 - odkryte przez R. Kocha

• krętki (kiła)

• pałeczki okrężnicy (czerwonka, dur brzuszny)

• salmonella

• laseczka wąglika

• laseczka tężca

Antybiotyk-Antybiotyk-• substancje chemiczne wytwarzane

przez żywe organizmy np. bakterie, grzyby;

• posiadają zdolność hamowania wzrostu i rozmnażania drobnoustrojów

Fleming - 1928 r. - pierwszy antybiotyk, penicylina