WSPIERANIE AUTONOMII UCZNIA

NA LEKCJACH JĘZYKA OBCEGO.

Dzieci uczą się:• przez działanie• przez samodzielny wybór aktywność• gdy jest zainteresowane• dokonywanie odkryć• praca we własnym tempie• uczy się na swoich błędach• potrzebuje zachęty pochwały

Autonomia

jest uważana za jedną z najbardziej podstawowych potrzeb człowieka.

Cechuje ją:

• Wolność

• Niezależność

• Przestrzeń

• Spontaniczność

• Możliwości wyboru

Autonomia na lekcji:

• Zdolność wykonywania zadań samodzielnie

–indywidualnie czy w grupie

• W nowym kontekście (w innym niż wyuczonym)

• Nieszablonowo, elastycznie, różnie w zależności

od rodzaju zadania

( Hanna Komorowska)

Uczeń autonomiczny to uczeń który, przyjmuje odpowiedzialność za swoje uczenie się

To uczeń który, będzie podejmował decyzje, planował swoją pracę, jest aktywny i odpowiedzialny za to co dzieje się na lekcji

Stosuje domysł językowy, niezraża się trudnościami, wierzy w swoje umiejętności

Umie wyszukać materiały pomocnicze Ma wysoką motywację do nauki Jest gotowy omawiać swoje postępy w nauce

L.Dickinson (1995) wyodrębnił 4 cechy ucznia autonomicznego:

• Rozumie proces uczenia się

• Umiejętnie określa swoje cele

• Potrafi wykorzystać różne strategie uczenia się

• Umie dokonać samooceny

Ph.Perrenoud (2002) określił ucznia autonomicznego, jako ucznia który: 

• Umieć zidentyfikować i ocenić swoje możliwości, swoje prawa i potrzeby

• Potrafi indywidualnie lub w grupie realizować projekty rozwijają swoje strategie działania

• Umieć grać zgodnie z regułami i potrafi je wypracować ( kontrakt indywidualny/grupowy w postaci plakatu)

• Analizować sytuację, rozwiązywać konflikty

Zalety autonomii:

Naturalny składnik rozwoju indywidualnego i społecznego Składnik skutecznego procesu uczenia się Sprzyja dyscyplinie w klasie Sprzyja transferowi umiejętności Sprzyja indywidualizacji ( dostosowanie form pracy ucznia

zwiększa ich zainteresowanie obniżając lęk i dyskomfort) Autonomia pozwala uniknąć autorytarnego stylu nauczania

(poprzez współudział w podejmowaniu decyzji)

Trudności wprowadzenia autonomii ucznia:

• Lek przed podejmowaniem indywidualnych decyzji

• Nauczyciel niekompetentny skoro uczniowie tyle robią sami

• Rodzice+uczniowie= marnotrawienie czasu pracując w grupach

• Autorytarni nauczyciele nie przepadają za samodzielnymi uczniami

Współpraca z uczniem samodzielnym.

• Dodatkowa praca pisemna• Uczestnictwo w konkursach• Ćwiczenia gramatyczne na on line• Festiwal piosenki, konkursy recytatorskie, festiwale

teatralne,• Gablotka szkolna, gazetki ścienne• Rozmowy z gośćmi w szkole, wymiany szkolne• Praca z internetem• Czytanie lektur w oryginale, gazet itp.• Indywidualny program nauczania

Wdrażanie samooceny i oceny wzajemnej.

1.Samoocena -potrafi ocenić swoje możliwości i umiejętności,czyli powiedzieć co potrafi w różnych dziedzinach.

(językowej, tanecznej, fizycznej, plastycznej itd)

2.Portfolio Językowe pomaga dokonać takiej oceny.

3.Przyznawanie sprawności (u dzieci kl.I-III)(Model /Cook/Matematician/Story teller/Computer Master)

SPORTSMAN I CAN NAME 5 SPORTS....

I CAN SKI...........................

I CAN SHOW GYMNASTICS IN A CLASSROOM.....

I CAN PLAY ‘Guess what I am doing’

Wdrażanie samooceny i oceny wzajemnej.

4.Zasady kontroli /pomocy : uczniowie mogą wskazywać błędy, poprawiać je, opatrzyć komentarzem ( krótkim, samoprzylepne karteczki wskazujące 1-2 pozytywnych stron pracy oraz 1 najważniejszą rzecz do poprawy)

5.Można porównać ocenę koleżeńską z nauczycielską

6.Efekty wizualne pracy: albumiki, prezentacje, korespondencja, gazetki, plakaty uczniów, teczka prac ucznia

Badania ankietowe.

Ankieta adresowana do ucznia:

1.Co według ciebie oznacza samodzielność?

2.Opisz osobę samodzielną.

3.Kiedy i gdzie czujesz się samodzielny?

4.Czy w szkole czujesz się samodzielny?

5.Czy szkoła przygotowuje cię do samodzielności?

6.Co według ciebie powinieneś umieć by samodzielnie kierować nauką języka obcego?

Kwestionariusz:

• Zastanów się jak trudne są dla ciebie następujące obszary językowe:

• Oceń je w skali od 0-5(0-łatwe-5 bardzo trudne)

• Na jakiej podstawie przydzieliłeś każdą z ocenę:

Obszar językowy Ocena (1-5) Twój komentarz

gramatyka

słownictwo

wymowa

słuchanie

czytanie

mówienie

pisanie

kwestionariuszKtóra z postaw jest ci bliższa oraz która chciałbyś w przyszłości reprezentować i dlaczego?

1.Jednostka samodzielna czy zależna?2.Dobry organizator czy chybił traf?3.Dobry strateg a la Napoleon czy wolny strzelec?4.Jednostka twórcza czy odtwórcza?5.Jednostka inteligentna czy mało inteligentna?6.Odważny praktyk czy sceptyczny myśliciel?7.Jednostka współpracująca czy sama dla siebie

pępkiem świata?

Ankieta dla nauczyciela.

1.Czy szkoła przygotowuje do samodzielności:

TAK NIE W MAŁYM STOPNIU TRUDNO POWIEDZIEC/

2.W czym przejawia się samodzielność Pani /Pana uczniów?

3.Czy możliwe jest nabywanie samodzielności w szkole?

TAK/ NIE/ CZASAMI/ TRUDNO POWIEDZIEĆ /TO ZALEŻY OD UCZNIÓW

4.Jakie formy pracy na lekcji prowadzonych przez pana/panią sprzyjają rozwojaniu umiejętności samodzielnego uczenia się?

Formy pracy i techniki autonomizujące:

• Formułowanie potrzeb językowych i celów uczenia się przez wszystkich uczniów

• Akceptacja propozycji zgłaszanych przez uczniów• Praca w małych grupach • Realizacja małych projektów : Faza I Planowanie (wybór tematu, celów i sposobu realizacji) Faza II Monitorowania (utrzymanie dobrej atmosfery, podziału pracy,

zgodności realizacji z harmonogramem pracy) Faza III Oceniania (czy i w jakim stopniu osiągnęli cele, efekt pracy, czy sposób

realizacji był dobry, jak oceniają współpracę w grupie)• Formułowanie tematu lekcji przez uczniów• Określanie umiejętności zdobytych na lekcji• Dyskusja nad treścią kolejnej lekcji (wybór zadań odpowiadającym celom

uczniów)• Rozmowy na temat postępów w nauce i uświadamianie braków

Strategie uczenia się:BEZPOŚREDNIE:

• Strategie mechaniczne tz.pamięciowe

• Strategie analizowania-kognitywne

• Strategie kompensacyjne stosowane w trudnych sytuacjach za pomocą omówienia, gestu, domysłu językowego)

POŚREDNIE:

• Strategie metakognitywne - organizowania pracy

• Strategie afektywne-zachęcanie do pracy poprzez nagradzanie

• Strategie społeczne-uzyskiwanie pomocy od rozmówcy

poprzez pytania H.Komorowska

Sposoby uczenia się:

1.Uczenie pamięciowe o postawa czynna powoduje lepsze efekty niż postawa bierna o zapamiętanie początku i końca materiału wymaga mniej powtórzeń niż

zapamiętanie środka, o potrzebny czas

2. Uczenie się przez rozwiązywanie problemów 3. Uczenie się przez próby i błędy 4. Uczenie się przez wgląd (zrozumienie) 5. Uczenie się sensoryczne o polega na wytwarzaniu odruchów warunkowych

6. Uczenie się przez naśladownictwo o powielanie zachowań rodziców).

7. Uczenie się uboczne (mimowolne)

Style uczenia się.

Według Honeya/Mumforda:

Style uczenia się.

Test Kolba

Test Vark (visual, aural, read/write, kinestetic)

człowiek czynu

(uczy się chętnie gdy uczestniczy w nowych doświadczeniach, prowadzi dyskusje, przewodzi grupie, uczy się niechętnie wykładów długich wyjaśnień,pisze i czyta samotnie, uczy się na pamięć danych jak instrukcji),

aplikator -potrzebuje kogoś by objaśnił mu zasady i reguły,szuka ich wypróbowania w praktyce)

wzrokowy

wzrokowcy uczą się, patrząc, czytając obserwując, lubi ład porządek, gdy się nudzi rysuje rozgląda się

refleksyjny

uczy się chętnie gdy obserwuje i ocenia pracę innych lubi wyciągać wnioski i analizować ,nie lubi pracować pod presją czasu,jest mniej skuteczny gdy ma przewodzić innym

myśliciel Słuchowy

uczą się, słuchając, słysząc samych siebie w rozmowie i dyskutując z innymi, cisza sprzyja koncentracji, gdy się nudzi mówi sam do siebie, nuci, rozmawia z innymi

teoretyk

złożone zadania w których może wykazać się wiedzą,lubi sprawdzać hipotezy,nie lubi zadań z ładunkiem emocji i uczuć,nie znajduje zrozumienia w grupie o innych preferencjach niż on

wykonawca dotykowy (czuciowy) – dotykowcy uczą się, dotykając, doznając wrażeń na powierzchni skóry, łącząc to, czego się uczą ze zmysłem dotyku i emocjami

pragmatyk

lubi widzieć związek między zagadnieniem i zadaniem, lubi eksperymentować

i sprawdzać, gdy nie widzi korzyści nic nie robi

obserwator –uczy się przez oglądanie i myślenie Co się dzieje i dlaczego?-potrzebuje wsparcia teoretycznego żeby lepiej rozumieć rzeczywistość

kinestetycy uczą się, poruszając mięśniami w przestrzeni, lubią odgrywanie ról, eksperymenty, uczestnicząc w różnych czynnościach, gdy się nudzi wierci się stuka obraca

Dziękuję za uwagę.

opr.I.Grajner

Bibliografia:

Metodyka nauczania: Hanna Komorowska, Fraszka Edukacyjna, 2005